Zorgelijke toekomst
•roeders en zusters
OPROER NOCH BLOKKADE VAN
20-TONNERS BIJ STILLE GRENS
tegenstaai oandwicnkoeien weer terug
in wei met autoreclame op rug
CATASTROFALE TERUGGANG ROEPINGENCIJFER
Plan Leber harde werkelijkheid
Kort geding [o i i i
Dr. Kingkapel
in Amsterdam
Na 61 dagen
uit de kist
Pall Mall Export
DINSDAG 23 APRIL 1968
DE LEIDSE COURANT
ik
'bb )p het eerste gezicht zou
zeggen, dat het alle-
'eb iaal nogal meevalt met de
oepingencrisis. Nederland
leeft nl. nog altijd een on
waarschijnlijk hoog aantal
eui|roeders en zusters, respec-
elijk 7.070 en 32.680,
ostulanten, novicen en le-
met tijdelijke geloften
ibegrepen. Dat komt neer
half procent van de
atholieke mannelijke be-
olking en op bijna twee
gf rocent van de vrouwelij-
Er zijn weinig landen
wereld die dergelijke
[percentages kunnen tonen.
Versplintering
Vat direct opvalt is de
norme versplintering. Ei
land 89 zuster-
ongregaties, die van slot-
usters niet meegerekend,
n 16 broedercongregaties,
xclusief de gemeenschap-
i van priesterreligieu-
i, die boven werden ver
leid. Wie de lijst door-
leemt komt namen tegen,
hij nooit gehoord
leeft, zoals franciscanessen
de Heilige Martelaar
ÏJeorgius, zusters van de
tanbidding der Gerech-
igheid Gods en dochters
Onze Lieve Vrouw van
le Retraite. Aan de man-
■I lelijke kant zijn de namen
vat soberder en zakelijker,
(eruit de meeste gemeen-
chappen hebben mindei
200 leden.
kritieke toestand koml
onbarmhartige wijze
het licht, wanneer men
le leeftijdsopbouw van de
iroeder- en zustercongre-
aties analyseert. Zij blij-
alle zonder uitzonde-
aan een sterke ver
grijzing te lijden. Het Kas-
cirapport berekent, dat de
ïuidige generatie van 51
ot 65-jarigen, die circa
.3.000 personen telt, in de
tomende vijftien jaar. dat
de periode waarin
leze leden bejaard worden
if sterven, vervangen
wordt door slechts 10.000
^ftersonen, hetgeen een ver-
^Kwakking van 3000 bete-
kent. Deze generatie op
Hhaar beurt wordt door
H hoogstens 6000 personen
opgevolgd. Een eenvoudige
5\
HET ziet er somber uit voor de religieuze gemeenschappen van broeders en
zusters in ons land. Als er niet op korte termijn een ommekeer plaats heeft in de
orocessen, die groei en verval van de gemeenschappen beheersen, met name in d<
aanmeldingen en de uittredingen, g&an vele een zorgwekkende toekomst, misschien
zelfs het einde tegemoet. En die in leven blijven, zullen tot op een fractie van
hun huidige sterkte ineenschrompelen. Dit is af te leiden uit een zojuist verschenen
Kaskirapport, gemaakt in opdracht van het Pastoraal Instituut van de Nederlandse
Kerkprovincie. Het kwam tot stand met volle medewerking van zo goed als alle
broeder- en zustercongregaties in ons land. Ook de gemeenschappen van
priesterreligieuzen, die lekebroeders onder hun leden tellen, hebben aan het onderzoek
meegedaan.
rekensom wijst uit, dat
langs deze weg de vitale
leeftijdsgroep (35-65 jaar)
die nu nog 23.000 personen
telt, binnen vijftien jaar zal
zijn teruggelopen tot
16.000. Dit is een geweldige
aderlating, die haar gevol
gen op alle terreinen van
het gemeenschapsleven zal
doen gevoelen.
Vergrijzing
Het meest sprekend zijn de
■cijfers voor de vrouwelijke
religieuzen. In haar top
jaren recruteerden zij on
geveer 4% van alle katho
lieke vrouwen; dit is nu
nog te zien aan het feit,
dat van elke 100 katholieke
vrouwen boven de 80 jaar
er 4 tot een religieuze con
gregatie behoren. Momen
teel treedt slechts 0,3%
van alle katholieke vrou
wen tot een zustercongre
gatie toe.
Bij de mannelijke religieu
zen liggen de cijfers iets
minder ongunstig. In hun
topjaren wisten zij 0,7%
van de katholieke manne
lijke bevolking tot zich te
trekken. Momenteel ligt dit
cijfer iets boven de 0,2%.
De aantrekkingskracht van
de broedergemeenschap
pen is derhalve sinds het
topjaar tot ongeveer een
derde teruggelopen; die
van de zustergemeen-
schappen tot ongeveer een
dertiende.
Het gunstigst is de situa
tie voor de broeders, die
tot een orde of congrega
tie van priesterreligieuzen
behoren; hoewel ook hier
de opkomende generatie
niet in staat zal zijn de
verouderende generatie te
vervangen, zal het tekort
toch aanmerkelijk geringer
zijn dan bij andere reli
gieuze gemeenschappen.
Stelt men de leeftijdscate
gorie van 51- tot 65-jarigen
op 100, dan komt de gene
ratie van 35 jaar en jonger
bij de broeders in gemeen
schappen van priesterreli
gieuzen op 54, bij zelfstan
dige bloedercongregaties
op 50, bij actieve vrouwe
lijke religieuzen op 19 en
bij slotzusters op 16. Dit
betekent dat de gemeen
schappen van broeders in
de komende 30 jaar met
ongeveer de helft zullen
verminderen, die van de
zusters met ongeveer vier
vijfde.
Uittreding
Hoe zorgelijk de situatie is,
blijkt ook uit het cijferma
teriaal dat het Kaski heeft
verzameld voor aanmeldin
gen. professies en uittre
dingen. Bedroeg in 1950 het
aantal postulanten voor het
l^roederleven nog 255, in
1966 was dit teruggevallen
tot 116, dat is tot iets min
der dan de helft. Voor het
leven als zuster kwamen
zich in 1950 nog 718 meis
jes aanmelden, in 1966 wa
ren het er slechts 119, dat
is ongeveer een zesde. Al- Wat heeft de toekomst te
les wijst op een catastro- bieden? Zal de boven ge-
fale teruggang, die als hü schetste ontwikkeling zich
zich doorzet, het einde van onherroepelijk doorzetten?
diverse broeder- en zuster- Of zijn er tekenen die wij-
congregaties zal betekenen. op een ommekeer? Het
is onmogelijk deze vragen
definitief te beantwoorden,
lerspet nei ZoaIs het er nu voorstaat
En om het verhaal hele- wijst alles op een zich
maal somber te maken zijn voortzettende daling Meld
er de uittredingen. Geble- den zich in 1960 nog 216
ken is, dat in de periode postulanten aan voor het
1961 tot 1966 tezamen 322 broederleven, in 1966 wa-
broeders en 432 zusters met ren dit er nog maar 116,
eeuwige geloften hun reli- hetgeen een teruggang be-
gieuze gemeenschap heb- tekent van 46%. Voor het
ben verlaten. Hoeveel dit zusterleven waren de cij-
is, blijkt wanneer men ge- fers respectievelijk 377 en
noemde cijfers vergelijkt 119, hetgeen een teruggang
met die van de afgelegde betekent van 68%Er is
eeuwige professies. Bij de niets dat wijst op een sta-
broeders waren dit er 680, bilisatie, laat staan op een
bij de zusters 1589. De ommekeer,
eersten zien per jaar dus
ongeveer de helft van hun Vraag is. in hoeverre de
aanwas verloren gaan door gemeenschappen van broe-
uittreding; de zusters onge- ders en zusters indien
t^erzeen vierde. l\ 1 'JHdi ter Itoiiiende decennia
Einde voor meeste
congregaties in zicht
zo doorgaat overlevings
kansen hebben. Wij ver
wachten dat de meeste van
de 61 zusterscongregaties,
die op het ogenblik minder
dan 400 leden tellen, vrij
spoedig het punt zullen be
reiken. waarop zelfstandig
voortbestaan uiterst moei
lijk gaat worden. De con
gregaties, die op het ogen
blik nog 400 leden of meer
tellen, kunnen zich vleien
met de hoop, dat ze wel
licht een kans krijgen om
zich te stabiliseren op een
wat lager niveau; maar
dub «uHed be wal een io-
zjjn, indien degenen,
voor de ontwikkeling van
't religieuze gemeenschaps
leven in ons land verant
woordelijkheid dragen
en dat z{jn behalve de reli
gieuze oversten ook de Ne
derlandse bisschoppen
de zaken rustig op haar
beloop zouden laten. Af
wachten tot de boel in el
kaar zakt, is de slechtst
denkbare houding. Het
wordt hoog tijd. dat men
de koppen bil elkaar steekt
en overweegt welke opera
ties dienen te worden uit
gevoerd. De religieuze ge
meenschappen zullen zich
voor deze operaties gereed
moeten houden. Ieder be
roep op de eigen souverei-
niteit is hier uit den boze.
Slechts door een gezamen
lijk. goed overdacht optre
den, kan er iets. misschien
nog veel gered worden.
Maatregelen
Hflt «ou onverantw 66rd Ai.tyyX) V. JA)WEYER
1 K loos tere ust ers in vele soorten en
iet veel ongelijke kappen /lebben
hun tijd gehad.
grijpende operatie op hun
groepsleven moeten uitvoe
ren (hergroepering van de
communiteiten, afstoten
van huizen, inkrimping van
de werkzaamheden etc.).
Van de broedercongregaties
gaan naar alle waarschijn
lijkheid de 8, die op dit
ogenblik minder dan 200
leden tellen, een zorgelijke
toekomst tegemoet. De
overige, eveneens 8 in ge
tal, blijven voorlopig nog
buiten de gev
Geen geld voor
ajxirte kantines
(Van onze parlementaire redactie)
1)EN HAAG Mede gezien de finan
ciële consequenties acht minister Den
Toom (Defensie) het vooralsnog niet ver
antwoord. over te gaan tot het uitbrei
den van het aantal afzonderlijke korpo-
raalseetzalrn cn -kantines.
Wel is in beginsel besloten, dat waar
dit organisatorisch mogelijk is. aan kor
poraals van de koninklijke landmacht
en de koninklijke luchtmacht bepaalde
messfaciliteiten zullen worden verleend,
zonder dat hiervoor evenwel extra-per-
soneel ter beschikking kan worden ge
steld, terwijl bij de koninklijke marine
wordt gestreefd naar aparte recreatie-
vertrtljt'Prt ¥tMf"kHtti"9#a,l.e
(Van onze correspondent)
BERGH Geen chauffeursoproer gis-
ren by Nederlands drukste doorlaat-
ist voor vrachtwagens Bergh by
Arnhem. Geen blokkade van 20-tonncrs
- dwars op de weg, zoals enkele heethoof-
ligc vervoerders hadden aangekondigd
;oe>y het vernemen van de zure 1-aprilgrap
de Duitse minister Leber. Hoogstens
glwat meesmuilend gekanker van enkele
da|vergunningsloze chauffeurs wier bazen
icfcegokt hadden op de tydloze lankmoe
digheid van de Duitse en Nederlandse
etiouaniers. Zoals hekend zyn Duitsland en
iiN'ederland op initiatief van de heer Le-
overeengekomen, dat per dag niet
'tneer dan 1956 vergunningen voor even
lveel vrachtwagens op de wegen van elk
de landen mogen worden uitgereikt.
HBelemmerend optreden
Er was tot gisteren nog Iemand die
de nieuw geschapen grenssituatie aan
Rhet hart ging: het hoofd van de Neder-
andse douane te Bergh, hoofdverificateur
^Nijssen: „Tot nu toe waren onze activi
teiten erop gericht de handel zo min
mogelijk le belemmeren en de wagens
snel mogelijk weg te helpen. Nu, dooi
de gedwongen scherpe controle, zijn wij
het juist, die belemmerend optreden. Dat
vergt van ons een heel andere instel
ling. Daar wordt je een beetje moede
loos van".
De heer Nijssen vertelt, onaangenaam
te zijn getroffen door de maatregelen van
zijn vakbroeders van Duitse kant, die des
morgens om 6 uur begonnen drie Ne
derlandse auto's te weigeren. „Ik heb
gewacht tot het hoofd van de Duitse
douane om half negen aanwezig was. Ik
heb met hem overleg gepleegd, waarbij
hij zijn gekregen instructies meedeelde.
Ik heb toen moeten besluiten om van
kant de Duitse chauffeurs aan con-
trolevergunningen te onderwerpen. Iets
wat tot nu toe nooit deden. Nee. ik
ben niet gelukkig met deze situatie.
De chauffeurs van de 17 door zijn
(Van e
?rslagge vers)
OEGSTGEEST Automiljonair en importeur Jan van der
Marei heeft zaterdagmiddag weer zyn koeien de wei inge
stuurd om reclame voor zyn zaken te maken. De heer Van
der Marei, die langs rijksweg 4 woont, kwam vorig jaar door
zijn „sandwichkoeien" voor de Leidse kantonrechter, nadat
de politie van Oegstgeest proces-verbaal had opgemaakt.
1 omdat de koeien met hun beschilderde dekjes ontsierend
zouden zijn voor het landschap.
Opgetreden werd op grond van de provinciale verordening
Bescherming Landschap Zuid-Holland. Door de kanton-
rechter werd de heer Van der Marei evenwel vrijgesproken,
omdat niet bewezen kon worden, dat zijn wei ligt in het
landelijk deel van de gemeente Oegstgeest. De officier van
justitie tekende beroep aan tegen het vrijsprekend vonnis.
In het najaar zal de zaak opnieuw dienen voor de rechtbank
in Den Haag.
De officier staat voor behandeling in tweede termijn onge
twijfeld sterker, want Ged. Staten van Zuid-Holland hebben
inmiddels vastgesteld, dat het weitje waarop de heer Van
der Marei zijn koeien laat grazen, ligt in het landelijk deel
van de gemeente. De Leidse kantonrechter kwam overigens
bij de behandeling in eerste termijn niet toe aan een uit
spraak over de andere argumenten van de heer Van der
Marei. Hij acht zich namelijk ook niet schuldig, omdat de
wetgever naar zijn mening niet heeft voorzien in „mobiele
reclame van onroerend goed". Volgens de verordening kan
worden opgetreden tegen reclame op borden en dergelijke
(onroerende goederen) en tegen reclame op caravans en der
gelijke (roerende goederen). Als dit verschil niet in de ver
ordening was gemaakt, lag het anders, aldus de heer Van
der Marei. Zelfs al zou de verordening worden aangepast,
dan vindt hij nog, dat hij met een gerust hart zijn dieren
met een reclameboodschap de wei in mag sturen. Hij baseert
zich daar-voor op artikel 7 van de grondwet, over de vrijheid
van drukpers.
(ADVERTENTIE)
dienst teruggestuurde Duitse vrachtwa
gens namen het deels gemoedelijk, lako-
niek of scheidend op. Tot scenes kwam
hel evenwel niet. Bij beroepsgoederen-
vervoerders in de omgeving, zoals bij de
G.P.W. te Doelinchem en Polsvoort te
Lochum, kon men de situatie nog niet
overzien, zoals men ons mededeelde. Al
hoewel beide ondernemingen verklaarden
niet over voldoende vergunningen voor
Duitsland te beschikken, kon men pas
over enkele dagen zeggen of dit onaange
name praktische gevolgen had.
Scherpe controle
AMSTERDAM (ANP) De in aan
bouw zijnde nieuwe kerk van de baptis
tengemeente te Amsterdam-centrum in
de Kerkstraat zal de naam dr. Martin
Luther King-kapel ontvangen. De bap-
listengemeente heeft mevrouw King van
dit besluit in kennis gesteld. Men hoopt
in de herfst het nieuwe kerkgebouw in
gebruik te kunnen nemen.
Ook in Limburg was er overal aan i
weerszijden van de grens scherpe con-1
trole. Aan de Keulse barrière te Venlo.
de voornaamste Limburgse post voor het
overschrijdend vrachtverkeer, werden
slechts enkele Nederlandse wagens de
toegang tot Duitsland geweigerd. De
meeste Nederlandse vervoerders hebben
het niet willen riskeren om maandag nog
auto's zonder vergunning naar Duitsland
te sturen. De afgelopen weken werd dit
wel gedaan.
Van N.O.B.-zijde liet men ons weten
de huidige situatie rampzalig te vinden
voor het Nederlandse wegvervoer. De
N.O.B. dringt er bij staatssecretaris Key-
zer op aan, de regering van de Bondsre
publiek te dwingen de contingenterings
regeling te verbeteren door bilateraal
overleg. Men acht het' niet verstandig
daarbij de Nederlandse bereidheid tot
verdere medewerking aan de verwezen-
lijkink van een EEG-vervoerbeleid af
hankelijk te stellen. Dit kan minister
Leber alleen maar extra-tijd kosten om
zijn nationaal-protectionistische vervoer
plan door te drijven ten koste van de
Nederlandse vervoerders, aldus de N.O.B.
Ook de Nederlandse verladers maken
zich ongerust. Hun organisatie de E.V.O.,
vreest dat bij de verdere ontwikkeling
van het handelsverkeer met Duitsland en
andere Europese landen grote moeilijk
heden zullen ontstaan. Zij heeft alle ver
ladende bedrijven voorgelicht over de
mogelijkheden om de verleende vergun
ningen voor het beroepsgoederenvervoer
over de weg tot het uiterste te benutten.
Een v erhoging van de vrachtprijs, zoals
verscheidene vervoerders gevraagd heb
ben. acht de E.V.O. niet juist. Zij vreest
dat de concurrentiepositie van de Neder
landse bedrijven op de Westduitse markt
op deze wijze zal verslechteren.
Een aantal Nederlandse wegvervoer
ders heeft een kort geding aangespan
nen tegen de staat van de Nederlanden,
de Nederlandse Internationale Wegver
voer Organisatie (N I.W O.) en de Bonds
republiek Duitsland. Het geding zal op 7
mei dienen voor de Haagse rechtbank.
Het initiatief is uitgegaan van de
A.H.A.G., een rechtsbijstandsmaatschap-
pij in Zeist, waarbij een groot aantal
vervoerders is aangesloten.
In de dagvaarding stellen de ontstem
de vervoerders, dat het de staat verbon
den zou moeten worden het verdrag over
het vergunningenstelsel met de Bondsre
publiek te ratificeren.
Nóg zijn er voor het very oer van verse
groenten naar Duitsland geen merkbare
gevolgen. Voor tomaten en sla hebben de
groentenexporteurs voldoende vergun
ningen naar Duitsland. De aanvoeren zijn
momenteel echter niet groot. Gevreesd
wordt dat bij een stijging van de aan
voer er onvoldoende vergunningen zullen
zijn de groenten te vervoeren, waardoor
veel produkten zullen moet worden door
gedraaid. De lage slaprijzen die gisteren
in hel Weslland werden genoteerd wa
ren een gevolg van de slechte kwaliteit
van de sla door het warme weer in de
afgelopen dagen. De Duitse minister
Leber had hier (nog) niets mee te maken.
LONDEN (AP' Mike Menu,, is
na Hl dagen m het onderaardse te heb
ben vertoefd, weer in de frisse lucht
verschenen. Zijn eerste opmerking: ..Heb
je een pintje bier voor me, schotjet"
De ss-jarige barkeeper -egt met zijn
prestatie een nieuw record Ir hebben ge- I
leverd op het gebied van levend begra
ven liggen. Het vorige beroep van I
Me.any was doodgraver.
Hoewel hij niet ln staat was te staan, I
verklaarde hij tegenover een arts „Ik
voel me geweldig". Zijn opgraving werd
opgeluisterd door een band doedelzak-
spelers, terwijl honderden nieuwsgieri
gen juichten toen de kist werd opgegra
ven, op een vrachtwagen gezet en naar
de dichtsbijzijnde kroeg gereden. „Ik had I
het makkelijk nog eens 100 dagen uit
gehouden", aldus Meany.
ledereen kan een lange sigaret maken.
Maar daar gaat het niet om. En de echte selectieve roker
weet dat Die aarzelt niet en vraagt meteen om
King Size Pall Mall Export. Want mèt of zonder filter,
Ja - King Size Pall Mall Export is het echte
MJjJ1 waarmerk van veel meer kwaliteit!
20 Pall Man Export f.1.50
