IK HEB BALEN VAN DAT HELE KANAAL
'rof. Lenz vraagt
Softenonouders
Ie mogen spreken
D '66 voelt niets
voor overleg
over concentratie
Zware zee en maagkrampen vellen Haagse reus:
"SUPS
'er Spiegel
voorspelt
vrijspraak
Tankauto
lotste tegen
irsonenwagen
TAPTOE v\
DELFT se r"
EERST OP
PLAATSELIJK
NIVEAU
Protestmars
in Zuid-Afrika
afgelast
SDAG 20 AUGUSTUS 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
►VER In het Kanaal, maan-
gmiddag. Na een nieester-
:e race van 4 uur delft Kanaal-
emmer Jan van Scheijndel
igenhandig het zeemansgraf
zijn illusies. Het is een
•ama voor een nietige, van pijn
•impende man, die tussen de
itsen van Dover en Kaap Gris
ez worstelt met zijn onmacht,
waarnemers en journalisten
de stampende volgboot „Keri-
or" zien hem steeds trager door
huizenhoge golven snijden,
jn malende armen, waarmee hij
gzaggend over de volle zee
;eft geklauwd 76 slagen per
inuut telde official Benjamin
unster van uur tot uur op zijn
opwatch komen nauwelijks
ieer boven zijn hoofd uit.
maandagmiddag, tien over half
n, de wind heeft het water op dat
oment al opgeklopt tot een schuim-
d, dat kolkend over de voorsteven
in de „Keridor" slaat, kapitein Heys
iet zich telkens met zijn volle ge-
cht tegen het stuurwiel drukken om
n koers te houden, maar ook hij kan
verhinderen, dat het kreunend
lokschip stoom en oliewolken bra-
als een dronkaard zijn weg naar
eindeloos verre horizon zoekt. Elke
golf, die het stuurhuis van op-
bespringt en dikke krokodillentranen
ïkt tegen de beslagen ruiten, jaagt
het vooronder de blikken fluitketel
het gascomfoor en kegelt het
itwerk in 'n meesterlijke worp naar
donkere hoek. Wat 's morgens om
minuten over 10 op Shakespeare-
ich bij Dover is begonnen als een
endelijke sightseeing bij windkracht
ontaardt nu onafwendbaar in een
levaart met de storm als fluitende
van het noodlot. Grauw van el-
de staren de supporters naar het
liscule buitengebeuren, dat de
doorpekelde faam van Neder-
id opnieuw moet bevestigen. Na
Willemsen en Mary Kok is het
beurt aan Hagenaar Van Scheijndel
het vaderland een nieuwe Kanaal-
d te bezorgen. Vastgenageld aan
railing zien we hem voortploegen
ue Jan, de ronde ogen van zijn dui-
sbril geven hem dt allure van een
it, die snuivend en zwoegend de or-
onzichtbaar brein opvolgt,
heeft allemaal iets absurds, die
ingevette drenkeling, zwaaiend
de stewards op de voorbij 9luiven-
llerryboten, thee drinkend uit een
bruine doktersfles, die hij watertrappe
lend boven zijn hoofd houdt. Een aan
stormende vrachtboot wordt door ka
pitein Heys genadeloos met lichtsigna
len uit zijn koers gedreven, want in
dit uur van de waarheid moet alles wij
ken voor de Homo Sapiens, die wors
telt en om 4 uur op het goeie moment
weer boven is gekomen. De Seinlamp
verspert de Weg voor alle tienduizend
tonners punt-streep, punt-streep. punt-
streep. Attentie, attentie, attentie.
Voor een kanaalzwemmer is morse nu
eenmaal ongelimiteerd toegestaan.
Zweetdruppels spatten van het gezicht
van Heys als hij zijn zoeklicht tegen
de ruit van zijn pieremegoggel drukt.
Het duurt steeds martelende seconden
voordat hij naar achteren schreeuwt:
..Oké boys. hij heeft hel begrepen, zeg
.Jan, dat hij door kan zwemmen.
Tien over half een. In het vochtige
wedstrijdformulier van Benjamin Dun-
ster staan de voedingstijden van Jan in
keurig volschrift genotuleerd. Om vijf
over elf heeft hij thee gehad, om 12
uur drie stukjes warme kip en opnieuw
thee. Op het moment dat coach Jan
Schouten met zijn pannetje zee kiest,
is Dunster juist even in het vooronder
om met een droog kaakje 'n opkomen
de oprisping in te dammen, Hij ziet de
kleine roeiboot wegdeinen en roept
verrast: „Wat heeft hij bij zich? Wat
gaat hij brengen?" Kouwe kreeft en wat
kaviaar", roept een gepijnigde passa
gier terug. Heeft u dat genoteerd? Een
dunne glimlach valt van de lippen van
Dunster. Het is kip nietwaar? vraagt
hij hoopvol, ik heb een duidelijke kip-
lucht geroken. Hij heeft gelijk, van
daar waarschijnlijk dat droge kaakje
dat hij nu nuttigt, want alleen de pure
zeelucht kan de opvarenden van het
rampschip nog uitstel van de totale
ontreddering geven.
Goeie Dunster: Hij is aan boord van
de „Keridor" een bejaarde engely dei-
wrake, die de race van alle ongerech
tigheden moet zuiveren. Hij doet dal in
naam van de „Chanel Swim Associa
tion" die bij alle races over het kanaal
het eerste en laatste woord heeft, Op
Shakespearebeach gaf hij Van Scheijn
del verlof om in de golven te duiken en
sindsdien is hij voortdurend actief ge
weest met de metingen van de tempe
ratuur en de voederlijsten van Van
Scheijndel. Hij heeft het met deze ne
derige bezigheden zo druk als een klein
baasje. Hij is dan ook naar schatting
1,60 meter van kalende kruin tot uit
geslagen sandalen.
Als Schouten voor de derde keer van
het waterfront terugkeert, draagt hij
het onheil reeds van verre op zijn
goedmoedige bulldoggengezicht. Het is
mis, roept hij naar de railing, Jan heeft
kramp in zijn maag hij wil er uit.
Dr' uil. schreeuwt kapitein Heys,
stuurwiel spontaan schieten en stelt zie»'
in zijn element. Jij dwaze Hollander,
nooit. Zwemmen zeg ik. Hij laat het
wijdbeens op de achterplecht op. Ka
perkapitein Roodbaard is nu pas goed
buldert ie, zwemmen zeg ik. Hoor je
me, je gaat door totdat we in Frank
rijk zijn. Ik zeg, dat je het kunt. Lum
mel dat je d'r bent, grote lummel.
Jan van Scheijndel schudt zijn hoofd.
Ik heb echt geen - inzinking kapitein,
huilt hij, maar ik sterf van de pijn, ik
vind het niet meer verantwoord tegen
over mezelf.
Zwemmen, schreeuwt Heys hem toe,
ik laat je toch niet aan boord komen.
Je weet dus wat je nu kunt doen, door
zwemmen naar Frankrijk of terug-
zwemmen naar Engeland, je kunt ook
verzuipen, begrepen?
Coach Schouten sluit terzijde zijn ogen
en pulkt zenuwachtig aan zijn kingsize
pruillip. „Hij heeft echt pijn in zijn
maag", mompelt ie. „U moet die jon
gen geloven kapitein".
„Dat ken ik", schreeuwt Heys, „dat
zeggen ze allemaal. Ze hebben allemaal
pijn, maar Jan gaat dooi-. Vooruit
zwemmen. Wat lig je daar nou te sla
pen, vooruit zeg ik.
Van Scheijndel drukt zijn bril weer op
zijn uitgebeten ogen. Zijn wangen zijn
strak gespannen en diepe voren lopen
verticaal langs zijn samengeknepen lip
pen. Langzaam beginnen zijn armen
weer te malen.
„Geweldig", gilt Heys, „dat is het,
niks te mieren". Hij wankelt de stuur
hut binnen en brengt de grommende
motoren weer op gang. Over drie
kwartier is het laag water, zegt hij in
tens voldaan, dan wordt Jan vanzelf
naar Frankrijk gedreven. Vijf voor
twee zet Van Schijndel opnieuw het
meerstemmig requiem in. „Jongens ik
stop. Ik kan niet meer, ik heb om de
drie minuten een krampaanval".
„Koffie", schreeuwt Heys, „by the heil,
breng die Hollander koffie met cognac".
Als een geslagen hond verdwijnt coach
Schouten in het vooronder om water
op te zetten. Maar het is uitstel van de
executie: als hij vijf minuten later van
zijn vertwijfelde missie naar zijn over-
Het moment waarop Jan ran
Soheytulel door hope zeeën en
maagkrampen gedwongen de strijd
staakt. Een drama op vijftien nu
film
zees gebiedsdeel terugkeert heft hij
zijn handen wanhopig naar de grijze
hemel en zegt „Hij komt er uit jon
gens. Dit kan echt niet meer".
Van Scheijndel heeft op dat moment
meer dan de helft van zijn solorace
achter de rug. Het record dat op 10 uur
32 minuten staat, kan hij nu theore-
llsch met tenminste een uur verbete-
Dat is wereldnieuws, hijgt Hyes, vertel
die Hollander dat ie internationaal
bekend wordt als hij doorzwemt. Vertel
hem, dat ie door moet zwemmen, ver
tel hem dat Ik ontzettend kwaad op
hem ben. Hij draalt zich om en grin
nikt. Zo moet je die jongens aanpak
ken, zegt hij, ie moet tegelijk een va
der zijn en een beul.
Kwart over twee: Jan van Scheijndel is
al vijf keer vlak bij de railing opgedo
ken, maar telkens is ie terug geblazen
door een wanhopig spreekkoor: „Niet
doen Jan, ga door, denk aan de race.
Denk aan Frankrijk. Je kunt het al
zien liggen. Zie het het liggen Jan"?
„Ik sterf", zegt Jan van Scheijndel.
„sorry jongens ik kan er niks aan
Waarnemer Dunster pakt zijn formu
lier en buigt zich diep over de railing.
Men neemt al aan dat de oprispingen
bij hem definitief aan de winnende
hand zijn, maar Dunster heeft andere
oogmerken. Hij zet zijn bril op en
wacht af. Een seconde, twee seconden.
Jan, roept Iemand, Jan.
Op dat moment tikt Van Scheijndel
aan. This is the finish, zegt hij. Sor
ry kapitein, ik kon er niets aan doen.
Dunster pakt zijn ballpoint en roept
„the race is over". Met Ingehouden
sjiek vouwt hij vervolgens het formu
lier dicht.
Oké Jan, zegt Heys zavht, het ligt niet
aan jou, dat het mislukt is. Het weer
heeft je de genadeklap gegeven, alleen
het weer. In september kom je terug
en dan krijg je mijn boot gratis. Dan
slaap je bij mij thuis en dan gaan wc
in een ruk door. Drie records, naar
Frankrijk, naar Engeland en heen en
terug, afgesproken? Jan haalt zijn
schouders op. Jan ziet het niet meer.
„Ik heb balen van dat hele kanaal",
'.egt ie.
l.angzaam draait de „Keridor" zijn
steven. De krijtrotsen van Dover blij
ken opeens angstig dicht bij.
Niemand protesteert als Heys een uur
later mededeelt, dat zijn motor droog
is gelopen en dat de thuishaven Dover
voorlopig een fata morgana zal blijven.
In het drijvende sterfhuis staat
de tijd op dat moment al uren
stil.
LEO THURING.
Van onze correspondent)
1DORF „In dit proces staat zo-
e op het spel, dat ik van mijn amb-
swijgplicht ontheven zou willen
n. Ik heb mij afgevraagd of een
ethisch goed dit zelfs niet ver-
verschillende kranten heb ik ge-
1 plannen bestaan om Conter-
veer in de handel te brengen, om-
n succesvol medicament bij
ikthandeling van melaatsheid zou zijn.
lenden moeders hebben tijdens hun
erschap Contergan gebruikt en
■mde kinderen ter wereld ge-
ij zien in Contergan de oorzaak
ongeluk. In de kranten wordt
voorgesteld, dat het meer dan
achtlg is of dit slaapmiddel wel
woordelijk kan worden gesteld.
ECHTPAAR GEDOOD
to
VERENBEEK (ANP) Maan-
nd zijn bij een botsing tussen een
to en een personenauto, ter hoog
de uitgang van het Leeuwenpark
weg tussen Tilburg en Hilvarcn-
wee personen om het leven geko-
cen kindje min of meer ernstig
lestuurder van de met ruwe olie
tankauto, die voor een stil-
voertuig moest remmen, kon door
bekende oorzaak zijn wagen niet
tot stilstand brengen en kwam
remmen op de linkerweghelft te-
vaarop een frontale botsing met
moetkomende personenauto volg-
beatuurder van de personenauto,
Rotterdammer, kwam daarbij
leven, alsmede de eveneens in
gezeten echtgenote. Hun drie-
oontje werd in het ziekenhuis
nen.
[deel van de lading van de tank-
wam op het wegdek terecht en
oor de brandweer weggespoten.
Mocht dit proces daarover geen ophel
dering verschaffen, dan zullen vele
ouders zich vertwijfeld blijven afvragen
of de oorzaak bij henzelf gezocht moet
worden.
Alsde ware oorzaak voor deze golf
van misvormingen onbekend blijft, dan
zal zij als een wezenlijk gevaar over
ons hoofd blijven zweven. Tienduizenden
zwangere moeders zullen zich jaarlijks
bedreigd voelen door de kwellende on
zekerheid dat haar kind mogelijk mis
vormd geboren wordt.
Over de Duitse pharmaceutische in
dustrie tenslotte is een schaduw geval
len. Zij moet van deze blaam gezuiverd
worden. Daarom acht ik het nodig de
volle waarheid aan het licht te bren
gen. Vorige week heb ik mij beroepen
op mijn ambtelijke zwijgplicht, thans
richt ik mij via de kranten tot de meer
dan 900 Contergan-gevallen, die slechts
onder initialen in mijn getuigenrapport
vermeld staan, zich schriftelijk tot mij
te wenden en mij in het belang van het
recht en de wetenschap van mijn plicht
tot zwijgen te ontheffen".
Deze dramatische oproep deed prof.
dr. Widukind Lenz, docent in de genea
logie aan de universiteit van Mlinster,
gisteren op de dertigste dag van het
Contergan-Softenonproces te Alsdorf,
Prof. Lenz is de specialist die Chemie
Grünenthal op 15 november 1961 tele
fonisch waarschuwde dat het slaapmid
del Contergan weieens oorzaak zou kun
nen zijn van het verontrustend aantal
geboorten van misvormde kinderen. Als
geleerde ging de professor voorzichtig
te werk. Hij wist dat zijn reputatie op
het spel stond, daarom alarmeerde hij
niet de pers, maar greep waarschuwend
de telefoon. Op een wetenschappelijk
congres in datzelfde jaar noemde hij het
slaapmiddel niet eens met name. Pas
in de zeer kleine kring van vier colle
ga's liet hij voor het eerst het woord
„Contergan" vallen. „Ik wilde de zware
verantwoordelijkheid van mijn ontdek
king niet alleen dragen. Ik heb bij vier
chef-artsen van universlteits-kinderkli-
nieken wetenschappelijke bevestiging
van mijn vermoeden verzocht", zei hij
gisteren.*
Ridder
Eenmaal van zijn wetenschappelijk
Standpunt zeker, trok de professor in
gedocumenteerd boek tegen Conter- j
gan te velde. Toenaderingspogingen van j
de zijde van de Chemie Grtinentha! wim-
pelde hij steeds af. Hij toonde een man J
met moed te zijn en geldt sindsdien voor j
de ouders der Contergan-kinderen als j
een ridder zonder vrees of blaam.
In proceskringen is het bekend, dat
een aantal verdedigers hem bij voor
baat als gertuige-deskundige had willen
wippen. Deze poging i6 niet gelukt en
ook gisteren doorstond de professor
kalm en beheerst de felle aanvallen van
de verdediger dr. Damasiotis. Op aller
lei manieren trachtte deze verdediger
het belangrijkste professorale argument,
de paralelle curven van Contergan ge
bruik en misvormde kinderen, te onder
graven. Prof. Lenz liet zich niet van
de wijs brengen.
Atoom straten
Ondervraagd door rechtbankvoorzit
ter dr. P. Weber antwoordde hij zonder
aarzelen, dat Contergan schadelijk
werkt op het embryo. Op vragen van
de officier van justitie J. Havertz sloot
hij chemische wasmiddelen, röntgenstra
len, televisie kijken en ook radioactieve
neerslag als oorzaak van deze misvor-
migen uit. „Contergan veroorzaakte
typische symmetrische misvormingen
aan de ledematen. Zelfs in Hiroshima
en Nagasaki waar de atoombom viel,
deden zich deze misvormingen niet
voor".
Hij gaf toe dal in een aantal geval
len ondanks Contergangebruik toch ge
zonde kinderen werden geboren. „Dal
is nauwelijks een tegenargument. Een
slaapmiddel waarvan 2 procent der ge
bruikers toch wakker blijft liggen, is des
ondanks voor 98 procent der mensen
een uitstekend slaapmiddel". In de loop
der debatten moest echter ook deze pro
fessor bekennei> wat diverse voorgan
gers in dit proces reeds hadden toe ge
geven: „In de medisch wetenschap kan
helaas niet ieder detail gecontroleerd
worden. Men moet ook op mededelin
gen van de patiënten afgaan". Dit as
pect nu is het vooral dat de afloop van
dit proces zo twijfelcahtlg maakt. HET
invloedrijke weekblad „Der Spiegel"
schreef bijvoorbeeld in zijn aflevering
van gisteren: „Men moet er rekening
mee houden dat het in dit proces niet
tot een veroordeling komt, ook al kan
men niet bestrijden dat Contergan mis
vormingen veroorzaakt heeft. Wanneer
men hel wettig en overtuigd bewijs niet
kan leveren, komt immers /alles op los
se schroeven te staan".
Na een vrijspraak zal Chemie Grünen
thal zich nochthans gesteld zien tegen
over een dwingend verzoek om hulp.
Een verzoek dat door publiek uit een
gedeelte van de Duitse pers onverbidde
lijk en onophoudelijk weer naar voren
gebracht zal worden. Hulp, waardoor
tenminste iets van de nood der over
levende kinderen wordt goed gemaakt,
aldus „Der Spiegel",
Maar wat valt er veel goed te maken,
wanneer men geen armen en benen
heeft?
/ADVERTENTIE)
29 augustus t/m 7 september gi J
(behalve zondag 1 september) X
aanvang 21.00 uur. (Mui..«nut3un
Kaarten bij de V.V.V. s te Delft, Den Haag, r
Rotterdam, Schiedam, Utrecht en via de
V.V.V.-Theaterbespreekbureaus.
Prijzen der plaatsen f 12.50, f9.-, f7.-, f5.50, f4.50, f3.50 en f2.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG D'66 voelt dc eerste
Jaren nog niets voor een landelijk over
leg over een progressieve concentra
tie. Dit blijkt uit een ontwerp resolu
tie. die het partijbestuur op 13 septem
ber aan het partijcongres in Lelden
sa! voorleggen. De leden hebben lot
nu toe nog geen behoefte aan deze
concentratie, zoals het hoofdbestuur ge
bleken Is.
In de resolutie slaat nadrukkelijk:
1. In dit stadium wordt voorshands
niel deelgenomen aan de eventuele lan
delijke onderhandelingen over een pro
gressieve concentratie.
2. De partij zal voor de kamerver
kiezingen van 1971 haar standpunt hier
over bepalen in een buitengewoon con
gres. Bij een eventuele kabinetscrisis
voor 1971 zal D'66 onder alle omstan
digheden nieuwe verkiezingen eisen.
8. Het standpunt over een mogelijke
samenwerking hangt af van de ont
wikkeling van de parlijvernieuwing in
andere partijen.
4. De partij zal plaatselijke gesprek
ken over een vooruitstrevende concen
tratie wel sterk aanmoedigen. „In en
buiten de partij", zoals mr. H. van
Mierlo gistermiddag in Den Haag na
der toelichtte.
D'66 gaat op landelijk niveau dus
niet eerder praten met de Partij van
de Arbeid, de P.P.R., de P.S.P. of
met welke partij ook, voordat de mo
gelijkheden op gemeentelijk niveau af
getast zijn.
Niet wij maar de leden moeien hier
over beslissen, zij hebben de politiek
ie bepalen die wil landeliik en ln het
parlement moeten voeren aldus mr.
Van Mierlo. „Eerst moet de partijver■-
I nleuwing in Nederland bi 1 alle partijen
werkelijkheid geworden zijn. Dit is bet
allerbelangrijkste".
Bij haar inspanningen voor de par
tijvernieuwing wil D'66 alle mogelijke
groeperingen en organisaties inschake
len, ook buiten de eigen partij. Men
denkt aan gezamenlijk met andere par-
1 Uien te vormen werkgroepen aan de
voet, aan de universiteiten, vakcen-
tralen en dergelijke. „Het gaat ons
om de kernvraag waar wij tenslotte
terecht komen, wat onze politiek te
betekenen heeft en wat de burger er
van denkt", aldus opnieuw mr. H.
van Mierlo, die de politieke maatschap
pij op het ogenblik veel zieker vindt
dan hij bij het begin van D'fl6 ooit
heeft kunnen denken. „Er worden
steeds meer beslissingen genomen door
steeds minder mensen".
Het partijcongres, dat op 13, 14 en
15 september in Leiden gehouden
wordt, moet over deze resoluties die
van groot gewicht Is voor de samen
spraak over een vooruitstrevende sa
menwerking, nog beslissen. Gebleken
is namelijk, dal een meerderheid van
D'66 bij de verkiezingen de eigen Iden
titeit van de partij per se wil bewa
ren. Zoals dit ook al uitgesproken is
door de Partij van de Arbeid, de
P.P R., en de P.S.P. voor hun partij.
Van een behoefte aan een progres
sieve concentratie bij de leden is het
hoofdbestuur nog niets gebleken. Het
spreekt daarom uitsluitend over oen
mogelijke samenwerking of een moge
lijk stembusakkoord bij de verkiezin
gen.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen
hangt dit volgens de partijleden af
van de plaatselijke situaties. Daarom
moeten de afdelingen hierover zelf
kunnen beslissen. Landelijk kon dit
volgens de voorstanders van een stem
busakkoord alleen wanneer een over
eenstemming bestaat over de hoofd
punten van het staatsrechtprogram zo
als D'66 nastreeft.
JOHANNESBURG (AFP Rtr) Een
protestmars, die studenten van de uni
versiteit van Witwatersrand in'Johannes
burg gisteren hadden willen houden, Is
afgelast nadat het gemeentebestuur op
het laatste moment van premier Vors-
ter opdracht had gekregen de betoging
tc voorkomen. Gemeentelijke functiona
rissen deelden aan de studenten mee, dat
de premier gedreigd had met „snelle en
doeltreffende actie", indien de demon
stratie door sou gaan.
De studenten wilden protesteren te
gen de weigering van de regering om
een neger, Archie Majefe, te benoemen
tot lector ln de sociale anthropologic in
Kaapstad. De universiteit was met de
benoeming akkoord gegaan. De regering
motiveerde de weigering met te zeggen
dat «en dergelijke benoeming „tegen de
traditie ingaat", dat wil zeggen tegen
de apartheidswetten.
Toen de studenten hoorden dat de
mars niet door ging verzamelden zij
zich voor de universiteit in Johannes
burg, waar politie was samengetrokken
Groepen studenten bekogelden elkaar
met eieren. Drie studenten vertrokken
neer Pretoria om aan Vorster een pro
test over de kwestie-Majefe te overhan
digen. Ook ln andere steden werd gede
monstreerd.
