Politie hersenspoeling verweten
FFT T F WOORDEN TN MOORDZAAK
Strijd om Kennedystemmen
tussen overige kandidaten
Twintig jaar
in Kerkdrielse
zaak geëist
Vette jaren voor toerisme zijn voorbij
Militaire
pensioenbond
komt op voor
ambtenaren
Winst voor McCarthy of Humphrey
Randolph (57), enige zoon
van Churchill overleden
Oude man in
West land door
auto overreden
Zet jongste Kennedy
strijd alleen voort?
VRIJDAG 7 JUNI 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 5
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH Mr. W. M.
Nijs, de verdediger van de Kerk
drielse vrachtwagenchauffeur, die
ervan wordt verdacht zijn vrouw
en vriend vermoord te hebben
door ze te laten verdrinken, heeft
gisteren voor de Bossche recht
bank de politiemannen van het
vooronderzoek in staat van be
schuldiging gesteld. Hij nam zelfs
het woord „hersenspoeling" in de
mond. Hij eiste „waarmaking van
de aantijgingen" die woensdag op
de eerste zittingsdag en gisteren
tegen zijn cliënt Jan H. (34) wa
ren uitgebracht.
Officier van justitie, mr. J. Booster,
had al eerder een gevangenisstraf van
20 jaar geëist. De verdediger concludeer
de tot vrijspraak. De officier sprak in
zijn requisitoir van: „ontnuchterend,
kil makend en stil makend, dat een man
•an de kant van de vaart zielig om zijn
vrouw ligt te schreeuwen, omdat zojuist
zijn vrouw en zijn vriend zijn verdron
ken. Vermoord door hem. Daags daarna
neemt hij met zijn minnares in de rouw
kapel afscheid van zijn vrouw en de
man van zijn maitresse, terwijl Jan en
Trees vier dagen tevoren in een boom
gaard in eikaars armen hadden gelegen.
„Een afschuwelijke, smerige intrige,"
noemde mr. Booster de zaak.
Anders waren de scherpe veroordelin
gen van mr. Nijs. „Verdachte is zwaar
misleid door de politieautoriteiten; ik
moet spreken van zeer onhoorbare mis
leiding. De verhoren (soms meer dan 10
uur achtereen) zijn ware uitputtingssla
gen geweest. Jan wist op het laatst niet
meer wat hij zei. Er is zwaar met hem
gesold. Ik heb als advocaat veel meege
maakt, maar dit gaat mij te ver. Men
heeft hem gedwongen een volledige be
kentenis af te leggen, aldus de raadsman
van verdachte. „Het is zeer kwalijk dat
de vraagstelling die de politie-autoritei-
ten tijdens de verhoren gebruikten, in
de processen-verbaal in positieve zin zijn
omgegooid".
Suggestieve vraagstelling zou niet
van de lucht zijn geweest. In het begin
van het latere onderzoek zijn Jan H. fo
to s getoond van de reconstructie in het
Culemborgse zwembad. Onder de toch
wel subjectieve kop „moord in beeld"
lieten politiemannen hem de platen zien.
Een verschijnsel, waar mr. Nijs zich
uitermate verbolgen over toonde, betrof
de „beruchte vertrouwelijke gesprek
ken" zoals hij het noemde. In de pau
zes van de afmattende verhorenmara-
thons lieten de ondervragers Jan niet
met rust. In praatjes van „mens tegen
over mens" is hij verder „uitgeknepen",
volgens de raadsman.
„Het schijnt iets bijzonders te zijn
(Ut de politie ook nog menselijk
heeft gesproken tegen hem. Het
slaat steeds apart opgetekend dat
(dan) van man tot man werd gesproken.
En hiervan niets zou worden vastgelegd.
Dergelijke gesprekken hebben het zo
goed gedaan, dat verdachte huilend be
sloot te bekennen," merkte mr. Nijs op.
„Hij moest twintig minuten hebben om
weer enigszins tot rust te komen. Hij is
toen gedwongen de drie bekentenissen af
te leggen. Een methode die veel over
eenkomst vertoont met een hersenspoe
ling aldus mr. Nijs in zijn urendurende
pleidooi.
Op grond van deze factoren betwistte
hij dp juistheid van het vooronderzoek
dat ruim een jaar, nadat het drama op
donderdag 25 augustus 1966 zich had af
gespeeld, werd ingesteld.
Afschuwwekkend
Mr. Nijs wildg zijn pleidooi „uitslui
tend baseren op wat over het feitelijke
gebeuren op de bewuste donderdag ls
vastgelegd door politie en justitie".
De officier van justitie mr. Booster zei-
de dat in het eerste gesprek dat hij met
Jan heeft gehad, deze openhartig de om
standigheden heeft medegedeeld. Een af
faire die de officier kwalificeerde als
„schokkend en afschuwwekkend, die zelfs
in 't buitenland verotrusting en veront
waardiging heeft te weeg gebracht". Jan
vertelde ook dat hij met Trees ging
trouwen. Mr. Booster: „Verdachte had
Benoeming
DEN HAAG De minister van
Landbouw en Visserij is voornemens,
prof. dr. F. W. J. Kriellaars te benoemen
tot voorzitter van de stichting Land-
bouweconomisch Instituut.
MIDDELBURG (ANP) Wat
de ontwikkeling van het buiten
lands bezoek aan Nederland
betreft kan geconstateerd wor
den. dat voorhands de „vette
jaren" voorbij zijn en dat dit
jaar hoogstwaarschijnlijk het
derde „magere jaar" zal worden.
Ter geruststelling diene. dat het
getal „zeven" in dit geval geen
geldigheid heeft, De zg. vette
jaren waren acht in aantal
1958 tot en met 1965toen het
Nederlands aandeel in het to
tale internationale toerisme was
gestegen van 1,2 tot 2,44 In
1966 en 1967 is dit percentage
gedaald en voor het laatst
genoemde jaar moet het, op
dezelfde basis berekend, onge
veer 1,9 bedragen hebben.
Dit zei vrijdagochtend op de
jaarvergadering van de Alge
mene Nederlandse Vereniging
voor Vreemdelingenverkeer
(ANW) de voorzitter, prof. dr.
ir. H. C. J. H. Gelissen, die
eerder had opgemerkt dat in
ons land de ingrediënten voor
een toenemend bezoek, vooral
uit andere werelddelen, zeker
aanwezig zijn. Maar wij moeten
deze reizigers dan wel duidelijk
kunnen maken dat ons land
niet alleen geografisch maar
ook cultureel in het centrum
van Europa ligt.
Naar de vaste overtuiging van
de voorzitter gaat heel Neder
land een goede toeristische toe
komst tegemoet, al zal de ont
wikkeling in de meeste streken
wellicht minder spectaculair
zijn dan in Zeeland.
Voor het binnenlandse toerisme
is 1967 een goed jaar geweest.
De meeste plaatsen in het
binnenland geven aanzienlijke
stijgingen te zien van de ge
registreerde Nederlandse over
nachtingen. Ook het feit dat
voor buitenlandse reizen slechts
27 miljoen gulden meer werd
uitgegeven dan in 1966, een
stijging van 2 tegen respec
tievelijk 20', en 17', in de
voorgaande jaren, wijst erop
dat de belangstelling voor va
kanties in eigen land groot
geweest moet zijn, meende
voorzitter Gelissen.
Met een bedrag van 5.6 miljard
gulden is Amerika het land, dat
de grootste ontvangsten heeft
uit het buitenlandse bezoek, in
Europa zijn dat Italië (met
5.25 miljard gulden), Spanje
(met 4,5 miljard) en Frankrijk
(met 3,6 miljard). Nederland
komt op de elfde plaats met
één miljard gulden. Voor de
huidige stagnatie worden als
oorzaken genoemdEr komen
steeds meer aantrekkelijke toe-
ristenlanden bu. gemakkelijk te
bereiken door IT- en charter-
vervoer: de groei van het bui
tenlandse toerisme aan Neder
land is lange tijd gestimuleerd
geweest door het in vergelijking
met de omringende landen lage
prijspeil (een voordeel waaraan
de laatste jaren een einde is
gekomen) en in Amsterdam is
de uitbreiding van de hotel-
capaciteit in de hogere prijs
klassen sinds 1964 achtergeble
ven bij de groei van het bui
tenlands bezoek. De deviezen-
opbrengst van het Inkomend
reisverkeer vergelijkend met. die
van enige andere bedrijfstak
ken. stelde de directeur dat
zonder het bezoek van buiten
landers aan ons land in 1966
1.3 miljard gulden minder aan
deviezen zou zijn ontvangen.
Dit is ongeveer 4.7 e/r van de
totale opbrengst van de Neder
landse export van goederen en
diensten.
Daar de schoolvakanties in de
Duitse deelstaat Noordrijn-
Westfalen. die onze kust de
meeste buitenlandse bezoekers
levert, vervroegd zijn. valt het
zwaartepunt van het Nederland
se beroek dat jaar weer samen
met het buitenlandse. In juli
zullen nu vele gasten moeten
worden geweigerd, waartegen
over in augustus een aanzien
lijke onbenutte capaciteit staat.
UTRECHT (ANP) Dc algemene
militaire pensioenbond heeft tijdens de
algemene vergadering in Utrecht een
motie aangenomen, waarin de bond zijn
teleurstelling uitspreekt over het ver
werpen van het wetsvoorstel ziektekos
tenvoorziening ambtenaren en gepen
sioneerden.
De bond is van oordeel, dat voor het
niet aannemen van dit wetsvoorstel de
I gepensioneerden net zo vei zijn als In
1950, toen alleen aan, de actiefrdienende
ambtenaren bij wijze van interimrege-
I ling een tegemoetkoming in de ziekte-
I kosten werd verleend. Volgens de bond
zijn de beloften van de regering na een
reeds in 1964 met algemene stemmen
aangenomen motie „Engelsman-Blom"
I uitgebleven.
één motief tot moord: het vurige verlan
gen om met Trees te trouwen. In ons
gesprek loog hij echter een verhaal van
a tot z. Waarom? Uit schaamte? Nee!
Om de verhouding die hij al lang had
met Trees te verbergen".
De officier zei zoveel waarde, aan deze
eerste verklaring te hechten, omdat toen
nog geen sprake kon zijn van: „z'n kop
gek praten".
Hij zette voorts uiteen dat de auto,
waarin Jan, zijn vrouw en vriend Johan
K. zaten, op de bewuste avond opzette
lijk de bocht bij de Zuid-Willemsvaart
was omgegaan. Jan zou zelfs iets naar
links hebben gestuurd om het schrikhek
te missen en ook nog een prop gas ge
geven te hebben om goed in het water
te komen. Een en ander was uit de re
constructie van het „ongeval" 15 maan
den later, naar voren gekomen.
De raadsman mr. Nijs vocht deze re
constructie hard aan. De omstandighe
den waaronder ze was gehouden, zouden,
naar zijn mening totaal niet over
eenstemmen met die van de besuste
avond. „De deskundige heeft alles van
horen zeggen".
Voorzien
De officier had de beschuldigingen aan
het adres van de politie al voorzien. „Dit
is tegenwoordig „in", zei hij in zijn re
quisitoir. Mr. Booster: „Wanneer het
waar zou zijn dat hier een onschuldige
man terecht zou staan, dan zou dat een
schandaal voor de opsporingsambtena
ren zijn. Acht maanden zou hij dan vast
gehouden zijn, gescheiden van het eni
ge wat hij nog heeft, zijn twee dochter
tjes. Dat zou een groot onrecht zijn.
Maar H. heeft hem niet alleen in de af
grond van zijn smerige intrige laten
kijken, doch ook in zijn hart. Wij had
den een mens willen zien die wilde boe
ten. De man die u nu ziet is iemand an
ders. Een harde, die de moeder van zijn
kinderen heeft vermoord".
De rechtbank zal 20 juni uitspraak
doen. Vandaag dient de zaak tegen Trees
K. V.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON De democratische
gedelegeerden van de staten Indiana.
Nebraska en Californië, die op grond van
de uitslag btf de voorverkiezingen hun
stem aan Robert Kennedy hadden moe
ten geven op de democratische partij
conventie in Chicago, zijn van deze ver
plichting ontheven. En Washington
vraagt zich thans af voor wie dc dood
van senator Kennedy stemmenwinst zal
betekenen. De meesten geloven dat de
stemmen verdeeld zullen worden tussen
de beide overgebleven democratische
kandidaten, senator McCarthy en vice-
president Humphrey.
Op grond van opiniepeilingen lijkt
vice-president Humphrey thans van de
democratische kandidatuur verzekerd.
Volgens veel waarnemers ziet het er niet
naar uit dat zelfs een coalitie van Mc
Carthy- en Kennedyaanhangers Hum
phrey's succes zal kunnen tegenhouden.
Zijn banden met de vakbonden, met veel
IPSWICH (AFP-Reuler) Randolph
Churchill, de enige zoon van sir Winston
Churchill, is gisteren op 57-jarige leef
tijd in zijn woning bij Ipswich overle
den. Hij was reeds enige tijd ziek. Vier
jaar geleden had hjj een longoperatie
ondergaan.
De schrijver en journalist Randolph
Churchill werkte aan een grote biogra
fie van sir Winston, waarvan tot dusver
drie delen zijn verschenen. Met uitzon
dering van de jongste dochter Mary, die
met de conservatieve oud-minister
Christopher Soames onlangs benoemd
tot ambassadeur in Parijs is getrouwd,
hebben geen van de kinderen van Win
ston Churchill zich kunnen onttrekken
aan de invloed van de geweldige per
soonlijkheid van hun vader. In de twee
de wereldoorlog stuurde Winston Chur
chill Randolph naar Joego-Slavie om te
pogen de verzetsbewegingen daar nader
tot elkaar te brengen. Hij sprong inet
een valscherm boven het gebied waar
Tito met zijn partisanen verbleef uit
een vliegtuig. Zijn ervaringen daar leid
den ertoe, dat Engeland zich afkeerde
van koning Peter en de rechtse verzet-
leider Mihalovic. Uit een eerste huwelijk
met Lady Pamela Dingby had hij 'n zoon.
de 24-jarige Winston Spencer, die ook
politicus en journalist is geworden. Uit
een tweede huwelijk met Juni Osborne
werd een dochter, Arabella, geboren.
machtgroeperingen in de partij en met
de vele, niet al te vooruitstrevende be
volkingsgroepen, zijn zo hecht, dat vol
gens velen zelfs voor de moord op Ro
bert Kennedy de uitslag al verzekerd
Daar komt volgens sommigen bij dat
Humphrey zich weieens zou kunnen ver
zekeren van de steun van senator Ted
Kennedy, de jongste en enig overlevende
van de Kennedybroers, die in ruil voor
het vice-presidentschap onder Humphrey
de meeste stemmen van zijn broer zou
kunnen meebrengen. Zelfs vóór de dood
van Robert zou Humphrey aan de moge
lijkheid hebben gedacht. Humphrey koes
tert grote genegenheid voor Ted Kenne
dy en zijn vrouw Joan.
De grote vraag bij dit alles blijft welke
aantrekkingskracht senator McCarthy
blijft uitoefenen. McCarthy die Humphrey
als senator van Minnesota is opgevolgd,
heeft altijd geweigerd op het verzoek van
Robert Kennedy in te gaan een gezamen
lijk strijd tegen Humphrey te voeren.
McCarthy antwoordde onlangs nog dat
hij alleen Humphrey wel zou kunnen
verslaan en Kennedy daarbij niet nodig
had. Hij beschouwde Humphrey, met wie
hij ondanks zijn verschillen van mening
toch bevriend is gebleven, als zijn voor
naamste tegenstander.
McCarthy is thans de enige kandidaat
van de democraten en rebellen die pro
testeren tegen het beleid van de regering
Johnson. De nestor van de Amerikaanse
opiniepeilers. George Gallup, trekt daar
uit de conclusie dat McCarthy met de
Randolph Churchill.
IVan een onzer verslag gevers)
's-GRAVENZANDE Donderdagmid
dag vondt een aanrijding met dodelijke
afloop plaats op de afrit van de Maas
dijk naar de Heenweg bij 's-Graven-
zande. De 78-jarige Joh. van Nieuwkerk
wilde met de fiets aan de hand de weg
oversteken. Hij werd aangereden door
een auto bestuurd door C. de J. uit Maas
dijk. Tijdens het vervoer naar een zie
kenhuis is N. aan de verwondingen be-
Ilubert Hu-mphrey.
erfenis en de stemmen van Kennedy zal
gaan strijken. De minderheidsgroepen
die Kennedy zouden steunen, waaronder
vooral de negers, zouden hun stem nu
aan McCarthy gaan geven.
Maar de tegenstanders van Gallup ver
klaren daarentegen dat de vrijgekomen
gedelegeerden hun stem zullen verbinden
aan de kandidaat die in november het
meeste kans op succes heeft tegenover
de republikeinse kandidaat. En McCarthy
zou nog moeten bewijzen dat hij dat is.
Maar voordat de strijd om de vrijge
komen stemmen zal losbarsten, zal enige
tijd voorbij zijn gegaan. Tot volgende
week is de campagne in verband met de
moord op Kennedy onderbroken.
Senator Ted beminnelijk en resoluut
(Van een onzer redacteuren)
De dood van „Bobby" Kennedy heeft plotseling en op een dramalisehe
manier diens jongste broer in de aandaeht geplaatst, Hij is de laatste der
Kennedy's die op hel politieke toneel is achtergebleven en alleen al ziln
simpele aanwezigheid daar doet de vraag rijzen wat hjj in de toekomst
gaat doen. Zal hij, getrouw aan het ideaal van zijn broers, de strijd voort
zetten Of zal hjj. verbitterd door de gebeurtenissen, een andere weg gaan?
De vraag is nog open. Toch is zij actueel genoeg om nu op dit moment
meer dan gewone aandacht voor Edward Kennedy (36) te rechtvaar
digen. Tot voor kort had zijn naam alleen voor Amerikanen een vertrouwde
klank. Voor de buitenwacht bleven de contouren van zijn persoonlijkheid
vager dan die van zijn broer Robert.
Ted Kennedy kwam In 1962 In dc senaat, als afgevaardigde van de staat
Massachusetts. Dc actie die hij toen voerde, was eerder beminnelijk dun
resoluut. Men kon de indruk krijgen, dat zijn kandidatuur minder was
ingegeven door zijn eigen politieke ambities dan door die van zijr. vader.
GENUANCEERD
Die indruk was voor een groot deel onjuist. Dit bleek uit Teds activiteiten
in de senaat. Over de grote dingen dacht hij genuanceerd. Over de kleine,
praktische zaken (het wolzijn van „zijn" staat betreffend) had hij
resolute en positieve meningen, die h(J niet onder stoelen of banken stak.
Zijn optreden in de senaat kreeg meer en meer waardering. Overal gingen
de deuren voor hem open. Hy pakte de dingen iets minder ruw aan dnr
zijn broer Robert. Wat de een bereikte met harde woorden en doorzettings
vermogen. veroverde de ander met scherpzinnigheid en diplomutle.
Dat verklaart ook het feit, dat Edward als „groentje" In de senaat in 1962
met zijn eerste speech dadelijk de voorpagina's van de kranten haaide.
Kortelings verraste h|J de Amerikanen met zeer persoonlijke uitlatingen
over China, Vietnam en het negerprobleem. Het verschil In karakter tussen
de beide broers zal ook wel verklaren waarom president Johnson beter
kon praten met Ted. dan met Bobby Kennedy.
GEEN RIVALEN
De laatste jaren stonden beide broers als politici naast elkaar. Reiden
hadden een grote, energieke staf: beiden hielden redevoeringen over dezelfde
zaken. En vaak kwamen ze b(j elkaar aan huis; niet alleen om de familie
aangelegenheden te bespreken, maar ook om elkaar te consulteren e
politieke aangelegenheden. Meer dan rens gaven ze te kennen dat ze nooit
eikaars rivalen zouden worden als kandidaat voor bet presidentschap.
Edwards politieke talenten hel/ben waarschijnlijk dc Kennedy's zelf (papa
Joe voorop) nog het meest verbaasd. Vroeger zagen ze het niet In hem
Zijn broers en zusters plachten hem goedmoedig te verwijten, dut men geen
verstandig woord meer met elkaar kon wisselen als hij zich b|J h. I
gezelschap voegde. Dit nam echter niet weg, dat Kennedy senior altijd
net best met zoon Ted kon opschieten. Toen John en Robert hun twijfel
uitspraken over de geschiktheid van hun broer als senator, wuifde li(j.
wellicht tegen eigen overtuiging in, hun bedenkingen weg.
„Jullie", zei hij, „hebben Je doel bereikt. En iedereen heeft je geholpen,
Nu ls het Teds beurt. Wat hij ook wil, ik sta erachterEn Ted wilde
senator worden. Hij wilde dat waarschijnlijk mede omdat hij een Kennedy
was en als zodanig wilde bewijzen, dat men hem. als de Benjamin i
het gezin, ten onrechte als een buitenbeentje beschouwde.
ONGELUK
Een jaar nadat tn de senaat kwam, werd z(Jn broer, dc prcsldenl
de Verenigde Staten, vermoord. Nauwelijks van deze schok hersteld,
verloor hij bijna zelf het leven b(j een ongeluk. Z(jn vliegtuig stortte r
en enkelen van zijn naaste medewerkers vonden de dood. Zelf moest hij met
een gebroken rug In het ziekenhuis opgenomen worden. Wie hem van nabij
kenden, beweerden dat de zes maanden, die h|] daar lag, hem tot eer
ander mens hadden gemaakt. Ze hadden hem dc tijd gegeven over dj
dingen na te denken, hoofdzaken van bijzaken te schelden en met grotei
gevoel voor de werkelijke levenswaarden zijn politieke idealen na te streven
DRIE KINDEREN
Overigens zijn er ook andere gebeurtenissen geweest, die zijn karakter In
een markunt licht stelden. Samen met Robert IJverde hij Indertijd v
het presidentschap van broer John. En zowel John als Robert waren
erover eens, dat Teddy het hardst werkte. HIJ organiseerde de verkiezings
actie in twaalf westelijke staten, stuurde zelf zijn vliegtuig door de wind
en regen, maakte omwille van de kiezers de eerste skisprong
zijn leven en nam deel aan een rodeo in Montana. De „zachte" Edward
ontpopte zich plotseling als een man, die in resoluutheid niet voor broer
Robert onderdeed.
Ted Krnnrdy is getrouwd met de blonde Joan Bennett, dochter van de direc
teur van een advertentiebureau in New York. Hij heeft drie kinderen.
Niet alleen uit medeleven, ook om andere redenen lijn veler ogen momen
teel op hem gericht.
ADVERTENTIE
zondag 16 junivaderdag