Volle neef van sojaboon
komt de eettafel verri
Meer verdienen betekent:
lekkerder eten, meer luxe
Kunstvlees blijkt
bijzonder in trek
Samengaan KVP, AR, CHU haalbare
kaart voor de volgende verkiezingen
Belangrijke
verschuiving
in aard der
consumpties
110-jarige zou
best weer 80
willen zijn
Bij een grote,
vertrouwde bank:
Algemene
Bank Nederland
Drs. SCHMELZER GELOOFT:
eet'n appel!
TM.P.:
vlees noch
vis
DINSDAG 6 FEBRUARI 1968 DE LEIDSE COURANT
vlees te maken. Wij pro
testeren dan ook, als
mensen spreken over
„kunstvlees. Dat is een
vervelende omschrijving,
die het produkt geen
recht doet. TVP is na
melijk een volkomen
nieuw soort voedsel,
waarvan Nederland toe
vallig de wereldprimeur
heeft. De ingrediënten
van TVP werden allang
gebruikt door soepfabri
kanten en andere voed
selindustrieën, maar in
deze concrete vorm was
het tot nu toe onbekend.
De United Foodgroup is
er alleen maar mee be
gonnen, omdat er juist
in Nederland vraag naar
was. Het vlees hier is
schreeuwend duur en de
doorsnee huisvrouw kan
iet onmogelijk elke dag
kopen. Meestal komt het
erop neer, dat er vier
keer per week vlees op
tafel komt, waarvan nog
twee keer gehakt. Dat is
lekker goedkoop. Wij ge
loven nu, dat TVP een
welkome aanvulling van
het dagelijks voedsel
pakket kan betekenen.
Versta me goed: wij pre
tenderen niet, dat we
met TVP het vlees ver
vangen. Het is gewoon
wat anders, iets geheel
nieuws, waarmee men
de gaten tussen de vlees
maaltijden kan vullen."
Vezelig
Over TVP nog dit: de
drie letters vormen de
afkorting van Textured
Vegetable Proteïne, de
wetenschappelijke naam
voor deze voedingsstof.
Proteine staat borg voor
de eiwitten, vegetable
duidt op de plantaardige
oorsprong en textured is
eraan toegevoegd, omdat
de samenstellers er als
eersten in zijn geslaagd
het produkt de vezelige
structuur van echt vlees
te geven.
TVP bestaat hoofdzake
lijk uit de vetvrije be
standdelen van de soja
boon en bevat naast 50
DESKUNDIGEN OP
KRAAMVISITE:
„ERG SMAKELIJK,
ZEER HANDIG EN
SUCCESVOL"
procent eiwitten. 32 pro
cent koolhydraten, 6
procent mineralen, 3 pro
cent ruwvezels, 8 procent
vocht en 1 procent vet.
Voorlopig heeft de koper
de keus uit twee sma
ken: ham en bacon („dit
alleen, omdat er vraag
naar was", herhaalt de
heer Engelberg, „voor
hetzelfde geld kunnen
we de brokken ook een
zuurtjessmaak geven").
Elk pak TVP hamsmaak
(2.85) en baconsmaak
(3.25) bevat twee plastic
zakken met elk 100 gram
brokjes, die geweekt
moeten worden in warm
water. Elk pak levert op
die manier 600 gram
ja, 600 gram wét op?
Schoonheidsfoutje
Daarvoor moeten we te
rug naar de keuken,
waar de vier deskundi
gen inmiddels hun bordje
keurig hebben lcegge-
ten. Met de saté hadden
ze wat meer moeite,
maar de heer Engelberg
is bereid dit schoon
heidsfoutje door de vin
gers te zien. De des
kundigen zijn het erover
eens, dat TVP met enige
fantasie tot een flinke
keukendochter kan uit
groeien. Het verschil
tussen echt vlees en
TVP is hen nauwelijks
opgevallen. Mejuffrouw
A. Geurts, toekomstig
lerares N XII, roemt
vooral de beloofde houd
baarheid van het pro
dukt. Ze heeft alleen wat
bezwaar tegen de roze
kleur. Het doet haar
denken aan vlees, dat
niet helemaal gaar is.
Staande de kraamvisite
belooft de heer Engel
berg haar, dat de kleur
veranderd zal worden.
Superconsument mevr.
Schadee-Hartree heeft
vooral waardering voor
de openhartigheid waar
mee TVP gelanceerd
wordt. „De Nederlandse
huisvrouw", zegt ze,
„heeft recht op eerlijke
voorlichting. Er wordt
toch al ongelooflijk veel
met vlees geknoeid. Ik
hoop, dat de wetgeving
tijdig ingespeeld is op
dit nieuwe produkt, zo
dat we straks precies
weten, wat we eten. Ik
denk aan de soepfabri
kanten, die dit produkt
al lang gebruiken. Goed,
het zal best met kleine
lettertjes op het pakje
staan, maar de doorsnee
huisvrouw leest dat niet.
die denkt, dat ze vlees
krijgt."
En zo handig
Volgaarne maakt hij 'n
uitzondering voor TVP,
de zoveelste droom der
alchemisten, die is uit
gekomen. Stralend stelt
hij daarom voor om de
bordjes nog eens vol te
scheppen, maar dat we
ten de dames te ver
ijdelen. „Het ls alle
machtig lekker", roepen
ze collectief, „daar niet
Vier Haagse deskundigen
deden op verzoek van
Het Binnenhof de meer-
happenproef. Onder het
wakend oog t'o» voedsel
deskundige I. Engelberg
deden hieraan mee (van
links naar rechts) mej.
A. Oeurts, mej. B. 7".
Bos, mevr. A. Ie Fever-
Kot aders en mevr. 8cha-
dee-Hartsee. Hun eerste
indrukken van het gloed
nieuwe produkt T.V.P.
waren zonder uitzonde
ring positief.
van". Zelf krijg ik ook
een pak mee naar huis.
„Lekker voor de stamp
pot", zegt de heer Engel
berg bemoedigend, „en
zo handig". /Vis ik de
aanwinst thuis op tafel
neerleg, kijkt mijn vrouw
me met een verbijsterde
blik aan. „Wat heb je
nou gedaan", roept ze.
„en we hebben niet eens
een hond".
Het zal dus inderdaad
een kwestie van wen
nen zijn.
(ADVERTENTIE)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. Vergelijking
van het uitgavenpatroon van ge
zinnen beneden de zogenaamde
weistandsgrens toont aan, dat de
j loonstijgingen niet meer besteed
behoeven te worden aan de voeding
in engere zin. Voorzover men meer
ging uitgeven voor de voeding
betekende dit, dat er meer geld
werd besteed voor betere kwali
teiten dan voorheen, althans kwa
liteiten die meer kosten. De grotere
uitgaven, die men in de loop van
de tijd kon doen, kwamen dan ook
vooral ten goede aan de woning,
kleding, schoeisel, opschik en niet
te vergeten een eigen auto.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
.heeft in zijn maandschrift een aantal
cijfers verstrekt, die tot deze conclusie
leiden. Het bureau vergeleek de con
sumptieve gezinsuitgaven in 1959-'60
met die van 1963-'64, in welke jaren
budgetonderzoekingen werden gehouden.
Voor 1959-'0O ging men uit van gezinnen
van hand-, land- en hoofdarbeiders van
vier personen met een bruto-inkomen
van minder dan 8000 gulden per jaar,
voor 1963-'64 van soortgelijke gezinnen
met een inkomen van minder dan 10.500
gulden; in beide gevallen ging het dus
om gezinnen met een inkomen beneden
LOWESTOFT (AP) Mevrouw Ada
üoe ln de Engelse stad Lowestoft heeft
listeren haar 110de verjaardag zonder
■nlge drukte gevierd. Zoals gewoonlijk
>ediende zij de klanten in haar melk-
•■aak.
„Ik heb de pensioengerechtigde leef-
ijd nog niet bereikt", zei ze tegen de
heeft de melkzaak al 50 jaar gedreven.
Een van haar drie dochters helpt haar.
Heeft zij nog bepaalde ambities? „Ik
ou het fijn vinden weer 80 te zijn", zei
VOEDING 2010 2240
w.o. brood, gebak 320 379
aardappelen, fruit, groente 381 418
suikerwerk, chocolade,
kruidenierswaren, dranken 400 408
vlees, vis 357 415
vetten 129 125
zuivel (exclusief roomboter) 424 498
WONING 1248 1421
w.o. huur, onderhoud 535 666
inrichting, apparatuur 393 410
warmte, licht 320 346
KLEDING 541 572
w.o. kleding, opschik 412 438
schoeisel, lederwaren 129 134
HYGIëNE en medische verzorging 295 336
w.o. reiniging, huishoudelijke hulp 129 143
lich. verz. (excl. verpl. ziekenfonds) 166 193
ONTWIKKELING, ontspanning, verkeer 762 825
w.o. ontw., ontspanning, vereniging 412 458
roken 160 167
verkeer 191 201
MAATSCH. VERPLICHTINGEN
en vrijwillige verzekeringen 320 351
2714 34,5
TOTAAL 5177 5745 100 7864 100
(De „teruggang" in de groep „maatschappelijke verplichtingen en vrijwillige
verzekeringen" is een gevolg van een gewijzigde opzet van het budget
onderzoek.)
de loongrens voor de verplichte sociale
verzekeringen. Gelet op de loonontwikke
ling in die periode en enige andere fac
toren mag worden aangenomen, dat het
hier om dezelfde groepen personen gaat.
In 1959-'60 gaf deze groep in totaal ge
middeld 6148 gulden per jaar uit, in
1963-'64 9199 gulden (in totaal wil zeggen
de consumptieve bestedingen plus de
premies sociale verzekeringen en belas
tingen).
2119 gulden
Het blijkt nu, dat de betrokken gezin
nen in 1959-'60 gemiddeld 5177 gulden
besteedden aan consumptieve uitgaven.
Als gevolg van de prijsontwikkeling zou
hetzelfde consumptiepakket in 1963-'64
circa 5745 gulden hebben gekost. In
feite bedroegen de consumptieve uitga
ven echter gemiddeld 7864 gulden. Er
was derhalve een consumptievermeerde
ring van 2119 gulden, hetgeen volgens
het C B S. wijst op een sterke welvaarts
stijging in deze vier jaren.
Waaraan is dit bedrag van 2119 gul
den besteed? Eigenlijk hebben alle in
het onderzoek betrokken artikelgroepen
een aandeel gehad in de extra-consump
tie, wat niet betekent dat van al deze
goederen en diensten grotere hoeveel
heden zijn gekocht. In vele gevallen
betekent het immers (ook), dat betere
kwaliteiten werden gekocht dan voor
heen.
De consumptie van deze groep gezin
nen is dus in alle richtingen uitgebreid,
maar niet overal in dezelfde mate. Men
kan zelfs spreken van een belangrijke
verschuiving in het consumptiepatroon.
Zo daalde het percentage van de totale
uitgaven, dat aan voeding werd besteed,
liefst van 40 tot 34,5 pet.
Het door het C.B.S. opgestelde over
zicht in het bijgaande staatje is te inte
ressant om weg te laten:
Whèr
is uw
spaargeld
veilig?
4% - Spaarboekje
Direct beschikbaar op vertoon
2.000,- per maand; één maand
opzegging voor hogere bedragen
4°/c - Spaarrekening
Direct beschikbaar 2.000,— per
maand; één maand opzegging
voor hogere bedragen
4%°/o - Spaardeposito
Drie maanden opzegging
4'/i% - Spaardeposito
Zes maanden opzegging
5% - Spaardeposito
Eén jaar opzegging
5%V« - Spaardeposito
Achttien maanden vast
6% - Spaardeposito
Twee jaren vaat
U bent welkom bij de
Algemene Bank Nederland
(Van ern onzer verslaggevers
DEN HAAG Het kunstvlees TVP, dat door één van ome grote warenhuizen
sinds saterdag wordt verkocht, ls tot nu toe teer ln trek. Zaterdag werden ln één
supermarkt 750 pakken verkocht. Men beschouwt dit echter als „ren grote, maar
nieuwsgierige verkoop"; over een t(jdje kan men paa vaststellen of dit nieuwe
produkt echt is aangeslagen. „De mensen die «Un komen proeven waren doorgaans
zeer enthousiast; ongeveer tachtig procent vond het lekker", aldua de heer J. van
Woerkom, chef van een supermarkt. „We hebben de mensen alleen de hamsmaak
laten proeven, want die Is het gemakkelijkst In allerlei gerechten te verwerken.
Het gevolg was, dat we ook voornamelijk pakken TVP-hamsmaak hebben ver
kocht."
Anti-Amerikaanse
betogingen in
Frankfurt
FRANKFORT (DPA) In Frankfort
zijn gisteren bijna alle beschikbare man
schappen van de politie, gedeeltelijk
met honden en uitgerust met waterka
nonnen ingeschakeld om het hoofd te
bieden aan massale betogingen
links-georiënteerde demonstranten. Voor
't Amerikaanse consulaat-generaol be-
spoorde Rudi Dutschke, de Westberlijnse
ideoloog van de socialistische Duitse
studentenbond, meer dan duizend studen
ten ertoe aan uit protest tegen de Ameri
kaanse Vietnam politiek het gebouw te
„blokkeren".
Volgens Dutschke ging het de Ame
rikanen om de vernietiging van het soci
alistische alternatief in Vietnam. Ben
andere redenaar stelde voor geld vooi
de Vietkong in te zamelen. De demon
stranten riepen de politie op hun zijde
te kiezen. Deze laatste reageerde met
een drie keer toe herhaald verzoek om
de straat te ontruimen en stelde vervol
gens de waterkanonnen in werking.
(Va
f pari
DEN HAAG Drs. W. K. N. Schmel-
m i r.i< lievoorzittrr van de KVP in dc
Tweede Kamer, acht een samengaan
van de KVP. de AR en de CHU voor de
volgende verkiezingen „haalbaarDe
heer Schmelzer zei gisteravond In het
programma „Duidelijkheid s.v.p." van
de AVRO-televisie, dat de christelijke
partijen hun bestaansrecht in ons land
hebben bewezen. Hij voegde hieraan toe,
dat christelijke partijvorming niet nood
zakelijk is voor alle omstandigheden, al
le tijden en landen. Voor een stembus-
akkoord. waarbij verscheidene partijen
elkaar vóór de verkiezingen o(> een ge
zamenlijk regeringsprogram vinden,
voelde hij niets. Ook was hij tegen een
twee-partijenstelsel, want ook minderhe-
Zestien politici namen deel aan het te
levisieprogramma van meer dan ander
half uur. Uitgangspunt was de vraag
wat er na de verkiezingen van een jaar
geleden bereikt was op het gebied van
de grotere politieke duidelijkheid en de
daarmee verband houdende partijver
nieuwing.
Voor een stembusakkoord bleken ei
genlijk alleen de PvdA, D' 66 en de
VVD te voelen. Drs. Schmelzer zei hier
over, dat de KVP op dit punt nog niet
tot een uitspraak was gekomen. Maar
persoonlijk zag hij er geen brood in.
Eenzelfde geluid lieten de heren Aantjes
(AR) en Koekoek (Boerenpartij) horen.
„De PvdA zal bij een stembusakkoord
haar verouderde hobbies niet prijsgeven,
want de PvdA wil socialistisch blijven",
zei drs Schmelzer. En de heer Melle-
CHU zei: „Wie het program
van de christelijke partijen accepteert,
mag misschien meedoen. Maar we ma
ken geen keuze tussen liberalen of socia
listen". Ook de heer Van der Spek
(PSP) zag weinig kansen voor een stem
busakkoord.
Niet met K.V.P. en V.V.D.
Dr. De Galan hield vast aan de uit
spraak van drs. Den Uyl, dat d« socialis
ten beslist niet met de KVP in een vol
gende regering willen zitten, als de heer
Schmelzer de politieke toon in de KVP
blijft aangeven. Ook voor samenwerking
met de liberalen voelen de socialisten
niets, omdat de programma's veel te
veel uit elkaar liggen
De KVP-er Middelhuis gaf wel toe,
dat er momentcel wat deining ln de
KVP is, maar „ruzie komt in dc beste
gezinnen voor, dan hoef Je niet meteen
het huis uit te lopen". Voor de „aanzien
lijke groep" van KVP-radicalen heeft
het sein voor de aftocht dus nog niet ge
klonken. „Ik hoop, dat de KVP zal om
draaien", aldus de heer Middelhuis.
Drs. Schmelzer vond de spanningen in
de PvdA veel groter dan in de christe
lijke partijen. „BIJ de socialisten van
nieuw-links tot oud-rechts vliegt men el
kaar steeds weer flink ln de haren".
(ADVERTENTIE)
snoep verstandig:
Zowel de heer Aantjes als de heer
Schmelzer guven volmondig toe, dat een
„oprecht" christen zich tot een nlet-chrls-
telijke partij als de VVD of de PvdA
kan bekennen. Maar voor de heer Aan
tjes was het uitgangspunt van het evan
gelie zo essentieel, dat dit ook nu in de
partijvorming moet gelden Hij en de
heer Mellema bevestigden de verwach
ting, dat de drie grootste christelijke par
tijden elkaar ln een nauwe aamenwer
king zullen vinden, waarmee de duide
lijkheid ln het patroon van de politieke
partijen zal worden bevorderd De libe
raal Toxopeus „De partijpolitiek zit
danig In het slop" bestreed de opvat
ting, dat een christelijke geloofsovertui
ging een politiek bindmiddel zou kunnen
zijn.
De heren De Galan. Vonhoff (VVD)
en Gruyters (D'66) konden niet Inzien,
dat met een samengaan van de drie
christelijke partijen meer duidelijkheid
ln de Nederlandse politiek zou worden
gebracht. Door vermindering van het
aantal partijen zou alleen het partijpa
troon „technisch" Iets meer helderheid
Voor een progressieve concentratie
van christen-radicalen, de PvdA, D '66
en mogelijk de PSP werden de kansen
uiterst klein geacht. D« heer Gruyters
van D'66was hi er voorstander van. maai
het enthouaiasme bij PvdA en PSP blijkt
niet erg groot.
DEN HAAG Daar zitten we dan. In een
kraakzindelijke keuken aan de Haagse
Laan van Meerdervoort. Bordje nassi op
de knie, stokje saté in de hand. Dat het
ons wel moge bekomen, Nou vooruit, wie
prikt het eerste vorkje? Wellicht de dame
van de Consumentenbond. Kom aan,
mevrouw Schadee, u heeft meer met dat
I bijltje gehakt. Mag ik u verzoeken?
We kijken elkaar be
smuikt aan met de saté
als een palmpasenstok
geheven; het vlees onder
de pindasaus is diep
paars als bloeiende hei.
Het is allemaal even
wennen, maar mochten
er overwegende bezwa
ren zijn tegen deze kleur,
dan gaat de verfdoos
weer open. De United
Foodgroup is daar niet
kinderachtig in. Zeg het
maar: hebben de dames
soms voorkeur voor gras
groene brokjes? Of bo
tergele met geraffineerde
bruine spikkels? Daar
kan dan zonder man
keren voor worden ge
zorgd. Gewoon 'n kwestie
van overspuiten. Voed
seldeskundige I. Engel
berg geeft trouwens toe,
dat het drankzuchtig
uiterlijk van de saté hem
ook intens bedroefd
maakt. „Dit is maar een
experiment", roept hij
jolig, „de grotere brokjes
zijn nog niet eens in de
In de afgelopen dagen
heeft hij de overuren als
beukenootjes aan elkaar
geregen. Brokjes weken,
brokjes bakken, brokjes
op de borden scheppen.
Zjjn benoeming tot ere
lid van de Horecaf kan
nog slechts een kwestie
Blozende zuigeling
Nu ls het onze beurt om
zijn blozende zuigeling
TVP te bewonderen. Het
ziet eruit als vlees, het
heeft ook de smaak en
de structuur van vlees,
maar we mogen ons niet
vergissen. Engelberg en
wij weten wel beter:
TVP is vlees noch vis.
De zachtroze ham, die
wij uit dé rijst vissen,
heeft geen abattoir en
geen slager gezien. In
feite is het een varkentje,
dat technici in hun labo
ratoria gewassen hebben.
De eerste indrukken van
de vier deskundigen, die
op ons verzoek bij TVP
op kraamvisite zijn ge
gaan, luiden positief;
„Uit voedingsleer- en
prijsoverwegingen vind
ik het een succesvol
produkt", meent mej. E.
T. Bos, lerares aan de
huishoudschool Laan van
Meerdervoort in Den
Haag. „Erg praktisch",
oordeelt mevrouw A. Ie
Fever-Koenders, secre
taresse van de afdeling
Den Haag van de
Nederlandse Vereniging
voor Hulsvrouwen, „de
smaak is goed en het is
een produkt, waar een
huisvrouw haar fantasie
ten volle op kan bot
vieren, Het feit, dat het
hier gaat om een plant
aardig produkt, vind ik
ook een belangrijk winst
punt Ik denk aan men
sen, die uit medische
overwegingen geen dier
lijk vet meer mogen ge
bruiken. Meestal hebben
ze het geld niet om elke
dag mager vlees te kopen.
Nu kunnen ze tenminste
ter afwisseling dit pro
dukt op tafel zetten."
Voedseldeskundige En
gelberg knikt en werpt
bliksemsnel een fraai
voorbeeld in de discussie:
„We hebben deze week
een brief gekregen van
een dame van 81 jaar. die
streng vegetarisch moet
leven. Ze zit ln een be
jaardentehuis, waar ze
alleen gebakken eieren
krijgt. Logisch, want in
zo'n grote, gecompliceer
de gemeenschap kunnen
ze niet voor elke bewo
ner wat anders koken.
Die vrouw heeft nu een
pak TVP gekocht en met
een aantal vriendinnen
geëxperimenteerd. Ze is
laaiend enthousiast: „Het
is de eerste keer in ja
ren", schreef ze, „dat ik
weer vlees heb geproefd".
Natuurlijk wist ze. dat
het niet waar was, want
TVP heeft niets met
