Pool-express
Ruimte op de begroting 1969 bedraagt
maar nauwelijks 1,2 miljard gulden
Als gevolg geldontwaarding elk
Stiptheidsactie bij
Britse spoorwegen
mUDRlTE
20senoritas
1.G0
NEDERLANDSE MILITAIREN
OP OEFENING IN LAND WAAR
DE ZON NOOIT ONDERGAAT
Johnson wil
registratie van
vuurwapens
„Ondernemingsraad
past niet in structuur
van ondernemingen
DINSDAG 25 JUNI 196f
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Meeste geld voor:
'I infrastructuur,
:j sociale sector,
werkgelegenheid,
ontwikkelingshulp
(Van onze parlementaire redacteur)
„i DEN HAAG De begrotingsruimte
,lffan volgend jaar bedraagt nauwelijks
1,2 miljard gulden. Deze ruimte het
gedrag waarmee de rijksbegroting ten
^pzichte van het vorige jaar kan stij-
pien is de laatste jaren teruggelopen.
)r|Öit wordt mede veroorzaakt door de
geldontwaarding. Een aantal departe
menten, zoals Defensie en Landbouw,
van deze ruimte maar enkele
De belangrijkste bedragen
aöjn bestemd voor de infrastructuur in
Se stimuleringsgebieden, de sociale sec-
lor, de werkgelegenheid en de ontwik
kelingshulp. Dit wordt in het kabinet
J_pan wezenlijk belang geacht. Daar
naast moet ook een departement als dat
pan Onderwijs en Wetenschappen over
een vrij groot deel van de ruimte kun-
nen beschikken voor de verdere aan-
passing van het nieuwe onderwijssys-
eteem en voor de wetenschappelijke vor-
e rning.
'eJ Evenals vorig jaar krijgen Verkeer en
"'Waterstaat, Sociale Zaken en Volksge
zondheid, Volkshuisvesting en Ruimtelij
ke Ordening, Economische Zaken en de
begroting van minister Udink van Ont
wikkelingshulp het grootste deel van de
Ook het extraatje van 3000 miljoen
gulden in 1969 als gevolg van de over-
gangsfaze van het bestaande belasting
stelsel naar dat van de BTW is al be-
'a|temd voor de stimuleringsgebieden, de
"elxtra subsidiëring van woningwetbouw
en de compensaties voor de sociale uit
keringen. Verdere financiële ruimte is
Ir niet meer.
Het jaar 1969 wordt een moeilijk fi
nancieel jaar voor de rijksoverheid,
>cmoeilijker nog dan dit jaar. Met de 1q-
bijvoorbeeld kan daardoor voorlo
pig niet veel gebeuren. Het is de grote
V'vraag, wat de regering in dit verband
lcj'straks zal doen na het parlementair fias-
I co van de loonnota. Voor minister Wit-
ieveen van Financiën zal het bovendien
I moeilijk worden ijietzijn belastingvei
laging-1969 te komen, met uitzónderir.
van het optrekken van de belastingvrije
rj]voet en wellicht een kleine uitloop naar
,boven. Hij heeft de departementen al
je.tot de grootste zuinigheid moeten aan
sporen en zal daarom zelf voorzichtig
^jjtnoeten zijn met verlichtende maatrege
len in de belastingsfeer, omdat de over-
Jheid zoveel geld nodig heeft.
Een extra-lastenverzwaring is volgend
r nauwelijks meer mogelijk. Neder-
id krijgt na 1 januari 1969 al te ma-
met prijsverhogende effecten als ge-
van het nieuwe belastingsysteem
.T.W. Tezamen met de huurverhoging
ie voor de gesubsidieerde woningen ook
'Olgens de SER zes procent moet wor-
;n, en met enkele E.E.G.-maatregelen
itekent dit in 1969 een stijging van het
:onsumenten-prijspeil met 1,8 procent,
lovendien gaan de sociale premies voor
e werknemers met 0,95 procent omhoog
:eden genoeg om volgend jaar te kun-
en rekenen op een compensatie in de
lirecte of indirecte loonsfeer.
NOORDKAAP Op het vlieg- gisteren werd beëindigd, had
veld van Bodö in de top van tot doel om een even-
Noorwegen binnen de poolcir- tuele aanvaller duidelijk te ma
kel, liggen nog hopen vuile ken, dat een schending van
sneeuw langs de startbanen. Noorwegen niet alleen een aan-
Rondom glinsteren de toppen val betekent op dat land, maar
van de Börvassbergen in 'n koud als een aanval op de NAVO ge-
zilverig licht. Een F-48-F-Thun- zien zal worden. De overbren-
derstreak, scheert over een van ging van troepen en materiaal
de witbepoederde bergkammen, uit de verschillende NAVO-lan-
duikt handig tussen twee pie- den behoeft dan ook niet te ge-
ADVERTENTIE)
Itn. Frans van Ryswick uit
Roermond. „Dat was weer een
lekker vluchtje", zegt hU vol
daan. Hij is een van de 28 vlie
gers van het 314-squadron uit
Eindhoven, die op het ogenblik hoofddoel
in het nog steeds niet ijs- en
sneeuwvrije gebied van Troms
deelnemen aan de NAVO-oefe-
ning „Pool Express" en die wjj
oorlogsdreiging is.
Zo iets als het opsteken van een
gebalde vuist. Bliksemsnelle
aanvoer en debarkering van
troepen is daarom niet het
deze oefening.
Men heeft er zich de tijd voor
genomen. Van 3 tot en met 9
juni zijn in 209 vluchten onge-
3.500 manschappen
in het hoge noorden zUn gaan voertuigen, plus de daarbij be-
opzoeken. horende verzorging in Noord-
Noorwegen door de lucht aan
Euro- land gezet. Slechts Engeland
oor 'n heeft bij deze debarkering ook
gebruik gemaakt van schepen.
Binnen de tijd van een uur
werden 2.000 manschappen per
schip, vliegtuig en helikopter
aan land gezet met al het hier
bij behorende materiaal.
„Dit uiterste noorden va
pa is een prachtig land
piloot", zegt ltn. Van Ryswick.
„Heel wat anders dan dat vlak
ke, platte Holland. Het is hier
wel enorm oppassen, want je
vliegt zo tegen een piek of te
gen een van die enorme hoog
spanningskabels, die de Noren De deelnemende landen s
van berg tot berg gespannen
hebben. Gelukkig hebben wij
veel hulp van onze Noorse col
lega's, die ons op de gevaar
lijkste punten attent hebben ge
maakt. Kijk
die rode cirkeltjes op deze
kaart. Dat zijn punten, waar je
het best met een boogje om
heen kunt vliegen"
de-
oefening zijn Amerika, Ca- jjgt
nada, Engeland, Italië, België berghellingen,
nog niet overal gesmolten en Hammerfest, de meest noor-
op de noordelijke delijke stad van Europa, schijnt
dit permanente licht, deze mid-
de
Natuurlijk moest daarbij een
aperitief geschonken worden,
maar een ministerie kan moei
lijk de wet met voeten treden.
De organisatoren hadden er de
volgende oplossing voor gevon
den. Deense militairen, die ook
aan de oefening deelnamen,
voerden een voorraad whisky,
gin en bier aan en stelden die
gratis ter beschikking. In de
hoteleetzaal gingen de gordij
nen dicht en voor de deur werd
i geïmproviseerd gordijn op-
Nederland. Het Italiaanse heeft toch reeds voldoende dernachtzon, van begin mei tot gehangen. De deur ging op slot
kracht om dit barre land tot einde juli.
bloei te brengen. Het dorre, Voor de bewoner
vergeelde gras begint zich te
herstellen en de berkenbomen
aandeel bestaat uit
pleet veldhospitaal en het Ne-
al derlandse uit het 314-squadron
van de vliegbasis Eindhoven,
dat tijdens de oefening de
grondtroepen zal ondersteunen.
Het tweede doel is, dat al deze
De andere piloten, die wij daar- landen leren in NAVO-verband daar ziet men in deze eerste
te werken, Weken van juni zelfs
nood op boterbloem.
ginnen uit te lopen. Hier
de bloedhete mess op het met elkaar
vliegveld bezoeken de tem- zodat zij in geval
peratuur buiten is ongeveer elkaar zijn ingespeeld. Voor de-
acht graden zijn het met ltn.
Van Ryswick eens. „Di
avontuurlijk vliegen",
oefening is juist het noorde- Sinds kort gaat daarbij de
lijke deel van Noorwegen geko- niet onder. Heel de dag, 24
zen, omdat dit de kortste i f* 4 "j
iedereen die binnen wilde
zuidelij- moest kloppen. Hierdoor was dit
ker streken, waartoe ook ons diner tot een gesloten party ge
land behoort, is deze midder- worden. „Krankzinnigvond
met de sparren de enige nachtzon een vreemde gewaar- zelfs een van de Noorse gast-
boomsoort die hier groeit be- wording. Na ons bezoek aan het heren. „In dit hele poolgebied
314-squadron in Bodö vlogen mag geen sterke drank verkocht
wij in een Friendship C. 3 van worden, maar de mensen mogen
enkele de Koninklijke
Luchtmacht nog
meter naar het noorden, naar
het militaire vliegveld van Bar-
dofoss. Het was twaalf uur in
de nacht, toen wij er aankwa-
men, maar het licht was er even
winter maandenlang niet bo- helder om twaal( uur ln ai.
i de kim is verschenen.
s gebleken.
Klimaat
Op onze tocht door het binnen
land naar Finnsnes,
slechts bier
provincie Nordland, waarin wij
oefenen, is groter dan Neder
land, maar telt slechts 239.ÖÓ0
inwoners, een der dunst bevolk-'
te streken van Europa dus.
Vooral bij het kaartlezen moet De oefening „Pool Express" is
je daar aan wennen. Vaak zie ook daarom zo interessant, om-
je op je kaart met dikke let- dat zij in een gebied plaats-
ters een stad staan. Met je kist vindt, dat zowel landschappe- g^ond bewerken. Nu moet° ge
rammel je dan langs een Fjord lijk als klimatologisch geheel 2aaid en gepoot worden, want
en van boven zie je ergens een anders is als de landen, y—
stuk of tien huizen staan. Ver- uit de NAVO-deelnemers
rek, denk je dan even later, dat komstig zijn. De winter
middag. „Hier moet je wel
Bogaarts v
Nederlandse 'iet wel uit andere steden
m 600 kilo- laten komen. Dat doen zij dan
ook met zendingen van 24 en 48
flessen aquavit tegelijk, wat tot
gevolg heeft, dat er thuis straf
gedronken wordt. Daarbij stookt
bijna iedere boer zelf aquavit,
waartegen de politie door de
w.w.. enorme afstanden niet op kan
maj.'Y. treden. De drooglegging heeft
de AFCENT-voor- dus Seen enkel effect. Er
ddïir .qen .rp.od, lichtingsdjenst in Brunssum, die hier meer gedronken dan ergens
groen, blauW of geel geschilder-al vanar 3 juni ni 'de poolcir-
de boerderij langs de smalle kei vertoeft. „Je komt
grindwegen ligt, zagen wij voudig niet toe om naar bed
overal de boeren en boerinnen te gaan en krijgt bergen slaap
ook de vrouwen werken hier te kort".
op het land koortsachtig de
Duur hengelen
Het rendiervlees smaakte ove
rigens voortreffelijk. Evenals de
verse zalm, die wij daags tevo
ren hadden gegeten. Helaas niet
zelf gevangen, hoewel een hen-
gelpartijtje beroemde
móet die" ,'stad"~ geweest zijn". sVnds enkele weken achter de normaal "ondèrgaaT "móet" de enkele dagen hebben doorge- Malselvfossen op het program
I-ni aïo Wbi ;o hot Ue nn Ho moron j r_ hrar-ht. is ppn tvnisch handels- atnnd. De aanhoudende regen
groeit alles dag en nacht
door de overdaad aan licht. Ein-
Handelscentrum
Finnsnes, 70 kilometer ten c
Bardufoss,
De oefening „Pool Express", die rug. Wel is het ijs op de
oogst zijn binnengehaald.
Er-
WASHINGTON (Rtr) President
'olinson heeft in 't Amerikaanse Con-
aangedrongen op aanvaarding van
ileuwe wetsvoorstellen ter invoering van
een federaal vergunningstelsel voor het
bezit van vuurwapens en registratie van
alle vuurwapens. Het Congres is nog
bezig met het debat over eerdere voor-
fctellcn van de president, die gericht
zijn op het verbieden van verkoop per
postorder van geweren en munitie.
De voorstellen zijn niets meer of min
der dan beveiligingen door gezond ver
stand, die elke beschaafde natie voor
de veiligheid van de bevolking moet toe-
Dassen, aldus de president in zijn bood
schap aan de volksvertegenwoordiging.
L~ij wees er op dat auto's, boten, en in
immige gemeenschappen zelfs honden
fietsen geregistreerd zijn, en dat de
Amerikanen vergunningen nodig heb
ben om te kunnen vissen, jagen of auto
rijden. „Aan het bezit van vuurwapens,
die zoveel ellende en verdriet in dit
land hebben veroorzaakt, mogen zeker
niet minder eisen worden gesteld", zei
Johnson.
De president zei dat er in de Verenig
de Staten meer vuurwapens dan gezin
nen zijn en dat er het laatste jaar meer
dan drie miljoen van deze wapens aan
het particuliere bezit zijn toegevoegd.
EéN WEEK IN VS
196 doden door
vuurwapens
NEW YORK (AP) Verleden week
zijn in de VS 196 personen om het le
ven gekomen door een vuurwapen. In
de meeste gevallen was er sprake
moord, zo heeft een onderzoek
Associted Press aangetoond.
Nader gespecificeerd waren er
moorden, 65 zelfmoorden en 18 ongeluk
ken met vuurwapens.
De coördina.tiestaf i
bracht, is een typisch handels- stond. De aanhoudende regen
centrum, hoewel het slechts van de laatste dagen had de
enkele duizenden inwoners telt. Malselv zo wild en onstuimig
Voor de mensen uit de verre gemaakt, dat vissen onmogelijk
omtrek is het echter zo iets als was. De Malselv is een woeste
„de grote stad", waar iedere brede bergstroom, waar door
zaterdagavond in een zaaltje 'n heen duizenden zalmen hun weg
film wordt vertoond, die in de naar zee zoeken na in de zwier
Westeuropese bioscopen al lang gepaaid te hebben. In de buurt
is stukgedraaid. Voor de jeugd van Bardufoss krijgen zij daar-
is dat de enige ontspanning, bij een hoge waterval te over-
Niet zo verwonderlijk is het winnen, doch zijn dan zo uitge-
daarom, dat in Finnsnes, zoals put, dat zij enige tijd in
trouwens in alle stadjes in de kuil voor deze waterval,
poolcirkel, maar weinig jeugd te zogenaamde fossen, blijven
vinden is. Vanaf hun 16e tot ten. Zestien boeren hebben het
17e jaar trekken jongens en visrecht in deze Malselvfossen,
meisjes naar de grotere steden doch hebben dit voor een be-
in het zuiden van het land, drag van 55.000 kronen per
Waar moeten zij trouwens hun maand (27.500 gulden) ver-
vrije avonden doorbrengen? In pacht aan een groot reisbureau
heel Finnsnes is één café, waar in Oslo. Dit reisbureau heeft
alleen maar koffie, limonade en aan de oever van de fossen een
coca-cola geschonken wordt, en groot hotel gebouwd en organi-
gelui niets anders dan wat door waarbij een ervaren zalmvisser
de twee geasfalteerde straten met een bootje meegaat, be-
slenteren. Alcohol, zelfs bier, is draagt f. 900 tot f, 1.500 per
daarbij in dit hele arctische dag. Op zo'n dag kunnen dan
gebied streng „forbud" en ner- een twintigtal zalmen van 15
gens te krijgen. Bij hoge uitzqn- tot 20 kilo uit de fossen ge-
dering is de laatste avond van schept worden. Het zijn vooraa-
ons verblijf in het enige hotel melijk Amerikanen, die zich tot
van Finnsnes alcohol geschon- deze dure sport laten verlei-
ken. Het Noorse ministerie van den. Terwille van de picture.
Defensie fêteerde het interna- Look what a big fish daddy has
tionale gezelschap journalisten caught!
met een rendiermaal.
(Van onze correspondent)
LONDEN De toestand bij de Britse spoorwegen is vandaag nog chaotischer dan
gisteren. Vanaf middernacht zyn ook dc 39.000 leden van de vakbond van trein
bestuurders een stiptheidsactie begonnen. Vooral Groot-Londen wordt daardoor
getroffen, want 90 procent van de Londense treinbestuurders is lid van deze vak
vereniging.
Veel treinen
gestrand in
spitsuren
Oorspronkelijk zou zij pas op t juli
met haar actie beginnen. Maar gisteren
werd het voorbeeld gegeven door de
driehonderdduizend leden van de vak
bond van spoorwegmannen. Sedert zon
dagnacht passen zij de 239 regels van
het strenge reglement van de Britse
Spoorwegen uitzonderlijk stipt toe. Bo
vendien weigeren zij overuren te doen
en te werken wanneer ze vrijaf hebben.
Deze actie heeft tot doel hogere lonen
af te dwingen, zonder verhoging van de
produktiviteit.
Maar de Labourregering heeft gedecre
teerd: eerst verhoging van de produk
tiviteit en pas dan een kleine loonsver
hoging. Daardoor zijn alle onderhande
lingen muurvast gelopen. Niemand wil
toegeven.
In de zuidelijke sector werd tijdens de
ochtendspitsuren 40 procent van de nor
male dienst, dat wil zegen 250 treinen,
afgelast. Tijdens de avondspitsuren re
den nauwelijks 230 van de 570 treinen
van centraal Londen naar de zuidelijke
graafschappen. Elders was de toestand
even ernstig. Er waren reizigers-
?n boordevol arbeiders en bedien
den, die plotseling ergens stil bleven
itaan en niet meer verder reden. Hun
bestuurders kenden de weg niet meer
Omdat sommige seinhuisjes bij gebrek
seinwachters niet bemand waren,
hadden deze treinbestuurders zoveel om
leidingen te verwerken gekregen dat ze
■r geen wijs meer uit werden. Andere
reinen konden gewoon niet meer ver
der, omdat de signalen op rood bleven
Er reden geen nachttreinen en som
mige reizigers moesten de nacht door
brengen in grote eindstations. Op vele
perrons kwam het tot felle ruzies tussen
reizigers en spoorwegpersoneel.
Treinbotsing op
Simplonlijn
SION (AP) Bij een treinbotsing ter
hoogte van het Zwitserse plaatsje Sion
zijn gisteren 13 personen gedood en c
geveer 100 gewond, van wie 17 ernstig.
De twee treinen, een personen-
een goederentrein, kwamen met elkaar
in botsing op 'n enkel spoor, toen
snelheid hadden van ongeveer 90 km.
per uur. De passagierstrein reed in een
speciale dienst en vervoerde ongeveer
300 leden van een boerdcrijgemeenschap.
Ooggetuigen hebben verklaard dat
sommige wagons der treinen bijna 10
meter werden opgetild. De meeste ge
wonden zijn overgebracht naar het zie
kenhuis in Sion. Het ongeluk deed zich
voor tussen Sion en Sierre, op de lijn
fcaar de Simplontunnel.
AANGERAND
NA BEZOEK
AAN BABY
SOEST (ANP) In Soest heeft de po-
tie een 26-jarige inwoner van die plaats
aangehouden. De man wordt ervan ver
dacht twee meisjes van zeven en tien
jaar te hebben aangerand. Dit zou ln
de woning van de verdachte zijn ge-
De Soestenaar heeft een bekentenis af
gelegd. De meisjes kwamen regelma-
matig bij de man op bezoek om naar
zijn zeven maanden oude baby te kijken.
Op een dag heeft de man de meisjes in
pen andere kamer kunnen lokken en
zich aan hen vergrepen. Ken en ander
is al ruim drie maanden geleden ge
beurd. De meisjes durfden echter niets
tegen hun ouders te zeggen. Pas enkele
eken geleden begonnen zij wel met
;n paar vriendinnetjes over 't gebeur
de te praten. Een vriendinnetje lichtte
de ouders in, die op hun beurt weer de
vader en moeder van dc twee slachtof-
feiftHf 0M<chflogt<LLtuWrn. J t
MINISTER POLAK':
Meer gewonde
Vietnamecsjes
naar Nederland
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Polak (Justi
tie) is bereid onder bepaalde voorwaar
de een groter aantal gewonde Vietname
se kinderen voor behandeling In ons
land toe te laten dan thans het geval Is.
Ili.i antwoordt dil nuilr numi-iis minis
ter Roolwirik (Volksgezondheid) op vra
gen van de Tweede-Kamerleden Slnger-
Dekker en Nederhorst (PvdA). BIJ de
„bepaalde voorwaarden" wordt onder
meer gedacht aan: ernstige verminking
die in Vietnam niet voldoende kan wor
den behandeld, financiële waarborgen,
terugzending van het kind na herstel.
De minister bevestigt, dat tot nog toe
19 Vietnamese kinderen voor verpleging
in ons land zijn toegelaten. Het zou mo
gelijk zijn, aldus de minister, een gro
ter aantal ernstig gewonde kinderen uit
Vietnam in Nederlandse ziekenhuizen op
te nemen. Voorwaarde Is dat de finan
ciële middelen hiervoor aanwezig zijn.
Van de slichting Terre des hommes, die
zich met de overkomst van de gewond*
kinderen bezighoudt, heeft de minister
de mededeling gekregen, dat de vereni
ging voor plastische chirurgie bereid is
aan kleine Vietnamese oorlogsslachtof
fers hulp te verlenen. De minister wijst
erop dat naar het oordeel van vele des
kundigen medische hulp in Vietnam of
in een nabijgelegen land in Azië doel
treffender is. Betwijfeld wordt of verple
ging in Nederland steeds in het belang
van de Vietnamese kinderen zelf is. Mo
de omdat na een lang verblijf in Ne
derland bij terugkeer aanpassingsmoei
lijkheden kunnen worden verwacht.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG „De ondernemings-
raad past niet in dc huidige structuur j
van de onderneming. Na vijftien jaar
„wet op de ondernemingsraden" kan
niet van een bevredigend resultaat wor-
den gesproken. De fout zit hem niet in
gebrek aan kennis en vorming of in de
mentaliteit bij de werknemers. Er zal
steeds kortsluiting blijven op alle knoop
punten in de organisatie van die bedrij
ven, waar dc autoritaire opzet nog niet
heeft plaats gemaakt voor een democra
tische".
Deze kritische woorden werden van
middag uitgesproken op het fusiecon
gres van de vier NKV-bonden uit de
voedings- en genotmiddelenindustrie door
de heer A. Bastiaanse, voorzitter van de
nieuwe organisatie AVG: katholieke bond
van personeel in de agrarische, voedings-,
en genotmiddelen-, tabakverwerkende-,
horeca- en aanverwante bedrijven.
De heer Bastiaanse was vooral droe-
Autoritaire opzet
van bedrijven
vig gestemd over het personeelsbeleid
in het overgrote deel van midden- en
kleine ondernemingen. „Op zijn best kan
men in deze categorie spreken van een
goed bedoelde vorm van bijzonder maat
schappelijk werk. maar heel dikwijls
constateert men bij de ondernemings
leiding een gedelegeerde qnmacht. Maar
zelfs waar duidelijk van een positieve
aanpak gesproken kan worden, blijft
een kenmerk van de autoritaire opzet in
tal van uitingen doorwerken. Deze werk
verhoudingen in midden- en kleinbedrijf
leiden heel vaak tot een patronale en
paternalistische situatie".
De AVG-voorzitter beklemtoonde in
dit verband, dat het er niet om te doen
is de stoel van de ondernemer te beklim
men en diens slag- en besluitvaardig
heid af te remmen: „In het bijzonder
wat de continutïeit en derhalve ook 't
bestaan van alle bij de onderneming be
trokkenen aangaat, is er bij middellan
ge en lange termijnplanning nog vol
doende marge tot reële inspraak, zon
der dat de essentiële ondernemingsfunc
ties worden aangetast".
Gevangenisoproer
in Ver. Staten
I COLUMBUS (AP) Na vijf uur van
verbitterde gevechten tussen rebelleren
de gevangenen in de staatsgevangenis
van Ohio en politie, is de rust in de ge
vangenis weergekeerd. De oproerige ge
vangenen hebben acht branden gesticht
en aan 7 gebouwen op het terrein van
de gevangenis ernstige schade toege
bracht. Zij wren de cipiers met honk
balknuppels en zelfgemaakte messen
te lijf gegaan. Er zijn 20 gewonden.
(ADVERTENTIE)
Huidverzorging
zacht-zuiver-gezond
PUROL en PUROL-poeder
