RECLAMESPOTS SYNONIEM MET PLATONISCHE DROOMWERELD ZATËRDAG 2S NOVEMBER 1968 AMSTERDAM Zes dagen per week wordt ons op regel matige tijden via radio en tele visie voorgehouden, dat we alles verkeerd doen. En mooier nog: dat het allemaal onze eigen schuld is. We gebruiken het verkeerde wasmiddel en missen daardoor de witkracht van en zymen, witmakers, witte reuzen, helioforen etc. We gebruiken de verkeerde tandpasta en zitten nu zonder de zo hard nodige ring van zelfvertrouwen. Als we luchtjes hebben in bad, goot steen of toilet komt dat omdat we net dat ene schoonmaak middel niet in huis hebben. Als ons haar met als een gedicht om ons hoofd golft komt dat omdat we de verkeerde sham poo gebruiken. Als het gezins hoofd niet glunderend aan het ontbijt zit hebben we de ver keerde boter op tafel staan. Als Als we alles zouden doen wat volgens die reclamespots noodzakelijk was, zou het leven ideaal moeten zijn. Het ver velende is echter dat ons leven niet op slag verandert in die platonische droom wereld, die de fabrikanten ons voor spiegelen. Maar we blijven hopen op het wonder, waarvan we iedere avond een glimpje in onze eigen huiskamer opvangen. Daarop speculeren de fabrikanten, die samen vele miljoenen per jaar uitgeven om ons telkens opnieuw dat wonder te beloven. Het zijn niet meer de auto of de wasautomaat van de buren, die bepalend zijn voor de mate van ons ongenoegen over onze tekorten, maar het zijn de verworvenheden van de reclamedroommannen en -vrouwen, de beloften van de fabrikanten. Psychologen hebben daar al een verklaring voor: mensen kopen geen produkten; ze kopen psychologische bevrediging. Ze kopen de belofte van schoonheid, niet de kosmetische produkten. De reclame neemt, ook al wil men dat niet, bij de televisiekijker een belangrijke plaats. Wereldomvattende problemen worden gereduceerd tot problemen, die ieder van ons van nabij aangaan. Of wordt u niet beïnvloed als u na de calamiteiten van het NTS-journaal in de drie STER-minuten opeens leert, dat de allereerste oorzaak van luchtverontreiniging een slechte adem is en dat het werkelijk gele gevaar niet Rood-China is, maar tandsteen? Hoe het ook zij, de reclamespots op tv. zijn al nauwelijks meer weg te denken. De Nederlandse reclame-t.v. verkeert echter nog steeds in een beginstadium. Zeker als we gaan vergelijken met een land als Amerika. Maar toch is er al een groot verschil met de eerste tijd van de STER-reclame. We praten daarover met fotograaf cineast Paul Huf te Amsterdam, een vooraanstaande persoonlijkheid op het gebied van reclamefotografie en -film. In zijn Amsterdamse studio is hij een hele dag bezig geweest voor een 30- secondenfilmpje, dat een zeepsoort moet aanprijzen. Voor de kijker is het straks bijna een flits, een korte stroom van bewegingen en geluid, maar tijdens de opnamen moet het blote Engelse meisje elke beweging vele malen herhalen voor het de goedkeuring kan wegdragen van regisseur Paul Huf en de mensen van hel reclamebureau, van wie het idee afkomstig is. De voorsprong van de Verenigde Staten uit zich in de kwaliteit van de commer cials. Het maken van een commercial is dan ook een vak apart De televisie stelt heel andere eisen dan de bioscoopreclame of een gewone film. Daarbij komt nog een ander verschil: de kosten; nog los van de prijs die de fabrikanten voor de zendtijd moeten betalen. Paul Huf: „Bij de televisiereclame moet je drie dingen goed in het oog houden: het is duur om tijd te huren; het is duur om een film te maken; en je hebt maar twintig of dertig seconden, waarin je moet vertellen wat je bood schap is. De moeilijkheid is, dat de meeste fabrikanten in die paar seconden zoveel mogelijk over hun produkt willen vertellen. Maar reclame is juist de kunst van het weglaten. Je hebt werkelijk bij de voor bereiding de meeste tijd nodig om teksten uit de film te praten. Hoe groot de invloed van de reclame film is, merk je dagelijks in gesprekken. Delen van conversatie uit televisie commercials worden overgenomen. Wat het effect van die invloed is, is nog moeilijk te zeggen. We zouden eens moeten nagaan wat de waarde is van een geweldige commercial, die een paar keer uitgezonden wordt en die van een slechte commercial, die een jaar lang regelmatig op het scherm verschijnt". mensen hier. En weet je wie ze hier brengt? Quantas. Quantas, wat een naam voor een luchtvaartmaat schappijHij klimt in de boom, draait zijn kop en zegt: „Ik haat Quantas". Het is veel beter dan ik hier vertel. Het is geweldig. Maar daar zijn wij hier in Nederland nog niet aan toe. Wat hier in Nederland ontbreekt is het „Verfremdungseffekt", dat wil zeggen de kijkers moeten in de karakters van een commercial herkenningspunten vinden. In ons land blijft het vaak de studiosfeer houden, waar een meneer en een mevrouw gefilmd worden. De family-spot hier in Nederland heeft nog veel gebreken. Die gezinnen die je op de televisie ziet, bestaan in wer kelijkheid niet. Om realiteit te creëren is het samenspel van regisseur, de frustraties richtlijnen De filmer moet zich echter wel strikt houden aan de door de STER vast gestelde regels; de kijker mag wel de indruk krijgen, dat het meisje helemaal bloot is, hij mag haar niet helemaal bloot zien. Ook in ander opzicht geeft de STER dwingende richtlijnen, waar aan filmers zich moeten houden, wil hun reclamespot op de t.v. vertoond mogen worden. Nu de reclamefilm zich meer ontwikkeld heeft, blijken enkele van die richtlijnen de vrije expressie van de filmmaker soms nogal te beperken. Steeds meer regisseurs proberen van hun reclamespot film te maken. In de begintijd van de reclametelevisie was dat anders. Los van het directe effect op de kijker namelijk dat hij de aangeprezen pro dukten gaat kopen, hebben reclame spots volgens het Amerikaanse week blad Time ook nog een diepere en ernstiger invloed. Het in het gewone leven uitblijven van het in de reclame spots aangekondigde wonder, kan makkelijk tot frustraties leiden. Zo werd bij een onderzoek naar de oorzaken van relletjes in Amerikaanse negergetto's onder andere gesteld, dal de verlokkelijke schijnwereld, die de ogen van de arme negex-bevolking en de werkloze gettojeugd verblindde, be langrijk heeft bijgedragen tot die on rustige toestand. Tijdens een ander onderzoek in di Verenigde Staten wist vijfenzeventi' procent van de kijkers, die geïnter viewd werden, zich niet meer te her inneren welke produkten ze enkel' minuten eerder op de televisie geziei hadden. Het gevolg van kijkmoeheid Filmers moeten naar steeds anden wegen zoeken. Paul Huf: „Het gevolg daarvan is he schokeffect in de reclamespots ir Amerika. Neem de mannenlotlor Karate. We kennen zo langzamerhanr de manier waarop die dingen gelan ceerd worden. Maar met die Karate lotion gaat de man op bezoek bij zij meisje. Bij het binnenkomen van di vent in de kamer wordt het meisji hysterisch van die lucht en ze ren het huis door. Het eindigt met eei karateslag en de naam Karate. Een van de beste commercials vind il die van een Australische luchtvaart maatschappij. Die toont een koala beertje in een boom midden op een enorme vlakte. Daaroverheen klinkt een perfect gevonden stem van een commentator, die past bij de beer. Die zegt vol afgrijzen: „Al die vreemde Werkbespreking tijdens de op name van een spot over B.K.- pannen. casting en de behandeling van het onderwerp nodig. Je hoeft ook niet altijd terug te vallen op bekende sterren. In een filmproducerend land loopt, naast wat werkelijk filmt, een massa van honderden, die te pas komen. Het gaat niet altijd om een Raquel Welch. We zoeken soms eindeloos naar een opa, die er als opa uitziet, een zakenman, die er als zakenman uitziet en dat kan in een rimpeltje zitten. De casting, het zoeken wie ik voor een film gebruik, is een kunst op zich. Je kunt in bepaalde dingen duidelijk maken wat je bedoelt. Bijvoorbeeld: ik zoek voor een commercial een man waarvan ik weet, dat ik, als ik naar hem kijk in zijn dagelijkse omstandig heden, kan zien dat hij een clown is. Dan zie ik de basisexpressie, de basis- ogen. Die man is niet humoristisch in werkelijkheid, maar triest. Dat wezenlijke van die clown wil ik niet zien met al dat wit op zijn gezicht, maar ik wil hem thuis zien, ik wil zien dat onder dat masker zo'n man heeft gezeten. Dat is dan het „casten". Dat is de leuke kant van de zaak. Je moet de realiteit benaderen op een manier die iedereen kent, maar die je als nieuw wordt voorgeschoteld. Kijk naar Wim Kan en zo. Wat is de basis van een conferencier? Dat de mens in zijn tekst zichzelf herkent. Als ik een clown wil laten zien, heb ik dat type nodig en iets in zijn om geving. Voor mensen die dat hebben, zit er goud in de reclame. Je kunt op verschillende manieren een televisiereclamefilm maken, bijvoor beeld als tekenfilm en als live-act Ion - film. Die laatste onderscheidt zich weer in drie manieren: de natuurlijke ma nier, de glamour (de wensdroom) en de humor. Het ligt aan de opdrachtgever op welke manier het gedaan wordt. De meeste opdrachtgevers zeggen: „Je mag met hel produkt niet spelen. Maar je hebt onderwerpen waarbij het juist de pointe is, dat er met het produkt grapjes uit gehaald worden. Je kunt margarine aanprijzen op het puntje van een mes, maar je kunt er ook bijvoorbeeld een braspartij mee houden. Aan a-commerciële spots, zoals in Amerika, zijn we hier nog lang niet toe. Maar de sofisticated manier gaat meer terrein winnen. Er zijn in Nederland wel veel filmers, maar de meesten hebben de opvatting feature-filmer te zijn. Nauwelijks een van die massa is geïnteresseerd in commerciële films. Het zijn idealisten Als ze wél ingeschakeld worden bij de reclamefilms. blijkt een duidelijk ge brek aan gevoel voor adverteren. Zelf •eb ik het prae. dat ik twintig Jaar ln le advertentiefotografie heb gezeten' Je fout ligt bij de filmopleidinger 'indt Paul Huf. vakmanschap Huf alleen. Inspraak op het idee, de ontwikkeling en het hele gedoe, dan ben je er vrijer in. Je kunt meer film maken. De t.v.-film eist een heleboel mensen. Neem de drie C. en A.-commercials van drie minuten, op het ogenblik de enige commercials die drie minuten duren. De K.L.M. was de eerste hier- Het leuke Is, in de eerste twee fimlpjes maakte ik misbruik van het medium televisie. Er kwam een tune en ver volgens de namen van medewerkers, regisseur, tekstschrijver etc., alsof het een gewone film betrof. Nu is er weer een bepaling van de STER, dat een reclamespot niet mag lijken op een gewoon programma. Je moet je strikt aan de bepalingen van de STER houden. Dat is niet altijd eenvoudig. De ene dag film je in een ballentent op de kermis van Monniken dam, de andere dag maak je een filmpje oyer corsetten. beperkte mogelijkheden De mogelijkheden zijn hier nog be perkt. Als je in Amerika of Engeland roept: „Nou heb ik toch een idee, maar daarvoor heb ik een leeuw nodig, die op zijn achterste poten staat, dan krijg je die Hier niet. Maar daar wel. Dal zijn echte filmproducerende landen. Maar wij groeien er wel heen. Ik krijg .il brieven in de trant van: „Mijnheer Huf, ik heb een hond. een St.-Bernard. Misschien kunt u er wat mee doen. Niet dat ik er geld voor wil hebben, maar ik vind wel dat u het moet weten. Ik loop er echt niet mee naar iedereen". En laatst kreeg ik een briefje: „Mijn heer Huf, ik heb uw film gezien over kinderen in de reclame, ik heb .-en zoontje van vier jaar. Iedereen vindt hem leuk. Ik laat het u alleen maar Dat Filmopnamen oy het dak ven de Bijenkorf ln Amsterdam t.b.v. een van de drie 3-minuten TV-commercials van C A. filmen omvat een hele sociale wereld. Iedereen werkt en vormt een team. Elk onderdeel en iedereen die werkt, moet oeschikken over uiterste vakmanschup. Bij Huf vindt Je dat in t klein, „ik :eg altijd dat een hele stad zou kunnen even als alles zou filmen. Je hebt bij ilmen alles nodig. Er is geen vak, dal ■r niet bij nodig is. Specifiek in mijn bedrijf is de leeftijd an de medewerkers. Het zijn allemaal jonge mensen. Dat scheelt veel. Zij vinden televisie heel gewoon. Een monitor ook". De televisiereclamefilms en reclame bioscoopfilms worden in teamverband gemaakt, en de foto's maakt de heer de laatste twee jaar al veel verbeterd is in do televisiereclame komt ook door een duidelijke mentali teitsverandering bij de opdrachtgevers. Paul Huf: „Als de opdrachtgever een film laat maken dan komt over hem een soort Hollywoodgevoel. Zo van: nou ga Ik wat beleven. Tot nu toe maakte ik altijd kogellagers, maar nóu ga lk een film maken. Maar gelukkig gaat men meer en meer erkennen, dat vakmensen dit moeten doen. En die vakmensen hebben nog zoveel wensen. De meesten kunnen nog niet worden uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor advertenties. De mooiste dingen liggen in de ijskast". iOSé TOIRKENB

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 11