toneel
Winterhand verdringt sneeuwketting
Drie literatoren in
Moskou: „onschuldig5
N.S.O. LEEFT
BIJ DE GRATIE VAN
DAMESCOMITÉS
DE MUIZENVAL
OP
GOEDE GRIP
ELK WEGDEK
Eén beklaagde
bekent schuld
Zestiende
tournee
recordhouder van Brits theater zestiende jaar ingegaan
ym
PAGINA 6
DE LEIDSE COURANT
DINSDAG 9 JANUARI i96S
•rul-
fahrlkanten
banden de eerste
int roduccer-
TameLjjk nieuw ia ook dat men metalen ijsnagela bij de
winterhanden kan toepassen; zgn. spikes. Deze spikes wor
den aangebracht in de speciale uitsparingen die de band
daarvoor bezit. Het behoeft geen betoog, dat dergelijke
spikes wel een optimale bescherming bieden bij beijzelde we
gen. Vooral in Nederland waar het. nogal eens voorkomt dat
natte wegen onverwachts „opvriezen", kunnen deze spikes
veel onheil en tijdverlies voorkomen. De chauffeur merkt
er niet eens veel van dat hfl met deze speciale banden rijdt.
De nagels produceren namelijk geen hinderlijk lawaai, ter
wijl ook de bestuurbaarheid op droge wegen er niet nadelig
tijd geleden dat door wordt beïnvloed.
Raadgevingen
Tenslotte nog enkele raadgevingen. Ten eerste de meeste
winterhanden moet men met een 3 lbs of 0.2 ato hogere
spanning rijden dan de normale band die men gebruikt.
Bij toepassing van winterhanden moet men tenminste dp
twee aangedreven wielen ervan voorzien, maar bij gebruik
van ijsnagels moeten alle vier de wielen van spikes zijn
voorzien. Verder vereisen winterhanden een zekere lnrtj-
parlode: ongeveer 300 kilometer. In deze periode moet men
snel accelereren en sterk remmen zoveel mogelijk voor
komen. Pas als men deze raadgevingen volgt zullen de
nagels zich goed In de band vastzetten, en verliest men
geen spikes in de zgn. „Inrijperiode".
de.te band zijn duidelijk
irden
utomobillnten
menen dat dergelijke
bunden uitsluitend ge-
«pifcM schikt zijn
den
de wlntei
.eftigei
uanl-
een goede greep op de weg heeft. festeert da
land.
Inmiddels is de techniek, ook wat betreft winterhanden,
aanzienlijk gevorderd. Die banden zijn niet alleen vee.
beter geworden, maar ook de mogelijkheden zijn veel groter
waardoor ook de automobilisten in ons land er aanzienlij'/
nut van kunnen hebben. Nu over enige tijd de periode weer
aanbreekt dat onze wegen door gladheid verhoogd gevaar
opleveren en zelfs door sneeuw geblokkeerd worden, lijkt
het ons van belang om eens iets te vertellen over de toepas
sing van winterhanden.
Weinig lawaai
In de eerste plaats moet er dan op gewezen worden dat
winterhanden beslist niet alleen hun nut bewijzen op rulle
of hard gereden sneeuw. Met hun moderne profilering heb
ben ze Integendeel heden ten dage grip op praktisch elk
wegdek dat om een of andere reden glad is geworden: zoals
regen, modder of natte bladeren. Niet langer ook is de
■neeuwband op schone en droge wegen een bron van erger
nis en lawaai. De winterhanden maken momenteel weinig
meer lawaai dan een normale band, terwijl de banden
ook onder normale omstandigheden een even goede weg-
ligglng waarborgen.
Ook qua snelheid kent men nauwelijks meer grenzen. Van
belang ls verder ook dat winterhanden niet alleen slipge
vaar voorkomen, maar dat ze onder moeilijke omstandig
heden ook de remweg aanzienlijk korter maken. Waar
gradheid en mist vaak hand in hand gaan ls dit zeker van
belang. De slijtage speelt momenteel geen rol meer. De De banden vormen nog altijd een wis de belangrijkste
winterhanden gaan vele seizoenen mee, maar men moet ze onderdelen van de auto. Niet alleen voor de veiligheid, maar
's zomers natuurlijk wel goed opbergen; dat wil zeggen op °°k de wegligging van de wagen kan er sterk door
Britse popgroep
mag niet naar
Rhodesië
LONDEN, (A.P.). De Britse vak
bond van musici heelt een tournee doo
Khodesië van een der bekendste Brits
,Er bestaat voor onze artiesten een
absoluut verbod om op te treden in
landen waar rassendiscriminatie bestaat.
We hebben dil besluit genomen voor
Zuid-Afrika en Rhodesië'. Er ls geen
reden om in dit geval een uitzondering
te maken". Maar Dave Dee beweerde:
„We zouden tien concerten hebben ge
geven met de garantie, dat het publiek
Pierre v. Paassen
(72) overleden
NEW YORK, (A.P.). Pierre van
Paassen, de internationaal bekende
schrUver en jóurm
afkomst is gistei
de universiteit v
jarige leeftijd ov
lang
in de kliniek vai
New York op 72
leden. Van Paasser
i niet te droge, maar koele en vooral donkere plaats.
beïnvloed worden.
MOSKOU (A.P.). Drie literatoren
hebben zich onschuldig verklaard aan
de tenlastelegging, dat zJJ anti-Rus
sische propaganda zouden hebben ge
maakt en meegewerkt hebben deze pro
paganda In handen te brengen van een
buitenlandse groep, die beoogt de Rus
sische regering omver te werpen, aldus
melden welingelichte bronnen in Moskon.
Bet proces bUJft gesloten voor de weste
lijke per*.
Stanley Kramer maakt
drie films voor Columbia
en zou een lange verklaring tegen de
drie anderen hebben afgelegd. De jonge
verdachten, die reeds bijna een jaar
vastgezeten hebben, kunnen veroordeeld
worden tot straffen van maximum zeven
Jaar dwangarbeid, wegens staatsonder-
mijnende activiteiten.
Eén van de beklaagden, Yoeri Galons-
kov, zou daarenboven nog eens acht Jaar
kunnen krijgen wegens overtreding van
deviezenbepalingen. De andere beklaag
den zijn de studente Vera Lasjkova,
Alexander Ginsburg en Alexej Dobro-
volskt
Boterschandaal
in België
BRUSSEL (A.N.P.). De Brusselse
politie heeft een vijftal arrestaties ver
richt In verband met een boterzwendel.
De zaak is vorig jaar aan het licht
gekomen bij normale inspecties in een
warenhuis te Sint Niklaas. Daar werd
boter aangetroffen waaraan 15 tot 20
synthetisch vet was toegevoegd. Het
«poor leidde vla Edegem, waar in een
opslagplaats 5000 kg vervalste boter in
beslag werd genomen, naar een zuivel
fabriek in Brussel. Uit het onderzoek
zou zijn gebleken, dat in de loop van
het vorig Jaar zeker 40 ton synthetisch
vet voor vervalsing van boter uit Ame
rika ln België is ingevoerd.
maand 73 jaar zijn geworden.
Tot zijn meest bekende werken be
horen „Days of our years", „That day
alone", „Why Jesus died", ..The time is
now" en „The forgotten Ally" alsmede
een autobiografie ..To number our
years', zijn laatste boek, dat dateert van
1964.
actueel
de eers
Hij werd geboren op 7 februari in
Gorcum, waar hij lager onderwijs votg-
de. Als oorlogscorrespondent voor Ame-
de Spaanse
oorlog verslagen. Hij interviewde zowe
Hitier als Mussolini en is zowel Nazi
Duitsland als Vichy-Frankrijk uitge
Leidse studenten
organiseren filmeritis
(Van onze filmmedewerker)
LEIDEN In de week tussen 38 janu
ari en 3 februari zal de Leidse Studen-
tenfilmliga zijn veertigjarig bestaan vie
ren. Hoewel deze gebeurtenis vrijwel ge
lijk valt met de Utrechtse filmmanlfes-
tatles hebben de studenten gemeend de
•iering van het achtste lustrum onder
de
telijk tintje te moeten geven, door
in die week de Leidse burgerij een vijf
tal Nederlandse filmpremières voor te
zetten. Het zijn ..Le grand dédain" van
Pierre Granier-Deferre ..Dutchman" van
Anthony Harvey ,,Up the down staircase
van Robert Mulligan met oscarwinna
res Sandy Dennis. „The fox" van Mark
Rudell en de film „Liefdesbekentenis-
Naast deze voorstellingen, die ln het
Luxortheater plaatsvinden, zal woensdag
middag een kindermatinee van teken
films worden vertoond. In eigen kring
worden nog voorstellingen georgani
seerd van the New American Cinema
en een slapstickavond waar met taar
ten gegooid mag worden. Vanzelfspre
kend zal er ook een lustrumbal worden
gegeven voor de leden van de filmliga.
Bergmans „Persona"
beste film
NEW YORK De Amerikaanse natio
nale vereniging van filmcritici, heeft
Ingmar Bergman's film Persona uitge
roepen tot de beste film van 1967.
Bibi Anderson, die een hoofdrol in
„Persona" speelt, werd uitgeroepen tot
beste actrice.
Rod Steiger werd onderscheiden als
beste acteur voor zijn rol in de film In
the heat of the night.
Vorige week werd In the heat of the
grootste bekendheid danl
Lurelei-ster Sylvia de Leur ligt nog steeds met een verwaarloosde
longontsteking in het ziekenhuis. Leider Eric Herfst heeft voor haar een
plaatsvervangster gevonden in de persoon van Ineke Swanevelt (links), die
hier aan het repeteren is met Annemarie Oster. Gehoopt wordt, dat Lurelei
het programma Oud Zeer" vanavond weer kan laten doorgaan.
„Variaties en Thema" is de titel van
't stuk, dat Bertus van Lier geschreven
heeft voor Het Nederlands Studenten
Orkest, dat in de komende weken zijn
Een stuk, echt gecomponeerd, niet
alleen op de mogelijkheden, doch ook,
vooral ook, op de ambities van dit zich
telkens weer vernieuwend ensemble, uit
Intelligente amateurs bestaande, die zich
gaarne „ergens aan wensen op te
trekken". Met Jan Brussen, de voor deze
mensen geknipte leider, die met hen nu
reeds vijftien jaar ervaring heeft,
besprak hij de samenstelling 1968.
Brussen wenste de Eerste Symfonie van
Robert Schumann te brengen, wat dus
inhield, dat Van Lier onder meer de
beschikking kreeg over vier hoorns, die
hjj dan ook gebruikt heeft
Waarom „Variaties en Thema" en
niet, zoals gebruikelijk, „Thema en
Variaties"? Dat heeft de componist ons
gisteren uitgelegd.
„AUes, ivat. er gebeurt, komt geleidelijk
voort uit het verband met het thema;
dat thema zou men dus als een
conclusie kunnen beschouwen. Waaruit
volgt, dat men aan het woord variaties
niet de gebruikelijke betekenis kan
hechten: van een decoratieve of
karaktervariatie is geen sprake".
B. Blomhert uit Utrecht lichtte ons
nader in omtrent d' tournee 1967. Zoals
bekend, wordt het concert voor
's-Gravenhage op 18 januari ln de
Schevènlngse Kurzaal gegeven. Behalve
het werk van Bertus van Lier en
Schumanns Frühling',9ymfonie staat het
Concert voor fluit, harp en orkest (K.V.
299) van Wolfgang Amadeus Mozart op
het programma, waarin Ada Brussen en
Paul Verhey soliëren.
Het orkest is dit jaar samengesteld
uit 78 leden, gerekruteerd uit Groningen,
Utrecht, Amsterdam, Leiden, Delft,
Nijmegen en Tilburg. De gemiddelde
leeftjjd is twintig jaar en negen
maanden. Treffend is ditmaal het
kwantum Groningers en Leidenaars:
veertig.
Wat opvalt en enigermate zorg baart,
is het teruglopen van het aantal
gegadigden: twee jaar geleden waren er
120, in 1967 iverder er 100 audities
gehouden, thans slechts 90. Er
verschijnen minder strijkers: voorzitter
t de
de
universiteiten te mogen toeschrijven.
Zoals gebruikelijk, wordt er ook in
1968 een concert in het buitenland
gegeven; dit keer te Bonn, in het kader
van het Studium Generale, een serie
lezingen door Nederlandse academici
voor de universiteit aldaar te geven.
De opbrengst van de tournee komt,
zoals gewoonlijk ten goede aan het werk
van de Stichtingen Universitair Asiel
Fonds (hulp aan gevluchte en
gediscrimineerde studenten) en het
Nederlands Studenten Sanatorium, dat
hulp aan lichamelijk gehandicapten
biedt.
Nadrukkelijk en met grote erkentelijk
heid vestigde de heer Blomhert tenslotte
de aandacht op de activiteiten van de
damescomités. Zoals hij 't formuleerde:
„Het N.S.O. leeft bij de gratie van de
damescomités"
meest vooraanstaande producenten, die j
onder ander „Klokslag twaalf" (High
Noon), „Muiterij op de Caine" (The
Caine Mutiny). „Ketenen van de haat"
(The Defiant Ones), „De laatste oever"
(On the beach), „Voor het oog van de
wereld" (Judgement at Nuremberg) en
„t ls een gdkke, rare, dolle, dwaze we
reld" (It's a mad, mad. mad. mad
world) produceerde, gaat de komende
mes jaar drie grote films maken voor
Columbia. Zo gauw als Stanley Kramer
klaar is met „The Secret of Santa Vit-
toria", die hij voor United Artists regis
seerde en produceerde, gaat hij voor
Columbia werken.
Kramer gaat voor Columbia zowel
produceren als regisseren. In New York
Is deze maand Stanley Kramers jongste
film „Guess Who's coming to dinner" ln
wereldpremière gegaan. In deze film
speelt Spencer Tracy, die wij reeds eer
der in films van Stanley Kramer zagen,
sljn laatste rol, naast Katharlna Hepburn
en Sidney Poltier.
In bel Stedelijk Museum Te Amsterdam
wordt op 11 januari een tentoonstelling
geopend, die een overzicht geeft van
het werk van de Tsjechische kunste
naar Frank Kupka, (1871-1957) een der
pioniers van de moderne kunst en rond
1010 een der eerste abstract schilde-
Stuk van Agatha
Christie bracht
miljoenen op
LONDEN A.P.). - Het
stuk ,,De muizenval" van
Agatha Christie loopt nu
voor het zestiende jaar in
het Ambassadors Theatre
te Londen. Sinds 12 april
1958, toen de 2239ste op
voering plaatsvond, is het
houder van het record voor
de langste looptijd in de
geschiedenis van het En
gelse toneel. In december
1967 is het de 6250sto op
voering gepasseerd.
Het stuk is op £0 november 1952
in het kleine Ambassadors
Theatre heel bescheiden ln pre
mière gegaan. De toneelcriticus
van do „Morning Advertiser"
schreef na afloop: „Het hele pu
bliek zat verstijfd op de stoelen,
toen het gordijn was gevallen.
Ik daag ledereen uit te ontdek
ken, wie de moordenaar was
vóór Miss Christie heeft goedge
vonden dat te onthullen".
Meer dan twee miljoen me
hebben sinds die avond verstijfd
op hun plaatsen gezeten en het
geheim van Agatha Christie ont
sluierd gezien. Het gordijn is
len onthullen. Maar eens heeft
zij verteld: „Enkele van mijn
beste intrigues zijn in me opge-
bij de gootsteen".
De rechten op ,De Muizem
stond zij af aai. haar kleinzoon, leiden
Matthew Pritchard, toen hij nog het te
moorden ln het pension ver
wacht en aan het eind van het
eerste bedrijf wordt inderdaad
prompt een moord geleverd.
Het stuk eindigt
de moordei
als
ugrot
heeft genomen, stapt kei
gaan, maar de costumière, Maisie
Wilmer-Brown is sinds de pre
mière ononderbroken bij 't stuk
gebleven. Zij heeft berekend, dat
/.ij in de loop der jaren voor de
vijf mannelijke spelers meer dan
40 km overhemd heeft gestre-
1.250.0
pond sterling onl
daad-
Agatha Christie, die
60 spannende mls-
vonturenromans, nog
17 andere toneelstukken, zes tiel-
desgeschiedenissen en een boek
over oudheidkunde heeft ge
schreven (zij is de
zijn li
Bij de gootsteen?
Zij is nu 76 jaar en onderwerpt
zich niet meer aan persgesprek-
ken over „De Muizenval". Eens
heeft zij evenwel gezegd: „Bij
de première vond ik het een
aardig toneelstukje, dat heel
goed in elkaar zat in deze bete
kenis, dat het publiek werkelijk
wilde weten hoe het afliep maar
ik gaf het vier of vijf maanden,
niet langer'.
Zij heeft het ftuk ongeveer 30
Hoe zij op het idee
heeft
chard Attenborough en zijn
ouw, Sheila Sim. Sindsdien
i het stuk, dat slechts acht
telt, 104 acteurs en actri-
s opgetreden.
fter Saunders, de producer ls
in mening, dat hij de bezetting
k jaar moet wijzigen om de
is en levendig te
tegenwoordige bezet
ting met John Hiswood en Carol
Haddon in de hoofdrollen, speelt
het stuk sinds 27 november van
het afgelopen jaar.
opvoeringen
u belieft aan niemand, wie hel
De toneelopbouw is erg eenvou-
theek, de eetzaal, de keuken en
de kelder.
Afgezien van een lederen stoel
en een klok die de slijtageslag
van vijftien jaar hebben over
leefd, is het hele meubilair twee
maal vernieuwd. De klok loopt
nog, maar het publiek kan de
wijzers niet sien.
die de rol van de sinis
tere heer Paravipini spelen,
hebben meer dan 6000 sigaren kassa ii
gerookt. Dit komt niet uit op één gevolge
anders zeggen dan dat het knus
is. Er zijn maar 16 rijen stoelen
plus een klein balkon en twee
loges, zo groet als poppenhuizen
Er is veel vergulsel in de versie
ringen. De kassa eeft ongeveer
de afmetingen van een telefoon
cel. Volgens een legende had
men. toen het theater in 1913
Werd gebouwd, vergeten
i dienten-
Moord in pension d# mode mee
De handeling vindt plaats ln
pension niet ver van Londen,
genaamd „Monkswell Manor".
In een sneeuwstorm komen gas
ten aan om er te logeren. Bij
de première werd hun meege
zijn in de loop dei-
Jaren veranderd. De japonnen
van de Jongere actrices vielen in
1962 tot op de kuit. Een paar
handschoenen, dat in het stuk
gedurende de uitvoering op het
toneel wordt gebracht maar
nooit wordt gedragen, ls zesmaal
voorstelling, want de heer
Paravicinl heeft eens zes weken
een keelontsteking gehad en toen
mocht hij niet roken.
Niemand heeft precies kunnen
verklaren, waarom het stuk zulk
een succes is geweest en nog is.
afgezien van het feit, dat het
wordt opgevoerd in een heel
klein theatertje en de magische
naam van Agatha Christie mee-
Producer Saunders wijst erop.
dat het 'n „uitstekend stuk voor
het hele gezin met heel wat
grappige momenten" is. „Niets
om bezwaar tegen te maken en
niets gruwelijks'
„Het staat ook op een lange lijst
van dingen, die iedere toerist
moet hebben gezien", zegt hij.
„Ze gaan 's middags naar de
latei
deel
r het stuk
Knus theater
actrice* komen en Van het theater kan
lestoiletten vorderen.
Saunders' heeft de filmrechten
1956 verkocht aan Romuls
Films, maar daarbij bepaald, dat
de film pas in circulatie mocht
worden gebracht, zes maanden
nadat het stuk niet méér op het
toneel zou worden opgevoerd. De
film is nog niet gemaakt, aan
gezien niemand er enig Idee van
heeft, wanneer het stuk op het
toneel zal zijn uitgespeeld.
Saunders heeft tweemaal aange
boden, de filmrechten terug te
kopen maar Romulus is bereid
te wachten.
De producers beweren niet, dat
de lange looptijd van „De Mui
zenval een wereldrecord is. Zij
zeggen dat uit documenten blijkt,
dat een stuk met name „De
Dronkaard" 20 jaar heeft gelo
pen in Los Angeles.
Toen „De Muizenval" in 1952
haar première beleefde, kostten
de beste plaatsen in de schouw
burg 15 shilling. Thans kosten ze
schreef zij een aantal ton
die alle op z()n minst bUzom
wekkend zijn. maar de t
bepaald voor moeilijke vrai
eenakters heet „Le
personen. Tot geruststelling: er is een
tolk. die haar woorden vertaalt, zodat
de toeschouwers geen problemen zul
len hebben met de vreemde woorden
en zinnen, gevormd naar analogie van
onder andere het Cambodjaans, het
Maleis en het Siamees. Dit stuk kan
men beschouwen als een onderzoek
van de taal: woorden, die in een be
paald verband volstrekt logisch en
daardoor onopvallend zijn, worden, als
zij uit dit verband zijn losgemaakt, be
angstigend en krijgen dan een absolu
te waarde.
Het tweede stuk heeft de titel „Yes,
Peut-être"; het stuk speelt in New-York
over honderd jaar, „dus in een woeste
nij", zoals de schrijfster zelf zegt. De
oorlog is voorbij, maar alleen door ge
brek aan soldaten. Twee vrouwen spre
ken over generaties vóór hen, dus over
Marguerite Duras heeft zelf de regie
gevoerd over deze voorstelling. Het is
haar eerste toneelregie en zij werkte
met dezelfde acteurs, die ook in de
Parijse voorstelling van „Staatsbosbe
heer" („Les Eaux et Les Forets") op
traden en in de enige film, die Margué-
Dat is dan een belangwekkende pre
mière in Parijs. Verder zoekt men het
ook daar veel in reprises van oude
successen, deze dagen. „Irma La
Douce" is er weer te zien, net als
„L'OeuF', van Fèlicien Marceau, dat
wij van de Nederlandse Comedie tot
tweemaal toe kregen voorgezet („Het
Ei" met Guus Oster), „L'Alouette",
het Jeanne-d'Arcstuk van Anouilh ls
er weer en „Jean de la Lune" ,het al
oude succes van Achard. Verder is er
een hevige import van Angelsaksische
stukken in de Parijse theaters: „A
zeischap van Barrault (met onder an
deren Edwige Feuillère); ,,The Stair
case" van Charles Dyer; de musical
„The Fantasticks"; de comedie van
Ann Jellicoe „The Knack"; „Black
Comedy" van Shaffer („Helderzien in
het donker', zoals het op de Haagse
affiches staat); „Pygmalion" van
Shaw. Het is nogal wat voor het chau-
sli*. Het was een
theater ln Ita
liaanse stjjl (als
de Koninklijke
klleen de geve! blijft
n ander theater waren
endien vindt de nieuwe
dergelijk theater met
is weinig democratisch,
en bepaalden ln samen-
decorontwerper René
dernste van Europa:
12 bij 22 meter, een zaal met 1100 zit
plaatsen, die volledig la te wRzigen
naargelang de voorstelling. De toe
schouwers op de laatste rfl sullen door
de stelle amfitheatervorm niet veel
eerste rijen. Vierentwintig uur per dag
zal er een cafetaria geopend zijn, om
de loop ln het theater te krijgen.
„Een Dag in de Dood van Linke Loe-
wietje" zal het in het Nederlands he
ten. ,A Day in The Death of Joe
Egg" van Peter Nichols, is een trage
die over een echtpaar met een onge
lukkig tienjarig dochtertje, dat licha
melijk en geestelijk is gehandicapt.
Waltbr Kous heeft het stuk vertaald
en hij zal ook de regie voeren. Met
haast, want voor het eind van februari
staat de voorstelling aangekondigd,
niet 25 shilling.
André Cayatte bezig
met coproduktie
Nog voor zijn laatste film „Les
Risques du métier" (het debuut van de
voormalige zanger Jacques Brei) zal
zijn uitgebracht, begint de Franse re
gisseur André Cayatte (die tijdens het I
Filmfestival van Venetië 1950 werd on
derscheiden voor zijn film „Justice est
faite" en in 1961 voor zijn film „U
passage du Rhin", samen met René Bar
javel aan „La nuit des temps", ee> I
co-produktle tussen Frankrijk, Rusland 1
Amerika en Japan. De produktiekost^
zijn geraamd op ongeveer 22 miljoen
gulden. „La nuit des temps" ls het ver
haal van een internationale poolexp4*
ditie, die op duizend meter diepte onder I
de ijskap van de pool stuit op een b?'
schaving die zich daar ongeveer «en j
miljoen jaar geleden vestigde.
