ZET DE POFFERTJESPAN
MAAR OP STRAAT...
Scheepvaartonderwijs moet dringend overstag
Heeit Den Helder de
School startte in 1893
en koop vooral
geen dure
kookboeken meer!!
NAUTISCHE
HOGESCHOOL
DE LEIDSE COURANT
Amerikaanse supermarkt biedt een veelzijdigheid aan artikelen, die in heel Europa zijn weerga niet vindt.
alle dames en heren met een passie voor de
ckunst even een voorspelling: over een paar jaar
t u met uw hobby bij iedereen voor gek. Kijkt u
ïog liefkozend naar de rij potjes vol met mengsel-
en kruiden Begin de zaak alvast maar op te
nen. Zet de poffertjespan op straat en koop vooral
i dure kookboeken meer, want heus, het is weg-
Doid geld. Want in Amerika, zo vaak nog wonder-
-vol-nieuwtj es-om-na-te-apen is koken „uit" en
lak „in".
Is op dit moment een
een revolutie aan de gang
zich concentreert in de
stijging van het ge-
geprefabriceerde
ltijden. Of de produkten
>p de fabriek zijn voor-
ikken, ingevroren, ge-
ingeblikt of be-
ald, zij bieden zoveel
ak, dat zelfs de meest
antische Amerikaanse
al niet méér te-
verlangt naar de geur
n ,'élrtiereidc
(id.
briek produceert bacon, die
is bestraald, zodat het pro-
dukt op kamertemperatuur
onbeperkt houdbaar is. En
ondanks alle concurrentie
stijgt nog steeds de verkoop
komst: „Er zal voedsel zün,
dat tijdens het koken niet
geroerd hoeft te worden,
voedsel, dat niet kan aan
branden. Er zal slasaus zijn.
die niet onder in de schaal
terecht komt. maar aan de
groenten blijft hangen en
verkocht zal worden in
spraybussen, populaire arti
kelen als pindakaas en sla
saus worden op de markt
gebracht in busjes met
drukknopjes".
Maar ook nu al biedt de
Amerikaanse supermarkt 'n
veelzijdigheid van artike
len, die in heel Europa zijn
rauwe produkt vaak ver-
Zo worden in Califomië de
tomaten voor 90 procent
machinaal geplukt, maar
ook de tomaten zelf zijn
veranderd. Ze hebben een
ovale vorm en een harde
schil, waardoor barsten
wordt voorkomen.
De perzikbomen in Amerika
groeien in de vorm van een
paraplu, waardoor de perzi
ken makkelijk zijn te pluk
ken en sinaasappelbomen
zijn om dezelfde reden al
heel lang uit de mode. Deze
vruchten worden alleen nog
maar gekweekt aan heggen.
Een nabije
toekomst
In Amerika worden de vol
gende voorspellingen ge
daan. Over een jaar of der
tig zullen vele produkten
worden verpakt in omhul-
DSt
al die hartstochtelijke
niers, die nu roepen:
ar zal ik nooit aan mee-
alvast een beetje om
iraten of te troosten:
denkt u van de Ameri-
ïse snelkookrijst, die
plastic en al gekookt
;t worden en daardoor
garantie biedt van luch-
id en pannen, die niet
aangebrand?
verrukkelijke bavarois
1 Amerika dagelijkse
t, want er is geen huis-
-, die uren in de
ken eiwitten en slagroom
t te kloppen en daarna
"e vorm staat
:hudden, om de pudding
loed uit te krijgen.
loopt even naar
kruidenier en maakt
keus uit blikken in
:hillende maten, soorten
u nog niet overtuigd?
I, beginnen we met grof
:hut. Denkt u zich eens
■ersgemalen koffie, in 'n
geperst en verzegeld in
rpapier, klaar om in de
enste helft van de per-
te laten vallen. Als
toffie klaar is, kan het
iedik, dat nog steeds in
papier zit, zo in de vuil
ak worden geworpen,
zijn er ingeblikte stuk
pizza met saus en inge-
mondjesmaat spag-
in ronde vormpjes,
rdoor de anders zo lan-
slierten op esthetische
genuttigd kunnen
k ook eens aan de op
ak gebrachte mengsels,
dienen te worden toege-
roereieren. De
ken zijn onder andere
B, ham, bacon enz. Er
bevroren, eenpersoons
apjes, klaar om op tafel
'orden gebracht.
a nu nog steeds, dat,
deze heerlijkheden
naai hier te krijgen zijn,
de keuken nog moeilijk
staan doen met garde
ieren in de wetenschap,
de kruidenier op de
t tientallen soorten ge
leerde. cakes heeft, in
of vier lagen als diep-
sprodukt, i dat in het-
de vak ook appelbeig-
Deense pasteien lig-
0| J'
„Gezellig" winkelen, zoals vroeger is
ervering
diepvriesverkoop in
is de laatste tijd
:n, dat een wa-
een diepvrieskast
i, die groter is dan een
'alveld en 7.8 miljoen
8 kan bergen,
r er zijn nog meer mo-
vormen van conser
ve. Zo krijgt het bestra
lvan voedsel met atoom-
commerciële
aan de grond. Een fa-
van blikjesprodukten, en
ook hier worden nieuwig
heden ontdekt. Zo worden
de artikelen bij zeer hoge
temperaturen geconserveerd
om niets van smaak en geur
verloren te laten gaan. Bij
groenten wordt boter toe-
gevo.gd en om de prijs en
het brutogewicht te druk
ken, wordt het metaal van
de blikjes dunner gemaakt.
Voor de toekomst staan er
eenpersoonsporties op sta
pel, die zijn verpakt in dun
buigzaam aluminium, dat
aan de binnenkant is voor
zien van een plastic film.
Deze „blikjes" bevatten por
ties voorgekookt fruit, die
bij kamertemperatuur be
waard kunnen worden.
Een Amerikaanse huishoud
kundige «egt «ver de toe
weerga niet vindt. Op de
afdeling „aardappelen" bij
voorbeeld, vindt de huis
vrouw het volgende: aard-
appelcroquetten, aardappel-
pannekoeken, aardappelen
au gratin, verse aardappelen
gebakken aardappelen, frites
schoenveteraardappelen en
gebakken aardappelen met
zure room erover.
seis, waaruit men onmiddel
lijk kan eten. Aan deze pro
dukten hoeft slechts water
en hitte te worden toege
voegd.
Kinderen zuilen gesterili
seerde melk drinken die bij
kamertemperatuur onbe
perkt houdbaar zal zijn.
Moeder kookt de maaltijden
in een paar minuten in een
microgolf of infra-rode oven
en de producenten geven
volledige maaltijden in een
klein pakketje, die onze be
vroren diners van vandaag
het t
i gever
Landbouw
Het spreekt eigenlijk voor
zich, dat de sporen van deze
keukenrevolutie terug zijn
te vinden in het agrarisch
bedrijf. Aangezien er nieuwe
methoden zijn uitgevonden
bij het kweken en verpak
ken van groenten en fruit
zijn veranderingen van het
deleeuwse eetfestijnen.
Wij zien een gouden toe
komst voor de huisvrouw,
die glimlachend haar gasten
kan vragen, wat zij graag
willen eten, dan alleen een
aantal knopjes hoeft in te
duwen op het ovenpane^ en
zich daarna kan ontspannen'.
Nog een paar jaar later
hoeft zij slechts de telefoon
te pakken en haar maaltijd
te draaien
Ideaal van directeur
C. Sabelis:
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HELDER Het stichten van een nau
tische hogeschool waar niet alleen gedoceerd
wordt, maar waar ook wetenschappelijke
research plaatsvindt, dat is het ideaal van de
heer C. P. Sabelis (44), directeur van de gemeen
telijke hogere zeevaartschool te Den Helder,
waar hij al zes jaar naar streeft. In Engeland,
zegt hij, is men öp het ogenblik bezig het onder
wijs aan de hoger nautisch geschoolden op uni
versitaire leest te schoeien. Daar kunnen stuur
lieden en scheepswerktuigkundigen de graad
„Bachelor of Nautical Science" halen.
De zeevaartschooldirecteur die deel uitmaakt van de
Raad van Adviseurs van de Vereniging van Neder
landse Koopvaardtjofflcieren (V.N.K.O.) zegt: „In
Nederland moeten ook wQ een scheepvaartuniversi
teit van de grond laten komen. Het is moeilijk om
velen voor het idee te winnen, omdat tegenstanders
ven mijn plannen menen, dat ik van de school waar
over ik de leiding heb een universiteit wil maken.
Maar dat is niet waar, ze snappen er niks van".
De opleiding van de koopvaardijofficier, zegt de heer
Sabelis met nadruk, kent een doodlopende weg. De
voorlichting aan jongemannen die zich als zodanig
willen bekwamen duidt daar al op. Men zegt nog te
vaak „weet je wel van Piet Hein" en „lekker klim
men in de mast" of men zingt het liedje „zo heerlijk
is het varen". Naar mijn mening moet bij de voor
lichting van de jeugd voorop staan: het waarschu
wen tegen het zeemansberoep. Men moet wijzen op
Directeur C. Sabelis
het feit dat het diploma dat eertijds behaald wordt,
aan de wal geen waarde heeft. Voor de meesten
althans. Bij Philips in Eindhoven, het bedrijf dat
wel eens gekscherend de „dépendance" van de koop
vaardij wordt genoemd, trekt men graag stuurlieden
aan. Maar daar houdt het dun ook mee op.
Bittere noodzaak
Het is vooral met het oog op de toekomst, bittere
noodzaak dat het scheepvaartonderwijs overstag
gaat, meent hg. „Ik zie de toekomstige ontwikkeling
zo", licht de heer Sabel is toe, „een koopvaardij
officier blijft tot zijn veertigste jaar op de vloot. Dat
kan omdat hij een volwaardige nautische opleiding
achter de rug heeft, de titel heeft van nautisch doc
torandus en zich ook aan de wal kan redden".
Naar het oordeel van de heer Sabelis die zelf acht
jaar heeft gevaren aan boord van oceaanreuzen zal
in de toekomst de rol van stuurman In belangrijk
heid toenemen „Deze man zal de econoom van de
vloot worden, hij wordt de adviseur van de reder,
die mammoetschepen in de vaart heeft. Deze econo
misch geschoolde zal hebben gestudeerd aan het hoger
Economisch en Administratief Scheepvaart Instituut.
niet het minst omdat „management" van schepen
een vak apart is".
Nautisch doctorandus
De stichting van een nautische hogeschool is daarom
zo belangrijk, omdat wij op dit moment te weing
weten, zegt de heer Sabelis, van de scheepsbouw,
d.> flora en fauna onder waterspiegel en het ont
staan van orkanen enz.
Hy deelt het scheepvaartonderwijs in. Lager scheep
vaart onderwijs moet worden gegeven aan de
visserijschool, waar jongens worden opgeleid tot
matroos, middelbaar scheepvaart onderwijs Is be
stemd voor stuurlieden en scheepswerktuigkundigen
van de kustvaart en visserij, terwijl hoger scheep
vaart onderwijs bedoeld is voor stuurlieden en
scheepswerktuigkundigen der grote vaart. Daarop
volgt dnn een gespecialiseerde studie voor enkelen
die hogere aspiraties koesteren: nautisch doctoran
dus.
De heer Sabelis meent dat als dc scheepvaartop
leiding op meer wetenschappelijke basis «al zijn
geschoeid de „doodlopende weg" voor de koopvaar»
dyofficiercn van nu «al worden doorgetrokken. Of
schoon «Un Ideaal nog niet overal weerklank ge
vonden heeft lUkt («egt de «eevaartschooldirecteurj
hy terrein te winnen. Er «Un mensen die warm willen
gaan lopen.
DISCIPLINE EN GEHOORZAAMHEID STAAN VOOROP
beste zeevaartschool?
DEN HELDER De stelling „U bent directeur van de beste zeevaartschool van
Nederland" wUst de heer C. P. Sabelis met kracht van de band. „Dat is
schromelijk overdreven", zegt hy, „wat de school wel heeft, is een enthousiast
lerarenkorps, vyfendertig mannen, die allen dc praktyk van het zeemansbestaan
hebben leren kennen. Alle zeevaartscholen krUgen dezelfde leermiddelen, alle
leraren ontvangen dezelfde opleiding. Onze kracht is het internaat en daarin
verschillen wU met de overige." Dit zegt de man. die op 1 september 1957 dc
heer J. Middendorp niet alleen als directeur van dc gcmeenteiyke hogere
zeevaartschool van Den Helder, maar ook als commandant van het internaat
opvolgde. De heer Sabelis bracht zUn diensttijd door als reserve-officier bU de
Koninkiyke Marinè (by de Onderzeebootdienst). Ofschoon de zeevaartschool
directeur niet prat gaat op het predikaat „beste", wüzen de landeiyke cUfers
anders uit. Meerdere keren in de afgelopen jaren slaagden leerlingen van de
Helderse zeevaartschool met het hoogste gemiddelde voor het examen, het
geen traditiegetrouw beloond werd met een fraaie „Zeemanskyker".
mlnologie. „De eerste dagen aan boord
van een schip zyn moeiiyk", zegt de
directeur-commandant, „elk moment
ben je bang dat ze je bedonderen. Als
„jongmaatje" moet je de scheepstaal
leren verstaan. Je moet weten dat „pik-
beet" koffiedrinken betekent om maar
een voorbeeld te geven. Discipline en
gehoorzaamheid zijn eigenschappen die
worden bijgebracht: het kan later ln
het heetst van de strijd op de brug als
Je mede-verantwoordelijkheid draagt
voor het schip zeer van pas komen Dun
wordt geëist dat direct gehandeld kan
worden. Een ander aspect is dat de Jon
gens elkaar opvoeden."
Dir. Sabelis:
Onze kracht is
het internaat
Waaraan ontleent het internaat nu zUn
kracht? „Daar krijgen de leerlingen",
antwoordt de heer Sabelis, „hun schip-
gerichte vorming. In twee jaar tijd
worden zij voorbereid op hun toekom
stige functie aan boord van de sche
pen. Een zeevaartschool zonder Inter
naat is een onding. Vooral voor de
nieuwkomers Is het enorm belangrijk.
Vanzelfsprekend is ook de vaktech
nische vorming van belang, maar de
koopvaardijoffider-in-spe moet zonder
tegensputteren minder plezierige kar
weitjes en opdrachten uitvoeren".
Koffiedrinken
Trots op de jongens
Directeur-commandant Sabelis is trots
op zijn jongens, ofsctfbon problemen
soms de kop opsteken. „De gemeen
schap is te groot om specifieke moei
lijkheden onmiddellijk te onderkennen.
Jaren terug had ik er een jongen tus
sen die niet durfde te eten, omdat hy
bang was om met zijn vork te bibberen
en at daarom maar een hele week niet.
Het gebouw van de gemeenteiyke hogere zeevaartschool van Den Helder aan
liet Ankerpark 27 heeft een oude historie. VUf jaar geleden werd het eeuw
feest gevierd.
Hoe moet ik daar achter komen?"
Als de jongemannen bij ons komen
moeten zU leren het uniform te dra
gen, vertelt dc heer Subelis, ons visite
kaartje: ik geef toe dat wfj op dc ver
zorging van de kleding erg „kinder
achtig" «Un. „In feite zfjn wU geen
schoolmeesters over kercLs die vol fut
zitten, leU van dc wereld te willen zien
en verre van „studiehoofden" «yn. WU
moeten hen opleiden voor de beste
redery in ons land en duorhtj kunnen
onze eisen niet hoog genoeg worden
BMtoUl"
JAN BRUIN
kunde. Hij leende het ..klipperschip",
dat zijn voorganger heeft gebruikt, van
de weduwe Leyer en ging welgemoed
;uin het werk meteen aantal 14 jarigen
in de tweejarige vooropleiding 011 een
aantal „stuurluydon" ln de A en B op
leiding Einde Juni vroeg de heer Bak
ker om assistentie van een leraar ln
aardrijkskunde, Nederlundse taal en wis
kunde
DEN HELDER Op zUn werkkamer
aan het Ankerpark 27 te Den Helder,
de plaats waar de Zeevaartschool Is ge
vestigd. bewaart de heer Sabelis een
zonnewijzer tje)terwijl aan de muur
een byna anderhalve meter lange baro
meter hangt. Beide instrumenten «yn
eigendom geweest van Adriaan Johan
nes Leyer, die na zyn eervol ontslag als
huliKHiderwijzer in 1856 van start ging
met het geven van zeevaartkundig on-
derwUs in hoofdzaak aan hen die zee-
loods wilden worden.
In feite is de heer Leyer de stichter ge
weest van de school zoals men die thans
kent. Uit oude geschriften blijkt dat
Leyer examen had gedaan als opper
stuurman en als zodanig gevaren heeft.
Zijn kundigheden waren groot gezien
ook de door hem opgegeven resultaten
van zijn lessen die hij gaf ln zijn stu
deerkamer „ergens" aan de Hoofdgracht
KLIPPERSCHIP
De subsidie die de heer Leyer van de
gemeente kreeg bedroeg het eerste jaai
150 gulden, terwijl het schoolgeld vier
gulden per maand was. De heer Sabelis
heeft zich byzonder verdiept ln de ge
schiedenis van de school. Hij veriett dat
als opvolger van de inmiddels over
leden heer Lever ln 1889 tegen een
jaarsalaris van vierhonderd gulden
wordt benoemd een zekere W. Bakker,
die m het bedt wu ven een akte wis-
1892
Printee Margriet bracht in 1966 een bezoek aan het naar baar genoemde Internaat.
De lang verwachte subsidie van het
ministerie kwam ln 1892 af en er moes
ten een directeur en drie .leraren worden
benoemd. De heer S. Visser afkomst ik
van Vlieland stond op dc nominatie
voor de directeursfunctie, terwijl de
heren W, Bakker (aardrijkskunde».
A van Dissel (talen) en F. Dekker
(praktische vakken) in aanmerking wil
den komen voor leraar. Alle vier werden
benoemd. Burgemeester C. A Beuken
kamp zond daarna directeur Visser een
brief waarin werd gemeld dat vier leer
lingen |J Bakker. T Visser. D Kool-
haas en W F. Kockxz.ieh voor de
..Zeevaartkundige School" hadden nan-
PENSIONPRIJS 2 MILLE
Zonder veel omhuul werd de school op
zuterdag 18 april 1893 om 10 uur 's mor
gens in een daartoe ingericht lokaal aan
de Kerkgracht geopend Zo ging de ge
meentelijke hogere zeevaartschool van
Den Helder van start. Een onderwysln-
stelling die overigens de gemeente de
nodige financiële hoofdbreken* kost.
omdat het rijk de kosten van het inter
nnat (nog) niet uit de rijksmiddelen kan
vergoeden. Er wordt overigens wel stu
die vun gemaakt om een dergelijke post
volgend jaar op de begroting te plaat
sen. Intussen wordt de penslonprijs
van het Internaat Prinses Margriet"
per 1 augustus tot 1000 gulden per Jaar
verhoogd
