a
SeGeidóeSoti/tont
Vrijheid van lonen in gebondenheid
El
MINISTER HOUDT ZELF
DIKKE VINGER IN DE PAP
KANS OP BEVRIEZING bang voor
OF AFKEURING CAO'S
Supertanker gestrand
op de Westerschelde
J>
Overval
mislukt in
vliegtuig
Sovjetbezetting uit
Praag en Bratislava
Vakbonden
ingrijpen
minister in
vrije
lonen
Nederlandse
Canadezen
boos op Toon
Bindende regelingen
als stok achter deur
Snel fiat
van Kamer
verwacht
LUCHTHAP UIT TOKIO
PRINS INSPECTEERT VLOOT
Strijd Tay Ninh
is geluwd
speculaas
Radioreporter
smokkelt uit
België geweer
tu
LIBERIAAN
MET VOLLE
LADING OLIE
PAPENGRACHT 32-LEIDEN
POSTBUS 11 TELEFOON 20935 REDACTIE
20015 en 25594 ADVERTENTIEAFDELING 20826
GIRO 10 30 03 - Bank: Amro-Bank N.V., Leiden
DIR.: C. M. DRABBE J. F. J M. KOENS
HOOFDREDACTEUR: L. C. J. XOOZEN
ABONNEMENT (bij vooruitbetaling) p.w. 1.10,
p. mnd, 4.70, p. kwart. 14.10; fr. p. post 16.95
ADVERTENTIES 22 ct. p. mm Telefoontjes 1 2.—
KLACHTEN bezorging tel. 33839 (18.0019.00 uur)
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1968
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DEZELFDE TEMPERATUREN
De weersverwachting, meegedeeld door het KNMI,
geldig tot morgenavond:
Plaatselijk opklaringen, maar ook hier en daar
een bui. Zwakke tot matige wind uit uiteenlopende
richtingen. In de nacht en ochtend plaatselijk mist.
Weinig verandering in temperatuur.
59e jaargang, no. 17.547
TORONTO Een aantal Neder
landse emigranten in Canada zUn
boos op Toon Hermans, die vol
gende week dinsdag naar Toronto
vertekt om daar zijn Broadway-
show uit te proberen.
De emigranten zeggen: „Nu komt
er eindelijk eens een Nederlandse
kunstenaar en wat gebeurt er? In
plaats van een gezellige avond,
waarop een Nederlands artiest
voor een Nederlands publiek zijn
grote gaven aan allen meedeelt,
gaat uitgerekend Toon Hermans
ons vergasten op een voorstelling
in het Engels. Waarom moet dat
nu zo? Voor ons is de aardigheid
er eigenlijk nu af!
Zo staat het in het weekblad „Ne
derlandse Courant", een in Cana
da uitgegeven tijdschrift voor Ne
derlandse immigranten.
Het blad schrijft vernomen te heb
ben dat er mensen zijn geweest
die om die reden hun reeds ge
kochte kaartjes hebben willen te
ruggeven. Er zouden ook mensen
zijn die nu maar besloten hebben
niet naar de voorstelling te gaan.
De redactie van het blad heeft er
ook een commentaartje aan ge
wijd. Daarin staat de reden van
Toons Engelstalig optreden, en
verder: „Liever Toon honderd
procent in het Engels, dan hele
maal geen Toon".
De „Nederlandse Courant" hoopt
de Nederlandse immigranten daar
mee weer op het rechte pad te
krijgen
(Van t
parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Roolvink (Sociale Zaken) vindt, dat de loon
vorming in beginsel vrij moet zijn. Dit standpunt komt overeen met
dat van de Stichting van de Arbeid, die vorig jaar tot een vrije loon
vorming concludeerde. De minister heeft nu bij de Tweede Kamer een
ontwerp van wet op de loonvorming ingediend, waarin enerzijds de loon-
vrijheid een wettelijke basis krijgt en anderzijds de minister ruime be
voegdheden tot ingrijpen wordt toebedeeld. Een tussenweg tussen geleide
en vrije loonvorming is niet te vinden, aldus de minister. Van harte kiest
hij voor vrijheid, als hij maar een stevige vinger in de pap kan houden
en dat doet de minister dan ook.
Als de wet op de loonvorming van
kracht wordt de minister rekent op
een spoedige goedkeuring door het par
lement zijn partijen van werkgevers
en werknemers in beginsel vrij die
arbeidsvoorwaarden overeen te komen,
waartoe zij tot een al.koord kunnen ko
men. De CAO wordt weer een minimum
regeling. Volgens het wetsontwerp wordt
het toegestaan om voor groepen van
werknemers of voor individuele werk
nemers naar boven van de CAO af te
wijken. „Zwarte lonen" zullen dan niet
meer voorkomen, omdat de loonhoogte
niet meer door een CAO wordt voorge
schreven. Op dit moment is er trouwens
van zwarte loonvorming nauwelijks
De CAO's moeten bij het ministerie
van Sociale Zaken worden aangemeld,
waar zij worden geregistreerd. Vier
weken nadat de CAO is aangemeld
in bijzondere gevallen acht weken daar
na treedt de CAO in werking.
Kunnen partijen van werkgevers en
werknemers het niet eens worden over
het afsluiten van een CAO, dan kunnen
zij gezamenlijk aan de minister van
Sociale Zaken verzoeken om een binden
de regeling op te leggen, die dan
dezelfde rechtskracht als een CAO heeft.
Deze regeling geldt dan voor ten hoogste
twee jaar. Met betrekking tot bepaalde
arbeidsverhoudingen van een bepaalde
categorie werknemers kan de minister
eveneens een bindende regeling voor
hooguit twee jaar afkondigen. De Stich
ting van de Arbeid moet daarover een
instemmend advies hebben uitgebracht.
Ingrijpen
Als het sociaal-economisch belang zo-
Iets vordert, kan de minister bepaalde
onderdelen van een arbeidsovereenkomst
onverbindend verklaren. In dat geval
moet de werkgever zich houden aan de
betrokken bepalingen van de laatste
rechtsgeldige CAO.
Als de minister dringende redenen ziet
om een onderdeel van een arbeidsover
eenkomst af te keuren, vraagt hij hier
over advies aan d? vijf „wyza mannen",
die hem sinds begin van dit jaar be
treffende de loonpolitiek adviseren. De
vijf „wijze mannen" vormen volgens het
wetsontwerp de loonadviescommissie
(L.A.C.).
Het cqllege van rijksbemiddelaars, dat
al voor de tweede wereldoorlog bestond
en na 1945 ruime bevoegdheden heeft
gehad voor het goed- en afkeuren van
CAO's gaat verdwijnen. De hele loon
politiek komt in het politieke vlak, aldus
minister Roolvink. Volgens de wensen
van het bedrijfsleven worden de be
voegdheden tot ingrijpen in de loonvor
ming gelegd in de handen van de minis
ter van Sociale Zaken, die hiervoor poli
tiek verantwoordelijk is en in de Twee
de Kamer voor eventueel afkeuren van
een CAO ter verantwoording kan wor
den geroepen.
Loonpauze
De „vrijheid in gebondenheid", die
het wetsontwerp kenmerkt, blijkt dui
delijk uit de bevoegdheid, dat de minis
ter van Sociale Zaken zo nodig een
loonpauze kan afkondigen. Dit gebeurt
wanneer de nationale economie ernstig
dreigt te worden verstoord. De minis
ter „bevriest" dan de arbeidsvoorwaar
den en vanaf dat moment mogen er geen
verbeteringen In de arbeidscontracten
worden aangebraeht.
De „vriesperiode" is afhankelijk van
de tijd, dat een CAO nog van kracht
is. Allereerst geldt de loonpauze voor de
nog resterende werkingsduur van de
CAO's. Voor langlopende contracten
wordt de loonpauze op een Jaar gesteld.
Voorts kunnen alle CAO's voor een half
jaar worden „bevroren". Indien in de
langlopende contracten voorzien is in
tussentijdse verbeteringen de zgn. op
stapjes dan geldt de „vriesperiode"
ook hiervoor, maar de minister kan dan
wel bepalen dat zekere afwijkingen wor
den toegestaan.
Als de minister met het oog op de
economische situatie de lonen en ar
beidsvoorwaarden op een bepaald mo
ment wil bevriezen, dan moet hij eerst
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Verbond van Ne
derlandse Ondernemingen kan in grote
lijnen wel met de wet op de loonvorming
instemmen. Het wetsontwerp komt op 'n
groot aantal punten overeen met de ge
dachten. die er bij het werkgeversver
bond hierover leven. De vraag Is of het
wetsontwerp in de praktisch uitvoer
baarheid niet enkele zwakke punten
heeft. Dit wordt thans bestudeerd.
De drie vakcentrales Juichen het toe,
dat er 'n nieuwe wettelijke regeling voor
I het systeem van loonvorming komt. Maar
de vakbeweging heeft bedenkingen tegen
de beperkingen, waarmee de loonvrijheid
in het wetsontwerp wordt omgeven. Ge
vonden wordt, dat de minister van Socia
le Zaken te grote macht heeft om in de
vrijheid in te grijpen. In de wet moet
duidelijker worden aangegeven dat
slechts in uiterste gevallen kan worden
ingegrepen. Dit geldt bijvoorbeeld
voor het afkeuren van een bepaalde
CAO. Ook moet duidelijker worden ver
meld op welke gronden de minister van
Sociale Zaken de lonen en andere ar-
beidsvoorwaarden kan bevriezen. De hui
dige tekst van het wetsontwerp wordt al
I te vrijblijvend gevonden. Gemeend wordt
voorts, dat de bepaling, die invoering
van geleide loonpolitiek mogelijk maakt,
niet past in een wet op de vrije loonvor-
TAY NINH (AFP-Reuter) Do strijd
om de Zuidvietnamese tempelstad Tay
Ninh is geluwd. Nadat de Amerikaan
se en Zuidvietnamese stellingen van
nacht nog hevig met mortiergranaten
en raketten waren bestookt, deelde een
militaire woordvoerder vanmorgen mee,
dat er geen enkel contact meer met de
vijand werd gemaakt.
het oordeel van de Sociaal-Economische
Raad en de Stichting ypn de Arbeid
vragen.
In bijzondere gevallen kan weer een
bepaling van kracht worden dat alle
CAO's de goedkeuring van de minister
van Sociale Zaken moeten hebben. In
dat geval behoort de vrije loonvorming
weer tot de verleden tijd.
(ADVERTENTIE)
morgen voordeel
250 gran, van 59 voor 49
ADVERTENTIE
FRIESE STAART- EN
STOELTJESKLOKKEN. ZAANSE-
EN SCHIPPERTJESKLOKKEN
DIV. ANTIEKE STIJLKLOKKEN
MODERNE SCHOORSTEEN- EN
WANDKLOKKEN
In ruime keuze en de beste merken
HORLOGER v. d. WATER
Haarlemmerstraat 181
In zijn kwaliteit van inspecteur-
generaal van de marine heeft prins
Bernhard een werkbezoek gebracht
aan de „8tanding Naval Forces
Atlantic" te Den HelderOp de foto
de prins tijdens de inspectie van een
groep Amerikaanse matrozen die
deel van de erewacht uitmaakten.
TEST VOOR RUBRIEK
(Van e
r verslaggevers)
Een firma in Tokio brengt ietwat ongewone souvenirs in de handeld i
van één gulden kan men een blikje onvervalste, onfriese lucht va» Tokio
meenemen.
(Van een onzer verslaggevers)
IIANSWEERT Op de Westerschelde
is vanmorgen om ïeven uur de 25.360 ion
metende supertanker „World Merit" aan
de grond gelopen. Het schip, dat onder
Liberiaanse vlag vaart, heeft een volle
lading olie aan boord. Het ongeluk ge
beurde in dichte mist tussen Terneuzen
en Vlissingen. Le Liberiaanse tanker is
op weg van de Perzische Golf naar Ant
werpen.
De tanker ligt buiten de vaargeul en
vormt geen belemmering voor de scheep
vaart op de Westerzchelde. De „World
Merit" heeft in de loop van de ochtend
HILVERSUM Tegen de VARA-repor-
ter Hans Emmering is woensdagmiddag
proces-verbaal opgemaakt wegens ille
gale wapenlnvoer en -bezit. Samen met
zijn collega Jan Carmiggelt was hij naar
België gereisd om daar een karabijn te
kopen en dit schiettuig clandestien ons
land in te voeren. De bedoeling was om
in de radiorubriek „Dingen van de dag"
aan te tonen hoe eenvoudig wapensmok
kel via de Belgisch-Nederlandse grens
feitelijk is, dit naar aanleiding van vra
gen in het parlement aan de minister van
Justitie.
Nadat beide reporters met hun kara
bijn in Nederland waren gearriveerd,
stelde de VARA hiervan de Hilversumse
politie op de hoogte. In Hilversum werd
Hans Emmering toen aangehouden en
geverbaliseerd. Deze zaak wordt thans
in handen gegeven van de justitie.
assistentie gekregen van een legertje
sleepboten, van verschillende bedrijven
uit Nederland en België. De sleepboten
zouden vanmiddag iaat vastmaken. Dit
in verband met het getijde. Dan zal men
proberen de Liberiaanse oliereus vlot te verlaten zonder dat
trekken. Lukt dit niet, dan zal hoogst- hoefde kom—
waarschijnlijk worden besloten de Libe
riaanse oliereus leeg te pompen en de
olie in lichters op te slaan. Er is thans
geen bergingsinspecteur aan boord, zo
dat valt aan te nemen, dat het leegpom
pen waarschijnlijk niet gaat gebeuren-
Het gevaar voor breken van het ge
vaarte is theoretisch aanwezig, maar die
kans is uiterst klein. De Liberiaan had,
op het moment van de stranding, een
loods aan boord. Het gebeurt gemiddeld
een keer per week, dat op de moeilijk te
bevaren Westerschelde een schip aan de
grond loopt. De hulp- en bergingsopera
ties worden dan ook langzamerhand tot
routine-aangelegenheden, waarvoor in
korte tijd de benodigde outillage in ge
weer kan worden gebracht
MONTREAL (Reuter) Een 22-Jmrlge
neger uit Texas, die gisteren de piloot
van een Viscount van „Air Canada" op
weg van Moncton In New Brunswick naar
Toronto, wilde dwingen koen te zeiten
Cuba. beeft in Montreal het toestel
geweld aan te pas
De man, die de bemanning ruim drie
uur met een revolver onder schot heeft
gehouden, wilde dat het toestel direct
door naar Cuba zou vliegen. De beman
ning wist. hem er echter van te overtui
gen, dat het vliegtuig zonder opnieuw
brandstof in te nemen, Cuba niet kon
halen. De Viscount werd daarom in Mon
treal aan de grond gezet. De zeventien
passagiers en twee stewardessen mochten
het toestel verlaten. Functionarissen van
„Air Canada" haalden de man na een
langdurige discussie over zijn plan op te
geven. Hij werd geïdentificeerd als Char
les Lavern Beasley, die zich aan bank
roof zou hebben schuldig gemaakt.
PRAAG (Reuter-AP) Russische tanks
en troepentransportwagens z(jn gisteren
kort voor middernacht weggereden uit
het centrum van Praag. In een lange rij
trokken ze door de donkere straten, ver
moedelijk om buiten de stad nieuwe po
sities in te nemen.
„We gaan naar huis, we gaan naar
huis", schreeuwde een Russische soldaat
blij uit de cabine van zijn truck, zich er
kennelijk niet van bewust dat zijn be
stemming misschien nog geen 20 km
verder een van de velden of bossen om
Praag was. Ook ukt Brno en Bratislava
trekken de Russische eenheden weg.
Het park tegenover het centraal sta
tion, waar de Russen nog een groot kam
pement hadden, is volledig ontruimd. Er
bevonden zich ongeveer 500 militairen,
vijftig pantservoertuigen en een groot
aantal trucks. Het was de enige plaats
in de Tsjecho-Slowaakse hoofdstad, waar
nog Russen gelegerd waren De bezetting
van Praag heeft precies drie weken ge-
De militairen zwaaiden bij hun vertrek
met hun helmen en petten naar de wei
nige burgers die zich nog op straat be
vonden en die niet reageerden. In het
kamp bij het station smeulden nog en
kele vuren.
De Tsjecho-Slowaakse leiders hebben
naar verluidt bij hun recente besprekin
gen in Praag met de Russische vice-
minister van Buitenlandse Zaken, Koez-
netsov, die als speciale afgezant van het
Kremlin fungeerde, beklemtoond dat zij
de situatie meester zijn. Hetzelfde heeft
premier Cernik bU zijn bezoek van dins
dag aan Moskou de Russische leiders
meegedeeld.
Dubceks populariteit is tn Tsjecho-
Slowakije nog steeds zo groott dat
hij door handtekeningenjagers be
stormd wordt, waar hij zich maar
op straat vertoont.
In doorgaans welingelichte kringen in
Praag meent men tc weten, dat er in het
Kremlin grote meningsverschillen be
staan over de kwestie-Tsjechp-Slowakije.
Vooral de voornaamste ideoloog en lid
van het politieke bureau, Michall Soeslov,
zou een voorstander zijn van een gema
tigder koers tegenover Praag.
De Russische commandanten In Tsjs-
cho-Slowakije zouden al grote moeilijk
heden met hun ondergeschikten hebben
gehad. Volgens onbevestigde berichten
zouden al ongeveer 150 Russische en 80
Poolse militairen zijn gedrost. Ook met
het oog hierop zouden de bezettingstroe
pen, waarvan de totale sterkte op circa
700 000 man wordt geschat, telkens door
nieuwe eenheden worden vervangen. Uit
gesprekken met Sovjetsoldaten blijkt dat
zij zich niet op hun gemak voelen, door
dat de situatie heel anders ls dan hun
was verteld. Daar komt nog bij dat de
Tsjecho-Slowaakse bevolking hen met
minachting bejegent.
De Tsjecho-Hlowaakae minister van
Buitenlandse Zaken, Hajek, Is afgetTV-
den. Dit heeft het officiële Joeg<^
Slavische persbureau Tanjoeg donder
dag gemeld.
Volgens 't persbureau zal de Tsjech#-
Slowaakse Nationale Vergadering mor
gen bijeenkomen om te spreken over d»
regeringswijzigingen en een vervullli*
van de vacature voor het vice-premler-
schap na het aftreden van vlce-premlar
Sik.