Eerste Europese kunstmaan ruimte in
LANCERING VANAF STERFBED
Rijk doet alles om
Shell-chemie in ons
land te houden
Nijmeegse studenten
in SS-uniform op
„Oostenrijk -receptie
BELGISCHE C.V.P. WIL
IN ZEE MET SOCIALISTEN
Bouw verlamd
door diefstal
van kabels
Straks geen
eigen t.v.-
satellieten
Drie doden
bij ramp
flatgebouw
Kongo koopt
Friendships
AARDGAS
TUINBOUW
IN STUDIE
Makelaars
juichen vrije
huren toe
Toenadering tussen beide partijen
VRIJDAG 17 MEI 1968
DE LEIDSE COURANT
Vai
n:( correspondsnt)
I (Van
Onlangs schreven wij reeds dat j
liet er niet zo goed voorstond met
de Europese ruimtevaart. Zowel
de organisatie die de raketten
I houwt (ELDO) als degene die
voor de kunstmaan móet zorgen
(ESRO) staan momenteel op het
punt geheel ter ziele te gaan, als
er niet snel een aantal beslissingen
worden genomen om het voort
bestaan van beide organisaties te
waarborgen.
Ondanks deze pessimistische perspec
tieven is een groep Europese technici
erin geslaagd de eerste Europese kunst
maan te lanceren vanaf de Amerikaanse
basis Vandenberg (Californië). Het was
I niet de eerste lanceerpoging. Reeds vorig
jaar mei werd de ESRO-2a weggescho-
ten, maar toen trad een defect op in de
derde trap van de door de Amerikanen
ter beschikking gestelde Scoutraket,
waardoor deze met satelliet en al in de
E Stille Oceaan stortte.
De nieuwe satelliet lijkt als twee
j druppels water op zijn mislukte voor
ganger. Hij beschrijft een baan om de
J aarde die varieert van 350 tot 1100 kilo-
meter en loopt over beide aardpolen.
I Gedurende dat jaar hoopt men een
schat aan gegevens over de zon te ver
krijgen. In ongeveer elf jaar doorloopt
j deze een soort activiteitcyclus waarin
de hoeveelheid uitgestoten materie en
straling schommelt tussen een maximum-
j en minimumwaarde.
In de loop van 1969 zal de activiteit
6 weer maximaal zijn. De belangstelling
van de geleerden gaat vooral uit naar
de van de zon afkomstige röntgenstra
ling en geladen deeltjes die na een
E „reis" van 150 miljoen kilometer in de
buurt van de aarde aankomen.
I Om hierover meer te weten te komen
zijn aan boord van de 75 kg zware, op
een cylinder gelijkende ESRO-2b zeven
i instrumenten ingebouwd, die ontworpen
I zijn door diverse Europese universitei
tenlaboratoria. Een er van is afkomstig
uit Utrecht, waar prof. C. de Jager, dr.
W. de Graaf en dr. A. C. Brinkman de
leiding hadden T5iJ "deTiouw en straks de
I verkregen gegbvens zullen analyseren.
I Het Utrechtse instrument moet de zo-
I genaamde „Zachte X-stralen" van de
E ion onderzoeken. Overigens heeft Neder-
1 land nog een aandeel gehad in de bouw
f van de satelliet. Nadat deze gereed ge-
I komen was op de Hawker Ciddelcyfa-
brieken te Engeland, werd deze overge
bracht naar Noordwijk, waar het tech
nologisch centrum van de ESRO geves
tigd is. Hier werd de kunstmaan onder
worpen aan de meest rigoreuze proeven
op drilbankcn, in vacuümkamers en In
gloeiend hete ovens.
i Noorderlicht
Dit jaar zal de ESRO nog twee satel-
I lieten lanceren. Een moet in september,
ook vanaf Vandenberg, de ruimte ingaan
om gedurende de winter op het noor-
I delijk halfrond onderzoekingen te ver
richten van de noorderlichtverschijnselen
boven de Pool. Want hoeveel er al be
kend moge zijn van de aardse atmosfeer
en het luchtledige daarbuiten, juist
j van de oorzaken van het noorderlicht,
I waar vroeger vele mythes omheen wer
den geweven, weten de geleerden nog
maar bitter weinig.
De lancering van de derde satelliet
is voorlopig vastgesteld voor december
LONDEN (AP) De ramp met het
23 verdiepingshoge flatgebouw in Lon
den, waarvan een deel na een gasont
ploffing is, ingestort, heeft drie doden
geëist. Een vrouw wordt nog vermist
Het aantal gewonden bedraagt elf. Het
dodental is zo laag gebleven omdat, zo
als gisteren gemeld, voor het merendeel
de woonkamers en niet de slaapkamers
bij de intstorting betrokken waren.
(Van een onzer verslat/gevers)
NIJMEGEN Verscheidene Nijmeegse studenten, van wie twee in SS-uniform
hebben gistermiddag bij de opening van de zogenaamde „Oostenrijkdagen" in
woonplaats gedemonstreerd tegen het neo-nazisme in Oostenrijk.
Terwijl de Oostenrijkse ambassadeur, dr. C. Winterstein, de waarnemend burge
meester van Wenen, dr. Slavik en de Nijmeegse burgervader mr. De Graaf in het
gebouw „De Vereeniging" de openingsplechtigheid bijwoonden, deelden de studen
ten buiten pamfletten uit, waarin fel werd geageerd tegen de opleving van het
nazisme en waarin men zich solidair verklaarde met het Oostenrijkse comité
tegen het anti-semitisme. Toen in „De Vereniging" de receptie was begonnen,
gingen de twee studenten in SS-uniform aan de achterzijde het restaurant binnen,
waar zij zich aanvankelijk onopgemerkt tussen de gasten mengden. Pas toen
zij stencils gingen uitdelen viel hun aanwezigheid op. Een van de studenten maakte
de burgemeester erop attent, dat Oostenrijk niet alleen bekend is om zijn
Schrammelmuziek, maar ook om zijn schertsprocessen tegen oorlogsmisdadigers.
Zij werden door de met de veiligheid van de hoge gasten belaste politiemannen
gearresteerd en per auto weggevoerd. Dat laatste ging met enige moeilijkheden
gepaard, omdat een aantal studenten de arrestatie van hun collaga's wilde be
letten door voor de politieauto op de grond te gaan zitten. De politie slaagde er
snel in de weg vrij te maken.
NOODWETTEN
AANGENOMEN
IN 2e LEZING
STEIN Kabeldievcn hebben in de
nacht van woensdag op donderdag voor
een bedrag van 45.000 gulden aan sterk-
stroomkabel gestolen op liet in aanbouw
zijnde verkeersklaverblad Kerenshelde
Stein. De diefstal vond plaats ten nade
le van de firma's Van llattum en Blan-
kevoort, die ter plaatse enkele kunstwer
ken bouwt. De sUikkon kabel hebben een
gezamenlijke lengte van 600 meter.
Een deel van de werkzaamheden Is
hierdoor enkele dagen gestagneerd. De
rijkspolitie neemt aan, dat de diefstal
het werk is van een complot, dut dc laat
ste tijd in heel het land opereert. Voor
de opsporing hiervan vindt een gecoör
dineerd onderzoek plaats. De bende
moet over een groot materieel en ken
nis van zaken beschikken.
Zij was echter in de nacht van woens
dag op donderdag niet in het bezit van
een ijzerzaag. Om dit gereedschap te
bemachtigen werd de deur van een op
slagloods geforceerd. Vervolgens sloop
ten de onbekenden alle toevoerleidingen
naar de brugkranen, stoomaggregatcn
en las-trafo's. Voor men hieraan begon,
werden eerst enkele schakelkasten open
gebroken om de stroomtoevoer te kun
nen onderbreken. Een geluk is, dat de
fa. Van Hattum en Blankevoort ter
plaatse nog over een grote voorraad
sterkstroomkabel beschikt. Men kon dus
onmiddellijk na het politionele onderzoek
met de omvangrijke herstelwerkzaam
heden beginnen. De stagnatie wordt
hierdoor sterk verkort. Het benadeelde
bedrijf is niet tegen diefstal verzekerd
Eén van de zes mijnwerkers die sedert
6 mei ingesloten waren in een mfjn
bij Hominy Falls (Verenigde Staten),
wordt na zijn bevrijding weggebracht.
De ontzetting staat nog op zijn ge
zicht te lezen.
1968. Hiermee hoopt men een hoogte te
bereiken van maximaal 250.000 kilome
ter, waarbij opnieuw de zon in het mid
delpunt van de belangstelling zal komen
te staan.
Het ziet er naar uit dat Europa met
de"lancering van deze derde satelliet
voorlopig haar kruit verschoten zal heb
ben. Vorige maand namelijk werd de
onijjdkkeling stopgezet van twee kunst
manen die rond 1970 een grote schat
aar^ Wetenschappelijke gegevens voor
de Europese ruimte-onderzoekers had
den moeten verzamelen. De oorzaak van
deze grote strop ligt grotendeels bij Ita
lië, een van de tienlidstaten van de
ESRO, dat heeft geweigerd extra-gelden
ter beschikking te stellen.
Voor ESRO's zusterorganisatie, de
ELDO, die de ontwikkeling van de raket
ten in handen heeft, ziet de toekomst
er ook al niet rooskleurig uit. Hier is
het Engeland, de bouwer van het groot
ste deel van de raket, dat er min of
meer de brui aan heeft gegeven. In het
kort komt het er op neer dat Europa
haar illusie over een aantal jaren meer
dere televisiesatellieten in de ruimte te
hebben, wel kan opgeven met alle com
merciële gevolgen vandien.
Laatste strohalm
Volgende maand zullen diverse rege
ringsvertegenwoordigers te Bonn begin
nen aan een ruimtevaartconferentie en
zoals het er nu voor staat, kan niet an
ders geconcludeerd worden dan dat de
ze bespreking de laatste strohalm is,
waaraan de Europese ruimtegeleerden
zich nog kunnen vastklampen.
Tot nu toe zijn het nog altijd de re
geringen geweest die de ruimtevaartont
wikkeling op het oude continent min of
meer hebben afgeremd door allerlei ge
kibbel om financiële zaken.
Misschien kunnen ze in Bonn daaraan
nog iets goed te maken. In dat verband
is het misschien niet eens zo'n slechte
gedachte de zaak iets commerciëler aan
te pakken waardoor de ongetwijfeld ve
le industrieën meer belangstelling voor
de ruimtevaart zullen krijgen.
KINSJASA (Reuter). De oKngo-
lese luchtvaartmaatschappij Air Kongo
zal tien fokkerfriendships kopen op
grond van een overeenkomst, die don
derdag in Kinsjasa is getekend. De Kon
golese regering zal 15 procent van de
koopsom, die in totaal 4,35 miljoen gul
den bedraagt, direct betalen en het
restant over een periode van zes jaar.
ADVERTENTIE
VRIJDAG 17 MEI 1968
585ste STAATSLOTERIJ
TWEEDE KLASSE
Prijzen van:
f. 10 zijn gevallen op nummers eindigende op: 5
f. 50 zijn gevallen op nummers eindigende op: 133
f. 100 zijn gevallen op nummers eindigende op: 992
f. 200 zijn gevallen op nummers eindigende op: 165'
f. 400 zijn gevallen op nummers eindigende op:
f 1000 zijn gevallen op nummers eindigende op:
Een prijs van f. 2000 Is gevallen op het nummer:
Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer:
Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer:
Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer:
Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer:
Een prijs van f. 5000 is gevallen op het nummer:
De prijs van f. 25000 is gevallen op het nummer:
Let wel: Op dit nummer zijn twee prijzen gevallen
1209
022488
054904
082565*
073995*
020806
020887
021842
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Bij de bespreking van
het energiebeleid in de Tweede Kamer
heeft minister Dc Block (Economische
Zaken) over de plannen van Shell-che-
mic voor eventuele vestiging in de
noordwesthock van Brabant gezegd, dat
de regering alles doet om dit bedrijf
voor ons land te behouden.
„Wij zijn al zes weken in onderhan
deling met Shell-chemie", zei de minis
ter. Hij vond overigens, dat met mede
delingen in het openbaar hierover voor
zichtigheid moet worden betracht. Deze
voorzichtigheid zouden ook de instanties
in het betrokken gebied moeten betrach
ten, vond de minister.
„PIETER-JAN"
NIET MISKEND
LEEUWARDEN (ANP) de offi
cier van justitie te Leeuwarden heeft
na een onderhoud met de heer L. Land
man uit Rottevalle alsnog zijn toestem
ming gegeven diens zoon in de burger
lijke stand van de gemeente Smallinger-
land te Drachten in te doen schrijven
onder de naam „Pieterjan". Zoals be
kend werd deze naam, als één woord ge
schreven, aanvankelijk geweigerd. De
heer Landman heeft in een persoonlijk
onderhoud met de officier van justitie
zijn keus uitvoerig kunnen motiveren en
kennelijk met succes. Vrijdag zal de
heer Landman zijn jonggeborene voor
de tweede maal op het gemeentehuis te
Drachten komen aangeven.
De minister stelde nog eens uitdrukke
lijk op een vraag van de heer Van der
Pijl (CHU), dat het ntet mogelijk is om
de aluminiumfabriek Pechiney, die zich
mogelijk in Zeeland zou willen vestigen,
voor goedkoop aardgas in aanmerking te
laten komen. Hier geldt namelijk het zo
genaamde nieuwheidsbeginsel, waarbij
aardgas op aantrekkelijke voorwaarden
exclusief aan een nieuwe fabriek wordt
geleverd, op voorwaarde dat de aan
trekkelijke voorwaarden later niet wor
den toegepast op een soortgelijke fa
briek. Goedkoop aardgas kan niet aan
Pechiney worden geleverd, omdat de
minister aan een contract met het be
drijf Albel is gebonden.
De minister voelde er niet voor om
het nieuwheidsbeginsel voor Groningen,
Friesland en Drente op te heffen, waar
om de socialist Oele had gevraagd. De
heren Nelissen (KVP) en Portheine
(VVD) hadden onder meer gevraagd
om verruiming van de goedkope aard-
gaspot voor de industrie. Op een vraag
van de heer Jongeling (GVP) zei de mi
nister, dat de levering van aardgas aan
de tuinbouw in studie is. Gehoopt wordt,
jiat gauw een beslissing kan worden ge-
De minister zei, dat het binnenlandse
aardgasverbruik in het laatste jaar is
verdubbeld. De kans is groot, dat in de
nabije toekomst nieuwe aardgasvoorra
den zullen worden aangeboord. Over een
tweede kernenergiecentrale en de
plaats, waar deze zal worden gebouwd,
zal voor het einde van het jaar niet wor
den beslist. Deze centrale zal niet in sa
menwerking met België worden ge
bouwd. Mogelijk zal dit wel in de toe
komst met een grotere centrale het ge
val zijn.
Shell Nederland N.V. Is intussen be
gonnen met de bouw van de tweede op-
losmiddelenfabriek op haar terreinen in
de Botlek bij Rotterdam. Deze fabriek,
die het derde kwartaal van het volgend
jaar klaar moet zijn, zal jaarlijks een
hoeveelheid van ongeveer 60.000 ton se
cundaire butyl alcohol gaan produceren,
de grondstof voor een belangrijke serie
oplosmiddelen.
(Van onze correspondent J. Bouwer)
BONN Na een tweedaags debat
waarin de 49 man zwakke liberale vrije
democratische oppositie-party een tevo
ren verloren slag leverde heeft het
Westduitse parlement gisteren in twee
de lezing het wetsontwerp voor de nood
toestandsmaatregelen met de stemmen
van de C.D.U. en S.P.D. aangenomen.
Daarmede is over de maatregelen ln
geval van noodtoestand dat wil zeg
gen natuurrampen, binnenlandse onlus
ten en dreigend oorlogsgevaar prak
tisch de beslissing gevallen. De derde
lezing van het wetsontwerp is nu nog
maar een formaliteit.
Het door de regering ingediende wets
ontwerp is vooral bedoeld om een aan
tal rechten, die nog altijd bij de geal
lieerde tegenstanders en latere bezet
ters van Duitsland berusten, te doen
overgaan op de Westduitse regering.
Hiervoor was op vele punten een wij
ziging van de voorlopige Westduitse
grondwet noodzakelijk.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG ,,De tyd voor huur-
Liberalisatie was ryp. Dit beleid moet,
waar mogeiyk, worden voortgezet. Ook
toe te juichen ls de bevordering van het
eigenwonlngbezlt, zoals ligt besloten In
het nieuwe subsidiebeleid".
Dit zei de heer P. H. Borg-houts. voor
zitter van de Nederlandse Bond van
Makelaars In onroerende goederen, by
de opening van een tweedaags congres
in Lunteren.
De heer Borghouts verzette zich tegen
de kritiek, die ook van regeringswege
is geuit, toen vele makelaars by gele
genheid van de facultatieve huurverho
ging by voorbaat circulaires aan hun
huurders toezonden. De circulaire, die
door de NBM was opgesteld, zou geen
ander doel hebben gehad dan uitvoe
ring te geven aan het wetsontwerp.
„Het was een voorstel aan de huur
der en geen dreigement", aldus de heer
Borghouts. „Dat het werd verzonden
voordat de wet tot stand kwam, kan
niet aan de makelaars worden verweten
maar werd veroorzaakt doordat de
wetswijziging te laat werd behandeld.
Huurders en verhuurders staan overi
gens bepaald niet zo lijnrecht tegenover
elkaar als men schynt te menen".
Over de huidige on roe rend-goedm ark t
merkte de heer Borghouts op, dat het
prijspeil tn het laatste jaar weinig ver
anderd is: de bouwkosten stygen nau-
weiyka. Wat wel omhooggaat zijn de
Bij de vele beroemdheden op het Filmfestival in Cannes hebben zich nu ook
Beetle Ringo Btarr en echtgenote gevoegd. Na hun breuk met de Maharadfi
geeft het tweetal zich nu over aan wereldser genoegens, evenals trouwens
de mede-Beatles.
grondprijzen, terwijl van do belasting
toegevoegde waarde een opwaartse druk
te verwachten is. Hulde had de heer
Borghouts voor het beleid van minister
Schut, voorzover deze een verandering
probeert aan te brengen in de verhou
ding tussen woningwet bouw en andere
(Van
BRUSSEL Op dc honderdste dag van de Belgische
regeringscrisis heeft de Christeiykc Volksparty (CVP)
besloten met de socialisten (BSP) te gaan onderhan
delen over de vorming van een regering. Na overleg
met het party bureau van de CVP heeft formateur
Vanden Boeynants de beslissing genomen zyn forma
tiepogingen voort te zetten, ook al heeft hy zyn plan
om naar een driepartyenregering te werken moeten
opgeven.
j De Liberale Partij voor Vrijheid en Vooruitgang (PVV)
heeft zichzelf buitenspel gezet door het veto dat dc
Franstalige Brusselse liberalen oyer het programma
van Vanden Boeynants hebben uitgesproken. Daar-
door kwam het in de liberale partij tot dezelfde
i breuk, die de CVP en de socialisten al vóór de ver-
I kiezingen hebben moeten incasseren. De liberale par
tijvoorzitter Van Audenhove, die tijdens de verkie-
I singsetrijd rijn party lof in den treure als da enige
eenheidspartij van België gepresenteerd heeft, ls door
naar buiten komen van de breuk in de partij zo ver
bouwereerd, dat hij onmiddeliyk heeft laten weten
niet meer namens zijn partij met de formateur tc
kunnen onderhandelen,
De onderhandelingen tussen de CVP en de op be
langrijke punten onderling zeer verdeelde socia
listen zullen door de CVP gevoerd worden op basis
van een programma dat door de formateur aan de par
tyen is voorgelegd. De CVP staat uiteraard open voor
socialistische wijzigingsvoorstellen, maar alleen wan
neer deze het evenwicht in het programma Vanden
Boeynants niet verstoren. De socialisten van hun kant
hebben laten weten, dat de onderhandeling gevoerd
moet worden op basis van het programma-Vanden
Boeynants, het socialistische partijprogramma en hel
programma dat in een eerdere faze van formatie werd
opgesteld door de socialistische formateur Collard.
Er ls tijdens de laatste dagen sprake van enige toe
nadering tusen de CVP en de socialisten. Er zullen in
de komende dagen echter nog zeer belangrijke knel
punten «li de weg geruimd moeteo worden.
„Ploegwedstrijd
blamage
voor jongeren"
UTRECHT (KNP) Een „jammerlij
ke blamage" voor de plattelandsjongr-
ren en met name de KPJ. de Katholie
ke Plattelands oJngeren.' noemt „wy".
het blad van de Katholieke Werkende
Jeugd in Nederland, de deelname aan
de wereldkampioenschappen ploegen in
Rhodesie.
Bij de KPJ. waarvan dc wereldkam
pioen Marius Schoon» n uit Zeelst lid is,
wilde men aanvankelijk van deelname
afzien evenals Noorwegen, Zweden, De
nemarken en Ierland Maar, aldus „Wij',
de drie plattelandsjongerenorganisatie*
vonden het samen tenslotte wel erg ovei -
trokken om niet deel tc nemen
Hoewel zij hun team de opdracht ga
ven elk openbaur vertoon tc vermijden,
neemt dit volgens het blad niet weg dat
zij door deelname alleen al hun „spor
tieve eer" als organisatie hoger stelden
dan de elementaire rechten van d«
mens, „die Rhodesie aun zijn laars
lapt".
Het tweede orgelconcert in de serie
t.b.v. de restauratie van her orgel in
de StJacobuskerk ln de Haagse Park
straat wordt gegeven op donderdag 23
mei (Hemelvaartsdag) door Jan
Schmitz m.m.v het Haag. Kamer
orkest O.l.v. Wlm Baarens Uitgevoerd
j wordt oa. voor orgel, strijkers
I drie hoorns: orgelconcert van Fran-
tlsek Xavcr Brlxi en Adugio van Al-
I binoni. Verdr werken van Cabanilles
de Fesch e.a.
