(Se ene karbonade is de andere niet snelle spinazieschotels vij'fdaagse tegen het roken DE LEIDSE COURANT Een varken is een varken, maar de ene karbonade is de andere niet. Nederland produceert veel meer varkens dan het ooit gedaan heeft (voor de oorlog 1,5, het af gelopen jaar waarschijnlijk 4,6 miljoen!), maar met een hoog aantal zijn producent en consu ment niet meer tevreden. Men wil ook kwaliteit: grote hammen en karbonades en zo min mogelijk vet. Vandaar, dat er op het ogenblik op verschillende plaatsen via (streng ge heim gehouden) fokmethodes getracht wordt tot een super-toekomstvarken te komen. De N.V. Euribrid in Box meer heeft al laten weten, dat zij het „hypor"-varken ontwikkeld heeft: een lelijk dier, wanneer men naar de klei ne kop met dito oortjes kijkt, maar een fraai slachtvarken, vanwege de platte rug (en dus de super-karbona des), de enorme hammen en het dun ne speklaagje. Misschien ligt Euribrid met het hypor- varken vóór op de concurrenten. Dat is vanwege de geheimzinnige sfeer rondom deze ontwikkeling niet na te gaan. Vast staat echter, dat het Box- SööUKBÖBÏK.SIHWSK "SC NKtA- In Nederland kennen we drie rassen. De foto's geven er elk een .voorbeeld van. Van boven naar beneden: het Nederlandse Landvarken (driekwart van het totaal), de Groot Yorkshire (18 procent) en de Pietrain. De Pietrain is een Belgisch ras. dat na de oorlog dreigde uit te stenen, maar door zijn betrekkelijke hoeveelheid vlees bij weinig vet toen in het middelpant van de belangstelling kwam te staan. De veronderstelling lijkt niet gewaagd, dat de Pietrain een rol speelt bij de huidige kruisingsproeven, die het vetarme varken ten doel hebben. meerse onderzoekcentrum met zijn proefbedrijf „Nieuw Dalland" bij Ven- ray niet de enige activiteit op dit ter rein ontwikkelt. Homburgs vleeswarenindustrie was zelfs eerder dan Euribrid (waar Zwa nenburg en dus Unilever achter staat) de veevoederindustrie Koudijs is er in Hedel mee bezig en de laatste tijd zijn ook boerencoöperaties met deze zaak begonnen. In het Limburgse Merselo gaat de Unilevergroep een miljoenen verslin dend fokbedrijf stichten en in het Brabantse Hedel richten de Coöpera tieve Handelsvereniging en de Vee- en Vleescentrale van de N.C.B. een fok- station op, dat binnenkort met 300 dieren begint, maar over twee jaar 1200 varkens hoopt te tellen. De boerencoöperaties in het oosten zijn ook druk met de zaak bezig, al is dat nog in het voorbereidende stadium van besprekingen. Een samenwerking met SLAG OM DE MARKT LEIDT TOT SUPERVARKENS de Brabantse coöperaties is afgespron gen, maar in dit vlak speelt het „fa brieksgeheim" niet de grootste rol. De wetenschappelijke begeleiding gebeurt in nauw overleg met de bestaande varkensstamboeken, waarvan elke pro vincie er een heeft, maar die in Utrecht hun overkoepeling vinden. Ook België exporteert, maar de an dere EEG-landen zijn op dit gebied selfsupporting of komen varkensvlees te kort. Nederland neemt dus een uit zonderingspositie in, te meer waar op elke tien EEG-varkens er een „van Neerlands bloed" is. Waar blijven al die slachtvarkens? Het merendeel gaat niet meer, als vroeger, naar de slagers. Weinig sla gers slachten nog zelf of snijden zelf een heel varken uit. Dat gebeurt op de abattoirs en daar heb je de gros siers zitten, die voor de verdeling van het vlees zorgen. De slager bestelt ge woon het aantal karbonaadjes, dat hij nodig denkt te hebben. Worst? Hoog stens maakt hij zelf nog een stukje leverworst, de rest komt van de fa- Die fabrieken zijn de grootste afne mers geworden. „Ik ken een bedrijf, dat 700.000 slachtvarkens per jaar ver werkt" zegt de heer Kroes. Dat is een zesde van de hele Nederlandse pro- duktie! De handel in biggen op de wekelijkse markten loopt op zijn laatste var kenspootjes. Veel harder lopen de ver tegenwoordigers van de vleeswarenfa- brieken, die de boeren afstropen om contractvarkens te krijgen Het gro tere bedrijf heeft de boer kwetsbaar- VERSLAG VAN EEN GESLAAGDE STRIJD OP ALLERLEI LISTIGE MANIEREN KIJKT VERSLAVING OM DE HOEK (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG Mogen u(j ons even aan u voorstellen W'U zjjn veertig straffe rokers, op de weg hunner bekering. Zor geloos (maar soms ook be zorgd) dampend in de tabaks- tuinen van Jericho, hebben w(j plotseling ons Damascus be reikt. wy veertigen hebben el kaar en onszelf toegeroepen: „Wy breken ermee!" Wij heb ben In de gaten gekregen dat we verslaafden zijn aan een on gezond kruid We herinnerden ons onze vele mislukte en dwa ze pogingen om het roken te laten en nu zijn we als vliegen op de kaarsvlam afgestoven op de reclamekreet van de stich ting „B.O.T.A." (Bond Onthou ders Tabak en Alcohol), dat het mogelyk is om met roken op te houden in vijf dagen tyds. Achter de „Stichting B.O.T.A." houdt zich de Adventskerk op, die zich getrouw aan de op dracht die aan alle christenen Een onzer redacteuren doet in bijgaand artikel verslag van vijf dagen strijd tegen de tabak. Bezield met het elan dat oorlogs correspondenten bezitten, heeft hij zich niet willen beperken tot loutere waarneming van feiten, maar is tot deelneming overgegaan om zodoende bevoegd en beproefd te kunnen oordelen over het nut van de vijfdaagse groepstherapie tegen het roken. De strijd heeft tqt nu toe nog slechts gewoed in Rotterdam en Middelburg. Eind maart betrekt de „Bond Ont houders Tabak en Alcohol" (Postbus 61, Den Haag) in Haar lem de stellingen, maar er bestaan ook operatieplannen voor Den Haag, Delft en Leiden. /A van zieken. Sinds wetenschap pelijk is vastgesteld dat de si garet de gezondheid bedreigen kan, hebben de adventisten hem de oorlog verklaard. Zelf reken en drinken zij niet, maar deze min of meer passieve in stelling tegenover het gevaar lijke genotmiddel, is gaandeweg veranderd in een fanatieke aanval op open terrein. Anti-suggestie De „B.O.T.A."" noemt zijn the rapie zelf een systeem van anti- suggestie. De sigaret, uit welks slavernij wij stakkers ons wil len verlossen, wordt op vele manleren benaderd. Hij wordt te kijk gezet als oorzaak van vele kwaien. Men maakt hem belachelijk als element ln het subtiele spel van de menselijke omgang. Zijn verdovende wer king wordt gedemonstreerd (door een medicus) en men maakt duidelijk met hoeveel angels de sigaret zich in ons leven heeft vastgezet. De B.O.T.A.-mensen en wij, rokers weten dat de sigaret een taaie rekel is. W(j zijn er niet door eenvoudig op te hou den met het inhaleren van ta baksrook. Weldra zal ons li- Het zyn ontgiftlngsverschynse- len. Diep ademhalen! Veel drin ken! Het helpt een beetje, maar niet veel. Hier moeten we door heen We zijn biy dat het avond wordt en we weer het zaaltje der bekeerlingen kunnen bin nengaan om mentaal opgeladen te worden. Deze keer gobeurt kettingroker die er mee gestopt dat niet een film, waarin een is. man een longopcratie onder gaat. Er valt niemand flauw. We gaan vroeg naar bed. Wel een beetje trots op onszelf, maar tevens erg moe. is gegeven bezighoudt met de werken van barmhartigheid, waaronder ook: het verlossen van de gevangenen. Het ge tuigt van een soort grandioze bescheidenheid dat de Advents kerk in dit menselijk verlos singswerk de Nederlandse ket tingroker betrekt. De strijd tegen de sigaret voe ren zij. omdat zy het redden van mensenlevens even evan gelisch vinden als het verplegen chaam gaan gillen om de dage lijkse do6is nicotine waaraan het in de loop der jaren ge wend Is geraakt. Op allerlei listige manleren kijkt de ver slaving om de hoek. In die strijd tegen de versla ving komt de therapie van de „B.O.T.A." ons te hulp. Deze therapie waarschuwt ons voor ons listige tweede Ik, zy pre pareert het lichaam op wat het zal ervaren als opeens de dosis nicotine uitbiyft en helpt om de ontwenningsperiode zo glad mogeiyk te laten verlopen. Ademhalingsoefeningen (om de cellen van de grote hersenen te voorzien van zuurstof): een dieet van vruchtensap; vruch ten en water om ons lichaam cel voor cel schoon te spoelen eneen maohtlge storm van anti-rookpropaganda. De psychologie weet heel wat van ons af. Zo ook de versla- vin gspsychologie, die de bouw stoffen heeft geleverd, waarmee men op de B-O.T.A.-avonden tegen hei rookmonster optrekt. Wij begonnen met veertig straffe rokers op maandag. En op dinsdag waren er al twintig die zichzelf geen enkele trek aan een sigaret meer hadden toegestaan! De overigen rook ten belangrijk minder dan zy voorheen deden. Allen echter ontdekten het nooit verwachte feit, dat het MOGELIJK is om zonder siga retten te leven. Wy dachten dat tabaksonthoudlng op den duur tot een soort pynlgende behoefte aan tabaksrook zou lelden, maar dat bleek niet juist. De verleiding om een sigaret op te steken werd niet steeds heviger, maar Integen deel, juist steeds minder en hij kwam met langere tussenpozen (maar wel onverwacht steeds, juist als je weinig waakzaam was!) bij ons terug. Wy staan op met het gevoel dat dit een zeldzame dag In ons leven Is. wy zUn aan een gedurfd project begonnen. Het deurtje ln de cel van onze rookgewoonte staat open en wU hoeven maar naar bulten te treden. Er Is gezegd dat het De eerste uren lykt er niets aan de hand te zyn. Sigaretten en aansteker zyn thuis ln de kast biyven liggen. Soms gry- pen we onwillekeurig naar de zak. waarin de sigaretten ge woonlijk worden bewaard, maar dan schiet het ons t« binnen: O nee.! Dat zouden we niet meer doen! Het wordt koffietyd. De men taltrainers van B.O.T.A. heb ben ons gewaarschuwd. Koffie, alcohol en gekrulde spyzen be vorderen de lust tot roken! Drink vruchtensap, zelden ze, „en liters water, om de cellen schoon te spoelen". Maar wy LITERS WATER OM DE CELLEN SCHOON TE SPOELEN zyn elgenwys en drinken toch koffieWe zouden gestrui keld zyn als iemand ons nu een sigaret had toegestoken. Maar zo iemand was er niet. Met ver bazing constateren wy dat de koffie beter smaakt dan hy ln Jaren heeft gedaan. In de late middag wordt het opeens moeiiyk. We hebban ons concentratievermogen verloren. Er ïyken watten In ons hoofd te zitten. Armen en benen sohynen er op eigen houtje van door to willen gaan. We den ken: „Dat staat geschreven: Zielepijn Mensen die nooit hebben ge rookt zullen het nauwelijks kunnen geloven, maar het „Logboek van een bekeerling", het relaas van het B.O.T.A.- vijfdagenplan, wordt met zlele- pljn verdreven. Wy weten dat. omdat wy zelf heboen meege daan. Hier volgen ln het kort enkele dagboekbladen van een Derde dag We hebben uitmuntend gesla pen en 't ontbyt smaakte beter dan In jaren het geval was. Al waren er af en toe momenten van onrust en onzekerheid, soms realiseerden we ons dat wij een uur of langer zelfs niet aan roken hebben gedacht) Men zou ons niet moeten vragen een redevoering te houden. Dat zou mislukken, want ln ons brein is de verhuizer bezig. Hij sjouwt nicotinefracties weg en brengt frisse zuurstof naar bin nen. We zijn aan die nieuwe situatie nog niet gewend, 's Avonds zien wij „Smoking Sam", een pop die roken kan, onder „B.O.T.A. "-toezicht ro ken. Verdorie, wat een raar iets, dat roken I Vijfde dag De lichamelijke gevolgen van de ontwenning zijn we te boven gekomen. We zijn bepaald rus tiger, al kan er nog weieens een onverklaarbaar trillinkje door onze leden varen, maar dat 1« au fond geen onplezierig ge voel. Onze eetlust is formidabel toegenomen. WIJ weten dat we met velen zijn. Op de cursus avonden vertellen wij elkaar onze wederwaardigheden en het is een grote troost als Je er vaart dat een ander dezelfde ervaringen heeft opgedaan als JU. Een gecompliceerd gevoel van afhankelijkheid, dankbaarheid en verwondering verbindt ons met de mcnlallraloenc!e domi nees, die vijf avonden hebban opgeofferd om mensen uit de rookgewoonte te bevrijden. ZU hebben er niets voor terug gevraagd. En toch hebben zij waargemaakt wat zü beloofden: In vijf dagen werden enkele tientallen straffe rokers tot niet-rokers. Verbaasd kUken wy om ons heen. Is het werkeiyk gelukt? Niemand kan zeggen of wU op een gegeven moment niet op nieuw in de rookgewoonte zullen terugvallen, maar ook als het gebeurt, zal het bewU*. dat een leven zonder sigaretten mogeiyk la, niet meer kunnen worden ontkraebt. En we zullen nooit vergeten hoe heerlUk het Is om niet te HOEVEN roken! der gemaakt door grotere investerin gen, grotere ziektekansen en afhanke lijkheid van de marjet. Toch heeft hij geen keus. Wij moeten (zei nog on langs de minister van Landbouw) meegroeien met de groeiende econo mie, op straffe van de economische ondergang. Het Utrechtse Willemplantsoen kan bijna geen Utrechter u wijzen, maar bij de varkenshouders in het land is het overbekend Hier spraken zij met ir. Y Kroes, di recteur van het Centraal Bureau voor de Varkensfokkerij, een van de vele rijksconsulenten, die de landbouw ter zijde staan. De landbouw in de meest ruime zin, want de heer Kroes heeft ook zijn con tacten met de veevoeder- en vlees verwerkende Industrieën. Hij vertelt ons iets over de achter gronden van de „slag om de varkens- Die 1,5 miljoen varkens van voor de oorlog werden gemest op ruim een kwart miljoen bedrijven Dat is ge middeld zes per bedrijf. Elke boer op de zandgronden, vooral van Oost-Bra bant en de Gelderse Achterhoek, hield geval en de cijfers bewijzen het. Het aantal varkenshouders was vlak na de oorlog, in 1948, weliswaar tot 282.000 gestegen, maar met elkaar hadden zij slechts 870.000 varkens, of gemiddeld 3,1. Vier jaar later lag de situatie al totaal anders. Toen waren er nog maar 215.000 varkenshouders over, die gemiddeld 8.5 varkens mestten. In '56 lag het gemiddelde al op 13,8 en op het ogenblik is het meer dan 45, bij varkens. Dat is al lang niet meer het nog slechts even meer dan 90.000 be drijven! Van al dat ln Nederland geproduceer de varkensvlees wordt veertig procent geëxporteerd. Binnen de EEG is Frankrijk de grootste afnemer De beste klanten daarbuiten zijn Enge land en de U.S.A. Een groei dus naar grotere, kapitaal intensieve bedrijven, ook naar een nauwere samenwerking in de be drijfskolom. Tussen varkensfokkers, varkensmesters en vleesverwerkende bedrijven bijvoorbeeld. Een aantal jaren geleden is dot begonnen met de contracten, waardoor de boer verze kerd was van afzet, de industrie kon rekenen op grondstof, terwijl de boer vaak ook ln zijn financiering geholpen wordt. Een logisch vervolg op deze ont wikkeling zijn de eigen fokbedrijven van de industrie, nu ook van de boe rencoöperaties. De strijd om de grond stof richt zich daarbij op kwantiteit én op kwaliteit. De research is enorm duur, maar wie het beste varken op de markt kan brengen, zal de aanloop kosten er gemakkeiyk uithalen. Anders dan bij de huidige stamboek- fokkerij, beschikt men bij zo'n indus trieel opgezet fokbedrijf over een dui delijk centrale leiding. De heer Kroef wil nog wel meer voordelen opnoe men: „De bijstand van wetenschaps mensen (genetici), een eigen fokpro- gramma, dat ook kruisingen tussen di verse rassen toelaat, verder uitgebrei de informatie over slachtkwaliteiten cn andere gegevens, zoals vruchtbaar heid, voederverbruik. weerstand tegen Men kan er de computer bij inscha kelen; zover zyn we by het ryk nog niet" Nadelen zijn er natuurlijk ook. Zij liggen In het financiële vlak; dure leiding, dure organisatie, grote kosten in het algemeen. „Maar het ls wel zo, dat we uit moe ten kijken, waar we terecht komen op de weg naar een steeds magerder wor dend varken Het komt voor, dat het vlees wat bleek ziet. dat er bij Inblik ken wat erg veel gelatine gevormd wordt Het is dus mogelijk, dat we een andere weg ln moeten slaan" Het Instluut voor Veeteeltkundlg Onderzoek te Zeist neemt op het ogen blik proeven met het kruisen van ras sen „Buitenlandse gegevens geven de Indruk, dat kruising tot meer resisten tie en tot meer groeikracht leidt", /.egt de heer Kroes Het lijkt misschien een beetje benau wend, die groeiende Invloed van de In dustrie op de varkenshouderij Of dit voor Nederland een gunstige ontwik keling is, moet nog bewezen worden. Maar dat we ln de slag om dc var- kensmarkt het super-varken nodig heb ben. is wel duidelijk. EENVOUDIG VERRUKKELIJK VERRUKKELIJK EENVOUDIG Dank zij de onvolprezen diepvries kunnen we in de barre wintermaanden verse spinazie eten. Ik maak vaak van de gelegenheid gebruik. Het gaat zo snel. Bovendien kun je er gerechten mee klaar maken, die gezien en geproefd mogen worden. In tijden, dat je ook eens wat anders wil doen dan alleen in de keuken staan, is dat heel wat waard Verschat u een blok diepvriesspinazie van ander half pond. Dit is genoeg voor vier personen. Trek u niet te veel aan van wat op de verpakking staat en leg het blok gerust in een pan zonder wa ter, hoewel een heel' klein bodempje is toege staan. Laat het groene spul smelten. Af en toe het blok draaien en het losgeweekte laagje met een mes of vork er afschrapen; dan gaat het sneller. Inmiddels in een ander pannetje Ik gebruik er steeds een vuurvaste aardewerk- pan voor, dat staat fraai in een bodempje olie per persoon een grof gesnipperde uit lichtbruin fruiten. Het moet bepaald olie zijn, die geeft een licht exotisch geurtje aan het gerecht en is ge zonder dan boter vanwege de samenstelling van dc vetten. Bij die snippers een theelepeltje ker rie voegen en mee laten frulten. Inmiddels ge meten van de zalige geuren die uit de pan los slaan! Is de splnnzie op temperatuur en heeft het uienfruitsel zijn lichtbruin kleurtje, dan roert u alles goed door elkaar. Let er wel op dat het water in de spinazie tevoren helemaal verdampt moet zijn; anders krijgt u spinazie soep, hetgeen wel lokker is, maar toch minder prettig te eten bij de puree, die we inmiddels hebben klaargemaakt Ge moet daartoe de nor male portie aardappels nemen; kook ze. goed gaar; laat ze dan even droog stomen, leg er een steekje boter bij (roomboter is hier verreweg het meest aan te bevelen) giet er een scheutjè melk bij, zo uit de fles, schrap er enkele malen met dc nootmuskaatrasp over en Iaat een paar drup peltjes uit de maggifles er Invallen. Met stam per of mixer mnnkt u nu een luchtig zalfje, dat op zich al een zeer bijzondere smaak heeft, maar dat ge nog prettiger kunt maken met een beetje van de gefruite uien die ge voor de spinazie hebt klaargemaakt. Heel dun gesnipperde peterselie blaadjes doen het er ook voortreffelijk in, maar u kunt het gerust achterwege laten; als u ze nooit geproefd hebt zult u ze niet missen, maar ik blijf er bij d<tt ze het geheel lekkerder maken Per persoon moet u nog twee gekookte eieren klaarmaken. Snijd die ln de lengte door, druk die halve eieren in dc spinazie die u lekker glad gestreken hebt in de schaal Vindt u dat u nog wat moet doen aan de gele kleur van do dooiers, strooi er don een snutji paprikapoeder over. Dat kleurt aangenaam. Als u dc keukenwerkzaamhe den wat handig organiseert, hebt u dit gerecht In twintig minuten klaar, maar als het een half uur wordt moogt u nog niet klagen Met een glas dro ge witte wijn erbij tovert u zo een maal op tafel, dat u ledereen kunt voorzetten Wilt u er nog Iets extra's bij geven, maak dan gauw een portie ge bakken soldaatjes: niet al te vers wittebrood snijdt u In dobbelstenen en braadt die In de pan ln royaal boter donkerbruin. Bedenk evenwel dat dit extra-calorieën toevoegt aan een oorspron kelijk zeer licht maaltje Iets meer tijd kost de volgende splnazlesoufflé, maar hij moet toch nog onder de snelle spina zieschotels gerekend worden: maak de spinazie klaar op precies dezelfde wijze als ln het vorige recept, dus met de gefruite ul en de kerrie, maar u moogt er nu nog wat nootmuskaat en een paar druppels maggi doorroeren. Spreid deze spinazie gelijkmatig uit over een vuurvaste schaal, waar van u bodem en rand lichtelijk met boter of olie hebt ingewreven. Klop nu per persoon twee eie ren met wat peper goed los Hoe verser de eieren zijn hoe beter Giet deze eierstruif voorzichtig over de gladgestreken laag spinazie Bedek dc cilaag met een laagje geraspte kaas IJ hebt daarvooi twee zakjes van dit spul nodig BIJ voor keur Parmesaansc; u moogt ook kaas van eigen vuderlandse bodem gebruiken, maar noem dan In leder geval goede ouwe Inmiddels hebt ge de oven ontstoken en de vlam hoog gezet, opdat de oven goed warm wordt voor dc schaal er Ingaat. De laag geraspte kaas bedekken wc nu nog met ccn dekje van paneermeel Hebt u dan niet voor radig. maak het dan van droog brood. Leg ten slotte op het dekje van panen meel hle» cn daar een klontje boter Draai de oven op middelmatig en zet de pan erin Laat hem er twintig minuten In verwijlen en neem hem er dan utt De eieren hebben dan hun werk gedaan en het geheel vor stelijk doen rijzen Het mooiste resultaat bereikt u nis de bruine korst van het paneermeel net bo ven de rand van de schaal uitkomt Zet dc pan zó uit de oven op tafel en geef er weer aardap pelpuree bij. Maar waarom zou u dit gerecht niet eens bij dc lunch geven en het nuttigen met stokbrood. Een glas bier smaakt er voortreffelijk bijl P. O. L LEPELAAR

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 9