Arbeiders Brno verwerpen akkoord
Vrouw bekent: 16
kinderen gedood
v-
POGING TOT MOORD IN
ONGELUKKIG HUWELIJK
MEER OBJECTIEVE NORMEN
VOOR SCHOOLPRESTATIES
Kamerleden niet
direct volle loon
KOESNETSOV SPRAK SVOBODA
INVALIDEN
UIT R DAM
ZAGEN
PARIJS
Naar nieuwe
grondwet in
Rhodesië
Venetianen
maken hier
studie van
overstroming
„HAVEN DES LICHTS"
VRACHTRIJDER
KREEG
DOODSKISTEN
machine
bank
werkers
Beoordeling
van leerlingen
een tere plek
Bisdom R'dam
betaalt 72
missiepriesters
Nixon achter
Israël
Tegen vrouw
3 jaar geëist
Overheid
moet chaos
oploss
ssen
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
'RAAG (AFP-AP-Reuter) ,,On» e
reweten en onze eer weigeren onze goedkeuring
r verlenen aan het in Moskou getekende commu-
jjqué. WU hebben echter vertrouwen in onze
«iders en zullen onze taak blUven vervuilen en
voorwendsel verschaffen voor een tweede
«vangenschap van onze leiders of voor acties die
let verlies van mensenlevens als gevolg hebben".
Dit is een verklaring van tienduizend fabrieks-
irbeiders van Brno, zoals gepubliceerd in bet blad
prsce. Deze uitspraak i6 enigermate tekenend voor
bet machteloze verzet, dat in Tsjecho-Slowaküe
illerwege heerst.
pe toostend in Tsjecho-Slowakije blijft ook voor
iloskou zorgen baren. De Russische ambassadeur
Praag, Tsjervonenko, is, naar verluidt, naar
Moskou ontboden. De reden is niet duidelijk. De
meningen zijn verdeeld: of hij moet het polit-
jureau nadere inlichtingen geven of hij wordt,
na dw gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije, og> <®e
post niet meer geschikt geaoht.
Intussen ls een topdiplomaat, Koesmetsov, uit
Moskou in Praag geweest om „openhartig en ka
meraadschappelijk" (openhartig duidt doorgaans
op meningsverschillen) met president Svoboda te
spreken. Het is in hoge mate waarschijnlijk, dat
de Tsjecho-Slowaken zich nog lang niet zo ge
dragen, als de Russen dat zouden willen.
De gevolgen van het akkoord van Moskou wordt
steeds meer voelbaar. Aan twee groepen is hel
recht ontzegd zich te organiseren. Het zijn de K-
231 (een verwijzing naar paragraaf 231 in de wet
ten van Tsjecho-Slowakije) en club van partij
lozen. K-231 richtte zijn aandacht vooral op de
rehabilitatie van slachtoffers van de stalinistische
arin vooral d« Russen de hand heb
ben gehad. De andere partij had veel aanhang
onder de jonge intellectuelen.
Pers, radio en t v. worden langzamerhand weer
normaal, al mogen slechts vier kranten verschij
nen. Opnieuw doen geruchten de ronde over een
spoedige bijeenkomst tussen de Russische en
T sjecho-Slowaakse leiders. Vroegere berichten
hierover zijn tot dusverre ontkend.
In het buurland Roemenië heeft men water bij de
wijn gedaan. Boekarest zou toegegeven hebben aan
de zeer dringende wens van Rusland om het ver
drag van vriendschap en bijstand te vernieuwen.
Voordien had Roemenië daar weinig neiging toe
gevoeld omdat het niet strookte met de nationale
onafhankelijkheid. Besprekingen hierover zouden
volgende maand gehouden worden
Ei wordt op het ogenblik intensief overleg ge
pleegd tussen Italiaanse communistische leiders en
andere communistische partijen, naar wordt ver
ondersteld over de' Russische interventie in
Tsjecho-Slowakije en de gevolgen daarvan binnen
het communistische kamp. Naar het hoofdkwar
tier van de communistische partij in Rome mee
deelde is Giancarlo Pajetta, lid van het politbu
reau. naar Boekarest vertrokken vanwaar hij zal
doorreizen naar Boedapest. Tegelijkertijd vertrok
Carlo Galluzzi, van de afdeling buitenland van de
partij, naar Belgrado. Hij zal ook naar Sofia gaan.
Pajetta, die als een van de scherpste geesten van
de partij wordt beschouwd, bezocht deze week
Londen en Parijs. In de Franse hoofdstad sprak
hij ook inet Noordvietnamese vertegenwoordigers.
Zoals eerder gemeld, heeft de Italiaanse commu
nistische partij het Russische ingrijpen in Tsjecho-
Slowakije zeer scherp veroordeeld.
(Van onze correspondent L. Kleijn)
PARIJS. Wie zich vrU kan be
wegen en normaal door het leven
gaan heeft er geen flauw Idee van
wat een reis van twee dagen naar
Parijs voor gehandicapte jongemen-
jen betekent. Vijftig van zulke jon
geren uit Zuid-Holland, omgeving
Botterdam, hebben wij gistermorgen
uit speciale autocars zien dragen naar
ten rondvaartboot voor een tocht over
de Seine. Sommigen werden aan
boord in rolstoelen gezet, anderen
bewogen zieh op krukken aan dek en
mochten gaan waar ze wilden.
er in hun binnenste omging?
Daar kunnen zelfs de vergezellende
dokters en verpleegsters niet precies
antwoord op geven. Misschien komt
ir pas over een paar dagen of
over een paar weken uit. Maar zeker
is dat de Parijse reis een belevenis
is geweest. Bij alle kwam dat ene
woord eruit: „Heerlijk".
Want men moet het zich voorstellen.
Al deze jongemensen leven in hun
eigen kleine wereldje. Waar niet zo
heel veel gebeurt. Ze kijken thuis
de televisie, doch dat zijn maar
demensies waar de diepte in
ontbreekt. Plotseling mogen zij er uit.
Niet per boot- of bustocht door Ne
derland, wat ook al geen kleinigheid
iar ze mogen echt de grens over.
Naar die wonderlijke magneet die
Parijs heet. Ze rijden naar Schiphol,
worden in een Electra van de KLM
gedragen, die opstijgt en tot ver boven
de wolken vliegt. Ze landen op Le
Bourget, zien echte Franse douane
ambtenaren, horen Frans spreken en
rijden door die enorme stad van ne
gen miljoen inwoners. Over de
Champs Elysées, langs de Are, de fon
teinen, en niet te vergeten langs de
Eiffeltoren. Het is- bijna te veel, te
overweldigend dat verwerken ze alle
maal later. Ieder op zijn eigen manier.
Vrijdag zou de lunch op de eerste ver
dieping van de Eiffeltoren worden
gebruikt, maar dat is niet doorgegaan
wegens tijdnood. Voor heen en
overdragen van patiënten komt heel
wat kijken. Geluncht werd aan boord
de grote rondvaartboot met ruime
dekken en uitzicht over de Seine naar
alle kanten. Uitzicht op het verkeer
de weg en de zware Rijnaken
het water. Daarna nog een
meenschappelijke feestavond met
evenveel Fransen in de school
het ziekenhuis van Poincaré in
de buitenwijken. Speciaal
deze nachten afgestaan.
Vanmiddag zou het Nederlandse ge
zelschap weer op Schiphol zijn. De
Lionsclub die deze tweedaagse ge
organiseerd heeft, verdient een pluim.
Net als ieder ander gewoon naar
Parijs gaan is voor de patiënten meer
sen feest geweest. Zijn ze straks
thui9 uitgerust, dan borrelen al die
Parijse herinneringen naar boven. Van
binnen staat hun boomgaard in volle
bloei. Is dat niet prachtig?
SALISBURG (Reuter) Een speciaal
tongres van de partij van premier Ian
Smith, het Rhodeslsche Front, heeft met
*17 tegen 206 stemmen de voor
stellen van Smith en zijn medewerkers
goedgekeurd voor een nieuwe rrondwet.
Smith c.s. willen beginnen met de
vorming van een parlement waarin ook
Afrikanen zijn vertegenwoordigd, onge
veer volgens de nu geldende verhouding.
Na vijf jaar wil men drie provinciale
parlementen in het leven roepen, één
blank en twee Afrikaanse, benevens
een overkoepelend nationaal parlement.
(Vanc
r parlementaire redactie)
RIO DE JANEIRO (Reuter) De
„moeder" van het weeshuls „Haven des
Lichts" in Rio de Janeiro, Edilsa Bar-
bosa Marques, heeft bU het politieverhoor
bekend, dat zestien van de weeskinderen,
die aan haar zorg waren toevertrouwd,
in de loop van de tijd zyn overleden. Een
dag tevoren kreeg de politie uit haar,
dat kinderen waren gemarteld, dood
geranseld of misbruikt.
De vrouw verklaarde, dat de onder
vreselijke omstandigheden gestorven kin
deren, in leeftijd varieerden van de
veertien maanden oude gedeeltelijk ver
lamde Benvinda tot de 13-jarige Eliete
da Silva, die door haar man, met wie
zij samen het tehuis dreef, is dood
geranseld.
De man, Barbosa Marques, verdween
toen de politie vorige week een inval
deed. Hij verscheen gisteravond voor de
televisie journalisten hadden hem
gevonden om zich tegen de beschul
digingen te verdedigen en te zeggen dat
vijanden van hem valse geruchten over
het weeshuis hadden verspreid.
De inval van de politie was het gevolg
van een klacht van buren, die het vreemd
vonden dat de radio midden in de nacht
op volle sterkte-speelde terwijl de kin
deren op blikken trommelden en carna
valsliederen zongen. Sommigen zeiden,
dat ze herhaaldelijk gejammer hadden
gehoord. Een ander had gezien, dat des
avonds kleine doodkisten aan een vracht
rijder werden meegegeven.
Volgens een van de bewonertjes van
het weeshuis, de 10-jarige Manoël de
meesten hebben geen achternaam
moesten de kinderen lawaai maken om
te voorkomen dat de buren de kreten
van hen die gemarteld werden zouden
horen. Toen de politie kwam zat Manoël.
zelf geketend en overdekt met builen in
een donker kamertje.
Gisteren legden twee zusjes, die vroe
ger in het tehuis hadden gezeten, een
getuigenis af. Een van de meisjes, de
16-jarige Marinalva, droeg nog steeds
de littekens van martelingen. Zij zeiden,
dat kinderen, die, half dood van honger,
voedsel wegnamen, slaag kregen of dat
hun mond werd volgestopt met oude
Hoogovens IJmuiden
vraagt
voor onderhoud6- en
reparatiewerkzaamheden
aan zeer uiteenlopende
werktuigkundige apparatuur
en installaties.
Goede theoretische
opleiding en ruime
ervaring
Leeftijd 25 tot 45 jaar
Aanvangssalaris f 10.340,-
per jaar, overeenkomend
met ca. f 198,- bruto per
week In dagdienst.
HOOGOVENS
IJMUIDEN
lappen. De twee zusjes werden vijf jaar
geleden door een commissaris van
politie geadopteerd nadat ze zes jaar in
het tehuis hadden doorgebracht. Niet dui
delijk is waarom de betrokken politie
ambtenaren geen ondërzoek instelden.
De totaal ondervoede kinderen uit
het weeshuis van het echtpaar
Marques worden hier onderzocht.
EN HAAG Volgende week brengt
een Italiaanse delegatie een studiebe
zoek aan waterbouwkundige werken in
Nederland om hier met deskundigen
te bepraten hoe Venetië tegen overstro
mingen kan worden beschermd. De
Italianen zijn hiertoe door de Europese
cultuurstichting uitgenodigd. Bezoeken
zullen worden gebracht aan het ministe
rie van Verkeer en Waterstaat, de Del
tawerken, het KNMI in De Bilt, het wa
terloopkundig laboratorium in Delft en
het waterloopkundig laboratorium De
Voorst in de Noordoostpolder.
Koningin Juliana heeft i'i het Wilhelmitiapark in Utrecht het uionumem t*
haar moder, koningin Wilhelmnwonthuld. De koningin met de beeldhouw
Mari Andriessen bij het zojuist onthulde beeld.
(Van o
e parlementaire redactie)
DEN HAAG Om te komen tot een
betere en meer objectieve beoordeling
van de prestaties van scholleren Is op
gericht het centraal instituut voort toets
ontwikkeling. Het instituut dat sal wor-
1 la Arnhem ls een auto
noom onderdeel van de stichting voor
onderzoek van het onderwijs (SVO). Tot
directeur is benoemd drs. J. W. Solberg
uit Eindhoven.
In de SVO was men met vele onder
wijsdeskundigen van mening, dat de
beoordeling van leerlingen een tere plek
vormt in het onderwijs. Met name het
ontbreken van duidelijke onderwijs
doelstellingen zou een aantal scholieren
in de huidige praktijk ten zeerste
duperen. Het instituut voor loetsontwik
keling wil nu door „hinderlijk vragen"
de daartoe bevoegde onderwijskringen
aanzetten tot een scherper formulering
van deze doelstellingen. Dan zal het in
stituut in staat zijn om beter dan thans
het geval is, objectieve maatstaven aan
De vaststelling van dergelijke algemeen
geldende normen zal een tweeledig
effect hebben: enerzijds zai een brok
willekeur bij de beoordeling van de ver
richtingen van de leerling worden
weggenomen, maar anderzijds zullen ook
de leerkrachten op grond van de toets-
resultaten nadrukkelijk worden gecon
fronteerd met het gevolg van de eigen
didactische inspanningen.
Behalve deze ontwikkeling van objec
tieve studietoetsen waarmee dus het
nieuw opgerichte instituut wordt belast
heeft de stichting voor ondersoek van het
onderwijs nog een aantal vraagstukken
in studie, zoals de leerstofplanning, het
zitten blijven en de klaisogrootU.
DEN HAAG (KNP) Een half jaar
na de start van de hulpactie, die in
het bisdom Rotterdam Rotterdam in sa
menwerking met Pauselijke Missiewer
ken Internationaal heeft opgezet voor
het bisdom Tabora in Tanzania heeft
het diocesaan secretariaat een bedrag
van f 112.000,— ontvangen voor het ba-
sisi-programma en f 17.000,-- voor de
extra-projecten in Tabora-stad en in
Nzega, respectievelijk een hostel en een
huishoudschool voor meisjes.
De Kerk van Tabora heeft ook hulp
gevraagd voor het levensonderhoud van
de 72 priesters die in haar dienst zijn,
30 Afrikanen en 42 buitenlanders, waar
onder 17 Nederlandse witte paters. Deze
mensen, die naast hun pastorale bezig
heden een groot aantel sociale activi
teiten ontwikkelen, met name in gebie
den die door de regering nog nauwe
lijks ontsloten zijn, kunnen door de ar
me bevolking niet worden onderhouden.
Het bisdom Rotterdam zorgt nu voor
een minimum toelage van 2 tot 3 gul
den per persoon per dag.
Een bedrag van f 72.000,-- werd inmid
dels overgemaakt. Daarnaast werd Ta
bora geholpen bij haar zorg voor de
vluchtelingen uit Kongo en Mozambi
que in een kamp bij Kipalapaia.
f25.000,— werd beschikbaar gesteld,
waarvan f 7.000 door de jeugd van het
bisdom Rotterdam speciaal ten behoe
ve van het onderwijs in het kamp.
Het gat tussen de werkelijke kosten
en de regeringssubsidie voor verschil
lende scholen, klinieken en andere pro
jecten ten behoeve van de jeugd werd
verkleind met een bijdrage van f 17.500,-,
eveneens van de Rotterdamse kinderen.
Speciale cursussen, die er op gericht
zijn priesters en studenten te oriënte
ren op hun nieuwe taak in het moderne
Tanzania werden gesteund door een gift
van f 18.000,--. Daardoor werd het mo
gelijk gastcolleges te laten verzorgen
door specialisten uit andere Afrikaan
se landen en uit Europa.
In totaal is een bedrag van f 132.500,-
beschikbaar gesteld. Het nog ontbrekende
ls voorgeschoten door het nationaal bu
reau van de Pauselijke Missiewerken,
dat de bijstandsactie van het bisdom
Rotterdam heeft gecoödineerd met de
hulpprogramma's van de PMW-Interna-
tionaal voor de 800 jonge kerken in de
HOUSTON (AP). Richard Nixon. de
j republikeinse kandidaat voor het presi
dentschap van de Verenigde Staten
heeft gezegd dat de vrede in het Middcn-
Oosten alleen gehandhaafd kan blijven
als Israël een militaire superioriteit kan
behouden over s\jn buren.
„Als de buren van Istael ooit de in
druk krijgen dat ze straffeloos een oorlog
kunnen beginnen tegen Israël, ia dat een
groot gevaar voor de vrede", zei Nixon
j „En als Israël om de militaire superio
riteit te behouden bepaalde vliegtuigen
nodig heeft dan ben ik ervoor dat Israël
die vliegtuigen krijgt".
UTRECHT (ANP) Drie jaar ge
vangenisstraf met aftrek van voorar
rest heeft de officier van justitie bij de
rechtbank in Utrecht geëist tegen de bij
na 34-jarige mevrouw Sophia B. van R.,
die hij schuldig verklaarde aan de
primair ten laste gelegde poging tot
moord op haar echtgenoot. Het huwe
lijksgeluk was al vele jaren in dishar
monie. Toen de vrouw ontdekte dat zij
in verwachting was van een andere man
en haar echtgenoot niet in een scheiding
wilde toestemmen, probeerde zij hem
tweemaal met thallium te vergiftigen.
Hoewel sprake was van haaruitval,
moeheid en spierpijn in de bovenbenen,
kon de man na een behandeling van en
kele weken in het ziekenhuis naar huis
terugkeren.
"Tet in '57 begonnen huwelijksleven van
c vrouw werd tijdens de rechtbankzitting
Is ongelukkig geschetst Na een jaren
lange gelukkige verloving met een ande
re jongeman, die werd verbroken omdat
haar aanstaande schoonmoeder een hu
welijk tegenwerkte, zocht de jonge vrouw
een toevluchtsoord bij een toen 25-jarige
Utrechtse melkbezorger. Gelukkig werd
ze naar haar zeggen geenszins. Haar man
maakte lange dagen, kwam moe thuis en
ging dan meteen slapen. Van seksueel
verkeer was de laatste vijf jaar nimmer
sprake. ,.Ik voelde me als een huishoud-
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het is te verwachten, dat de meerderheid van de Eerste Kamer
haar steun zal geven aan het regeringsvoorstel om dc vergoedingen voor leden
van de Tweede Kamer op te trekka» tot 40.000- gOlJeh m«t ifU-ok van bepaalde
andere verdiensten. Een commissie van de Eerste Kamer kon in grote HJncn met
de voorstellen instemmen.
Wel vraagt een groot aantal leden van de commissie zich af of niet beter een
systeem kan worden gekozen, waarbij een minimale en maximale schadeloos
stelling wordt vastgesteld. Een beginnend Kamerlid kan namelijk niet zonder
meer als een volwaardig lid worden beschouwd, aldus deze leden. Enige leden
vinden wel, dat de schadeloosstelling moet worden aangepast, maar volgens het
voorstel wel erg fors is. Anderen achten deze drastische verhoging niet nood
zakelijk en menen, dat dit een slechte indruk bij het Nederlandse volk zal maken
Vele leden zijn van oordeel, dat als de vergoedingen voor leden van de Tweede
Kamer worden aangepast, er ook iets moet gebeuren met de vergoedingen voor
leden van de Eerste Kamer-
ster en dat wilde ik niet langer zijn",
verklaarde de vrouw voor de recht
bank.
Ze was vele malen geopereerd, meen
de ook geen kinderen meer te kunnen
krijgen en zocht tenslotte haar geluk bij
een Marokkaan, die bij haar inwoonde
Ze leefde mot deze gastarbeider als
in een huwelijk en raakte In het begin
van dit jaar in paniek, toen ze het ver
moeden kreeg in verwachting te zijn.
Jlir. Roëll weg uit
kabinet der koningin
DEN HAAG (ANP) Bij KB is aan
Jhr, mr. w, F Roëll op zijn verzoek
•ervol ontslag verleend als directeur
van het kabinet der koningin en la te
vens benoemd tot directeur van het ka
binet der koningin mejuffrouw mr. F.
M de Geniff, voordien ucretarla.
„Ik heb er niet bij nagedacht wat ik
deed", verklaarde de vrouw voor de
rechtbank, hoewel ze bij de politie en de
rechtercommissaris duidelijk zou heb
ben gemaakt dat ze haar man wilde do-
De psychiater beschreef de vrouw, die
over enkele weken haar baby verwacht,
als iemand die op het moment van de po
gingen een vernauwd béwustzljn had.
Vanaf haar jeugd heeft ze agressiege-
voeiens opgestapeld. Als een uitbarsting
komt, is haar bewust zijn niet geheel
normaal, waardoor ze in feite perma
nent in een toestand van een dreigend*
desintegratie verkeert.
De raadsvrouwe mevrouw De Geus-
Viëtor oordeelde dat er geen sprake ls
geweest van een vooraf beraamd plan.
Voorts noemde zij het middel (het ver
gif) ondeugdelijk en de gebruikte hoe
veelheid onvoldoende voor een dodelijk
gevolg. De vrouw raakte in een labiele
toestand door 'smans weigering in een
echtscheiding toe te stemmen.
Tweemiljoenste auto
DEN HAAG De regering zal met
concrete plannen moeten komen, die in
een hoog tempo gerealiseerd kunnen
worden en welke gericht zijn op het
opheffen van de chaos in Stadscentra.
De overheid moet epn oplossing bieden
voor de situatie: 2.000.000 auto's voor
3.500.000 gezinnen.
Dit is de conclude van een com
mentaar. d.it de Stichting Weg geeft
naar aanleiding van het feit, dat dezer
dagen de twee miljoenste auto in ons
land op de weg komt.
De snelle groei van ons autopark ls
c-en duidelijk bewijs, dat de Nederlan
der de voorkeur geeft aan een eigen ver
voermiddel. Het gebruik van de eigen
auto ls het middel om zijn leefruimte,
zijn actie-radlus aan te passen aan de
werk- en recreatievormcn, die de wel
vaart hem hebben gegeven. Deze twee
miljoen au to's moeten ook voor d»
overheid aanleiding zijn zich ten aan
zien van de noodzakelijke verkeersvoor-
zieningen op een meer realistisch stand
punt te stellen.
Helikopter In üostsee Een helikopter
van de Zweedse marine met 13 men
sen aan boord is gisteren in de Oost
zee gestort. Twee leden van de be
manning werden gered. Elf mensen
lijn om het leven gekomen.