„Zelden sloeg een bom zo hard in"
Geheim dagboek van een soldaat,
frutboek van nul en gener waarde
De Gaulle besloot niet te devalueren
OUDE
FRANC
NIET
DOOD
Witteveen: moedig program De Gaulle
DAALDEROP
mensen
wat een
mensen
LUITENANT-KOLONEL VAN BESOUW
„Economische
hervormingen
moeten toch
doorgaan
Twijfel aan
mammoet-CAO
groot-metaal
Derde hart kan
Amerikaan
niet redden
V riendinnen
van Soekarno
in hechtenis
Kritiek vakbeweging
op ongeorganiseerden
lAANDAG 25 NOVEMBER 1968
DE LEIDSE COURANT/,
PAGINA 5
serste officier van de
koninklijke Landmacht heeft
uitenant-kolonel Th. J. van
Jesouw (49 jaar) gereageerd
t>p het vorige week versche
ten „Geheim dagboek van
ien soldaat" van Henk de
s. Overste Van Besouw
bataljonscommandant bij
Prinses Irenebrigade in
Schalkhaar Overijssel
)e overste, die zijn militaire car-
in 1938 is begonnen als
ienstplichtig soldaat en onder
ïeer met de Prinses Irenebrigade
leeft deelgenomen aan de landing
Normandië, en nadien drie jaar
ls compagniescommandant in In-
lië heeft gezeten, vindt het een
kwalijke zaak dat zo'n boek zo
veel aandacht in de pers krijgt.
Vooral voelt hij zich gekwetst
door de bewering van de schrij
ver, dat er in Indië meerderen door
ondergeschikten om het leven zijn
gebracht. Bovendien haspelt de
schrijver, naar de mening van de
overste, enkele militaire zaken
door elkaar. Zo weet de auteur
niet exact wat een „mil-inspec-
tie" is. Bovendien is het ondenk
baar, zoals in het boek wordt be
weerd, dat een commandant een
hele compagnie licht arrest geeft.
Het straffen in de militaire
dienst wordt in het boek te lucht
hartig opgenomen terwijl er juist
door de militaire legerleiding
maatregelen zijn getroffen om ex-
sessen te voorkomen. Verder gaat
naar zijn mening de schrijver
voorbij aan het feit dat er juist
de laatste jaren in het leger spra
ke is van een toenemende demo
cratisering. De groetplicht is afge
zwakt en bovendien wordt er wat
betreft het straffen op het hoofd
kwartier overwogen de cellulaire
itraffen geheel af te schaffen. Over
ste Van Besouw wijst er met na
druk op, dat een kazernecom- naar grootte van de kazerne, ve- danks wil de belastingbetaler
mandant geen keuzemogelijkheid le honderden soldaten toegewezen, er een soepel draaiend geheel v
heeft zoals in het bedrijfsleven Daar zitten uiteraard vogels on- wordt gesmeed. Een schier onn
't geval is. Hij krijgt domweg, al der van diverse pluimage. Deson- gelijke taak voor de officieren.
Het boek in zijn algemeenheid is
te negatief. Aan de slechte com
mandanten van de schrijver van
het boek, zoals Natmans, worden
hele pagina's gewijd, terwijl de
goede commandant, Mulder, er
met een paar woorden af komt.
Bovendien vindt overste Van Be
souw dat je al niet meer kunt ge
neraliseren of er van de drie con-
mandanten twee geschikte kerels
zijn.
Ook heeft de overste het boek
met zijn soldaten behandeld, zon
der daarbij hun mening over het
boek benïvloed te hebben. De re
acties van de soldaten waren:
kern van waarheid negatief vol
sensatie overdreven ver ge
zocht.
De in het boek opgenomen open
brief aan de minister van Defen
sie vindt overste Van Besouw zon
der meer infaam. Voor hem leidt
geen twijfel dat de minister deze
open brief voor kennisgeving en
misschien dat nog niet eens zou
aannemen. Tevens ergerde de over-
te zich aan het feit dat de schrij
ver een situatie, zoals die zich mis
schien voordeed in een omgevink-
je, een eskadron bij de huzaren,
generaliseert over de gehele Ne
derlandse krijgsmacht. Dat een
officier om vijf uur naar huis zou
gaan is een fabeltje. Dan begint
het pas", aldus de overste, die
vindt dat door dit boek vele hon
derden officieren de sloot onder de
gordel te incasseren hebben ge
kregen terwijl zij zich moeilijk
kunnen verdedigen. Overste Van
Besouw, die in het oosten van het
land vooral grote bekendheid ge
niet, omdat hij veel doet aan de
verhouding burger-militair, is van
mening dat wanneer iemand acht
jaar de tijd heeft voor het schrij
ven van een boek en dit is dan het
resultaat .de man beter worst kan
gaan verkopen bij de Hema om de
schrijver maar eens te citeren.
Een frutboek van nul en genei-
waarde, waarvan de titel een he
leboel doet verwachten, maar
waarvan de inhoud beslist geen
f 12,50 waard is. Tot slot verze
kert de overste, dat indien de
auteur de moed zou hebben om in
zijn kazerne met de soldaten over
het boek te discussieren, hij af
zou gaan als een gieter.
correspondent L. Kleyn)
PARIJS Zelden is een bom, figuur
lijk gesproken, zo hard ingeslagen, als
die van zaterdagavond kwart voor acht
Parijs. Met koeien van letters had
het woord devaluatie in alle ochtendbla
den gestaan. Zo vet over de volle breed-
de voorpagina gedrukt, dat de
ellebogen van de schone overhemden er
ïwart van werden. Het stond zo vast
huis: de franc had het tegen de
gezamenlijke speculanten uit binnen- en
buitenland niet langer kunnen bolwer
ken.
De radio had ons twee dagen de kop
gek gezeurd dat Ortoli, onze minister
financiën, het woord devaluatie in
{Bonn weliswaar niet had laten vallen,
dat hij er wel met zijn wijsvinger
had gewezen en dat hadden alle
e journalisten in Bonn heel duide
lijk gezien. De Duitser Joseph Strauss
leloofden we niet. „Daar is het een Duit
ier voor", zeiden we tegen elkaar.
Maar als wij Ortoli niet meer mogen
geloven, een Fransman van ons eigen
•lees en bloed, wie dan nog wel?"
En zo gingen we de zaterdagmiddag
n, met één oor aan de luidspreker van
de voetbal- en rugbywedstrijden en met
het andere oor bovenop de transistor,
rechtstreeks verbond met het
Elysée.
Daar zat De Gaulle op de eerste ver
dieping aan een ovale tafel met een
groen kleed erover heen te vergaderen
met welgeteld eenendertig ministers en
onder-ministers. We zagen ze in onze
verbeelding zitten: hier Edgar Faure, en
Malraux, daar Couve de Murville en De-
bré. Ortoli was er natuurlijk ook, goed
uitgerust en helemaal uitgeslapen na al
zijn vermoeienissen van Bonn. Daar had
den de tien rijkste landen van de we
reld vergaderd en Frankrijk \yas er ook
bij. Ons hart zwol van trots. Ondanks
de franc op krukken.
een lange vergadering wor
den, daar op het Elysée, zo werd ons
uit de doeken gedaan. Ieder van de 31
mocht zijn woordje zeggen en een duit
in de zakken doen, want De Gaulle, die
nooit een beslissing neemt zonder zijn
TSJECHO-SLOWAKIJE
PRAAG (Reuter) De leider van
de Tsjecho-Slowaaksc communistische
Partij, Alexander Dubcek, heeft zater
dagavond in een toespraak tot Slowaak-
partijledcn aangedrongen op uitvoe-
ng van het program voor de economi
sche hervorming.
Dubcek zei, dat de na januari ingesla
gen politieke weg niet tot successen zal
leiden zonder consolidatie van de econo
mie en dat deze consolidatie niet mo
gelijk is zonder economische hervor
ming. De Russen hebben dit program
voor economische hervorming fel be
kritiseerd, omdat het aanstuurt op de
centralisatie, waaronder de vorming van
arbeidersraden met medezeggenschap bij
de produktie.
DEN HAAG (ANP-Reuter-AP) Minister Witteveen
vindt het programma van De Gaulle een krachtig
en moedig programma om het economische even
wicht en dat op de Franse betalingsbalans te her
stellen. Hu acht het van groot belang, dat niet ge
sproken is over een beperkende maatregel op de
invoer. „Het programma lijkt op deze wijze, inter
nationaal gezien, een goede oplossing, die zelfs in
sommige opzichten zekere voordelen kan hebben
boven devaluatie", aldus de Nederlandse bewinds
in tonkigen van de EEG in Brussel is men de mening
toegedaan, dait het programma van De Gaulle om
de frame weer een steviger basis te geven kan leiden
tot wrijvingen met de EBG-<parfcners. De grote on
beantwoorde vraag van het moment is hoe de Franse
minister Ortoli de tien machtigste financiële landen
kon doen geloven dat de franc gedevalueerd zou
worden zonder daartoe een niet mis te vera Lane be
lofte te doen. Overigens noemen EEG-diolomaten
de rede van De Gaulle gematigd.
Financiële specialisten in Engeland, waai- het pond
een jaar geleden onder druk moest devalueren, 'zijn
van mening, dat De Gaulle alleen maar tijd probeert
te winnen. Een hunner zei: „Wij hebben hetzelfde
geprobeerd, maar het werkte niet". De Daily Mail
schrijft: „Je devalueert niet, je wordt gedevalueerd".
De Belgische premier Eyskens verwacht een zekere
weerslag van de nieuwe Franse economische politiek
op de Belgische buitenlandse handel, maar dacht
niet, dat de nadelige gevolgen erg groot zouden zijm.
In Frankrijk zelf worden de maatregelen van het
staatshoofd door de linkse en rechtse gaullisten toe
gejuicht. De conservatieve democraten van Gisoard
d'Estaing maken enig voorbehoud, maar zijn niet
bepaald afwijzend. Vijandige reacties kwamen uit
linkse kringen en uit kringenvan de vakbeweging.
De vakbeweging vreest, dat de aangekondigde maat
regelen van De Gaulle een hinderpaal zullen vormen
op de weg naar een verenigd Europa en dat dé
blokkering van lonen en prijzen alleen maar in het
nadeel werkt van de arbeiders en de ambtenaren.
Het besluit niet te devalueren heeft met name in
Engeland woedende reacties verwekt. De Observer
spreekt van een „ongelooflijke, niemand en niets
ontziende buitengewoon egoïstische houding" van
De Gaulle, „om zijn eigen ijdeflheid te strelen laat
de Franse president de enige politiek schieten, die
Franfcrijks welvaart had kunnen bestendigen".
De Duitse opvattingen waren iets rustiger. Minister
Strauss zei, dat de kredietmaatregelcn genomen
waren in de verwachting dat Frankrijk niet dras
tisch zou devalueren. Nu er geen devaluatie plaats
heeft „moeten wij de geest van De Gaulle bewonderen
en hem alle steun verienen". Minister van Econo
mische Zaken Schiller zei, dat geen land van de
„groep van tien" devaluatie had geëist. De keuze
was geen of slechts een matige devaluatie.
naaste medewerkers te raadplegen, gaf
iedereen het volle pond om het zijne te
zeggen. Pro of contra de devaluatie.
Het duurde inderdaad lang. De ver
gadering op het Elysée was om drie uur
begonnen en om zes uur was er nog al
tijd niets. We werden via de radio die
natuurlijk aan bleef staan, zoet gehou
den met de fopspeen dat de deur van
het Elysée al op een kier was gezet en
dat de nieuwe franc eraan kwam.
Hoeveel procent lichter geworden, dat
konden ze ons nog niet vertellen. Maar
hij was in aantocht. De oude franc is
dood, leve de nieuwe franc. We ston
den en zaten klaar om het te schreeu-
Om zeven uur zaterdagavond begon
het de Parijzenaars te vervelen. De
soep stond op het gasstel te verpieteren.
Er moesten ook nog boodschappen wor
den gedaan voor de komende zondag.
Want de winkels gingen onherroepelijk
tegen acht uur dicht. Toen de wijzers
van de klok op kwart voor acht stonden
greep iedereen die een telefoon in huis
had, naar de hoorn om het nummer van
vrienden of collega's te draaien". Heb
je het gehoord? De frank wordt niet
gedevalueerd". Van schrik keken wc
op de kalender, of het geen 1 april was.
En weer zaten we om acht uur alle
maal achter de radio voor het Nieuws.
Niet voor het officiële nieuws van Ra
dio Inter dat we vanwege de gelijkscha
keling al lang niet meer vertrouwen,
maar voor het nieuws van de twee re
clamezenders Europe en Luxembourg,
die nog in de reuk van onpartijdigheid
staan. En ja hoor, het was zo: geen
devaluatie van de franc, maar een speech
van De Gaulle zelf zondagavond om acht
uur. Niet voor de t.v. maar voor de ra
dio. „Waarom niet voor de t.v.", vroe
gen we. „Omdat de generaal zijn gezicht
niet wil laten zien vanwege de toorn
die de aanvallen van het buitenland bij
hem hebben opgewekt. Omdat hij bang
is voor een staking, net als op 30 mei,"
meende een ander.
Vaste grond
Om tien uur zaterdagavond bij hel
volgende nieuwsbericht kregen we weer
wat vaste grond onder de voeten, want
prominente en onvoorwaardelijke gaul
listen kwamen ons vertellen, dat De
Gaulle als altijd weer historie had ge
maakt en zich in dramatische omstan-
ADVERTENTIE)
digheden voelde als een goudvis in de
kom. Als we maar allemaal achter de
generaal gaan staan. Van boer via ar
beider tot kapitalist, dan kwam het met
het eeuwige Frankrijk dik in orde en
dreven de paar vuiltjes aan de lucht
best weg. Had diezelfde De Gaulle in
de benauwde dagen van 1940 niet ge
zegd: „Wij hebben wel een veldslag
maar niet de oorlog verloren? „Had hij
in 1958 Frankrijk niet van de burgeroor
log met Algerije gered? Had hij tien
jaar later de barricaden in Parijs niet
definitief weggeveegd? Had hij de ver
kiezingen met juli van dit jaar niet glans
en glansrijk gewonnen? Met opgestroop
te mouwen gingen we zaterdagavond
naar bed en bereidden ons voor op de
zondagavond van acht uur als Charles
Ds Gaulle zou gaan spreken. Het enige
zondagochtendblad „De Journal de Di-
manche" schoven we miniachtend ter
zijde, want daar stond een defaitistische
spotprent in van een schip dat met vol
le zeilen op de klippen van de Duitse
Marken liep. Met De Gaulle als kapi
tein en Couve de Murville als matroos
aan het stuur. „Hebben we de wind
of niet?" schreeuwde De Gaulle door de
HOUSTON (Reuter-) Amerika's
langst levende harttransplantatiepatiënt,
de 47-jarige Everett C. Thomas, is za
terdag in Houston overleden, Thomas,
die donderdag voor de tweede keer een
ander hart kreeg, overlfeed nadat zich
niercomplicaties hadden voorgedaan. Dit
is van de zijde van het St. Lucaszieken-
huis meegedeeld. Het eerst ruilhart
kreeg hij op 3 mei.
Ook de Fransman Noël Moissonier, die
op 11 november in Lyon een nieuw hart
kreeg, is zondag overleden.
UTRECHT (ANP) Is het nu wel
goed dat er één mammoet-CAO bestaat
voor de sector groot-metaal, waar 250.000
werknemers onder vallen? Voor mij ls
het de vraag of het wel juist is om de
economische situatie van de hele metaal
bedrijfstak als uitgangspunt te nemen.
We zullen het overigens niet zover moe
ten laten komen dat we op sociaal-eco
nomisch terrein een lange barre winter
krijgen.
Dit verklaarde prof. mr. P. Steen
kamp, hoogleraar in het sociaal recht
aan de t.h. te Eindhoven, in een vraag
gesprek in „Echo", de actualiteitenru
briek van de KRO-radio. Men zou het
zo kunnen stellen, aldus prof. Steen
kamp, dat voor de grote metaalonder
nemingen aparte ondememing-CAO's
worden afgesloten, en dat voor een aan
tal vergelijkbare kleine ondernemingen
CAO's worden afgesloten, die wat meer
zijn afgestemd op de economische situa
tie van die bedrijven.
Lichaam Katwijker
op strand gevonden
(Van onze correspondent)
BRESKENS Op het strand van
Breskens heeft men zondagmorgen het
stoffelijk overschot aangetroffen» van
de 55-jarige L. van der Meij uit Katwijk.
De heer Van der Meij, die op een bag
germolen in de Veerhaven van Breskens
werkt, was belast met de weekend
wacht. De man was gehuwd. Over de
oorzaak van het ongeluk is niets bekend.
„Het is een schat, een beestje om zo op tc eten", zeggen de ware
hondenliejhebbers. En „White Joris van Raneel" is inderdaad een knappe
dwergpoedel, een van de vele kandidaten voor een prijs op „Winner '68".
EXPOSITIE „WINNER '68"
Caspar mooiste
van 2311 honden
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Diverse records zijn
;ebroken bij de 79ste internationale bon
dententoonstelling „Winner 1968" van de
koninklijke Nederlandse kennelclub „Cy-
nophilia", die in het RAI-gebouw in Am
sterdam is gehouden.
In de eerste plaats waren er 2311
honden uit België. Denemarken West-
Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg,
Oostenrijk .Portugal, de Verenigde Sta
ten, Zwitserland, Nederland, en voor
het eerst ook Tsjecho-Slowakije, die za
terdag en zondag tezamen ruim 16.000
liefhebbers naar het RAI-gebouw trok
ken, ook al een record. De meest gelau
werde hond van de tentoonstelling werd
de whippet „Caspar", eigendom van de
heer J. B. Klaasscn uit Den Dolder. De
ze whippet was namelijk niet alleen de
beste hond van deze „Winner", maar
tevens de beste zelfgefokte hond
(ADVERTENTIE)
Bij het kopen van 'n boiler
moet u goed op het merk letten.
En als u dat vertrouwd in de
oren klinkt dan bent u bij dc
bovenste beste boiler die er is:
een Daalderop boiler.
Dag in, dag uit, jaar in, jaar uit
zorgt hg voor heet water in huis,
waar u maar wilt. 's Nachts doet
hij stilletjes zijn werk op goed
kope nachtstroom. En omdat 'n
elektrische boiler geen afvoer
kanalen nodig heeft kunt u hem
overal plaatsen. Elke keuken is
geschikt voor een elektrische
boiler. Of u een 50, 80 of 120
liter boiler nodig hebt, kan uw
installateuruvertellen.Daalderop
maakt ze alledrie.
Of het nu 'n grote of kleine wordt
- het belangrijkste blijft dat u het
beste van het beste hebt - die ene
keer dat u een boiler koopt. En
wij maken zo'n bovenste beste
Boiler
DJAKARTA (AP) Een aantal vrien
dinnen van dc gewezen Indonesische pre
sident Soekarno. onder wie dc gewezen
Indonesische rilmster Babyhocway en
vrouw van de vroeger plaatsvervan
gende procureur-generaal, zijn gearres
teerd in verband met het kwistig per
soonlijk gebruik van staatsfondsen toen
hij nog aan de macht was, zo is za
terdag uit bronnen van dc inlichtingen
dienst vernomen.
De vrouwen zijn enige weken geleden
gearresteerd zo wordt uit bedoelde bron
nen vernomen, na Inlichtingen die door
de veiligheidsdienst verkregen werden
tijdens ondervraging van de particulie
re secretaris van procureur-generaal
Soegiharto, die twee maanden geleden
werd gearresteerd wegens connecties met
de communisten. Vernomen is, dat de
vrouwen worden vastgehouden In een
huis in dc voorstad Kebajornn.
Man vergiftigd
door kolendamp
(Van otkc correspondent)'
DEN HELDER De 69-jarige J. G.
uit Den Helder, is in het weekend door
kolendampvergiftiging om het leven ge
komen. Zijn dochter trof hem zaterdag
avond bewusteloos in zijn stoel aan. Dc
man werd nnar het ziekenhuis overge
bracht, waar hij stierf. Een onderzoek
wees uit, dat de bejaarde man de kachel
geheel had afgesloten, terwijl frisse
lucht dc woonkamer niet kon binnenko
men omdat ramen en deuren dicht wa-
Voor niets toch alles hebben
Acties van CAO
gericht op reeële
loons verbeteri ng
UTRECHT (ANP) Ongeorganiseerde
werknemers stellen aan de vakbond de
hoogste eisen en leveren de meeste kri
tiek. Juist zij beperken onze mogelijkhe
den door afzijdig tc blijven, maar wel
mee te profiteren van het werk van de
vakbeweging.
Dit zei zaterdag de voorzitter van de
bij het N.K.V. aangesloten bond van werk
nemers in de industriële bedrijven „Sint-
Willibrordus", de heer A. de Groodt, op
een vakgroepen vergadering van zijn bond
in Utrecht. De heer De heer De Groodt
zei dat het in Nederland een doodnormale
zaak is dat de vakbonden worden ge
dwongen ook voor ongeorganiseerden te
werken. Als iemand, die geen lid is van
de A.N.VV.B. of het Wit-Gele Kruis, toch
uit het lidmaatschap voortvloeiende rech
ten wenst, wordt hij voor gek verklaard.
Willen wij echter georganiseerden van
bepaalde resultaten van ons werk uit
sluiten, dan wordt dit als onrechtmatig
en aantasting van vrijheid veroordeeld,
aldus de heer De Groodt.
Het tot op zekere hoogte door de ongc-
Bejaarde vrouw
overreden
RIJSWIJK Omstreeks half twaalf
zaterdagmorgen is op de kruising Ge
neraal Spoorlaan-Ministcr van den Tcm-
pellaan tc Rijswijk bij een verkeerson
geval zodanis gewond geraakt, dat zij
kort na aankomst in het ziekenhuis Zuid-
wal tc Den Ilaag ls overleden.
De vrouw stak vlak voor een nade
rende bestelauto, bestuurd door een in
woner uil Amsterdam, plotseling de rij
baan van de Generaal Spoorlaan over-
De bestuurder van de bestelauto kon on
danks krachtig remmen de vrouw niet
meer ontwijken.
organiseerden laten meebetalen aan het
werk van de vakbeweging beschouwt de
heer De Groodt dan ook niet als discri
minatie of dwang. De huidige situatie
wordt naar mijn mening onhoudbaar.
Voor „Sint-Willibrordus" is deze gedach
te volgens de heer Oe Groodt niet nieuw,
maar voor een plossing van de kwestie
georganlserden-ongeoiganlseerden zal een
nieuwe impuls nodig zijn.
Vier procent te weinig
De heer Oe Groodt kondigde voorts aan,
dat de komende C.A.O.-acties gericht z.ul-
len zijn op een reële loonsverbetering.
Compensatie van de op vier procent ge
raamde prijsstijgingen acht hij onvoldoen
de. Een reële loonsverhoging is nuar zijn
mening mogelijk gezien dc; gunstige be
richten uit het bedrijfsleven en de te ver
wachten stijging van 6,5 procent van de
arbeidsproductiviteit in de industrie. Bij
zondere aandacht vroeg de heer Dc
heer De Groodt voor de laagstbetaalden,
werktijdverkorting, verbetering van pen
sioenen, verlaging'leeftijdsgrens volwas
sen loon en aanpassing van spaar- en
winstdelingsregelingen aan dc wettelijke
mogelijkheden.
„Maanreis is
niet gevaarlijk"
COCA-BEACII (ANP) „De reis, die
de drie Amerikaanse ruimtevaarders
Frank Bormnn. Jim Lovcll en William
Anders op 21 december rond dc maan
gaan muken, Is niet zo zinloos en onver
antwoord als dc directeur van het ob
servatorium te Jodrell Bank in Enge
land. sir Bernar-l Lovcll, enkele dagen
geleden heeft gezegd".
Dit is althans de mening van dr. Tho
mas Paine, hoofd van het Amerikaanse
bureau voor lucht- en ruimtevaart NASA.
Tijdens een informele receptie door me
vrouw Johnson in Coca-Beach gaf de
heer Paine duidelijk te kennen, dut hij
de inzichten van sir Bernard Lovcll be
paald niet deelde. Hij is er vast van
overtuigd dut er voor de ruimtevaai-
ders geen direct gevaar bestaat. Er
wordt geen enkel risico genomen. De
astronauten worden op alle mogelijke
complicaties voorbereid