Leidse Courant | 1968 | 10 februari 1968 | pagina 7

De vlinder in het najaarsbos

Even
uitblazen

VS

l t

t

m rs

ZATERDAG 10 FEBRUARI 1968

DE LEIDSE COURANT

PAGINA 7

LUCKY LUKE EN DE NEVEN DALTON

SIJSKE EN WISKE: DE ZEVEN SNAREN

HIGGLES: ALARM IN GADOUGOU

-sag

Piot Kee, de Haarlemse stadsorganist, is
door het Calvin College te Grand
Rapids uitgenodigd om het nieuwe
mechanische o.gel met een concert in
te wijden. Hij vertrekt vrijdag 16
februari naar Amerika. Op de ope
ningsavond, dinsdag 20 februari zal hij
muziek ten gehore brengen van Bach,
Hendrik Andriessen en Alain en voorts
improviseren op thema's, die hem door
het publiek worden opgegeven.

Het Nederlands Dans Th. ater vertrekt
zondag 11 februari met de leden van
het Nederlands Balletorkest en diri
gent Leo Driehuijs per chartervlieg
tuig naar Luxemburg om daar
's avonds een voorstelling te geven in
het Nouveau Théatre Municipal. Uit
gevoerd worden Grand pas Espagnol
van Harkarvy. Impressies van Sanders,
Lieder ein- fahrenden Gesellen van
Harkarvy en Mythical hunters van
Tetley. Onmiddellijk na de voorstel
ling wordt de terugreis aanvaard.

In het Centraal Museum te Utrecht
wordt van 16 maart tot en met 5 mei
een tentoonstelling gehouden van wer
ken van Amadeo Modigliani uit Neder
lands bezit. De tentoonstelling omvat
ruim twintig tekeningen en voltooide
voorstudies voor schilderijen uit de
collectie van een Nederlandse verza
melaar, waaraan nog enige werken uit
andere Nederlandse collecties zijn toe
gevoegd. Alle getoonde werken stam
men uit de periode van 19161919.
De tentoonstelling wordt op 15 maart
geopend door de Franse ambassadeur
in ons land Z. Exc. Pierre Siraud.

De heer A. W. Llgtvoet, conservator van
de Muziekafdeling van het Haagse
Gemeentemuseum, geeft woensdag
avond 14 februari zijn vierde, tevens
laatste grammofoonplatenconcert in de
serie „Bijzondere bezettingen in de
kamermuziek".

MARTENS HOEK

MATHIL.DE pató 7 Ouessar
MAUD pass 9 Vllsslnger

RO/.ENBURGH pass 9

VISCOUNT p
WKSTROPA 9
ALNATI 8 te

is n China. ANDIJK
injjtao. BILLITON 9 v

Cristobal. DOEI.WIJK 9 te Zuctlna.
10 te Rdam verw. G ANY ME DES 8

HOOGKERK 8 t

Hohla, KREBSIA 8 280 mijl i

r Novoredondo. KEL-
n Rdam, KARAKO-
:p de Goede Hoop n
l 80 mijl w Barbados

LEUVELLOYD I

intle. NEDER ELBE

De Nederlandse Kunststichting exposeert
tot en met 10 maart in „Het Slot" te
Zeist ceramiek, reliëfs en tekeningen
van Jan Snoeck.

Metten Koorustrm exposeert van 16
februari tot 11 maart schilderijen en
litho's in de Hengelose Kunstzaal te
Hengelo.

Toneelgroep Theater geeft op woensdag
14 februari in de Koninklijke Schouw
burg de eerste voorstelling voor Den
Haag van „Hooggeëerd publiek" van
Peter Handke onder regie van John
van de Rest.

VORST
of geen

VORST

DE BILT. ln dc nacht van
donderdag op vrijdag was er
boven ons land weinig bewolking,
waardoor de temperaturen op
verschillende plaatsen tot één a
twee graden onder het vriespunt
konden dalen. Gisteren trok een
ratidstoring van een depressie ten
zuidwesten van Ierland in ooste
lijke richting over onze omgeving.
In de loop van de ochtend begon
de bewolking hierdoor toe te
nemen, vooral in Zuid- en Midden-
Nederland viel enige regen. De
middagtemperaturen werden daar
drie tot zes graden. In het
noorden echter, waar met ooste
lijke winden laaghangende be
wolking en mist binnendreven.

Veel

K.N.M.l.

DEELT

MEDE: OeWOlKlTlg

het oosten en verliest aan be
tekenis. Tenvijl dc druk in
Midden-Europa betrekkelijk laag
blijft, breidt een gebied met hoge
barometerstanden ten noorden
van Schotland zich naar het
zuiden uit. Hierdoor gaat de wind
boven onze omgeving krimpen
naar richtingen tussen noordoost
en noord. In de aangevoerde lucht
zal vandaag veel bewolking voor
komen en hier en daar mist, maar
geen neerslag van betekenis. In
het noorden van het land zullen
ongeveer dezelfde middagtempe
raturen bereikt worden als gis
teren. Elders zullen zij iets lager

8.05-

7.45;

Zondag:

13.56—1.12; hoogw. Schev.:
13.83.

Maandag: zon: 8.0317.J,7;m-
15.137-48; hoogw. Schev.:
IJ,.10.

Dr. Pluizer vraagt uw aandacht DAMMEN

Vijf seconden
genoeg voor
schaakmeesters

AMSTERDAM (ANP) Aan de uni
versiteit van Amsterdam is de heer R.
W. Jongman uit Vries gepromoveerd
tot doctor in de sociale wetenschappen
op een proefschrift getiteld „Het oog
van de meester", een experimenteel-
psychologisch onderzoek naar waarne-
mingspres'.aties van schaakmeesters en
ongeoefende schakers. Promotor was
prof. dr. A. D. de Groot, gewoon hoog
leraar in de methoden leer. inzonderheid
van de toegepaste psychologie.

Acht Nederlandse schaakmeesters on
derwie Donner en Langeweg namen
deel aan een experiment, waarin onbe-
kende sehaakstellingfen slechts 5 secon
den getoond werden. Het bleek, dat de
meesters darna de stellingen vrijwel
foutloos uit het hoofd konden opzetten.
Bovendien wisten zij $an meestal al.
waar „its aan de hand was", aldus een
korte samenvatting van het proefschrift.
De promovendus toont aan. dat begrip
pen als „intuïtie" en „fotografisch ge
heugen" onnodig zijn ter verklaring van
de spectaculaire prestati». Met een vrij
beperkte reeks van afzoekregels en met
behulp van een betrekkelflk eenvoudige
herkenningsprocedure zou men op de
computer de waamemingsprestatie van
de schaakmeester reeds goeddeels kun
nen nabootsen.

Jean Fournet
weer voor orkest

Horizontaal:

ROTTERDAM. Na 't auto-ongeluk,
dat de dirigent van het Rotterdams Phil-
harmonisch Orkest, Jean Fournet, enige
maanden geleden overkwam, is deze
thans in zijn woning te Parijs, herstel
lende. Verwacht mag worden, dat hij de
concerten van het Rotterdams orkest op
13, 14 en 15 maart weer zal kunnen
leiden. Enige kleine programmawijzigin
gen zullen nodig zijn.

Universitair nieuws

Poelje. Den Haag, J. P

long0'DJ ten,Dei ft: ""doet.' e
ur L van Dijk. Delft. G.

R. Hissink. Delft.

1. scheik. element
(afk.)

9. in het jaar der
wereld (afk.

Lat.)

11. buitenhaven

13. stad in Italië

14. voor

15. honigbij

17. meisjesnaam

18. kniehoog van

19. plaats voor
dieren

21. viervoetig dier

23. gewicht (afk.)

25. muzieknoot

27. inhoudsmaat
(afk.)

28. meisjesnaam

29. eikenschors
31. geit

33. knaagdier

34. snelle gang

35. bestelling

hengel

39. kan men uit
drinken

41. lidwoord (Fr.)

42. muzieknoot

44. muzieknoot

46. voorzetsel

47. huisdier
49. Nederl.

schrijver
51. op die tijd
53. vlaktemaat

55. aardsoort

57. telwoord

58. metaalsoort

60. bijrivier van
de Rhóne

61. nummer (afk.)

62. scheepskeuken

63. gewicht (afk.).

Verticaal:

1. zeker kaartspel

Oplossingen dienen uiterlijk woensdag
14 februari a.s. 12 uur met vermelding
puzzel P.Z.B. te zijn ingezonden aan het
bureau van ons blad.

Oplossing puzzel van de vorige week
luidt:

Horizontaal: 1. paleis, 6. Vianen, 11.
Perak, 12. oer, 14. linea, 16. eten, 17
Allen. 19. edda, 20. Tessino, 22. kasteel,

24. Rr, 25. es. 27. re. 28. RB. 29. lap.
31. kei, 33. mal. 36. stel, 38. Wenen. 40.
leis, 42. Amstel, 43. domein, 44. imme,

45. negen, 47 Enos, 49. ant, 51. nor, 52.
are, 53. fr, 55. op, 57. Aa, 58. kl, 59.
aandeel, 63. Andorra, 66. ader, 67. Leeds,
69. leed, 70. madat, 72. dra, 73. tinne,
74. reseda, 75. modest.

Verticaal: 1. Peter, 2. .res, 3. lans,
4. e.k., 5. solo, 6. vrek, 7. al, 8. niet, 9.
ende, 10. neder. 11. Petrus, 13. el, 15. aal
bes. 17. Ans. 18. nar, 21. iep, 23. Sem,
'26 bi n. 20. lemma, 30. Alsen, 31. kelen,
tam. 38.
46. gom.

48. salada, 50. toe, 52 Aad, 54. radar,

56. pel. 57 Ans, 58. krent, 60. Nede, 61.
dras, 62. Leda, 63. Adam. 64 olie, 65
Rens, 68. er, 71. te, 73. Ld.

De winnaars van de P.Y.B.-puzzel van
de vorige week zijn:

10,mevr. A. v. d. Lans-v. Schie,
Huize St.-Agnes, Herestraat 45.
Voorhout.

2,50 mej. A. Hoogeveen, Mare 61,
Leiden.

2. water in
Utrecht

4. boom

5. munteenheid

6. afgesloten

naamwoord

8. bekende af
korting

9. vogel
10. ogenblik
12. plaats in

Duitsland
14. term bij het
schaakspel

18. vluchtheuvel
(ZN)

20. tot nader order

(afk. Lat)
22. bekende

afkorting
24. spelleiding
26. voedsel
28. bijb. figuur

30. deel van de

31. graafwerktuig

32. kan men uit
drinken

33. latwerk
36. plaats in

Friesland
38. muzieknoot
40. vis

42. gem. in
N.-Brab.

43. voorzetsel

44. voornaamw.

45. opening ener
fuik

47. hoenderachtige

vogel
48 buisvormig
ingewand

49. spijskaart

50. groente
52. aardsoort
54. zeehond.
56. boom

58. bruto (afk.)

59. muzieknoot.

Liturgische kalender

ZONDAG 11 februari: Zesde s
dag na Driekoningen.
Adorate. Credo. Groen.

MAANDAG 12 februari: De ze
heilige stichters van de
vleten. Mis Justl. Wit.

e nog allemaal
horen, en hun

kameraden of vUanden die stand houden in de winter. Nu
is het 's morgens al nevelig. De herfstdraden zijn door de
mist met pareltjes behangen. Van de bruingroene bladeren
druipen de druppels zacht tikkend op de grond, waar padde
stoelen opschieten tussen afgevallen eikels en denneappels.
Droge polletjes gras staan hoog boven drassige kuiltjes naast
het zandpad.

Maar de zon heeft nog kracht de nevels te verscheuren Zij
houdt ons voor de mal en schijnt midden op dc dag be
drieglijk warm Zij doet alsof zij dc zomer belooft! Maar in
werkelijkheid neemt ze afscheid. Waar blijven dan straks
de zomerdieren9 Zij gaan allen hun eigen weg. Vogels vliegen
naar het warme zuiden, kleine dravers en gravers worden
moe en loom. Ze kruipen in nesten onder de grond en voor
hen wordt de winter een lange donkere nacht. Er zijn andere.

die tegelijk met de zomer sterven

Een wit vlindertje dwarrelt langzaam boven het lange, taaie
gras, dat naast het stille ven groeit Het rust op een halm
klimt weer in de lucht en duikelt boven het water, dat dicht
naar de kant donkergroen is. Het weerspiegelt de witte'
vlinder Even lijkt het of er twee vlinders zijn, die samen
heel precies een gelijkvormige dans uitvoeren. Dan laten
de wiekende vleugeltjes zich door een zuchtje wind mee
voeren en d vlinder daalt neer op een rode vliegenzwam, die
scheef hangt boven paarsgroene blaadjes waaronder blauw<
bosbessen rijpen

De vliegenzwam is bezig te vergaap. Het felle rood, waarmee
hij een paar dagen geleden nog pronkte, is al verkleurd tot
oranje en paars De bol van zijn hoed is ln een holte ver
anderd; er staat een traag en kleverig plasje water in.
De vlinder rust en vouwt langzaam de vleugels open, dicht,

SCHAKEN X

(Van onze schaak medewerker
W. J. Muhring)

Kleine oorzaken hebben vaak grote
gevolgen. Zo ook tn schaakpartijen,
waarbij een kleine onnauwkeurigheid tot
ernstige consequenties kan lelden. De
onderstaande party recentelijk ge
speeld in het toernooi te Palma de Mal-
lorca Illustreert zulks op treffende
wijze. Reeds ln de opening maakt O'Kelly
met zwart een kleine fout, die door zijn
Spaanse rivaal Toran voortreffelijk wordt
uitgebuit. Zwarts koningsvleugel wordt
verzwakt en ondanks geraffineerd tegen
spel ensceneert wit een grootscheepse
aanval. Het einde komt, als Toran
een fraai dameoffer een niet te pareren
mat afdwingt. Een voortreffelijke
valspartlj, die zonder enige twijfel elke
schaakspeler op waarde zal weten
schatten.

Bogoljubowerdediglng

1. d2d4, Pg8f6 2. c2c4, e7—e6 3.
Pgl—f3. Lf8b41 4. Pbld2 (Meer ge
bruikelijk is 4. Ld2) 4d7d6 5.

a2a3, Lb4—e7 6. e2-re3, 0—0 7. Lfl—d3,
c7c5 8 d4xc5, Le7xc5 9. 00, a7—n5
(Om de opmars b2b4 te verhinderen)
10. b2b3, Pb8c6 11 Lel—b2. Dd8 el
(Voor de handliggend, maar foutlpf

Juist was ruil op e4 of 11Le7. Na

de tekstzet wordt de zwarte konings
vleugel ernstig verzwakt) 12. Lb2xf6'.

g7xf6 (Na 12Dffl: gaat door 13.

cd5:, ed5: 14. Lh7:t of 14. Dc2 een
pion verloren) 13. c4xd5, c6xd5 14.
Pf3h4! (De wltspeler gaat terecht over

tpt een directe aanval )-l4Pc6—«5

15. Ld3- f5!, Pc5- gf. 16. Ddl-h5,
T18—d8 17. Pd2—£3, Lrfi—e6 iqr£ffe«g4
(Dwingt zwart tot ruil op d4, waardoor
de witte e-ltjn open gaat en de witte
toren bij de aanval ingeschakeld wordt)

18 Lc5xd4 19 r3xd4. Lefixf5 20.

Ph4xf5. De7—e4 (Met de dreiging 21.

Dg2:t! 22. Kg2:. Pf4L Voorts

beoogt zwart met 21Df4 gevolgd

door Dg5 zijn vordering te consolideren)

21. g2g3De4e6 (Op 21Tr8

volgt een curieus mat door 22. Tael. Del
23 Dh6!) 22. Tal—el. De6—d7 23.
Tel—e3 (Dreigt 24. Tf3 alsmede 25 Ph6t

of 25. Dh6) 23Kg8 hft 24. g3-g4!,

Td8g8 (Om 25. Th3 met 25Pf8

te pareren).

Stelling na 24Td8—g8

A. Jacobs sr, Populierlaan 9, RijswijkI
Ten gerieve van de probleemllefhebberz
ditmaal drie vraagstukken ter oplossing.
In het eerste probleem, van een ons
onbekende auteur, leidt de mèérslag een
enorme slagwisseling iii.

Zwart: 2, 8. 12. 13, 14, 18. 17. 19. 23.
24. 26, 30 en 34.

Wit: 21, 27, 28. 32, 35. 37, 38. 39. 41,
42, 43. 44 en 50

Van meei moderne structuur, met een
aardige ontleding, zijn de problemen
twee en drie, voor deze rubriek ingezon
den door do 19-jarige Harry de Waard
uit Utrecht.

5

15

16

S 1 1 1 1

25

26

o c.

35

36

O

45

46

t fl r< d

Zwart: 5. 9. 11, 12. 13. 14, 17, 18, 22.
27. 36 en 40.

Wit: 23. 25, 29, 31, 34. 37, 38. 39, 42,
43, 45, 47 en 50

I

1

e

t

i m

82 8

ju.

*a sa

s

1

1

31"

l s

lÜV

MEViuiin

1onde
ren of af te stoten met vaktermen. Êen

fgsibiliteitindicatie. crew-compart-
iii ent, splash-doum. animatie en launch-
u'tndouv Met zo'n rijfr buitenlandse
woorden volt het euvel gemakkelijk
aan te tonen. Een gevaarlijker kwaal
nog, die onnoemelijk veel Nederlan
ders zonder het te besef/en onder de le
den hebben, u het kwistig hanteren
van stopwoorden. ..Ergens" aaat geluk
kig een beetje over. Velen hebben trou
wens ergens nooit begrepen, hoe dit
woordje zo opeens ingeburgerd kon ra
ken. Hetzelfde geldt voor het te pas en
te onpas gebezigde „dus". Wie met
de ,,dus"-ziekte is behept hoort het
zelf beslist niet meer, anders zouden
velen de belachelijkheid inzien. Zodra
Je in een gesprek op gaat letten, hoe
vaak een ander volkomen overbodig
dutjes inlast, wordt het een kwestie van
de tenen bij elkaar knijpen om niet
hard te gaan lachen of gillen. Een keer
in elke zin blijkt dikwijls een minimum.

',e stoplatten ..duidelijk" „pr-

ook

Hel

risje

i de bus

egt i

i haar

25. Dh5xh7t!! (Dit prachtig dami
offer vormt dc Inleiding vnn een grun j

dloze matcomblnatie) 25Kh8xli7

26. Te3—h3t, Pg6-h4 27 Th3xh4l
Kh7g6 28. Th4—hflt, KgH g5 29 j

12—14t c1

29

dus eigenlijk niet waar-
om ik Henk niet mag. want eigenlijk is
ie dus duidelijk gewoon een fijne Jon
genWanneer dat meisje vroeger op
de m.m.s. een dergelijke zin in een op
stel had gebruikt, zou de leraar Ne
derlands met een dik rood potlood flink
wat overbodige woorden hebben wegge
streept Haar zusje op d- lagere school
krijgt ook de eigen verzonnen verhaal
tjes terug met rode doorhalingen. Zij
schrijft te vaak ..en toen deden we
dit" en „toen gingen we dat" Ook
vindt zij olies ..fijn" of ..leuk". En de
luffrouw vermaant haar in keurige rode
balpolnth'ttertjes in het taalschrift her
haaldelijk, niet steeds dezelfde woorden
te gebruiken. Breng eens wat meer
'afwisseling in Je woordkeuze. Ansje"

Schaakraadwl

Een wonderlijk dameoffer in de onder Die hippi
staande positie maakt het mogelijk het
vonnis over de zwarte koning te vol
trekken. Ook de partllspeler ral de
slotstelling wel aanspreken, waarin met
vier paarden op het bord de witte paar ie voelt zie
den het mat afdwingen.

naar „Eenklup".
een leefwereld,
haar elf jaren
hunkerend uitziet, zijn aan hun stand
I verplicht alles niet slechts „leuk" maar
bovenal

Pi-

llggei

open. dicht. De zon geeft moed om nog eens op te stijgen
De kleine voetjes komen nauwelijks meer los van de weke
paddestoel.

Zojuist spiegelde midden in het ven nog een blauwe lucht
met witte wolkenstoeten. Nu is het blauw verdwenen. De
wolken worden grijzer, de lucht trekt dicht. Het water
krijgt een kille metaalkleur. Cen windvlaag valt op de
spiegel aan en trekt hem vol rimpels. Dan begint het te
regenen. Eerst een fijne motregen, niet veel meer dan een
mist. Dan vallen er echte regendruppels, zacht en onregel
matig Maar tenslotte vallen ze gestadig neer. Er hangen
kralengordijnen door het hele bos.

De witte vlinder wordt nat. Van het gouden stof, dat een
zomer lang op de vleugeltjes heeft geschitterd, Is nog maar I
een dun laagje over, dat nu door de stromende regen wordt

weggespoeld Loodzwaar worden de wiekjesDe vlinder

daalt op een takje, sluit de vleugels en slaapt in zonder 1
gedachten of dromen

In een holte van de tak waarop de vlinder inslaapt, is een
rupsje bezig zich in te spinnen. Het windt de zijden draden j
om en om. tot geen licht, geen tegen of kou hem meer
kunnert bereiken. Wie is die rups?

Toen in e afgelopen zomer de zon nog hoog aan de hemel
stond, had de vlinder eitjes gelegd Daar waren rupsjes uit
gekropen, zo dun als zijden draadjes Zij hadden geknabbeld
jan de rand van zachte blaadjes, zich Ie goed gedaan aan
bloemen en vruchtjes Nu spinnen zij zich in en bereiden
zich voor op de winter.

In de holte van de tak waarop de vlinder inslaapt, maakt
haar kind een schuilplaats klaar De vlinder zal niet meer
wakker worden Zij aterft. Maar haar levensvonk brandt ln
de rups. Ook hij slaapt in. Straks, als het voorjaar aanbreekt,
zal hij wakker worden, zijn omhulsel openbreken ei
een stralende vlinder de nieuwe zon tegemoet vliegen.

i«i 1

-2) D

BT

voetangels en klemmen listig
aen onder een olijk verbasteren van de
Nederlandse taal Die gekke Klukkluk
,,m» J zijn ran de jalntnrslge. hoor".
maakt er helemaal een potje t>an Ook
'/.wleber oefent Invloed utt op het kind
met ren taalschrift en een dicteeschrift
rn een boekje met stijloefeningen in de
lessenaar. ..Mag ik nop ren koekjen,
mam?", praal Ansie de harfveroverrn-
de zwerver na 's Maandags op school
«schrijft zij zonder haperen, dat zij
j weieens oj ren verrefende vakantiedag
bockjens achter elkaar heeft uitpr-

E

bra

i dulzendei

WH begint en geeft mat in 3 zellei

Oplossing vhaakraadsel' Wit «Int
volgt: 1, Pf4—e6, Pb4dö (Op andere j dag
zetten van dit paard beslist 2. Dd3 mat
Doet. het andere paard een zet dan volgt
2. De5 mut) 2. Dd6e5tMI, Pg4xe5 3
Pf7d6 mat. Op te merken valt nog. dat I te laten.
na L Pf4—e®. Ke4— f5 wit de winst af
U£| dwingt door 2. Pe6-d4t, Kf5—e4 3.

I Pf7—g5 mat (Vallejo).

Ansjes. Zij tullen
s en Engels leren.
I enkele uitverkorenen zelfs Grieks en
I /.afijn Maar de elpen taal leren zij niet
j voldoende hanteren, nop minder ermee
i «pelen. De school heeft hef zo druk met
het leerprogram en de exameneisen. Er
blijft geen tijd over om een kind voor
I de klas eens een verhaal te laten vertel-
verslagje nan dc elpen verjaar-
laten peren, of om de elpenaar
in twee parkietjes er s iets over iijrt

En thuis heeft niemand ooit tijd om
Ansjr rustig alleen aan hef woord
moeten alles gauw afwer-
op tijd bij de televisie te zitten
en het is dus duidelijk dat dr hele fami
lie Plpo, Zwlebertje en Eenklup peu'oon
„fijn" vindt.