ALLES LOOPT HARD IN NEW YORK
REIZEN
VOOR
HET
WERK
ZATERDAG 9 DECEMBER 1901
VAN ONZE
CORRESPONDENT
HANS CITROEN
Tussen 8 en 10 uur 's ochtends braken de honderden
treinen, die op twee verdiepingen aankomen op Grand
Central Station midden in Manhattan, honderdduizenden
„commuters" (forenzen) uit. Honderdduizenden Ame
rikanen met kleine koffertjes bij zich, volstrekt niet
geïnteresseerd in de granieten pracht van de enorme
gebouwen en de davering van de grootste stad ter
wereld, die aan het werk gaan.
Uit de „Statistical Guide for New
York City", uitgave 1965 (de
laatste) i
Grootste lengte van New Tork City:
57,6 kilometer.
Grootste breedte: 26 kilometer.
Totale lengte van de straten: bijna
10.000 (tienduizend) kilometer.
Aantal bomen: 2.555.000.
Aantal inwoners in 1963: 8.086.000.
„Bent u Hollander?", vraagt een taxi
chauffeur, die zich langzamer dan voet
staps door het verkeer tracht te be
wegen. „Kunt u dan niet aan uw rege
ring zeggen, dat zij Manhattan voor de
helft van het geld, dat zij ervoor kreeg,
wat mij betreft kan terugkrijgen".
Zuchtend zet hij zijn bij voorbaat ver
loren strijd voort, verloren, want lopen
gaat sneller. Iedereen loopt, de mannen
zijn 's avonds moe van hun werk, moe
van het lopen, nog vermoeider van het
rijden en vele dollars armer door de
waanzinnig hoge parkeergelden, die zij
moeten betalen: 5 dollar per dag, 2 dol-
Aantal ondergrondse treinen: 6619.
Aantal bussen: 4136.
Aantal passagiers in 1964 per onder
grondse: 1,3 miljard.
Aantal passagiers in 1964 boven de
grond: bijna 2 miljard.
Gemiddelde reistijd:
uit de Bronx 58 minuten
uit Queens 79 minuten
uit Nassau: 82 minuten
uit Suffolk 106 minuten
Niet opgenomen in deze gegevens zijn
de niet zeldzame gevallen van mensen,
die 5 uur per dag reizen om in Man
hattan te werken. Een afstand van
100 kilometer van woonhuis naar kan
toor is niet abnormaal de attractie
van de woning is de afstand en de
bereikbaarheid van Manhattan. In de
advertenties van de flats (apartments
heten ze hier) staat 30 min. of 45 min.
van Manhattan, als aanbeveling.
Aantal mensen, dat op een normale
werkdag Manhattan binnenkomt:
8.349.000 (gegevens uit 1960 en thans
in 1967 aanzienlijk meer).
Aantal motorvoertuigen, dat op een
normale werkdag Manhattan binnen
komt: 588.000 (ook gegevens uit 1960
en thans dus veel meer).
Aantal rijbewijzen in New York City:
887.708 (gegevens 1964).
MISVERSTANDEN
Er ztjn voor diegenen, die nooit in New
York zijn geweest, enige misverstanden
op te helderen. New York heeft parken,
heeft dierentuinen en New York heeft
ruimte. De avenues en straten zijn wijd
gebouwd en geven bepaald niet het
verstikkende gevoel, dat men zich zou
kunnen indenken. Een avenue als Park
Avenue geeft een wijde blik, die bij
zonder prachtig is en een romantische,
beschrijving zou behoeven, die in dit
stuk van feiten en cijfers wat over
dreven zou aandoen. De nieuwe wol
kenkrabbers, die rondom Rockefeller
Centre zijn gebouwd, zijn zeer fraai
van architectuur en rechtvaardigen de
naam van wereldwonder, die de Ame
rikaan graag aan dit reusachtige cen
trum wil geven.
New York is ook geen onvriendelijke
stad en ook geen „harde" stad. De
voorbijganger is snel op weg naar zijn
werk of zijn bespreking en verliest
weinig tijd aan niet noodzakelijke
dingen. Maar hij is onmiddellijk bereid
om de weg te wijzen, inlichtingen te
geven en dan ook een snel praatje te
Een van de indrukwekkendste nederzettingen van het kapitaal is Rocke
feller Centre, een groep van 15 wolkenkrabbers. De afmetingen loorden
duidelijk bij vergelijking met de St.-Patrickkathedraal, op de voorgrond
ïn het midden.
maken. En hoe wonderlijk is het om
in een stad van voortsnellende mannen
en vrouwen plotseling een Mexicaan te
zien lopen met een grote mand op zijn
hodfd of om de romantische wagentjes
met gepofte kastanjes, die men het
bezit van Parijs dacht, ook hier te zien.
Wij laten de cijfers weer aan 't woord.
Aantal openbare scholen in 1963: 47.564.
Aantal „private schools" in 1963: 898.
Aantal openbare bibliotheken in New
York: 87.
Aantal bezoekers van deze bibliotheken
(1963-'64): 3.074.204.
Aantal kranten in een vreemde taal:
69 in 24 talen (11 in het Jiddisch).
Geregistreerde televisieapparaten in
1960: 2.340.087.
Musea: 36.
Er gaan jaarlijks meer mensen naar de
musea dan naar baseballwedstrijden.
En dan moeten wij bepaald ook het
aantal passagiers noemen, dat in 1964
door de vliegvelden van New York werd
verwerkt: 22.864.295.
Bij alle liften in de grote gebouwen
zijn dat er soms 20 of meer, verdeeld
in snelle en lokale liften (aan de ene
zijde van 1 naar 30 of 40, aan de
andere zijde de „boemel") staat een
soort portier of een meisje, de officiële
„starter". Hij of zij is degene, die bij
stagnatie het bijzonder ingewikkelde
automatische systeem weer op gang
moet brengen.
ALTIJD WEER ANDERS
Het nieuwe postkantoor is een enorme
massieve koker zonder ramen. De dui
zenden employés werken er bij kunst
licht. Van zijn 18e verdieping op de
Third Avenue neemt Jeff van der Bo-
gaert, directeur van de Netherlands
Information Service, regelmatig foto's
van zonsondergang boven New York.
„Het is altijd weer anders en het is
altijd even prachtig", zegt hij.
De conducteur van de trein zegt: „Hi,
Bill", tegen een reiziger, die zich later
bij mij bekend maakt als de president
van een omvangrijke industrie. „Hi,
Jack", roept hij terug, „how are you,
today?"
In Madison Sq. Garden rolt een aantal
van de meest fantastische ijshockeyers,
die men zich in Europa niet kan dro
men, knokkend over de vloer, hand
schoenen uit, sticks als slagwapen ge
bruikend. Twee worden er ernstig ge
straft: 5 minuten op het straf bank je.
En de profstrijd tussen de New York
Rangers en Minneapolis gaat verder:
Canadezen tegen Canadezen.
De duurstbetaalde basketballster aller
tijden, Will „the Stilt" Chamberlain
(inkomen jaarlijks 280.000 dollar) heeft
zijn vloer laten bedekken met een
tapijt van Eskimohondeneuzen. Scoren
doet hij echter zeer veel minder. Willis
Reed, idool van de New York Knicke-
bockers, speelt verder met een gebroken
neus. De „Knicks" winnen van Cinci-
natti met 111110.
VOORSTELLINGEN
Karajan leidt voorstellingen in de Me
tropolitan Opera van „Die Walküre"
en geeft drie Bachconcerten met de
Berliners in Philharmonic Hall. Horo
witz treedt weer op en is op gram
mofoonplaten dan door Columbia
van R.C.A. Victor overgenomen. „The
biggest swoop in grammophone busi
ness". De New Yorkers dansen aan de
lopende band: The New York City
Tegenstellingen zijn er volop in New York. Naast de meest imposante gebouwen bestaan armoe en verval, waar
van hier een beeld. Het is de oude Stuyvesant Town in East River, een grauw complex waar de son vrijwel
niet doordringt.
Ballet en The American Ballet Theatre.
Leonard Bernstein gaat zeker weg bij
zijn New York Philharmonic en men
prijst hem vanwege zijn moed om op
het hoogtepunt van zijn carrière als
musicus en als social lion -erzijde te
treden.
Het aantal Broadway- en Off-Broad-
wayprodukties is ontelbaar. „Hello
Dolly" is de nieuwste hit in neger
bezetting. „Iphlgenia in Aulis" met
filmster Irene Papas als Clytemnestra
is een groot en ontroerend succes in
Manhattan Circle. Op de televisie blijft
Carson (4-miljoen-dollarcontract) met
zijn „Tonight show" het winnen, even
als Perry Mason, die iedere avond weer
zijn verdachten aan die arme stakker
van een prosecutor ontfutselt.
En dat zijn maar voorbeelden, want
binnen en buiten snelt het leven verder
in niet aflatende vaart naar nieuwe
voorstellingen, nieuwe wedstrijden,
nieuwe verkiezingen, nieuw geluk,
nieuwe zorgen. In de trein zegt een
„commuter" tegen deze reporter:
„Weet u, ik kom oorspronkelijk van
Sicilië en als ik rijk ben, ga ik weer
terug". Even later zegt hij: „Forget it,
I can't live somewhere else".
Er waren in 1967 in totaal 1.600.407
preventieve inspecties van de brand
weer in New York. Het personeel van
de brandweer omvat 13.719 man, die
282 posten bemannen. De brandweer
giert en gilt bij het meest minimale
alarm onmiddellijk de stad door, geen
enkel risico nemend. De brandweer is
het machtigste instituut van de stad.
De brandweer bijvoorbeeld bepaalt
hoeveel mensen er in een kamer aan
wezig mogen zijn. Men moet zich ook
niet voorstellen welke rampen er in
die torenhoge gebouwen zouden kunnen
komen als de maatregelen niet zo streng
en duidelijk zouden zijn.
Het departement van Gezondheid heeft
in 1964 in totaal 35 vergunningen uit
gegeven om geiten te bezitten en 5474
vergunningen om een kapperswinkel te
lelden. Verder warert «r 55 vergunnin
gen om als straatmuzikant op te treden
On was et è^n ver^Sftrting orrWfif ojïéh-
baar vervoermiddel met paardentractie
te exploiteren. Dat is dan toch niet het
enige vervoermiddel met een paard er
voor, want de politie gaf een licentie
voor 75 door paarden getrokken voer
tuigen. En de politie gaf in 1964 ook
12.556 taxivergunningen uit.
Het sneeuwruimen kostte in 1963-'64
7.352.000 dollar.
Het is gaan sneeuwen en als men de
verhalen moet geloven dan wordt het
een ijzige winter in New-York.
De 61 postkantoren van Manhattan
alleen verwerkten in 1963-'64 per dag
gemiddeld bijna 30 miljoen poststuk
ken. Jaarlijkse ontvangst van het dis
trict Manhattan: ruim 290 miljoen
De televisiegids van deze week ver
strekt voor de donderdag een uiterst
normale dag in het jaar In totaal
245 programma's, beginnend om 6.10 cn
eindigend de volgende morgen orq 5.25.
De New York Times had in 1964 in de
zondageditie, die enige honderden pagi-
STAD !N RECORDCIJFERS
na's omvat en bijna niet te tillen la,
per keer'meer dan 100.000 regels adver-
NOOIT OPGEWONDEN
„Holland", tegt de directeur van radio
W.R.V.R., „wat een land, wat een rust".
„Wat doen Jullie In Holland als er geen
wind la en de molens niet meer wer
ken?", vraagt de man In de winkel.
„Holland", zegt een andere taxtchanf-
feur, „Ik kende een beeld van een
meisje uit Stockholm".
„Uw ambassadeur bij de Verenigde
Naties ziet er inderdaad uit als ean
ambassadeur", zegt de radiomijnheer
van W.A.B.C.
„Hollanders worden nooit opgewonden",
zegt een medereiziger. „Dan moet u
eens naar AjaxFeijenoord gaan
kijken", raden wij hem aan. „Wat is
dat?", vraagt hij. „Dat is een soort
baseball", antwoorden wij. „Ik ga nooit
naar baseball kijken', zegt hij, „ik wist
niet dat er in Holland gebaseballd
Het misverstand ls groot.
Achter ons zegt een vermoeide man:
„De president ls het beu om steeds
weer hetzelfde te moeten zeggen (dit
naar aanleiding van McNamara's heen
gaan). De president zou eens een uurtje
bij mij thuis moeten komen en met
mijn kinderen kennis maken".
Dure parkeermeters kosten de automobilisten handen vol geld. Maar een vermindering van het verkeer is er nog geen gevolg van. Midden tussen het stadsgeweld van New York bevindt zich de rust van het Central Park, rechts op de foto afgelijnd door de
imposante skyline van Fifth Avenue. Schaatsers geven het park in de winter een bijna Hollands aanzicht
