DE SICILIANENLEVEN NAAST DE DOOD
Nieuwe aardschokken wekten razende paniek
Aardbevingen spaarden ook graven niet
Op top
werkende
vulkaan
De vraag die niet gesteld werd
Don Alfredowat gaat u nu doen?
Kard. Ottaviani prijst eeuwige
jeugd van Kerk in Nederland
Scholen dicht
als Margriet
baby krijgt
NSDAG 17 JANUARI 1968
DE LEIDSE COURANT
Van onze
man op
Sicilië
Piet Snoeren
PALERMO De 500.000 inwoners van Palermo zijn in een staat
van paniek geraakt, die aan razernij grenst, nadat zij gisteravond
om kwart voor zes een aardschok de stad op zijn fundamenten
deed dansen. Het personeel van het hotel Des Palmes, waar ik
logeer, legt nu op staande voet het werk neer, zodat de ruim 350
gast enhet zonder eten of andere elementaire vormen van bedie
ning moesten doen. Ook alle employés van de telefoon- en tele
graafdienst deserteerde haastig en afdoende, zodat ik maar moet
zien, hoe ik dit verslag snel en in ongeschonden toestand naast
uw theekopje krijg. De zaak zou komisch zijn, als zij niet de rouw-
zwarte achtergrond had van de honderden doden, die maandag op 150 km afstand van hier aan
een soortgelijk natuurgeweld ten prooi zijn gevallen. Dit is ook de paniek der dodelijke ernst. Op
zich was de schok wel hevig en (met 13 seconden) ongewoon langdurig, maar de schade bleef tot
het minimum van glasscherven beperkt. De gasten van het hotel hadden, toen de kroonluchters
enige decimeters gingen slingeren en de vergulde pendules de St.-Vitusdans kregen op het mar
mer van de schoorsteenmantels, ook niet het gevoel van levensgevaar. Zij hadden daarin on
gelijk, zoals de ramp van maandag en zoals talloze gelijksoortige kwaadaardige erupties van de
natuur in het verleden op Sicilië hebben bewezen. En de Sicilianen hadden gelijk, toen zij zich bij
het eerste golven van de vloer om werk noch wet bekommerden, maar hem smeerden.
Wie i
Vorig jaar kreeg
ik zwemverbod,
dat was het teken
(Van onze correspondent)
ROME. Het is wel merkwaardig,
dat het officiële afscheid van kardinaal
Ottaviani als pro-prefect van de congre-
de geloofsleer (ex-H. Officie)
>estond in een groots opgezet televisie
met vier vertegenwoordigers
de Nederlandse N.T.S.En het was,
cerleden donderdag, tevens de eerste
maal in de geschiedenis, dat het oude,
itijfdeftige Palazzo del Sant' Officio met
ndrukwekkend vertoon werd „bezet"
loor een klein leger Italiaanse t.v.-
technici, die een ontelbaar aantal kabels,
schijnwerpers, microfoons, luidsprekers,
video's enz. opstelden in maar liefst het
hciligste-der-hcilige van het eens zo ge
vreesde paleis: de zaal waar regelmatig
de consultoren onder voorzitterschap van
oude kardinaal Alfredo Ottaviani
bijeenkwamen.
Nu zat hij daar alleen; voor de laatste
naai in de voorzitterszetel alle andere
purperen zetels verlaten. En onze land-
;enoot, de theoloog prof. dr. J. Visser
'.s.s.R., was als enige aanwezig om de
vrijwel blinde kardinaal over de stapels
jcabels te helpen en hem nauwkeurig
te vertellen waar de microfoon stond en
(Waar de luidspreker, die hem de in het
Nederlands gestelde vragen in het Ita-
iaans zou overbrengen. Zelf had ik het
voorrecht als tolk te mogen fungeren.
Maar wat de kardinaal niet zag en
nisschien niet eens vermoedde, was dat
>ngeveer het hele H. Officie prelaten,
consultoren, monsignori en paters
itond samengedrongen achter de andere
oegangsdeur om ademloos en muisstil
le luisteren naar de antwoorden van de
oude „Don Alfredo".
Gisteravond is de zojuist afgetreden en
nu ambteloos geworden kardinaal Otta
viani gedurende vijftig minuten in de
Nederlandse huiskamers aanwezig ge
weest en hebben zijn antwoorden, op
merkingen, uiteenzettingen en bespiege
lingen misschien hier en daar kritiek
opgeroepen zij het verzacht, nu hij
immers toch van het toneel is verdwe
nen maar zeker ook een vreemd soort
•ympathie gewekt om zijn eerlijkheid,
tijn overtuiging en vooral zijn eigen
ezen, dat bij elke persoonlijke ontmoe
ting en nu ook voor de camera zo
volkomen anders blijkt te zijn dan dat
de in de publieke opinie bestaande
.verschrikkelijke Ottaviani".
de overigens korte en ietwat over
rompelende voorbereidingen tot dit t.v.-
Intervlew (dat in feite iets van een
debat heeft gekregen), had de kardinaal
ochtends opgemerkt: „Ik hoop twee
dingendat ze me zullen vragen wat
k nou ga doen, nu ik geen functie
heb èn dat ze me de kans willen geven
een afscheidswoord te zeggen tot de
catholieken van Nederland
De eerste vraag werd niet gesteld. En
oen hem inderdaad aan het einde de
tweede vraag wel werd gesteld,
door de opwinding op slag zijn voorge-
levisieschermen te zien. De wellicht tot misverstand had- de katechismus is het goed
man, die op 77-jarige leeftijd den kunnen leiden. Overigens geweest, dat de redactie ook
afscheid neemt als pro-pre- heeft kardinaal Alfrink ooit verbeterd is met behulp van
meegedeeld zelf een aantal het centrale katholieke gezag.
HILVERSUM. Kardinaal fect van de congregatie
Ottaviani is getroffen door de de geloofsleer, ontving de veranderingen te willen
brengen
Nederlandse Kerk
verdienstelijk werk
universaliteit van de christe
lijke gemeenschap en om de
grootmoedigheid, waarmee in
Nederland altijd goede wer
ken worden gedaan. Wel ver
keert de Nederlandse Kerk
op grond van haar jeugd
vertaling
om te vermijdén, dat de
zaak niet in volkomen
de geboorteregeling wil-
verband met de de kardinaal geen uit-
Amerika spraak doen, nu de Paus zich
een beslissing heeft voorbe
houden. Als zijn eigen
taviani had deze toestemming eenstemming met de centrale ning gaf de kardinaal, dat
voor Nederland gereserveerd, instantie, de congregatie van
omdat men in Nederland wel- het concilie, zou gebeuren,
licht de indruk heeft, dat hij Er zijn besprekingen geweest houding buiten beschouwing
met ons land in de contra'
de Neder- Milaan. Het
eén kooktoestand, maar de landse Katechismus zei kar- zaak, die weerklank zou heb- lingen met
vraagstukken omtrent hande
geest die daaraan ten grond
slag ligt, is volkomen katho
liek.
Kardinaal Ottaviani i
dinaal Ottaviani, dat het Ne- ben in de hele wereld
dubbel effect zoals bijvoor-
1 zieke nood-
op zich niet
aantal correcties en vervol- laten werd aan de Nederland- gewilde sterilisatie. Het gaat
voertuig had. al was het
bakfiets, laadde vrouw, kin
deren, huisdieren, en het nodige lijfgoed
spoedde zich naar de heuvels
rondom Palermeo, waar het gevaar, om
doodgestenigd of levend bedolven te
worden (een weinig benijdenswaardige
keus) tenminste is te overzien. Wie
geen voertuig had zocht de open plek-|
ken in de stad zelf op parken, plei-
markten en ging er in een sit-
downstaking, die het eigen lijfsbehoud
tot inzet had.
Alle huizen van Palermo keken met
zwarte vensters terug naar de zwarte
nacht. De parken en pleinen daaren
tegen baadden in het schrille licht van
duizenden kampvuren, waaraan
zich warmde en waarop men zijn
potje kookte. Denkend aan de felle kou
die op de beat van de wind aani de arm
van de schemering was binnen gehost,
had men zich fantastisch aangekleed;
Jeroen Bosch zou niet grilliger hebben
kunnen verzinnen. De schaduwen die de
dansende vlammen van de kampvuren
wierpen onder palmen en een bol-1
ronde, subtropische maan waren zo
mogelijk nog meer grotesk. Een kin
dercarnaval, een boerenbruiloft
De ten hemel schreeuwende gevolgen
van de natuurramp had ik enkele uren
eerder in zijn meest afschrikwekkende
vorm gezien.... In Salapolutra, bet
Ingesneeuwde dorp hoog in de heuvels,
pas gistermiddag kon con
stateren dat het voor honderd procent
aardbodem is weggewist.
Want toen eerste ruime een lentegril I
het Sicillaansc klimaat de ijzige
barrières op, die het tot dan toe gierig
hielden omklemd. Wij waren de eerste
burgers die er weer binnenkwamen, i
De honden waren er gek, de varkens
de kippen evenzo. Ze hadden
m blik die bijna menselijk was van
smartelijkheid. Een affiche op een
boom verkondigde, hoe pastoor Bacchi
zijn 25-jarig priesterfeest met zijn
kudde herderlijk wilde herdenken. Een
briefje op een deur, die zo maar ergens
midden in de straat lag, vermeldde dat
dr. Marcelli in het vervolg spreekuur
houden van acht tot half tien. Op
13 moet iemand last hebben
gehad van zijn keel, want tussen 't puin
buisje formitrol.
hiërarchie. Juist met het hierbij
teren op de Nederlandse te- Het betrof hier punten, die oog op de wereldfunctie
Verboden
Intussen vertelde hij ons het antwoord
op de ene, niet uit de bus gekomen
vraag. En we proberen dit hier zo ge
trouw mogelijk weer te geven:
„Ma no, ma no, ik ben erg gelukkig
nu. Dacht u werkelijk, dat ik het zuur
vond om deze functie uit handen te
geven? Haha, ik ben nu 77 en ik ben
blind. Ik zal u wat zeggen: van de
zomer in Rapallo. waar ik elk jaar een
tijd naar toe ga, hebben ze mij voor de
eerste maal verboden in zee te gaan.
Ja, die goede zusters daar: verboden.
Weet u, dat ik gemakkelijk een vol half
uur achtereen zwem? En nou mocht ik
het niet meer. En toen heb ik bij mezelf
gedacht: dat is het tekenIk heb,
toen ik de H. Vader voor het eerst weer
zag ja, dat was na zijn operatie
meteen mijn ontslag aangeboden. Hij
vroeg me toen te willen wachten tot
de curiehervorming zijn beslag kreeg
dat had op 1 januari moeten gebeuren,
nu wordt het de eerste maartnee,
ik ben gelukkig en voel me bevrijd".
Hier gebruikt de kardinaal een karak
teristieke uitdrukking, waarover wij
moeten lachen. En hij meteen, levendig
en bijna aggressief: „Niks daarvan, u
bent ernaast. Ik spreek geen „roma-
nesco", dat doen de RomeinenIk
komt uit Trastevere en ik spreek dus
„trasteverino" en ik ben er trots op,
ma scherziamo? En iedereen vraagt nu
wat ik nou ga doen. Iedereen wil weten
wat de oude Don Alfredo nou allemaal
van plan is.... Domme vraagZeer
domme vraag. Of dehken se soms dat
ik een soort memoires ga schrijven? Ha,
over het H. Officie zeker? (lacht harte
lijk) Nee, ik heb genoeg geschreven
lijk werk. Nu is het basta. Ik heb mijn
jongens en die komen nu eindelijk aan
hun trekken
„Zijn jongens" zijn de rumoerige,
opgewonden lawaaimakers van het door
Ottaviani gestichte Oratorio di S. Pietro,
gelegen vlak naast het H. Officie. Dat
moet zowat een halve eeuw geleden zijn,
tezamen met zijn grootste vriend, de
latere kardinaal Borgongini Duca, die
de eerste nuntius was in Italië na de
Lateraanse verdragen (hij overleed in
1954).
Alles wat Ottaviani in zijn leven ver
diende vanaf de dag van zijn priester
wijding. heeft hij besteed aan „zijn jon
gens". En in dat instituut bleef hij tot
vandaag toe „Don Alfredo", purper of
geen purper.
Toen hij in 1953 kardinaal werd, heeft
nomen antwoord vergeten en improvt- in mijn leven, sttsmawl
Watersnood in
Zuid-Duitsland
HAMBURG (DPA) Overstroming
hebben gisteren in Zuid-Duitsland reus
achtige schade aangericht. In de Ne
derbeierse Donaustad Vilshofen konder
vele mensen slechts door een overhaas
te vlucht uit hun woningen' hun leven
Ook een deel van Passau werd over
stroomd, nadat de Donau door een ca.
20 km lange ijsbarrière buiten zijn oe
vers was getreden. In minder dan een
uur stonden het Stadhuisplein en de om
liggende straten onder water. Talrijke
auto's werden er door het drijfijs zwaar
beschadigd.
Pas in de loop van 0e avond konden
de angstige inwoners van de twee ste
den herademen, toen het water geleide
lijk begon te zakken. De schade is nog
niet te overzien.
hij een complete modeshow gegeven
voor die jongens: alle gewaden, die toen
nog bij de waardigheid behoorden trok
hij stuk voor stuk aan. Het was een
geweldig feest en met moeite wist zijn
secretaris de enorme, symbolische kardi
naalshoed van de ondergang te redden.
Toen Pius XII gestorven was, bracht
Don Alfredo, als altijd, ook de laatste
avond voor het begin van het conclaaf
bij zijn jongens door. „Ik was die avond
niet bepaald in de stemming. Een con
claaf is een verschrikkelijk ernstige
zaakEn ik had erg veel gehouden
van papa Pacelli hem mijn hele leven
gekendTja, Romeinen onder elkaar.
Va bene. Maar het gekke was, dat ook
de jongens zo stil waren. En opeens
kreeg ik u moet het me maar ver
geven het idiote idee, tja, idioot was
het. En ik zei dus: „Jongens, jullie
denken toch niet, dat ze de oude, bijna
blinde Don Alfredo zullenMaar
nee, zeiden ze, nee, dat was het niet.
Maar wat dan, jongens, wat is er dan?
En toen kwam het. Die onnozele halzen
wilden juist wel dat hun Don Alfredo
j Paus werd, maar ze waren zo bang, dat
ze me dan niet langer Don Alfredo
zouden mogen noemen. Nou, en toen
heb ik toch even een grote mond opge-
I zei. Als ik Paus word, dan zullen
jullie perbacco op je blote knieën
heilige vader tegen me zeggen, hebben
jullie dat goed begrepen? Ja, het was
als een atoombom. Maar toen zei Ik er
maar meteen bij, dat als ze op audiëntie
kwamen, dat lk dan alle monsignori
kamerheren d'r uit zou sturen en
ze dan heel zachtjes toch Don Alfredo
mochten zeggenJa, en zo hebben
we die avond toch nog opeens veel
plezier gehad".
En hiermee is die ene vraag, waarop
hij hoopte en die niet kwam, dan toch
Wonder
Verder een stuk wit gepleisterde
uur, rechtop in het puin, precies in
het midden een afbeelding van de H.
Familie achter ongeschonden glas. Daar
zullen de Italianen wel weer een won-
Door de aardbeving getroffen Sicilianen wachten In doffe berusting
op vervoer uit hun totaal verwoest dorp.
redactie)
DEN HAAG De scholleren zullen
een dag vrijaf krijgen als er omstreeks
eind upril een prinsekind zal worden
geboren op palels 't Loo. De regering
heeft In deze zin een beslissing geno
men, maar nog niet bepauld, hoe dit
besluit verder zal worden uitgewerkt.
ichten ia
rel. dal
ling
Dit houdt in.
aea Margriet
luloog aal aijn
prins Willem-Air:
die bij de
dertje achter zoeken. Even verderop
precies zo'n stuk muur, maar nu
hangt in het midden, keurig op een
hangertje aan een spijker, een negligé
van zwarte kant. De inhoud van de
dorpsbibliotheek ligt over honderden
meters verspreid. Om de andere stap
kun je zien dat de inwoners van Sa
lapolutra gehouden hebben van boeken
met grote, ouderwetse letters, en veel
heftig gekleurd plaatwerk.
Zo kwam het dorp. opgebouwd uit
kleinigheden tussen het puin, weer tot
leven. Als een legpuzzel. Maar het was
waanzin, want Salapolutra bestaat niet
meer. Het is weggevaagd. Sommige van
zijn bewoners zijn er nog, sommige niet
meer. Van sommigen weet men het
niet en men gaat ze niet zoeken onder
het puin.
Het puin moet zo snel mogelijk wor
den plat gewalst met alles wat er
onder ligt om de kans op het uitbre
ken van een besmettelijke ziekte In het
uitgestrekte. moeilijk controleerbare
rampgebied, te voorkomen. Het oude
vrouwtje, dat Ik ontdekte, liggend op
een grafzerk, was meer toeval dan Iets
anders. Een stil en koel kerkhof, dal
van Salapolutra, een plaats om tot rust
te komen. BIJ nader inzien bleek de
aardbeving echter zelfs de doden niet
hun rust te hebben gegund.
De graven (hele huisjes zijn dat, op
Sicilië) waren opengewrikt. De inhoud
was genadeloos blootgelegd. En toen op
eens dat vrouwtje. Slachtoffer van de
ramp, gevonden en waarschijnlijk naar
de dodenakker gebracht met meer te
genzin dan piëteit, want er is werk ge
noeg aan de winkel in Salapolutra.
Laat de doden hun doden begraven. Zo
als re daar. nogal liefdeloos toegedekt
met wat oude kleren, op de zerk lag.
was ze eigenlijk ai een overbodig iets,
op de grens der vergetelheid.
het open veld moet vindon. Inzerdaad,
ze zitten hier op de top van een werken
de vulkaan.
Hulp
DEN HAAG (ANP) Het Neder
landse Rode Kruis verzendt voor de
slachtoffers van de aardbevingxramp op
Sicilië per vliegtuig zo spoedig mogelijk
duizend dekens en 1900 kartons kinder
en babyvoeding. Tevens stelt het zijn
speciale rampengironummer 777 open
voor het storten van bijdragen.
In samenwerking met Charitas Inter
national te Rome, heeft de stichting
Mensen in Nood te 's-Hertogenbosch
haar rampenrekening 1111222 (viermaal
één, driemaal twee) opengesteld voor
hulpverlening aan slachtoffers van de
aardbevingsramp op Sicilië.
Ingestorte brug
op Curasao met
spoed herbouwd
Vindt de geboorte in de loop van de
middag of 's nachts plaats, dan hebben
de scholieren de volgende dag vrij. Ge
boorte in het weekeinde zal geen vrijaf
betekenen.
Een regeling voor het vrijaf van de
ambtenaren is nog niet getroffenen de
Stichting van de Arbeid heeft nog niet
gesproken over een advies aan het be
drijfsleven. Wel is besloten tot officieel
vlagvertoon bij de geboorte van een
prinsesje of prinsje, die tenzij medi
sche indicatie alsnog iets anders zou
vorderen vrijwel zeker op 't Loo zal
Paniek
Terugrijdend naar Palermo, naar de
razende paniek, die daar zou uitbreken,
maar waar niemand nog weet van had,
heb ik op de wegwijzers gelet. Wijzers,
die hun plicht blijven doen met betrek
king tot dorpen die niet meer bestaan
of waar de herinnering aan het gebeur
de een menswaardig bestaan nooit meer
mogelijk zal maken. Dat is het ten he
mel schreeuwende gevolg van een na
tuurramp in werking. Dat is de reden,
n men de koks en de telefonis-
alle andere 800.000 Inwoners van
t redactie.)
DEN HAAG De bij Willemstad op
Curacao ingestorte brug-in-aunbouw
moet zo snel mogelijk weer worden op
gebouwd. zo meent de Nederlandse re
gering. Het is inmiddels wel vast komen
te staan, dat de instorting van de brug
geen gevolg is geweest van een tevoren
gemaakte (Nederlandse) constructiefout.
Bij de eigenlijks bouw zijn echter de
verankeringsstaven van hoogwaardig
staal onder water tn kwaliteit aangetast
door zogenaamde wateretofbrosheid. Het
gebruikte staal had ook niet gelast mo
gen worden, want dat heeft do kracht
eruit gehaald.
Aldus de uitleg, die vice-premier Bak
ker gisteren in de Eerste Kamer naar
aanleiding van vragen over dezo mate
rie gegeven heeft. Verschillende senato
ren vonden dat het gebeurde de reputa
tie van Nederland In het buitenland op
het gebied van bruggenbouw had ge
schaad. Daarom drong men erop san do
brug zo snel mogelijk en goed weer op
Dra. Bakker verzekerde dat
