(Se ene karbonade
is de andere niet
snelle spinazieschotels
vij'fdaagse tegen het roken
DE LEIDSE COURANT
Een varken is een varken, maar
de ene karbonade is de andere
niet. Nederland produceert veel
meer varkens dan het ooit gedaan
heeft (voor de oorlog 1,5, het af
gelopen jaar waarschijnlijk 4,6
miljoen!), maar met een hoog
aantal zijn producent en consu
ment niet meer tevreden. Men wil
ook kwaliteit: grote hammen en
karbonades en zo min mogelijk
vet.
Vandaar, dat er op het ogenblik op
verschillende plaatsen via (streng ge
heim gehouden) fokmethodes getracht
wordt tot een super-toekomstvarken
te komen. De N.V. Euribrid in Box
meer heeft al laten weten, dat zij het
„hypor"-varken ontwikkeld heeft: een
lelijk dier, wanneer men naar de klei
ne kop met dito oortjes kijkt, maar
een fraai slachtvarken, vanwege de
platte rug (en dus de super-karbona
des), de enorme hammen en het dun
ne speklaagje.
Misschien ligt Euribrid met het hypor-
varken vóór op de concurrenten. Dat
is vanwege de geheimzinnige sfeer
rondom deze ontwikkeling niet na te
gaan. Vast staat echter, dat het Box-
SööUKBÖBÏK.SIHWSK "SC NKtA-
In Nederland kennen we drie rassen. De foto's geven er elk een .voorbeeld van.
Van boven naar beneden: het Nederlandse Landvarken (driekwart van het totaal),
de Groot Yorkshire (18 procent) en de Pietrain. De Pietrain is een Belgisch ras.
dat na de oorlog dreigde uit te stenen, maar door zijn betrekkelijke hoeveelheid
vlees bij weinig vet toen in het middelpant van de belangstelling kwam te staan.
De veronderstelling lijkt niet gewaagd, dat de Pietrain een rol speelt bij de huidige
kruisingsproeven, die het vetarme varken ten doel hebben.
meerse onderzoekcentrum met zijn
proefbedrijf „Nieuw Dalland" bij Ven-
ray niet de enige activiteit op dit ter
rein ontwikkelt.
Homburgs vleeswarenindustrie was
zelfs eerder dan Euribrid (waar Zwa
nenburg en dus Unilever achter staat)
de veevoederindustrie Koudijs is er in
Hedel mee bezig en de laatste tijd
zijn ook boerencoöperaties met deze
zaak begonnen.
In het Limburgse Merselo gaat de
Unilevergroep een miljoenen verslin
dend fokbedrijf stichten en in het
Brabantse Hedel richten de Coöpera
tieve Handelsvereniging en de Vee- en
Vleescentrale van de N.C.B. een fok-
station op, dat binnenkort met 300
dieren begint, maar over twee jaar
1200 varkens hoopt te tellen.
De boerencoöperaties in het oosten zijn
ook druk met de zaak bezig, al is dat
nog in het voorbereidende stadium van
besprekingen. Een samenwerking met
SLAG
OM DE MARKT
LEIDT TOT
SUPERVARKENS
de Brabantse coöperaties is afgespron
gen, maar in dit vlak speelt het „fa
brieksgeheim" niet de grootste rol. De
wetenschappelijke begeleiding gebeurt
in nauw overleg met de bestaande
varkensstamboeken, waarvan elke pro
vincie er een heeft, maar die in
Utrecht hun overkoepeling vinden.
Ook België exporteert, maar de an
dere EEG-landen zijn op dit gebied
selfsupporting of komen varkensvlees
te kort. Nederland neemt dus een uit
zonderingspositie in, te meer waar op
elke tien EEG-varkens er een „van
Neerlands bloed" is.
Waar blijven al die slachtvarkens?
Het merendeel gaat niet meer, als
vroeger, naar de slagers. Weinig sla
gers slachten nog zelf of snijden zelf
een heel varken uit. Dat gebeurt op
de abattoirs en daar heb je de gros
siers zitten, die voor de verdeling van
het vlees zorgen. De slager bestelt ge
woon het aantal karbonaadjes, dat hij
nodig denkt te hebben. Worst? Hoog
stens maakt hij zelf nog een stukje
leverworst, de rest komt van de fa-
Die fabrieken zijn de grootste afne
mers geworden. „Ik ken een bedrijf,
dat 700.000 slachtvarkens per jaar ver
werkt" zegt de heer Kroes. Dat is een
zesde van de hele Nederlandse pro-
duktie!
De handel in biggen op de wekelijkse
markten loopt op zijn laatste var
kenspootjes. Veel harder lopen de ver
tegenwoordigers van de vleeswarenfa-
brieken, die de boeren afstropen om
contractvarkens te krijgen Het gro
tere bedrijf heeft de boer kwetsbaar-
VERSLAG VAN EEN GESLAAGDE STRIJD
OP ALLERLEI
LISTIGE
MANIEREN
KIJKT
VERSLAVING
OM DE HOEK
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Mogen u(j ons
even aan u voorstellen W'U
zjjn veertig straffe rokers, op
de weg hunner bekering. Zor
geloos (maar soms ook be
zorgd) dampend in de tabaks-
tuinen van Jericho, hebben w(j
plotseling ons Damascus be
reikt. wy veertigen hebben el
kaar en onszelf toegeroepen:
„Wy breken ermee!" Wij heb
ben In de gaten gekregen dat
we verslaafden zijn aan een on
gezond kruid We herinnerden
ons onze vele mislukte en dwa
ze pogingen om het roken te
laten en nu zijn we als vliegen
op de kaarsvlam afgestoven op
de reclamekreet van de stich
ting „B.O.T.A." (Bond Onthou
ders Tabak en Alcohol), dat
het mogelyk is om met roken
op te houden in vijf dagen tyds.
Achter de „Stichting B.O.T.A."
houdt zich de Adventskerk op,
die zich getrouw aan de op
dracht die aan alle christenen
Een onzer redacteuren doet in bijgaand artikel verslag van vijf
dagen strijd tegen de tabak. Bezield met het elan dat oorlogs
correspondenten bezitten, heeft hij zich niet willen beperken
tot loutere waarneming van feiten, maar is tot deelneming
overgegaan om zodoende bevoegd en beproefd te kunnen
oordelen over het nut van de vijfdaagse groepstherapie tegen
het roken. De strijd heeft tqt nu toe nog slechts gewoed in
Rotterdam en Middelburg. Eind maart betrekt de „Bond Ont
houders Tabak en Alcohol" (Postbus 61, Den Haag) in Haar
lem de stellingen, maar er bestaan ook operatieplannen voor
Den Haag, Delft en Leiden.
/A
van zieken. Sinds wetenschap
pelijk is vastgesteld dat de si
garet de gezondheid bedreigen
kan, hebben de adventisten
hem de oorlog verklaard. Zelf
reken en drinken zij niet, maar
deze min of meer passieve in
stelling tegenover het gevaar
lijke genotmiddel, is gaandeweg
veranderd in een fanatieke
aanval op open terrein.
Anti-suggestie
De „B.O.T.A."" noemt zijn the
rapie zelf een systeem van anti-
suggestie. De sigaret, uit welks
slavernij wij stakkers ons wil
len verlossen, wordt op vele
manleren benaderd. Hij wordt
te kijk gezet als oorzaak van
vele kwaien. Men maakt hem
belachelijk als element ln het
subtiele spel van de menselijke
omgang. Zijn verdovende wer
king wordt gedemonstreerd
(door een medicus) en men
maakt duidelijk met hoeveel
angels de sigaret zich in ons
leven heeft vastgezet.
De B.O.T.A.-mensen en wij,
rokers weten dat de sigaret
een taaie rekel is. W(j zijn er
niet door eenvoudig op te hou
den met het inhaleren van ta
baksrook. Weldra zal ons li-
Het zyn ontgiftlngsverschynse-
len. Diep ademhalen! Veel drin
ken! Het helpt een beetje, maar
niet veel. Hier moeten we door
heen
We zijn biy dat het avond
wordt en we weer het zaaltje
der bekeerlingen kunnen bin
nengaan om mentaal opgeladen
te worden. Deze keer gobeurt
kettingroker die er mee gestopt dat niet een film, waarin een
is. man een longopcratie onder
gaat. Er valt niemand flauw.
We gaan vroeg naar bed. Wel
een beetje trots op onszelf,
maar tevens erg moe.
is gegeven bezighoudt met
de werken van barmhartigheid,
waaronder ook: het verlossen
van de gevangenen. Het ge
tuigt van een soort grandioze
bescheidenheid dat de Advents
kerk in dit menselijk verlos
singswerk de Nederlandse ket
tingroker betrekt.
De strijd tegen de sigaret voe
ren zij. omdat zy het redden
van mensenlevens even evan
gelisch vinden als het verplegen
chaam gaan gillen om de dage
lijkse do6is nicotine waaraan
het in de loop der jaren ge
wend Is geraakt. Op allerlei
listige manleren kijkt de ver
slaving om de hoek.
In die strijd tegen de versla
ving komt de therapie van de
„B.O.T.A." ons te hulp. Deze
therapie waarschuwt ons voor
ons listige tweede Ik, zy pre
pareert het lichaam op wat het
zal ervaren als opeens de dosis
nicotine uitbiyft en helpt om
de ontwenningsperiode zo glad
mogeiyk te laten verlopen.
Ademhalingsoefeningen (om de
cellen van de grote hersenen
te voorzien van zuurstof): een
dieet van vruchtensap; vruch
ten en water om ons lichaam
cel voor cel schoon te spoelen
eneen maohtlge storm van
anti-rookpropaganda.
De psychologie weet heel wat
van ons af. Zo ook de versla-
vin gspsychologie, die de bouw
stoffen heeft geleverd, waarmee
men op de B-O.T.A.-avonden
tegen hei rookmonster optrekt.
Wij begonnen met veertig
straffe rokers op maandag. En
op dinsdag waren er al twintig
die zichzelf geen enkele trek
aan een sigaret meer hadden
toegestaan! De overigen rook
ten belangrijk minder dan zy
voorheen deden.
Allen echter ontdekten het
nooit verwachte feit, dat het
MOGELIJK is om zonder siga
retten te leven. Wy dachten
dat tabaksonthoudlng op den
duur tot een soort pynlgende
behoefte aan tabaksrook zou
lelden, maar dat bleek niet
juist. De verleiding om een
sigaret op te steken werd niet
steeds heviger, maar Integen
deel, juist steeds minder en hij
kwam met langere tussenpozen
(maar wel onverwacht steeds,
juist als je weinig waakzaam
was!) bij ons terug.
Wy staan op met het gevoel
dat dit een zeldzame dag In
ons leven Is. wy zUn aan een
gedurfd project begonnen. Het
deurtje ln de cel van onze
rookgewoonte staat open en wU
hoeven maar naar bulten te
treden. Er Is gezegd dat het
De eerste uren lykt er niets
aan de hand te zyn. Sigaretten
en aansteker zyn thuis ln de
kast biyven liggen. Soms gry-
pen we onwillekeurig naar de
zak. waarin de sigaretten ge
woonlijk worden bewaard, maar
dan schiet het ons t« binnen:
O nee.! Dat zouden we niet
meer doen!
Het wordt koffietyd. De men
taltrainers van B.O.T.A. heb
ben ons gewaarschuwd. Koffie,
alcohol en gekrulde spyzen be
vorderen de lust tot roken!
Drink vruchtensap, zelden ze,
„en liters water, om de cellen
schoon te spoelen". Maar wy
LITERS WATER
OM DE CELLEN
SCHOON
TE SPOELEN
zyn elgenwys en drinken toch
koffieWe zouden gestrui
keld zyn als iemand ons nu een
sigaret had toegestoken. Maar
zo iemand was er niet. Met ver
bazing constateren wy dat de
koffie beter smaakt dan hy ln
Jaren heeft gedaan.
In de late middag wordt het
opeens moeiiyk. We hebban ons
concentratievermogen verloren.
Er ïyken watten In ons hoofd
te zitten. Armen en benen
sohynen er op eigen houtje van
door to willen gaan. We den
ken: „Dat staat geschreven:
Zielepijn
Mensen die nooit hebben ge
rookt zullen het nauwelijks
kunnen geloven, maar het
„Logboek van een bekeerling",
het relaas van het B.O.T.A.-
vijfdagenplan, wordt met zlele-
pljn verdreven. Wy weten dat.
omdat wy zelf heboen meege
daan. Hier volgen ln het kort
enkele dagboekbladen van een
Derde dag
We hebben uitmuntend gesla
pen en 't ontbyt smaakte beter
dan In jaren het geval was. Al
waren er af en toe momenten
van onrust en onzekerheid,
soms realiseerden we ons dat
wij een uur of langer zelfs niet
aan roken hebben gedacht) Men
zou ons niet moeten vragen een
redevoering te houden. Dat zou
mislukken, want ln ons brein
is de verhuizer bezig. Hij
sjouwt nicotinefracties weg en
brengt frisse zuurstof naar bin
nen. We zijn aan die nieuwe
situatie nog niet gewend,
's Avonds zien wij „Smoking
Sam", een pop die roken kan,
onder „B.O.T.A. "-toezicht ro
ken. Verdorie, wat een raar
iets, dat roken I
Vijfde dag
De lichamelijke gevolgen van
de ontwenning zijn we te boven
gekomen. We zijn bepaald rus
tiger, al kan er nog weieens een
onverklaarbaar trillinkje door
onze leden varen, maar dat 1«
au fond geen onplezierig ge
voel. Onze eetlust is formidabel
toegenomen. WIJ weten dat we
met velen zijn. Op de cursus
avonden vertellen wij elkaar
onze wederwaardigheden en het
is een grote troost als Je er
vaart dat een ander dezelfde
ervaringen heeft opgedaan als
JU.
Een gecompliceerd gevoel van
afhankelijkheid, dankbaarheid
en verwondering verbindt ons
met de mcnlallraloenc!e domi
nees, die vijf avonden hebban
opgeofferd om mensen uit de
rookgewoonte te bevrijden. ZU
hebben er niets voor terug
gevraagd. En toch hebben zij
waargemaakt wat zü beloofden:
In vijf dagen werden enkele
tientallen straffe rokers tot
niet-rokers.
Verbaasd kUken wy om ons
heen. Is het werkeiyk gelukt?
Niemand kan zeggen of wU op
een gegeven moment niet op
nieuw in de rookgewoonte
zullen terugvallen, maar ook
als het gebeurt, zal het bewU*.
dat een leven zonder sigaretten
mogeiyk la, niet meer kunnen
worden ontkraebt. En we zullen
nooit vergeten hoe heerlUk het
Is om niet te HOEVEN roken!
der gemaakt door grotere investerin
gen, grotere ziektekansen en afhanke
lijkheid van de marjet. Toch heeft hij
geen keus. Wij moeten (zei nog on
langs de minister van Landbouw)
meegroeien met de groeiende econo
mie, op straffe van de economische
ondergang.
Het Utrechtse Willemplantsoen kan
bijna geen Utrechter u wijzen, maar
bij de varkenshouders in het land is
het overbekend
Hier spraken zij met ir. Y Kroes, di
recteur van het Centraal Bureau voor
de Varkensfokkerij, een van de vele
rijksconsulenten, die de landbouw ter
zijde staan.
De landbouw in de meest ruime zin,
want de heer Kroes heeft ook zijn con
tacten met de veevoeder- en vlees
verwerkende Industrieën.
Hij vertelt ons iets over de achter
gronden van de „slag om de varkens-
Die 1,5 miljoen varkens van voor de
oorlog werden gemest op ruim een
kwart miljoen bedrijven Dat is ge
middeld zes per bedrijf. Elke boer op
de zandgronden, vooral van Oost-Bra
bant en de Gelderse Achterhoek, hield
geval en de cijfers bewijzen het. Het
aantal varkenshouders was vlak na de
oorlog, in 1948, weliswaar tot 282.000
gestegen, maar met elkaar hadden zij
slechts 870.000 varkens, of gemiddeld
3,1. Vier jaar later lag de situatie al
totaal anders. Toen waren er nog
maar 215.000 varkenshouders over, die
gemiddeld 8.5 varkens mestten. In '56
lag het gemiddelde al op 13,8 en op
het ogenblik is het meer dan 45, bij
varkens. Dat is al lang niet meer het
nog slechts even meer dan 90.000 be
drijven!
Van al dat ln Nederland geproduceer
de varkensvlees wordt veertig procent
geëxporteerd. Binnen de EEG is
Frankrijk de grootste afnemer De
beste klanten daarbuiten zijn Enge
land en de U.S.A.
Een groei dus naar grotere, kapitaal
intensieve bedrijven, ook naar een
nauwere samenwerking in de be
drijfskolom. Tussen varkensfokkers,
varkensmesters en vleesverwerkende
bedrijven bijvoorbeeld. Een aantal
jaren geleden is dot begonnen met de
contracten, waardoor de boer verze
kerd was van afzet, de industrie kon
rekenen op grondstof, terwijl de boer
vaak ook ln zijn financiering geholpen
wordt. Een logisch vervolg op deze ont
wikkeling zijn de eigen fokbedrijven
van de industrie, nu ook van de boe
rencoöperaties. De strijd om de grond
stof richt zich daarbij op kwantiteit én
op kwaliteit. De research is enorm
duur, maar wie het beste varken op
de markt kan brengen, zal de aanloop
kosten er gemakkeiyk uithalen.
Anders dan bij de huidige stamboek-
fokkerij, beschikt men bij zo'n indus
trieel opgezet fokbedrijf over een dui
delijk centrale leiding. De heer Kroef
wil nog wel meer voordelen opnoe
men: „De bijstand van wetenschaps
mensen (genetici), een eigen fokpro-
gramma, dat ook kruisingen tussen di
verse rassen toelaat, verder uitgebrei
de informatie over slachtkwaliteiten
cn andere gegevens, zoals vruchtbaar
heid, voederverbruik. weerstand tegen
Men kan er de computer bij inscha
kelen; zover zyn we by het ryk nog
niet" Nadelen zijn er natuurlijk ook.
Zij liggen In het financiële vlak; dure
leiding, dure organisatie, grote kosten
in het algemeen.
„Maar het ls wel zo, dat we uit moe
ten kijken, waar we terecht komen op
de weg naar een steeds magerder wor
dend varken Het komt voor, dat het
vlees wat bleek ziet. dat er bij Inblik
ken wat erg veel gelatine gevormd
wordt Het is dus mogelijk, dat we een
andere weg ln moeten slaan"
Het Instluut voor Veeteeltkundlg
Onderzoek te Zeist neemt op het ogen
blik proeven met het kruisen van ras
sen „Buitenlandse gegevens geven de
Indruk, dat kruising tot meer resisten
tie en tot meer groeikracht leidt",
/.egt de heer Kroes
Het lijkt misschien een beetje benau
wend, die groeiende Invloed van de In
dustrie op de varkenshouderij Of dit
voor Nederland een gunstige ontwik
keling is, moet nog bewezen worden.
Maar dat we ln de slag om dc var-
kensmarkt het super-varken nodig heb
ben. is wel duidelijk.
EENVOUDIG VERRUKKELIJK
VERRUKKELIJK EENVOUDIG
Dank zij de onvolprezen diepvries kunnen
we in de barre wintermaanden verse spinazie
eten. Ik maak vaak van de gelegenheid
gebruik. Het gaat zo snel. Bovendien kun je
er gerechten mee klaar maken, die gezien
en geproefd mogen worden. In tijden, dat
je ook eens wat anders wil doen dan alleen
in de keuken staan, is dat heel wat waard
Verschat u een blok diepvriesspinazie van ander
half pond. Dit is genoeg voor vier personen. Trek
u niet te veel aan van wat op de verpakking
staat en leg het blok gerust in een pan zonder wa
ter, hoewel een heel' klein bodempje is toege
staan. Laat het groene spul smelten. Af en toe
het blok draaien en het losgeweekte laagje met
een mes of vork er afschrapen; dan gaat het
sneller. Inmiddels in een ander pannetje Ik
gebruik er steeds een vuurvaste aardewerk-
pan voor, dat staat fraai in een bodempje olie
per persoon een grof gesnipperde uit lichtbruin
fruiten. Het moet bepaald olie zijn, die geeft een
licht exotisch geurtje aan het gerecht en is ge
zonder dan boter vanwege de samenstelling van
dc vetten. Bij die snippers een theelepeltje ker
rie voegen en mee laten frulten. Inmiddels ge
meten van de zalige geuren die uit de pan los
slaan! Is de splnnzie op temperatuur en heeft
het uienfruitsel zijn lichtbruin kleurtje, dan
roert u alles goed door elkaar. Let er wel op
dat het water in de spinazie tevoren helemaal
verdampt moet zijn; anders krijgt u spinazie
soep, hetgeen wel lokker is, maar toch minder
prettig te eten bij de puree, die we inmiddels
hebben klaargemaakt Ge moet daartoe de nor
male portie aardappels nemen; kook ze. goed
gaar; laat ze dan even droog stomen, leg er een
steekje boter bij (roomboter is hier verreweg het
meest aan te bevelen) giet er een scheutjè melk
bij, zo uit de fles, schrap er enkele malen met
dc nootmuskaatrasp over en Iaat een paar drup
peltjes uit de maggifles er Invallen. Met stam
per of mixer mnnkt u nu een luchtig zalfje, dat
op zich al een zeer bijzondere smaak heeft, maar
dat ge nog prettiger kunt maken met een beetje
van de gefruite uien die ge voor de spinazie hebt
klaargemaakt. Heel dun gesnipperde peterselie
blaadjes doen het er ook voortreffelijk in, maar
u kunt het gerust achterwege laten; als u ze
nooit geproefd hebt zult u ze niet missen, maar
ik blijf er bij d<tt ze het geheel lekkerder maken
Per persoon moet u nog twee gekookte eieren
klaarmaken. Snijd die ln de lengte door,
druk
die halve eieren in dc spinazie die u lekker glad
gestreken hebt in de schaal Vindt u dat u nog
wat moet doen aan de gele kleur van do dooiers,
strooi er don een snutji paprikapoeder over. Dat
kleurt aangenaam. Als u dc keukenwerkzaamhe
den wat handig organiseert, hebt u dit gerecht In
twintig minuten klaar, maar als het een half uur
wordt moogt u nog niet klagen Met een glas dro
ge witte wijn erbij tovert u zo een maal op tafel,
dat u ledereen kunt voorzetten Wilt u er nog Iets
extra's bij geven, maak dan gauw een portie ge
bakken soldaatjes: niet al te vers wittebrood
snijdt u In dobbelstenen en braadt die In de pan
ln royaal boter donkerbruin. Bedenk evenwel
dat dit extra-calorieën toevoegt aan een oorspron
kelijk zeer licht maaltje
Iets meer tijd kost de volgende splnazlesoufflé,
maar hij moet toch nog onder de snelle spina
zieschotels gerekend worden: maak de spinazie
klaar op precies dezelfde wijze als ln het vorige
recept, dus met de gefruite ul en de kerrie, maar
u moogt er nu nog wat nootmuskaat en een paar
druppels maggi doorroeren. Spreid deze spinazie
gelijkmatig uit over een vuurvaste schaal, waar
van u bodem en rand lichtelijk met boter of olie
hebt ingewreven. Klop nu per persoon twee eie
ren met wat peper goed los Hoe verser de eieren
zijn hoe beter Giet deze eierstruif voorzichtig
over de gladgestreken laag spinazie Bedek dc
cilaag met een laagje geraspte kaas IJ hebt
daarvooi twee zakjes van dit spul nodig BIJ voor
keur Parmesaansc; u moogt ook kaas van eigen
vuderlandse bodem gebruiken, maar noem dan In
leder geval goede ouwe Inmiddels hebt ge de
oven ontstoken en de vlam hoog gezet, opdat de
oven goed warm wordt voor dc schaal er Ingaat.
De laag geraspte kaas bedekken wc nu nog met
ccn dekje van paneermeel Hebt u dan niet voor
radig. maak het dan van droog brood. Leg ten
slotte op het dekje van panen meel hle» cn daar
een klontje boter Draai de oven op middelmatig
en zet de pan erin Laat hem er twintig minuten
In verwijlen en neem hem er dan utt De eieren
hebben dan hun werk gedaan en het geheel vor
stelijk doen rijzen Het mooiste resultaat bereikt
u nis de bruine korst van het paneermeel net bo
ven de rand van de schaal uitkomt Zet dc pan
zó uit de oven op tafel en geef er weer aardap
pelpuree bij. Maar waarom zou u dit gerecht
niet eens bij dc lunch geven en het nuttigen met
stokbrood. Een glas bier smaakt er voortreffelijk
bijl
P. O. L LEPELAAR