-O AG JE SCHEVENINGEN WAS DAGJE CULTUUR Vondeling voelt voorlopig niets voor Aalberse-KVP Sovjetpers milder jegens Tsjechen OUIZENDEN ATEN UIT MANDEN VOL KUNSTFRUIT mensen wat een mensen D '66 wil alleen met PPR praten Hart-longen overgebracht Kritiek op Vertrek naar ons land van Austraalneger- kinderen rembe maandag is september is6S de leidse courant pagina t (Ton m« onzer verslaggevers1 len dagje Scheveningen betekende zaterdag voor nkele duizenden Hagenaars, Scheveningers en rand- emeentenaren een dagje cultuur. De zo pas ontloken ichting „UIT de kunst" had voor twaalf uur aan een uk „kunstdrukte" gezorgd en tal van manifestaties, irenementen en presentaties met rijk gevulde (kunst)- iand verdeeld over het Paviljoentheater, het Kurhaus het Circus. Het Gevers Deynootplein moet in vogel- lucht gezien een mierenhoop hebben geleken, waarin ele muziek-, ballet- of toneelminnende kolonies zich ■aag naar de voorraadschuren begaven, waar de cul tuur die dag zo hoog lag opgetast. Om van élles te genieten, zou men moeten hebben beschikt over een zo hoge graad van heiligheid, dat bi- of trilocatic (waarbij men middels een bijzondere genade op meer dere plaatsen tegelijk kan zijn) geen probleem mee, vormde. Maar de organisatoren, die nog tot aan hei middaguur werden geteisterd door de vraag of kunsl en drukte wel waren te verenigen, waren terecht van mening, dat men een zo doordringende geur van heilig heid zelfs bij kunstminnaars niet mocht veronderstellen en hadden de deuren tijdens de voorstellingen gewooi opengelaten. Ie over een rappe sprint en genoeg thoudingsvermogen beschikte kon zo terdagmiddag eerst het oog laten reien door ballet, vervolgens even snuffelen aan de oude muziekin- ■umenten, dan weer een beetje pop- ntheater en rap terug naar het ircus voor de Haagse Comedie uurtje uitblazen en dan per diep ademhalen voor een nieuwe plgrimstocht langs de kunsttempel, Doropgesteld natuurlijk dat niet een ■ote schare mede-bedevaartgangers stoelen al bezet had, zodat hij ge- >emen moest nemen met een plaats- langs de tempelmuur of geleund te- van de pilaren het kunst- moest ondergaan. De organi- toren, vergenoegd over de grootse leresse, tooiden zich allengs met een {enomen glimlach. En Paul Steen- rgen, wie men enige theatererva- ig toch niet kan ontzeggen, was er en van onder de indruk dat twee ilie Koninklijke Schouwburgen (1600 uchen zetels) in het Circus bijeen de spectacle coupé van Trommels en Trompetten". Het pu- zaterdagmiddag en -avond: ng (2 Jaar) en oud (82), hip en on- ip, heren met nette burgermanskap- en haardrachten la Boudewijn Groot, ervaren theaterbezoekers en nsen voor wie de gang naar het ircustheater een première betekende, (an 35 bezoekers daar, waren er 18 het eerst binnen. Van de laatsten aakten eT 15 voor het eerst kennis iet de Haagse Comedie. f Overwinteren in 't circus kennismaking volgde na een voor telling van het mimegezelschap Car- i het Scapino Ballet, dat door |et merendeel (zéér) jeugdige publiek »ens met muisstille aandacht, dan met daverend enthousiasme ge- folgd werd. Vooral Rob van Rijn zijn befaamde parodie op i Lisztpianist een baaierd van ap- te verduren. En terwijl «en be jaard Haags echtpaar besloot om in de zaal maar te overwinteren tot aan de Haagse Comedie een zakje pop corn diende als leeftocht werd in het Paviljoentheater de tweede demon stratie van oude muziekinstrumenten gegeven. Voor de tweede maal die middag voor een meer dan volle en gespannen luisterende zaal. Dat houdt in dat zo'n zestienhonderd kunst- druktegangers waarschijnlijk voor het eerst in hun leven kennismaakten met het serpent, met de dansmeesterviolen en anderé instrumenten, waarop onze voorvaderen hun muzikale driften plachten uit te leven. Intussen wacht ten buiten ritsen kinderen voor de voorstelling van het poppentheater van Don Vermeire en het overwinte rende echtpaar in het Circustheater heeft al een groot gezelschap naast zich, achter zich en rond zich, dat ook naar de Haagse Comedie komt kijken en de tijd doodt met opmerkingen ma ken over de voorbereidingen voor de spectaculaire coupé. Assistent-regis seur Reinier Heidemann, die een sjaal losjes rond de hals heeft geknoopt, is volgens twee oudere dames „een artis- tiekeling, dat zie je direct". Hetzelfde bejaarde duo verslijt regisseur Joris Diels voor een „opzichter" en vindt het maar een verspilling van man kracht dat een schminktafei door vier man op zijn plaats gezet wordt Br klopt geen barst van Als regisseur Joris Diels klokke vier de terugblik op de geboorte van Brechts „Trommels en Trompetten" aankon digt, is de zaal voor 98 procent bezet. De terugblik Is uitstekend opgebouwx iets anders kun je van de H.C moeilijk verwachten en het publiek ziet gespannen hoe het successtuk, dat Juist een week tevoren in première ging, vanaf de eerste leesrepetitie werd opgebouwd, wat er allemaal kwam kyken vóór eindelijk hel brandscherm opgehaald werd en d e acteurs en actrices in samenwerking met regisseur, decor- en kostuumont werper en technisch personeel een ma nuscript tot leven brachten. Herman Berserik, die hele bossen lof oogstte voor zijn decors en kostuums bij „Trommels en Trompetten", deed op smeuïge wijze uit de achterdoeken hoe hij via zijn eerste krabbels en ideeën was beland bij het uiteindelijke ontwerp. „Juist als een artiest die zijn rol moet aanpakken, heb ik voor ik aan een ontwerp begin, een soort „Berufsfieber". Je loopt met ideeën te spelen en je maakt een paar krab bels. Daar ga je dan over praten met de regisseur en de mensen van de technische afdeling. Dan kom je meestal tot de ontdekking dat 'er geen barst van klopt, dat het veel te inge wikkeld is. Via een oude centsprent kwam ik op het gravure-idee, dat tot op onderde len nauwkeurig compleet met weer- vlekken in het achterdoek is uitge voerd". De fraaie dia's die door een gekostumeerde Reinier Heidemann voor de lichtstraal werden geschoven, konden de bezoekers het hele, moei lijke wordingsproces precies volgen. Ook hoe het kostuum voor Melinda in de loop der maanden een heel andere uitvoering kreeg. „Eerst was ze me iets te zottelijk, later heb ik er wat cocotter gemaakt". Uit Berseriks re laas werd wel duidelijk dat een ont werper een dergelijke opgave niet in een paar verloren uurtjes in elkaar flanst. ^Je bent er wèl even mee be- Kleine Nachtmuziek als trage polka voor stramme landbouwers En toen ging iedereen even een hapje eten: om krachten op te doen voor alles wat de kunstdruktemakers in de avonduren zouden bieden. Dat was weer een hele mand kunstfruit: opera in 't Circus, muziek in de Kursaal, bal let in het Circus, dirigeren in de Kur- zaal. toneelpremière in het Paviljoen theater en als afsluiting Paul van PePijn (in de Kurzaal). Na een open bare concertrepetitie o.l.v. Bruno Ma- derna („Ze zeggen dat-ie nooit repe teert, maar nou zie je maar 'ns zei R.O.-directeur De Roo), volgde het happenende hoogtepunt van de dag kunstdrukte: de dirigentenwedstrijd. Bij het Residentie-Orkest waren 75 aanvragen binnengekomen van heren (èn dames) die het Residentie-Orkest kale wil wilden onderwerpen. En za terdag nog volgden tientallen anderen.. Om de orkestleden niet tot razernij te brengen alle a.s. notenkrakers zouden het eerste deel uit Mozarts Eine Kleine Nachtmusik moeten spe len waren slechts acht gegadigden tot het dirigentenpodium toegelaten. (Naar verluidt kreeg de juffrouw van de muziekbibliotheek Eine Kleine Nachtmerrie van de aanvragen, die juist voor dit stuk op haar bureau be landden..). Orkest-directeur De Roo maakte de acht gegadigden (schouw burgdirecteur, tuinder, notarisklerk, onderwijzer, onderwijzeres hoofd ener school reisbureau-employé, zaadhandelaar en geschiedenisstudent) er wèl even attent op dat de orkest formatie precies tot op maatsonder- deel en f raze ring nauwkeurig zou spe len wat erd aangegeven En dat orkest meester Willem Noske zou ingrijpen als er een muzikale chaos dreigde te ontstaan. Koninklijke Schouwburgdirecteur Bob Tuinder L. va» Spronsen behandelde de formatie uit het Residentie-Orkest ale ware het een kostbare akker, waarop fraaie muzikale groeisels tot wasdom moesten komen. Koninklijke Schouwburgdirecteur Bob v. Leersum inset deed 't wat professioneler „maar", coals de jury mei, „niet geheel zonder theater". van Leersum moest het spit* afbijten onder het waakzaam oor van een jury, bestaande uit muziekcriticus Kasander, impresario Johan Koning (met het oog op te ontdekken talenten) paukenist Van der Kraan, fluitist De Wit en dirigent Bruno Maderna. Van Leersum, liefhebber van kwartetspe len. „strijkkwartet wel te verstaan", deed het volgens de jury „zeer muzi kaal, met een beetje theater". De reisbureau-employé maakte het leven dige tempo tot een breed uitgemeten largo, waardoor de jolige muziek van de Salzburgse meester het karakter kreeg van een boerendans, getoonzet voor een aantal met fikse reumatiek behepte landbouwers uit een bejaar dentehuis. Wèl zorgde deze uitvoering, door de jury eervol vermeld wegens „de bijzonder originele Interpretatie", voor een aantal knetterende lachsal vo's van het publiek De tuinder, die nummer drie geloot had, maakte ge routineerde zaalgebaren. De korrels werden gretig opgevangen door het orkest, dat ze «tante pede tot ontwik keling bracht en zo een muzikaal ge was tevoorschijn toverde dat welis waar niet geheel onkruidvrlj was, maar op de jurytafel toch werd be oordeeld als zijnde van redelijke kwa liteit. Na nog een vrij ongenuanceerde uit voering. een gebroken dirigeerstokje en een soort Scottish Country Dance was de beurt aan de laatste deelne mer, de onderwijzen-.*, hoofd ener school, mejuffrouw Van der Putte. Bij haar intrede rees het gehele orkest op van de stoelen en talrijke tehulpachle- ters wilden de eersten zijn om haar lessenaar wat hoger te stellen. Bij de eerste tonen klonk luid gelach door de zaal, veroorzaakt door de wat hoekige dirigeerlechnlek van deze vrouwelijke orkestleidster. Maar naarmate meer maten waren gevolgd, werd het al lengs stiller, omdat de muzikale pres tatie toch eerbied afdwong. Koopvaardij: peten-place Na een kostelijke film van Charlie Chaplin, wachtte een stampvolle Kur zaal, waarin de temperatuur ongeveer die van een hoogoven bereikt had, op Paul van Vliet, die zijn conférence ..Dag en Nacht" aangepast aan de actualiteit met de hem eigen flair een gretig reagerende zaal inwierp. „Hebt u ze gezien bij de door van Maurita, al die peten? Volgens mij Is de koopvaardij allereerst een peten- place". En: „De brouwerijfuaie is nog niet complect; de paarden van Amstel moeten eerst nog leren hoineken". Over de encycliek: „Elke echtelijke daad moet gericht zijn op 't maken van leven. Nog. ik zou zeggen: schreeuw er wat bij Na het „totaal-theater" gaf de ca baretier een kernachtige karakte ristiek van deze dag ten beste:: „Kunstdrukte Uit de kunst". NEWSWEEK: /oego-Slavië en oemenië kopen tankonderdelen in Israël 1EW YORK (AP) Volgens het Ame- taanse weekblad Newsweek zouden lemenië en Joego-Slavië onderdelen or in Rusland vervaardigde tanks in aël kopen die dat land heeft verkre- i als buit na de oorlog van juni 1967. Volgens het weekblad zou Rusland zijn Bpenleveranties aan Roemenië en Joe- l-Slavië hebben beperkt en nu de aan- ipen in Israel met ongenoegen gade- is van punk' Botsing tussen monorailtreinen SAN ANTONIO (AP) Op de Hemis- irten toons telling te San Antonio is in mini-monorailtrein gisteren op een dere ingereden. Elf rijtuigen tuimel- n als een slang naar beneden. Een jw kwam om het leven. Vijftig men- werden gewond. De vroegere auto ion prins Hendrik een Hispano-Suiaa uit 19tt ging gisteren in Amsterdam t>an start voor de marathon Amsterdam —ParijsAmsterdam. De rallye duurt zes dagen en vólgt de route Knokke, Amiens, ParijsReims, Brussel en Utrecht. Er doen 1B0 klassieke wagens aan mee. Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG In hel nogal bewogen titieke weekeinde z(jn enkele kolltieke kesties duidelijker komen te liggen. Het kisllstlsch Tweede-Kamerlid. ood- llnister dr. A. Vondeling, heeft daartoe *1 bijgedragen, maar ook het congres D. '66 dat drie dagen in Lelden ken geweest is. Bovendien heeft de ciallstiiche groepering Nieuw Links nnen de partU van de Arbeid een stap tnig gedaan ten gunste van fractie- )/l -f\'Cj*o™ltter drs. J. den Uyl. n in- in ieder geval is thans duidelijk: Dat de Partij van de Aibeid voorlopig meer samen met de KVP wil Jteren. Zeker niet na de eerstvolgende >tereO' trkiezingen, zoals dr. A. Vondeling gis- wavond voor de radio zei; dat D. '66 voorlopig niet met de top *an de P.v.d.A. wil praten over een •oruitstrevende concentratie en ook nog ;n beslissing wil nemen over een stem- I «-«akkoord; I M dat Nieuw Links een stap terug gezet m in zijn kritiek op de socialistische ^ede-Kamerfractie. Ook Nieuw Links gisteren zijn vertrouwen in fractie- torzitter drs. J. den Uyl uit; dat D. '66 wel gaat praten met de «itieke Partij Radikalen. Dr. A. Vondeling kan zich niet voor den. dat de K.V.P. voorlopig met de "•d.A. wil samenwerken of dat de •d-A. dit zou willen. „Ik voor mij bijna zeker, dat wij dit niet willen et de KVP van Schmelzer en Aalberse, ^er niet na de eerstvolgende verkie zen. Daarvoor is in het verleden te- *1 gebeurd. Want nu i6 mij na een Jaar «lekte en overdenken overduidelijk geworden, dat de K.V.P. met voorbedach te rade het kabinet-Cals ten val gebracht heeft. Het wantrouwen, dat de P.v.d.A. in de KVP koestert, klonk op het Leidse con gres van D.'66 hoewel lang niet zo sterk ten opzicht van het topoverleg met dc P.v.d.A. ook door. De overgrote meerderheid van het congres, maar liefst 78.5 procent voelt voor een dergelijk gesprek voorlopig niet. De grootste vrees van deze partij i» namelijk, dat D. '66 een aanhangwagen van de P.v.d.A. sal worden In een eventuele vooruitstreven de concentratie. En daar past D. '66 voor, vooral ook omdat men nog steeds niet weet met welke PartU van de Arbeid men te doen krUgt met die van Nieuw Links of met die vsn Tans- Den Uyl. Daarom staat D. '66 wel in overgrote meerderheid achter een top- gesprek tussen deze partU en -de PPR. vooral ook omdat de PPR volgens het congres van Lelden ontstaan Is uit nieuwe politieke denkbeelden, evenals D. '66. Intussen heeft de groep Nieuw Links getoond, dat zijn kritiek op do P.v.d.A. niet gaat rechtstreeks tegen welk* pet- soon in de partij dan ook. Het gaat Nieuw Links om de totale partijstructuur de Partij van de Arbeid, een structuur, die deze jonge groep te traditioneel, (e oud vindt. In een bijeenkomst van het partij bestuur sprak Nieuw Links zaterdag haar vertrouwen uit in de socialistische Tweede Kamerfractie onder leiding van drs. J. den Uyl. De Nieuw Linksbestuurs leden sloten zich bij de overige bestuurs leden aan, toen vastgelegd werd dat de Tweede Kamerfractie direct verant woordelijk is voor de dagelijkse politiek De politiek op langere termijn blijft voor verantwoordelijkheid van de partij. Daarmee zijn echter b(j de interne moeilUkheden tussen de nieuwe en oude generatie socialisten bU lange na nog niet opgelost. Daarvoor moet de party- raad op 21 september zorgen. Nieuw Links houdt namelUk nog een groot aan tal grieven over tegen de gang van zaken In de partU. die men zaterdag aanslaande in het openbaar wil uit vechten. Dr. A. Vondeling, die zeer binnenkort zijn plaats in het partijbestuur van de P.v.d.A. weer zal gaan innemen, stelde zondagavond ondanks de verschillende moeilijkheden vast, dat de vooruit strevende concentratie tn feite al ge stalte gekregen heeft met de Partij van de Arbeid, D. '66, de PPR en de PSP „Deze partijen bij elkaar zijn namelijk voor mij een duidelijke linkse jfolitieke stroming in Nederland. De drie confes sionele partijen kunnen we met de WD tot de meer behoudende krachten uit rekenen. Voor mijn part laten we dit ook ln de Tweede Kamer uitkomen, door links bij links en rechts bij rechts te laten zitten. Barnard: donor blijft onbekend JOHANNESBURG (AFP) Dr. Christian Barnard heeft in Johannes burg tegengesproken dat het hart van ile 38-jarige negerin Evelyn Jacobs Is overgeplant in het lichaam van de I mijnwerker Pieter Smith. Hij voegde I er aan toe dat hij de Identiteit van de donor nooit bekend zal maken. De haitspeciaüst verklaaide dat hij zijn jongste transplantatie in overeen- stemming met de wetten had uitge- voerd. Hij was van mening dat de hartchirurgen in de gehele wereld het binnenkort eens zullen worden over de noodzaak, de identiteit van donors niet meer bekend te maken. Het Zuidafri- kaansf blad „Rand Daily Mail" meld de vrijdag dat de familie van me vrouw Jacobs teruggave van haar hart zal eisen omdat geen toestemming voor de transplantatie van het orgaan HOUSTON (AFP) Een hart en twee longen zijn gisteravond overge plaatst in een tweejarig meisje in het ziekenhuis St.-Luke in Houston Het kind heet Debra Ann Lee en komt uit Huff- smith in het oosten van Texas. D« overgeplante organen waren afkomstig van een baby van eén dag, die als ge volg van h er senmls vorming was overle- PERTH (ANP). Het vertrek naar Nederland met de Marconi van het echt paar Alfons Boschman uit Medina met hun vUf aangenomen kinderen van ge mengd Austraalnegerbloed. heeft in Australië nogal wat stof doen opwaaien. Het echtpaar Boschman verklaarde, dat er in Nederland betere mogelUkheden bestaan voor de kinderen op het gebied van onderwUs en dat men daar kleur lingen gemakkelijker in de samenleving opneemt. De nu twee jaar oude Sonja en Ashley, de vierjarige Angela, de vijfjarige Rose mary en de zesjarige Rodney werden door het echtpaar Boschman geadopteerd als baby's en zijn sindsdien opgegroeid in het gezin met de nu elfjarige Tony Boschman, die ook m»-e naar Nederland is vertrokken, en de 25-jarige Karei, die nu gehuwd is en in Australië blijft. Voorzitter Jack Davis van de vereni ging van Austraalnegers verklaarde, dat de Nederlandse houding ten opzichte van gekleurde kinderen in Nederland niet beter is dan die van de blanke Austra liërs. Hij verzette zich dan ook tegen het vertrek. Boschman zegt, dat de mensen hier tactloos zijn en pijnlijke vragen stellen waar de kinderen bij zijn", aldus Jack Davis. Maar wat voor soort vragen denkt hij te horen te krijgen in Nederland, waar men nog nooit Australische inheem sen heeft gezien? Warschau nog ontevreden MOSKOU (Keuter-AFP) Het Rus sische partUblad Prawda heeft met in stemming gewag gemaakt van dc Jong ste maatregelen van dc Tsjecho-Slo- waakse autoriteiten om de toestand in hun land te „normaliseren". Voor het eerst werd aandacht besteed aan de vrU- dag gehouden bUeenkomst van het par lement in Praag, waarin de afgevaar digden zich akkoord verklaarden met de herinvoering van het staatstoezicht op de massamedia en een nienw verbod op de vorming van politieke groeperingen. Hoewel de toon van het artikel in de Pravda milder was dan in de laatste tijd het geval was, liet de commentator er geen misverstand over bestaan, dat er nog steeds sprake is van „sabotage- activiteit van verborgen contra-revolu tionairen" waardoor de strijdkrachten van de Oosteuropese landen nog niet uit Tsjecho-Slowakije kunnen worden terug getrokken. In Polen is men ook nog niet tevreden over de gang van zaken in Tsjecho-Slo wakije. In een bericht uit Praag merkte het Poolse persbureau P.A.P. op, dat pre mier Cernlk in zijn regeringsverklaring niets heeft gezegd over „de contra-revo lutionaire krachten" hoewel hij wel toe gaf dat er „extremistische tendenties" Poolse leiders, onder wie premier Cy- rankiewicz, partijleider Gomoelka en het hoofd van de staatsveiligheidsdienst, Moczsr, hebben in redevoeringen in fa brieken opgeroepen tot grotere waak zaamheid tegenover „imperialisten en revisionisten Het centrale comité van dc Russische communistische partij is niet tevreden over de 2.500 regionale bladen in de Sovjet-Unie en heeft een reeks maatre gelen voorgeschreven om die bieden te verbeteren. In het decreet van het cen trale comité, gepubliceerd in het partij blad Pravda, wordt gezegd, dat de regio nale bladen vaak vervelend zijm, de par tijpolitiek niet juist weergeven en niet genoeg brieven en artikelen publiceren met de meningen van de lezers. Het is waarnemers in Moskou opge vallen dat de Russische campagne tegen de „democratisering" in Tsjecho-Slowa kije gepaard is gegaan met oproepen tot verbetering van Rusland* eigen vorm van „socialistische democratie". ParUJleiders vrezen dat misbruiken van de „socialis tische democratie" op lager partij- en regeringsniveau zouden kunnen leiden tot sympethlie voor en steun ssn soortge lijke opvattingen als de Tsjecho-Slowa- ken koesteren Studenten met politie slaags PARIJS (AFP-Reuter) Politie en studenten zijn vanmorgen slaags ge raakt voor het gebouw van de nieuwe medische faculteit van de Sorbonne in Parijs, toen de studenten poogden kan didaten te beletten het gebouw binnen te gaan om daar examen te dOCD. Politie mannen baanden zich een weg naar de ingang en stelden zich daar op. De stu denten schreeuwde „G de strijd gaat door. Pas op, u kunt in Heidelberg uw hart verliezen Deze jonge Hf idi berger heeft z'n v.ot tuig voorzien dringende en actvrl waarschuwing. Hf zonder toestem ming verrichte harttransplantatie in Zuid-Afrika is nou niet verstomd, 0m weggebruiker* tr waa rsohuxcen hee'l de jongeman up z'n uagen geschilderd: Rijd eoormchtig. Bar- n<rrd loert op u!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 7