Klaas Steur
OP VERKENNING
veertig jaar priester
INAVO-SCHAKEL (SL0T)|
MET 720 TOT 770 KM PER UUR
kijken,
vliegen en
vijftien
opnamen
per seconde
K 'ii iiftjiijftjItiiiiiyWHlil
f 4*
m
Luchtmacht
lichtend
voorbeeld
voor
veilig
verkeer
op de weg
ZATERDAG 1 JUNI 1968
Het bezoek aan de vliegbasis Twenthe was om twee redenen bij
zonder plezierig. Enerzijds omdat het een weerzien na enkele jaren
van oude bekenden was en anderzijds omdat het voor een repor
tage over de Koninklijke Luchtmacht zoveel te bieden heeft. Na
onze opwachting te hebben gemaakt bij de eerste officier, de
overste Van Empel, begaven we ons naar de overzijde van de lange
startbaan, waar het 306 fotoverkenningssquadron is ondergebracht.
We vielen meteen met onze neus in de boter want toen we met de
speciale gele doorlaatpas op de revers gespeld de streng bewaakte
zone binnenreden, werd een zogenaamd proefalarm gegeven. Eerst
wat gek opkijkend bij het tegenkomen van allerlei mensen met gas
maskers op, merkten we al gauw dat die dingen geen overbodige
luxe vormden, want het gebouwencomplex stond op sommige
plaatsen „blauw" van het traangas. Maar op het „ongeschonden"
bureau van squadroncommandant majoor Adriaens konden we
toch even rustig praten.
Het 306 squadron is enig in zijn soort.
Waar andere luchtmachtonderdelen
tot taak hebben gedeelten van
het Westeuropese luchtruim zo no
dig te verdedigen of in oorlogstijd vuur-
steun te geven aan grondtroepen, is
„306" geheel ingesteld op het uitvoeren
van verkenningen. De bijna raketvor-
mige Starfighter met zijn messcherpe
vleugels, waarmee het squadron vliegt,
is daartoe uitgerust met een revolutio
nair camerasysteem van Nederlands
u.f.
fabrikaat, dat zo'n 15 opnamen per se
conde kan maken.
Dit jaar bestaat 306 precies vijftien jaar.
Via Volkel. de Duitse bases Bückeburg
en Laarbruch en Deelen. belandde het
in 1963 op Twenthe waar het als eerste
Nederlandse squadron werd uitgerust
met de F-104G Starfighter.
Zijn taak bestaat uit het uitvoeren van
verkenningen door visuele waarneming
van de vlieger en door middel van
luchtfoto's. Tot zijn opdracht behoort
het zoeken naar en rapporteren van
eventuele dreigingen, zoals bijvoorbeeld
troepenconcentraties, kernwapenopstel
lingen en nieuwe vliegvelden.
Als men ziet dat daartoe met een snel
heid van circa 720 tot 770 kilometer
per uur gevlogen wordt, begrijpt men
pas welke capaciteiten een bestuurder
van een Starfighter moet bezitten.
Binnen twee seconden wordt een doel
(per missie worden er meerdere aan
gevlogen) gepasseerd en ln die tijd
moet de piloot waarnemen wat er staat
(bijvoorbeeld tanks) en hoeveel en van
welk soort- Daarnaast moet hij met een
knop de camera's in werking stellen en
bovendien moet hij in de lucht blijven:
dat wil zeggen vliegen, wat echt geen
kleinigheid is,
Zodra de „kist" is geland Is het een
en al bedrijvigheid eromheen. Nog voor
de vlieger zich heeft losgegespt zijn de
films al onder de coókplt weggehaald
om in snel tempo ontwikkeld, afgedrukt,
en ..gelezen" te worden door een expert
op het gebied van fotoverkenningen.
Deze geeft eventuele nieuwe bevlndin-
Een Starfighter van het 306
squadron van Twenthe op ver
kenning. Onder het cijfer „3" van
de registratie zijn de drie zwarte
luikjes te zien waarachter de
camera's verborgen zijn. Het
toestel is uitgerust mef extra-tip-
en buiktanks om de actieradius
zoveel mogelijk te vergroten.
gen dan door aan instanties die belang
hebben bij de waarnemingen.
Men kan stellen dat het nu allemaal
maar een beetje „Spielerei" is. Maar
toch vormt het een noodzakelijke voor
bereiding op de taak die hopelijk nooit
behoeft te worden uitgevoerd. De vlie
gers en het andere personeel moeten zo
veel mogelijk blijven oefenen in het
zuiver uitvoeren van hun missles om
gereed te blijven voor de eventuele dag
en het uur dat men nooit kent.
Om maar met de woorden van onze
begeleider luitenant-vlieger Smith te
zeggen: „We vliegen onze broek uit,
zoveel is er te doen."
Dat het besturen van een Starfighter
echt niet zomaar iets is bWjkt ook uit
de eisen die gesteld worden aan de
voorervaring van de aspirant-cursisten.
Alvorens een vlieger aan de opleiding
voor de „honderd vier" mag beginnen
moet hij al 500 uur hebben gevlogen op
een ander type straaljager, bijvoorbeeld
de Thunderstreak.
Ook de Starfighteropleiding vindt plaats
op de vliegbasis Twenthe. op de zoge
naamde conversievlucht.
Voordat de vliegers kunnen worden los
gelaten op de diverse squadrons, maken
ze eerst tientallen lesuren op het mo
dernste vliegtuig van de luchtmacht en
daarnaast brengen ze ook vele uren
door in de vluchtnabootser. een ge
trouwe kopie van een Starfightercock
pit, waarin ze leren omgaan met de
vele nieuwe technische snufjes van dit
uiterst gecompliceerde vliegtuig.
LANGS DE WEG
Rijdend over de basis valt. ons de hoe
veelheid zorgvuldig geplaatste verkeers
borden op. maar ook de goede staat
Om Starfighter en vlieger in de
lucht te krijgen en te houden is heel
wat personeel noodzakelijk, het
geen uit bijgaande illustratie moge
blijken. 1. Tankwagen; 2. Koelwa
gen; 3. Marshaller; 4. Zuurstof wa
gen; 5. Meteoman met weerballon;
6. Bediener zuurstofwagen; 7. Start-
wagen; 8. Aggregaat wagen; 9.
Groep monteurs; 10. Lijnchef; 11.
Technisch officier squadron; 12.
Kok; 13. Chauffeur baanveger; 14.
Ziekenverplegers; 15. Dokter; 16.
Chauffeur ziekenwagen; 17. F-104
G „Super Starfighter"; 18. Baan-
veger-stofzuiger; 19. Ambulance
wagen; 20. Reddingsjeep; 21. Be
manning reddingsjeep; 22. Tractor
met bestuurder; 23. Lid bewakings
korps met waakhond; 24. Kapitein
vlieger in anti-G-suit; 25. Vlieg
basis Twenthe.
waarin privé- en dienstauto's zich be
vinden.
Uit een gesprek met verkeersexpert ad
judant Derksen van de Koninklijke
Marechaussee in Den Haag, wordt ons
dat duidelijk.
Alle veiligheidsmaatregelen ln het be
drijf op de diverse onderdelen ten spijt,
is ook het luchtmachtpersoneel mét vele
andere Nederlanders jaarlijks betrokken
bij de ongelukken ln het wegverkeer.
De menselijke aspecten nog daargelaten
betekent het verlies van een man voor
de luchtmacht ook het verlies van een
met zorg opgeleide specialist, die door
zijn capaciteiten z'n gewicht ln goud
dubbel en dwars waard ls.
Onder het motto „Wat heb Je aan een
goede medewerker die op de weg ver
ongelukt" begon de Koninklijke Lucht
macht in 1966 een uitgebreide verkeers-
veillgheidsactie die misschien alleen
vergeleken kan worden met het werk
van het Verbond voor Veilig Verkeer.
KEURING
Daar men bij de luchtmacht echter
geen zeggenschap heeft over het verkeer
op de openbare weg. begon zij de actie
op de eigen onderdelen Iedereen van de
vaste bezetting die nog met zijn privê-
auto het onderdeel op wilde, werd ver
plicht zijn wagen aan een Jaarlijkse
veiligheidskeuring te laten onderwerpen.
Het resultaat na twee Jaar is nu. dat
uiteindelijk slechts tien tot twaalf pro
cent van ae auto's tijdelijk wordt afge
keurd en dat er van een definitieve
afkeuring ln het geheel geen sprake
meer ls-
Het luchtmachtpersoneel krijgt thans
ook een serie van zes lessen die samen
een verkeerscursus vormen; de in Duits
land gelegerde mannen ontvangen zelfs
dubbel zoveel Instructie om vertrouwd
te raken met de Nederlandse èn Duitse
regels en gewoonten. Naast alle chauf
feurs van militaire voertuigen worden
ook de privé-autobezitters van de lucht
macht in de gelegenheid gesteld een
slipcursus te volgen op de vliegbasis
Deelen.
MENTALITEIT
Alle militaire personenvoertuigen zijn
inmiddels uitgerust met velltgheldsgor-
dels, grotere spiegels en brandblusap-
paraton.
Logischerwijze werken deze Interne
maatregelen ook door naar bulten. Met
de verbetering van het materiaal gaat
de veiligheid omhoog, maar ook de men
sen zelf moeten een bepaalde mentali
teit krijgen ten opzichte van het weg-
verkeer Behalve door cursussen wordt
dit nog zoveel mogelijk aangekweekt
door verspreiding van pamfletten, vlot
leesbare urtlkelen. plakplaatjes op
auto's, films enz.
Momenteel gaat de grootste zorg uit
naar de bromfietsers. In 1967 waren 60
luchtmachtmensen betrokken btj brom
fietaongelukken. Drie hunner kwamen
daarbij om het leven en 21 werden
ernstig gewond. Van hen hadden 17
ernstig hoofdletsel opgelopen, hetgeen
de leiding van de verkeersaotle heeft
doen besluiten veel propaganda te gaan
maken voor het dragen van een val
helm (ln luchtmacht taal „smakhoed"»
onder het motto met de dubbele bete
kenis „Een goede helm kort n de kop
niet".
Of er na twee Jaar al resultaten zijn?
Adjudant Derksen: „Niet bewijsbaar,
maar het aantal ongevallen met prlvé-
auto's daalde ln 1967 ten opzichte van
het Jaar daarvoor met tweeëneenhalf
procent; bij de militaire voertuigen liep
het aantal ongelukken terug met één
procent,,.
Feit is ln leder geval dat ln de lucht
macht naast veilig vliegen ook veel
gedaan wordt aan veilig rijden. Wel
licht vormt het daarmee zelfs wel een
lichtend voorbeeld voor vele grote Ne
derlandse bedrijven die zich zo vaak
geconfronteerd zien met het verlies van
belangrijke medewerkers op de weg
GERARD J. PL.UXKF.I.
Terwijl de vlieger zich losgespt,
worden vliegensvlug de houders
met films uit de buik van de Star
fighter gehaald om zo spoedig
mogelijk ontwikkeld en „gelezen"
te worden.
Onder de priesters van het Rotterdamse bisdom, die op de
eerste pinksterdag hun veertigjarig jubileum vieren, is er één,
wiens betekenif ver uitstijgt boven de groepen, waarvoor hij
onmiddellijk heeft gefunctioneerd, dr. K. Steur, pastoor van
De Zilk. Voor de priesters van de beide bisdommen zal deze
benaming wat formeel klinken. Voor hen is hij zonder meer
„Klaas" en is zijn raam méér dan met De Zilk verbonden met
het voormalige Warmondse seminarie, waarvan hij gedurende
zijn bijna 20 jarig professoraat dé belichaming is geweest.
Warmond is steeds gemaakt door de professoren, die er hun
stempel op drukten. In de veertiger en in het begin van de
vijftiger jaren is Warmond Steur geweest, zoals het in het
begin van dc-ze eeuw Van Noort, Beijssens en Vlaming was.
Daarom vooral is hij „Klaas", ook voor de ouderen en jongeren,
die deze bescheiden, bijna bedeesde Volendammer nooit gezien,
laat staan gehoord hebben.
Aan de Nijmeegse universiteit opgeleid
in de godsdienstwetenschappen, kwam
hij ln 1931 naar Warmond, waar hij in
de eerste jaren aan het filosoflcum een
leerstoel bekleedde in de natuurfiloso
fie. Doch zijn levenswerk begon in
1936. toen hij deze verwisselde voor een
professoraat in de dogmatische theologie.
Zijn bekendheid is vooral veroorzaakt
door factoren van bulten. Zelf trad hij
slechts in de openbaarheid t
zich daartoe, meestal van binnenuit, ge
dwongen zag. Enerzijds was er het en
thousiasme van zijn leerlingen, dat zijn
faam deed rondgaan, anderzijds de tra
giek van het abrupte einde van zijn pro
fessoraat, dat ln de verdachtmakingen
van de voorooncUalre Kerk ten gronde
is gegaan.
De belangrijkste factor was het enhou-
siasme van zijn studenten, dat tot op de
dag van heden ln een meer verstilde
Steurs vrijmoedigheid was geworteld in het soliede
sprekende geloof van de Volendamse vissersman, met
verbonden bleef voelen.
dankbaarheid voortduurt Het heeft zijn
goede grond ln het theologiseren van
Steur zelf
van meet of aan ls hij een eigen weg
gegaan. Had zijn voorganger Verhaar
zijn beste krachten nog besteed aan de
voltooiing van het handboek van Van
Noort. met Steur had de handboeken-
theologie plotseling afgedaan. Geruime
tijd voordat de Nouvelle Theologie ln het
door de oorlog geïsoleerde Nederland be
kend werd. sprak Steur reeds een taal
die voordien vanaf de theologische ka
theders niet gehoord was Taalgebruik is
symptomatisch, het verraadt een wijze
van denken, een manier van zich ver
houden tot de werkelijkheid Hieologie
was voor hem dan ook niet het voort
bouwen aan een overgeleverd begrippen
systeem. doch een poging de werkelijk
heidsvisie van het geloof op een eigen
tijdse wijze te verwoorden Hierbii ging
bil op een zeer persoonlijke manier te
I>e vrijmoedigheid die hl) ten toon
spreidde was geworteld ln het solledr en
bijna vanzelfsprekende geloof van de
Volendamse vissersman. met wie hij zich
zeer nadrukkelijk verbonden bleef voe
len. De zorgvuldigheid waarmee hij te
werk ging, die hem van zijn studenten
deed eisen dat zh naast zijn tractaten
steeds de traditionele handboeken en
do definities van Denzlnger bestudeer
den. vond haar oorsprong In zl|n trouw
aan en verbondenheid met de Kerk
Deze karakteristiek van geloofsverwoor-
dlng heeft ook zijn wijze van theologi
seren beïnvloed. Hij was voor alles de
prekende theoloog. In zijn colleges sprak
hij met de studenten over hun geloof en
her en der ln het bisdom beklom hij de
preekstoelen om naar de beste theolo
gische traditie „in het midden der kerk"
zijn ideeën uit te proberen en te for
muleren.
Deze zelfde trek (bracht hem ln de na
oorlogse jaren tot een veelvuldig contact
met dc directe zielzorg HIJ voelde dat
er een nieuwe wijze van denken en ge
loven groeide en dat het voor de theolo
gie een levensnoodzaak was daarbij aan
wezig te zijn, opdat er niet een nieuwe
kloof zou groeien tussen de wetenschap-
pel ijke theologie en het geloof van het
kerkvolk
Het zal dan ook niet verwonderen, dat
praktisch al zijn boeken een neerslag
vormen ofwel van zijn preken óf van
zijn colleges De twee bekendste „Niet
wij maar HIJ' en „Christelijke toe
komstverwachting" zijn rechtstreekse
uitgaven van respectievelijke vasten- en
adventsconferentles. en zelfs zijn meest
technische werk „Dogmatische tractaat
over het Sacrament van het huwelijk"
moet verstaan worden tegen de achter
grond van „Liefde Leven" en „Liefde
Streven", wuarln hij.rijn conferenties
voor de Volendamse gehuwden en ver
loofden heeft neergelegd.
De stijl van zijn boeken is verouderd
Het kon bijna niet anders ZIJ drukken
op een uiterst sensibele wijze «Ie reli
gieuze gevoeligheid van die dagen uit.
die geheel anders was dan die van nü.
Doch wil byhoeven daarover niet be
treuren. ZIJ hebben hun werk gedaan.
Voor velen hebben zij de verrassende
verwoording betekend van wat er eigen
lijk ln hen loefde, zij hebben hun de
uitweg gew<*zen uit verstarde patronen en
hen bevestigd ln hun geloof en In zich
zelf. en hun daardoor de weg vrijge
maakt om op eigen wijze verder te
Dit was rijn Ideaal ook met zijn stu
denten HIJ weigerde hen te overladen
met een te uitvoerig wetenschappelijk
apparaat overal waar hij dit als een be
lemmering zag voor een zichzelf verant
woordend geloven. Onwrikbaar bleef hij
tmuw aan zijn opdracht, priesters te
vormen en geen vaktheologen
Het kon dan ook niet uitblijven dat zijn
faam zich spoedig verspreidde voorul
door de grote groep van zijn enthou
siaste leerlingen Oudere collega's moch
ten al eens hun hoofd schudden over
de toen nieuwe Ideeën die zij van
„die Steur' hadden, meestal werden rij
ontwapend door het serieuze geloof dat
zU eveneens van „die Steur' luidden ge
leerd.
EERHERSTEL
Toen dan ook In 1954 dit professoraat
in een golf van verdachtmakingen, de
nunciaties en maatregelen tot een voor
tijdig einde kwam. waren allen die
Steur werkelijk kenden, meer verbaasd
en verontwaardigd dan geschokt Zijn
geloof stond eenvoudig bulten kUf en
In zijn theologie ls hij steeds dermate
omzichtigheid to werk gegaan, dat
het o
land o
orelUk f
w Ijfelen
iljn
rechtzinnigheid te
Men heeft sindsdien meer dan eens over
rehabilitatie gesproken. V«x>r allen die
hem echt genegen zijn. hoeft het nlrt
In hun ogen Is de man nooit ontluis
terd He» zou slechts een rehabilitatie
kunnen zijn van hen die tot deze nffalre
bijdroegen Bovendien, wanneer tiet nog
nodig was geweest, heeft het tweede
Vaticaans concilie, mot name ln de con
stitutie over de Kerk door huur be
schouwingen over hef priesterlijk karak
ter van het volk Gods zijn visie meer
dan voldoende bevestigd.
Toch blijft het een trieste zaak. Zowel
voor de mens Steur, dte ln een van zijn
gevoeligste plekken, zijn trouw aan de
Kerk. werd gekwetst, als voor die Kerk
zelf Er ls weer eens oen profeet tot zwij
gen gebracht Allen die hem ln zijn la
tere jaren hebben mogen volgen, zijn er
zich van bewust welk e. n kostbaar ge
luid ln het huidige kerkelijke denken
gemist wordt
W. J. DE ORAAfT, pr.
