PILOOT BOEING
VOORKOMT GROTE
LUCHTRAMP
Shell: 12,5 pet meer
winst in lastig jaar
Groei bij ABN ook
in 1967 doorgezet
PARIS
Olieproduktie
NAM vorig
jaar gedaald
DINSDAG 9 AL kil. iyó8
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
LONDEN (Reuter) Een Boeing 707 straalvliegtuig van de Britse lucht
vaartmaatschappij BOAC is gisteren op London Airport verongelukt. Maar
dank zij uiterst bekwaam optreden van de gezagvoerder kon een grote ramp
worden voorkomen. Van de 126 inzittenden brachten 121 onder wie tien
van de elf bemanningsleden er het leven af. Vier passagiers en een
stewardess zijn om het leven gekomen.
Slechts 5 doden
bij 126 inzittenden
Nog geen twee minuten na het vertrek
voor een vlucht naar Australië
Nieuw-Zeeland verloor het toestel één
van de vier motoren en landde brandend
op de rolbaan, waar het overgrote deel
van de inzittenden zich binnen enige
ogenblikken uit de voeten kon maken,
voordat het vliegtuig ontplofte en volle
dig uitbrandde. Ongeveer dertig perso
nen moesten met voornamelijk lichte
verwondingen in ziekenhuizen worden
opgenomen.
Het verongelukte toestel had op 21
vember vorig jaar in Honoloeloe
ongeluk gehad en had zondag zijn eerste
(Van onze Parijse correspondent)
De automobilisten in Parijs zijn de
dans ontsprongen. Want als de heer
Grimaud, de Parijse prefect van poli
tie, zijn zin had gekregen, zouden wij
niet alleen voor overdag, maar ook
voor 's nachts parkeren op straat heb
ben moeten betalen. Je zet toch ook je
ijskast niet voor de deur neer, heeft de
prefect gezegd. Het voorbeeld is een
beetje ongelukkig, want de ijskast kan
in de keuken en de wagen niet op zol
der. Maar goed, de prefect heeft na
tuurlijk schoon gelijk als hij ervoor
pleit, .dat het zo niet langer gaat met
het verkeer in Parijs. Als een tiende
van alle automobilisten in Parijs plot
seling zou beginnen te rijden, zegt de
prefect, liep het verkeer overal vast.
Wij willen dat graag geloven, want er
staan wat auto's langs de trottoirs in
Parijs.
Er rijden wel veel meer auto's dan
vroeger, zegt de prefect, maar wij rij-
Jen geen steek harder. In 1900 waren
er in Parijs 2.319 particuliere auto's,
15.652 rijtuigen, 126 taxi's, 766 paar-
debussen en 1.101 gemotoriseerde
trams.
In '68 zijn er in Parijs 1.920.000 particu
liere auto's. Het verkeer is even ge
vaarlijk gebleven. In 1909 waren er
129 doden en 18.854 gewonden, in 1059
felde men 291 doden en 11.417 gewon
den. Dat scheelt dus niet zo veel. Tij
dens de spitsuren rijden wij tegenwoor
dig in Parijs niet harder dan tien kilo
meter per uur.
Wat stelt de prefect voor om uit de
chaos te komen? In de eerste plaats
moeten er drie soorten taxi's komen.
Een 'mini-taxi met een passagier zon
der bagage. Van alle tien gewone ta
xi's rijden er op het ogenblik in Parijs
zeven met slechts een enkele passa
gier, die een overbodige ruimte inne
men. Dan moeten er komen midden
taxi's zoals de Londense met een ge
makkelijke bergplaats voor bagage,
zodat de chauffeur niet langer dan
nodig js, stil behoeft te staan voor het
bergen of uitladen van de koffers. Ook
moeten wij naar de maxi-taxi voor
acht personen met vaste trajecten en
uitstappen op verzoek (vast tarief een
frank). Gaan de autobussen op afzon
derlijke banen rijden in straten met
eenrichtingverkeer tegen het verkeer
in en met kettingen langs het trottoir
voor de veiligheid van de voetgangers
dan kunnen de bussen, omdat zij
snel gaan rijden, per dag 1.300.000 men
sen vervoeren in plaats van nu 800.000.
De reacties op de voorstellen van de
prefect zijn bijzonder fel geweest van
de kant van de automobilisten, de au
tomobielclubs en de autofabrikanten.
Krijgt de prefect zijn voorstellen er
door, hebben laatstgenoemden gezegd,
dan kunnen wij wel inpakken en slui
ten. Zij wijzen op het voorbeeld van
Londen, waar een commissie van des
kundigen geadviseerd heeft het betaal
de parkeren af te schaffen. Er was on
der de ondervraagde automobilisten
maar een man, die de voorstellen van
de prefect prachtig vond.
Ik betaal, zei hij, per maand 250
frank voor een garage en dan ben ik
ook nog verplicht de wagen iedere
week te laten wassen, anders raak ik
mijn plaats kwijt. Laten de anderen nu
ook maar betalen. Inderdaad worden
overal in Parijs ondergrondse garages
gebouwd, maar daar profiteren meer
de grote zakenlieden dan de kle.vne luy-
den van. De zakenman neemt 'n abon
nement voor een heel jaar en schrijft
dat op zijn onkostenrekening, wat de
kleine man zich niet kan permitteren.
Door de abonnementen per jaar of per
maand zijn nog maar zo weinig plaat
sen in garages beschikbaar, da; men
bij het zoeken naar een garage in Pa
rijs overal aan de buitenkant het bord
je kan zien stèan: „complet".
Het voorstel van de prefect is in de ge-
gemeenteraad ter sprake gekomen, die
het voorlopig heeft afgeketst. Maar de
prefect houdt vol en zet zijn voorstel
na de grote vakanties weer op de agen
da in de vaste overtuiging, dat als hij
het vandaag niet wint, hij er zijn voor
stel morgen door krijgt. Daar gaat het
ook wel heen.
Universitair nieuws
UTRECHT Mevrouw T. S. Constandse-
Westermann (35) uit Wageningen is gepro
moveerd tot doctor in de wlsk. en nutuur-
wetensch op het proefschrift: Fysisch antro
pologische beschouwing over de Nederlandse
A. Verzuu,
Voorschoten; L. de Vries, Haarlem; J. Was
senaar. Noordwljk; doet. ned. recht: J. M.
den Hollander, Den Haag; prop. godgeleerd
heid: M. den Wraat, Vlaardingen; doet. god
geleerdheid: C. Haas, Lelden: doet. klass.
taal- en letterk.: mej. J. G. M. v. d. Rijt,
Den Haag; kand. w. sociologie: mej. J. L.
M. o. Hoornweg, Den Haag; doet. klass.
Guimbert-Hepp,
vlucht gemaakt na een volledige revisie.
In Honoloeloe was de buitenste motor
van de linkervleugel kort na de start in
brand gevlogen en waren vijf passagiers
gewond. Gisteren vloog de binnenste
motor van dezelfde vleugel in brand en
viel van het toestel.
De gezagvoerder, de Nieuwzeelander
Charles Taylor, wist echter met het
zware vliegtuig met brandende vleugel
terug te keren naar London Airport en
een volmaakte driepuntslanding uit te
Eén van de passagiers, een 33-jarige
Zuidafrikaanse, zei dat zij kort na het
opstijgen vlammen op de linkervleugel
en tegen de romp had gezien. „De ste-
wardes riep de kinderen toe de handen
op het hoofd te leggen. Wij maakten een
fantastische landing, zo zacht dat vele
passagiers niet eens wisten dat wij weer
op de grond waren", aldus mevr. Allison
Parkhouse.
Onmiddellijk na de landing drukten
de inzittenden de nooduitgangen uit de
romp en renden voor hun leven, terwijl
al verscheidene explosies klonken.
DEN HAAG (ANP) De produktie
van ruwe olie der N.V. Nederlandse
Aardolie Maatschappij (NAM) heeft in
1967 bjjna 2,3 miljoen ton bedragen te
gen 2,4 miljoen ton ln 1966. De daling
was onder meer het gevolg van het niet
geheel aan de verwachtingen voldoen
van een deel van de z.g. thermische
secondaire winning in het veld van
Schoonebeek. Onverwachte ernstige
schade aan de putten In het olieveld
IJsselmonde, veroorzaakt door verzan
ding, is onlangs hersteld. De produktie
van de NAM kwam overeen met on
geveer tien procent van het binnenlands
verbruik van olieprodukten in Neder
land (v.j. 11 pet).
In vergelijking met 1966 is de afleve
ring van aardgas meer dan verdubbeld
tot ruim 7 miljard kub. meter. Het
grootste deel hiervan werd in Nederland
afgezet, waar het ongeveer 15 pet der
.energievoorziening voor zijn rekening
nam. Naar verwachting zullen de totale
afleveringen van aardgas zich in 1968
wederom verdubbelen, terwijl voorts
wordt verwacht dat het aardgas In 1974
een aandeel in het Nederlandse energie
verbruik zal hebben van 24 25 pet. De
maximale produktiecapaciteit van aard
gas bedraagt thans 65 miljoen kub.
meter per dag, terwijl de hoogste dag-
afname in de Elfgelopen winterperiode
62 miljoen kub. meter heeft bedragen.
Voor de komende winter verwacht de
Gasunie een maximale dagafname van
110 miljoen kub. meter. Met de Gas
unie werd overeenstemming bereikt over
de hervatting van de levering door NAM
aan de Gasunie van aardgas verkregen
uit de z.g. oude concessies in Oost-Ne
derland, d.w.z. buiten Slochteren, met
ingang van 1968. Aardgas uit de con
cessie Rijswijk wordt reeds door de Gas
unie Elfgenomen.
De booractiviteiten van de NAM ble
ven in 1967 beperkt. Binnen de bestaan
de concessies werden gasvondsten ge
daan in Tubbergen en Hardenberg. In
1968 zullen de uitgaven van de NAM
in het veld Slochteren, Ln de overige
produktiegebleden, in de exploratie op
het vaste land en op de Noordzee naar
raming een bedrag van 250 miljoen ver
gen. Men is overigens bij de NAM niet
ontevreden over de onlangs toegewezen
concessies op het Nederlandse deel van
het continentale plat.
Paaszaterdag, 13 april, nieuwe C&A televisiefilm. Zender 1, na 't nieuws van acht uur.
Hoge uitgaven voor
meer rentabiliteit nodig
Van een t
redacteuren)
DEN HAAG Hoewel 1967
Koninklijke Shell groep een m
normaal bewogen jaar is gev
gevolg van de sluiting van h
kanaal, het stagneren van de
olie uit Nigeria en de devaluatie
het pond sterling aan het einde van
het jaar, vertoont het netto-resultaat van
de Groep toch een stijging van 12.5
procent. Vergeleken met 236.5 miljoen
pond sterling in 1966 is dit netto
resultaat in 1967 namelijk gestegen tot
266 miljoen pond sterling. Het rendement
op het gemiddeld netto-actief was 9
procent tegen 8.4 procent in 1966. De
hogere winst was te danken aan de
voortgaande stijging van de hoeveelheden
olie, aardgas en chemische produkten
die door groepsmaatschappijen zijn ver
kocht. Ook heeft daarbij een rol gespeeld
verlaging van de kosten per eenheid
produkt in enige der belangrijkste sec
toren van het bedrijf. Die was aanzien
lijk groter dan de kostenverlaging per
eenheid, die het natuurlijk gevolg is
in een vergroting van de produktie.
De ontwrichting van de normale aan-
jer voor sommige groepsmaatschappijen
heeft aanzienlijke extra-kosten met zich
meegebracht, een situatie die in 1968
nog voortduurt. In 1967 vonden echter
de meeste landen prijsverhogingen
plaats om deze kosten op te vangen.
In 1967 leverde het Groningse aardgas
)or het eerst een positieve bijdrage tot
het nettoresultaat van de groep. Welke
•ne bedragen moeten worden ge
ïnvesteerd alvorens enig rendement
wordt verkregen, moge blijken uit het
feit dat tot eind 1967 reeds in totaal
2.4 miljard (groepsaandeel 600 mil
joen) in Nederland was uitgegeven voor
de opsporing en winning van aardgas en
voor het op de markt brengen van dit
gas in Nederland en omliggende landen.
Nu dit stadium eenmaal is bereikt, zal
de afzet van het Groningse aardgas ver
der stijgen, en in steeds toenemende
mate tot het nettoresultaat bijdragen.
De kapitaaluitgaven en de research- en
opsporingskosten van de groep bedroegen
in totaal 581 miljoen pond sterling, ver
geleken met 642 miljoen pond sterling
in 1966. Deze vermindering is ontstaan
doordat een aantal projecten in de ver
werkingssector in 1966 gereedkwam en
door een incidentele daling van de kapi
taaluitgaven voor tankschepen.
Shell Oil Company heeft in 1967 een
lening van 150 miljoen dollar gesloten,
terwijl een andere groepsmaatschappij
een obligatielening van 50 miljoen dollar
op de Eurodollarmarkt plaatste. Voorts
hebben een aantal andere groepsmaat
schappijen leningen opgenomen. Het
totaal van kasmiddelen en kortlopende
beleggingen bedroeg eind 1967 541 mil
joen pond sterling, tegen 458 miljoen
pond sterling 1966.
Ongetwijfeld zullen de meer recente
zeer hoge investeringen in de eerstko
mende jaren ook goede resultaten af
werpen. Het groepsrendement is nog
altijd niet bevredigend en het zal dan
ook noodzakelijk zijn de kapitaaluitga
ven op een hoog niveau te handhaven,
teneinde de verbetering der rentabiliteit
die zich thans begint af te tekenen, te
continueren.
In 1967 zag men de eerste rêsultaten
van het tankerbouwprogramma waar
mee de groep ruim drie jaar geleden be
gon. In dit programma ligt hel zwaarte
punt op de bouw van mammoettankers
met een draagvermogen van ongeveer
200.000 ton. Schepen van deze grootte
zullen geruime tijd de toon aangeven.
Opmerkelijk is het dat de stroom van
orders voor nieuwe tankers na de slui
ting van het Suezkanaal vrijwel uitslui
tend schepen van deze capaciteit betrof.
Met inbegrip van nog zeven, op lange
termijn gecharterde schepen van deze
klasse, zullen eind 1970 in totaal 29 tan
kers van 200.000 ton voor de groep in
de vaart zijn.
Rol in Nederland
Hoe belangrijk de rol Is die de groep
speelt in de Nederlandse economie
bl(jkt uit de volgende cijfers, die betrek
king hebben op de periode van de afge
lopen tien jaar. In die tien jaar heeft
de groep in ons land investeringen ge
daan voor ruim 1,9 miljard gulden,
waarvan alleen al vorig jaar bijna 290
miljoen.
Deze uitgaven betreffen olie- en gas-
produktie, raffinage, research, chemische
fabrieken en het verkoopapparaat. In
die tien jaar werd voor een bedrag van
ruim 2,9 miljard gulden door de groep
aan orders bij de Nederlandse industrie
geplaatst, waarvan ongeveer 2,1 miljard
gulden betrekking had op bestellingen
voor in Nederland werkende maatschap
pijen, de rest, ongeveer 800 miljoen gul
den, was bestemd voor groepsmaat
schappijen in het buitenland. In deze
cijfers is niet begrepen een bedrag van
440 miljoen gulden aan tankschepen die
werden opgeleverd of in aanbouw wa
ren bij Nederlandse werven. In 1967
werd voor bijna 380 (v.j. 388) miljoen
gulden besteld, daarvan was ruim 310
(v.j. 304) miljoen gulden bestemd voor
activiteiten in Nederland.
Einde 1967 waren evenals einde 1966
meer dan 17.000 mensen in dienst van
groepsmaatschappijen in Nederland, aan
wie aan lonen en salarissen ongeveer
300 (v.j. 297) miljoen gulden werd be
taald, terwijl de door de maatschappijen
betaalde wettelijke sociEile lasten en bij
dragen in de pensioenfondsen ongeveer
90 (v.j. 82) miljoen gulden bedroegen.
Oliemaatschappij
uit Rusland in
haven Antwerpen
(Van o
e correspondent)
ANTWERPEN De Russische olie
maatschappij Nafta gaat in de haven
van Antwerpen een grote opslagplaats
voor ruwe olie inrichten. De Antwerpse
schepen voor de haven Dewaide beves
tigden ons gisteren dat aan de Russische
maatschappij een terrein van ruim 20
ha in vergunning is gegeven.
De opslagplaats wordt een distributie
centrum. Als de eerste opzet van de
westerse markt vanuit Antwerpen te
veroveren lukt, is het niet uitgesloten,
dat de Russen in de Belgische haven
stad een raffinaderij zullen gaan bou
wen. De plannen daarvoor zijn echter
nog zeer vaag, zo verzekerde schepen
Dewaide.
Directeur verlaat
Koninklijke
DEN HAAG De heer ir. W Starren-
burg. sinds 1 Januari 1963 directeur van
de NV Koninklijke Nederlandse Pe-
troleummaatsehappij. zal ln verband
met het bereiken van de pensioengerech
tigde leeftijd zijn functie op 30 juni 1968
neerleggen, Aan de algemene vergadering
van aandeelhouders, te houden op 2 mei.
wordt voorgesteld de heer Starrenburg tot
commissaris van de vennootschap te be
noemen. Er zal geen nieuwe directeur
worden benoemd Voorgesteld wordt de
heer rar. C. R, C Wijckerheld Bisdom,
die dit jaar aan de beurt ls als commis
saris af te treden, als eodanig te herbe
noemen
Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Het geconsolideerde
balanstotaal van dc Algemene Bank Ne
derland N.V. Is zo blijkt uit het van
daag gepubliceerde jaarverslag in
1967 toegenomen van 7605 miljoen gul
den tot 8701 miljoen gulden. Meer dan
ln vorige jaren heeft vooral het
zuiver binnenlands bedrijf tot de
ze groei bijgedragen. Vooral de spaar
gelden vertoonden een sterke stijging
(887 tot 1145 miljoen gulden). Mede
dank zij de bevredigende uitkomsten
van de buitenlandse kantoren en de met
de ABN geaffiieerdc banken heeft de
directie 't dividend kunnen v rhogen
van 14 tot 15 procent.
De directie is niet pessimistisch voor
wat betreft de vooruitzichten voor 1968.
Men wil zich ln hoge mate concentre
ren op de opvoering van de efficiency
en is daartoe bezig met een onderzoek,
waarvan dc voorlopige resultaten al be
vredigend zijn.
Belangrijk feit was uiteraard de fusie
van de ABN met de Hollandse Bank
Unie. De balanstelling van beide ban
ken tezamen bedraagt meer dan tien
miljoen gulden, namelijk 10.285 miljoen
(per ultimo februari '68). De totale ba
ten zijp met bijna 40 miljoen gegroeid
tot 284 miljoen gulden.
De ABN is ook doende zo blijkt uit
het jaarverslag een „Hypotheekbank
van de Algemene Bank Nederland" op
te richten. Hpt kapitaal van 10 miljoen
gulden is al voor 10 proeent volgestort.
De hypothecaire leningen zullen worden
verstrekt aan particulieren en zijn be
doeld voor de financiering van het eigen
woningbezit.
Samen met de HBU beschikt de ABN
nu over meer dan 400 kantoren. Voorts
kreeg de ABN door de fusie de beschik
king over 16 buitenlandse vestigingen,
waarmee het totaal op 51 komt. De nuani
HBU zal voorlopig zeker ln het bui
tenland blijven bestaan. Sinds sep
tember vorig jaar heeft de ABN een ver
tegenwoordiger in Djakarta. Te zijner
tijd zal worden beslist of een vestiging
ln Indonesië zal worden geopend.
Een belangrijk deel van het Jaarver
slag van de ABN is gewijd aan de fusie
met de HBU. De ervarjng heeft geleerd,
zo schrijft de directie, dat de efficlency-
voordelen, die uit een fusie van bankeir-
volgen, eerst op langere termijn vruch
ten afwerpen. Het totale aantal perso
neelsleden dat bij de banken werkt is
9800 in het binnenland en 3500 bij de di
verse buitenlandse vestigingen.
In de algemene beschouwingen ln het
Jaarverslag schrijft de directie over de
goudcrisis dat zij grote waarde hecht
aan het systeem van de zogeheten trek
kingsrechten, dat onlangs op de confe-
i 1 nli.- '..ui Sim K In il M i r .i.iii' .lai il
Voor wat de binnenlandse situatie be
treft heeft men ernstige bezwaren tegen
het invoeren van spaarloon en het „ge
dwongen sparen" via het belastlngbiljel.
„Het is daarom toe te juichen dat de
aandacht zich meer gaat richten op ver
betering van de pensioenvoorzieningen.
Pensioen is een duidelijk spaardoel. Er
zijn in de bestaande regelingen nog ach
terstanden ln te halen en verbeteringen
aan te brengen. En daarvoor zij ook
de werknemers bereid een deel vun hun
inkomen te zijde te leggenAldus de
directie van de ABN.
Diviilendvoorstcilen