uniek!!
stereo
festival
VAD
„Je moet er geweest zijn om
er over te kunnen oordelen'
fields Sou^ont een radiospel
dat het dertig jaar uithield
slechts 6?5
Documentaires over apa rtheici in Z.-Afrika
Piet Kort
vertelt over zijn
ervaringen
DE LEIDSE COURANT
VRUDAG 24 MEI 1968
Knelpunt komt
aan de orde
T/OLGENDE week komt in de Kamer het
wezenlijke knelpunt van 'slands hui
dige sociaal-economische welzijn uitvoerig
aan de orde. Zowel het debat ov€
„loonnota" als de verdere behandeling
van de B.T.W.-wet (de nieuwe omzet
belasting!) zullen toegespitst kunnen
worden op de vraag of en hoeveel de
regering bereid is verder te gaan met
het reserveren en beschikbaar stellen
van geld voor de werkgelegenheid.
Dat de oppositie klaar stond om het
voorgenomen regeringsbeleid met zwaar
geschut te bestoken, ligt voor de hand.
Ware dit niet zo, dan verloor de politieke
oppositie een goed deel van haar be
staansrecht. Maar wat we in ons artikel
van dinsdag als verwachting uitspraken,
gaat kennelijk gebeuren: ook vanuit de
Kamerfracties die politiek haar funda
ment vormen, zal de regering onder druk
gezet worden om te bewijzen dat de
hoqfdlljnen van haar sociaal-economisch
beleid de werkgelegenheid zo veel als
maar mogelijk is ten goede zullen komen.
Voor ons blijft ook na het kennis
nemen van diverse reacties op en kant
tekeningen bij de jongste regerings
nota de nog onbeantwoorde vraag, of de
maatregelen die het kabinet aankondigt
niet met een veel forser financiële in
jectie uitgevoerd zouden moeten worden
om voor het structurele werkgelegen
heidsprobleem ook inderdaad een struc
turele oplossing te vinden.
AL vóór de regeringsnota was het
kabinet-De Jong ook van bevrien
de zijde gewezen op de mogelijkheid
dat ondanks een samenspel van vóór-
en nadelen in de B.T.W.-wet voor de
sociaal-zwakste groepen het eindresul
taat wel eens negatief zou kunnen zijn.
De eerste ronde van het Kamerdebat
heeft die indruk versterkt, zodat met
reden verwacht mag worden, dat óf het
gebied van de tarieven óf op dat
van aanvullende maatregelen af
spraken worden gemaakt, waardoor het
duurder worden van eerste levensbehoef
ten kan worden voorkomen óf anders
opgevangen. Met het optrekken van
sociale uitkeringen valt dan wel iets
niet alles! te bereiken. Maar omdat
ook zoiets geld kost, is het geen on
belangrijk detail, waar de regering meent
dat geld vandaan te moeten halent ult-
I sluitend uit verhoogde premie-inkomsten
of uit de meer-opbrengst van de nieuwe
omzetbelasting voor de schatkist?
Op dit punt zouden we een misschien
niet zo voor de hand liggend verband
willen leggen met de „loonnota". Het
bevriezen van contractverbeteringen kan
een noodzakelijke maatregel zi.
om zo'n maatregel te kunnen verdedigen
al zou haar duur inderdaad
tijdelijk zijn moet het kabinet
onze mening dan tegelijkertijd zorgen
voor drie dingen: ten eerste voor
krachtiger beleid bij het bestrijden
de structurele werkloosheid; ten tweede
voorkomen dat een loonstop in bedrijv
gaat leiden tot hogere winstuitkeringen;
ten derde een verhoogde aandacht
de laagstbetaalden.
Begin van deze week hebben we
twee eerstgenoemde punten al in
kort besproken. Over het derde nog
kanttekening.
IN het complex van nieuwe belasting-
plannen en loonmaatregelen blijft
sociaal het gevaarlijkste punt dat de
actie om de toekomst van de sociaal-
zwaksten te verbeteren wordt afgeremd,
zo niet stop gezet.
Economisch is wel juist, dat t
zienlijke inkomstenverbetering van dui
zend topfiguren of van 150 Kamerleden
de conjunctuur minder doet, dan
heel bescheiden loonsverhoging var
groep der zwaksten, maar in de gegeven
situatie lijkt sociaal toch alles e
pleiten, dat de regering bij het maken
uitzonderingen dan toch in de eerste
plaats aan de zwaksten denkt.
j zouden een „bevriezing van
C.A.O.'s" want daaropp komt verlen
ging van contracten toch wel neer
thans acceptabel vinden, wanneer het
minimumloon hiervan vrijgesteld werd,
door daarvoor begin 1969 wel een even
tueel noodzakelijke verhoging te laten
doorgaan.
Een zekere nivellering is dan natuur
lijk niet te voorkomen; maar na het
opbergen van de loonstop moeten vak
beweging en bedrijfsleven dan maar
overleggen of en hoe ze de ongunstige
gevolgen daarvan weer kunnen weg-
Op die manier wordt o.i. het best
voorkomen dat een maatregel die de
regering noodzakelijk acht niet ten koste
gaat van een onderdeel van een beleid dat
menigeen in het bedrijfsleven
politiek sociaal dringend noodzakelijk
mm
(Vervolg van de voorpagina)
Tegen de VAD Is ook aangevoerd, dat
de werknemers op den duur een te gro
te invloed op het ondernemingsbeleid
zouden krijgen, ten nadele van continuï
teit en groei van de onderneming. Het
tegendeel is volgens de voorstanders het
geval, want de werknemers krijgen dan
juist een groot belang bij het succesvol
opereren van een onderneming. En ove
rigens past de VAD in de democratise
ring van de maatschappelijke verhoudin
gen.
Niet verplicht
De voorstanders achten een verplichte
Invoering van de VAD uit psychologische
overwegingen ongewenst. Zij staan een
geleidelijke invoering voor. Zij zouden
VAD via CAO's willen regelen, zo no
dig van bedrijfstak tot bedrijfstak ver
schillend van vormgeving. Van de over
heid wordt verwacht, dat zij de toepas
sing van VAD stimuleert en juridische
belemmeringen wegneemt.
Waar een VAD-regeling moeilijk of
niet uitvoerbaar is ln ondernemingen
met een rechtsvorm zonder waardepa
pieren, bij de overheid, bij korte dienst
verbanden (bouw) zou „investerings-
loon" in de plaats van VAD moeten tre
den. Deze extra-loonsverhogingen zou
den evenmin contant uitgekeerd moeten
worden, maar op een rekening bij een
sociale beleggingsmaatschappij moeten
worden gezet. Wat dit onderwerp betreft j
verliest de vakbeweging weer de greep
op enKele medestanders, want deze SER-
leden vinden, dat investeringsloon niets
te maken heeft met een andere verde
ling van overwinst.
Zonder te willen beweren blijkens
het SER-advies dat er nooit iets be
hoeft te veranderen, zijn de werkgevers
tegen VAD. Zij ontkennen, dat de be
staande vermogensverschillen oorzaak
zijn van maatschappelijke tegenstellin
gen en zij ontkennen ook, dat grote
groepen geen enkel vermogen bezitten.
Overigens wordt volgens hen de beteke
nis van het bezit van een vermogen on
derschat. De versterkte sociale zeker
heid en de sterk toegenomen collectie
ve voorzieningen hebben de betekenis
van het bezit van een zeker vermogen
anders dan voor eigen bedrijfsvoe
ring aanzienlijk verminderd.
De tegenstanders verwachten van al
gemene toepassing van VAD een nega
tief effect op de economische groei. Zij
bestrijden, dat de beloning van de fac
tor arbeid te laag zou zijn in verhou
ding tot de beloning van de factor ka
pitaal.
Kapitaalvlucht
Dc feiten zouden het tegendeel uitwij
zen. Als men voorts de positieve resul
taten van het ondernemen ook nog eens
met VAD zou belasten, zou het risico
dragend kapitaal zich wel eens van het
ondernemen kunnen terugtrekken en an
dere, meer perspectief biedende moge
lijkheden kunnen gaan zoeken. Dc tegen
standers menen, dat de factor kapitaal
grotere risico's loopt dan de factor ar- I
beid. Bij faillissement b.v. is het kapi
taal meestal verloren, de arbeidspoten- I
tic blijft met als ruggesteun nog de
werkloosheidsuitkering.
Voor verwezenlijking van de deelge
nootschapsgedachte, aldus de tegenstan
ders van de VAD, moeten andere mid
delen worden toegepast, zoals verbeter
de communicatie, delegatie en overleg
binnen de onderneming, met als even
tueel sluitstuk winstdeling.
Maar in dit streven kan beslist geen
uitgangspunt worden gevonden voor een
beleid, gericht op wijziging van de ver
mogensverhoudingen, zoals met VAD
worden beoogd. Nog sterker keert deze
groep zich tegen investeringsloon, dat
wordt genoemd „een door niets gemo
tiveerde kostenstijging".
De SER heeft in zijn eigen advies ook
uitvoering aandacht geschonken aan de
premiëring van spaar- en winstdelings-
régelingen, een ander Instrument tot be
zitsvorming. Een aantal nieuwe facili
teiten wordt bepleit, opdat deze rege
lingen aantrekkelijker worden en alge
mene toepassing krijgen.
(ADVERTENTIE)
Een stereo langspeelplaat waar
op 14 beroemde, internationale
amusementsorkesten 14 beroem
de werken spelen. Verkrijgbaar
bij elke erkende grammofoon-
platenhandelaar. Haast ul Dit
Is een tijdelijke aanbieding. De
oplage is beperkt.
ö-—
Tienduizend vragen
in 300 uitzendingen
Zondagavond 26 mei klinkt om
uur als inzet van de radiorubriek
„Hersengymnastiek" de herkennings
tune „Run rabbitt run". Het is die dag
precies dertig jaren geleden, dat de
AVRO-radio naar een idee van de t
malige programmaleider mr. J.
Daas startte met dit onverwoestbare
spel van parate kennis, dat nog steeds
gehoor van ruim vierhonderddui
zend luisteraars trekt. De heer Jan
Herpen, chef van de afdeling „Ge
sproken woord" bij de AVRO. die teza-
:n met chef omroepdienst Jan Boots-
;vr. Ciska v. Nispen-Harms (Mieke)
en Gerard van Krevelen al vele jaren
dit spel voor de microfoon leidt, ver
telde ons iets over de geschiedenis van
deze nog altijd populaire radiorubriek.
Voor de oorlog was de heer G. de Jos-
seling de Jong gedurende 16 uitzendin
gen vragensteller in dit radioprogram
ma. Gedurende de bezetting verdween
„Hersengymnastiek" uit de ether, maar
keerde in. 1946 terug. Toen werd om
roeper Jan Boots de vragensteller, met
assistentie van („Hoe is de stand Mie
ke") AVRO-omroepster mej. Mieke
Melcher, Bob Wallagh en dirigent
Gerard van Krevelen voor de muzikale
vragen. Miekè hield de score bij tot
zij in het huwelijk trad en naar Canada
verhuisde, waar ze thans nog „radio
actief" is bij de Canadian Broadcasting
Company. Haar plaats werd toen inge
nomen door mej. Ciska Harms. De
honderdste uitzending vond plaats op
1 april 1951 en bestond uit een wed
strijd tussen radio- en dagbladjourna
listen. Twee jaar later werd de „Her
sengymnastiek" een onderdeel van de
„Bonte Dinsdagavondtrein", maar de
rubriek kreeg in 1957 een zelfstandig
plaatsje op de zondagavond.
Competitie
Het spel werd steeds aangepast aan de
tijd en kreeg meer een competitieka
rakter. De uitzendingen wonnen daar
door aan vaart en spanning. Menigmaal
werd dit spel in dienst gesteld van grote
charitatieve acties als „Wie opent de
kluis" in 1958 en „Alles op een kaart"
in 1959. De heer Van Herpen heeft van
1964 tot 1966 dit veelbeluisterde pro
gramma op zijn eentje voorbereid en
voor de microfoon gebracht. Vanaf 1966
werd het competitiekarakter weer door
gevoerd en vorig 'jaar werd de compe
titie tussen de deelnemende teams be
sloten met het opsporen van het „mees
terbrein" in de winnende ploeg. Zon
dagavond 26 mei zal tijdens de laatste
uitzending van dit seizoen ook degene
uit het winnende team, die de meeste
vragen foutloos heeft beantwoord, wor
den aangewezen.
Talloze vragen
„Hersengymnastiek" is vermoedelijk
het oudste Nederlandse radiospel,
waarop later talloze variaties zijn ont
staan, die inmiddels vrijwel alle
maal verdwenen zijn. Ook de televi-
siequizes werden menigmaal geënt op
deze rubriek, waarvoor duizenden luis
teraars in de loop der jaren evenzove-
le vragen en antwoorden mochten in
sturen. Jan v. Herpen, die voor elk van
de uit tien deelnemers bestaande teams
in totaal twintig vragen moesten for
muleren, had bovendien de zware taak
om de duizenden ingezonden vragen
met antwoorden te verifiëren in ency
clopedieën, woordenboeken e n atlas
sen. Op zijn afdeling heeft hij een dos
sier met nog talloze vragen en ant
woorden, waarop hij nergens in, de be
staande literatuur een bevestiging van
juistheid kon vinden. Menige ingezon
den vraag moest in de loop der tijd
worden afgewezen, omdat ze te moei
lijk of te gemakkelijk waren, of om
dat de vragen reeds in een van de vo
rige uitzendingen waren gesteld. Van
Herpen stelt er namelijk een eer in om
niet in herhaling te vallen. Goede
vragen en antwoorden, die in de
„Hersengymnastiek" kunnen worden
opgenomen, worden met vijf gulden
door de AVRO-radio gehonoreerd.
In meer dan 300 uitzendingen van dit
spel werden op de talloze teams meer
dan tienduizend vragen afgevuurd. Bob
Wallagh verzamelde ze en liet ze in
boekvorm verschijnen onder de titel
„Hoe is de stand Mieke?". Samen met
Jan Boots schreef Van Herpen enige
V. 1. n.
„Mieke"
G. van Krevelen, J. Boots,
en J. van Herpenpresen-
van het, A.V.R.O.-spelletje
hersengymnastiek".
NEDERLAND I
(STER-
I reclameuitzendingen om
18.55, 19.03, 19.56, 20.16)
NTS:
I 18.50 uur:
Pipo de clown
19.00 uur:
Nieuws in het kort
TROS:
i 19.06 uur:
Mr. Ed, tv-serie
19.30 uur:
The Munsters, tv-serie
NTS:
20.00 uur:
Journaal
TROS:
20.20 uur:
Nachtdienst, tv-klucht
22.30 uur:
Moment, magazine
22.30 uur:
Rede generaal
De Gaulle
NTS
Tweede journaal
Olympla's Toer
VARA:
21.00—22.30 uur:
NBC-Orkest o.l.v.
Arturo Toscanini,
concert
22.55—23.55 uur:
Prettig weekend,
platenkeus.
NEDERLAND II
(STER-
reclameuitzendingen om
18.55 en 20.16)
NTS:
18.50 uur:
Pipo de clown
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.03 uur:
Weekjoumaal voor
gehoorgestoorden
19.25 uur:
Open oog, signalerings
programma
20.00 uur:
Journaal
VARA:
20.20 uur:
Achter het nieuws,
actualiteitenrubriek
20.45 uur:
Coronation Street.
NCRV:
19.10 uur
Zo maar zomers,
amusementsprogr
(deel I)
20.00 uur:
Rede generaal
22.15 uur:
Uitgerekend,
consumentenprogr.
NTS:
22.20 uur:
Tweede journaal.
Televisie morgen
NEDERLAND I
TELEAC:
14.30 uur:
Russische lee
NTS:
16.00 uur:
Nieuws in het kort
NCRV:
16.01 uur:
Onder de loep.
filatelistisch allerlei
16.20 uur:
Abbott en Costello,
film
16.45 uur:
Kijkkast,
j eugdprogr amma
De Gaulle, rwaama Zo
maar zomers (deel II)
20.50—22.00 uur:
Donker licht,
luisterspel
TROS:
22.4023.55 uur:
All-in, amusements
programma.
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Piet Kort, free-lancc
journalist van de omroep In Hilver
sum, reisde eind vorig jaar naar Zuid-
Afrika, toen hij omroeper kon worden
bij de Nederlandse dienst van „Die
Suid Afrikaanse Uitsaai Korporasie".
Het sehonk hem de unieke kans om
geruimte tijd te werken in een
land, dat door zijn eigen apart
heidspolitiek geen goed meer kan doen
in de ogen van de gehele wereld. In
Zuid-Afrika zeggen ze altijd: „Je moet
er zelf geweest zijn om er over.te kun
nen oordelen". Na vier maanden te
hebben gewerkt bij de SAUK zegt
Kort, dat hij het volkomen eens is inel
deze uitspraak. Je moet zelf de ellen
dige gevolgen van de apartheidspoli
tiek gezien hebben, om echt te weten
wat die betekent voor de negers, die
misbruikt worden voor het vuilste
werk. 's Avonds moeten ze terug naar
de negergetto's waar de armoe zich
opstapelt en waar onder hel opzette
lijk in stand gehouden proletariaat de
misdaad welig tiert. Terwijl Zuid-Afri
ka volledig steunt op de goedkope
zwarte arbeider, vleit de blanke zich
met dc leugen: „Kijk eens wat wij van
het land gemaakt hebben. Welvaart
overal, te danken aan de blanke".
Wat blanken en niet-blanken in die
vier maanden van zijn verblijf in Zuid-
Afrika tegen hem gezegd hebben,
heeft hij opgeschreven. Wat links
rechts mensen in ingezonden brieven
aan hun kranten schreven, heeft hij
uitgeknipt. De negatieven, knipsels en
aantekeningen werden via brieven of
vriendelijke verlofgangers naar
derland getransporteerd. En al dit i
teriaal heeft hij niet alleen gebruikt
voor een uiterst leerzaam boekje, dat
onder de titel „Een land apart" in de
Zwarte Beerreeks van uitgeverij Bru-
na te Utrecht is verschenen, maar
werd door Piet Kort en de VARA ook
gebruikt voor het maken van drie ra
diodocumentaires die binnenkort (29
mei, 5 en 12 juni) zullen worden uitge
zonden.
De vorm van deze drie radioprogram
ma's is te danken aan de regie en lei
ding van de oud-hoorspelpionier van
de VARA, de heer S. de Vries jr. Hij
vertelt ons. dat al dit „dode" materi
aal van knipsels, foto's en notities zich
alleen maar leende voor de vorm van
een gedramatiseerde documentaire,
waarbij het woord dramatiseren dan
alleen in technische zin dient te wor
den verstaan. S. de Vries had voor dit
doel liever met amateurs dan met le
den van de hoorspelkern gewerkt,
maar dat plan lukte niet. Ook Zuid
afrikanen behoudens een gunstige
uitzondering durfden hieraan geen
medewerking te verlenen. Daarom
laat hij de journalist Piet Kort als
verteller optreden, die gesprekken
voert met blanken en niet-blanken
(acteurs en actrices) naar aanleiding
van authentieke gesprekken. Aan het
slot van de drie documentaires is de
aanhouding van Piet Kort op het
vliegveld Jan Smuts door de veilig
heidspolitie gereconstrueerd. Daar
ontnam men hem zijn laatste aante
keningen, filmrolletjes en geluidsband
jes, alvorens men hem toch liet ver
trekken.
Van zijn verblijf in Zuid-Afrika zegt
Kort, dat hij er met een gevoel van
tolerantie en begrip, ondanks bepaal
de vooroordelen, naar toe gegaan is.
Al spoedig kwam hij tot de ontdek
king, dat hij in dit politieke klimaat
niet kon leven en hot stond toen al
vast, dat hij de Suid Afrikaanse Uit
saai Kopcrasie spoedig weer zou ver
laten.
Overigens heeft hij behoudens moei-
RadiojoumaUet Piet Kor» éi Johannes
burg.
lijkheden bij het maken van foto's in
negergetto Alexandra bij Johannes
burg al die vier maanden vrijwel niets
van de veiligheidspolitie gemerkt.
Schamper verklaarde Piet Kort, dat
thans door de Zuidafrikaanse ambas
sade in Den Haag middels bulletins
aan de pers wordt verklaard, dat al
les wat Piet Kort over Zuid-Afrika
vertelt, gelogen is. De kreet „Je moet
er geweest zijn", doet daar kennelijk
nu geen opgeld meer en daarom heeft
Piet hem maar gebruikt als titel voor
zijn drie radiodocumentaires.
jaren geleden het boekje „Hersengym
nastiek", dat zoveel belangstelling trok,
dat hij vorig jaar een nieuwe afleve
ring onder de titel „Koppie, koppie"
samenstelde.
De reacties op dit programma zijn
telbaar. De luisteraars schrijven
middellijk als ze menen, dat een vraag
wel met een punt wordt gehonoreerd,
terwijl het antwoord foutief zou zijn
geweest. Ook het omgekeerde komt
voor. Van Herpen zegt: „We vinden
dat leuk en schamen ons er niet
om een gemaakte fout te herstellen.
Toch nemen we alle voorzorgsmaatre
gelen om te zorgen dat de gestelde
vragen en antwoorden waterdicht zijn"
De rubriek vereist niet alleen een goe
de voorbereiding, maar in de research
gaat erg veel tijd zitten. Daarom be
paalt Van Herpen er zich toe, elke dag
minstens twee vragen voor te berei
den en de antwoorden op waarheid te
onderzoeken. Van Herpen die daar
naast tot voor kort zeven boeken ir
de veertien dagen moest bespreken ei:
voor de NRU het wetenschappelijk
journaal „Gamma van Alpha en Beta"
maakt, heeft weinig tijd voor iets an
ders. Sinds twee maanden bezit hij een
tv-ontvanger. Hij kijkt zeer selectief.
Zijn grootste belangstelling gaat uit
naar het tv-drama, kunstrubrieken en
het programma „Luipaard op schoot".
Bij de radio, die hij beroepshalve
voortdurend beluistert, zijn het e
eens de kunstrubrieken die
grootste aandacht trekken. Verder vindt
hij vooral de presentatiestijl van Bert
Garthoff in „Weer of geen weer" een
uniek stukje vakmanschap.
Ambtshalve ziet hij voorts 75 procent
van de toneelpremières van de Neder
landse gezelschappen. De zaterdagoch
tend gebruikt hij om met een groep
heren van middelbare leeftijd op An
na's Hoeve te Hilversum de atletiek-
sport te beoefenen. Hij is namelijk al
sinds enkele jaren gediplomeerd trai
ner bij de Goois Atletiek Club.
Maar de rubriek „Hersengymnastiek"
laat hem nog steeds niet los en hij
hoopt er ook in het nieuwe seizoen met
veel plezier aan te kunnen werken, in
de wetenschap dat hij honderdduizen
den luisteraars met een leerzaam en
interessant halfuurtje een prettige tijd
passering kan bieden.
F ilmsamenvatting
Olympia's Toer
De NTS zendt vanaf vanavond tot en
met woensdag 29 mei elke avond een
vijf minuten durende, gefilmde samen
vatting uit van Olympia's Tour door
Nederland.
De reportages, die door Barend Ba-
rendse van commentaar worden voor
zien, zullen na afloop van het laatste
journaal op Nederland I worden uitge
zonden. Slechts op zondagavond 26 mei
wordt deze samenvatting in het N.T.S.-
sportprogramma ondergebracht, ter
wijl op dinsdagavond 28 mei de repor- j
tage na het laatste journaal op Neder
land 2 wordt uitgezonden.
RADIO
PROGRAMMA
VRIJDAG
HILVERSUM I (402) VPRO:
Nieuws. 18.16 Berichten. De vrije geda
ijdenker en de Oorlog, le
1935 Crlterlurr
VPRO: 18.30 Het
rich tin. 22. 5 Actua
weekend: licht gevi
Volkspartij. Kat
je. 18.46 Actualiteiten. 19.00 Wereldpanora
ma. 19.10 Zo maar zomers: licht gevarieerd
muziekprogramma (opn.) 20.50 Donker
licht, hoorspel. TROS: 22.00 Jazz a go go.
22.30 Nieuws. 22.40 AU ln, gevarieerd pro
gramma. 23.55-24.00 Nieuws.
m) 18.00 Nieuws. 18.03
18.28 Paardesportultsla-
ifoonmuzlek. 18.35 Ver-
Gram mof oonmuzlek
18.52 Taalwenken (her-
ammofoonmuzlek. 19.00
Voor de soldater
00-23.00 Konigir
wedstrijd voor piano 1968.
ieuws en ochtendgymnastiek. 7.20 Socialis-
»ch strijdlied. 7.23 Lichte grammofoonmu-
ek. VPRO: 7.54 Deze dag. VARA: 8.00
leuws. 8.11 Van de voorpagina. 8.15 Z.O.
5: gevarieerd programma. (9.35-9.40 Wa-
).50 Wegwijs: tips
irbeldsverhoudingen.
11.02 Meisjeskoor:
geluld: jong talent. 1
beter Begrip:
beter begrip, ci
/s. ,13.11 VARA-
llchte gra
BRUSSEL NED (324 m)
Amusementsprogram:
Lichte orkestmuziek. 12.55 I
13.15 Gevarieerd programm;
mmofoonmuzlek. 15.44
us muzieklulsteren (2)
lam Kenangan, een
orkestmuziek (gr). 17.25 Radlojour-
i5 S.O.S.-berlchten.
HILVERSUM
II (298m NCRV: 7.1
7.45 Stereo: Moderr
ichte grammofoonmuzlek. 9.30 Ver-
0.55 Kunstkroniek. 11.00 Nieuws. 11.02 Le
en leven met de oecumenen, lezing. 11.1'
Klassieke grammofoonmuzlek. 11.55 S.O.S.-
berlchten. KRO: 12.00 Lichte pianomuziek
gr.). 12.14 Marktberichten. 12.16 Overhelds-
'oorlichtlng: Werk en welzijn. Vraaggesprek
■an Claude Bellonl met de Minister van So-
:iale Zaken en Volksgezondheid dr. P. Slde-
nding. NRU:
Vliegende schijvei
16.02 Nieuws.) NRU: 16.30 Franse les
HIRO: 17.00 Fluoridering van het drinkwa
KRO: 17.30 6-7-6-8: pocketradio voo:
HILVERSUM III (240
1303 Licht lm
:uldzeeserenade.
Dat Willy van Hemert een van onze
bekwaamste t.v.-regisseurs Is, stond al
lang vast. Wat zo'n feit betekent als
zo'n man met praktisch onbeperkte
middelen werken kan, bleek gister
avond, toen de N.C.R.V. 'n bloemlezing
uitzond uit het door hem voor de
Duitse t.v. gemaakte „Von unt ftir
Sic", dat vorig jaar kerstmis door het
Z.D.F. werd uitgezonden. Een opera-
musicalselectie met grote sterren, mag
nifieke decors en kostuums en een, wat
de gezongen operafragmenten betreft,
sublieme beeldregie van Van Hemert.
Merkwaardig bood die regie wat betref!
de Nozze-ouverture niets bijzonders,
evenmin als de musicalselectie aan
het slot. Maar juist de „moeilijke"
operafragmenten met één zangsolist,
die minutenlang zijn, respectievelijk
haar, aria uitzingt en daarmee heel
hoge eisen stelt aan de regie, die
minutenlang de spanning van 'n goed
beeld moet vasthouden, werden stuk
voor stuk dermate juweeltjes van t.v.-
registratie, dat we van een gelijkelijke
congenialiteit zouden dui-ven spreken
van componist, uitvoerenden en regis-
Dit sprak te meer, omdat deze selectie
in de vorm waarin de N.C.R.V. haar
uitzond, extra-fragmentarisch werd:
met Van Hemert als spreker van tus
senteksten, die soms een aardige blik
ln de regiekeuken gunden, maar het
nadeel hadden, dat we by het genieten
van de spU» het recept meeproefden.
Bovendien was Van Hemert klaarblij
kelijk trots op zijn artistieke resultaat.
Dat was terecht, maar het leek er een
beetje op, dat hij zichzelf een krans
reikte, die hy juist in dit geval hele
maal niet nodig had.
We weten niet of het gehele program
ma „vrij voor uitzending" is. Zo dit
het geval mocht zijn, zouden we drin
gend een herhaling in de oorspronke
lijke vorm willen bepleiten. En dan op
een gunstiger tijdstip dan als alterna
tief van een voetbalwedstrijd op het
eerste net, zoals gisteren. Want „Von
uns für Sie" was géén programma, dat
„weggestopt" diende te worden.
Dat gold ten dele wél voor Henk
Badings' „Genesis", óók by de N.C.R.V.
gisteren. Ondanks gebruik van elektro
nische muziek klonk dit toch maar héél
gematigd-modern. Stravinsky schreef
een halve eeuw geleden al geavanceer
der. Juist bü een C.R.M.-opdracht had
den we van de componist mogen ver
wachten wezeniyker eigentijds te
schrqven. minder „geschikt voor ex
port", ook waarop mede het gebruik
van de Engelse taal schynt te duiden.
Op die geschiktheid leek óók regisseur
Rob Mariouw Smit te mikken, die,
kregen we de indruk, zich helemaal
instelde op kleurgebruik, waardoor
bijvoorbeeld de geprojecteerde teksten
in zwartwit nauwelijks leesbaar wer
den en het merendeel van de kijkers
tegen beeldeffecten aan zat te kijken,
die alleen voor de schaarse kleui-
bezitters helemaal waardeerbaar wa
ren. Onze kritische opmerkingen tref
fen nadrukkelijk niet de uitvoerenden,
met name niet het voortreffelijke en
semble „Die Haghe Sanghers", die ook
hier weer hun beste krachten inzetten.
Na „Von uns für Sie" moest Shake
speare in de opera", door de N.T.S. op
„I" uitgezonden, wel een tegenvaller
worden. Niet om de vocalistiek: al
klinkt goed werk van de Opera Studio
natuuriyk niet zo goed als wat de ster
ren in het Duitse programma te bieden
hadden. Maar het repertoire was voor
het grootste deel om het zacht te zeg
gen. weinig interessant. Scenisch was
er in deze zaalreportage weinig te be
leven. Er waren prachtige kostuums,
maar er was geen decor en het geheel
maakte een nogal armetierige Indruk.
Heel kort over woensdagavond: Nettv
Rosenfelds V.P.R.O.-programma „Een
mens is maar een mens", blijft zich op
een plezierig-menselijk niveau bewe
gen. De K.R.O.-rubriek „Kijk op
Kunst" lijkt „gearriveerd" te zijn. Met
name het onderdeel, gewijd aan schil
der A. C. Willink, waarin deze zichzelf
ontmythologiseerde, was voortreffelijk.
V g
