S^£eidóe(Sotvïcmt
ARNOLD SCHÖNBERG
over
GEORGE GERSHWIN
Iedereen blij met
nieuw blijspel
Geen t.v.-reportage
van Dem. Conventie
Radio blijft
tot einde in
de lucht
Musicalshow van BRT
vanavond via KRO-tv
Kamerlid
vraagt om
protest tegen
Soeharto
Wedloop met
de dood voor
Belgische
speleoloog
Auto belandde
onder trein
PAGINA 2
DE LCTDSE COURANT
DINSDAG 20 AUGUSTUS 1968
Ook reisroute voor
„progressieven
een onzekere zaak
I^RITISCHE commentaren op de po-
gingen van KVP, anti-revolutionai
ren en CHU om tot een min of meer
vérgaande samenbundeling van politieke
krachten te komen, merken nog al eens
op, dat hierbij goede voornemens gemak-,
kelijker gemaakt worden dan hindernis
sen metterdaad genomen.
Dat is waar: het tempo van de be
sprekingen noch de gemaakte vorderin
gen zijn adembenemend. Een schone
theorie blijkt bij pogingen om haar te
realiseren op dusdanige praktische pro
blemen te stuiten, dat behoedzaam wer
ken noodzakelijk is, wil het maken van
brokken worden voorkomen.
Van de kant der niet-confessionele
partijen is men de laatste maanden wat
voorzichtiger geworden met zijn kritiek
op het lage tempo in het gesprek der
christen-democraten. Komt dat door de
„lage druk" waardoor het politieke kli
maat in de Nederlandse politiek door
gaans wordt gekenmerkt.
Of is „links" gaan begrijpen dat dit
soort kritiek wel eens spoedig de kwestie
van de pot die de ketel verwijt zwart te
zijn, zou kunnen worden? Allengs blijft
immers wel dat ook de reisroute om in
Nederland tot een zogenoemde „progres
sieve concentratie" te komen, nog een
heel onzekere zaak is.
NA eerdere aanzoeken van D '66 en de
Politieke Partij Radicalen is nu de
Partij van de Arbeid in eigen persoon in
beweging gekotnen: in opdracht van het
negen maanden geleden gehouden socia
listisch partijcongres inviteert het
P.v.d.A.-bestuur D '66, de PSP en de
„Radicalen" om op bestuursniveau te
gaan praten over de mogelijkheid en de
vorm van politieke samenwerking bij de
eerstkomende Kamerverkiezingen.
Wat in het openbaar ook over dit aan
zoek gezegd is en nog gezegd gaat wor
den, binnenskamers schijnen de reacties
niet overweldigend te zijn. Geen wonder:
want uit niets blijkt dat de grote socia
listische partij gewonnen is voor de ge
dachte van D '66 dat echte politieke ver
nieuwing in Nederland het „ontploffen"
van de traditionele partijen behoeft, vele
socialistische leiders staan dan ook vol
argwaan en voorbehoud tegenover initia
tieven om „op lager niveau" via gesprek
ken van kiezers tot het leggen van
fundament voor algehele politieke
nieuwing te komen.
Voor de Politieke Partij Radicalen is
weer niet zo aantrekkelijk, dat ii
P.v.d.A.-opzet geen plaats is voor de
A.R P. Dat de anti-revolutionaire partij
leiding op zo'n invitatie „ja" zou hebben
gezegd, is dubieus. Maar de radicalen
mogen dan al formeel meer en mee
stand nemen van een vooruitstrevende
christen-democratie, ze weten dat ze, zo
lang ze een eigen identiteit nodig hebben,
voor succes geheel en al aangewezen
zijn op een diepere en behoorlijk brede
penetratie in het kiezerskorps, dat tot
dusverre achter de vaandels van KVP,
ARP en CHU is gaan staan.
Een feit is derhalve dat de praktische
en gedeeltelijk ook politiek-principiële
moeilijkheden om tot een „progressieve
concentratie" te komen, niet veel kleiner
zijn dan die van de naar een krachtig-
vooruitstrevende christen-democratie
strevende „groep van achttien".
HOE ingewikkeld het beeld is van
zaak die sommigen nog altijd als
uiterst simpel proberen aan te prijzen,
blijkt ook uit het volgende.
Terwijl op landelijk niveau de niet-
socialistische kandidaten voor een „pro
gressieve concentratie" nogal een hard
hoofd hebben in het jongste initiatief van
de Partij van de Arbeid, denken in Am
sterdam de socialisten met gemengde
gevoelens over suggesties van D '66-zijde
om tot een concentratie in de plaatse
lijke politiek te komen.
Deze gemengde gevoelens liggen vooi
de hand, want het lijkt erop dat op dit
moment D '66 meer belang hecht aan
het verdwijnen van traditionèle partijen
dan aan een concentratie die met hun
hulp tot stand zou kunnen komen. En
daar ligt dan levensgroot het wrikpunt:
Van Mierlo zegt „Verdwijn, dan krijgt
de progressieve concentratie haar na
tuurlijke kans". Den Uyl redeneert:
„Laat eerst zien wat zo'n concentratie
politiek gaat inhouden en worden kan;
dan zijn we bereid te verdwijnen".
Maar wie zo redeneert, moet ook be
reid zijn de christen-democratische con
centratie een faire kans te geven. En dan
niet op een termijn van twee of drie
maanden, maar voor een periode die no
dig is om een betrouwbaar politiek be
leid te construeren. De hieraan verbon
den risico's zijn zeker kleiner dan die
van Van Mierlo's „ontploftheorie". Want
tegenover de kans op „alles" staat dan
de kans op „niets": een complete poli
tieke chaos namelijk.
RADIO
PROGRAMMA
Variëteltenkabinetge\
19.30 Nieuws. 19.35
20.45 Zeil ln zicht, hoorspel. 21.15 Norddan-
ce 1968: Dansmuziek uit Denemarken en
Groot-Brittannlë. 21.65 Promenade Orkest en
solisten: romantische muziek. 22.30 Nieuws;
evtl. SOS-berichten. 22.40 Radiojournaal.
NRU: 22.55 Nederlandse muziek ln de ko
mende veertien dagen (opn.). 23.55-24.00
i.Oó Van je hui en moei
je 't "hebben: licht programma. 20.00 Stereo:
Radlophllharmonisch orkest en soliste: seml-
klassleke en moderne muziek. 21.25 Harp en
piano en twee hoorns: klassieke muziek. 21.40
Hedendaagse koorwerken (opn.). 22.30 Nieuws
22.40 Overweging. 22.45 Geestelijke liederen.
23.00 Vergezichten: vakantie-magazine. 23.30
Lichte grammofoonmuzlek. 23.55-24.00 Nws.
BRUSSEL NED (324 m) 18.00 Nieuws.
18.03 Voor de soldaten. 18.28 Paardesportult-
slagen. 18.30 Franse les. 18.32 Grammofoon
muzlek. 18.35 Tips voor het verkeer. 18.40
Lichte muziek. 18.62 Taalwenken. 18.65 Gram
mofoonmuzlek. 19.00 Nieuws en weerbericht.
19.30 Lichte muziek. 19.45 Syndicale kroniek.
19.55 Grammofoonmuzlek. 20.00 Concert, (ln
de pauze: boekbespreking). 22.00-22.15 Nieuws
t berichten.
WOENSDAG
HILVERSUM I (402 m) VARA: 7.00
Nieuws en ochtendgymnastiek. 7.20 Socialis
tisch strijdlied. 7.23 Stereo: Licht grammo
foonmuzlek. (7.30-7.35 Van de voorpagina).
VPRO: 7.54 Deze dag. VARA: 8.00 Nieuws.
8.11 Actualiteiten. 8.20 Stereo: Lichte gram
mofoonmuzlek. (8.30-8.35 Van alle markten
thuis, praatje voor de hulsvrouw). 9.00 Ste
reo: Oude kamermuziek (gr.). 9.35 Waterstan
den. 9.40 Lichte grammofoonmuzlek. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Nieuws. 11.02 Voor
de vrouw. 11.40 Stereo: Kerkorgelconcert
oude muziek. 12.00 Stereo: Volksliederen (gr)
12.21 Voor het platteland, 12.26 Mededelingen
voor land- en tuinbouw. 12.29 Stereo: Wals-
orkest. 13.00 Nieuws. 13.11 Actualiteiten. 13.25
Licht orgelspel. 13.45 Gesproken portret. 14.00
Stereo: Radlol
klasslel
zestig minuten voor boven de zestig. NRU
17.02 Oude liedjes. VARA: 17.20 Voor de
Jeugd. 17.65 S.O.S.-berlchten.
HILVERSUM II (298 m) NCRV: 7.00
Nieuws. 7.10 Het levende woord. 7.15 Stereo:
Klassieke grammofoonmuzlek. 7.30 Nieuws.
7.32 Actualiteiten. 7.45 Stereo: Klassieke dan
sen (gr. .)TROS: 8.00 Nieuws. 8.11 Op sleep
tros: programma voor automobilisten. (8.30
Nieuws en actualiteiten) 9.15 Heel toevallig,
klankbeeld. 9.45 Voor de kleuters. 10.00 Ste
reo: Blaoskwartet (gr.): klassieke muziek.
tuinbouw; 12.30
maar..)' NCRV: 14.00 Lichte gr'
muziek. 15.00 In het zilver: programma
oudere luisteraars. 16.00 Nieuws. 10.02
de Jeugd. 17.00 NCRV-klnderkoor: vaka
Vanavond
Brandpunt
over Borneo
(Van onze correspondent
HILVERSUM De Brandpiratéquipe
bestaande uit de redacteuren Aad van
den Heuvel, Ed van Westerloo en
filmer Piet Kaart is gisteren op
Schiphol teruggekeerd van hun reis
naar Indonesië. Vorige week heeft de
KRO-televisie reeds twee reportages
van dit team, namelijk vraaggesprek
ken met president Soeharto en prof.
Soemitro. minister van Economische
Zaken, uitgezonden. De programma-
leiding van de KRO-tv Is voornemens
om vanavond via Ned. I, vlak na het
eerste journaal, een Brandpuntrepor-
bage te tonen, die dit team heeft ge
maakt op Indonesiës Borneo, waar
zoals beleend, de Chinese bevolking de
laatste tijd voorwerp is geweest van
talrijke moeilijkheden. Zaterdagavond
volgt dan tot slot een grote reportage
van het bezoek, dat de KRO-medewer-
kers brachten' aan West-Irian, het
voormalige Nederlands Nleuw-Guinea,
waar volgend jaar het referendum
wordt gehouden. De KRO-versI&g-
gevers waren de eerste buitenlandse
journalisten, die op West-Irian werden
toegelaten.
liedjes, afgewisseld met vraaggesprekjes.
17.15 Stereo: Lichte Instrumentale muziek
(gr.). 17.50 Overheidsvoorlichting: Hoe gaan
we? Een programma over verkeer, vervoer
en vooruitzien. Samenstelling en presenta-
HILVERSUM III (240 m en FM-kanalen)
Zing, zing, zing:
10.80 Nieuws. 10.03
^speelplaten. 10.30
Ramblers Radio Reprises. NRU: 11.00 Nieuws.
k: muzlekprogra
tenprogramma. I
:erberlcht en beursberichten. 13.20
muziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Gevarieerde mu
ziek. (15.00 Nieuws). 15.15 Voor de kinderen.
16.00 Nieuws. 16.03 Beursberichten. 1G.09 Lich
te muziek. 17.00 Nieuws, weerbericht en me
dedelingen. 17.15 Voor de Jeugd.
Wat bezielde de AVRO om gisteravond
„gevechtsseotor Verdun" uit te zen
den? Op zo maar een zomeravond zon
der een directe aanleiding past zo'n
somber programma eigenlijk niet. Het
moet een kwestie geweest zijn van om
't hand zitten, een lege plek In het
programmaschema en dan, vooruit
maar, die Duitse documentaire die al
een paar jaar op de plank lag.
Dan had men beter nog met de her
haling van iets luchtigers kunnen ko
men en dat programma, dat in zijn
soort uitnemend was, kunnen bewaren
tot een passender tijdstip; b.v. rond
11 november wanneer de vijftigste
verjaardag wordt gevierd van Wapen
stilstandsdag toen aan al dit naar
geestige geweld een voorlopig einde
Vooraf was er óók naargeestig geweld.
In The High Chapparel, de western
serie waarin keer op keer mensen
worden neergeknald of het om vliegen
gaat. De cowboygeschiedenis var
Ver. Staten is inderdaad een ruwe
gelegenheid geweest, maar als films
als The High Chaparrel in de verte op
waarheidsgetrouwheid zouden berusten
was Amerika nu een maagdelijk land
met als enige inwoners de kleinkinderen
Cannon
De AVRO bood ook een beetje eigen
werk. Sportpanorama bracht attent een
reportage van de damesatletiekwed
strijd NederlandPolen in Uden die
zondagmiddag niet kon doorgaan.
En AVRO's Televizier had behalve een
goede BBC-reportage uit Jordanië het
bericht dat binnenkort de tweemiljoen
ste Nederlandse autobezitters naar par-
keerruime gaat zoeken. Medewerker
Peereboom knoopte daar een paar in
teressante cijfers aan vast. O.m. dat 10
procent ons nationale inkomen in de
auto steekt, waarvan het leeuwedeel
naar het buitenland gaat. Ook dat we
veel meer uitgaven aan het blik waar
in we ons vervoeren dan het huis waar
in we leven. Het is een gekke dwaze
wereld
Vg.
(Van o
e omroepcorrespondent)
HILVERSUM Naar wij van welin
gelichte zijde vernemen heeft de pro
grammaleiding van de NTS besloten
geen rechtstreekse reportages te ge
ven van de democratische conventie ir
Chicago in de nacht van vrijdag op
zaterdag. Dit in tegenstelling met de
urenlange berichtgeving, die werd ge
geven van de republikeinse conventie
in Miami tijdens de nachtelijke uren
van 7 op 8 augustus j.l. Het schijnt
dat deze NTS-krachtproef zowel in
houdclljk als gezien de interesse en
waardering onder de kijkers geen suc
ces is geworden. In tegenstelling met
de radio, die tot 's morgens half zeven
onafgebroken in een gezamenlijk pro
gramma van de NRU de laatste cij
fers doorgaf, werd de t.v.-ultzending
midden in de nacht beëindigd.
Uit de opzet van de vorige keer bleek
reeds, dat er veel tussen de beoogde
samenwerking van, radio en televisie in
Hilversum haperde. Commentator mr.
G. B. J. Hil terman, die samen met
Willibrord Nieuwenhuis in de Verenig
de Staten een toelichting gaf op de re
sultaten vergiste zich herhaaldelijk
door alleen maar te vertellen wat de
kijkers al zagen, terwijl hij daarbij de
radioluisteraars zonder beeld vaak in
het ongewisse liet.
Uit de kritiek op deze t.v.-reportages
uit de V.S. werd duidelijk, dat ook nu
weer de radio het pleit had gewonnen.
KRO-commentator Henk Neuman ging
stug door, zelfs toen de geluidsverbin-
Vorig jaar ging in Brussel het toneel
stuk „Alexander posthuum" in pre
mière. Het succes van de reeks opvoe
ringen die hierop volgde was bijzonder
groot. Dat was voor de BRT de reden
om het stuk voor de televisie te laten
bewerken. Vanavond zendt de KRO
deze t.v.-bewerklng via Nederland 1 uit.
(20.35 uur).
De hoofdfiguur van deze „musical
show" is een zekere Alexander, ge
speeld door Jef Cassiers (bekend uit
de serie „Johan en de Alverman" en
als het „Mannetje" van het duo de
Woodpeckers). Het loopt eigenlijk een
beetje verdrietig af met Alexander, die
op het ondermaanse als eenvoudig
kantoorbediende samen met zijn vrouw
een keurig leventje leidt. Hij wordt het
slachtoffer van de escapades van zijn
vriend Marcel, een bedreven Don Juan.
Tijdens een feestje wil een van de ge
wezen vriendinnen van Marcel wraak
nemen door vergif in zijn borrel te
doen, maar door een vergissing wordt
Alexander het slachtoffer. Aan de he
melpoort aangekomen beklaagt hij zich
over deze gang van zaken. Hij weet
Petrus te overreden om hem een nieu
we kans te geven.
Alexander zal het overigens moeten op
nemen tegen Kelly en Scott die op „II"
als dubbelspion opereren. Zij nemen
het op tegen een „overgelopen" Rus,
een zekere Jan Hasel, die wordt be
waakt door de geheime agenten Chan-
tesov en Mike Woods, een goede vriend
van Kelly. De verblijfplaats van Jan
Hasel is natuurlijk strikt geheim. De
„vijand" blijkt echter steeds nauwkeu
riger op de hoogte van Jan Hasels doen
en laten. Conclusie; hier klopt iets
niet Mooie opdracht voor Kelly en
Scott: voeg je bij de bewakers van Jan
en zoek uit wie de verrader is, Chan-
tesov of Woods.
Wat daarbij komt kijken kan men zien
in de nieuwe „Dubbelspion" die de
NTS vanavond van 20.20 tot 21.10 uur
uitzendt.
Annie Schmidts „En ik dan..."
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Voor Annie M.G.
Schmidts jongste blijspel „En ik dan
is (zoals wU gisteren reeds in het kort
meldden) de bUna 2Vt maand lange aan
loop begonnen voor de premeire op 1
november. In het Nieuwe De La Mar
Theater in de hoofstad zijn gisteren
de leesrepctltics gestart voor de acterus
en actrices die Annie M.G.'s nieuweling
een theaterjasje moeten aantrekken:
Mary Dresselhuys, Joan Remmelts,
Jaap Wieringa, Als Bouwman en Etha
Coster. Dat gebeurt dan onder regie van
Berend Boudewijn en onder het toe
ziende oog van Annie M.G. Schmidt, die
van plan is zoveel mogelijk repetities bij
te wonen.
„Dan kan ik nog wat aan de scènes
veranderen, als mocht blijken dat er
iets te vlak is of te lang. Dat kan best,
want ik heb er heel lanf an zitten wur
men. Kijk, voor de televisie schrijf je
vrij kleine plotjes en dialogen. Bij een
blijspel als dit, een avondvullend stuk,
moet de spanningsboog veel groter zijn".
Mary Dresselhuys is erg blij dat de
schrijfster bij de repetities zijn kan.
„Dan kun je nog eens iets vragen van;
hoe bedoel je dat nou, of kan ik dat
niet beter zó zeggen? In het buitenland
wordt vaak op deze manier gewerkt,
wij zijn wel eens jaloers op de acteurs
daar. Die kunnen mét de auteur voort
bouwen aan zo'n stuk, terwijl in Neder
land allen maar een vertaling gebruikt
wordt. Dat het een Nederlands stuk is,
kun de duidelijk merken. Het loopt alle
maal erg lekker".
Regisseur Berend Boudewijn is met
de aanwezigheid van de schrijfster even
eens erg in zijn sas. „Allereei-st kan
het stuk zich meten met noem maar
welke goede buitenlandse produktie, dat
Fusie tussen
grafische
ontwerpers
AMSTERDAM De beroepsvereni
ging grafisch ontwerpers G-K.F. en de
vereniging van grafisch otwerpers en il
lustrators V.R.I. hebben besloten samen
te gaan. De nieuwe vereniging, die be
roepsvereniging grafisch ontwerpers Ne
derland (G.V.N.) gaat heten, begint haar
werkzaamheden 1 januari 1969.
heb ik wel gemerkt. En daarbijwat
is er heerlijker dan zo'n samenwerking?
Annie is erg gemakkelijk met schrap
pen: er is haar niet gauw iets goed ge
noeg". Acteurs noch schrijfster wensten
iets mee te delen over de inhoud van
het stuk. Annie Schmidt verklapte al
leen dat het gaat over een moeder- zoon
relatie (Mary Dresselhuys - Jaap Wie
ringa) Een vader komt er niet aan te
pas. Joan Remmelts vervult de rol van
de werkgever van de zoon.
De produktie van „En ik dan.." be
rust bij het trio De Crane, Meerburg
en Hofman. Van het gesubsideerd to
neel is (nog) geen verzoek bij Annie
M G. Schimdt binnengekomen om voor
die sector 'ns iets te schrijven.
WEST-IRIAN
DEN HAAG (ANP) Het Tweede-
Kamerlid van het GPV. P. Jongeling,
heeft minister Luns gevraagd te protes
teren tegen de uitspraken van president
Soeharto, dat de daad van vrije keuze
in West-Irian voor de verantwoordelijk
heid van Indonesië zal zijn en dat In
donesië vastbesloten is, dat West-Irian
deel van dc republiek Indonesië dient
te blijven.
De minister dient de secretaris-gene
raal van de Ver. Naties, Oe Thant, te
verzoeken ook protest aan te tekenen,
aldus de heer Jongeling. Het GPV-
Tweede-Kamerlid vraagt of de medede
ling van Soeharto dat Indonesië, Neder
land en secretaris-generaal Oe Thant
hebben afgesproken dat de daad van
vrije keuze voor de verantwoordelijk
heid van Indonesië zal zijn een inter
pretatie is van het New Yorkse akkoord,
of dat lndert^ad een afspraak is ge-
GRENOBLE Een paar honderd me
ter onder de grond in een grot bij Gre
noble vechten reddingsploegen sedert
zaterdagmorgen om een jonge Belg,
Yves Peters, levend naar boven te ha
len. Zaterdagmorgen maakte de jonge
man vergezeld van andere Belgische
speleologen een val op 600 meter diep
te van 8 en daarna van 5 meter en
bleef liggen met ernstige verwondingen
aan de sohouders, de armen en de wer
velkolom. Zijn kameraden brachten hem
naar een beschutte plaats en sloegen
onmiddellijk alarm.
De jongen mag alleen maar vervoerd
worden op een harde plank, die spe
ciaal voor hem gemaakt is door een
plaatselijke timmerman op aanwijzin
gen van een medicus, aangezien zijn
beschadigde rugwervels geen transport
toelaten op een normale brancard. De
ze moeilijkheid van transport wordt
nog vergroot door smalle gaanderijen,
ondergrondse rotsen van 40 tot 50 me
ter hoog, waar de gewonde overheen
moet en stroomversnellingen op de me
ren, die door langdurige regen sterk
gezwollen zijn. Er hebben zich veel
vrijwilligers speleologen aangemeld om
te helpen, maar men kan slechts er
varen mensen gebruiken, die in de grot
ten precies de weg weten.
Gisteravond bevond Peters zich op
een diepte van nog slechts 250 meter.
Een dokter aan de oppervlakte maak
te zich toen gereed om af te dalen en
het slachtoffer zelf bij te staan, wat
tol dusver alleen maar was gebeurd op
telefonische aanwijzingen door de red
dingsploegen. De laatste 250 meter ne
men. wat transport betreft, nog zeker
een volle dag in beslag, zodat, als al
les goed gaat, Peters niet eerden dan
vanavond of morgenochtend naar een
ziekenhuis in Grenoble kan worden over
gebracht. De laatste uren worden eer
wedloop met de dood, want Peten
verliest veel bloed.
BARNEVELD (ANP) Op een met
knipperlichten beveiligde overweg op de
spoorlijn ApeldoornAmersfoort nabij
Barneveld, is vanmorgen om acht uur
een personenauto door een trein gegre
pen. De 81-jarige bestuurder uit Laren
(N.-H.) was op slag dood. De trein kon
door de schade niet meer op eigen kracht
ding met Amerika wegviel, omdat de
NTS er de brui aan gaf. Toen hij
's morgens om half zeven zijn taak
beëindigde had hij niet alleen een toe
lichting gegeven op het eindresultaat
van de republikeinse conventie, maar
slaagde hij er in om een uitstekende
samenvatting te geven van het eer
ste interview dat de A.F.N. uitzond
met de Republikeinse kandidaat Nixon
Naar verluidt zal de Ned. Radio Unie
vrijdagavond op Hilversum 1 de Ameri
kaanse berichtgeving over de demo
cratische conventie op de voet volgen
en deze verkiezingsuitzending pas be
ëindigen indien de presidentskandidaat
gekozen is. Mevrouw Van Embden-
Boas, die reeds vorige keer zulk een
opmerkelijke prestatie verrichtte door
haar simultaanvertaling van het ge
sprokene in Amerika, zal ook nu weer
de luisteraars gerieven met haar in
vliegende haast gegeven toelichting op
het gesprokene. Willibrord Nieuwen
huis en Klaasjan Hindricks zullen van
uur tot uur impressies geven van de
gebeurtenissen tijdens de conventie. De
radioregie berust ook ditmaal bij Kees
Buurman, chef van de afdeling coördi
natie bij de Ned. Radio Unie.
Nadere details over deze marathon-
reportage van de NRU zullen dezer da
gen worden bekendgemaakt.
NEDERLAND I
STER
(Reclameuitzendingen o:
18.55, 19.03, 19.56
20.16)
NTS
18.50 uur:
Barend de Beer
19.00 uur:
Nieuws in het kort
KRO
19.06 uur:
Finale Kinderzang
festival
NTS
20.00 uur:
Journaal
KRO
20.20 uur:
Brandpunt
HILVERSUM I
AVRO
20.45—21.15 uur:
Zeil in zicht,
luisterspel
NRU
22.55—23.55 uur:
Nederlandse muziek ir
de komende veertien
dagen
Alexander Posthuum
21.15 uur:
Black Power en de
21.40 uur:
De Wrekers
22.25 uur:
Tweede journaal
NEDERLAND II
STER
(Reclameuitzcndingen on
18.55 cn 20.16)
NTS
18.50 uur:
Barend de Beer
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.03 uur:
Internationaal
Agrarisch Nieuws
HILVERSUM II
KRO
20.00—21.35 uur:
Radio Philharmonisch
Orkest
23.00—23.30 uur:
Vergezichten,
vakantieprogramma
Joego-Slavië,
documentaire
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
De dubbelspion,
21.10 uur:
Saltimbanques,
t.v.-spel
23.10 uur:
Tweede journaal
Televisie morgen
NEDERLAND I
AVRO 7.00 uur:
Films voor de jeugd
RADIO
NIEUWSDIENST
HILVERSUM I: 7.00,
8.00, 11.00. 13.00, 16.00,
18.00, 22.30, 23.55
HILVERSUM II: 7.00,
7.30, 8.00, 8.30, 12.30.,
19.30, 22.30. 23.55
HILVERSUM
heel i
r vanaf 9.00
Dirigent Hendrich Rycken.
William Shares neemt de rollen i
JakeJim en Crcnvn voor
rekening.
(Van onze muznekredactie
Het Residentie-Orkest komt in dit zomerseizoen met drie
integrale uitvoeringen van Gersbwins „Porgy and Bess",
de eerste op donderdag 22 augustus in de Rotterdamse
Doelen, vervolgens op 23 augustus in het Amsterdamse
Concertgebouw en de laatste te 's-Gravenhagc in Houtrust
op zaterdag d.a.v. Hendrik Rycken is met de algehele
leiding belast; medewerkenden zijn het koor Arti Vocali,
uit Antwerpen, voorts de solisten Grace de Ia Cruz, Debria
Brown, William du Pree, William Pearson, William Shores.
Met recht en reden mogen we veronderstellen, dat voor
deze manifestaties, uniek in haar soort, grote belangstel
ling zal bestaan. Voor hen. die nog mochten twijfelen,
omdat ze niet, of onvoldoende in staat zijn muziek van
George Gershwin, „amusementsmuziek" dus, au sérieux
te nemen, deze opwekkende beschouwing van niemand
minder dan van dc vader der Weense School, de veel om
streden en nog steeds bestreden Arnold Schönberg (1874
1951). Het artikel dateert, van 1938; het werd dus één jaar
na de dood van de Amerikaanse componist geschreven.
Drie uitvoeringen
van Porgy and Bess
op 22,23 en 24
augustus
„Vele musici beschouwen George
Gershwin niet als een ernstig
componist. Maar zij zouden moeten
inzien, dat hij, ernstig of niet, toch
een componist is, dat wil zeggen een
mens, die in de muziek leeft en alles,
ernstig of niet, diepzinnig of
oppervlakkig, door hel medium
muziek uitdrukt, omdat dit voor
hem de aangeboren taal is. Er
bestaat een grote schare van
componisten, ernstig -- dat denken
ze ten minste of niet zoals ik
weet die geleerd hebben noten
samen te schikken: ze zijn slechts
ernstig vanwege een volslagen
gebrek aan humor en werkelijke
inspiratie.
Het lijkt mij, dat alleen reeds dit
onderscheid een voldoende recht
vaardiging is, dat men de een een
componist noemt, de ander echter
niet. Voor mij is de unstenaar als
een appelboom: als de tijd daat is,
begint hij, of hij wil of niet, te
bloeien om daarna vruchten voort te
brengen. En evenmin als een
appelboom iets weet omtrent de
waarde, die de marktexperts aan zijn
produkt toekennen en daar niet
naar vraagt, zo ook laat het de
werkelijke componist volslagen koud,
of zijn scheppingen de experts van
de ernstige kunst bevallen. Hij zoekt
slechts naar wat hij te zeggen heeft
en zegt het!
Gershwinvernieuwer
Voor mij staat 't vast, dat Gershwin*
een vernieuwer was. Wat hij met
ritme, harmonie en melodie gedaan
heeft, is niet gewoonweg maar stijl.
Met het manierisme van tal van
„ernstige" componisten heeft hij
niets te maken. Een dergelijk
manierisme berust op artificiële,
door speculatie verkregen uitgangs
punten, ontleend aan een gangbaar,
veelal modieus idioom, aangetroffen
bij collega's in een zelfde stijl levend
Zo'n styi is een oppervlakkige com
binatie van uitvindseltjes, waarin
men een minimum aan ideeën be
speurt. Muziek van dit gehalte zou
men in reepjes kunnen snijden en die
op een andere manier weer aaneen
lijmen: het resultaat is dam hetzelfde
niets, slechts op een andere manier
uitgedrukt.
Daf kan men met Gershwins muziek
niet doen. Zijn melodieën zijn nóch
produkten van combinatie, nóch van
mechanische samenvoeging, maar
eenheden, die zich daarom niet in
stukjes laten snijden. Melodiehar-
Ik weet het niet, maar ik stel me zo
voor, dat hij op de piano geïmprovi
seerd heeft. Misschien heeft hij daar
later nog wat aan gevijld, misschien
ook heeft hij er veel tijd aan besteed
om de eerste op de piano verkregen
resultaten opnieuw te bewerken
ik weet het niet.
Gershwinimprovisator
Maar de indruk is die van een im
provisatie: met alle voor- en nadelen
van een dergelijke wijze van schep
pen. In dit opzicht zou men de wer
king ervan met een redevoering
kunnen vergelijken, die iemand
teleurstelt, wanneer hij ze leest en
bij wijze van spreken met een loep
onderzoekt: men mist dan de emotie,
die men kreeg, toen men de spreker
met zyn persoonlijke charme hoorde.
Men moet er dan iets van je zelf
bijdoen om die allereerste werking
weer terug te krijgen. Maar zo is
het met de kunst altijd: men ont
vangt zoveel, als men zelf in staat
is eraan te geven.
Ik spreek nóch als muziektheoreticus,
nóch als criticus en daarom ben ik
niet gedwongen te zeggen of de ge
schiedenis Gershwin als een soort
Johann Strauss of als Debussy,
Offenbach of Brahms. Léhar of
Puccini zal beschouwen.
Maar één ding weet ikGeorge
Gershwin is een kunstenaar en een
componist, hij drukte muzikale
ideeën uit en deze ideeën waren
nieuw, even nieuw als de wijze,
waarop hij ze uitdrukte".
WiUam Pearson creëert Porgy.
