„ER WERD EEN LICHT GEDOOFD XX m! VIJF JAAR NA DOOD VAN KENNEDY: ONRUST, SPANNING EN VERDEELDHEID Tijdelijk blik op betere wereld Leek, wacht u voor bekoring van macht DAALDEROP 00 0 BKonchïletteR St.Nicolaas Weer protest Rotterdamse havenslepers Vechtpartij in Bürgerbrau Erna liep van huis weg OUDERS VIER MAANDEN IN ONGERUSTHEID OVER TIENER Ontvoering of alleen een avontuurtje VRIJDAG 22 NOVEMBER 1968 DE LEIDSE COURANT PAGINA 11 Vandaag is het vijf jaar ge leden, dat de naam van een stad in Texas een vloek werd: Dallas, een afschuwelijke stad met een door corruptie, haat en extre misme verpeste atmosfeer. Op die rampzalige 22ste november 1963 werd Dallas het toneel van de moordaanslag op John F. Kennedy, de 35ste president van de Verenigde Staten. Op de zelfde dag stierf hij in het hos pitaal van deze stad, welks gevaren hij goed kende, maar niet gevreesd had. Zijn gewelddadige dood veroorzaakte een schok over de hele wereld. Nu is dit een cliché dat men altijd bij de hand heeft als een bekende persoonlijkheid sterft. De wereld is geschokt en rouwt, heet het dan. Maar bij de dood van John Kennedy was het anders dan gewoon lijk. Als men nog eens naleest, wat bij die gelegenheid allerlei staatslieden van Ludwig Erhard tot Nikita Kroetsjev en van Charles de Gaulle tot Fidel Castro hebben gezegd, blijkt dat, ook losge maakt van de emotionele sfeer, deze uitspraken in alle gevallen meer zijn ge weest dan de gebruikelijke gelegenheids- preyelementjes. Maar ook miljoenen gewone mensen ondergingen het nieuws van Kennedy's dood als een schok, als een persoonlijk verlies. Een .Amerikaan sloeg de spij- ter op de kop toen hij sprak van „die Aotselinge ontdekking, dat hij ons ver trouwder was dan»-wij wisten". En de Britse premier Harold MacMillan (die zijn brieven aan Kennedy altijd begon met „beste vriend") zei: ..Waarom was dit gevoel dit verdriet Iegelijk zo universeel en zo persoonlijk?" Wie zich de vrijdagavond nog herin nert, kent ook nog de reeks gevoelens die het binnendruppelende nieuws over de aanslag opriep: ongeloof, de schok, verdriet en dan al pratend met dege nen in wiens gezelschap je toevallig ver keerde een groeiende maar niet di rect onder woorden te brengen bezorgd heid, de vage angst dal hier iets was gebeurd dat onherroepelijke, verstrek kende consequenties zou hebben voor ons allemaal. Hoe kwam dat? Mac'Mil- ADVERTENTIE i Hoestdrank in tabletvorm.95ct Ook met betrekking tot Vietnam is vaak gezegd: ,,Zou Kennedy het zoveel beter hebben gedaan? Het was toch on der zijn bewind dat Diem door de V.S. geprotegeerd werd en dat het aantal ad viseurs gestaag groeide? Het is een feit dat Kennedy de kwestie Vietnam, afge leid als hij was in hel jaar 1962 door andere verwikkelingen, (de rakettencrisis bijv.) min of meer aan zijn aandacht heeft laten ontsnappen. Maar van hem is ook 't gezegde dat 't met troepensturen net is als met 'n borrel drinken, „Als de invloed daarvan is uitgewerkt moet je er nog een nemen" Hij zei ook: „De oor log in Vietnam kan alleen gewonnen worden als het hun oorlog blijft, maar zodra het een oorlog van blanken wordt, dan verliezen wij die. net zoals de Fran sen tien jaar geleden hebben verloren". Licht gedoofd WÊË8 lan bracht het als volgt onder woorden: „Kwam dat omdat hij in zijn eigen per soon alle hulp en aspiraties belichaam de van de nieuwe wereld die worstelt om te voorschijn te komen, om als een feniks te verrijzen uit de oude?" Doorbraak De opkomst van de rijke, jonge en ka tholieke (dat was toen in de Verenigde Staten nog een punt van betekenis in de politiek) senator Kennedy werd met ge mengde gevoelens gadegeslagen. Velen twijfelden eraan of een nog zo jonge man wel opgewassen zou zijn tegen de taak die hij begeerde. Anderen, die zich koesterden in de gebeeldhouwde „zeker heden" van'":Töhn Foster Dulles' atoorrï- diplomatie, vertrouwden de onorthodoxe Kennedy niet helemaal, ze keken met bezorgdheid uit naar de dag waarop hij als president het Wtite Huis zou betrek ken en de handschoen zou moeten op nemen tegen de slimme, bekwame en harde Nikita Kroetsjev. Weer anderen echter zagen in hem al vanaf het begin de man, die de oude kaders waafin de wereld uitzichtloos gevangen zat, zou doorbreken met een nieuwe aanpak, koel pragmatisch, bedachtzaam of zoals Kennedy zelf zijn politiek eens in een gesprek met Hugh Sidey, Witte Huiscor respondent van Time, typeerde: „On verzettelijk maar zoekend naar moge lijkheden, nagaand of we niet op bepaal de terreinen tot een gesprek en een over eenkomst kunnen komen". Arthur M. Schlesinger een van Ken nedy's topadviseurs noemde dit de „Ken- nedydiplomatie"koel. kordaat en zor gend dat de tegenpartij of dat nu Mgr. Jansen bij installatie DPR: Raad n iet blij met gang van zaken bij bestuurscollege (Van een onzer verslaggevers) DELFT De bisschop van het bisdom Rotterdam, mgr. M. .lansen, heeft gister avond tijdens een bijeenkomst in het Adelbertcentrum te Delft de eerste diocesane pastorale raad van zijn taak ontheven en de leden van de tweede diocesane pastorale raad geïnstalleerd. De bijeenkomst werd begonnen met een eenvoudige liturgieviering, waarin de bisschop de laak van de raad spiegelde aan een schrifttekst, met een duidelijke verwijzing naar de problematiek, waar mee de oude raad twee jaar lang te kampen heeft gehad. In sijn homilie zei mgr. Jansen onder dal het binnen de Kerk geen mag zijn wie nu wel de voornnam- „De voornaamste ondei u moet ipft. als Daar dat •aard i >egde het macht noemen is, maar dat men niet moet vergeten dal de Paus zich zelf de dienaar der dienaren Gods noemt". In de prak tijk lopen wij, ook in de Kerk, voort durend het gevaar om aan de bekoring van de macht ten slachtoffer te vallen. Ei zijn leken, die, als zij betrokken raken bij bestuurlijke zaken in de Kerk, voor de bekoring van de macht bezwijken" Dienstbaarheid Zich richtend tot de leden van de nieuwe raad herinnerde hij hen aan hun taak, om de bisschop te herinneren aan zijn dienstbaarheid en door hun adviezen eraan mede te werken, dat het bestuur van het bisdom zijn dienst aan de Kerk beter zou kunnen verrichten. Voordat de voorzitter van de eerste laad, de heer J. P. van Bergen, aan mgr. Jansen verzocht de raad décharge te verlenen sla) leren. Bergen de start plaats vond op p raad te willen -de de heer Van i de eerste raad, die terrein, dat niemand Kroetsjef was of de baronnen vj Amerikaanse staalindustrie pi wist wat van hem te verwachten was, tegelijkertijd de tegenpartij vol doende manoeuvreerruimte latend en hem een eervol alternatief biedend. In 1958 al riep Kennedy de Amerika- ;n op „het denkbeeld te laten varen, it wij al onze militaire conflicten moe ten opvatten als morele kruistochten Je onvoorwaardelijke overgave van de vijand vereisen". Schlesinger schreef lij was een Amerikaan, overtuigd dat :n vrije democratie de beste regcrings- »rm is, en bereid zonodig oorlog te >cren om de democratie van verdelging redden. Maar zoals hij het zag wajfi er gyejft sprake van een beslissende strijd tus- democratisch goed en communistisch kwaad, mgar van een obscuur en ge compliceerd drama, waarin personen, instellingen en idealen, alle geplaagd door de waan van het eigen gelijk, dreig den de mensheid in snel tempo naar de rand van de afgrond te voeren. Kans op redding lag volgens hem in het los laten van mythen, gemeenplaatsen en fanatisme". t waren in het Amerika van de la te 50er jaren geen opzienbarende nieu- instellingen. Nieuw was echter wel dat iemand die deze stellingen lot de basis van zijn politiek verklaarde, zich opmaakte om het Witte Huis binnen te trekken. Verwachtingen De tintelende atmosfeer van belofte volle verwachtingen, nieuwe einders en verfrissing die Kennedy gaf. ver spreidde zich snel over de hele wereld. Een vleugje ervan kwam zelfs in Mos kou terecht, waar Kroetsjev, die na het U-2 incident Eisenhower als gespreks partner had geschreven, ongeduldig zat te wachten op een nieuwe tegenstander, daarbij niet onder stoelen of banken ste kend dat Kennedy ook zijn keus was. Een van de hartelijkste telegrammen ooit van Moskou naar Washington ge- kabeld was dat, waarin Kroetsjev de nieuw gekozen president feliciteerde enkele dagen na de inauguratie volgde een verzoenend gebaar de vrijlating van de bemanning van een RB-47 vlieg- de tuig om te onderstrepen dat er ge praat kon worden. Met geweldig elan begon Kennedy in jn biljante New Fontierploeg met het regeren van 's werelds machtigste natie. De wereld keek, nog niet bepaald ertrouwen, maar wel met bewon dering en groeiende hulp, toe. Toen kwam de catastrofe van de Varkens- is door vele oud-presidenten opgemerkt dat het minstens twee jaar duurt eer men zich volledig ingewerkt kan hebben. Kennedy leerde het in en kele dagen. Maar het was een ongeloof lijke harde les. Op de Cubaanse stran den bloedde de dilettantistisch uitgevoer de invasie dood. de Verenigde Staten voor het front wan de hele wereld in dis- eredict brengend. In vrij korte tijd wist Kennedy het vertrouwen in zijn persoon en in zijn land echter te herstellen. De manier waarop hij de problemen aanpakte was uniek. Hij was in staat om het beste wat Amerika aan intellect te bieden had, te mobiliseren, te blijven beheersen, te stuwen en te prikkelen. Hij had een feil loos gevoel voor de juiste man op de juiste plaats. Zelf had hij een helder en nuchter verstand. Hij kon feiten en gegevens in zich opnemen als een com puter en hij las drie maal zo snel als een normaal mens. Zijn feitenhonger was trouwens toch een opvallende trek. Toen bleek dat zijn eigen Special Forces eigen lijk niets van guerilla afwisten en er dus ook niets over te vertellen hadden, liet hij zich onmiddellijk de werken van Mao Tse-toeng en Che Guevara brengen. En in 1951 al, na een bezoek aan Viet nam, liet hij Jacqueline Bouvier, zijn latere vrouw in ijltempo Franse boe ken over Indo-China te vertalen. (ADVERTENTIE) In tegenstelling tol zyn aanvankelijke bedoeling om ditmaal niet in te gaan I op de structuurkwcstie van het bisdom, voelde hy zich gedwongen door pers berichten. moreel verplicht daar nu toch iets over te zeggen. Buiten de D.P.R. om is namelijk de beslissij •vallei komt bestuurscollege bisdom Rotterdam. „Hiermee is afgewe ken van het advies van de D.P.R.De lieer Van Bergen maakte zich ongerust over liet feit, dat dit bestuurscollege geen structurele bindingen kent met de andere organen, met name de D.P.R. „Een dergelijke gang van zaken druist in tegen de sfeer en de mentaliteit, die samen hangen met begrippen als inbreng van onderen, inspraak en medebeslis singsrecht" Daarnaast bracht hij dank aan de bisschop, die altijd aanwezig heeft willen zijn op dc vergaderingen, aan deken J. G. Sul, van wiens gastvrijheid men steeds een dankbaar gebruik heeft ge maakt en aan al degenen die een bijdrage hebben geleverd om vorm tc geven aan het openbaar karakter van de vergade ringen. Mgr. dansen onthief daarna met grote dank en bewondering de leden van de eerste D.P.R. van hun taak, daarbij opmeikend dat hij dit met een zekere weemoed deed. Aan de leden van de nieuwe raad deert de bisschop de belofte, dat hij hun oordeel zou vragen over alle belangrijke beslis singen, die in het bisdom worden voor bereid. „Ik heb u nodig om te weten, welk woord van het evangelie, welke eis van de openbaring op dit moment in deze Kerk moet worden uitgesproken, hoe zij moeten verwoord en^verwerkelijkt in daden". Ieder intermenselijk veikeer steunt op goede wil en trouw", aldus mgr. Jansen. De eze automatische cofleema- "n uitkomst tijdens drukke morgenuren. Tijdens Coronation Street Peyton Place en alle momenten dat u niet in de keu ken wilt staan opschenken. U doet alleen nog koffie in 't filterbakje, water in de coffee- maker en de stekker in 't stop- kontakt. Intussen kunt u weer alles doen wat u voorheen niet kon doen: bij uw visite in de huiskamer blijven; uw favoriete TV-programma van a tot z volgen; huishoudelijke bezig heden verrichten. - lueens gaat het rode lampje branden. De koffie is klaar. De coffcemaker schakelt automatisch over op „warmhouden" (de koffie kan niet koken). U hebt een coffcemaker vol geurige koffie onder het deksel. Al dat gemak haalt u voor 78,50 in huis. En de koffie - of u nu 4 of 12 kopjes zet - is heer lijk uit zo'n Daalderop Cof feemaker Hij kon zich geweldig op een probleem concentreren en al zijn hulpkrachten op timaal richten op de oplossing ervan .Zijn besluitvaardigheid in een zeer per soonlijk en helaas vrij onnavolgbare stijl was bijzonder groot, zijn aanpak krachtdadig maar weldoordacht. Dc pro duktivitcit van de regering Kennedy wa: ook al ongekend groot. In de drie jaar dat hij in het Witte Huis zat, kwa er honderden wetsvoorstellen uit zijn ko ker. Experiment Zijn bewind is echter een experiment gebleven. De tijd is te kort geweest vast te stellen of zijn opzienbarende methodes ook veel resultaten zouden heb ben afgeworpen. Er is altijd gezegd, dat Kennedy niet goed genoeg met het gres overweg kon om tol de gewenste resultaten te komen, dat er een Lyndon Johnson voor nodig is geweest» om Voot aantal van Kennedy's ideëen om te zetten in wetten. Het is achteraf pra ten. Het weekblad Look heeft in 1964 een enquête gehouden onder de leiders van het congres met de vraag of Kennedy's wetten met name die op het gebied an de belastingen en de burgerrechten er ook dóór zouden zijn gekomen als hij niet was neergeschoten in Dal las. Het antwoord was in het alge- ongeveer als volgt: ,De moord heeft geen verschil uitgemaakt. De tijd er rijp voor. De wetten waren al onderweg voor 22 november en de druk die door het Witte Huis was uitgeoefend, al zo groot geweest dat zij niet tegen te houden waren". Gissingen achteraf hebben weinig zin ais zich de vraag tc stellen wie dit jaar de 2 presidentskandidaten zouden geweest zijn als Kennedy was blijven leven en de maximale ambtsster- mijn van acht jaar had kunnen uitdie nen. Toen Kennedy stierf zei prins Si hanouk van Cambodja: „Er werd een licht gedoofd, dat misschien in jaren niet meer ontstoken zal worden". Een pro fetie die nog steeds in vervulling gaat. daarvan is men zich, vooral in dit ramp zalige jaar 1968, maar al te goed bewust. Voorlopig heeft de naar vrede en ont spanning snakkende mensheid alleen maar de inspirerende nagedachtenis van John F. Kennedy om de hoop op betere tijden en een van verbeeldingkracht ge tuigend en vernieuwend leidersschap le vend te houden. Zijn nagedachtenis is hier en daar ontaard in een wat beden kelijke en ook niet gerechtvaardigde hel denverering. En dat is jammer want dat doet afbreuk aan zijn werkelijke bete kenis, namelijk een van de mannen te zijn geweest (met bijvoorbeeld een Paus Joannes XXIII) die een hele generatie mensen een blik hebben gegund op een nieuwe en betere wereld, door een aantal ramen op en te gooien. Men lean het gevoel hebben, dat de ramen een voor een weer zijn dicht gegaan, wat men heeft gezien echter wordt niet zo gemakkelijk vergeten. Daarom is het voorbehoud dat prins Sihanouk door de voorzichtige formulering van zijn „pro fetie" maakte, misschien terecht. Er is reden te hopen, dat „het licht nog eens ontstoken wordt". tADVERTENTIE Ze hoopt erop, ze vraagt het u niet. Het raakt haar hart, toch geeft ze nooit een stille wenk. Want iets moois van goud moet je plotseling, zo maar, heel onverwacht krijgen. Goud maakt zo blij. De juweliers van Nederland nodigen u uit vrijblijvend te komen kijken naar hun cadeaus van goud en zilver. (ADVERTENTIE) Over 12 dagen is het weer HiiUiaaai 4I5 I KERKSTR.25, AMSTERDAM, TEL 23 2727 ROTTERDAM (ANP) De onafhan kelijke bedrijfsorganisatie verkeer in Rotterdam is het lel oneens met de bfj het N.V.V. aangesloten Nederlandse bond van vervoerspersoneel Inzake de loonvoorwaarden voor opvarenden van de Rotterdamse havensleepboten. De Inzet van het conflict is. aldus de O.B.V., dat het N.B.V.-bestuur voorstel len aan de werkgevers heeft gezonden, rtic zullen leiden tot l.igere lonen dan tussen het bestuur en de leden afgespro ken. Het verschil is, zo stelt de O B V., voor de machinisten en kapiteins onge veer f 4.per week en voor de matrozen en olielieden f 7,50 per week. De O.B V. heeft dc bemanningen op geroepen lot een spoedvergadering op zondagmiddag om het personeel, onge acht hoe georganiseerd, een uitspraak te laten doen over de voorstellen van de Nederlandse bond van vervoersperso- VOORZITTER RIJNMOND Protest tegen benoeming van anti-revolutionair ROTTERDAM,(ANP) De fracties van de P.v'd.ATTsP en CPN in dé Rijn mond hebben bij voorbaat geprotesteerd tegen een benoeming van de heer W. A Fibbe AR-lid van de Rotterdamse gemeenteraad tot voorzitter van het openbaar lichaam Rijnmond. In hot aan de pers verstrekte communqué staat dat door deze eventuele benoeming niet het de hand liggende voorzitter een politieke opvatting moet hebben die overeeriokmt met de politieke gevoelens van do meerderheid der be volking in Rijnmond Het communiqué is ondertekend door J. de Jong (P.v.d.A R. Suurendonk (PSP) on B E. Cholle (CPN) MÜNCHEN (ÜPA) In het voorma lige naziheiligdom dc „Btirgerbritukcl- ler" in iYliinchcn is hel donderdaga vond tot een vechtpartij gekomen tus sen leden van de extreem-rechtse NPD en betogers, die met stinkbommen en geroep een NPD-vergadering wilden ver storen. Verscheidene personen zijn ge wond geraakt. Uit de bierkelder heeft Hitler In 1923 zijn mislukte „Putsch" ondernomen, en twee jaar later had er dc wederoprich ting van de nationaal-socialistisehc par tij plaats. Op 9 november 1939 ontsnap te Hitier er ternauwenood aan (en bom- aanslag. De bedrijfsleider van de „Biirgerbröu" had getracht de NPD-ers uit hot lokaal te weren, nadat men anonieme tele foontjes en dreigbrieven had ontvangen, maar de extremistische partij kreeg van een gerechtshof toestemming In het lo kaal een vergadering te houden. NEW STATESMAN: Paus Paulus een ramp voor Kerk LONDEN (AP) The New States man. het linkse Britse weekblad, heeft vandaag het pontificaat van Paus Pau lus „een ramp voor zijn Kerk" genoemd en is van mening dat hij moei aftreden. Het blad publiceerde een lang profiel van de Paus waarin gezegd wordt, dat de Paus door veel van zijn volgelingen „afgewezen en zelfs gehoond wordt". „Een van de tekortkomingen van de I Paus", aldus het artikel, is „dat hij zich I afzondert van de mensheid, iets wat hij zijn hele leven gedaan heeft". Spre- i kend over het pauselijk verbod van kunstmatige voorbehoedmiddelen zegt i het artikel dat „alleen een diepe onwe tendheid omtrent de mens" hem hiertoe gebracht kan hebben. „Het verstandigst zou voor hem ziin j nu heen te gaan en plaats te maken voor een minder verdeeldheid zaaiende opvolger, die zou kunnen proberen de I stukken weer aan elkaar tc passen" Dit zal dan vermoedelijk een niet Itali- De naam van de schrijver van het ar tikel werd niet bekendgemaakt. Het I blad wordt uitgegeven door Paul John- I zon, die katholiek is. (Van een onzer verslaggevers) ROOSENDAAL Erna van Hooydonk de Rooscndaalse tiener, die op 8 juli spoorloos verdween is donderdag thuisgekomen. Daarmee is een einde ge- men aan de angst die vier maanden lang in huize Van Hooydonk heeft ge leefd. Wat er precies met haar gebeurd is, is nog niet bekend. Een tip van de sluier die de veidwij- nmg van Erna van meet af aan heeft bedekt, werd vorige week opgelicht, toen haar moeder ua maandenlang zoeken een telefoontje uit Hanover kreeg van haar vermiste dochter. Ze zei toen. dat t* in een hotel werkte en dat ze logeer de bij vrienden, Haar moeder kreeg liet adres van die vrienden en vertrok. nog diezelfde dug naar Duitsland. Ze kwam teleurgesteld terug, want op het aangegeven adres gaf niemand gehoor Ze nam toen dc polite van Hannover in de arm en verzocht opsporing. Dat had resultaat, het meisje werd gevonden en naar Roosendaal gebracht, waar zij het politiebureau al uitvoerig werd verhoord. Op 28 juli vertrok het meisje samen met een Vriendinnetje Jacqueline naar Venray, waar zij met toestemming van haar moeder zou logeren. Dinsdagavond 30 juli verzocht de moeder van Erna op sporing nadat de werkgeefster van het meisje had opgebeld om te vragen waar ze bleef. Ook de vriendin bleek spoorloos maar op 31 juli kreeg de moeder van dit meisje al een telefonische oprc «p van de Keulse politie met het verzoek haar doch ter te willen afhalen Spoorloos gen waarin aoetoneurs cn bordelen een hoofdrol speelden, Ze zou haar vriendin Erna voor liet laatst gezien hebben In een café aan de Neumarkt in Keulen. Het neisjc bleef echter spoor- preldde de Rooscn- ignalement per po- dag stuurde de Interpol door naar loos. Op 1 augustu daalse politie hai Utietelex. Op de/elfdi politie gegevens de politie in Keulen. Er begon sporingsnctle, echter zonder resultaat. De ongerustheid groeide. Ofschoon Erna al eerder van huis wegliep, was het haar gewoonte na e<u paar dagen een seintje te geven om dan met hungende pootjes weer naar huls tc komen.. Op 10 september kregen de Nederland se dagbladen signalement en foto van het vermiste meisje Erna bleef echter weg. De vorige week werd dc spanning in huize Van Hooydonk gebroken, toen het telefoontje uit Hanover kwam Hor zij verdween en waarom, is nog een vraagteken. De Roosendaulsc politie zou vandaag mogelijk daarover mededeling doen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 11