HET WIJDE LAND" -w
Schnitzlervoorstelling van Haagse Comedie niet toereikend
DAALDEROP
V ietkongdelegatie
vandaag in Parijs
NKOV steunt minister
bij controle prijzen
Harde woorden op
congres Pax Christi
Studenten
wijzen brief
rector af
DE SHAG VOOR FIJNPROEVERS
MAANDAG 4 NOVEMBER 1968
DE LEIDSE COURANT
ADVERTENTIE
Hoofdrollen
vielen tegen
Het is al weer meer dan twee
jaar geleden dat de Haagse Come
die een groot artistiek succes
behaalde met een van de minder
gespeelde werken van de Weense
auteur Arthur Schnitzler. De
voorstelling van „Professor Ber-
nardi" maakte in april 1966 grote
indruk. Paul Steenbergen had toen
(met Bric van Ingen) de regie
Misschien is het succes
„Professor Bernardi" een
reden geweest om dit seizoen
opnieuw een werk van Schnitzler
op het repetoire te plaatsen. „Het
wijde land", een nogal symbolisch
stuk, waarin de huwelijkstrouw,
beter ontrouw, het centrale thema
is, komt echter in de voorstelling
van de Haagse Comedie (ook
onder regie van Steenbergen) aan
zienlijk minder tot zijn recht dan
„Professor Bernardi" indertijd.
Dat wil niet zeggen dat de kennisma
king met „Het Wijde Land' een diepe
teleurstelling is. Schnitzler heeft een
genuanceerd, wijs en naar de vorm
modern stuk geschreven, waarin milde
observeringen worden afgewisseld door
snijdende analyses van de menselijke
psyche. De hoofdpersonen van het stuk
zijn twee echtelieden, die uit elkaar
drijven door wederzijdse ontrouw. De
eigenlijk niet anders gewend, hij
drijft zijn vrouw door zijn oppervlakkig
contact met haar in de armen van een
ander, tot zijn eigen rampspoed. In een
duel doodt hij de jongeman, met wie
hem bedroog. Daarna verlaat
hij haar.
Schnitzler analyseert de gecompli
ceerde, verwarde en onoverzichtelijke
drijfveren, die mensen tot
deze daden brengen. Hij tekent daarbij
vooral ook het milieu, dat mede bepa-
dit gedrag. De wufte deca
dentie van rijke fabrikanten, bankiers
militairen is ook in dit stuk door
Schnitzler als basis gebruikt. Hier zijn
dan wel erg veel bijfiguren nodig, om
het milieu te bepalen, niet steeds even
noodzakelijk en zinvol overigens.
„Het Wijde Land' kan moeilijk door
gaan voor een van de betere werken
Schnitzler. Daarvoor komt het t
langzaam op gang, komen de thema'
it* langzaam aan de oppervlakte, zijn e
iet HET
'ertailng
Genln Horre
Erna Wahl
Dr. Franz M
Anna*Melnh
in der Plas. Gul
Groot. Jan Grev
lo, Jacques Luyei
Ambassadeur in
Djakarta begroet
DJAKARTA (ANP) De nieuwe Ne
derlandse ambassadeur in Indonesië mr.
H. Scheltema is zondag met zijn vrouw
in Djakarta aangekomen waar zij op het
vliegveld werden verwelkomd door am
bassaderaad mr. R. P. H. Ritter c*n de
Belgische ambassadeur Michel v. Ussel.
Mr. Scheltema, die al eerder ambas
sadeur ln Indonesië is geweest, zei voor
uit te zien op 'n plezierige tweede ter
mijn in Djakarta. Mr. Scheltema is de
opvolger van mr. E. L. C. Schiff.
Bij het kopen van 'n boiler
moet u goed op het merk letten.
En als u dat vertrouwd in de
oren klinkt dan bent u bij de
bovenste beste boiler die er is:
een Daalderop boiler.
Dag in, dag uit, jaar in, jaar uit
zorgt h(j voor heel water in huis,
waar u maar wilt. 's Nachts doet
hij stilletjes zijn werk op goed
kope nachtslroom. En omdat 'n
elektrische boiler geen afvoer
kanalen nodig heeft kunt u hem
overal plaatsen. Elke keuken is
geschikt voor een elektrische
boiler. Of u een 50, 80 of 120
liter boiler nodig hebt. kan uw
installateuruvertellcn.Daaldcrop
maakt ze alledrie.
Of het nu 'n grote of kleine wordt
- het belangrijkste blijft dat u het
beste van het beste hebt - die ene
keer dat u een boiler koopt. En
wij maken zo'n bovenste beste
Boiler
te veel bijfiguren en wordt de belang
stelling van de toeschouwers te laat
gaande gemaakt. De tentoongespreide
mensenkennis, die bijzonder groot is, de
merkwaardige mengeling van luchtige
en tragische scenes en de fijnzinnige
tekst met al zijn nuances vormen niet
voldoende tegenwicht. Het is op zijn
hoogst interessant.
Dit stuk, dat nc
mate beweeglijk
gekregen, waar a
ir idee en vorm uiter-
is, heeft jammer ge-
t statische voorstelling
te weinig aan te be
leven is. Regisseur Paul Steenbergen
heeft in een streven naar stilering geen
gelukkige hand gehad, omdat hij niet
consequent was. Uiterlijkheden zijn wel
weggelaten, maar de innerlijke structuur
van het stuk is niet versterkt en de ka
de figuren is vooral
e acteurs afzonderlijk
rakterisering
geworden.
De grote rollen vielen daarom wat te
gen. Ko van Dijk werd nergens de Hof-
reiter die men zou mogen verwachten,
al waren er vele sterke scenes. Trins
Snijders kon met de fraaie uitbarsting
in het laatste bedrijf niet doen verge
ten dat ook haar rol onder haar kunnen
bleef. De relatie
i deze twee per- den.
sonen, een gecompliceerde zaak, werd
nergens duidelijk: het waren twee eilan
den, zoals alle figuren in het stuk ge
ïsoleerd van elkaar waren, alsof zij
mensen waren die elkaar voor het eerst
ontmoetten.
Onder de kleinere rollen vielen enkele
opvallende dingen te genieten: Myra
Ward had twee fraaie scenes als een ac
trice, die haar zoon wil beschermen, Guus
Hoes was als Paul Kreindel een zeer
enthousiast tennismaniak, Leo de Har-
togh wist de hoteldirecteur veel allure
te geven. Verder waren er nogal wat
typetjes en gekke figuren, zonder dat
in de regie duidelijk werd, wat ze nou
met „Het Wijde Land' te maken had-
Er was een fraaie vertaling van Bert
Voeten, er waren decors van Hep van
Delft, die in eerste instantie erg plezie
rig waren om naar te kijken (er viel
dan ook direct een open doekje), maar
op den duur te steriel en fantasieloos
bleken. Het Haagse premièrepubliek
was zaterdagavond in de Koninklijke
Schouwburg wat minder uitbundig dan
gebruikelijk.
„Het Wijde Land' had weliswaar
een betere voorstelling verdiend, maar
tevens is het feit, dat men dit stuk op
het repertoire heeft willen zetten, een
teleurstelling. De hele avond Immers
werd niet duidelijk wat de zin was van
deze opvoering. En dat was noodlottig.
JAN VERSTAPPEN
Bondsvergadering in Utrecht
Federatiekan tooi
ln Lage Vwursclie startte zaterdag
middag de jaarlijkse Sint-Hubertus-
slvpjacht. Hier gaan ruiters en
meute op weg.
(ADVERTENTIE)
GESNEUVELDEN IN OORLOG
Eerste steen
Gedachteniskerk
ROTTERDAM (KNP) Zaterdagmor
gen heeft mgr. A. C. Schaaper, vicaris-
generaal van het bisdom Rotterdam, de
eerste steen gelegd voor de gedachte
niskerk aan de gevallenen in de 2de we
reldoorlog, de parochiekerk van de „We-
deropkomst van de Heer". In de steen
is een koker geplaatst met 500 namen
van gesneuvelden uit Nederland en
Duitsland, die men bouwpastoor J. Tol
heeft toegestuurd. Men hoopt de kerk op
4 mei volgend jaar in gebruik te kun
nen nemen in aanwezigheid van mgr.
Jansen van Rotterdam en kardinaal
Frings van Keulen, die een som van
200.000 gulden voor de bouw beschik
baar stelde.
Jongeren eisen
meer openheid
en eenvoud
SPIERS (KNP) Zondagmiddag is
het 10e internationale congres van de
Pax Christi geslote met harde woorden
van zelfkritiek op het werk van de
beweging. Reeds zaterdagavond was het
bij de grote openbare bijeenkomst te
Ludwigshafcn, waaraan tenminste 1500
personen vooral jongeren hadden deelge
nomen, op manifestaties van ontevreden
heid uitgelopen. Er werden kreten van
afkeuring, interrupties en happenings
van jongeren geconstateerd, alles onder
ogen van voorzitter kardinaal Alfrink.
De tekenen van ontevredenheid w;
van verschillende aard. Toen prof. Eugen
Kogon uit Darmstadt de vraag behan
delde of er in Europa inderdaad een
acuut oorlogsgevaar bestond, interrum
peerde dr. W. Schuijt, waarnemend voor
zitter van de Nederlandse sectie vai
Pax Christi, met de wedervraag: wordt
hier nu Oost- of West-Europa mee be
doeld? De Duitse staatssecretaris van
Buitenlandse Zaken Gerhard Jahn
kwam later tussenbeiden en betoogde,
dat een wederkerige bewapeningsver
mindering noodzakelijk is en verzekerde
daarbij, dat de Bondsrepubliek in leder
geval van iedere territoriale aanspraak
en van iedere aanwending van geweld
afstand deed. "en Franse groep protes
teerde ertegen, dat de discussies alsmaar
in het Duits werden gevoerd, een hefti
ge weerstand ontmoette de verklaring
van de bekende prof. Clara Maria Fass-
binder uit Bonn, die hartstochtelijk pleit
te voor de erkenning van de Oostduitse
republiek.
Er was zondagmiddag opnieuw nogal
felle kritiek tegen de leiding van het
congres. Zowel door een jonge Duitse
deelnemer als door een jonge Fransman
werd geëist, dat op hel congres een
opener en eenvoudiger atmosfeer zou ko
men. Kardinaal Alfrink meende, dat het
congres zich gelukkig moest prijzen,
dat dergelijke kritiek zo spontaan en
eerlijk naar voren werd gebracht. Hij
verzocht daarom allen, die het ermee
eens waren hun ideeën schriftelijk aan
het secretariaat toe te zenden: dan kan
er over gesproken worden en kan er 'n
volgende keer rekeing mee worden ge
houden.
Voettocht gesloten
Met de traditonele jongerenmis in de
Brabanthallen te Den Bosch is zondag
morgen de 12e voettocht van de Pax-
Christibeweging besloten. Ruim 4000 jon
geren en route-ouders namen aan deze
dienst deel, die geleid werd door di\ L.
ter Steeg, secretaris van de Nederland
se bisschoppenconferentie, en pater P.
Verkoelen. Dr. ter Steeg riep de jonge
ren in 'n herhaaldelijk onderbroken toe
spraak op de boodschap van het evange
lie ernstig te nemen en uit te voeren.
De voettocht is donderdag begonnen en
leidde zoals gebruikelijk door het Bra
bantse land. Het onderwerp van de
tochtgesprekken was: „Riskerend ver
trouwen".
HERENIGING j
GEËIST
PARIJS (AFP AP). Het Zuidviet-
Nationale bevrijdingsfront"
waarvan de Victkong de strijdkrachten
vormt, is vanmorgen in Parijs aange-
gekomen om deel te nemen aan bespre
kingen over Vietnam. De delegatie staat
onder leiding van mevrouw Nguyen Thi
Binb, lid van het centrale comité van
het FLN. Het front is ermee akkoord ge
gaan aan de besprekingen deel te nemen,
dit in tegenstelling tot de regering in
Saigon. Saigon en het FLN betwisten
elkaar de wettige vertegenwoordigers
van het land te zijn.
De 41-jarige mevrouw Binh werd in
1951 voor drie jaar gevangen gezet we
gens ondermijnende activiteiten tegen
het Franse bewind. Zij heeft daarna
mede de ondergrondse strijd tegen de
regering in Saigon georganiseerd. Over
haar persoonlijk leven is niet veel be
kend. Haar echtgenoot is strijder aan
het front en geen lid van het centrale
comité. Het is niet bekend of zij kin
deren heeft.
Het FLN heeft een programma
vijf punten bekend gemaakt dat in Pa
rijs zal worden ingediend. Het omvat de
voortzetting van de strijd voor een
enlgd en democratisch Vietnam, het te
rugtrekken van alle Amerikanen uit het
land, besprekingen lussen Noord-
Zuid-Vietnam over hereniging en
neutrale buitenlandse politiek voor Zuid-
Vietnam zonder militaire overeenkom
sten met andere landen.
President To Tsji Minh van Noord-
Vietnam heeft de bevolking van zijn land
via de radio aangespoord met nog groter
vastberadenheid te strijden om de oorlog
tegen Amerika te winnen. Hij verklaarde
dat de Amerikanen gedwongen ware
luchtaanvallen op Noord-Vietnam te
staken, hetgeen een enorme overwinning
van het Noorden betekent.
STUDIE OVER
HET SNURKEN
TALLAHASSEE (AP) De Ameri
kaanse hoogleraar en spraakleraar prof.
dr. Marcus Boulware, wiens vrouw
„Snurken haat, zoals de duivel wijwa
ter" heeft de federale regering om een
subsidie van 100.000 dollar gevraagd om I
'n genezing tegen snurken te vinden en
daardoor het stijgend aantal echtschei-1
dingen in de Ver. Staten te verminderen. I
De professor geeft toe een zelfzuchtig
motief voor zijn verzoek te hebben, j
Sinds hij meer dan 2 jaar geledem met
zijn onderzoek ls begonnen heeft hij
geen enkele nacht goed geslapen. I
In Saigon hebben een aantal parle
mentsleden de beslissing van president
Johnson om de bombardementen te sta
ken een .egoïstische en dictatoriale
maatregel" genoemd. In het parlement
van Saigon werd de Amerikaanse poli
tiek totaal veroordeeld. Het parlement
keurde het besluit van president Thieu
de besprekingen in Parijs te negeren
zonder meer goed-
Paus Paulus heeft zowel de Verenigde
Staten als Zuid-Vietnam gelukgewenst
met het stopzetten van de bombardemen
ten. De Osservatore Romano die hiervan
melding maakt, noemt „deze moedige
stap op weg naar een bestand alleen
maar een voorwaarde voor vrede, maar
nog geen vrede". Het blad maakt geen
melding van een dergelijke boodschap
aan Noord-Vietnam-
komt in Rijswijk
UTRECHT (ANP) Op de vandaag ln
„Esplanade" In Utrecht gehouden jaar
lijkse bondsvergadering van het Ncd.
Kath. Ondernemers Verbond, heeft de
voorzitter, de heer P. F. M. Ncttesheim,
ln zijn jaarrede aandacht geschonken
aan de wisselwerking tussen de onder
neming in het midden- en kleinbedrijf
en de maatschappij.
Hij herinnerde eraan dat de federa
tieve samenwerking tussen het Ned.
Christelijk Ondernemers Verbond en het
NKOV sinds twee maanden een feit is en
dat waarschijnlijk nog voor het einde
van het jaar zal worden begonnen met
het bouwen van een federatiekantoor in
Rijswijk.
De heer Nettesheim deelde o.m. mede
dat de centrale middenstandsbonden
onlangs een serie gesprekken zijn begon
nen met de staatssecretaris. Daarbij zal
het gaan over beleidszaken en over de
wijze van overleg met het departement.
Het moet naar de mening van de heer
Nettesheim niet zo zijn dat beleidsflgu-
ren van het departement liberaliserende
opvattingen uitdragen over vestigings
beleid en openstellingstijden van win
kels, zonder dat over de inhoud van die
toekomstige regelingen met dc centrale
organisatie wezenlijk is overlegd.
De heer Nettesheim verklaard*, verder
uotdrukkelijk dat het voor zijn organi
satie geen probleem is steun te verlenen
aan de minister van Economische Zaken
bij zijn pogingen de prijsrepercussies als
gevolg van het invoeren van de B.T.W.
op 1 januari a.s. binnen de perken te
houden. De voorzitter van het NKOV
meent echter dat dit niet moet geschic-
den ten koste van de ondernemingen en
dus ook niet door een prijsbeschikking op
voorhand.
Kritiek in Praag
op Sovjet witboek
PRAAG (DPA) Het Tsjecho-Slowaak-
se weekblad „Reporter" heeft het Sov
jet-Russische „Witboek" over de invasie
in en bezetting van Tsjecho-Slowakije '1
afgelopen weekeinde omschreven als
„een verzameling van halve waarheden,
geruchten en onbewezen beweringen".
Voor de televisie verschenen 'n Tsjecho-
Slowaakse burger, die volgens het „Wit
boek" door „contrarevolutionairen" ver
moord zou zijn. In journalistieke kringen
in Praag wordt gediscussieerd over de
vraag hoe lang dergelijke aanvallen op
Moskou nog mogelijk zullen zijn.
NIJMEGEN (ANP) Dr Unie van
Studenten te Nijmegen heeft in 'n brief
aan de rector-magnifieus van de katho
lieke universiteit, prof. mr. S. F. L. ba
ron Van Wijnbergen, terugtrekking ge
vraagd van de brief die dcie 't bestuur
van dc verenigng had doen toekomen
naar aanleiding van 't bezetten door stu
denten van de aula op woensdag JJ. De
brief van de rector-magnifloua had 'n
sterk afkeurend karakter.
„Wij vinden 't onbegrijpelijk", aldus
de studenten ln hun reactie, „dat u ons
optreden autoritair, de gehouden stem
mingen dictatoriaal en onze actie „on
miskenbaar bruut" noemt.
De betrokken docenten zijn tevoren
benaderd. Prof. Plat heeft tevoren met
ons op het USN-knntoor de situatie be
spraken en was bereid om zijn college
aan de discussies te besteden, waarmee
de meerderheid van rijn studenten in
stemde. Dr. Peeters nam hetzelfde
standpunt ln".
(ADVERTENTIE)
PITTIG, MAAR TOCH LEKKER ZACHT 1.25
