Vuurtoren waarop Gods licht brandde te kleine kring Bea niet los te denken van Joannes XXIII Curatoren komen Delft aangewezen plaats voor kunstijsbaan Panagoelis ter dood veroordeeld Willebrands kandidaat voor Bea's secretariaat Galeazzi Lisi - arts Pius XII - overleden Geen boycot tegen Griekenland en Portugal Voorzitter Stichting Kunstijsbanen: MAANDAG 18 NOVEMBER 1968 DE LEIDSE COURANT PAGINA 1 TTT 1 1 Die taak is, aldus prof. Teilegen. d Bruggen bou iver in verdeelde christenheid Kardinaal Bea is niet los te denken van Joannes XXIII. Als hoofd van het secretariaat voor de eenheid heeft hij goeddeels gerealiseerd, wat Paus Joannes bij zijn ambtsaanvaarding als ideaal voor ogen heeft gezweefd: een betere verhouding tussen de Katholieke Kerk en de andere christen geloofsgemeenschappen. Hij was één van de pijlen, die Joannes op zijn boog nam, om het bolwerk van de gesloten Kerk onder schot te nemen. Een fijne, toegespitste, elegante maar daar om juist zo scherpe en doel treffende pijl. Op het eerste gezicht was er tussen beide mannen, Roncalli en Bea, zo goed als geen overeenkomst. Roncalli had iets ?n door de zon gebruinde, vitale buitenmens, breed en soliede, met twee benen geplant op de grond. Bea was veel- i verfijnde intellectueel, fysiek ge bogen onder de last van zijn jaren, maar geestelijk springlevend, altijd bezig met denkwerk zonder daardoor zijn charme n de omgang met mensen te verliezen. Robert Kaiser, die voor Time de eerste zitting van het concilie versloeg, gaf van beide mannen het volgende portret: „In leek geen reserve te zijn, helemaal geen reserve. De ander was een en al re- De een kon hartelijk en breeduit lachen, vaderlijk glimlachen, genegenheid uitstralen, vertrouwen wekken. De ander glimlachte puntig, eiste aandacht, dwong eerbied af. De een was een stevig monu ment van Gods goedheid, de ander een •toren, waarop Gods licht brandde. De piramide en de toren. De leeuw en de zwaluw. De levenslust en de geest". Toch of misschien juist dank zij hun •erschillende kwaliteiten hebben deze elkaar voortreffelijk aangevuld. Wat Joannes intuïtief zag, moest Bea uit- •ken. Voor Bea was Joannes de man door God gezonden, die bressen sloeg in het bastion van de gevestigde Kerk. Voor Joannes was Bea de ideale assistent, het •fijnde instrument, waarmee hij zijn operaties kon uitvoeren. Als bijbelgeleerde stond Bea bekend om zijn moderne, zij het geenszins modernis- ROME, (K.N.P.) De Nederlandse bisschop, mgr. Jan Willebrands, wordt in Rome beschouwd als een van de voornaamste kandidaten voor de op volging van de zaterdag overleden kardinaal Bea als hoofd van het secretariaat voor de eenheid. De 59- jarige mgr. Willebrands is jarenlang de voornaamste medewerker van kar dinaal Bea geweest en heeft in die functie tal van delicate missies uit gevoerd. Een andere mogelijke kandidaat is kardinaal Lercaro, die in februari werd gedwongen af te treden als aartsbisschop van Bologna, maar wiens aanzien by Paus Paulus sinds dien is gegroeid. Tegen beide kan didaten bestaan in Rome evenwel veel bedenkingen van behoudende züde. De dood van kardinaal Bea heeft in heel de christelijke wereld en ook daarbuiten diepe indruk gemaakt. Dr. Otto Hertz namens de joodse gemeen schap. dr. E. Blake namens de Wereld raad van Kerken en mgr. Meliton namens de H. Synode van de Ortho doxe Kerk hebben hun hoge waar dering voor de overledene geuit. Mor gen vindt de uitvaart van dc kardinaal plaats in de St.-Pieter. waarna het stoffelijk overschot naar het Duitse Kiedboehringen zal worden over gebracht. de geboorteplaats van kar dinaal Bea. tische benadering van het bijbelvraag- stuk. Hij had een groot aandeel in de tot standkoming van de encycliek Divino Afflante Spiritu, waarmee Paus Pius XII in 1943 het fundament legde voor de mo derne katholieke bijbelwetenschap. De nieuwe psalmvertaling uit de grondtekst in het Latijn is van zijn hand. Tijdens het concilie had hij een flink aandeel in het debat over de historiciteit van de evan geliën, waarover hij voor de vaders een kort, glashelder tractaatje schreef, dat la ter apart is uitgegeven. Hij nam tussen vooruitstrevende en behoudende stromin gen een rustige middenpositie in, die hij op zeer intelligente wijze wist te verde- Zijn levenswerk heeft echter niet gele gen op exegetisch maar op oecumenisch gebied. Dit is wonderlijk genoeg, aange zien hy met zijn werk op laatstgenoemd terrein pas op 80-jarige leeftijd kon be ginnen. Het resulteerde in drie concilie documenten, die stuk voor stuk van his torische betekenis zijn: het decreet over het oecumenisme. de verklaring over de godsdienstvrijheid en die over de houding J de Kerk ten opzichte van de niet- De totstandkoming van deze concilie stukken heeft de oude kardinaal bloed er tranen gekost. Ze werden het voorwerp van eindeloos getraineer en talloze ver wikkelingen, de beroeringen van de be ruchte zwarte week inbegrepen. Bea heeft echter taai volgehouden, was niet te ont moedigen, begon iedere keer opnieuw, gaf blijk van een enorme vindingrijkheid ir het herschrijven van teksten en wist uit eindelijk alle drie de schepen, zij het niet zonder enige schade, in de haven t< brengen. Hij wist dat hij beter enkele de tails kon prijsgeven dan het hele project te laten mislukken. Hij wist dat na concilie de oecumenische beweging pas goed op gang zou komen en dat die bewe ging de Kerk verder zou brengen dan zij op het ogenblik Van aartneming der de creten en verklaringen gaan kon. S ATHENE (AFP-Reuter) De Griekse toldaat Alcxandros Panagoelis is gistc- door een krijgsraad ter dood veroor deeld wegens een poging premier Papa- dopoelos op 13 augustus te vermoorden wegens een poging tot omverwerping v&n het bewind om de communisten aan ie macht te brengen. Hem was bovendien desertie in 1967 n laste gelegd, toen de staat van beleg an kracht was. De 30-jarige Panagoelis. lie met veertien anderen terecht stond, >ekende de poging tot moord en deser tie, maar ontkende dat hij de regering ómver had willen wei-pen om commu- listische machtsovername te vergemak- telijken. De 33-jarige Eleftherios Veryvakis, gen wie eveneens de doodstraf was ge sist, kreeg levenslange gevangenisstraf, legen andere beschuldigden kregen ge vangenisstraffen variërend van 24 tot één jaar. Vier werden vrijgesproken. Panagoelis glimlachte toen de preai- lent het vonnis voorlas. Zijn advocaat ^i dat zijn cliënt niet van plan was gratie te vragen. Hem kan echter wel gratie worden verleend zonder dat hij daarom verzoekt. De terechtstelling kan binnen drie dagen geschieden op last van garnizoenscommandant van Athene. Daarin blijkt hij volkomen gelijk te hebben geijad. Sinds het concilie heeft de toenadering tussen de katholieke Kerk en de andere christelijke Kerken een vlucht genomen, waarop tien jaar geleden nog niemand durfde hopen. Bea was de motor, die deze beweging op gang hield. Door zijn uitgebalanceerde geest, zijn delicatesse, zijn taaie vasthoudendheid, zijn tactische aanpak, zijn kunst om met alle mogelijke mensen om te gaan en zijn eedzame levenshouding. Hij was een vriend van Athenagoras en Ramsey, van Borovoi en van Berkouwer, van bisschop Cassien en van de broeders van Taizé. En dat werkelijk niet omdat hij hen naar de mond praatte. een van zijn toespraken gaf een Studentenpastores oneens met bisschoppen UTRECHT (KNP) Studentenpasto res zijn niet van plan zich zo maar bij de uitspraak van de bisschoppen neer te leggen, dat een priester, die trouwt of van plan is te trouwen, niet mag voor gaan in de eucharistie. In een verklaring, die zondag in de studentenparochie werd voorgelezen zeg gen de pastores, dat zij geen negatie ve reacties van de studenten hebben ontvangen op de mededeling van stu dentenpastor Gooskens, dat hij na zijn huwelijk als priester werkzaam wil blij ven. Deze blijft ook nu de H .Mis op dragen en preken, in tegenstelling tot de Amsterdamse studentenpastor J. Vrij burg, die voorlopig zijn ambt in gehoor zaamheid aan de bisschop heeft opge schort. Zowel in Utrecht als in Amster dam worden geënquêteerd naar de me ning van de studenten over de te vol gen gedragslijn. Paus Paulus heeft kort voor het overlijden van kardinaal Bea dc zieke nog een bezoek gebracht. Kardinaal Bea was vorige week in een Romeinse kliniek opgenomen nadat zyn gezondheidstoestand door een bronchiale aandoening steeds verder achteruit was gegaan. Hier buigt de Paus zich voorover om het voorhoofd van de kardinaal te kussen. Lutheraan het volgende commentaar: „De kardinaal heeft ons vanavond enkele vrij harde dingen gezegd. Maar wij namen het. En had hij nog harder dingen gezegd, wij zouden het genomen hebbenom de manier waarop hij ze zei." Dit is Bea ten voeten dit. Een Vriend van zeer velen zonder een allemansvriend Een man, die wist dat alleen de waar heid ons kan bevrijden. En die al zijnij gaven inzette, om deze waarheid een uitermate subtiele aangelegenheid in samenspraak van alle mensen van goede wil te achterhalen. A. v. d. Weijer ROME (AFP) Professor Ricardo Galeazzi-Lisi, de lijfarts van wijlen Paus Pius XII, is zaterdag 76 jaar oud in Rome overleden. Tussen de latere Pius XII en de oog arts Galeazzi-Lisi ontstond een vriend schapsband toen de toekomstige Paus als staatsecretaris onder Paus Pius een andere bril nodig had. Al spoe- na de auskroning van Pius XII d Galeazzi-Lisi tot officieel genees heer benoemd. Het feit dat de arts foto's nam aan het sterfbed van de Paus en de manier waarop hij het stffelijk overschot liet balsemen lokten zoveel kritiek uit dat Galeazzi-Lisi zich voor een medische tuchtraad moest verantwoorden. Hij werd als arts geschorst maar mocht in weer praktijk uitoefenen. Kamerlid drs. Aarden VREDESCONGRES RADICALEN ANTI-VERSTERKING VAN DE NAVO (Van een onzer verslaggevers) DELFT Om Portugal en Grieken land te helpen bij de terugkeer naar de democratie moeten <ve geen finan- ciel economische sancties toepassen. Het is een fout om maatregelen te ne men die de bevolking schaden. Er moet integendeel worden gewerkt aan een verbetering van de economische toestand in deze landen. Alleen dat zal de dic tators in moeilijkheden brengen. Deze mening werd zaterdagmiddag uitgespro ken door drs. J. M. Aarden, Tweede Kamerlid van de Politieke Partij Ra dicalen, tijdens een vredescongres van zijn partij in Delft. Deze gedachte van drs. Aarden botste met de opvattingen van mr. M. van der Stoel, parlemcntsvertegenwoordiger voor de Partij van de Arbeid die wel economische sancties propageerde'' Als het inmiddels genomen besluit Grieken land geen financiële hulp meer te ge ven wordt ingetrokken, zal het kolonels regime dit zonder twijfel als propagan damiddel toch gebruiken", zo meende hij. De socialist gaf er de voorkeur aan nu reeds ruime gedelijke hulp in het vooruitzicht te stellen voor een democra tisch gevormde regering. Dit verschil van inzicht bleek het enige te zijn ge durende het gehele congres. Over de ver dere vraagstuken, waarvan NAVO en bewapening de centrale problemen wa ren, bleek men een roerende eensgezind heid aan de dag te leggen. Zowel de P.P.R.-woordvoerders als mr. Van der Stoel als prof. mr. P. H. Kooymans (anti-Revolutionairen) zagen niets in een verdere versterking van d« NAVO en nog minder in Europa als zelf standige atoommacht. Om de vorming van een Europese kernmacht te voorko men zou drs. Aarden zelfs de Europese integratie willen opofferen Het meest enthousiaste onthaal was weggelegd voor hfet betoog van de Bra bantse historicus dr. C. G. Lafeber, de voorzitter van het P.P.R.-actiecentrum Midden-Brabant, die een felle aanval deed op 't wederzijdse wantrouwen tus sen de Sovjet-Unie en het Westen". De ze visieuze circel kunnen wij doorbre ken door op te houden met het voort durend etaleren van onze nucleaire su perioriteit en door afstand te nemen van de toon en leugens van b.v. de Neder landse defensienota. Directrice van „vakantiehuis" veroordeeld BERCHTESGADEN (Reuter) De directrice van een vakantiehuis in de bergen, waar de kinderen veel suiker en zoute soep kregen en onder - de hoogte- zonlamp gingen om hen er goedgevoed en zongebruind uit te laten zien, is door een rechtbank in Berchtesgaden veroor deeld tot 1100 mark boete en vier maan den voorwaardelijke gevangenisstraf. Bij inspecties werden in de provisiekast uit werpselen van muizen, afgeknabbeld brood, oude vleesresten, smerig aarde werk en dode vliegen gevonden. Het te huis in de omgeving van Berchtesgaden bood volgens de registratie plaats aan 78 kinderen voor een gezondheidsvakan tie, maar dikwijls waren er 115. Tijdens de officiële inspecties werden eventueel een aantal kinderen verborgen. Wetenschap ook zaak van Kerk, cultuur ep maatschappij (Vaiêtfiize parlementaire redactie) DEN HAAG Van de drie technische hogescholen in Nederland en de econo mische hogeschool in Rotterdam is gemiddeld driekwart der curatoren af komstig uit het bedrijfsleven. In de andere curatoria is de invloed van be stuurders en politici onevenredig groot. Eenzijdige samenstelling van dc cura torencolleges betekent, dat deze colle ges een eenzijdige visie hebben op de toekomst van de instellingen. Hier past de term ondemocratisch". Dit is de mening van prof. dr. Teilegen, hoogleraar in de wijsbegeerte aan de t.h. van Eindhoven. Prof. Telle- gen gebruikt de term ondemocratisch, omdat men een te bepex-kte kring ge schikt acht om in aanmerking te ko men voor het bezetten van een curato renzetel. „Ik zie niet in, dat nu juist commissarissen der koningin, burge meesters en directeuren van grote be drijven, dan wel mensen met veel com missariaten, daarvoor in aanmerking moeten komen. Dat hangt nauw samen met wat wij menen dat de voox-naamste opdracht of taak van de curatoren zou moeten zijn", aldus deze hoogleraar in een interview met het NKV-blad „Ruim Zicht". Rockefeller jr. werd gedood en opgegeten DJAKARTA (AFP) „Michael Rocke feller junior, die in 1963 in het oerwoud van West-Irian verdween, is door men seneters gedood en opgegeten", zo schrijft het Indonesische legerblad „Be- rita Joeda". Een functionaris van de gezondheids dienst heeft verklaard dat een stam hoofd van de Asmat in het gebied Agas hem verteld had dat een blanke man volgens de riten van de stam was gedood en veroxberd. Verscheidene leden van de stam bleken hemden met de ini tialen van Michael Rockefeller te dra gen. De functionaris zei grote moeite ge had te hebben om het stamhoofd dit te laten bekennen. Hij dwong de bekentenis pas af nadat hij het stamhoofd ervan had overtuigd dat de geest van de dode een cholera-epidemie zou gaan ver- Onenigheid in curie over milde Franse uitspraak ROME (KNP) Binnen de kringen van de curie te Rome blijkt men het met elkaar niet eens te zijn over dc milde uitleg, die dc Franse en ook dc Canadese bisschoppen aan de encycliek van Paus Paulus Humaiinc Vitae hebben gegeven. Heel In het bijzonder verschilt de me ning over de vraag of de verklaring dc Kerk wel of niet een goede dienst heeft Terstond na het verschijnen van dc verklaring vernam men van een hoge Vaticaanse autoriteit, dat de Franse bis schoppen de bedoeling van Paus goed hadden weergegeven en een voorbeeld voor heel de Kerk waren geweest. In zijn editie van vrijdag heeft de Osserva- tore echter in een enigszins officiële noot moeten vaststellen: „Niemand heeft of ficieel namens het Vaticaan dc verkla ring toegejuicht." De Amerikaanse bisschoppen hebben zatex-dag met grote meerdex-heid van stemmen de contraceptieve methoden en middelen geheel afgewezen als „kwaad in zich". Wel erkennen zij dat de om standigheden de morele schuld kunnen verminderen. Daarom zullen echtparen, die zich niet houden aan de encycliek Humanae Vitae, niet worden uitgesloten van de eucharistie en van de andere sa cramenten. De uitspraak bleek te zijn gedaan met een meerdex-heid van 180 tegen 8 stemmen. Die taak is, aldus prof. Teilegen. dat zij de vragen uit de maatschappij, die gericht worden naar de instellingen van wetenschappelijk onderwijs, bij ons in huis moeten brengen. Zij zijn niet in staat om ze zelf te beantwoorden omdat deze instellingen bestuurd wor den door curatoren en senaat samen Zij zouden wel in staat moeten zijn om aan de senaat de kritische vragen voor te leggen, die in de maatschappij wor den gesteld en daarop een antwoord wil len hebben. Uit dat oogpunt is het bepaald ge wenst, zo vervolgde de Eindhovense hoogleraar, dat behalve het bedrijfsle ven en het openbaar bestuur ook kerke lijke en culturele kringen, beroepsonder wijs en zelfs afgestudeerden in deze cu ratoria laats zouden nemen, omdat de diverse aspecten van de maatschappelij ke vragen in de curatoria aanwezig moe ten zijn in de vorm van leden. Prof. Tei legen meent, dat als het bedrijfsleven er is, de vakbeweging er beslist ook moet zijn als kx-itlsche partner van het be- di-ijfsleven, zonder dat zij overigens een curatorium moeten gebruiken om belan gentegenstellingen tussen werkgevers en werknemers uit te vechten. Daar zijn andere plaatsen voor. ADVERTENTIE Da aal der op is de grootste fabriek van elektrische boilers in Nederland. Elke Daalderop boiler is een perfekt apparaat dat u maar één keer hoeft te kopen om altijd heet water in huis te hebben. Dag in, dag uit, jaar in, jaar uit. Stilletjes doet hy z'o werk tegen laag nachtstroomtarief - en om dat zo'n boiler geen schoorsteen nodig heeft, kunt u hem overal plaatsen. Elke keuken is geschikt voor een elektrische boiler. Omdat het water elektrisch wordt opgewarmd is een boiler de veiligste en beste weg naar heer lijk heet water uit alle kranen! Vraag uw installateur wat het beste is voor uw huis: een 50, 80 of 120 liter. En vraag vooral naar de boven st* beste boiler: een Daalderop Boiler Verdachte van kindermoorden gearresteerd LONDEN (AP) Scotland Yard heelt een getrouwde man gearresteerd, die wordt verdacht van moord op drie klei ne meisjes. Zijn arrestatie was het slot van dc grootste jacht op een man In de Britse rrimnclc geschiedenis. De man is de 39-jarige Raymond Les lie Morris, van beroep machinist. Hij is in staat van beschuldiging gesteld wegens de moord op de zevenjarige Christine Darby die 15 maanden geleden verd gevonden in de Midlands. Zij was angerand en daarna gewurgd. De plaats vaar haar lijkje werd gevonden was vlak bij de greppel waar in januari 1966 twee andere aangerande en vermoorde meisjes werden gevonden: de vijfjarige Diana Tift en de zesjarige Margaret Reynolds. Een schreeuwende en flulten- ienigte verzamelde zich voor het ge rechtsgebouw in Londen waar Morris staat van beschuldiging werd gesteld. Hij is tot het volgende verhoor op 25 ovember in verzekerde bewaring ge- e-Jd. Plan bekritiseerd door Rotterdam op algemene ledenvergadering rrslaggevers) BOSKOOP „Europa's grootste en modernste kunstijsbaan zal zoveel mo gelijk in een gebied met een grote be volkingsdichtheid moeten komen. De situering van een dergelijk schaats- stadion ten zuid-oosten van Delft, aan de spoorlijn DelftRotterdam, in de on middellijke nabijheid van de grote ver keersweg, is beslist een zeer gunstige. Voor ons Is Delft de meest geëigende plaats". Met deze woorden maakte de voorzitter van de Stichting Kunstijsba nen Zuid-Holland, de heer P. M. F. Smolders de plannen, waaraan de Stich ting byna twee jaar heeft gewerkt, wereldkundig op de algemene leden vergadering van het gewest Zuid- Holland van de KNSB te Boskoop. Met de realisering van de ontworpen ijsbaan Is een bedrag van 28 miljoen gulden ge moeid. Met de ondeiwonden samenwerking daarmee een project ontwikkeld, dat volledig voldoet aan de gestelde wachtingen en kunnen de plannen zoals op papier worden gerealiseerd, dan krijgt Zuid-Holland een overdekte kunst ijsbaan 400 meter, die uniek is in Ne derland. uniek in Europa en uniek in de gehele wereld. Nederland heeft op het ogenblik alleen onoverdekte wed- strijdbanen in Amsterdam, Deventer, Heerenveen en een in voorbereiding te Eindhoven. Over één detail nog een zonderheid: de grote kelderruimte onder het gebouw zal een weg bevatten, vrachtauto's kunnen rijden, elkaar zelfs kunnen passeren. De bedoeling van deze kelderruimte is deze te gebruiken diepvries en koelruimte, het ogenblik zeer veel vraag is gelijk nog meer zal komen. Behalve het plan van de Stichting Kunstijsbanen Zuid-Holland ligt ook een plan van de IJsclub Kralingen (Rotter dam) gereed, waarvan de financiering rond is en het texrein reeds aanwezig. Het verschil tussen deze ijsbaan gigantische project van de Stichting is gelegen in de overkapping. In Kralingen is men niet van de noodzaak van overkapping overtuigd, omdat de leg van een kunstijsbaan voorop staat om daardoor het beoefenen var schaatsspox-t mogelijk te maken. Het bestuur van IJsclub Kralingen, onder voorzitterschap van de heer F. Havelaar, vraagt zich met zorg af of inen in kringen van de sport nu kelijk zo gebrand is op een overdekte kunstijsbaan. den door het publiek. Het is dan toch zeker onjuist om in totaal meer dan 15.000 zitplaatsen aan te brengen in een stadion, waar nooit officiële kampioen schappen gehouden mogen worden, om dat de baan overdekt is", aldus de heer Havelaar na afloop van de officiële ver gadering. Over deze k weetic heeft men overigens contact opgenomen met het bestuur van de Stichting, maar een antwoord daarop heeft men nog niet ontvangen. „Wij doorkruisen nl. de plannen van de Stichting. Notabene, de leiding daarvan heeft de plannen, die door onze architect Groosman waren voorbereid, overgeno men en toegepast in het ontwerp. Het is alles eerzucht van de Stichting, die nu eenmaal de opdracht had gekregen de totstandkoming van kunstijsbanen in het gewest te bevorderen. De IJsclub kra lingen was al zover!" De heer Havelaar die geen gelegenheid heeft gekregen deze kwestie op de alge mene ledenvergadering te berde te bren gen, ondanks zijn verzoek daartoe aan de voorzitter van het gewest baron S. van Deden, is van mening dut aan de leden belangrijke informatie is achter gehouden. Het bestuur van de Stich ting Kunstijsbanen Zuid-Holland meent daarentegen dat een vorm tot somen werking nog altijd mogelijk is. hoewel de Stichting, zo blijkt achteraf dé reali sering van een ijsstadion in Krallngen niet wenselijk acht. Op de vraag of IJsclub Krallngen haar plannen niet naast het Stlchtingsplan kan verwezenlijken antwoordde de heer Havelaar: „Woensdag 20 november kan de goedkeuring komen van Gedeputeerde Staten. Als zij akkoord gaan, kunnen we donderdag beginnen. Maar met al die burgemeesters ln het Stichtingsbestuur en in het bestuur van het gewest, heb ik daer niet zoveel hoop meer op".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 5