Callaghan treedt
af als minister
Pleidooi in proefschrift dr. Seelen:
Beperkt stakingsrecht ambtenaren
Tegenstander
van devaluatie
McNamara
aanvaardt
aanbod van
Wereldbank
In 1970 in
één dag naar
Midd. Zee
Laatste Britse
troepen uit
Aden
Laatste Britten vertrokken
Adert heeft onzekere toekomst
DONDERDAG 30 NOVEMBER 1967
DE LETDSE COURANT
Aanzeggings
termijn 2 mnd
(Van e
(Van onze correspondent)
LONDEN De 55-jarige Jim Callaghan nag gisteren officieel ontslag als minister
van Financien. HU wordt opgevolgd door de 7-jarige Roy Jenkins, die tot op lieden
minister van Binnenlandse Zaken en Justitie was. Callaghan neemt dit departe
ment over van Jenkins, die thans meteen door son
mogelük toekomstig Labourpremier wordt beschouwd.
Oorspronkelijk dacht men dat minis-
ir George Brown op Buitenlandse Za-
sn de plaats zou moeten ruimen voor
Jim Callaghan, die al een tijd genoeg
an Financiën en zich door de de-
'aluatie van het pond sterling gedwongen
acht ontslag te nemen. Brown blijft
echter baas op het ministerie van Bui
tenlandse Zaken en wordt dus voorlopig
niet gestraft voor zijn soms nogal merk
waardige bokkesprongen.
De komst van Jenkins in het departe
ment van de schatkist zal geen wijziging
de financiële politiek inluiden. In
•egeringskringen werd erop gedrukt,
dat hij het volledig eens is met de de-
aluatiepolitiek, die hij trouwens als lid
de regering mede goedgekeurd heeft.
Schriftelijk
Buiten de veranderingen van vandaag
ihijnen er geen onmiddellijke wijzigin-
?n van de regering-Wilson meer in het
■erschiet te liggen. James Callaghan
had zijn ontslag als minister van Fi-
aciën reeds schriftelijk ingediend op
november. Hij overhandigde zijn ont
slagbrief aan premier Wilson kort voor
de afkondiging van de devaluatie van
Als minister van Financiën heeft .Cal
laghan zich ongeveer twintig maal open
lijk uitgesproken tegen devaluatie. Toen
hij uiteindelijk tot devaluatie gedwon
gen werd, oordeelde hij ook het ogen
blik gekomen om het ministerie van Fi
nanciën vaarwel te zeggen. „Ik geloof
dat er betere dagen op komst zijn",
schreef hij aan Harold Wilson, „maar
ik zou nu toch liever ander werk doen,
dat minder uitspraken met zich brengt,
die internationale weerslag kunnen heb-
KLEUTERSCHOLEN
Onderwijzers
tegen verhoging
schoolgeld
UTRECHT (ANP) De Algemene
Nederlandse Onderwijzers Federatie
(ANOF), het overkoepelend orgaan van
de drie grote onderwijzersorganisaties
(80.000 leden), heeft in een adres aan
de Tweede Kamer kritiek geuit op de
voorgestelde verhoging van het school-
teld voor het kleuteronderwijs met 300
procent. De ANOF meent, dat dit on
derwijs voor de gehele Nederlandse
jeugd kosteloos behoort te zijn. Ge
vraagd wordt de verhoging te voorko-
Voor kosten van de invoer van de
wet op het voortgezet onderwijs is vol
gend jaar een bedrag van 23 miljoen
gulden geraamd, waarvan anderhalf mil
joen gulden voor landbouwonderwijs en
een miljoen gulden voor de uitbreiding
personeel op het departement. De
-ANOF vindt dat bedrag veel te laag. Zij
verzoekt de Kamerleden dingend dit be
drag aanzienlijk te verhogen.
De ANOF vindt het voorts „ontstel
lend", dat de regering wel plannen aan
kondigt om de opleiding tot kleuterleid
ster af te remmen, maar niet het voor
nemen heeft een einde te maken aan de
veel te hoge klassebezetting (40 kleu
ters per leidster) bij het kleuteronder
wijs.
Voorkomen moet ook worden dat kleu
terleidsters geen werk i n de kleuter
school kunnen vinden. Daarom verzoekt
de ANOF de Tweede-Kamerleden met
klem de regering uit te nodigen op kor
te termijn met voorstellen tot verlaging
van de leerlingenschaal bij het kleuter
onderwijs te komen.
Tenslotte meent de ANOF, dat de ar
gumentatie betreffende de democratise-
van het onderwijs ook geldt voor
het basisonderwijs, in het bijzonder
voor de lagere klassen. Zij acht het
daarom noodzakelijk, dat de invoering
van de derde faze van de leerlingen-
schaalverlaging zo spoedig mogelijk
Plaatsvindt. In afwachting daarvan
dient, naar het oordeel van de ANOF,
de toewijzing van boventallige onderwij
zers volgens de lager-onderwijswet op
ruime schaal plaats te vinden.
hi de Bols Taverne, Rozengracht 106
Amsterdam, opent de Braziliaanse am
bassadeur, Z. Exc. Carlos da Ponte
Ribeiro Firas, een tentoonstelling van
werk van hedendaagse kunstenaars
uit Brazilië. De expositie blijft er tot
2 januari.
vertrouwen beschaamd.
ben. Aangezien ik op mijn woorden te
ruggekomen ben, vind ik het niet gepast
nog langer als minister van Financiën
aan te blijven".
Overgehaald
Tijdens een vriendschappelijk gesprek
wist Wilson er Callaghan evenwel toe
fè overhalen het nog een tijdje vol te
houden op Financiën tot de grootste
moeilijkheden uit de weg geruimd wa
ren. Callaghan stemde daar met tegen
zin mee in. Hij vond dat hij het vertrou
wen van andere ministers van Finan
ciën en de internationale bankiers niet
meer waardig was. Wilson en Calla
ghan kwamen tenslotte overeen een ge
schikt moment af te wachten.
Gisteren brak dit ogenblik aan, als ge
volg van nieuwe speculaties over Cal-
laghans toekomst in de Londense pers.
Wilson besloot de knoop door te hakken.
Hij was bovendien ook tot het besef ge
komen dat Groot-Brittannië in de nieu
we toestand, geschapen door de deva-
ulatie, een nieuwe minister van Finan
ciën nodig had.
Het internationale Monetaire Fonds
heeft intussen een lening van 1,4 mil
jard dollar aan Engeland goedgekeurd
om bij te dragen tot het herstel van ver
trouwen in het pond. Een lening van het
fonds werd verwacht sinds Engeland het
pond op 19 november devalueerde van
2,80 tot 2,40 dollar.
De lening die een krediet vormt dat
Engeland in de loop van de komende
twaalf maanden kan opnemen, maakt
deel uit van een reserve van drie mil
jard dollar die Engeland hoopt te ver
werven om het pond en de binnenlandse
economie te versterken.
WASHINGTON (AFP/Reuter)
De Amerikaarce minister van De
fensie, Robert McNamara, heeft In
een verklaring: voor de pers offi
cieel laten weten dat bt) het aan
bod van de raad van commissaris
sen van de Wereldbank heeft aan
vaard om president van deze bank
te worden.
Het aanbod was hem enkele ogen
blikken eerder gedaan. McNamara
verklaarde dat er nog geen datum
was vastgesteld voor zijn aftreden
als minister van Defensie. Presi
dent Johnson had hem verzocht
ook in 1968 tenminste nog zo lang
aan te blijven tot het werk voor
het militaire program en het bud
get voor het fiscale jaar 1968—1969
voltooid was. Dit betekent dat Mc
Namara waarschijnlijk niet voor
januari zal heengaan. Verwacht
wordt namelijk dat het militaire
program en het budget voor het
fiscale jaar 1968—1969 niet voor
midden of eind januari 1968 aan
het congres zullen worden voorge
legd.
President Johnson heeft gister
avond in een verklaring gezegd
dat het heengaan van minister
McNamara geen merkbare veran
dering ln de Amerikaanse politiek
tegenover Vietnam ten gevolge zal
hebben.
I NIJMEGEN De heer A. J. D. See
len uit Leiden is vanmiddag aan de
katholieke universiteit in Nijmegen ge-
I promoveerd op een proefschrift over dc
werkstaking van ambtenaren. Hierin
komt hij onder meer tot de conclusie
dat aan ambtenaren een beperkt sta
kingsrecht moet worden gegeven. Zo'n
beperkt recht kan een verzoening be
werkstelligen tussen enerzijds de verde
diging van de beroepsbelangen van de
I ambtenaren en anderzijds de veiligstel
ling van de wezenlijke belangen van
de samenleving, welke belangen door
een staking van ambtenaren in ernsti
ge mate kunnen worden geschaad. De
lieer D. Seelen is in 1934 in Rijen gebo
ren en is sinds 1 juli 1966 werkzaam bU
de Raad van State. In 1959 is hij enkele
maanden werkzaam geweest bij de Al
gemene R.-K. Ambtenarenverenlglng
(ARKA) ln Den Haag.
De beperking in het stakingsrecht
voor ambtenaren zal naar de mening
van dr. Seelen tweeledig moeten zijn:
I bepaalde ambtenaren zullen een sta
kingsverbod moeten krijgen. Voor de
overigen moet het stakingsrecht worden
gereglementeerd. Hogere ambtenaren,
die zo dicht bij het gezag staan dat ze
als het ware met de overheid worden
vereenzelvigd, zullen niet mogen staken.
Een stakingsverbod zal volgens dr. See
len tevens dienen te gelden voor alle of
voor bepaalde ambtenaren bij overheids
diensten van vitaal belang. Hierbij denkt i in ons land. Gestreerd wordt voor hen
dr. Seelen aan diensten van politie, jus- naar een wettelijke regeling van het sta-
titie, brandweer, gezondheidszorg, leve- kingsrecht. Hiertoe werd In maart 1966
ring gas, water en elektriciteit en in be- j een voorontwerp van wet aan de sociaal-
paalde gevallen aan het openbaar ver-1 economische raad ter advisering toege-
voer. zonden. In andere landen van de Euro-
Dr. Seelen wijst erop dat het sinds Pesc Economische Gemeenschap is het
1903 het jaar van de grote spoorweg- 1
stakingen in ons land aan ambtena
ren en spoorwegpersoneel strafrechte
lijk verboden is om collectief het werk
neer te leggen. Te verwachten is dat de
regering binnen niet al te lange tijd bij
de Tweede Kamer een voorstel tot wets
wijziging zal indienen om het stakings
verbod uit het wetboek van strafrecht
te schrappen. Dit is nodig in verband
met de op handen zijnde goedkeuring
door de Staten-Generaal van het Euro
pees sociaal handvest, waarin het recht
van werkgevers en werknemers op col
lectief optreden in gevallen van belan-
gengeschillen met inbegrip van het
stakingsrecht wordt erkend.
Dit schrappen van het strafrechterlijk
stakingsverbod houdt echter niet in dat
ambtenaren dan ook in staking kunnen
gaan. De regering stelt zich namelijk op
op het standpunt dat het deelnemen van
ambtenaren aan een staking ongeoor
loofd is en aanleiding kan geven tot dis
ciplinaire maatregelen. De Nederland
se regering zou zelfs overwegen een
verbodsbepaling ln het algemeen rijks
ambtenarenreglement op te nemen.
Kennelijk acht de Nederlandse rege
ring, aldus dr. Seelen, zo'n bepaling niet
in strijd met het Europees sociaal hand-
In een geheel andere richting gaat de
ontwikkeling ten aanzien van het sta
kingsrecht voor particuliere werknemers
stakingsrecht van werknemers in par
ticuliere ondernemingen al erkend, het
zij door de grondwet (Frankrijk, Italië.
Luxemburg), hetzij door de wet (België),
hetzij door de rechtspraak (Duitsland),
de rechtspraak (Duitsland).
Dr. Seelen vindt het niet Juist om aan
werknemers ln particuliere bedrijven
wel een recht tot werkstaking te verle
nen en dit aan alle ambtenaren geheel
te onthouden.
Hij meent dat de eenzijdige vaststel
ling van de arbeidsvoorwaarden door
de overheid niet behoeft te worden los
gelaten om een stakingsrecht voor amb
tenaren te kunnen aanvaarden. Het een
zijdig en eigenmachtig optreden van de
overheid heeft plaatsgemaakt voor een
zekere medezeggenschap van de ambte
naren. In feite vormt de eenzijdige vast
stelling door de overheid slechts een
formele bezegeling van de uitkomsten
van het overleg, aldus dr. Seelen. Dit
overleg zal aan waarde en inhoud win
nen, als de ambtenaren een stakings
recht krijgen.
Dan pas zal er een machtsevenwicth
ontstaan tussen de overheid en de amb-
tenarenorganisatles, dan pas zal er wer
kelijk onderhandeld kunnen worden.
Naar de mening van dr. Seelen kan
niet meer worden volgehouden dat amb
tenaren niet zouden kunnen staken, om
dat zij organen van de overheid zijn en
die overheid vertegenwoordigen. Zij zou
den dan tegen zichzelf staken. Dat was
misschien wel zo in de negentiende eeuw.
toen de ambtenaren behoorden tot een
kleine elite. Thans zijn de ambtenaren
echter niet meer als organen van da
overheid te beschouwen.
Dr. Seelen meent voorts dat de ge-
zags- en ondergeschiktheidsverhouding
tussen overheid en ambtenaren niet we
zenlijk verschilt van die in de particu
liere arbeidsverhouding, terwijl de ei
sen van ambtsethiek voor de lagere en
middelbare ambtenaren ln het algemeen
minimaal zijn.
Een ambtenarenstaking heeft een po
litiek karakter en moet wordrn ge
zien als een allerlaatste middel. De
overheid moet volgens dr. Seelen kun
nen vorderen dat de stakenden het werk
hervatten. Een van de voorwaarden In
de reglementering van het beperkte sta
kingsrecht zou moeten zijn dat een be-
paulde regeling vun arbeidsvoorwaar
den voor een bepaald tijdvak geldt en dat
in dit tijdvak geen staking mag worden
uitgeroepen ter verbetering van de ar
beidsvoorwaarden.
"Bij een voorgenomen staking zal ver
der een ruime aanzeggingstermijn in
acht moeten worden genomen van mini
maal twee weken. In deze periode kan
dc overheid maatregelen nemen om de
door dc staking veroorzaakte schade
voor de samenleving zo veel mogelijk te
beperken.
De overheid zou ook de bevoegdheid
kunnen krijgen om in het algemeen be
lang een aangekondigde staking voor
muximaal een maand op te schorten.
In dut tijdvak kunnen dan nieuwe pogin
gen worden ondernomen om de partij
en dichter bij elkaar te brengen.
Vliegtuigen
van Transavia
naar Aden
SCHIPHOL (ANP) De luchtvaart
maatschappij Brothers Air Service Co
(BASCO) te Aden heeft een langdurige
overeenkomst met Transavia Holland
aangegaan voor het nieuw te ontwikke
len luchtnet vanuit Aden.
BASCO. die zelf over 5 DC-3 vlieg
tuigen beschikt, heeft als gevolg van het
opheffen van Aden Airways (een doch
ter van BOAC) alle rechten van deze
maatschappk overgenomen. Transavia
zal voorlopig gedurende een jaar, één of
meerdere DC-6 vliegtuigen met Trans-
avia-bemanning aan BASCO verhuren.
Deze overeenkomst betekent voor de
Nederlandse chartermaatschappij een
forse extra-produktie naast de reeds af
gesloten vakantievluchten voor 1968,
waarvoor al ongeveer 60.000 retourzit
plaatsen werden geboekt. Het contract
vereist dan ook een verdere uitbreiding
van de Transavia-vloot. die thans uit 3
DC-6 vliegtuigen bestaat.
(Van onze correspondent L. J. Kleijn)
PARIJS De Franse minister van
Uitrusting Xavier Ortoli heeft woensdag
in gezelschap van een groot aantal ge
nodigden en journalisten het laatste
stuk van de autoroute ParUs-RUssel of
ficieel geopend en wel het deel van 26
kilometer tussen Bapaume en Fresnes-
lès-Montauban.
De gehele autoroute telt 215 kilometer,
zodat de twee grote industrieën in de
centra Parijs en Rijssel voor een snelle
auto nog maar 2 uur rijden van elkaar
verwijderd liggen. In 1972 zal de auto
route bij Bapaume worden afgetakt
door een directe verbinding naar Kame-
rijk-Valenciennes en de Belgische grens
waar de Belgen bezig zijn met een
autoroute naar Bergen en Brussel.
Binnen enkele jaren zal men dus regel- I
recht van Antwerpen en Amsterdam- j
Rotterdam naar Parijs kunnen rijden. I
En gezien de verbinding Parijs-Marseil-
le in 1970 gereed moet komen, zal men
er maar één dag over hoeven te doen
om van Nederland uit de Middellandse
zee te bereiken. Over 155 kilometer van
de autoroute Parijs-Rijssel zal tolgeld
moeten worden betaald.
ADEN (AP)
pen hebben gfc
Brits bestuur
Wijnboeren in Zuid-Frankrijk zijn opnieuw dwars gaan hg gen. Zij protesteren tegen de „wijnpolitiek" van de regering
in Parijs, die toestaat, dat Algerije grote hoeveelheden goedkope wijn in Frankrijk invoert. Als teken van hun verzet
hebben zij de dwarsliggers van een spoorbaan uitgegraven en deze over de rails gelegd.
De laatste Britse troe-
en Aden na 129 jaar
(rlaten. Dc bevolking j
was al uren voor de officiële onafban- I
kelijkheidsverklaring aan het feesten.
Arabieren die net als hun vaders en
grootvaders onder het kolonialisme
hebben geleefd, zagen de laatste heli
kopters bijna zonder het te kunnen ge
loven verdwijnen, steeds meer mensen
sloten zich aan bij de dansende me
nigte op straat tot het tenslotte een mas
sale nationale overwinningstocht werd.
In de weinige bars van Aden kregen
Europeanen drankjes aangeboden met
de woorden: „Jullie zijn nu onze vrien
den; we zijn vrij net als jullie.
HAVEN LIGT
STIL SINDS
BLOKKADE
SUEZKANAAL
(Van onze parlementaire redactie)
De Arabische Federatie, die van
nacht, na het wegtrekken van de
laatste Britse troepen, officieel de
„Volksrepubliek Zuid-Jemen"
j gaan heten, gaat een onrustige
toekomst tegemoet. De beide
nationalistische bewegingen, NLF
en FLOSY, hebben de dodelijke
haat waarmee ze elkaar bejegenen,
even vergeten om de Britten de
gelegenheid te geven vervroegd
het land te verlaten. Maar over
hun gezindheid behoeft men zich
geen illusies te maken.
De beslissing van 1962, de kroon
kolonie Aden en de omliggende vorsten
dommen in een federatie onder te bren
gen en zelfstandigheid te geven, Is een
misrekening geweest. Vijf jaar geleden
dacht Engeland aan handhaving van
Britse medezeggenschap in de stadstaat
Aden en een defensieverdrag met de
23 vorstendommen die samen de fede
ratie gingen vormen. Het bleek een on-
mogelijkheid: in de traditioneel gcre- i
geerde sjeikdommen ontstonden met be- I
hulp van Nasser „bevrijdingsbewegin- j
gen", die een Arabisch socialisme voor
stonden zoals in Egypte gevestigd is.
Bovendien ging het door strijd ver
scheurde Jemen zijn deel van de fede
ratie opeisen, terwijl tenslotte de van
onderlinge naijver vervulde Arabieren
en de vele tegenstanders van een fede
ratie ln Aden zelf de Britse plannen met
alle kracht tegenwerkten.
FLOSY—N.L.F.
FLOSY, het „Front voor de bevrijding
van bezet Zuid-Jemen", ontstond vorig
jaar uit het NLF. Het was een groep, die
ijverde voor een krachtiger anti-Britse
politiek en kregen hierbij de steun van
president Nasser. Ook de NLF, het „Na
tionale Bevrijdingsfront", beschouwde
B D. I.EKFSMA f
onderhandelingen te bewegen, die ten
slotte onder leiding van het federale
leger tot stand kwamen. De strijd ging
evenwel door: bij nieuwe gewelddadig
heden in de eerste dagen van november
vielen honderden slachtoffers. Toen
hakte het leger de knoop door: het stelde
zich geheel aan de kant van de NLF,
dat van toen af erkend werd als enige
vertegenwoordiger van het volk. Binnen
als de „leider van de Arabische enkele weken konden toen de onderhan-
bietenveld b(J Oosthuizen werd gevondei
N.L.F. OFFICIEEL
Tussen allerlei pogingen van de Brit
ten en van de V.N. door om de partijen
bij elkaar aan tafel te brengen, kwam
tot hevige gevechten. DaarbU vielen
Aden ln september verscheidene
I doden Nasser werd onder druk gezet
de nationalistische bewegingen tot
De toekomst
thans somber i
itil bU
revolutie", maar verzette zich tegen de delingen
inmenging van „Egyptische agenten" in worden gebracht
Arabische aangelegenheden. FLOSY,
onder leiding van Abdel Kawie Mac-
kawee, en NLF, onder leiding van Kah-
tun el-Sjaaby, hebben elkaar sindsdien
voortdurend naar het leven gestaan.
Beide bewegingen werden bovendien
bestreden door het leger van de federatie.
Vorig Jaar had de NLF bekend gemaakt
dut het in twaalf van de zeventien toen
tertijd bij de federatie aangesloten staat
jes het heft in handen had. De waar
nemend premier van de federatie had
de federatie al onbestuurbaar genoemd,
terwijl de premier, sjeik El Kaladi van
de deelstaat Yafai, zich in handen van
de NLF bevond.
Britten tot een eind
a de .federatie ziet er
De haven van Aden
linds het Suczkanaal
wordt geblokkeerd, liet terugtrekken van
de Britse troepen heeft heel wat bewo
ners van de stad werkloos gemaakt. Veel
buitenlandse handelaars hebben de stad
Uldens de periode van terreur verlaten.
B|| dit alles hangt de economie van hel
land vrUwel volledig af van de gedeva
lueerde Britse hulp. Andere landen
wachten liever op een stabiel bewind.
En daarop valt. gezien de huidige toe
stand In de Arabische wereld, voorlopig
nauwelijks te hopen.
Hans llenkemans Is woensdag 6 decem
ber solist op het concert dut het Re
sidentie-Orkest In de Kurzaal geeft.
Hij vertolkt Mozarts Pianoconcert
K.V. 456. Op dit concert, dat onder
leiding staat van Willem van Ottcrloo.
zullen verder worden uitgevoerd Ma
mére l'oye van Ravel en de Eerste
symfonie van Mahler.
