neaoM8>
Ada Kok heeft eindelijk haar goud
KANOCOACH MOCHT NI ET FLUITEN
„KONINGIN" KREEG MEDAILLE VAN PRINSES
GEBRUIK EN GEVAAR
HORMOONPREPARATEN
Ada Kok:
„Ik vind
het iedere
keer fijn
En toen _r
moesten Nederlandse zwemmers
ze toch rol zonder betekenis
Belgische
arts vaag
over „Kwestie
Nederland
Wilhelmus
zoeken
Vier van
vijf teams
in finale
Mieke Jaapies kan
zich niet optrekken
VRIJDAG 25 OKTOBER 1968
DE LEIDSE COURANT/
PAGINA 13.
MEXICO CITY Ada Kok stond
weer op het ercplatform. „Ik vind het
iedere keer fijn. Als dat niet het geval
was geweest, was ik al lang met zcm-
men opgehouden". Ada Kok, die op 6
juni 1947 in Amsterdam werd geboren,
is oprecht. Dat blijkt ook wanneer zij
zonder aarzelen zegt: „Als ik de hele
week hard heb getraind dan wil ik in
het weekeinde uit. De verantwoording
neem ik zelf. Daar heeft geen
iets mee te maken".
De hele week hard trainen is geen
frase van de wereldrecordhoudster op
de vlinderslag. „Elke morgen om half
zeven ben ik in het bad aan de Heili
geweg in Amsterdam. Dat was vroeger
1 vaak een bezoeking, omdat ik met de
bus, de trein en de tram moest". Nu
rijdt Ada in een autootje. De receptio
niste-telefoniste moest haar baan drie
maanden gelden opgeven, omdat zij
zich geheel op de Spelen wilde voorbe
reiden. „Drie maanden heb ik niets ver
diend. Je doet wat voor je liefhebberij".
Van haar jongste jeugd af heeft Ada
Kok, aan zwemmen gedaan. Zij leerde
het op vierjarige leeftijd („Ik ging met
Gretta mee"), werd op haar elfde lid
van de HDZ, maar ging in 1963 over
naar de Amstelveense Futen. Toen zat
ze al twee jaar in de Nationale ploeg
en was inmiddels (in 1962) ook al Eu
ropees kampioene op de 100 meter vlin
derslag geworden. Daarom heeft Ada
nooit zelf een andere tak van sport kun
nen beoefenen. „Je komt er gewoon
Bij deze Spelen is Ada Kok zo vaak in
het gezelschap gezien van Dick Langer-
horst, dat sterkte geruchten over een
romance niet konden uitblijven. Haar
grootste liefde echter wacht nog met
smart op haar terugkeer in het Vader
land. Hij heet Barny Durbie Kok. Bar
ney naar de compagnon van Fred Flin-
stone, Durbie, omdat Ada destijds in
Durban voor het eerst een Europees re
cord zwom. Barney Durbie is haar
Het gouden handje van Ada Kok. De koningin van de vlinderslag heeft zojuist
al haar concurrenten resoluut teruggewezen. Teleurstelling voor hent die
zichzelf zoveel kansen hadden toebedeeld. Goud voor Ada.
(Van een speciale verslaggever)
MEXICO CITY „Hormoonprepara-
len bewijzen ons grote diensten in de
medische wetenschap. Maar onoordeel-
kundig gebruik kan ongewenste conse-
j quenties hebben". Aan liet woord was
gisteren de Belgische sportarts dr. Al-
bert Dirix uit Sint Niklaas, die vice-
voorzitter is van het Belgisch Olym-
1 pisch Comité en deel uitmaakt van de
medische commissie van het Internatio
naal Olympisch Comité. Hij hield in het
olympische dorp een druk bezochte pers
conferentie over zijn drie toespraken
j tot het congres van de FIMS (Federa
tion Internationale des Medecins Spor-
1 tifs) en beantwoordde daarnaast een
groot aantal vragen, waarbij uiteraard
de hormoonkwestie met de Nederlandse
wielrenners ter sprake kwam.
Dr. Dirix hield zich overigens ovei
ze niet alleen in het Nederlandse kamp
zo brandende kwestie op de vlakte. Hij
I zei geen antwoord te mogen geven op
de vraag of de medische commissie van
het IOC „de kwestie Nederland" al in
behandeling heeft. Wat het toedienen
van hormoonpreparaten via injecties be
treft zei dr. Dirix: „Op het terrein van
j het geven van injecties ben ik zelf zeer
scrupuleus, ook al gezien mijn positie in
j de sport en in de internationale organi-
Of de door soigneur Collard gegeven
injecties met een hormoonpreparaat als
doping moeten worden beschouwd wer
den de Nederlanders op de conferentie
I niet gewaar. Ook niet het tegenoverge-
I stelde. Dr. Dirix bleef vaag: „Wij moe-
1 ten er in de medische commissie uitge-
breid over praten. Eerst moeten we pre-
I cies alle gegevens hebben". Wat bij
1 een eventuele voor de Nederlandse wiel-
I renners ongunstige beslissing de te vol-
I gen procedure zou moeten zijn, kon hij
ook niet zeggen. Hij vertelde wel, dat de
hormoonpreparaten op de lijst van ver
boden middelen van het IOC niet voor-
I komen. „De laatste alinea echter zegt,
dat de lijst nog uitgebreid kan worden".
Stoornissen
I Hij zei voorts, dat de hormoonprepa-
raten bij de UCI (de internationale wie-
i lerorganisatie) op de B-lijst voorkomen.
Daarop staan alle middelen, die op me
dische indicatie gebruikt mogen worden
on dan niet al6 doping worden be-
I «chouwd.
De gevaren van onoordeelkundig toe-
j Passen van hormoonprepai aten zijn vol-
gens dr. Dirix de mogelijkheid, dat het
ondocrine-systeem (de werking en sa
menwerking van de klieren) verstoord
kan worden, dat bij jongeren in de groei
«'oornissen in de normale groei van
het gebeente kunnen optreden en dat le
verstoornissen veroorzaakt kunnen wor
den. „Dat geldt voor herhaalde en gro
te dosissen", aldus de Belg. Hij vertel
de ook, dat het zeer moeilijk is het ge
bruik van hormoonpreparaten in het la
boratorium vast te stellen. „Dat vergt
een langdurig en zeer kostbaar onder-
Resultaat
Over de doping in het algemeen gaf
dr Dirix cijfers over de dopingonder
zoeken in de laatste jaren in België on
der wielrenners. „Van de in 1965 on
derzochte gevallen waren er 25 procent
positief, in 1966 20 procent, in 1967 en
in 1968 8 procent. „Zonder het instellen
van de dopingcontrole zou het gebruik
van doping thans in de wielrennerij al
gemeen zijn geweest".
Hij trok de conclusie, dat de doping
controle dan ook wel degelijk resultaat
heeft opgeleverd. Maar hij sprak in dit
verband ook van een „permanente strijd
tussen de gebruikers en de bestrijdende
medici inzake het vinden respectieve
lijk ontmaskeren van nieuwe middelen.
Hij zei ervan overtuigd te zijn, dat er
middelen zijn, die nog niet in de labo
ratoria onderkend kunnen worden. Nog
niet zo lang geleden ontdekten de be
strijders, dat renners 'n uit Korea af
komstig extract van 'n struikgewas, dat
daar de „boom des levens" zou worden
genoemd, gebruikten. Het was verwerkt
in een commercieel preparaat in Zwit
serland.
(Van onze speciale verslaggever
Herman van Bergem)
MEXICO CITY Zwaaiend
naar de luidruchtige Neder
landse kolonie op de tribunes
zwom Ada Kok uit. Als laatste
van de acht meisjes, die de 200
meter vlinderslag hadden ge
zwommen, klom ze uit het bassin
van het majestueuze zwempavil-
joen. Jan de Vries, ex-voorzitter
van de Kon. Ned. Zwembond,
kuste haar. Klenie Bimolt viel
haar om de hals, coach Rob
Kerkhoven gaf een zuinig kusje
op één wang. Even later liep
Ada Kok tussen de Westduitse
Helga Lindner en de Amerikaan
se Ellie Daniel rondom het bad,
achter de zes meisjes in Mexi
caanse klederdracht die de me
dailles op fluwelen kussens
droegen en achter prinses Irene
die het goud, zilver en brons zou
uitreiken.
Breed lachend, zwaaiend naar alle
kanten, schreed, de koningin van de
200 meter ylinderslag naar het erepo
dium. De prinses hing haar de medail
le om en trok haar hoofd omlaag voor
een omhelzing. Sinds dat moment heeft
Ada Kok de gouden plak niet meer los
gelaten. Ze streelde het blinkende klei
nood tijdens het spelen van het Wil
helmus en ze pinkte even in haar oog
hoek. Ze liep, de medaille in haar han
den koesterend, naar de kleedkamers.
Een wensdroom was in vervulling ge
gaan. In Tokio had ze op de 100 m vlin
derslag zilver veroverd. In Mexico City
was één van de elf toegevoegde zwem
nummers de 200 meter. Op de kortere
afstand had ze er met een vierde plaats
naast gegrepen, maar gisteravond zwom
ze na een enerverende race, waarin
haar tot het laatste moment weing
kans op de eerste plaats werd toege
kend, onweerstaanbaar naar het goud,
een handslag sneller dan Helga Lindner.
Er was een eindeloos programma to-
renspringen aan voorafgegaan. Op de
bomvolle tribunes want er zwom
men ook Mexicaanse dames in finales
en dan wil het fanatieke, over-chauvi-
nistische publiek wel in drommen opko-
DICK LANGERHORST
MEXICO CITY Zevenen
vijftig zwemmers betwisten
elkaar gisteren acht finale
plaatsen op de 200 meter
vrije slag. liet was duidelijk
dal de drie deelnemende
Nederlanders, in eerste in
stantie gekozen voor de
4 x 200 meter vrije slag. in
dit milieu geen rol van enige
betekenis zouden kunnen
spelen. Dat hebben zü dan ook
niet gedaan. Johan Schans,
die naast EIt Drenth in de
vierde serie startte, heeft het
wel geprobeerd.
Na drie banen lag hij nauwe
lijks twee meter achter op
Don Schollander en de Argen
tijn Nicolao. Toen de grote
Amerikaan echter zijn eind
sprint inzette, leek het wel of
de Utrechtse badmeester stil
Schans nog
meeste kans
lag. Toch eindigde Schans met
een tijd van 2.04.1 nog als bes
te Nederlander. Voor Elt
Drenth werd een tijd afge
drukt van 2.05.6 en voor Aad
Oudt 2.06.6. De Rus Semon
Belltz-Geiman kwalificeerde
zich als achtste voor de finale
met een tijd van 2.01.2.
Geen herhaling
Dick Langerhorst. die vorig
jaar tijdens de internationale
sportweken in Mexico met een
tijd van 2.14.3 op de derde
plaats eindigde van de 200
meter vlinderslag heren, heeft
I deze prestatie gisteren niet
kunnen herhalen. Hij eindigde
in de vijfde en laatste serie
met 2.17.4 als vierde en
werd daarmee uitgeschakeld
I voor de finales.
Tien seconden
De drie Amerikaanse ver
tegenwoordigsters op de 400
m wisselslag persoonlijk be
hoefden zich niet ten volle te
geven om als eerste, tweede
en derde naar de finale over
te gaan: Claudia Kolb 5.17.2,
Sue Pedersen 5.26.4 en Lyn
Vidali 5.28.9. De Amsterdamse
Henny Pentermann bleef in de
eerste serie met 5.38.8 ruim
tien seconden boven haar per
soonlijk record. Evenals in de
200 meter wisselslag van en
kele dagen geleden eindigde
zij op de elfde plaats.
men had men op de 800 meter vrije
slag dames Debbie Meyer met over
macht zien zegevieren over haar land
genote Pam Kruse en was de Mexicaan
se Maria Teresa Ramirez naar het
brons gezwommen. Mexico brak de
tent bijkans af. En men had geen oog
voor die andere Mexicaanse, Laura Va-
ca, die met bijna een baan achterstand
op de achtste plaats eindigde. Men zag
met verbijstering de ontluistering van
Mark Spilz die op de 200 meter vlin
derslag als laatste eindigde. Zijn land
genoot Carl Robie zegevierde met moei
te over de Brit Martyn Woodroffe en
er was nogmaals brons voor de Ameri
kaan John Ferris.
Feilloos
Voor de zoveelste keer klonk het Ame
rikaanse volkslied voor de gouden me
daillewinnaar. In het zwembad kunnen
de technic de plaat wel op de draai
tafel laten liggen. Maar toen moesten
ze toch gaan zoeken naar het Wilhel
mus. In haar fel-oranje badmantel stak
Ada Kok hoog boven haar concurrenten
uit. De start was feilloos. Na vijftig me
ter lag de Westduitse Heike Husstede
Na twee banen lagen zij en Helga
Lindner voor op Ada Kok die na de der
de baan nog als 3de geklasseerd.
maar toen had Helga Lindner de eerste
plaats overgenomen van Heike Husste
de. Er ontstond een adembenemende ra
ce naar de finish. Ada Kok liep in, ging
de Oostduitse voorbij die daarna sterk
afzakte. Met een deprerate poging ook
op dit nummer de Amerikaanse vlag
aan de hoogste mast te krijgen, streef
den Elly Daniël en Toni Hewitt dc
Westduitse voorbij. Intussen ging Ada
Kok op Helga Lindner af en met hand
slag, doch duidelijk, tikte ze als eerste
In dc Nederlandse hoek bleef geen
mens zitten want onmiddellijk ging het
lampje naast de naam Kok aan ten
teken dat zij had gewonnen. Het peloton
officials in bruine kostuums maakte
plaats om 't erepodium vrij te houden.
Langzaam schreed de stoet van 6 meis
jes, prinses Irene en de medaillewinna
ressen naar de plek waar Ada Kok zo
vurig gehoopt had te komen.
Helemaal leeg
Het hoofd fier geheven, het gezicht
een en al ontspannen lach, verbrak zij
bijkans het protocol door uitbundig
zwaaiend de lange weg rondom het bad
af te leggen. Nog steeds de hand aan
de medaille houdend en de lauwertak
uit Griekenland op de schoot, zei ze la
ter: „Ik had die tegenstand na de se
ries verwacht. Ik ging geweldig in die
series maar ik heb in de finale mijn ra
ce gezwommen. Ik merkte niet dat de
anderen zo hard van start gingen want
als ik was meegegaan, zou ik zeker zijn
afgeknapt op het eind. Je bent in Mexi
co meer vermoeid na een race dan in
Nederland op zeeniveau. Ik wist niet
eens wie naast me lag en ik dacht dat
het Dianc Giebel was Toer we op de
finish afgingen, heb ik alleen op de
slag van Helga Lindner gelet en wist ik
dat ik eerder aantikte. Het was nage
noeg een closed finish en ik was hele
maal leeg. Ik heb ook anders gezwom
men, zoals ik dat had geleerd. Je moet
anders adem halen en alleen op de laat
ste meters heb ik met mijn hoofd on
der water gezwommen Voor de rest bij
elke slag adem gehaald".
Ada Kok had eigenlijk twee wensdro
men: de gouden medaille en ergens een
plaats als trainster. Nu weet ze nog niet
wat ze doet. „Dat hangt van zo veel
factoren af". Wellicht dat een beroep op
haar om trainster te worden nu toch
nog wordt afgeslagen.
Eenentwintig Jaar, wcreldrecordhoud-
ster, in Let bezit van een nieuw olym
pisch record met 2.24.7 overigens
zwommen de eerste vier onder de oude
tijd van 2.26.3 en de eerste die voor
een glanzende prestatie had gezorgd In
hel tot dan toe voor Nederland sombe
re zwemtoernooi.
XOCHIMILCO Kanocoach Karei
Muijs gaf met zijn handen aan wat
iedereen liad gezien. „Zo'n stukje
scheelde het. twee-tiende seconde. Ze
zaten tegen dc Zweden te knokken want
die moesten ze achter zich houden. En
toen kwamen opeens de Denen. Ze pro
fiteerden van de golf van de sterke
Roemenen, waar ze naast lagen. Ze
werden gewoon meegezogen cn wipten
net over ons heen. Op het laaste stukje
gingen we eraan. Maar ze hebben er
voor geknokt cn wat mag je dan nog
meer verlangen". Toen klonk er enige
teleurstelling in de stem van Karei Muijs
toen de „vier" in de halve finales van
het kanotoernool was uitgeschakeld voor
de eindstrijd. Hij had zo graag alle vijf
ploegen erin gehad. Dan was Nederland
een van de zeer weing landen geweest
met alle teams in de eindstrijd.
Want zelfs Rusland haalde het niet. De
K-4 sneuvelde omdat de mannen in hun
ijver om zo hard mogelijk te gaan het
kabetje van het roer kapot trapten.
Eerst toen alle ploegen al lang en breed
binnen waren, sjouwden de Russen hun
boot op het platform voor het botenhuis.
Al wat Rus was, dromde om de onge
luksboot. Inderdaag, het kabeltje was
losgeschoten en de vier geëlimineerd.
De omgeving van het Cuemancoka-
naal zag eruit als een Hollandse polder
landschap. Hel was kil en grauw, dik
ke wolken hingen boven de baan. Mieke
Jaapies en Thea Bergers-Duif, die niet
in actie behoefden te komen, hingen
landerig op de tribune voor de deelne
mers. Het olympisch toernooi, dat na de
laten gaan. „lk lag na vijfhonderd me
ter nog laatste. Toen ben ik gaan knal
len". Die knal was goed voor de twee
de plaats en de finale.
In de „twee" had Hoekstra met An
ton Geurts een walk over. Ze peddelden
rustig naar een derde plaats. Hoekstra:,
Engelsen gaven het op en toen za
ten we op rozen. Ik heb gewoon uitgeva
ren en Anton ingevaren". Anton Geurts.
de veteraan van het gezelschap, die wel
even verwijtende blikken van zijn mak
kers in de vier kreeg te vèrwerken. Hij
trok als eerste man zo hard aan dat
de anderen het niet konden bijbenen.
Paul Bunschoten klapte na de finish
voorover en zat een kwartier later nog
te hijgen.
Aanvoer
De hoop van Karei Muijs in de eind
strijd is de K2. „Die jongens moeten ge
lanceerd worden. Als het gebeurt, kun
nen ze op de laatste tweehonderd meter
een achterstand van zelfs vijftien meter
Paul Hoekstra i
eerste, overvolle, week als een plum
pudding op driekoningen in elkaar is ge
zakt gevolg van een niet geheel juis
te opstelling het programma dat in de
eerste week te veel toppers had gaat
zwaar wegen voor hen die tot het laatst
de vorm moeten bewaren.
Gezwinde pas
En daartoe behoren de kanovaarders
en kanovaarsters. Ze veerden op toen
de finsh van de K-4 in zicht kwam. Ka-
rel Muijs had de laatste driehonderd en
vijftig meter met gezwinde pas meege
lopen. „Jammer dat we ons fluitje niet
meer mogen gebruiken. Dat is een maat
regel van de voorzitter van de techni
sche commissie die zelf een stukje aan
het reglement heeft gebreid. Ik ben een
goeamaken want dan is er geen ploeg
die harder gaat. Maar als ze aan de kop
moeten meeknokken, wordt het moei
lijker. Deze halve finale was gemake-
lijk. We hebben speciaal in de series zo
hard gevaren om het vandaag gemakke
lijker te hebben. Vergeet niet dat Hoek
stra drie kwartier tevoren ook al op het
water is geweest. Als ze gunstig loten,
zie ik hen bij de top eindigen".
wilde Karei Muijs niet kwijt. De
is groot en het gaat om
tienden van seconden. Wel nog dit „We
hadden dit gehoopt, maar eerlijk gezegd
niet verwacht. Ze moeten eens op ons
paan letten als straks het kanocentrum
in Ookmeer gaat draalen. Dan komt
er aanvoer. We zijn voor niemand bang,
maar wat me wel eens deprimeert, is
dat onze bond zo klein is. Wij met twin
tig senioren en dan optornen tegen hon
derden, duizenden in andere landen.
Maar voorlopig heeft Karei Afwijs vier
van zijn vijf ploegen fn de eindstrijd en
dat is een prestatie waartoe vele van
onze andere sporten niet konden komen.
Karei Muijs lachte dan ook al weer en
hij schudde de hand van de Deense
coach. ..Geluksvogel om op de golf van
dr Roemenen te kunnen gaan zitten met
code met fluiten. Soms verander ik die,
want op den duur krijgen de buitenlan
ders door wat je vanaf de kant seint. Dat
mag niet meer en dat donders jammer
want anders had ik die vier misschien
nog naar de derde plaats kunnen flui
ten".
Ik zag al lang dat de Denen werden
gezogen door de Roemenen. Het hele
seizoen hebben we Denemarken versla
gen en we hadden onze aandacht dus
vooral gericht op de Zweden, Roemenië
en Rusland waren toch niet te bereiken,
dat wisten we. Nu vallen de Russen af
en pakken de Denen ons. Met de fluit
had ik het misschien kunnen redden.
Als er een tribune vol Mexicanen zit die
de longen kapot schreeuwen, is dan toch
ook een stimulans. Of niet «oma?
Karei Muijs en zijn argevaardiglng
mogen eohter dik tevreden zijn. Vier
van de teams in de finales. Mieke Jaapies
en Thea Bergers hadden zich al recht
streeks in de eindstrijd KI en K2 geva
ren. Paul Hoekstra was de eerste die er
gisteren via dc halve eindstrijd bij
kwam. „Ik ben op de laatste driehon
derd meter tol op de bodem moeten
gaan. Het was moeiljk en ik heb er echt
voor moeten varen".
Hoekstra had in zijn halve finale de
Roemeense kampioen Contolenco, de
Australische nummer een Adrian Powell,
de Westduitse kampioen Horst Mattern,
de Pool Szuszkiewicz die altijd bij de
de eerst vier is bij welke titelwedstrijd
ook en de Amerikaan John Glair. Al
leen de befaamde Pool moest hij voor
rslaggever He
MEXICO CITY „Het had slechter gekund", zei Karei Mu(Js. toen na een even
ange ah. chaotische vergadering van de Internationale KanofederaUe eindelijk het
lol dc boel-indeling voor de rinalcs van vanavond was vastgesteld Mieke Iaaoie«
zit uitgesproken slecht op de laatste baan naast de Hongaarse Anna Pfeffer Aan
dat meisje kan ze zich nooit optrekken
De overige Nederlandse deelnemers hebben meer grtuk gehad. Paul Hoekstra
lootte wdhswaar eveneens de buitenbaan, maar hij heeft hot voordeel, dait d*
Roemeen Andrei Canitodenco naast hem ligt.
„Gelukng heeft do K-2 een sterke tegenstander naast zich", vervolgde de gebruinde
ooach, „Geurts en Hoekstra moeten hel hebben van een eindsprint, na gelanceerd
te zijn. De Roemenen Vemeecu en Sciotoic kunnen er iets van. zij rijn tenalotts
Europees kampioen op de 1000 meter."
Mdeke Jaapies en Thea Bergers-Duif behoeven in de K-2-klr 500 meter eveiwrin
ontevreden te zijn. De Nederlandse boot Let naaat die vun de Russumen LudmlUa
en Antonio «medina, dia vurig jnar in Duisburg het g.»ud veroverden.
