LOSBOL CLAS THUNBERG
ATTRACTIE VAN EERSTE
WERD GROTE
WINTERSPELEN
BOBSLEEËN:
FANCLUB
ARD SCHENK
Postzegels van enorme fanmail
Kees Verkerk voor blindengeleidehonden
ZATERDAG S FEBRUARI 1968
Intieme première in Chamonix 1924;
bonte ijsshow in Grenoble 1968
DEN HAAG Olympisch jaar 1968. Van 6
tot en met 18 februari organiseert Frankrijk
de tiende Olympische Winterspelen. Het is
een opvallend brokje olympische historie, dat
Frankrijk ook vierendertig jaar geleden de
eer te beurt viel de première van het olym
pische winterfestijn te verzorgen, toen van
24 januari tot 4 februari in Chamonix. Het heeft
heel wat voeten in aarde gehad eer het
zover was. Onmiddellijk na afloop van de
eerste wereldoorlog waren er al stemmen op
gegaan om ook de winterspelen in het olym
pisch schema te betrekken. In 1921 werd de
knoop doorgehakt op de zitting van het Inter
nationaal Olympisch Comité in Lausanne. Een
belangrijke zitting, want in de eerste plaats
werd Parijs aangewezen om de achtste Olym
pische Spelen (1924) te organiseren. Het was
de wens van de stichter der moderne spelen,
Pierre baron De Coubertin, geweest dat op de
dertigste verjaardag van de Olympische
Spelen zijn geboortestad Parijs weer eens het
olympisch centrum zou zijn. De hoge heren
van het Internationaal Olympisch Comité
dachten er niet aan deze wens langs zich
heen te laten gaan. Belangrijker nog was het besluit de basis te leggen voor een nieuw internationaal sport-
feest, de Olympische Winterspelen. Bij wijze van proef werd, zoals officieel genoteerd staat, het organisatie
comité in Parijs het recht gegeven in Chamonix de Winterspelen ten doop te houden, onder bescherheer-
schap van, uiteraard, het Internationaal Olympisch Comité. Chamonix werd dus een olympische testbank.
Overleven tenminste zo belangrijk als winnen
angstwekkende strijd om medailles
DEN I1AAG Sensationeel, spectaculair en angstaanjagend. Deze drie kwalifi
caties z(jn van toepassing op een sport die in ons land vrijwel geen bekendheid
geniet: bobsleeën. Een lange IQit van ernstige ongevallen beklemtoont het gevaar
dat aan deze vermetele sport is verbonden. Toch hebben zelfs ongelukken met
fatale afloop nauwelijks afbreuk gedaan aan de populariteit van het „bobben".
Integendeel, de belangstelling van de zijde der deelnemers is voor de komende
Olympische Spelen bijzonder groot. Dan zullen de deelnemers weer met een
snelheid, die vaak de 150 kilometer benadert, langs de steile ijswanden naar
beneden suizen. De twee- en vierpersoons bobben zullen in hun angstwekkende
strijd om de medailles als variant op de olympische gedachte gebruiken: „Hier
Is niet het winnen belangrijk.
het lei
Met eerzucht
en training
nationale
sportheld
De bedoeling was dan ook dat het
olympische probeersel in de luxueuze
Franse wintersportplaats niet de offi
ciële betiteling „Olympische Winter
spelen" zou krijgen. De heren van het
I.O.C. wilden eerst de kat eens goed
uit de boom kijken. Mocht het-niet
slagen, dan was er nog geen man over
boord. Tegen alle verwachtingen in
men was aanvankelijk verre \an opti
mistisch gestemd werd Chamonix
een olympisch klapstuk, zo zelfs dat'
in 1925 op de jaarvergadering van het
I.O.C. in Lissabon eenstemmig aan de
spelen van Chamonix de naam van
„De eerste winterspelen" werd gekop
peld.
Na de première in 1924 mag Frankrijk
na een dikke veertig jaar weer de
winterspelen op stapel zetten. In ver
gelijking met 1924 zal er natuurlijk
een enorm verschil zijn. In die tijd was
men nog zuinig, werd er ai.gstig ge
let op elk dubbeltje c.q. franc. Tegen
woordig is de mentaliteit zo, dat er niet
op een ton meer wordt gekeken om
van het hele festijn toch maar zo'n
briljant mogelijke olympische show te
maken. Dat alles in feite tegen de be
doelingen van de brave baron De Cou
bertin in, die er nooit en te nimmer
aan heeft gedacht van zijn creatie een
olympische showbusiness te maken.
Het is er dan toch van gekomen en dat
is ietwat spijtig, omdat daarmee het
ware karakter van de spelen danig is
aangetast. Men zegt niet voor niemen
dal. dat met Helsinki 1952 het tijdperk
van de ware Olympische Spelen werd
afgesloten. Daarna heeft in de ver
grotende trap het showelement vat ge
kregen op het grootste en mooiste
sportevenement In de vier jaren, een
gevolg van hoogconjunctuur, een ge
volg ook van een geheel andere men
taliteit van het mensdom.
De Olympische Winterspelen In Gre
noble moéten een doorslaand succes
worden. Maar zij zullen tevens een
bonte ijsshow te zien geven, die zijn
weerga in de historie der winterspe
len nog niet heeft gehad. Of daarmee
het sportieve gedeelte zoveel beter, om
rijden en hardrijden. Bij het kunstrij
den kwam het olympische goud terecht
bij de Zweed Gillis Grafstrom en bij
de Oostenrijkse Szabo-Plank. De No
ren, meesters op de ski, eisten vier
gouden plakken op; de jonge Thorleif
Haug was zelfs een drievoudige gou
den winnaar. Canada had bitter wei
nig moeite om het ijshockeytoernool
te winnen met beginnelingen als Ame
rika en Engeland. Noorwegen behaalde
overigens de grootste olympische buit,
Finland werd tweede, Amerika derde
en daarna volgden Engeland, Oosten
rijk. Zweden. Zwitserland. Duitsland.
Clas Thunberg, die zich op zijn ziek
bed „bekeerde" en slaagde in het doel
dat hij verbeten nastreefde.
te overtroeven. De lijst van lauweren
van Clas Thunberg is haast ongeloof
waardig: vijfmaal wereldkampioen,
viermaal Europees kampioen, viermaal
olympisch goud, eenmaal zilver en een
maal brons. Het mag er wezen.
Clas Thunberg, thans een fikse
zeventiger, werd na het wereld
kampioenschap in 1935 te Oslo
schaatsprof in Amerika. Dat kon
toen ook aljan lutz
Gelijk bij het autoracen
extra-aantrekkingskracht
op de deelnemers uit te
oefenen. In alle winter-
sportlanden geniet het
bobsleeën een toenemen
de populariteit. Er be
staat een internatio
nale bobsleebond (de fé-
dératlon Internationale de
bobsleigh et de tobog
ganing waarvan een
tiental landen lid zijn.
Deze bond organiseert
talrijke Internationale
wedstrijden en ook de
Europese kampioen
schappen staan onder
haar supervisie. Bij de
laatste kampioenschap
pen had men de pech dat
niet het gehele program
ma afgewerkt kon wor
den wegens de overvloe
dige sneeuwval. Bij de
strijd om de Europese ti
tel tweemansbob werden
de Duitsers Wolfgang
Zimmerer en Peter Ut-
zenschneider gemakkelijk
Europees kampioen om
dat men uit veiligheids
overwegingen do wed
strijden niet kon vervol
gen.
Met stuk touw
Tal van voorschriften en
reglementen zijn erop ge
richt om het alom aan
wezige gevaar zoveel mo
gelijk in te dammen.
Sinds in 1884 twee En
gelse toeristen in een
houten slede van de hel
lingen naar beneden gle
den en daarmee de kiem
legden voor de bobslee -
sport, is er enorm veel
veranderd. Toen werden
simpelweg twee sleden
aan elkaar gebonden met
een stuk touw waarbij de
voorste man stuurde ter
wijl do achterste man de
snelheid (met de voeten
op de grond) moest con
troleren. Nu moeten de
sleden en de bemannin
gen zich volgens de regle
menten van de Inter
nationale bond gedra
gen tijdens de Internatio
nale wedstrijden. Een
vlerinansbob dient bij
voorbeeld een totale leng
te te hebben van 380 cm,
een spoorbreedte van 67
cm, dikte van het sle
dehout van tenminste 10
mm, terwijl het gewicht
165 kg moet zyn. Het ge
wicht van de vier mannen
mag de 400 kg niet over
schrijden terwijl bij de
t.\veepersoons het maxi
male gewicht 200 kg mag
bedragen.
Dit ls geen eenvoudige
opgave, want ln dit ge
wicht zijn begrepen es
sentiële onderdelen van
de uitrusting, zoals de
helm, llchaamsbescher-
mlngen voor borst en
schouders, een onbreek
bare sneeuw- en stof
bril, extra-gevoerde hand
schoenen, dikke rubber
zolen en aangepaste kle
dij. ZIJ moeten zich
voor elke wedstrijd laten
verzekeren en de mini
mum leeftijd voor derge-
het duidelijk te zeggen," interessanter Canada. België, Tsjccho-Slowakije en
zal zijn dan bij de glanzende intieme
première in de twintiger jaren, valt te
betwijfelen.
Nederland niet
Vier takken van sport stonden op het
programma van de eerste Olympische
Winterspelen: ijshockey, skiën, kunst-
heeft de meeste leden
in Limburg en Zeeland
(Van onze sportredactie)
ANNA PAULOWNA Jazeker, Ard
Schenk kan rekenen op de steun van
ai z|jn mede-gemeentenaren in het
uitgestrekte Anna Paulowna en ook
de gemeenschap van Wieringerwaard
ziet in hem een idool. Maar een sup
portersclub kent Ard Schenk niet. Dat
mag merkwaardig klinken als men
ziet hoe snel de toch al grote belang
stelling voor de schaatssport in Noord-
Holland is gegroeid na de successen
van Schenk en hoe'juist zijn presta
ties voor een goed deel oorzaak zijn
geweest van het ontstaan van de
Stichting Schaatssport in Oudesluis.
De populariteit van de rijder uit An
na Paulowna mag dan met het woord
sympathie beter tot zijn recht komen,
de aanhang van Ard Schenk heeft
zich verenigd in „Fanclub Aid
Schenk", waarvan de leiding nog
juist binnen de grenzen van Noord-
Holland is gezeteld: Marjan Beyer,
Ohmstraat 38, Hilversum
Als wij zeggen dat zij dol op hem is,
bedoelen wij eigenlijk dat zij gek van
hem is. Ze weet alles van hem en ze
houdt zijn vorderingen, op welk ge
bied dan ook, nauwkeurig bij in het
„clubblad" dat om de vijf zes we
ken verschijnt.
Ard Schenk 't blijkt duidelijk uit
de ledenlijst van zijn fanclub is
„in" bij jonge meisjes. „Ja. de jon
gens staan er eigenlijk wat zielig lus
sen", mijmert Marjan boven de lijst
die zo'n slordige 450 namen bevat.
Marjan Beyer is voorzitter, secreta
ris en penningmeester tegelijk. Dat
schijnt voor een fanclub niets bijzon
ders te zijn. En toch vraagt die func
tie nog wel wat, want alle leden dra
gen per jaar trouw 5 gulden af en
dat betekent dat een bedrag van 2.250
gulden ln de kas van de fanclub
vloeit.
Paspoort
Wat er met dat geld gebeurt? We
gaan naar wedstrijden toe. Nou ja,
voor Oslo, Grenoble en Gothenburg is
er niet voldoende geld, maar alle wed
strijden ln Nederland bezoeken we ze
ker. En de leden krijgen behalve het
clubblad ook nog een foto met hand
tekening van Ard".
Die ene handtekening is blijkbaar
voor de fans niet voldoende, want
sinds kort beschikken de leden over
Marjan Beyer: dagelijks bestuur
een „fanclubpaspoort" dat voorrang
geeft als Ard z'n „handtekeningentob)
sessies" houdt. Marjan voegt er trots
aan toe: „Hij heeft zich er prima aan
gehouden, de laatste keer".
Noorse meisjes
Marjan Beyer, 18 jaar, assistente op
de giro-afdeling van een spaarbank
in Hilversum is in september 1966 be
gonnen met de fanclub. „Een meisje
uit Enschede wilde een klein clubje
oprichten, zoals ze ln een damesblad
vermeldde. Maar ja, de belangstelling
liep enorm op en dat kind was pas
vijftien jaar. Ze kon het allemaal niet
aan en toen heb ik het maar overge
nomen". De belangstellenden meld
den zich uit het hele land. Friesland
en merkwaardigerwijs Limburg
en Zeeland tellen nu de meeste le
den in de fanclub, die ook nog drie
lub Ard Schenk.
lijst heeft
Het wordt een drukke tijd voor Mar
jan, want de fanclub stuurt vóór elke
belangrijke wedstrijd een aanmoedi
gingstelegram en voor zover daar
toe reden is na de wedstrijd een
gelukstelegram. Regelmatig laat Ard
Schenk in brieven naar zijn centraal
georganiseerde fans van zich horen en
in het clubblad kunnen zij er kennis
De fanclub hoopt binnenkort bijeen
komsten te beleggen in het gehele
land om „bepaalde zaken te bespre
ken", zoals Marjan het uitdrukt.
En verder? „Enige leden worden bij
loting aangewezen om op kosten van
de club naar bepaalde huldigingen te
gaan". En met Marjan hopen de fans
dat er dit seizoen nog iets te huldigen
valt
Bevroren voeten
De grote attractie bij de olympische
winterpremière was de Finse hardrij
der Clas Thunberg, witmaar van het
goud op de 1500 meter (2.24.8) en 5000
meter (8.30) en van net zilver op de
500 meter (43.4). Clas Thunberg, die
een boek over zijn carrière al3 hard
rijder heeft geschreven, getiteld: „Ge
heel alleen tegen de Noren", was een
atleet met een enorme wilskracht In
zijn jeugd was hij een jongeman, die
„trijntje en wijntje" niet links liet lig
gen. Na een lustig feestje was hij in
een zware vriesnacht de weg kwijt ge
raakt en had daarvan een paar be
vroren voeten overgehouden. Hij werd
eraan geopereerd maar als pijnlijke
herinnering aan de nachtelijke zwerf
tocht bleef hij aan zijn voeten een
paar vorstbulten behouden, waarvan hij
later, toen hij weergaloze triomfen
vierde als hardrijder, zeer veel last
heeft gehad.
Eer het zover was, had Thunberg nog
het nodige met zichzelf te doen. Hij
liep een ernstige influenza op, besloot
op zijn ziekbed anders te gaan leven
en schafte op slag en stoot nicotine en
alcohol af. Toen hij weer op de benen
stond, werd hij hardrijder op de
schaats. Aanvankelijk werd in de Finse
schaatswereld hartelijk om de losbol
Thunberg gelachen. Daardoor werd hij
juist extra geprikkeld.
Lijst van lauweren
Zijn techniek was niet best, maar hij
trainde dat de stukken eraf vlogen.
Daarbij werd hij gevoed door een
enorme eerzucht. Hij zou en moest een
nationale sportheld worden, zoals voor
hem een Oscar Mathisen. En hij
slaagde. De afstand waarop hij zich
het beste thuis voelde, was de 1500 me
ier, maar hij is er toch nooit in ge
slaagd het wereldrecord van Mathisen
op die afstand (2.17.4 in 1914 te Davos)
f
Teamwork moet perfect zijn.
de finish komen
HJke wedstrijden Is >e*-
tien Jaar.
De baan, waarop tijdens
de Olympische Winter
spelen om het eremetaal
zal worden gestreden, la
door de speciale bouw
constructie bijzonder vei
lig, zowel voor de deelne
mers als het publiek. De
bochten van het circuit
worden gevormd door een
stenen muur die op som
mige plaatsen zelfs 4,5
meter hoog ls. Daar bo
venop ts nog een houten
schutting gemonteerd zo.
dat het uit-de-bocht-vlie-
gen geen al te ernstige
gevolgen met aloh sal
brengen.
Concentratie
Het gevaarlijkste van
elke baan zijn ongetwij
feld de scherpe bochten
(ongeveer acht) die
meestal ook de aanlei
ding zijn van ernstige
ongevallen. Juist ln deze
bochten la het voor de
stuurman zaak om alle
concentratie op to bren
gen, want één verkeerde
beweging aan het rad
kan fataal zijn. Ook de
remmer heeft een zeer
verantwoordelijke taak.
Hij dient de remhandel
gelijkmatig aan te trek
ken wanneer hy dat nood
zakelijk acht. Ontbreekt
er Iets aan het teamwork
In de bobslee, dan vliegt
de gehele ploeg uit de
haan en la het aan het
team van doktoren by
elke Internationale wed
strijd doen ten minste zes
artsen dienst om de
„schade" zoveel mogelijk
to herstellen.
Af en toe
BIJ de vlerpersoonabob
neemt de stuurman vóór
ln de gestroomlijnde sleds
plaats terwijl de remmer
meestal als derde ln de
slede zit. Men start op
een hoge annlooproute.
De andere twee teamle-
Maximaal
gewicht
100 kg per man
(inclusief
uitrusting)
den lopen dan langs de
slede en springen erin
wanneer het gevaarte
enige snelheid heeft ge
kregen. Het publiek
krijgt overigens niet zo
veel van deza spectacu
laire strijd te zien. Slecht*
af en toe ziet men de vier
helmen van de coureurs
boven de wltts sneeuw-
rand uitsteken om dan
met een tomeloze vaart
van 75 tot 150 kilometer
ln de ourvebaan naar be
neden te flitsen.
Bij de vlerpersoonabob
zi)n de Duitsers favoriet
voor het olympisch goud.
Zij worden echter op ds
voet gevolgd door ds
Amerikanen en Zwitsers,
die In Grenoble voor een
verrassing kunnen zor
gen. BIJ de tweemansbob
ben Is de strijd geheel
open. De Italianen wor
den als de grootste favo
rieten beschouwd maar
ook uit Amerika schijnt
een uitstekende afvaardi
ging naar Grenoble t«
komen.
HERMAN VAN BERGEN
<Van onze sportredactie,
PUTTEKSHOEK Corretje Groeneveld, secre
taris van de „Supportersclub Kees Verkerk" en
van de wereldkampioen persoonlijk, kijkt ver
legen als hij verslag moet doen van zijn werk
zaamheden die vader Verkerk (roepnaam:
Pleun) hoog aanslaat. „Zonder Corretje", zegt
Pleun, „zou de supportersclub het niet kunnen."
Corretje loert met een lichte blos op de wangen
na zoveel lof naar de punten van zijn schoenen,
alsof hij verwacht dat die er ieder moment
zullen afvallen.
Twintig jaar is Corretje en hij werkt, met honderden
dorpsgenoten, in de plaatselijke suikerfabriek, het
geboortehuls van de „Supportersclub Kees Verkerk".
Zijn vr(je tijd offert hij glimlachend op aan de
werkzaamheden, die hij In het belang van Kees
Verkerk vrijwillig op zich nam. Voornaamste
bezigheid: het sorteren en beantwoorden van de
honderden brieven, die wekelijks naar „café Verkerk.
Puttershoek" verstuurd worden.
Corretje heeft er al drieduizend verwerkt dit
schaatsseizoen en het ziet ernaar uit, dat hy een
record gaat breken. „Vorig jaar", aldus Corretje.
„waren het er vierduizend. Dat aantal zal volgens
mij nu overtroffen worden, want de plek reacties
op de Olympische Spelen en wereldkampioenschap
- moet nog komen".
Alle brief- en kaartschryvers krygen van Corretje
- handelend namens Kees een antwoord. De
dankbetuiging voor stimulerende woorden, goede
raad of een eenvoudige groet bestaat uit een fraaie
zwartwitfoto (die de supportersclub twaalf cent
kost) en een gedrukt kaartje waarop Kees zyn
erkentelijkheid voor de moeite en belangstelling
uitspreekt.
Corretje sorteert alle zendingen. Briefkaarten by
briefkaarten, verzoeken om advies by elkaar en zo
gaat Corretje maar door. In rustige ogenblikken
werkt Kees Verkerk zich door de stapels heen;
thuis, in het café vnn zyn vader of tfjdens reizen en
verbiyven in het buitenland. De fanmail wordt voor
een groot deel beheerst door correspondentie uit
Scandinavië (één op de tien, heeft Corretje berekend)
en die post wil Kees altijd bovenop de hoop hebben
„Hy leest ze allemaal", weet Corretje. Als dat
Corretje Groeneveld
onmisbare rechterhand
van supportersclub
gebeurd Is. gaat de hele zaak In 'n grote prullenmand
„Want", zegt Corretje, „je kunt toch niet alle» gaan
bewaren. De opvallendste brieven wel natuuriyk. Die
houden we apart. De rest wordt vernietigd".
Enveloppen niet. Dlo houdt Corretje secuur byeen
voor kruidenier Cees dc Geus, die blind Is en met de
postzegel» waardevol werk kan doen by de opleiding
van geleidehonden.
Suikerfabriek
De kosten, verbonden aan het beantwoorden van de
post. draagt de supportersclub, bijna zeshonderd
leden sterk. Men stelt xlch tot doel, zoals Iedere
organisatie van dit soort, de .sportman financiële
steun te geven In bijzondere gevallen. Kees Verkerk
kreeg van zijn trouwe aanhangers dlo vorig Jaar
na de wereldkampioenschappen verenigd werden ln
de supportersclub - een set filmmateriaal ter
waarde van drie mille, z(Jnde de contributie van
ongeveer zeshonderd fans, die een dubbultje per
week betalen.
„Toen we begonnen", signaleert Corretje, „hadden
we tweehonderd leden. Byna allemaal mensen van
de suikerfabriek, want daar werkten Aard van
Kleef en Henk Hartman, die op het Idee kwamen
een supportersclub voor Kees te stichten. Nu zitten
onze leden ln alle delen van het land
Twee keer per Jaar komen de fans bijeen: eenmaal
voor de jaarvergadering, die voor het grootste deel
bestaat uit 't financieel verslag van penningmeester
Henk Hartman, en een keer voor een grote balavond.
Daarnaast zien de leden elkaar natuuriyk regelmatig
by de wedstryden. ook in het buitenland. Maar ln
Grenoble zal Kees Verkerk het zonder veel
supporters moeten doen.
„Du trip 1» te duur", vindt Pleun Verkerk, die de
supportersclub geld en werk bespaart door zelf ook
een en ander aan public relations voor zyn zoon ta
doen. Pleun Verkerk liet w^ndtegels maken en
transfers oftewel „opplakplaatjes". Daarnaast la h(J
■»p een joviale en royale manier ambassadeur voor
de schaatssport in het algemeen. HIJ gaat op eigen
initiatief buitenlandse schaatsers van vliegvelden
halen en geeft hun, ais dat nodig ls. onderdak in
zyn huls.
