Griep? Chefarine „4"
doet wonderen!
UIT
DE
STAPEL
Weldaden en nadelen
medische behandeling
Mgr. Bluyssen
moet maand
rust houden
Rijproeven met
nieuwe tanks
De film van
vanavond
Vastklampen
aan laatste
strohalm
PAGINA 2
DE I.ETDSE COURANT
WOENSDAG 31 JANUARI 1968
Pleidooi voor
meer vorming
IN de cijferstroom van het Centraal
Bureau voor de Statistiek vonden w<
kortgeleden gegevens over „Overgan
gen binnen het onderwijs en tussen on
derwijs en maatschappij".
Die gegevens hebben we dankbaar
aangegrepen als een steuntje voor on
ze stelling, dat het voortgezette onder
wijs meer aandacht zal moeten gaan
besteden aan de algemene vorming van
de jonge mensen en niet alleen aan de
vraag hoe ze zo vlug mogelijk een por
tie specifieke kennis bijgebracht kunnen
krijgen, die later in hun vak of beroep
noodzakelijk is.
Bevestigd wordt namelijk, dat steeds
minder kinderen niet verder komen dan
scholen voor blo glo of vglo anders ge
zegd dus scholen met gewoon of buiten
gewoon lager onderwijs. Anderhalf jaar
geleden was dit nog maar 11 procent
van de jongens en 14 procent van de
meisjes het geval.
Daarnaast blijkt, dat ook de stroom
van lager voortgezet onderwijs naar on
derwijs van middelbaar of nog hoger
niveau groter wordt. Relatief daalt het
aantal l.t.s.'ers vergeleken met het
quantum dat de u.t.s. en hoger tech
nisch onderwijs gaat volgen. Een soort
gelijke ontwikkeling heeft plaatsgevon
den tussen m.u.I.o. en middelbaar en
voorbereidend hoger onderwijs, straks
m.a.v.o., h .a.v.o. en v.w.o. geheten.
Daarnaast beleven we dan nog de dras
tische groei van het aantal jonge men
sen die een academische studie volgen.
~WOOR degenen die aanleg, talent en
doorzettingsvermogen hebben, is dit
prachtig. Van de andere kant blijft er
't reeds eerder door ons gesignaleerde
verschijnsel dat het probleem dreigt
van minder vraag naar hoger-gekwali-
ficeerde krachten en een tekort aan an
deren.
Wanneer de „mammoet" uitgevoerd
wordt zoals nodig is om hem goed te
laten functioneren, loopt alles keurig.
Maar daarbij is niet alleen een goede
visie van de overheid, maar ook wijs
heid en Inzicht bij de ouders en het on
derwijs nodig.
Natuurlijk pleiten we niet voor
verbreken van de relatie, die er tussen
schoolopleiding en de straks te volgen
carrière in de maatschappij moet be
staan. We hopen alleen niet, dat „effi
ciency" in de beperkte dus verkeerde
zin van het woord overheid, ouders
onderwijsmensen zal gaan bezielen.
Voor de Jonge mensen is het wèl
belangrijk, dat zij in hun studieja
gevormd worden tot een niet-éénzijdig
gericht mens, als dat ze zich laten vol
stoppen met een portie parate kennis en
inzicht in slechts één van de vele as
pecten die het onderwijs voor hen ope
nen kan. Dan zou de differentiatie waar
toe ons voortgezet onderwijs thans heen
stuurt, naast bepaalde voordelen ook
grote nadelen met zich meebrengen.
■TERECHT wordt er vanuit het be-
1 drijfsleven gepleit voor snelle afle
vering van de krachten die men daar
nodig heeft. Maar wordt alleen op dit
pleidooi of om het verlangen van de
jonge mensen om zo snel mogelijk
„klaar" te zijn gelet, dan heeft men
straks op grote schaal te maken met
teleurstelling die nu bijvoorbeeld
in het bouwbedrijf leeft als gevolg van
de sterk-expansieve ontwikkeling van
een paar jaar geleden.
Daar viel het risico dat men nam te
erdedigen vanuit de noodzaak om de
woningnood zo snel mogelijk te lenigen.
Maar nu moet men bij het onderwijs
over de gehele linie niet een dergelijk
risico gaan nemen. Want de teleurstel
ling zal er straks veel omvangrijker en
ook veel dieper zijn.
Dan heeft Nederland schematisch wel
een schitterend kloppend onderwijsstel
sel. Maar valt de inhoud tegen aller
'erwachting tegen.
Geen Dien Bien Phoe voor de Amerikanen
DIEN BIEN PHOE was het Waterloo
van de Franse strijdkrachten in
Indo-Chlna en de Noordvietnamese
strateeg Vong Nguyen Giap vervulde
daarin de rol van Wellington. De
Amerikanen zijn, in zekere zin, in de
plaats van de Fransen gekomen. Giap
is gebleven. HU heeft de strategie
ontworpen, die, op de lange duur, de
Amerikanen uit Zuid-Vietnam moet
verdreven. Het is een strategie in fazen.
Eerst komen de voorlopers, de kleine
guerrillagroepen, in actie, die de
bevolking, al dan niet met zachte
dwang, moeten overtuigen. Deze faze
is reeds lang voorbij, al zullen straf
expedities tegen onwillige bevolklngs-
oentra aan de orde van de dag blijven.
Da volgende faze is die van het op
treden van grotere strijdmachten
bataljons en wellicht divisies die
onafhankelijk optredend en gebruik
makend van hun bekendheid met hot
landschap, vijandelijke bases onverhoeds
overvallen en weer wegtrekken. Guerrilla
dus, maar op aanmerkelijk grotere
schaal. De derde faze tenslotte ia die
van het optreden van een volksleger,
dat strijd voert op een of meer fronten.
Het ziet er thans naar uit, dat deze
laatste faze is ingegaan en dat deze
operaties geleld worden door Giap zelf.
Het eigenlijke front is in het noorden
gelegen en het te verwachten offensief
daar wordt gesteund door de in het
zuiden opererende grote guerrilla
eenheden, die uit alle macht de V.S.-
bases aanvallen, tot in de Zuidvietna-
mese hoofdstad Saigon toe.
Hoopt Giap op een nieuw Dien Bien
Phoe? Is het mogelijk een dergelijk
eclatant succes opnieuw te behalen
Alles is uiteraard mogelijk, maar waar
schijnlijk is het niet. De Amerikaanse
strategen zullen de geschiedenis van
Dien Bien Phoe wel dermate bestudeerd
hebben, dat zij niet vervallen in de
blunders, die de Franse nederlaag ver
oorzaakten. Bovendien beschikken zfl
over veel en veel grotere slagkracht en
over veel meer hulpmiddelen dan de
Fransen destijds. Voor de Amerikanen
geen Dien Bien Phoe dus. Dat betekent,
dat Giap naar alle waarschijnlijkheid
geen militaire zege zal kunnen behalen.
Met andere woorden: het lijkt onwaar
schijnlijk, dat de Amerikanen met mili
taire midden uit Vietnam verdreven kun
nen worden. Wat dat betreft is de strijd
worden. Wat dat betreft is de strijd
uitzichtloos, omdat een volledige mili
taire overwinning van de Amerikanen
evenmin voorstelbaar is. Het zijn de
politici, die de oplossingen moeten
brengen.
Bijkomstig maar belangrijk
MET steun van het bedrijfslev
heeft de Staf voor de Civiele Verde
diging 'n handleiding samengesteld die
alle grote en middelgrote bedrijven toe
gestuurd krijgen. Het gaat er hierbij om
de bedrijven richtlijnen te geven om
in geval van oorlog of soortgelijke cala
miteiten het bedrijf, de werknemers en
de produktie zo goed mogelijk te be
schermen.
Wanneer men aan de ergste calami
teiten denkt, kunnen sommige details
van de brochure een prachtig object vor
men voor een satirisch of niet eens sa-
tyrisch cabaret. Ook al is, vergeleken
bij vroegere activiteiten van de civiele
verdediging, het accent gelukkig veel
meer op het voorbereiden van mensen
op 't nemen van initiatief dan op pun
ten en komma's gelegd.
Maar de Staf voor de Civiele Verde
diging heeft bij haar nieuwe actie op bij
komstige, maar belangrijke nevendoelen
gelet: het prepareren van bedrijfslei
ding en bedrijfsleden op noodmaatrege
len die nodig kunnen zijn bij ernstige
ongelukken, zoals watersnood, zware
brand, stormschade en dergelijke voor-
De ervaring leert, dat vele bedrijven
noch in de sector van hun personeel
noch wat betreft de produktiemogelijk-
heden op zulke onverhoopte gebeurtenis
sen zijn voorbereid. Daardoor komt het
dan voor, dat de gevolgen van een ont
stane ernstige situatie erger zijn dan bij
een behoorlijke voorbereiding had mo
gen gebeuren.
Toen in Brussel de beruchte waren-
huisbrand tientallen mensenlevens eiste,
is te gemakkelijk gedacht dat in Neder
land zo iets niet mogelijk is. In kleiner
verband worden we soms wèl eraan her
innerd, dat we vooral qua samenwer
king gemakkelijk falen, zo er iets van
ernstige aard voorvalt.
Om die redenen kan het zinvol zijn
waar nodig echt toch wel aandacht te
besteden aan dit aspect van de civiele
verdediging. Voorzorgsmaatregelen ne
men is nog altijd beter dan later spijt
hebben over iets wat men zoals dan
beseft wordt ten onrechte heeft na-
Verantwoord uitstel
HIER en daar wordt het besluit om de
vergadering waarin de Katholieke
Volkspartij een nieuw bestuur moet kie
zen uit te stellen, al uitgelegd als een
blijk dat de „zware" commissie van goe
de diensten ook geen kans ziet groepen
met elkaar te verzoenen.
Een te snel getrokken conclusie, vin
den wij
Want enig uitstel van de bestuursver
kiezing is op dit moment een alleszins
verantwoorde zaak. Wanneer de com
missie van goede diensten het moeilijk
heeft, is zij alleen reeds aan haar eigen
„zwaarte" verplicht om zich niet door
tijdnood tot een negatief antwoord te
laten dwingen. En wanneer ze wel een
mogelijkheid heeft gevonden om de
eindjes aan elkaar te knopen, zal ze
dit op degelijke manier moeten doen.
Want „haast nu" kan „ellende straks"
betekenen.
Welke verdere reglementaire redenen
voorzitter Aalberse dan nog genoopt
mogen hebben om een enigszins onge
bruikelijk besluit te nemen, we zijn er
niet ongelukkig mee.
Wie feitelijk wel, behalve degenen,
die ongeacht hun leuzen in hun hart ho
pen dat de impasse tot een complete cri
sis gaat leiden?
(ADVERTENTIE)
Vfer middelen in één tablet - waaronder het betrouwbare
maagmiddel Chefarox - helpen snel en... doen wonderen I
De vier middelen, verenigd in Chefarine
„4" - elk afzonderlijk al beroemd - wer
ken tezamen nóg beter en helpen vaak
ook dan wanneer andere middelen falen.
De combinatie is ideaal om pijn of griep
snel en doeltreffend te bestrijden.
DEN BOSCH (KNP) Gedurende
de maand februari zal mgr. Bluyssen
van 's-Hertogenboseh afwezig zijn. In
overleg met zUn doktoren Is hem enige
weken absolute rust voorgeschreven.
In verband hiermee moeten alle ge
maakte afspraken vervallen. De pries-
terajdiënties op de vrijdagmiddagen 9.
16 on 23 februari zullen worden waar
genomen door vicaris-generaal drs. J.
van Laarhoven.
Nier in Nijmegen
overgeplant
Van onee correspondent)
NIJMEGEN Maandag Jl. werd In
het Slnt-Radboudzlekenhuls van de Nij
meegse universiteit een nlertransplanta-
verrlcht. De ontvanger van de nier
was sedert september 1966 in het kunst-
nlerprogramma behandeld.
De getransplanteerde nier waa afkom
stig van een familielid. Over de identi
teit van de gever en de ontvanger kon
den geen Inlichtingen worden verstrekt.
De gever en de ontvanger hebben de
operatie goed doorstaan, maar het is
nog te vroeg om een oordeel te geven
over het welslagen van de transplanta
tie als zodanig.
De behandeling geschiedt door een
team van chirurgen, anesthesisten en
internisten, verbonden aan de instituten
voor chirurgie, anesthesiologie en in
wendige geneeskunde van de Nijmeegse
universiteit.
Zoon voor Juan
Carlos en Sophie
MADRID (AP) Prinses Sophie van
Juan Carlos de Bourbon, heeft gisteren
Juan Carlos de Bourbon, heeft vandaag
het leven geschonken aan een zoon.
Het echtpaar heeft reeds twee doch
ters. Generaal Franco heeft als een van
de eersten het echtpaar met de geboorte
gelukgewenst.
(Van o
e correspondent)
AMERSFOORT Technische specia
listen van de landmacht onderzoeken mo
menteel op de Vlasakkers in hoeverre
de rijtechnlsche kwaliteiten van de Duit
se Leopard en de Engelse Chieftain kun
nen wedijveren met die van de Ameri
kaanse Main battle tank 70.
De uitslag van de test zal van grote i
invloed zijn op een beslissing van De
fensie over de vraag van welk land
straks 500 tanks van een miljoen gulden
per stuk zullen worden gekocht. Neder
land moet zijn bestand zware tanks aan
vullen, als straks een serie verouderde
Centurions wordt afgedankt.
Als „De knop" gisteravond sommige
kijkers geërgerd heeft kunnen we dit
wel begrijpen. Auteur Harry Mulisch
komt er met al zijn negatieve en posi
tieve kwaliteiten in naar voren. Hij
toont er zich als de vlegelachtige
schopper tegen heilige huisjes, de pe
dante kwast die het allemaal zo veel
beter weet, de grimmige spotter met
het grootste gevaar dat de mensheid
bedreigt.
Men kan het zó zien. En dan ziet men
het toch niet goed, geloven wij. Want
al poseert Mulisch in De Knop zichzelf
als een vlegelachtige, pedante kwast,
hij toont er ook zijn lucide, haast geni
aal, schrijverschap. En in dat geval
nog belangrijker z'n intens oprecht
onbehagen van het feit dat hij, zoals
wij allen, moeten leven onder de drei
ging van de bom. Dat hij er ook een
paar privé-ruzietjes in uitvecht, past
wel in het speelse karakter dat deze
in de grond doodernstige farce kreeg.
We geloven wel dat Mulischs bedoe
lingen in deze. ons door de VPRO ge
boden, tv-versie beter overkwam dan
in de schandaalverwekkende Brusselse
opvoering van 1960. De onmiskenbaar
grove inslag van het stuk werd wat
weggeduwd, kreeg ook meer ruimte in
het voortreffelijke decor van Massimo
Götz en door de speelse regie van Huib
de Vries, die veel meer kans kreeg om
het symbolisch karakter en het spel te
benadrukken dan in een theateropvoe
ring mogelijk is.
Er werd voortreffelijk gespeeld door
Lo van Hensbergen en Gerard Hart
kamp als de knopbewakers die te gro
te middelen te hanteren kregen voor
hun beperkte vermogens. Ook door
Frenkel Frank als het „genie Mulisch"
en door Mulisch als vele anderen. Ida
Bons had géén tekst, maar voldeed in
haar ondankbare rol.
Vooraf: Wereld op Wielen, Fred v. d.
Vlugt kennelijk nog ongeërgerd
over de kwalijke Rallye van Monte-
Carlo-rel die „Brandpunt buitenspel"
mede hem in de schoenen schoof, legde
'n voortreffelijke aflevering over Ja
pan op tafel, inclusief een Japanse au
totest. Omdat „Brandpunt buitenspel"
zijn integriteit toch wel een deukje
heeft toegebracht, zou het ons lief ge
weest zijn als hij daar duidelijk com
mentaar op zou leveren. En dan uiter
aard via het tv-scherm.
„Ja, nee, geen mening" bleek giste
ren, we menen voor de le maal, een
belangrijke meningsverschuiving te
hebben opgeleverd na de betogen
van respectievelijk vóór- en tegenstan
der van drinkwaterfluorldering. Vóór
de „pleidooien" bleken 70 procent pro
fluoride, erna was dat geslonken tot
56 procent. Jammer dat de eerste
maal dat in dit programma de waarde
van het argument bleek er tevens de
onwaarde ervan tot uiting kwam.
We kregen namelijk de indruk dat an-
ti-fluorman Platinga zich baseerde op
oncontroleerbare, maar daardoor bij
zonder indrukwekkende uitspraken
terwijl zijn opponent dr. J. Z. Baruch
zich bediende van algemeen gekende,
dus niet indrukwekkende waarheden.
Met de uitslag zijn- we dan ook niet
gelukkig omdat we geloven dat hier
een alleen maar schijnbaar-eerlijke
voorlichting werd geboden. Het debat
Buskes-Van 't Reve over de t.v.-toe-
laatbaarheid van een Vleugelsliedje
verzandde in een communicatiecontact
tussen Intellect (Van 't Reve) en be
wogenheid (Buskes). Onze sympathie
ging naar de laatste uit.
Vg.
(ADVERTENTIE)
„De man aan de top
Regisseur Robert Wise heeft de be
schikking gehad over een kleine lawi
ne van sterren voor zijn film „De
man aan de top". De hoeveelheid ster
ren is echter niet bepalend voor het
al of niet artiestiek slagen voor een
rolprent en dit kan men tot op zeke
re hoogte als maatstaf laten gelden
bij dit werk, dat een interessant on
derwerp behandelt, doch dat innerlijk
niet zó aanspreekt als er bij de inzet
van een aantal gerenommeerde ac
teurs en actrices had kunnen worden
verwacht.
De president en almachtige leider
van een Amerikaans concern wordt
plotseling door een beroerte getroffen.
Een zijner vele onderdirecteuren is
daar toevallig getuige van en hij
neemt de kans te baat om door spe
culatie van dit feit, waarop de beurs
de volgende dag ongetwijfeld zal rea
geren, voordeel te trekken.
Na de kennismaking met deze, min
of meer gewetenloze directeur die
zichzelf bijzonder zakelijk vindt
passeren de overige onderdirecteuren
de revue. Er wordt een hevige strijd
gestreden om het bezetten van de
opengevallen, leidende functie en
daarbij speelt openlijke of bedekte
corruptie een beduidende rol. Een
van de directeuren is echter een open
hartige kerel hetgeen hij paart
aan een innige verknochtheid aan zijn
Aanvankelijk op de achtergrond, doch
later ln een uitstekend spelgedeelte
naar voren tredende, bevindt zich
de weduwe van de overleden magnaat,
een enigszins mysterieuze figuur, die
door de actrice Barbara Stanwyck
bijzonder verdienstelijk wordt uitge
beeld.
Het is tenslotte de jonge openhartige
McDonald Walding, die de allerhoog
ste functie in het concern verwerft,
eigenlijk zonder dat hij er opzettelijk
naar heeft gestreefd. De weduwe, te
vens groot-aandeelhoudster, laat de
balans in zijn voordeel doorslaan.
Het scenario op zich is spannend,
doch dit geldt alleen voor het ver
loop van de handelingen. Want in dit
gegeven was het noodzakelijk, dat de
betrokken figuren veel meer uit de
verf kwamen dan nu het geval is. En
regisseur Robert Wise heeft al enkele
malen bewezen, dat hij tot deze pres
tatie in staat is. Ditmaal blijft echter
de karaktertekening aan de opper
vlakte, met uitzondering van de rol
die door Barbara Stanwyck wordt ge
speeld. William Holden als de jonge
energieke directeur komt haar het
meeste nabij, maar Fredric March,
Walter Pidgeon, Paul Douglas en
Louis Calhern blijven in hun spel be
neden de psychologische maat. Dit
geldt ook voor de tweede vrouwenfi
guur June Allyson. Desondanks is
„De man aan de top" een interessan-
STER
Reclameuitzendingen om
18.55, 19.03, 19.56 en
20.16 uur
NTS
18.5© uur:
Pipo de clown
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.06 uur:
De drie musketiers,
19.31 uur:
Panoramiek
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Zendtijd politieke
partijen (GPV)
20.30 uur:
Inburgeren
HILVERSUM I
NRU
20.15—22.20 uur:
Concertgebouw Orkest
22.40—23.55 uur:
Iks - een sprong in het
duister, amusements
programma
21.00 uur:
De man aan de top,
film
22.40 uur:
Tweede journaal
22.45 uur:
Sluiting
NEDERLAND II
STER
Reclameuitzendingen o
18.55 en 20.16 uur
NTS
18.50 uur:
Pipo de clown
19.00 uur:
Nieuws in het kort
KRO
19.03 uur:
Circus Scott
19.53 uur:
Pater Leopold
Verhagen OSA
HILVERSUM II
VARA
21.10—21.35 uur:
Sores van Dorus,
amusements
programma
23.20—23.55 uur:
Jazz-magazine
NTS
20.00 uur:
Journaal
KRO
20.30 uur:
Gertrud Stranitzki,
jubileum
20.45 uur:
Kijk op kunst
21.25 uur:
De amazone,
documentaire
21.55 uur:
Kunstmaandorkest,
concert
NTS
22.15 uur:
Tweede journaal
22.20 uur:
Sluiting
RADIONIEUWSDIENST
HILVERSUM I: 7.00,
7.30, 8.00, 8.30. 12.30,
18.30. 22.30, 23.55
HILVERSUM II: 7.00,
8.00. 11.00, 13.00, 16.00
18.00, 19.30. 22.30, 23.55
HILVERSUM III: Elk
heel uur vanaf 9.00
Radioprogramma
WOENSDAG
HILVERSUM (402 m) NCRV: 18.00 NCRV-
ible en orgel: klassieke
t. 18.30 Nieuws en weer
telten. NRU: 18.00 Ol
kunstbezit. 19.10 Gastcollege: Kunstmatige
verlegging van "t leven, lezing. Morele her
bewapening: 19.50 Nederland ls wel piep
klein. maar toch... lezing. NRU: 20.00 Geluk
wens. 20.05 Nieuwe wegen: klankbeeld over
het Prinses Beatrix Fonds. 20.15 Stereo: Con
certgebouworkest en solist: klassieke en mo-
godsdienstige uitzending. NRU: 15.30 Bander
met het verleden, klankbeeld. 15.45 Spel: kro
niek voor creatieve vrijetijdsbesteding. 16.00
Nieuws. 18.02 Burengerucht: quiz tussen
Vlaamse en Nederlandse steden. 16.25 Stereo:
Lichte grammofoonmuzlek. 18.50 Spelen met
taal. 17.00 Vandaag vijftien jaar geleden..,
klankbeeld. NCRV: 17.45 Sport-
VPRO: 7.55 Deze dai
BRT). NVSH: 22.20 Sextant
met pianobegeleiding:
volg). 21.50 Trammelant ln Loeren aan do
Hor: radlofeuilleton. 22.15 Country en Wes-
-nmuzlek (gr.). 22.30 - at~- m
(gr.). 9.40 Schoolra
Moderne orkest
dlo. 10.00 Voor de kleuters.
populair verzoekplatenprogrnmm a
Gamba en klavecimbel (opn.): oude ka
mermuziek. 14.25 20 Jaar Notedop: gedach-
tenwlssellng over het korte hoorspel. 15.00
T de zieken. 16.00 Nieuws. 16.02 De Note-
Van vier tot vijf, radioprogramma tn
Notedop. 17.00 Canta America: Muziek
Suriname, de Nederlandse Antillen *n
Ingende landen. 17.30 Voor de jeugd.
FM-kanalen)
HILVERSUM in (240
NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02 Voor de zieken,
Lichte Instrumentale muziek. lO.Nleuws. 10.oa
Muziek bij de koffie. (11.00 Nieuws.). NRU:
12.00 Nieuws. 12.02 Platenkeus: bekende
/enken. 19.00 Nieuws, weerbericht en radio- ge muziek kiezen
kroniek. 19.40 The Eddy Duchln story. 20.00
Operettemuzek. 21.15 Gevarleer
22.00—22.15 Nieuws en berichten.
weging: 8.00 Nieuws).
8.32 Voor de hulsvrouw. (9.35
13.07 TNT: Knalmuzlek. 14.00 Nieuws.
14.02 Netty Rosefeld. 15.00 Nieuws. 15.02
Where the action is ïfl.oo Nieuws, is n*
lORRRrrrrr: platenshc
BRUSSEL NED. (324 m)
pedagogische lezing,
de Barok. K11.00 Nieuws. 11.02 Voor de
zieken. NCRV: 12.00 Sereo: Lichte orkestmu
ziek. 12.27 Mededelingen voor land- en tuin
bouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Actualiteiten.
12.50 Variant: radlo-snelbuffet. 13.30 Stereo:
Over de band: gevarieerd muzlekprogram-
Nleuws, weerbericht en beursberichten. 18.31
Tafelmuztek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio.
(15.00 Nieuws). 15.30 Lichte muziek. 16.04
Nieuws. 16.03 Beursberichten. 18.09 Hand ln
hand met Nederland. 17.00 Nieuws, weer
bericht en mededelingen. 17.15 Hammond-
orgelmuzlek. 17.30 Amusementsmuziek.
Ik ontving het volgende briefje: „U
schrijft wel over de weldaden van de
medische vooruitgang, en dat de ge
neeskunst zoveel voor de zieken kan
doen enz., maar zou die geneeskunst
in sommige gevallen niet te veel voor
de patiënt willen doen en zou dat dan
wel als 'n weldaad gevoeld worden
U zult als huisarts wel weten, wat ik
bedoel". Inderdaad begrijp ik heel
goed, waarop deze briefschrijfster zin
speelt. In één van mijn vorige artike
len over natuurgenezing en genees
kunst heb ik inderdaad de loftrompet
gestoken over de bewonderenswaardi
ge vooruitgang van de geneeskunst en
ik heb in dit verband een geluk
wens uitgesproken aan het adres van
de hedendaagse generatie, die van de
ze vooruitgang op zo gelukkige wijze
profijt kan trekken.
Maar.(en hier haak ik in op boven
staande brief) ik heb tevens toege
zegd nog even terug te komen op de
consequenties, die een steeds verder
voortschrijdende geneeskunst kan
hebben voor de afzonderlijke mens
en voor de samenleving (de geza
menlijke mensheid).
We zullen het er allemaal wel over
eens zijn (en ook mijn briefschrijfster
zal dit beamen), dat de geneeskunst
inderdaad een weldaad is in alle ge
vallen, waarin de natuurgenezing niet
in staat is levensreddend op te treden
en de geneeskunst dit wél kan.
De operatieve ingreep bij een veret
terde blindedarmontsteking, de peni-
cillinebehandeling bij infectieziekten,
de tijdige operatie van een kanker
gezwel. de stelping van een levensge
vaarlijke bloeding, de insulinebehan-
deling van suikerziekte al deze
voorbeelden vormen een bonte (nog
gemakkelijk uit te breiden) scala van
weldaden, die door de geneeskunst
wordt gepresenteerd.
Het gaat mijn briefschrijfster echter
over éndere gevallen, waarbij haar
bedoeling merkwaardigerwijze weer
gegeven wordt door een tweede brief
schrijfster:
„..De man heeft een ongeneeslijke
kanker en kan niet meer geopereerd
worden. In plaats dat men deze pa
tiënt rustig laat sterven, haalt men
nog allerlei kunsten met hem uit. Hij
krijgt een buisje door de buikwand
heen naar de maag om daardoor
kunstmatig gevoed te worden (dit
buisje gaat er af en toe uit en moet
er dan niet veel pijn weer ingebracht
worden), men sleept de man telkens
naar het ziekenhuis, nu eens voor een
bloedtransfusie of vochttoevoer, dan
weer voor verzorging van de fistel
opening of voor bestraling enz. Al de
ze behandelingsmethoden worden uit
gevoerd niet om de patiënt te gene
zen (men weet, dat dit onmogelijk
is), maar om het leven te rekken!
Is dit een weldaad voor de patiënt"
Ik zou denken, dat het vraagstuk niet
duidelijker gesteld kan worden dan in
deze brief!
Wat hierop te antwoorden
Op de eerste plaats zou ik mijn brief
schrijfsters willen vragen zichzelf
eens in te leven in de door hun be
schreven situatie. Het is gemakkelijk
op een gegeven ogenblik te verzuch
ten: „ik wou dat ik maar dood was",
maar als puntje bij paaltje komt,
klampt men zich aan de laatste stro
halm vast. Wanneer een zieke consta
teert dat zijn dokter „niets meer aan
hem doet", dat hij alles mag eten en
drinken wat hij wil (terwijl hij tevo
ren nauwkeurig dieet moest houden)
dan zal er heel gemakkelijk twijfel bij
zo'n patiënt kunnen ontstaan betref
fende de genezingsmogelijkheid van
zijn ziekte („er schijnt niets meer aan
te doen te zijn").
Als de dokter echter aan de patiënt
blijft „werken", als hij telkens nieu
we pogingen aanwendt ter bestrijding
van de ziekte-verschijnselen, dan zal
de patiënt dat niet alleen hogelijk
waarderen, maar hij zal tevens
hoe ernstig zijn toestand ook moge
zijn weer een sprakeltje hoop in
zich voelen opkomen op een uiteinde
lijke genezing.
We moeten verder wel bedenken, dat
iedere zieke het recht moet hebben
over de duur van zijn eigen leven te
beslissen. Het Is heus géén uitzonde
ring als b.v. een lijder aan een onge
neeslijke slokdarmkanker een min of
meer ingrijpende behandeling (maag
fistel. bestraling enz) weigert en dus
vrijwillig afziet van de behandelings
mogelijkheden, die de geneeskunst
hem biedt. Aan de andere kant mag
een dokter deze mogelijkheden in
géén enkel geval aan de patiënt ont
houden .wanneer deze er prij op stelt
-en zelfs zal de arts de patiënt moe
ten inlichten over het bestaan van die
mogelijkheden. Deze verplichting
blijft gelden in gevallen, waar 'n be
handeling hoogstens een verlichting
kan teweegbrengen in het lijden van
de patiënt, doch een blijvend resul
taat niet meer bereikt kan worden.
Wanneer mijn briefschrijfster in dit
verband spreekt van „leven rekken",
zou ik liever de uitdrukking „leven
verlengen" gebruiken.
Ik heb dan in mijn herinnering tal
rijke gevallen van een dergelijke
„levensverlenging", waarin de pa
tiënt hoe moeilijk hij het vaak ook
had zich gelukkig pTees dat hij
zo'n lange tijd de liefdevolle zorgen
van zijn huisgenoten en het hartelijk
medeleven van vrienden en verwan
ten mocht ondervinden.
derde brief:
..U doelt toch niet, als u schrijft over
de weldaden van de tegenwoordige
geneeskunst, op de wijze waarop de
patiënten als proefkonijn worden ge
bruikt, zoals bij het inbrengen van
plastic hartkleppen, het transplante
ren van nieuwe harten en nieren enz
Voor mij hoeft dat heus niet".
Deze briefschrijfster bevindt zich in
het gezelschap van een aantal deskun
digen van naam, die onverholen hun
veto uitspreken over bijvoorbeeld de
harttransplantatie, waarvoor de tijd
naar hun mening nog niet rijp
is. Het gaat dan niet om de techniek
van de operatie (deze blijkt wel vol
doende aanwezig te zijn), maar om
de wijze, waarop de natuurlijke
krachten in het lichaam reageren op
de inbreng van het nieuwe orgaan.
Het blijkt, dat de geneeskunst, zoals
deze zich op zo'n verbluffende wijze
manifesteert bij de transplantaties,
altijd een belangrijke rol zal moeten
toebedelen aan de „natuurgezing",
waarvan het uiteindelijk zal afhangen
of het vreemde orgaan zal worden
aanvaard of afgestoten. Huisarts
Prof. dr. Th. Luykx, De graven van
Vlaanderen en de Kruistochten (Vlaam
se Pockets, Uitg. Heideland, Hasselt)
De Vlaamse graven hebben in de ge
schiedenis van de kruistochten een voor
name rol gespeeld. Naast Frankrijk
waren het vooral de Nederlandsen, met
het rijke graafschap Vlaanderen voorop,
die met veel vuur de kruistochten
ondernamen. Tijdens de vierde tocht, die
in Constantinopel eindigde, werd de
Vlaamse graaf Boudewijn zelf keizer
van het Oostromeinse rijk en bewerk
te hij een tijdelijke hereniging van de
Griekse Kerk met de Kerk van Rome.
Het is een boek vol avonturen, voorzien
van stambomen en een chronologisch
overzicht.
Alle dingen nieuw, de vierde vergade
ring van de wereldraad te Uppsala in
1968, (Carillonreeks no 59, W. ten Have
N.V., Amsterdam, 1967. Boekje dat het
gewone gemeentelid vertrouwd moet ma
ken met de assemblee van de Wereld
raad, die dit jaar in Uppsala zal plaats
hebben. Een geschiedenis van de We
reldraad en een summiere beschrijving
van zijn activiteiten. Een korte inleiding
in de onderwerpen, die op de vergade
ring aan de orde zullen komen. Zeven
bijbelse overwegingen over het thema
„Zie, ik maak alles nieuw". Verdienste
lijke poging om de actieve deelname
aan dit wereldgebeuren te bevorderen.
Alberto Cavallari, Het oude Vaticaan
is dood, 't nieuwe nog niet geboren,
(Lannoo, Tielt, Den Haag 1967). Be
kende Italiaanse journalist tracht in dit
boek een beschrijving te geven van de
structuurwijzigingen, die zich sinds het
concilie in het vaticaan hebben voorge
daan en nog steeds voordoen. Zijn be
naderingswijze blijft nogal aan de bui
tenkant en is o.i. meermalen te weinig
kritisch. Interessant zijn de interviews,
die hij met vooraanstaande figuren als
Bea. Ottaviani. König, Agaganian en
verschillende anderen gehad heeft. Van
blijvende waarde is het interview dat
de auteur mocht hebben met Paus Pau-
lus VI.
Dr. Th. H. J. Stoelinga, Russische re
volutie en vredesverwachtingen in de
Nederlandse pers. (Uitg. Van Dishoeck,
Bussum). De reacties van de Neder
landse pers op de gebeurtenissen in Rus
land, die onlangs zijn herdacht, is het
onderwerp van dit proefschrift. Het han
delt over de tijd tussen de abdicatie van
tsaar Nikolaas in maart 1917 tot de vre
de van Brest-Litovsk, waarmee het nieu
we regime zich terugtrok uit de eerste
wereldoorlog. De houding van de Neder
landse pers werd bepaald door de neu
traliteit die ons land innam in de strijd
tussen „geallieerden" en „centralen" en
de sympathie van de verschillende bla
den voor een van beide partijen in de
oorlog. Daaruit volgde dat de vredeswil
van het nieuwe regime in Rusland
zwaarder in de beoordeling meetelde
dan de omwenteling zelf. De sympathie
voor de revolutie kreeg overigens een
geduchte knauw door het annuleren
van de Russische nationale schuld, waar
door veel Nederlanders financiële ver
liezen leden. Aan de sociale achtergrond
van de revolutie werd betrekkelijk wei
nig aandacht besteed. Al met al een wei
nig opwekkend beeld over het gehalte
van de Nederlandse pers in die jaren.
G. J. M. van het Reve, Mijn rode ja
ren, (Ambo, Utrecht) Een vriendelijk
boek van de vader van G. K. en dr. K.
Een man die veel heeft beleefd en daar
over onderhoudend vertelt, zonder
scherp te analyseren. Zijn vriendelijke
verteltrant wordt bijzonder opvallend
wanneer hij zijn jongste zoon ten tonele
voert, waarbij men niets terugvindt dat
aan diens „De Avonden" doet denken.
Enkele brieven van zoon aan vader zijn
toegevoegd als correctie op de eerste
bestseller van G. K.
Francesco Gabrieli, Mohammed en de
grote Arabische veroveringen; José
Sampedro, Het krachtenveld der wereld
economie; S. Dresden, Het humanistisch
denken in Italië en Frankrijk 1450-1600
(Wereldakademie, W. de Haan, J. M.
Meulenhoff). De nieuwe reeks die on
der de naam wereldakademie verschijnt,
is bijzonder interessant. Alle gebieden
van denken worden aangeroerd, waarbij
voor 'n prestatie is gezorgd die op één
lijn staat met de voortreffelijke teksten.
De deeltjes, het midden houdend tus
sen pocket en paperback, zijn rijk en
veelkleurig geïllustreerd een garan
tie voor lezen met plezier. Tevens voor
zien van literatuuropgaven en registers.
A. de Swaan, Amerika in Termijnen,
(Uitg. Polak en Van Gennep, A'dam).
De auteur kondigt z'n verzameling ra-
dioschetsen aan als een ademloos ver
slag. Het slaat op de stemming waarin
hij Amerika onder woorden bracht
het slaat ook op de stemming waarin
de lezer er doorheen vliegt. Allerlei fa
cetten van het dagelijks leven worden
uiterst raak getypeerd in soms speelse,
soms scherpe lijnen. De Swaan pakt
alles aan: het dagelijks leven van zwart
en blank, de politiek, de reclame, het
artistieke leven etc. Alles kort gekarak
teriseerd. aangepast aan de lengte van
een radiopraatje, in een voorbeeldig
journalistieke stijL Geïllustreerd met
foto's van Ed van der Elsken.
Th. Maertens, Geloof en Sacrament.
(Uitgeverij Patmos, Antwerpen, 1967)
Pastorale beschouwingen over de wen
selijkheid om het doopsel aan kinderen
toe te dienen in een missionaire situatie.
Uitgangspunt is een nota van het Franse
episcopaat over dit onderwerp. Ervarin
gen van priesters uit de praktijk wor
den geconfronteerd met de inbreng van
theologen en liturgisten. Ook voor ons
land interessant.
