We leven hier met op de rand van de zijn allen vulkaan" Bij Hoek van Holland wachten 100 schepen; Schiphol potdicht Hoogvliet met blindheid geslagen WILSON SLUIT 25 LABOURLEDEN UIT Schip op Waal gezonken 35.000 NEDERLANDERS ZITTEN FRONTLOGE IN EEN CHEMISCHE HEL Kosygin naar New Delhi Wilson naar Moskou MAANDAG 22 JANUARI 1968 DE LEIDSE COURANT PAGINA 5 MIST VERLAMT VERKEER SCHIPHOL (ANP) Wat zelden 'roorkomt. was vanochtend op Schiphol iet geval: er waren bijna geen vlieg tuigen meer. Sinds zondagochtend waren er wegens het slechte zich geen toestel len meer binnengekomen, terwijl er In totaal wel 25 waren vertrokken. Er ston den ln de hangars voor revisie een 5-tal toestellen van de KLM, Martinair en Transavia en geheel verscholen ln de mist bleven op het uitgestrekte platform ln totaal nog 7 machines over. Het kwam er op neer, dat zich van de uit 44 mach iris s bestaande KLM-vloot 39 toe stellen in het buitenland bevonden, van de 10 van Martinair 6, terwijl Transavia, binnenlandse luchtvaartmaatschap pen NLM en tot Mot de Indonesische Garuda ieder over nog 1 toestel op Schiphol beschikten. Om 11 uur vanochtend was er nog Iweinig uitzicht op enige verbetering. Het licht bedroeg 90 meter, veel te weinig te landen en ook onvoldoende om op te stijgen. Niet alleen de luchtvaart, maar ook al het andere verkeer werd dit weekeind zeer ernstig door de mist verstoord. Toen Schiphol potdciht kwam te zitten, nam de N. S. luchtreizigers voor Frankrijk en Duitsland over. Ook gingen extra-dien sten naar Scandinavië. Het treinverkeer bleef, ook in het zeer mistige westen, normaal op tijd rijden. De loodsdiensten van Hoek van Hol- nd en Vlissingen werden gestaakt. De Harwichboot heeft ln de nacht van zater dag op zondag midden op de Noordzee enige tijd voor anker gelegen. Op de wegen in het westen van het land varieerde het zicht tussen 25 en 100 m Als gevolg hiervan deden zich verschei dene aanrijdingen voor. Het scheepvaartverkeer in Europoort werd vrijwel geheel stilgelegd. Op de Waterweg was het zich slechts 10 m. Voor de kust van Hoek van Holland lagen vanmorgen honderd schepen te wachten tot zij mochten binnenkomen. Verscehidene boten lagen er al 24 uur. „Het is een gekkenhuis", zo schilderde men vanmorgen de situatie in de haven af. Voordat er schepen mochten binnen komen. werd eerst het uitgaande verkeer geregeld. Ook de Westerscheide zat verstopt. Hier gingen 30 schepen voor anker. Men noemde daar het zicht zo gering als nog nimmer was voorgekomen. Op de grote wegen rond Den Haag was het zicht meestal 50 meter. Verscheidene scheepsbotsingen deden zich voor. Het Westduitse kustvaartuig Katja vernielde In de Rotterdamse Waal haven een deel van een aanlegstegier. Het Noorse vrachtschip Brabant liep in het Nauw van Bath aan de grond. Het Ghanese motorschip Prariver kwam voor Zandvoort in aanvaring met het Griekse schip Nissos Serif os. Vanuit Scheveningen voer de reddingboot Ber nard van Leer en vanuit IJmuiden de sleepboten Titan en Maasbank uit. Het Ghanese schip maakte water en het Griekse schip had een ingedeukte voor steven. In het Friese Gat kwam het Griekse schip Elpis in moeilijkheden. Omdat water de machinekamer binnenstroomde, Hoogvliet zit al jaren frontloge op de rand van de chemische vulkaan. „Je went eraan", zeggen de bewo ners, „je kunt toch niet je hele leven met dc zenuwen lopen". Op de Waal kwam het schip Nettie uit Terneuzen in botsing met de Duitse Neckarstrand. Het Nederlandse schip zonk binnen drie minuten. De drie op varenden werden gered. (Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM De reus van Botlek ligt weer bedrieglijk ontspannen aan de oever van de Nieuwe Waterweg. Het leed is ge leden, de slangen zijn opgerold, de brand weerlieden ingerukt. We Shell overcome is alleen nog een tophit voor de front pagina's. Achter de kilometers lange hek ken rookt de grootste raffinaderij ter wereld op deze zondagmiddag als vanouds tevreden een fabriekspijpje en blaast hij tussen de tanks en retorten witte stoom af, waardoor het lijkt alsof hij in 'n gebied vol actieve geisers terecht is gekomen. Hoog boven hem in de dichte mist flakkert een oranje vlam: een verdwaald olympisch vuur, dat geen mens hem meer durft te misgunnen, sinds hij het wereldrecord uitslaande brand met vliegende start via groot machtsvertoon scherper heeft ge steld. Zaterdagmorgen om half vijf is het be gonnen: eerst een donkere roffel van en kele seconden, daarna een knal, die dui zenden ruiten in Vlaardingen en Hoog vliet uit de sponningen blies en muren van hun fundamenten wrikte. „Het was een krankzinning moment", zegt de heer P. v. d. Brun, „de dekens werden van ons bed gezogen en de stukken glas za ten boven mijn hoofd in de muur. Ik rende meteen naar boven, waar onze dochter van 14 maanden slaapt. Ze lag met open ogen tussen de scherven, ze had zelf geen schrammetje, maar de wieg zat vol met glas. Ik heb er een hal ve vuilnisbak uitgehoosd. Toen ik weer beneden kwam, zag Ik pas, wat er ge beurd was. De ruit van mijn televisie toestel was verdwenen, de stoelen wa ren omver gekegeld. De staande sche merlamp hebben we pas uren later in de gemeenschappelijke tuin teruggevon den. Mijn vrouw was weer in bed ge kropen en lag onder de dekens te gillen. Die dacht, dat het kind dood was. Ik heb haar uit bed gesleurd en samen zijn we gaan redderen. Het licht hoefde Uitbreiding van Nederlandse hulp aan Indonesië DEN HAAG (ANP) De Nederland- ambassadeur in Djakarta beeft de Indonesische regering op de hoogte ge steld van het besluit van de Nederland- regering over verdere hulp aan Indo nesië. Deze komt nu 25,2 miljoen gulden te bedragen. De hulp zal beschikbaar worden ge steld voor de financiering van importen Nederland onder het bestaande bo- nus-exportsvsteem, zo deelt de minister voor Ontwikkelingshulp mee. Van deze 25,2 miljoen gulden is reeds een bedrag van 7,2 miljoen gulden in de vorm van «n zachte lening beschikbaar gesteld, die in 25 jaar zal worden terugbetaald, inclusief een vrijwaringsperiode van ze ven jaar, waarin geen terugbetaling van kapitaal zal worden verlangd. De rentevoet bedraagt 3 pet. per jaar. Aan deze lening, waarover in dec. '67 een overeenkomst werd gesloten, ls nu toegevoegd een gift van 18 miljoen gul den, waardoor de totale Nederlandse hulp op 25,2 miljoen gulden komt. Dit bedrag maakt deel uit van de tota- 'e bijdrage van Nederland in de hulp >an Indonesië in 1968 en wordt ver- •ohaft als interimhulp. De overige hulp v»n Nederland zal in de loop van dit iaar worden verstrekt Geen steun aan economische Een houthandelaar in Hoogvliet, die met vooruitziende blik het woord „BOARD" op z(jn gevel had laten aanbrengen, bleek zaterdag zelf z(jn grootste afnemer te zyn. Z(jn hele voorraad exposeerde h(j voor z(jn etalages. liet aan te steken, want die vuur- was meer dan voldoende. Het leek waalf uur 's middags". maatregelen LONDEN (AP) De leiders van de parlementaire Labourfractie in het La gerhuis hebben besloten om 25 parle mentsleden uit te sluiten, omdat zij zich van stemmen hebben onthouden over de bezuinigingsvoorstellen van premier Wii- Deze stap is officieel aangekondigd door John Silkin, leider van de fractie, na overleg met Wilson. Een van de re bellen, Reginald Paget van de rechter vleugel, had het aftreden van Wilson ge ëist. De uitsluiting betekent dat de rebellen niet meer tot de Labourfractie behoren en aan de beraadslagingen van de frac tie niet meer mogen deelnemen, waar door ^ij dus geen rol meer kunnen spe len in de besluitvorming. Deze gang van zaken onderstreept zijn verzwakt gezag over zijn aanhan gers te herstellen. Van tijd tot tijd zijn ook vroeger individuele parlementsleden zelfs kleine groepen, uilgesloten, maar zelden of nooit is dit met een zo grote groep gebeurd. Het wordt waarschijn lijk geacht, dat de meeste rebellen t» eniger tijd weer kunnen terugkeren, mits zij de verzekering geven van grotere trouw aan de eigen regering. Maar zelfs als zij deze terugkeer enige tijd op zich laat wachten, verkeert Wilson niet in on middellijk gevaar bij de belangrijke stemmingen in het Lagerhuis van de ko mende maanden. Wilsons NEW DELHI (AFP) Premier Ko sygin van de Sovjet-Unie gaat deze week naar New Delhi, waar hij donder dag wordt verwacht. President Tito van Joeg-Slavië zal er dan ook zijn. Waar schijnlijk zullen Kosygin, Tito en pre mier Gandhi van India dan van ge dachten wisselen over het Vietnamese conflict en de positie van Cambodja waar Tito op het ogenblik verblijft. LONDEN (Reuter) De Britse premier Wilson is vanochtend per vlieg tuig naar Moskou vertrokken voor een driedaags bezoek. IIcl Russische par tijblad Pravda uitte maandag de hoop dat het bezoek, het derde van Wilson aan Moskou sinds hij in 1964 premier werd. zal leiden tot „nutige samenwer king in het belang van de Europese veiligheid en de wereldvrede". De afgelopen twee dagen hebben zo wel de Pravda als het regeringsblad Izvestia veel kritiek geleverd op de binnen- en buitanlandse politiek van de regering-Wilson. De vermelding van „De Europese veiligheid" in de Prav da wordt gezien als een nieuwe aanwij zing dat de meeste belangstelling van de Russchlsche leiders bij het komende overleg naar dat onderwerp uitgaat. Diplomatieke kringen menen dat Wil son meer geïnteresseerd is in het pol sen van het Kremlin over ondérwerpen als de oorlog in Vietnam, de positie van Cambodja, het Midden-Oosten en bilaterale kwesties. Chemische vulkaan Sinds vijf jaar zit deze Amsterdam mer met zijn gezin frontloge op de rand van de chemische vulkaan. Zijn woning ligt op de vijfde etage van een uitge woond flatgebouw, dat hemelsbreed nog geen kilometer van de miljoenen liters olie en kerosine verwijderd is. Tussen de tanks en zijn leunstoel ligt alleen een verwaarloosde groenstrook, die bij een ramp van enige omvang geen enkele bescherming biedt. „Je went eraan"l zegt hij somber, „je weet drommels goed, dat je de hel naast je deur hebt, maar voor het ge mak vergeet je het, want je kunt toch niet de hele dag met de zenuwen lopen. Elke nacht hoor je zo'n twee. drie keer de sirenes van de bedrijfsbrandweer van de Shell. Daar kun je vergif op in nemen, want die rotzooi brandt al. als je ernaar kijkt. Die jongens zelf wor den er niet warm of koud onder, ze zet ten gewoon hun helm op en blussen zo'n vuurtje. Ik hoor het van mijn buren, al lemaal Shelimensen, die om de haver klap met een helm op langs mijn raam rennen. Dan denk je alleen: „Het is weer zover". En je slaapt weer verder. ln het begin heb ik wel gedacht:! „Waarom hebben ze die huizen zo dicht bij de raffinaderij gebouwd? We barsten hier in dit land van de voorschriften en je zou dus mogen verwachten, dat de overheid „ho" riep. wanneer de een of andore gek een stad wil bouwen op een vulkaan. Later ga je denken: „ze zul len het heus wel hebben bekrken. Hel zal wel goed zitten". En dan krijg je die brand bij Pakhuis- meesteren. Een eind van je bed, maar uit mijn huiskamer kon ik de vlammen toch zien. Je begint te piekeren, je denkt: „Misschien kloppen die bereke ningen van vroeger niet meer". Als je 's avonds naar bed gaat, kijk je naar de raffinaderij. Vlammen en rook, 't ouwe alledaagse beeld. Het is 'n fantastisch gezicht, eerlijk is eerlijk. Je ziet 'n stad van enkel staal. Schoorstenen, buizen, ketels. De pest is alleen, dat je het op eens niet meer vertrouwt. Ik hoor dat ook van mijn buurman, die zat in de nachtploeg, toen de brand uitbrak. Het is een nuchtere vent, een ijzeren Hein, want anders doe je dat werk niet. Ik ging nog liever stempelen dan me aan te melden bij de Shell, maar hij vindt er niks bijzonders aan. Op het moment van de ontploffing was hij in het ketel huis bezig. Hij zag de muren schuren en gelijk is hij van een vier meter hoge stellage naar beneden gesprongen en weggerend. Hij heeft verrekte korte be nen, maar waarschijnlijk heeft hij toen het wereldrecord hardlopen verbeterd. In nog geen twintig minuten was ie thuis". Smakeloze sateliet Piet van der Brun is een van de 35.000 bevoorrechte Nederlanders, die zijn ver bannen naar Hoogvliet, een smakeloze satelliet in de alchemistenwijk van Rot terdam. De straten zijn er kaarsrecht, de huizen van 'n huiveringwekkende een tonigheid. „Hoogvliet", zegt een verbit terd caféhouder, „is een grote stede- bouwkundige vergissing. Vraag het de mensen, die hier wonen. Ze hebben er graag wat voor over om uit dit bagno te ontsnappen. Het is een steenklomp zonder glimlach". Zaterdagmorgen zorgt de Shelltornado nog voor een extra-depressie in deze de solate woonwoestijn; als een dief in de nacht overvalt hij de slapende bewoners en blaast hij het glas uit hun ramen. In één seconde sneuvelen veertigduizend ruiten en worden tientallen muren als kaarten door elkaar geschud. De zwaar ste klap krijgen de huizen op de west punt en in de Johannapolder, die funge ren als eerste buffers voor de op drift geraakte lucht. De bewoners, die zich het ene moment nog veilig waanden achter hun gevels, kamperen één secon de later in de openlucht. Schilderijen, spiegels, lampekappen en verder huis raad zijn in een mui naar buiten gezo gen en liggen nu in de vóórtuintjes. Hoogvliet is opeens één grote rommel markt met de wind als hoogst biedende. In zijn slaapkamer aan de Digna Jo- hannaweg 438 is de 12-jarige Chris Slootweg na de eerste klap met een snoekduik onder zijn dekens gevlucht. De gordijnen zijn door de rondvliegende scherven gemutileerd en hangen als or deloze franje voor het blote raam. „Ik begon te gillen", herinnert hij zich, „maar mijn vader gaf me gelijk een dreun. Het was één grote chaos. De he mel was bloedrood, ik dacht in het be gin zelfs, dat ik me verslapen had en dat het allang licht was. In het hele huis stond niks meer op zijn plaats. Overal lagen scherven, stukken gordijn en repen behang. We zijn tot 's middags vier uur bezig geweest om de rommel op te ruimen. We hebben alleen al vier vuilnisbakken met glas uit de kamers geschept". Chris Slootweg (Ik hoor net, dat de muren van mijn school gescheurd zijn en dat we een week vrij hebben") wil zijn mening over Hoogvliet ook graag kwijt: „Het is een schande", zegt hij met overslaande stem, „we leven hier met zijn allen op de rang van een vul kaan. Er behoeft maar iets te gebeuren en we worden in de lucht geblazen. Ze moeten nou langzamerhand eens maat- klaa aagmuur Het kantoor van de Stichting voor de volkshuisvesting Hoogvliet aan de Sorongstraat 31 is in de uren na de ramp de klaagmuur, waar de duizenden radelozen kunnen uithuilen. Hier orga niseert administrateur J. J. Koeken ook de snelle invasie van meer dan 30.000 ton board, waarmee de ramen van Hoogvliet met blindheid zullen worden geslagen. De plaatselijke timmerwinkel, die' met vooruitziende blik het woord „board" op zijn gevel heeft laten aan brengen, blijkt helaas zelf zijn grootste afnemer te zijn en heeft zijn comple te voorraad voor zijn etalages gespij kerd. Daarom zoekt Koeken steun bij andere firma's in de randstad, die spon taan hun vrachtwagens in de richting van Botlek dirigeren. Tegelijkertijd Met dertigduizend ton board z(jn zaterdag de ramen in Hoogvliet met blindheid geslagen. VrUwiUlgcrs van gemeentewerken in Rotterdam en particuliere ondernemers hadden de duizenden hulzen in deze zwaarst getroffen woon gemeenschap nog voor de avond weer wind- en regendiebt. wordt contact opgenomen met glasfa brieken in Nederland en België, die be loven om 10.000 vierkante meter glas vóór de avond in Hoogvliet af te leve- Doe het zelf In de vale ochtendschemering komt de hulpverlening snel op gang: Hoog vliet lijkt aangestoken door een doe-het- zelfkoorts, die ook notoire linkshandigen verbeten naar hamer en nijptang doet grijpen. Overal ziet men mannen en vrouwen met board voor de kop, in elke straat krijgen gehavende gevels een noodverband van klapperend plastic, planken en stukken karton. Op het Arubaplein, waar stafleden van de Shell een kneuterige woongemeen schap bezet houden, ontfermen arbei ders van de firma Dijkhuizen zich over de villa van de familie Vaissier, die vrijdagavond naar 'n vakantieboerderij tje in Ruurlo is getrokken en nog on wetend is van het feit, dat hun huis in een grote puinhoop is veranderd. Dijk huizen zelf heeft ook zijn portie ellende al binnen: „Na die klap ben lk meteen naar de kamer van de kinderen gerend, maar de deur zat klem. Ik heb hem eerst moeten trappen, voordat ik naar binnen kon. Mijn zoon had een glas scherf in zijn been. De avond tevoren had hij aan mijn vrouw gevraagd, of hij andersom mocht slapen, omdat hij last had van de tocht. Voor hetzelfde geld haf hij dat glas dus in zijn hoofd kunnen hebben. Ik moet er niet aan denken". Op het Arubaplein is geen huis zonder glasscheuren uit de kortstondige strijd gekomen, het lijkt opeens een verzj ling onbewoonbaar verklaarde villa's die gelaten op de bulldozer wachten. De materiële wonden zijn met kunst en vliegwerk verbonden door de vrouwen, hun mannen hebben na de eerste klap plichtsgetrouw hun witte helmen opge- z.ct en 7,ijn naar de raffinaderij gesneld. Ze werken bij de Shell en hebben strenge consignes, waarbij hun eigen on gerief nauwelijks meetelt. De Shell heeft ook in hun privéleven het onverbiddelij ke, laatste woord. Tepen vieren komen de eersten pas terug, ongeschoren, vuil. Ze staan op straat en vertellen over hun afdaling in ADVERTENTIE MAANDAG 22 JANUARI 1968 583ste STAATSLOTERIJ EERSTE KLASSE f. 5 zijn gevallen op nummers eindigende op: 2 f. 50 zijn gevallen op nummers eindigende op: 406 f. 100 zijn gevallen op nummers eindigende op: 099 f. 200 zijn gevallen op nummers eindigende op: 956 f. 400 zijn gevallen op nummers eindigende op: 423 f 1000 zijn gevallen op nummers eindigende op: 7169 Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 081484 Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 058682* Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 031988 Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 013538 Een prijs van f. 2000 is gevallen op het nummer: 012565 Een prijs van f. 5000 is gevallen op het nummer: 04d660 De prijs van f. 20000 is gevallen op het nummer: 072769 Let wel: Op dit nummer zijn twee prijzen gevallen. de loeiende hel. Ze hebben de auto's ge zien, die door de luchtdruk gemangeld zijn, ze hebben tonnen schuim op da vuurzee gegooid en zijn ondertussen gaan twijfelen aan de mededelingen, dat een dergelijke ramp maar eens in da 100 jaar voorkomt. ,,Het ia ongeloof lijk", zegt één van hun, ,,wat zo'n ont ploffing veroorzaakt. Ik heb een bestel wagen gezien, waarvan het dak een me ter hoger is geworden. Hij was niet meer vierkant, maar driehoekig. Een krankzinnig gezicht. Het ia onbegrijpe lijk, dat er maar twee doden zijn'. Op dat moment stokken de gesprek- ken voor een geluldswagen, die gerust stellende echo'8 tegen de gevels werpt. „Maandag beginnen de enquêteurs met hun werk. De schade zal worden ver goed. Mensen, die nog geen board heb ben. kunnen het alsnog halen bij de Volkshuis vesting". Aan de andere kant van het plein kruipt een vuilniswagen over de trot toirs; de ophalers hebben vanmiddag alleen belangstelling voor glas. Levensgevaarlijk In de Soringstroat 31 ls nu ook de mi nister van Volkshuisvesting aangeko men. Hij heeft een snelle rondgang door Hoogvliet gemaakt en stelt spon taan ambtenaren van zijn ministerie ter beschikking. In ruil daarvoor krijgt hij een kop sterke koffie van stichtings directeur W. J. Kok. Is de heer Kok van mening dat Hoog vliet langzamerhand gebrandmerkt kan worden als een levensgevaarlijke woon gemeenschap? De heer Kok glimlacht (hij heeft dc supervisie over 6500 wonlngwethutzen in Hoogvliet, waarvan er op deze rampza lige zaterdag 3500 zijn beschadigd). „Ach," zegt hij schouderophalend, „in het verkeer sterven elk jaar 3000 men sen. Hier zijn tot nu toe twee doden. Ik bedoel maar". Wat bedoelt de heer Kok precies? „Nou", zegt de heer Kok, „er is toch niemand, die gaat beweren dat geen mens meer aan het verkeer mag dcel- Het is natuurlijk een mening. Wat zegt zijn administrateur ervan? Ook do heer Koeken glimlacht. „Ik heb in Schie dam gewoond", zegt hij, „vlak naast een kruitschip dat ln dc lucht vloog. Ik be doel maar". Wat bedoelt de heer Koeken precies? „Nou", zegt filx it Kurken, „we le ven hier ln de Randstad Holland constant te midden van het gevaar. Daar kom Je niet onderuit Misschien gebeurt er de komende vijftig Jaar niets meer in Hoogvliet. Dat kan toch" Hij kijkt hoopvol de kring rond. Er ls geen speld tussen te krijgen Het kan. In de belendende kamer komt het be richt door. dat de 270 bejaardenwonin- gen vóór de avond weer glasdlcht zullen zijn. „De rest volgt In do ko nende we ken", zegt de heer Kok. „dat glus vormt overigens niet ons grootste probleem. Wij zijn banger voor de muren, dlc ont zet zijn. Ik weet wel zeker, dat een aan tal onherstelbaar beschadigd Is". Vijfhonderd meter westwaarts kijkt mevrouw v. d. Brun, naar de oranjo vlam, die als een vlag in de mist hangt. „Voor mij hoeft het niet meer", zegt ze gretig, „lk ga hier liever vandaag nog weg dan morgen". Haar zijn inmiddels de Shellen van de ogen gevallen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1968 | | pagina 5