SCHEIDSRECHTER
DERKS
Antonin
Magne:
SPORTQLOBE
lost op zijn m*
eigen manier moeilijkheden op
...MAAR WIELERSPORT BLIJFT HET ZWAARST WEGEN...
noteer
bij de radio
ZATERDAG 23 MAART 1968
BREDA Hij woont in een droom van een bungalow, hij heeft
een hond (met respectabele stamboom), een knalrode antieke
telefoon en twee sportauto's, een opgevoerde Austin Sprite Healy
en een drie liter Austin Healy. Hij is geboren in Vaals
(„wanneer ben ik vergeten"), hij is een „diploma-ingenieur"
(werktuigbouwkundige, in Zürich). Hij heeft ook nog een econo
mische graad, is directeur van een grote onderneming en heeft
als voornaamste hobby: voetbalscheidsrechter. De naam is Frans
Derks, de jonge scheidsrechter die zondag ADOSittardia heeft
gefloten. Hij heeft veel gereisd (Australië, Amerika, Afrika en
het Verre Oosten) en daardoor heeft hij ook ruim leren denken
en flink leren aanpakken. Zo kan ook verklaard worden, dat hij
ooit na ai loop van een wedstrijd een voetballer uitnodigde in
zijn scheidsrechterskleedkamer te komen om een robbertje te
vechten.
)at gebeurde in Het Heike, woonplaats
de vroegere Tourhelden Willem
[an Est en Woutje Wagtmans. Van Het
jleike (St.-Willibrord) is bekend, dat
nogal stevig gebouwde kornuiten
ïen. Scheidsrechter Derks moest er
wedstrijd Rood-Wit tegen Terneuzen
|eiden en er was nogal wat publiek,
/ant Het Heike houdt, behalve van
(ietsen, ook van voetballen. Alleen een
draad scheidde het publiek van
de tweede helft begon het. Het
joogtepunt van de onrustbarend
groeiende onmin kwam toen een spe-
Rood-Wit ('t Heike) een tegen
stander natrapte. Scheidsrechter Derks
ïrwijderde de zondaar van het veld.
maakte aanstalten het veld
verlaten, liep drie meter weg, draai-
zich toen plotseling om, rende naar
onthutste scheidsrechter en trapte
m gemeen. Derks verbeet de pijn
Het Heike keek ademloos toe.
ïrks dacht na. De overmacht was
èroot. Na ampele overwegingen be-
Kloot hij daarom tot een listige zet.
klij liet het spel hervatten en nodigde
Nde zondaar uit na afloop in zijn kleed-
I Ikamer te komen.
Jasje uit
lO^De man. Nauwelijks had hij de deur
tchter zich dichtgetrokken of Derks
deed zijn jasje uit, stroopte de mou-
en op en toen begon een gevecht dat
.tan onbepaald aantal ronden duurde,
scheidsrechter had juist besloten
zijn taak als beëindigd beschouwd
ALLEMAAL
MET EIGEN GELDINGSDRANG IN KNVB
kon worden omdat de zondaar nogal
in de kreukels lag, toen aan de deur
werd geklopt. De politie.
Ze wilden weten of hij een aanklacht
tegen de voetballer wilde indienen.
Derks zei: nee. Even daarna stond de
scheidsrechter in de frisse lucht. Hij
overwoog dat hij twee dingen zou kun
nen doen: naar huis gaan of naar de
stamkroeg van Rood-Wit. Hij besloot
tot het laatste. Het werd een open
baring. Hij had nauwelijks zijn gezicht
getoond, of de mannen van Het Heike
toonden zich berouwvol. „Wat modde
ge drinken?" klonk het. „Een pilsje",
'zei Derks en hij kwam in de kleine
uurtjes thuis.
Uitstekend
Fragmenten uit het jonge, maar veel
bewogen leven van Frans Derks:
6 september 1967, GVAVFC Twen
te. Derks presteerde het om het door
gaans nuchtere Groningse publiek,
15.000 man sterk, op een kookpunt te
brengen. Hij stuurde eerst Ole Fritsen
van het veld en gaf ook nog een straf
schop tegen GVAV. Niettemin liep het
goed af. Hij hield er slechts vinnige
commentaren van de plaatselijke pers
en van de radio aan over. Het „Nieuws
blad van het Noorden" schreef: „Triest
debuut van Derks", Maar het blad
schreef ook: ..F. P. Derks uit Breda
heeft in het Groninger stadion een man
getoond, die bepaald niet als lafaard
gekwalificeerd kan worden". Het rap
port van de deskundige van de bond
luidde: uitstekend.
De hond van scheidsrechter Derks,
een grote boxer, die als hij zijn
tanden ontbloot respect afdwingt,
rende twee jaar geleden in Blerick bij
de wedstrijd BlerickWilhelmina het
veld op. „Niemand durfde hem te pak
ken, maar ik greep hem bij de hals en
bracht hem het veld af. De
rechter
i aulo. weg. ejj de hond zat. naast me.
Toen ging ik natuurlijk af."
Bij de wedstrijd Den Bosch maakte
Derks zowaar een doelpunt. Een spe
ler trapte de bal tegen hem aan, ter-
dachten; wat een .flinke scheidsrec
is. dat. Na afloop .reed ik met
„Wat zal
ik doen:
naar huis
gaan of
een pilsje
drinken?"
wijl hij vlak naast het doel stond. Via
zijn been caramboleerde het leer in het
Van de KNVB kreeg hij een schor
sing van een zondag, omdat hij voor
de KRO-televisie (Brandpunt) zijn me
ning had gegeven over het geval Kei
zer. Dat mocht niet.
Uitvlucht
Hoe kwam Derks ertoe voetbalscheids
rechter te worden. „Acht jaar geleden
was ik handballer. Niet eens zo'n slech
te, want ik speelde twee keer in het
Nederlands elftal, tegen de Zwitsers en
tegen Luxemburg. Op een zondag had
den ze in Breda een scheidsrechter no
dig want de slagers speelden tegen de
kasteleins. Ik dacht: laat ik het maar
doen. Nu staat er in de spelregels dat
een keeper wel mag schreeuwen maar
niet mag misleiden. Ik wist dergelijke
details niet. En de keeper van de sla
gers schreeuwde als een wild varken.
Hij bleef maar aan de gang. Ik vond
het zo vervelend, dat ik een strafschop
gaf. De slagers konden me wel villen.
Na afloop ging ik naar mijn kleed
lokaal en inmiddels wist Ik dat ik fout
was geweest. Komt de keeper, een
vent waar ik twee keer uit kon, bin
nen. De andere slagers stonden buiten
voor de deur. Ik dacht: je moet toch
een keer het hok uit en ik bedacht
een uitvlucht. Ik zei tegen de keeper:
dat je zo stond te schreeuwen vond ik
niet erg, maar dat je een knie in de
rug van een vent zette, kon ik niet door
de vingers zien. De man keek me stom
verbaasd aan, hij trapte erin".
Een boek
Men zou kunnen denken bij het horen
van Frans Derks dut hij evenals een
ander enfant terrible onder de scheids-
De scheidsrechter met de hond, de bungalow en de twee sportauto's fiool zondag ADOSittardia. HU doet enigsiins
denken aan Leo Horn, maar wat boven z(jn hoofd staat, heeft in het geheel nleta met hem te maken.
rechters. Leo Hom op
zal hebben met de heren van de voet
balbond. Ze hebben hem tenslotte voor
de televisie-affaire toch maar laten val
len. Maar Derks blijkt niet rancuneus
te zijn. Hij verdedigt de bond zelfs.
..De KNVB is erg kwetsbaar omdat hij
zo groot is. Allemaal mensjes en lkjes.
die een bepaalde geldingsdrang hebben.
Maar ze hebben toch maar bereikt dat
er in Nederland geen grotere commu
niteit van mensen is. Als je de foute
dingen van de bond opschrijft, kom je
niet eens aan een hoofdstuk toe, maar
over de goede dingen kun je een boek
schrijven".
De risico's die een scheidsrechter loopt,
calculeert hij graag in zijn hobby. Het
is een soort spel met tal van onzeker
heden. Derks geeft een vergelijking.
„Mijn broer is een pure lafaard. Toch
springt hij van drieduizend meter hoog
te uit een vliegmachine. Het is telkens
weer overwinnen van je angst, want
een parachutist heeft onzekere factoren
die hij niet in de hand heeft. Gaat zijn
parachute open? Hij weet het niet. Zo
is het ook voor een scheidsrechter. Het
publiek bijvoorbeeld vormt een onzeke
re factor, je weet nooit hoe het rea
geert".
Snelle bal
EEN tafeltennisbal, geslagen met de
penhoudergreep, kan een snelheid
bereiken van ongeveer 60 km per uur.
Dit is gebleken bij onderzoekingen die
in Brunswijk naar de gedragingen van
de tweeëneenhalve gram „zware" bal
letjes zijn ingesteld. Een woordvoerder
zei, na het bekendmaken van de resul
taten, dat de snelheid nog hoger lag
dan aangenomen werd.
Sorry
Wat dat laatste betreft deed hij een
aardige ervaring op bij de wedstrijd
Roda .IC—ZFC. Derks floot voor bui
tenspel en het was geen buitenspel. Hij
Jm4 een tout gemaakt en zag het
meteen in. nadat hij had gefloten. „TV
--voelde dat het publiek wilde gaan joe
len, maar op hetzelfde moment wendde
ik me naar de tribunes, stak mijn ar
men omhoog en zei „sorry". Het gekke
was, dat niemand meer joelde".
Maar drie
VELE Oostenrijkse totoliefhebbers
moeten tot de conclusie gekomen
zijn, dat ook een computer geen uit
komst kan brengen bij het voorspellen
van toto-uitslagen. Bij vergelijking van
de computervoorspelling met de weke
lijkse uitslagen bleek dat de machine
er maar drie goed had.
Messetrekker
beslissingen kracht
bij im zetten door een mes te trekken.
Een speler, die protesteerde tegen een
arbitrale beslissing, zag zich geplaatst
tegenover een levensgroot mes. Een
snelle reactie voorkwam erger.
In eigen netten
DE trainer van de Spaanse voetbal
club FC Malaga is in zijn eigen
netten verstrikt geraakt. Naast een
ijzeren discipline eiste Otto Brumel
ook dat zijn spelers overal en altijd op
tijd waren. Zo niet, dan zou dat wor
den bestraft met 1000 peseta's. Tot
Otto Brumel een keer de bus miste en
te laat op de training verscheen. De
kas van de FC Malaga kreeg er 1000
peseta's bij.
Pechvogelcup
IN Tsjecho-Slowakije is een nieuwe en
zeer merkwaardige beker ingesteld
De redactie van het Slowaakse blad
„Antwoorden op vragen" verleent aan
de speler, die het meest ln eigen doel
geschoten heeft de Pechvogelcup. De
organisatoren verwachten niet, dat het
streven deze beker te bemachtigen een
massale actie tegen het eigen doel zal
verwekken.
„Landeploegen
in Tour de France
funest voor
merketeams"
Antonin Magne (rechts) in actie i
nog niet geplaveid was, dertig ,i
7,(jn ploegleidersauto.
RAYMOND I
(Van onz<
PARIJS Jean Stablinsky, sinds jaar
en dag vaste vriend cn trouwe met
gezel van Tourvedelte Jacques Anque-
til, trekt dit wiclerseizoen de purper-
blauwe trui van „Mercier" aan, een
overgang die heel wlelerminnend
Frankrijk in beroering heeft gebracht,
evenals de aankondiging dat Poulidor
naar het kamp van Anquetil zou gaan.
Het Is er niet van gekomen. Raymond
Poulidor. „de eeuwige tweede", voelde
er niets voor om ook nog tweede te z(jn
in de ploeg van Anquetil. HU blijft
liever „eerste" bU Mercier. waar hij
hulp heeft gekregen van Stablinsky.
Wat die hulp waard is. heeft hU reeds
ondervonden tijdens de laatste etappe
van de Tour van 1967, een tUdrit naar
de eindstreep in Parüs, toen Stablinsky
hem (met succes) de fUne kneepjes van
de grote tUdritspecialist Anquetil had
Op die wijze heeft Stablinsky zijn rol
•1« ploeggenoot van Pingeon, Poulidor
en de andere Franse nationalen zonder
enige terughoudendheid en tot het ein
de toe gespeeld. Dat heeft tot de breuk
met Anquetil geleid, zijn vaste kop
man van zijn merkeploeg. Over de
houding van Antonin Magne. ploeglei
der van Mercier, in deze zaak bestaat
geen twijfel. Hij is in principe legen
landeploegen in de Tour de France.
Dal is hij al vanaf de oprichting van
de Association Internationale des Di
recteurs Sportifs Professionnels, waar
van hij sinds 1966 ook voorzitter is.
Magne is een oude rot in het wieler-
vak. Hij droeg tweemaal de gele trui;
in 1931 en in 1932. Ruim achttien jaar
reed hij tussen de wielen, eerst als
amateur en later als prof. Sinds 1945
is hij ploegleider van Mercier. Hij
heeft grote kampioenen als Louison
Bobet, Bernard Gauthier, Rik van
Steenbergen en Fred de Bruyne bege
leid, waarop hij bijzonder trots is. Zijn
ervaringen met jonge Nederlanders zijn
niet zo erg gelukkig. Jan Nolten, een
ontdekking in de Tour uit de tijd
van Fausto Coppi, was na een paar
jaar verdwenen en Eddy Beugels, sinds
Stablinsky is voor An
tonin Magne een duidelijk bewijs van
de gevaren van het tijdelijk „samen
wonen" in nationale ploegen tijdens de
Tour. Maar dat is niet de enige reden
waarom hij tegen is. Zo'n Tour is even
eens een onderbreking in het leven van
de merketeams en 'dat komt de geest
en de sfeer niet ten goede. De gehele
opbouw van de wielersport is gebaseerd
op de extra sportieve merken, waarvan
de renners in etappekoersen de gele
genheid vinden hun persoonlijkheid het
best tot uitdrukking te laten komen. De
Tour de France vormt het jaarlijkse
hoogtepunt en het belangrijkste doel
van de merken. „Slechts de publiciteit
die van de Tour uitgaat, staat in ver
houding tot de enorme uitgavert van
de merkebazen", vindt Antonin Magne.
„Het tijdelijk overgaan van de renners
naar een andere ploeg en onder andere
leiders voor een lange koers als de
Tour brengt de coureurs in een uitzon
derlijke situatie. Daar z(jn gevaren aan
verbonden", zegt Antonin Magne. „De
renners bevinden zich dan in een nieuw
samenspel van belangen. De vraag is
wat hij het zwaarst moet laten wegen.
Hel belang van zijn merkeploeg,
waarvan hij het hele jaar moet leven,
of dat van zijn tijdelijke landcplo.-r.
Die belangen kunnen elkaar doorkrui
sen en bijgevolg een nadelige invloed
hebben op de merketeams. Het geval
Stablinsky is daarvan een duidelijk
voorbeeld. De jaarlijkse onderbreking
voor de Tour de France kan de kiem
bevatten tot ontbinding van het hui
dige ploegenstelsel. Op de lange duur
kan zij ook de wortels van de hele
structuur aantasten, waardoor de mer-
keploegen, behalve om financiële re
denen, ook om deze reden kunnen ver
dwijnen. De op gematigde toon aan
gevoerde argumenten roepen des te
harder het tegenbeeld op van een plei
dooi de wielersport te behoeden voor
nieuwe ontwikkelingen".
„Men kan het niet eens zijn met het
stelsel van een merketeam, maar men
zal niet kunnen ontkennen dat het
in ieder geval een zaak ls, gegrondvest
op geld. Iedereen, de renners en het
publiek, weet hoe de kaarten op tafel
liggen. Dank zij dit ploegenstelsel is er
een eind gekomen aan de chaotische
toestand van duistere combines tussen
renners en de nare ruzies die daarvan
o.m. een gevolg waren en waardoor
de sport ontsierd werd 't Ploegenstel
sel is een noodzakelijk iets geworden.
Hel heeft ook zijn „uitspattingen" ge
kend. De wetten van de sport moesten
wel eens wijken voor andere belangen.
Zoals ieder stelsel heeft het ook zijn
nadelen. Maar te allen tijde weten
publiek en renners waar ze aan toe
zijn."
Sint-beriiardshond
Dat neemt niet weg dat Antonin
Magne met de andere ploegleiders,
de fabrikanten en hun deelgenoten er
kennen dat de landeploegformule
tijdens de laatste Tour nieuwe belang
stelling heeft opgeroepen voro de wip
lersport. De overwinning van een
Fransman heeft de nationale trots da
nig gestreeld terwijl de mensen opge
togen waren over 't „bijverschijnsel"
Raymond Poulidor („de man die wij
betalen" zegt Antonin Magne) in de rol
van modelploegmakker van Pingeon
als de sint bernardshond op de Puy de
Een dergelijke toeneming van popula
riteit is natuurlijk altijd welkom, ln
welke sport of beroep ook. Het heeft
ertoe geleid dat in september opnieuw
besloten werd de renners beschikbaar
te stellen voor landeploegen. Het oor
spronkelijke voorstel om per jaar de
landeploegen af te wisselen met mer
keteams, bleef echter gehandhaafd.
„Dat biedt de mogelijkheid om regel
matig met hun eigen mensen in de
Tour voor het publick te verschijnen.
En het stelt de ploegleiders in staat
hun renners weer tijdig in de hand
te hebben en de discipline en het ge
zag te herstellen", aldus Magne.
Hij heeft de strijd voor merketeams
niet opgegeven, Evenmin als Gaston
Plaud, de ploegleider van Peugeot, die
toch de laatste Tourwinnaar heeft „ge-
SINDS 1945
PLOEGLEIDER
VAN MERCIER
leverd". De volgende etappe om in
stijl te blijven van deze strijd heeft
plaats in september. Dan wordt in sa
menwerking met de organisatoren de
balans opgemaakt van de Tour de
France 1968 en de Tour 1969 in grote
lijnen vastgesteld. Daarvan is de for
mule het belangrijkste. Tot dan blijft
alles ongewijzigd.
Vrij gelatvn
Momenteel bereidt Magne zich voor
op het nieuwe seizoen. Vorig jaar was
hij de enige van de vijf Franse ploeg
leiders die tijdens de Ronde thuis zat
De andere vier waren verdeeld over
de Franse ploege.. De bazen van die
vier hadden het wenselijk geacht om
een oogje in het zeil te houden. „Mijn
baas had mij dat niet opgedragen
Monsieur Emile Mercleur had mij vrU
gelaten om zelf te beslissen", vertelt
Antonin Magne
Hij heeft gekozen en wenst zich er
buiten te houden. Persoonlijk blijft hij
van mening dat de beroepsploegleider
niets in een Tour met landeploegen
te zoeken heeft
..De sportgroepen hebben op het ogen
blik gt\'n mogelijkheid om hun belan
gen beter te verdedigen. Wij moeten
ons neerleggen bij de besluiten van
de organisatoren. Het enige, dat wij in
het uiterste geval kunnen doen, is drei
gen met de opheffing van onze
ploegen."
Zover zal het wel niet komen, want
Antonin Magne is een standvastig en
gematigd man. Zijn grootste zorg Is
misschien wel het voortbestaan van de
wielersport, waarin de belangen zo
dikwijls en zo onverwachts van „kap"
verwisselen. Daarom ook zal het voor
de Ronde van Frankrijk wel altijd
een strijd tussen landeploegen en mer
keteams blijven.
TOTOWEDSTRIJDEN
8C CambuurVrrndam
Zwolse BoyaAGOVV
Vitesse—NEC
HVCWagenhuren
VeloxElinkwUk
ZFC—DW8
VolendamAZ '67
VolewUckeraSC' Gooiland
EDO—RCH
Telstar—Haarlem
Holland Sport—Xcrxcv DIIC
SVV—FC Den Bosch
Willem II—NAC
Excelsior—DFC
Helmond SportEindhoven
BEKERWEDSTRIJDEN
Hecrenveen—GVAV
FC TwenteDe Graafschap
HeraclesSC Drente
Go Ahead—PEC
Hilversum—DOS
Velox—ElinkwUk
Fortuna VI.ADO
RBCFeUenoord
SpartaHermra DV8
De BaronieNOAD
PSV—FC VVV
Limburg iaMVV
Sittardia—Roda JC
AjaxBlauw Wit