Ouders van De Kat leefden
tussen hoop en vrees
FRANKRIJK ZONDAG
VOOR EERSTE RONDE
NAAR DE STEMBUS
Pleidooi van Alfrink om
meer liturgische vrijheid
VADER (88) UIT DELFT AFKOMSTIG
„FLIEREFLUITER"
BEGON ROEKELOOS
AVONTUUR
CONCENTRATIE VAN
PROGRESSIEVEN
EEN HERSENSCHIM
CHU open voor
Groep van 18
Belasting voor
koningin
in strijd met
eerbied vorst
Dreigende
crisis in
Israël
SPORTTOTO
Gaullisten en communisten zeker van zaak
MILIOENEN
AARZELENDE
KIEZERS
KARDINAAL
RAPPORTEERT
ROME OVER
VERNIEUWING
Nederlander
vast in
Oost-Berlijn
VRIJDAG 21 JUNI 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
YVan onze correspondent
L. Kleijn
PARIJS Het bijbelse ver
haal over de verloren zoon
zinkt, zo mogelijk, in het niet
bü de vreugde van de ouders
van Joan de Kat, de 27-jarige
jonge Fransman, die tijdens
zijn eenzame oversteek van
Engeland naar Amerika on
derweg schipbreuk leed, zijn
boot verspeelde, meer dan
twee dagen ronddobberde op
een bewogen zee en gister
middag wonder boven won
der werd gesignaleerd door
een vliegtuig en korte tijd
later door een Noorse koop
vaarder aan boord werd ge
hesen.
Ik zat bij de ouders thuis in
het stille dorpje La Frette
langs de Seine, ongeveer 15
kilometer buiten Parijs. De
moeder, naar schatting een
goede zestiger, klein van stuk,
zat over haar zoon te vertel
len. Ze slingerde tijdens ons
gesprek nog altijd tussen
hoop en vrees. Een goede
vriendin, die thee serveerde,
hield er de moed in. Wat er
zich midden op de oceaan aan
dramatische gebeurtenissen
met zijn zoon afspeelde, ging
buiten de vader om een man
van 88 jaar, Nederlander van
origine. Toen ik afscheid nam
tegen zes uur en naar Parijs
terug wilde rijden, kwam het
schokkende bericht van Joans
redding binnen. Op zulke
ogenblikken doet een vreemde
eend in de bijt maar beter
stilletjes weg te gaan. De
oude vader was tegen de
schok slecht bestand en moest
naar zijn slaapkamer worden
gebracht. De moeder, bevrijd
van haar zorgen over haar
oudste zoon zij hebben
twee zoons kon al haar
liefde overhevelen op de oude
man met zijn broze hart.
Joan, die nu weer een solide koop
vaarder onder zijn zeebenen heeft, heeft
met zijn leven gespeeld. Alles heeft zijn
Franse moeder gedaan om hem van
zijn roekeloze avontuur te weerhouden,
maar tegen Joan viel niet te praten. Hij
was een flierefluiter; schilderde wat,
prutste hier, scharrelde daar en moest
en zou die andere Franse zeiler, Tabarly,
de loef afsteken.
Aan zeemanschap ontbrak het hem
niet. Hij gaf tijdens de vakantiemaan
den les in zeilen aan de kust van
Bretagne en de Middellandse Zee en
waagde zelfs geheel alleen de overtocht
Engeland naar Amerika langs de
zuidelijke route. Op 1 april 1964 vertrok
hij moederziel alleen van Rochelle en
kwam zonder ongelukken op 22 juni van
hetzelfde jaar in Newport aan. Zijn
grootste verlangen werd mee te doen
aan de race Plymouth-Newport, die ieder
jaar in de gunstigste maand, juni, wordt
gehouden.
Geen geld
Geld had Joan niet. Een houtfirma
leverde hem gratis planken voor zijn
schip. Een vader en zoon van een
scheepsbouwwerf boden hun diensten
om van de planken een zeilboot te
maken, met twee drijvers aan stuur- en
bakboord. Een zeilmaker haalde niet het
onderste uit de kan voor het maken van
het tuig. Zelf prutste Joan aan zijn auto
matische roer. Dat met kunst- en vlieg
werk en met een fietswiel en een fiets-
ketting in elkaar werd gezet. Op 12 mei
van dit jaar vertrok Joan naar Le Havre,
van Le Hèvre stak hij op 17 mei over
naar Plymouth, arriveerde er 22 mei,
vulde de nodige formulieren in en op 27
mèi hees hij de zeilen op weg naar de
overkant van de „haringvijver".
Sedert zijn vertrek op 12 mei hebben
zijn ouders niets meer van hem ge
hoord, want toen brak in Frankrijk de
poststaking uit en geen brief kwam
meer binnen. „Ik weet niet", zegt me
vrouw De Kat, „in wat voor omstandig
heden onze zoon vertrok. Maar wel weet
ik hoe wij achterbleven. Want Joan had
voor zijn vertrek ronduit gezegd: ik red
het alleen maar bij mooi weer, doch zo
dra er storm op komt zetten, ben ik
reddeloos verloren".
Terwijl mevrouw De Kat zit le ver
tellen, komt haar man tree voor tree de
slaapkamertrap af. Even koestert hij
zich Duiten in de zon en komt dan aan
tafel zitten. Zijn vrouw heeft mij tevo
ren gewaarschuwd: „Mogelijk kijkt hij
roerloos met het hoofd in de handen
buiten, maar ook is mogelijk dat
zijn geest tijdelijk opflikkert". Dat laat
ste is het geval. In zeer correct Neder
lands vertelt hij met wat horten en sto
ten zijn levensverhaal.
Delfts schilderij
Voorzitter Tilanus van jubilerende CHU:
(Van onze parlementaire redactie)
UTRECHT De progressieve eoncen-
tratie, die de PvdA, de PSP. D'66 en
de PPR zich voorstellen te vormen is vol
gens drs. A. D. W. Tilanus, voorzitter
van de CHU, niet meer dan een hersen
schim. De PSP ziet geen heil in samen
werking met D'66 en D'66 wi| de be
staande partijen, ook de PvdA laten ont
ploffen", zei hij vanmiddag in Utrecht
in zfjn openingswoord op het 60-jarig
bestaansfeest van de Christel ijk-Histo
rische Partij. „Daarmee is de basis voor
een dergelijke concentratie verdwenen. Ik
meen, dat men beter zou doen naar de
realiteit terug te keren".
De OHU-voorzitter wees zijn partij
leden erop, dat in deze tijd de AR en de
KVp de aangewezen partners voor de
OHU zijn. Deze partijen moeten samen
het oog op de toèkomst gericht houden.
„Dat is vooruit zien, dat is vooruit stre
ven. Deze christelijke concentratie moet
voorkomen dat in de moderne maatschap-
Pd de blijde boodschap verdrongen wordt
door de computer", aldus drs. Tilanus.
De realiteit is niet het zoeken naar een
progressieve concentratie, waarbij ver
schillende partijen elkaar nu al afstoten
maar het zoeken van de drie grote chris
telijke partijen naar een christelijke con
centratie in de Groep 18.
Ook de CHU voelt echter niets voor 'n
christelijk blok zonder meer. Ook de OHU
moet open staan von constructieve
menwerking met anderen. „Dat Is altijd
de houding van de CHU geweest en dat
zal ook de houding van een nieuwe chris
telijke concentratie zijn".
Drs. A. D. W. Tilanus wees zijn jubi-
lerend gehoor er tevens op. dat de an- i
dere maatschappij, die groeiende is „toch
een christelijke maatschappij moet zijn, j
waar in het stramien van het christelijk j
Ideaal allerlei zaken van deze wereld in
geweven moeten worden"
Schilder moest en zou hij worden.
„Kijk", zegt hij met de duim naar ach
teren wijzend, „daar ben ik geboren."
Achter ham hangt een donkergroen
landschap met veel bomen, een helder
wit bruggetje en in de vaart een dege
lijk Holland schip. Het is Delft. Uit Ne
derland trok hij naar Brussel en van
Brussel was hij dolgraag naar Parijs ge
gaan om daar les te nemen bij Rodin.
Zoveel asgrauwe haren hij nog op zijn
hoofd en op zijn korte stoppelbaard
heeft, zoveel spijt heeft hij ervan dat
voornemen niet te hebben doorgezet.
In Brussel is hij blijven hangen, bijna
veertig jaar lang. Wel als Delftenaar,
maar niet meer als Nederlander. Want
de regering in Den Haag ontnam hem
zijn Nederlandse staatsburgerschap om
dat hij in de eerste wereldoorlog als vrij
williger dienst had genomen in het Bel
gische leger om te vechten tegen de
Duitsers. Hij heeft er maar twee woor
den voor: „Overdreven stom".
In Parijs heeft hij aanvankelijk aan
de Grande Armée en later in de Rue
Richelieu gewoond, in de Parijse bin
nenstad. Maar daar heeft hem het stads
rumoer zonder ophouden dag en nacht,
de das omgedaan. „Wil je hart nog lan
ger mee", adviseerde de Parijse huis
arts, „ga dan zo gauw mogelijk naar
buiten". En zo is het echtpaar De Kat
met de twee zoons terecht gekomen in
La Frette, een paradijs voor schilders.
Hard gewerkt
De Kat sr. heeft er hard gewerkt,
veel geschilderd en ook veel gebeeld
houwd. Maar de laatste drie, vier jaar
houden zijn handen geen penseel meer
vast. Op zijn stoel kijkt hij, naar wat
hij noemt, zijn meesterwerken aan de
wanden, veel portretten, veel naakten,
veel landschappen, bijna alle bruggen
Met twee elektro-shocks is zijn zwak
ke hart weer op streek gebracht en zo
redt hij het nog. „Wat er met mijn zoon
gebeurt, is niet bepaald om mij op
streek te brengen", zegt hij met tra
nen in zijn blauwe ogen, maar op het
zelfde ogenblik foetert hij tegen zijn
bijzonder lieve vrouw, dat alle deuren
tegen elkaar open staan en dat het tocht
in huis. „Jullie weten toch wel nom-de-
dieu, dat ik geen tocht verdragen kan.
Als de Britse marine uit Londen en de
Franse koopvaardij uit Parijs telefone
ren, dat hun zoon gered is, ga ik weg.
Je zou er zelf ook bijna tranen van in
je ogen krijgen. De hele nacht heeft
mevrouw De Kat naast het bed van haar
man gezeten. Van de ene in de andere
zorg. Moeders hebben het in de wereld
vaak hard te verantwoorden.
Johannes Althusius
DEN HAAG (A.N.P.). De Stichting
Johannes Althusius heeft de minister
president geschreven, dat „zfj met ver
ontrusting kennis heeft genomen van de
mededeling, dat de regering nagaat, in
hoeverre de koning en de prins van
Oranje, de gemaal en de dochter des
konings, vermoedelijke erfgenaam der
kroon, aan de heffing van inkomsten
belasting onderworpen zullen worden".
Het bestuur van de stichting meent,
dat dit voornemen in strijd is met ons
stellig recht, hetzij geschreven, hetzij
ongeschreven, met een goede traditie en
met de goede trouw, die allen past ten
opzichte van het staatshoofd.
DEN HAAG De cijfers van sport-
toto 51 van het afgelopen weekeinde, de
laatste van dit seizoen, luiden:
Aantal deenemers: 385 986. Bruto in
leg: 529.792,20. Prijzenbedrag: f 74.832.
Eerste prijs: 96.157,60, twaalf meldin
gen van dertien goed, bruto per kolom
8.013,00. Tweede prijs: 52.449,60, 192
meldingen van twaalf goed, waarvan een
met twee kolommen, netto per kolom
271,70. Derde prijs: 26.224,80, 126
goede voorspellingen van de eerste negen
waarvan twee met twee kolommen, netto
per kolom 205,00.
TEL AVIV (AP) Een ministeriële
crisis dreigt een einde te maken aan
de wankele coalitieregering van Israël
in verband met een felle rede van mi
nister van Defensie Mosje Dajan.
Dajan is naar verluidt in conflict ge
komen met minister van Buitenlandse
Zaken Abba Eban over de positie van
Israël in het teken van de vrede in het
Midden-Oosten.
Dajan heeft op een besloten vergade
ring van zijn verenigde arbeiderspar
tij verklaard dat Israël geen aandacht
moet schenken aan de V.N.-resolutie
van november, die Israël oproept zich
terug te trekken uit de bezette Arabi
sche gebieden.
Dajan heeft voorts aangedrongen op
een spoedige Israëlische vestiging in
de nieuwe gebieden. Hij zei tevens dat
de Arabieren de resolutie als een gele
genheid beschouwen om Israël terug te
dwingen achter zijn vooroorlogse gren-
(Van onze correspondent L. Kleijn)
PARIJS De zieke man die Frankrijk na tien jaar
gaullisme weer is geworden gaat zondag naar de
stembus. De eerste zondag zal iedere Franse man
en Franse vrouw op zün eigen partij stemmen. Dat
wil zeggen, de communist op de communistische
partij, de socialist op de socialistische partij, de ka
tholiek van Elzas lotharingen en van Bretagne op
het katholiek centrum en de gaullist op de gaul
listische partij. Wij noemen maar de voornaamste
partijen. Er zijn er nog veel meer. Maar die zetten
in de nieuwe Kamer niet zo heel veel zoden aan de
dijk. ZU zijn, althans wat getalsterkte betreft, te
verwaarlozen.
De komende zondag zal dus iedere grote partij
aan de cijfers kunnen zien welk percentage zij in
het land onder de kiezers vertegenwoordigt. Maar
daar houdt het mee op. De zondag daarna worden
de herstemmingen gehouden en pas die geven de
doorslag.
Dan zullen, om maar een voorbeeld te noemen, so
cialisten en communisten samen bekijken, waar zij
het beste met één enkele kandidaat voor de dag
kunnen komen om een gaullist te verslaan. Dat
overleg tussen socialisten en communisten zal niet
overal even gemakkelijk gaan. Als in een bepaald
kiesdistrict socialisten en communisten niet sterk ge
noeg zijn om een gaullist te wippen, geven de so
cialisten de voorkeur aan een man van het katholie
ke centrum. Maar daar willen de communisten niet
van horen. Want volgens hun terminologie men
vergeve ons de uitdrukking, maar wij citeren let
terlijk willen zij niet kiezen „tussen de pest en
de cholera", tussen een mam van hetcentrum en
een gaullist. Voor de commufttatepv-piiecies als voor
de gaullisten, bestaat er alleen maar een zwart-wit.
Grijze tussentinten zijn er niet. De communisten
zijn totalitair. Net zo totalitair overigens als de gaul
listen.
Stemming verdeeld
Bij de socialisten is zoals gezegd de stemming ver
deeld. Guy Mollet, de algemeen secretaris van de
socialistische partij, die het partijapparaat goed in
handen heeft, wil de communisten als verkiezings
bondgenoten niet los laten. Hij zou zelfs veel verder
willen gaan en met de communisten ook een rege
ringsprogramma willen maken. Maar hij ziet zelf wel
in dat de tijd daarvoor nog niet rijp is. De onoverko
melijke muur tussen socialisten en communisten
is de buitenlandse politiek, de gemeenschappelijke
markt van Brussel, de supra-nationaliteit, de verhou
ding tot Amerika en Israël. Guy Mollet troost zich
met de hoop dat de communisten op den duur wij
zer zullen worden. Hij bassert die hoop op wat ei-
gaande is aan vrijheidsdrang in de communistische
landen achter het ijzeren gordijn.
Defferre
Tegenover Guy Mollet in de socialistische partij
staat een man als Gaston Defferre. burgemeester
van de grote havenstad Marseille. Defferre is in 1965
een blauwe maandag tegenkandidaat geweest van
De Gaulle voor het presidentschap van de republiek.
Hij werkte een programma uit dat goed in elkaar
zat: „Horizon 1980", waarin de voornaamste plaats
was toegekend aan hervorming van het nationaal
onderwijs. Niet alleen voor de middelbare scholen
maar ook voor het universitair onderwijs. Was dat
program aangenomen, dan zou er in Parijs in d>-
meidagen niet één barricadegevecht zijn geleverd,
maar Defferre brak zijn hals over het conservatis
me in de socialistische partij en over eenzelfde con
servatisme bij het katholieke centrum. Bij het centrum
waren het de klerikalen en bij de socialistische partij
de anti-klerikalen die de toon aangaven.
De hoopvolle „grote federatie" die Defferre wilde
stichten, een federatie van socialisten, progressieve
liberalen en progressieve katholieken werd in de
grond geboord. Gaston Defferre is nu weer doende
die ^rote federatie te doen herleven, maar van al
die verspilde tijd hebben inmiddels de gaullisten dik
geprofiteerd.
V ogel verschrikker
Overal in het land, tot in het kleinste dorp en ge
hucht, heben de gaullisten hun communistische vo
gelverschrikkers in de grond gepoot. Men weet hoe
het met vogelverschrikkers gaat. In het begin vlie
gen alle mussen en spreeuwen van schrik weg, maar
op den duur gaan zelfs de schuwste vogels bovenop
de pet van de vogelverschrikker zitten. Als de com
munisten werkelijk zulke boemannen waren, zoals
De Gaulle het wil voorstellen, zou de logische conse
quentie zijn alle communistische burgemeesters in
Frankrijk en dat zijn er heel wat van hun
post te verwijderen. Maar dat durft natuurlijk nie
mand, want veel communistische burgemeesters zijn
in hun stad of dorp goede administrateurs
Om hun percentage in het land zo nauwkeurig mo
gelijk te kunnen peilen heben de communisten in
alle kiesdistricten van Frankrijk bij de eerste ronde
van zondag eigen kandidaten gesteld. De gaullisten
hebben dat precies zo gedaan. Staat dat percentage
gaullistische stemmen vast, dan zal voor de zondag
daarop bij de herstemmingen worden onderhandeld
tussen gaullisten, katholiek centrum en conservatie
ve democraten van Giscard d'Estaing om overal
waar dat mogelijk is, een communist of socialist te
wippen.
Zuiver theoretisch zou men dus al maandagmor
gen globaal kunnen uitrekenen hoe de nieuwe Kamer
er uit zal zien. Want voor de tweede ronde, de her
stemmingen, geldt niet meer de volstrekte meerder
heid maar is hij of zij gekozen die de meeste stem
men haalt. Waren er maar drie partijen dan ging
die theorie wel op wat men aan het volgende voor
beeld kan zien.
In kiesdistrict a krijgen bij de eerste ronde de socia
list 20, de communist 15 en de gaullist 13 stem
men. Samen 48 stemmen. Volstrekte meerderheid 25
(de helft plus 1). Aangezien niemand de volstrek
te meerderheid heeft gehaald moet een week later
een herstemming worden gehouden. De communist
trekt zich bij die herstemming ten voordele van de
socialist terug. De socialist krijgt derhalve 20 plus
15 stemmen en is dus gekozen. Wanneer de lezer
Pisani: sprekend geweten
Mollet: partij de hand.
voor zichzelf een soortgelijk optelsommetje maakt:
eerste ronde gaullist 20, centrum 15 en Giscard
d'Estaing 13, dan is de gaullist bij de tweede ronde
gekozen, aannemende dat of het centrum, of Giscard
d'Estaing zich terugtrekt.
Maar de praktijk is heel wat ingewikkelder. De po
litieke leiders kunnen nu wel tot de kiezers zeggen
doe dtt of dat, maar de kiezers zelf zijn er ook nog
en die stemmen in het geheim, zonder dat er een
pottenkijker bij is.
Een socialist kan bij de herstemming van zijn par
tij het advies krijgen: stem op een communist.
Maar in het stemhokje kan hij uit stille angst voor
een communist heel best op een linkse katholiek
stemmen.
En wat zal bij de herstemmingen de grote massa
van het katholieke centrum doen wanneer straks een
katholiek de keus heeft tussen een socialist, een
gaullist of een conservatieve democraat? Stemt hij
op een socialist, dan heeft hij het griezelige gevoel
indirect een communist te steunen. Stemt hij op een
gaullist, dan zullen er misschien wel geen barricade
gevechten meer komen maar met die gaullist is hij
in de aap gelogeerd met de gemeenschappelijke
markt en wat De Gaulle morgen voor rare spron
gen maakt moet die aarzelende katholiek maai- af
wachten.
1 <r fni<r O rc «*r
ZeUer 't,v
Bij de herstemmingen van zondag over een week,
gaan dus twee oartijen vastberaden naar de stem
bus: de communisten en de gaullisten. Zij zijn zo
goed als zeker van hun kiezers, want zij zijn straf
georganiseerd. Maar tussen die twee stuan miljoe
nen aarzelende socialisten, liberalen, katholieken,
conservatieve democraten, die noch De Gaulle noch
de communisten vertrouwen.
Te midden van al die honderden en honderden kan
didaten op jacht naar een Kamerzetel, zouden wij
er bijna één vergeten. Een karaktervol man als Pi
sani, die in zijn strijd tegen De Gaulle zijn minis
terportefeuille en zijn Kamerzetel ter beschikking
heeft gesteld. Voor hem is de communistische par
tij een doodgewone conservatieve partij geworden,
die van de ontwikkeling in de wereld de afgelopen
twintig jaar niets heeft geleerd. Wat Pisani De Gaul
le bitter verwijt is, dat de generaal leger en politie
op d? studenten heeft afgestuurd, in plaats van be
kwame mannen, die bereid en in staat waren, sa
men met studenten en hoogleraren aan de universi
teiten een nieuwe structuur te geven „lk beschuldig
er De Gaulle openlijk van", heeft Pisani gezegd,
„dat hij onze studerende kinderen de weg heeft op
gedreven van 't geweld en dat zij uit louter solidari
teit achter Cohn Bendit heben aangelopen".
Maai Pisani, ofschoon het sprekende geweten van
Frankrijk, is een eenzaam man. Hij staat dicht bij
de Franse socialisten, maar de Franse socialisten
ln hun oude huis hebben nog niet de moed kunnen
vinden de deur van dat huls voor Pisani open te
zetten.
UTRECHT De katholieken van Ne
derland willen een vernieuwing van de
liturgie, die verder gaat dan nu het ge
val is. Men is op vele plaatsen uit pas
torale noodzaak eigen wegen gegaan,
dikwijls met zo duidelijke resultaten, dat
't niet verantwoord zou zijn hier te veel
af te remmen. Dit constateert kardinaal
Alfrink als voorzitter van de Nederlandse
bisschoppenconferentie in z\jn verslag
aan de postconciliaire raad voor de litur
gie. De liturgische raad had in juni 1967
het wereldepiscopaat gevraagd om een
verslag van de resultaten der liturgie
hervorming in de Kerk.
Hel rapport dat kardinaal Alfrink over
de liturgiehervorming in ons land uit
brengt. telt 5 pagina's en dringt behal
ve op grotere vrijheid ook aan op verbe
tering van de liturgische gebeden. Het
gebruik van de landstaal, zo verklaart
kardinaal Alfrink. blijkt geen oplossing
van alle moeilijkheden to zijn. Nieuwe
gebeden doen hot beter. Kwalitatief min
der geslaagde teksten wijken nu al dui
delijk voor de betere, zo merkt hij op.
Het gebruik van de eigen landstaal
in de liturgie en de ingevoerde vereen
voudigingen maken hot voor de gelovi
gen mogelijk de liturgische plechtighe
den intensive!- te beleven. Als gevolg
daarvan verdwijnt de devotie, terwijl de
schriftuurlijke verdieping toeneemt. Ook
het gemeentebesef groeit doordat het al
te klerikale karakter van de liturgie af
neemt, ook al is dit nog maar gedeelte
lijk het geval. Een bijzondere plaats in
de liturgievernieuwing in ons land ne
men de z.g. experimenteercentra in,
waar nieuwe liturgische vormen in de
praktijk worden uitgeprobeerd, 't Blijkt,
aldus het rapport der Nederlandse bis
schoppen, dat de liturgievernieuwing in
deze experimenteercentra velen en
niet alleen jongereen geactiveerd heeft
en weer bij de vieringen betrokken.
Kardinaal Alfrink constateerde echter
ook, dat het van de andere kant als een
nadeel ervaren wordt, dat de hervor
ming van de liturgie nog zo weinig ver-
nieuweing inhoudt. De bisschoppen in ons
land zijn van mening, dat met behoud
van de centrale gebeden van de andere
sacramenten er nog veel bijkomstighe
den zouden kunnen verdwijnen, die niet
ter zake doen. Kardinaal Alfrink dringt
er bij de liturgische raad op aan. dat
naast het gebruik van de bewerkingen
van de z. g. preces eucharisticao, de
eucharistische gebeden, ook het gebruik
van een aantal oorspronkelijke Nederlan
se canones toegestaan wordt.
De kardinaal wijdt in zijn rapport ook
aandacht aan de moeilijkheden, die de
liturgiehervorming voor enkelen heeft
meegebracht. De bezwaren, die deze
groepen inbrengen zijn verschillend Som
mige vinden de liturgie te protestants
worden, waarbij er zelfs zijn die de li
turgieverandering zien ais verandering
in het geloof. Anderen opperen het be
zwaar, dat het verdwijnen van het La
tijnse missaal en het gregoriaans het
verlies is van 'n cultuurgoed. Kardinaal
Alfrink constateert vervolgens, dat het
kerkbezoek duidelijke teruggang ver
toont, het meest op de weekdagen. Maar
deze teruggang is beslist niet het gevolg
van de liturgiehervorming. Integendeel,
het is niet uitgesloten, dat de teruggang
enigermate af te remmen zou zijn door
een meer consequente liturgiehervorming
Het rapport constateert verder, dat de
privébiecht afneemt, maar do boete
vieringen veel gelovigen trekken. In het
verlengde van die boetevieringen gaat
ook de privé-biechl soms weer functio
neren. Over de praktijk van het vormsel
zijn vele Nederlandse katholieken vol
daan. De Nederlandse bisschoppen zijn
van mening, dat een vernieuwing van de
theologische visie op dit sacrament een
eerste vereiste is. De zalving der zieken
met 't H. Oliesel wordt algemeen geprac-
tizeerd en men zoekt naar nieuwe vor
men, zo vervolgt het rapport. De zieken
communie wordt nogal eens uitgebreid
tot een korte eucharistieviering voor zie
ke en familie
De paraliturgische vieringen en devo-
tionalia, zoals het lof, processies, rozen
hoedjes enz. daarentegen neme» nf De
zang bleek aanvankelijk de grootste mo
lijkheid van de liturgiehervorming, zo
blijkt verder uit het rapport. Er was wei
nig Nederlands liedrepertoire: ook aan
protestantse zijde was men pas kort aan
een grondige vernieuwing begonnen en
de traditionle Geneefse psalm- en lied
melodieën riepen bij de katholieken nog
al wat weerstand op.
In het algemeen is do liturgiehervor
ming dus positief opgevat. Ook de kerke-
bouw en de stijl van de liturgische voor
werpen passen zich gemakkelijk aan. Op
het gebied van de paramenten daaren
tegen is nog weinig ln beweging.
De roep om verdergaande vernieuwin
gen is vrij algemeen. Kardinaal Afrink
besluit zijn rapport dan ook met een plei-
correspondent)
dooi voor een grotere liturgische vrijheid.
„Men is op veel plaatsen uit pastorale
noodzaak eigen wegen gegaan, dikwijls
met zo duidelijke resultaten, dat het
niet verantwoord zou zijn hier te veel af
to remmen. Het wordt ook steeds duide
lijker dat riten en gebeden flexibel zul
len moeten zijn naar aard en omvang en
plaats van samenkomst van de gemeen
te. Ook hier is allereerst een grote vrij
heid voor de plaatselijke en regionale
kerken gewenst".
(Van
ALMELO Naur w ij i
inwoner van het Overijsselse stadje Har-
donberg sinds 20 aprij van dit Jaar ge
vangen ln Oost-Berlijn. Het Is de 29-Ja-
rlge Johannes G. II. Usser. Vermoedelijk
heeft 7-iJn arrestatie een politieke reden.
Het ministerie vun Buitenlandse Za
ken zou zich al met dc zaak hebben be
zig gehouden. De moeder vun Efeser, de
weduwe C. H. Esscr-Mlddng, Is dezer da
gen teruggekeerd van een bezoek uan
West-Berltjn, waar ze ln contact is ge
weest met het Nederlandse consulaat.
Haar is echter een zwijgplicht opgelegd.
Voorzover bekend ls de heer Esser ver
loofd met een meisje uit Oost-Berlijn.
HIJ zou al verschillende pogingen hebben
ondernomen om met haar te trouwen,
hetaij tn Nederland, hetzij ln Oost-Duits
land, maar al zijn pogingen stuitten af op
politieke moeilijkheden. Het ls daarom
niet uitgesloten, dat dc heer Esser wordt
vastgehouden op verdenking van poging
zijn verloofde naar het Westen te smok
kelen. De heer Esser is ln de Oostduit-
stad Magdeburg geboren. Hij kwam In '50
naar Nederland en verwierf in 1966 de
Nederlandse nationaliteit.