„boven
Droomwereld
van El Fatah
STRAKS
EEN JAAR
LANG
ff
SAMENWERKING
TUSSEN
N.A.S.A.
EN
MILITAIREN
NOODZAKELIJK
RUIMTESCHROOT
ALS
WONING
VOOR
ASTRONAUTEN
ONTSTELLEND
OPTIMISME
ONDER
TERRORISME
Volgens NASA (Amerikaans bureau
voor lucht- en ruimtevaart) James
Webb, worden op het ogenblik de
mogelijkheden bestudeerd om
rond 1973 een ruimtestation in een
baan om de aarde te brengen met
aan boord een gemengde beman
ning, bestaande uit militairen en
wetenschappelijke ruimtevaarders.
Voor insiders komt deze mede
deling niet geheel onverwacht.
Reeds jaren lang leveren de
NASA en de luchtmacht (USAF)
strijd voor het verkrijgen van zo
veel mogelijk regeringssteun voor
de ontwikkeling van een eigen
bemand ruimtelaboratorium; een
strijd die door geen van beide
met succes is bekroond en die al
vele vertragingen tot gevolg
heeft gehad. Men is daarbij thans
op een punt gekomen waarop men
welhaast moet kiezen tussen een
nog verder uitstel of samen-
Zo zag de tekenaar de lancering van een bemande MOL. de
bemande spionagesatelliet van de Amerikaanse luchtmacht,
waarvan de eerste volgend jaar met twee astronauten voor
veertien dagen de ruimte in gaat.
de eerste Amerikaanse ruimtesuc-
in 1958, mogelijk gemaakt door
van het ministerie van
ifensie, werd besloten een civiele or-
voor de ruimtevaart op te
fjhten, de N.A.S.A. Dit hield overigens
ft in dat de defensieonderdelen zich
>rtaan afzijdig gingen houden van
[ellietlanceringen. Met name de
A F. bleef zeer actief, maar waar
N.A.S.A. zich geheel ging toeleggen
het wetenschappelijk onderzoek, ge
likte de luchtmacht haar kunst-
hoofdzakelijk voor het verrich-
van spionage- of verkenningswerk.
N.A.S.A. was 't uiteindelijk die het
Mercuryprogramma, oor-
(■onkelijk een luchtmachtplan, uit-
in 1961 opdracht kreeg vx>r
ontwikkelen van een bemand vaar-
|g dat vóór 1970 de eerste twee Ame-
tanen op de maan zou moeten zet
het begin van de jaren zestig ging
de ruimtevaartinstanties finan-
;1 nog voor de wind. Het waren de
isen geweest die met hun aanvan-
lijk grote successen Amerika in de
imtevaart een grote achterstand had-
_:n bezorgd. Dit prestigeverlies nu
tnden de Amerikanen niet verkrop
en met het gevolg dat enorme be
hagen uitgegeven werden om de ach-
rstand.weg te.-werken. v.
It OL
vaartuig waarmee in de jaren '65-'66
tien tweekoppige N.A.S.A.-bemannin-
gen ruimtevluchten maakten.
Voorts zou de lanceerraket, een
Titan HIc, een versterkte versie z(jn
van die waarmee door de N.A.S.A.
Gemini's in de ruimte werden gebracht.
De kosten voor het M.O.L.-project, dat
twee onbemande en vijf bemande vluch
ten zal gaan omvatten en in 1967 van
start had moeten gaan, werden ge
raamd op 1,5 miljard dollar, een be
groting die inmiddels al weer veel te
laag is gebleken.
Voor M.O.L. volgde echter het ene uit
stel op het andere. Eerst was er een
controverse tussen de luchtmacht en
de Amerikaanse geheime dienst
(C.I.A.), daarna werd het nut van
militaire waarnemers in de ruimte in
twijfel getrokken.
De ontwikkeling van een nieuw soort
Russische intercontinentale raket deed
président Johnson in augustus 1955 uit
eindelijk besluiten M.O.L. toch door te
zetten, mede ook misschien nadat Ge-
minibemanningen uiterst nauwkeurige
waarnemingen van het aardoppervlak
hadden verricht. Al met al zal de eer
ste bemande M.O.L. echter niet vóór
het volgend jaar vliegen. Geldgebrek
speplt daarbij zeker geen geringe rol.
Apollotoepassingen
Aan geldgebrek nu lijdt ook de N.A.S.A.
Zij heeft als primaire taak vóór 1970
twee astronauten in een Apollo op de
maan te zetten, hetgeen zo'n slordige
30 miljard dollar zal ggan kosten. Het
feit dat de Russische ruimteproeven
allengs wat op de achtergrond zijn
geraakt en de Vietnamoorlog steeds
grotere bedragen gaat opeisen, heeft
er zeker toe geleid dat er nog maar
weinig geld over is om ook al plannen
te maken voor de toekomst na 1970.
Min of meer uit nood al besloot de
N.A.S.A. eind 1966 voorlopig maar zo
veel mogelijk verbeteringen in de Apol
lo's aan te brengen om in ieder geval
zo spoedig mogelijk een bemand ruim
testation in een aardbaan te hebben.
Dit besluit was vooral van belang voor
de ruimtevaartindustrie. Een groot aan
tal jaren van non-activiteit zou alleen
maar ernstige gevolgen voor deze fa
brieken en laboratoria kunnen hebben.
Zo werd Apollo Applications (toepas
singen van Apollo) geboren.
Beschouwde men tot voor kort een
uitgebrande rakettrap nog als een
waardeloos stuk schroot, in Apollo Ap
plications (afgekort A.A.P.) gaat men
er dankbaar gebruik van maken. De
eerste lancering in het kader van dh
project zal een Saturnus lb-raket be
treffen welks tweede trap, de z.g.
S.I.V.B., In een cirkelbaan op 490 kilo
de luchtmacht profiteerde hier
voor specifiek militaire doeleinden
I een bemand project, Dyna Soar,
tworpen dat echter in 1963 ter ziele
ig omdat men de hoge ontwikke-
gsuitgaven niet kon verantwoorden.
andere keuze werd gemaakt. Men
ïg plannen maken voor het in de
note brengen van een groot bemand
lora'torium dat de naam Manned
bital Laboratory (afgekort M.O.L.)
Hiermee wilde men twee
S.A.F.-astronauten eerst 14 en later
dagen of nog langer om de aarde
>n draaien om ze in de gelegenheid
stellen waarnemingen te verrichten,
belangrijk zouden kunnen zjjn voor
Westerse defensieapparaat. Dit
ogramma kwam in zoverre overeen
st de bemande projecten van de
A.S.A., dat ook hier gebruik zou
trden gemaakt van de Gemini, het
i JUW i
meter hoogte moet komen. Een tweede
lancering zal vervolgens drie astro
nauten in een Apollo naar de lege
raket brengen en z-Ü zullen de reeds
enigszins geprepareerde waterstoftank
bewoonbaar gaan maken. Hier zullen
ze dan 28 dagen in gaan leven en
wetenschappelijke experimenten uit
voeren. Enige maanden nadat ze zijn
teruggekeerd op aarde moeten dan op
nieuw drie ruimtevaarders 56 dagen
lang in de tank gaan wonen om de
artsen de gelegenheid te geven de fy
siologische aspecten van een dergelijk
lang verblijf in de ruimte to bestude-
De derde A.A.P.-missie tenslotte zal
een apart gelanceerde telescoop be
helzen die, gekoppeld aan de lege ra
ket. gebruikt kan worden door een
volgend trio ruimtevaarders voor een
gedetailleerd onderzoek van de zon.
Oorspronkelijk zou de eerste lancering
nog dit jaar hebben plaatsgevonden,
maar een reductie in de aanvraag voor
A.A.P. van 655 miljoen tot 400 mil
joen dollar voor de jaren 1967-'68,
heeft ook A.A.P., in navolging van
M.O.L., met twee jaar vertraagd.
Men verwacht nu dat zowel M.O.L.
als de eerste faze van A.A.P. afgeslo-
ten zullen zijn tegen het einde van 1971
of in het begin van 1972 en om de perio
de daarna gaat het nu, Indien gespro
ken wordt over een verdergaande sa
menwerking tussen de N.A.S.A. en de
U.S.A.F. ter beperking van de hoge
kosten.
Een jaar boven
Men heeft nu ondervonden dat het met
de huidige middelen niet meer moge
lijk is ieder afzonderlijk er een eigen
programma v^or aardbaanlaboratoria
op na te houden. Inderdaad ligt dus
een gemeenschappelijk projeet voor de
hand, z(j het dat de voorbereidingen
daartoe nog heel wat voeten in de
aarde zullen hebben. Immers de
N.A.S.A. bedrijft wetenschappelijk on
derzoek, terwijl de luchtmacht prak
tisch alleen belangstelling heeft voor
militair belangrijke verkenningen.
/ouden deze verschilpunten echter met
elkaar In overeenstemming kunnen
worden gebracht dan zal in 1973 op
nieuw een lege rakettrap als ruimte
station dienst gaan doen. maar dan
niet een bemanning bestaande lift we
tenschappelijke astronauten en mili
taire ruimtevaarders. De rakettrap zal
opnieuw' een S.I.V.B. zijn, nu echter
dienst doende ais derde trap van de
veel sterkere Saturnus 5, de raket die
straks ook de eerste maanlanding van
de Amerikanen mogciyk moet maken.
i de
als eigeniyke raket hoeft dienst te
doen. Men omzeilt dus het probleem
dat de astronauten pas in de ruimte
kunnen gaan beginnen de waterstof
tank bewoonbaar te maken. Men kan
dat dan al gaan doen op de grond.
Geiyk daarmee kan men de tank zo
danig Inrichten dat hy reeds tydena de
lanceerfaze astronauten kan huisves
ten. zodat veel meer mannen ineens in
de ruimte kunnen worden gebracht.
Men schat dit aantal op twaalf, in
tegenstelling tot de drie van de eerste
Apollo Applicationvluchten; sommigen
van de inzittenden zullen meer dan een
jaar „boven" blijven.
Is voor het hierboven beschrevene
alleen N.A.S.A.-materiaal nodig, ook de
U.S.A.F. zal een belangryk steentje be
dragen. Dit geschiedt in de vorm van
lanceringen' van Titan lllc-raketten,
die voorraden naar het ruimtestation
moeten aanvoeren, terwijl tevens ver
bouwde Geminicapsule8 dienst kunnen
doen als ruimtetaxi's. Daarmee kan
dan de bemanning in groepjes van twee
worden afgelost.
Zeker is in ieder geval dat belde deel
nemende instanties wat water in de
wyn zullen moeten doen om tot de
verweeeniyking van een dergeiyk pro-
Hoewel, er mag eigeniyk helemaal niet
van besparing gesproken worden. Er
zal eenvoudig niet meer geld beschik
baar zyn, zodat men inderdaad voor de
keuze komt te staan of samen te gaan
werken of steeds maar te biyven uit
stellen met alle economische gevolgen
vandien.
Misschien heeft het toeval de plannen
tot samenwerking al enigszins ln de
hand gewerkt. De als ruimtestations te
gebruiken S.I.V.B.-rakettrap wordt
door Douglas gebouwd, maar ook de
M.O.L. wordt hier vervaardigd. Mc
Donnell is leverancier van de Gemlnl-
Links op de foto staat de ruim 150 meter hoge
montagehal voor de maanraketten. die doorgaat voor het grootste gebouw ter
wereld. Straks zal de derde trap van de Saturnus ala ruimtehotel dienst gaan doen.
ject te komen. Maar het ia de moeite
waard. Nu reeds is bekend dat M.O.L.
en A.A.P. gezameniyk zo'n vier miljard
dollar zullen gaan kosten. Zouden de
N.A.S.A. en de U.S.A.F. na 1973 hun
eigen weg biyven gaan, dan komt daar,
voorzichtig geschat, nog eens acht mil
jard bij. Eén project voor beide zal dit
bedrag weliswaar niet halveren, maar
dat er twee tot drie miljard dollar
mee bespaard kan worden is zeker.
Zelfbedrog
(Van
correspondent 8. Bouman)
TEL AVIV Zelfs de cynische Israëliërs verbazen zich over
de moed waarmee de El Fatahterroristen dag in dag uit aan
slagen in Israël plegen. Israëliërs vragen zich af met welke
geestesgesteldheid de El Fatahmannen hun leven voor de
Arabische zaak op het spel zetten. Want de aanhoudende
activiteiten op Israëlisch grondgebied moet de organisatie
duur betalen. Vaak is de prijs de dood.
s niewe Israëlische opperbevelhebber.
s- ineraal-majoor Chaim Bar Lev, zei
ij tijdens een gesprek in zyn werk-
T\ imer in het militaire hoofdkwartier
Tel-Aviv, dat El Fatahterroristen
het oversteken van de rivier de
•rdaan grote kans lopen onmlddeliyk
ior een Israëlische patrouille of hin-
rlaag te worden onderschept of na
ikele dagen door verraad van de Ara-
sche bevolking op de westeiyke oever
de Jordaan te worden opgerold,
e cyfers bewyzen, dat deze stelling
Juistheid berust. Het aantal El
atahterrorlsten dat zich in Israëlische
«vangenissen bevindt of tydens vuur-
ivechten met Israëlische eenheden is
ngekomen, loopt tegen do 1400.
Israëlische legerkringen werd dan
>k voortdurend gesproken van het
ngzaam leegbloeden van El Fatah,
activiteiten van de El Fatah van
laatste weken, gevolgd door de Is-
lëllsche actie van deze week, duiden
er echter op dat er van leegbloeden
van de El Fatah nog geen sprake is.
Steeds weer zyn jonge Arabieren be
reid om in het kader van de El Fatah
hun leven op het spel te zetten voor de
Arabische zaak. Toch is de Israëlische
opperbevelhebber van mening dat 't re
sultaat van de activiteiten van de EL
Fatahterroristen, ondanks de verlie
zen die zij de Israëlische burgerbevol
king en het leger toebrengen, vanuit
militair standpunt gering is.
Mentaliteit
Generaal Bar Lev vertelde mij, dat ge
vangengenomen El Fatahterroristen
een merkwaardige bereidheid aan de
dag leggen om met de Israëlische auto
riteiten samen te werken by het op
rollen van andere El Fatahgroepen.
Volgens de Israëlische opperbevelheb
ber zien zy op het moment van gevan
genneming de betrekkelykheid van hun
acties ln en komen zy tot de werke-
Ujkheid. Dit geaagspatroon werpt een
duideiyk licht op de byzonder Arabi
sche mentaliteit, die meer dan welke
factor ook bepalend ia voor de harts
tocht en uitzichtloosheid van het Ara-
blsoh-Israëlisch conflict.
De Israëliërs zijn steeds meer geneigd
de oorzaken van de verrassend snelle
Arabische nederlaag in juni van vorig
jaar te zoeken in het karakter van de
Arabische maatschappy. De ondervra
ging van Egyptische krygsgevangenen
heeft voor Israëlische begrippen dan
ook tot ontstellende conclusies geleid.
Volgens Israëlische sociologen is het
gemis van een vertrouwensband tussen
officieren en manschappen in het
Egyptische leger de voornaamste oor
zaak van het in elkaar storten van het
zeer goed uitgeruste Egyptische leger
in de Sinaïwoestyn. De Egyptische
officieren dachten in de eerste plaats
aan hun zelfbehoud en lieten hun sol
daten in het heetst van de strijd alleen.
Zonder orders of meerderen is de Egyp
tische soldaat in de nabyhoid van een
Israëliër een verslagen soldaat. De Is
raëliërs ontdekten ook, dat de Egyp
tische officieren die zich in Israëlische
gevangenschap bevonden, er zich voor
schaamden de namen van hun solda
ten te kennen en absoluut niets met
hun ondergeschikten te maken wilden
hebben.
Feodaal
Volgens Israëlische sociologen liggen
de oorzaken van dit gedrag, dat regel
recht indruist tegen de gedragsregels
by het Israëlische leger, in het feodale
karakter van de Egyptische maat
schappij zelf. Eveneens bepalend "oor
de Arabische nederlaag van vorig jaar
is de Arabische trek de werkeiykheid
in dagdromery te ontvluchten.
Terwyi de Israëlische troepen al aan
het Suezkanaal lagen, vierde Cairo nog
steeds de overwinning. Radio Cairo
bleef berichten verspreiden dat Tel- nonderdag nami
Avlv brandde en de Israëlische lucht- Israëliërs onder
macht vernietigd was. Het Egyptische
leger werd door deze overwinnlngsbe-
richten van radio-Cairo danig ln de
war gestuurd en voerde manoeuvres
uit die strijdig zyn met de elementair
ste militaire begrippen.
Het bericht dat Amerikaanse en En
gelse vliegtuigen de Israëlische lucht
macht geholpen zou hebben by het ver
nietigen van de Egyptische luchtmacht,
werd de Arabische massa's voorgehou
den om te voorkomen dat zy er enig
idee van zouden krygen dat het kleine
Israël Egypte deze zware slag alleen
zou hebben toegebracht.
Met de hoogste Egyptische officier in
Israëlische krijgsgevangenschap, gene-
raal-majoor Jakoet, had ik voordat
hij naar zyn land terugkeerde over
dit tere onderwerp een langdurig ge
sprek. Ondanks myn argumenten (ko
ning Hoessein van Jordanië had zelf
toen de onjuistheid van dat bericht
erkend) bleef de Egyptische generaal
erby dat Amerikaanse en Engelse
vliegtuigen Egypte hadden aangeval-
tekenend voor het
cabines en zorgt voor de inrichting van
de S.I.V.B. Inmiddels zyn McDonnell
en DouglAs gefuseerd, zodat verre
gaande standaardisatie voor een even
tueel N.A.S.A.U.S.A.F.-programma
kan worden bereikt en ook dit is een
kostenbesparende factor. Slechts de
bouw van enkele onderdelen is in an
dere handen. Met name de Apollo's
worden eidera geassembleerd.
GERARD 4. PI KKKI.
Arabisch zelfbedrog ls het verhaal dat
een Jonge Egyptische Jood die sedert
zee maanden in Israël is, me deed. Hy
vertelde dat hy voor het eerat In Is-
raël vernam dat het Egyptlache leger
in 1956 (tydens de Suezo&mpagne)
door Israël ln de Sinaïwoestyn was
verslagen. Hy waa er van overtuigd
dat Egypte de oorlog toen gewonnen
had.
Het la deze aanhoudende misleiding
van de Arabische massa's door hun
leiders, die de Arabieren zo gemak-
keiyk tot oorlogsextase brengt. Presi
dent Nasser van Egypte noemt de ne
derlaag van Juni 1967 nu een „tegen
slag" en houdt zyn volk de volgende
ronde als beslissend voor.
De waarheid is nog steeds niet ln zyn
volle verschrlkkeiyke omvang tot het
Egyptische volk doorgedrongen en de
tragische vraag is of dit ooit sal ge
beuren. Evenmin hebben de El Fatah
terroristen er eet» idee van wat hun ln
Israël te wachten staat, als zy een
maal de Jordaan zyn overgestoken.
Via radio Damascus gaan dngeiyk* de
z.g. successen van de El Fatahter
roristen de lucht In. Sneuvelen hy een
vuurgevecht n»et een Israëlische een
heid vier El Fatahsaboteurs, dan Is
radio Daninseus er als de kippen hl|
om te verkondigen dat de „helden van
bet Arabisch hevrUdlngsfront tydens
een glorieuze actie op vyandeiyk grond,
getded vier Joodse soldaten hebben ge
dood".
Deze propaganda brengt vreugde ln
de harten van de Palestynae vluchte
lingen, die graag aan dergeiyke acties
willen deelnemen. Zonder zich er van
bewust te zyn, worden deze eenvoudigs
mannen door de Arabische propaganda
da dood ingedreven. Hebben ze geluk
en worden za gevangengenomen dan
komen ze wonderlijk snel tot de wer
keiykheid. De droomwereld stort ln
elkaar en uit louter verbolgenheid wer
ken zy dan met de Israëliërs samen.
