IN HOUAND
STOMEN HUIS
tonee
BIRAIFFEISENBANK
%ÊddócSöU/ïCHlt REGISSEUR ANDZEJ WAJDA WAS Pctcêelj
VOORZICHTIG IN ZIJN UITLATINGEN
Bekroonde Tom Pauka (33) wil de
luisteraars aan denken zetten
T. v.
Brandpunt
favoriet
TELEVISIE VANAVOND
qpyjg
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
DINSDAG 14 NOVEMBER 196]
Trap tegen
open deur
BIJZONDERE aandacht vraagt de redac
tie van Vrijheid en Democratie, het
liberale weekblad, voor 'n artikel van haar
medewerker de heer A. W. Abspoel over
het plan om een „satirische omroep" in
Nederland te stichten.
De heer Abspoel Is van dit plan een
radicaal tegenstander. Wat ons betreft
trapt Vrijheid en Democratie een open
deur ln. Sinds het met „Zo is het toeval
ligvan de VARA een verkeerde kant
uitging, hebben we niet meer in de renais
sance van een goed satirisch program
geloofd- Het feit dat de mini-omroepen
na al een „flop" blijken te zijn. maakt
de gedachte aan een club met eigen zend
tijd voor een satirisch program alleen
nog maar onaantrekkelijker.
Naar aanleiding van enkele opmerkin
gen welke ons naar aanleiding van een
vroeger commentaar over die kwestie be
reikten. gaar we niettemin nu iets uit
roeriger in op de redenen van ons pes
simisme.
Alles wat er na het VARA-deb&cle aan
plannen ondernomen werd. was naar onze
mening tot mislukking gedoemd. Om de
eenvoudige reden dat men bouwde op lie
den die voor dit moeilijke werk niet
voldoende capabel zijn. De nieuwe initia
tieven gingen te veel uit van een „wraak-
mentalitelt" ten opzichte van de vele bur
gera die niet treurden over de ondergang
van „Zo Is het....", de mensen met wie
gesproken werd, hadden als enige doel
..lekker scherp zijn" en ze misten daarbij
meestal de culturele bagage waardoor onze
beste cabaretiers een nationale, soms zelfs
internationale reputatie hebben gekregen.
TYESTIJD8 bij de VARA was er het
Lf voordeel, dat het satirisch program
op spontane wijze geboren werd en ge
deeltelijk ook op spontane wijze tot ont
wikkeling kwam. Men beschikte zelfs over
een aantal medewerkers, die van het pro
gram een „blijvertje" hadden kunnen
maken, mits men bij „Zo ls het.meer
aan zelfkritiek had gedaan en erin ge
slaagd was voor Ideeën een goede vorm
te vinden.
Omdat bij de latere plannen noch voor
het een noch voor het ander betrouwbare
garanties op komst schenen, hebben we
ze allemaal doodgeboren kindjes gevon
den. Terecht ls. vóór de kans op een
nieuw openbaar debdcle te groot werd.
dan ook door de met verantwoordelijk
heid voor uitzendingen belaste personen
de weg-terug ingeslagen.
Met een bepaalde politieke of geestelijke
gerichtheid heeft dit in wezen niets te
maken; wel met talent, mentaliteit en
de gave om bij zijn kritisch optreden
toch eerlijk te blijven.
DAAROM gaat het en dan ls het verder
bijzaak of het nu de VARA. de VPRO,
de AVRO of de KRO ls, die bereid ls
een satirisch program onder haar vleuge
len te nemen.
Om die reden worden we dan ook niet
optimistisch, wanneer de berichten waar
zouden zijn dat de programmaraad van
de NTS hardnekkig bezig Is bij de NTS
een satirisch program onder te brengen.
Natuurlijk zou het een meesterstuk zijn.
wanneer men de noemer „ontmoeting"
zou kunnen verrijken, uitgerekend met
een stuk satire. Misschien vindt men op
die manier wel een prachtige formule,
maar een formule is nog geen program
Het program draalt om de mensen die
het maken en de mensen die het uit
voeren; heeft men die dan doet het er
verder niet zo heel veel aan toe welke
omroepvereniging de uitvoering met haar
verantwoordelijkheid dekt
De schutse van de NTS zou de verant
woordelijkheid alleen maar erg gecompli
ceerd maken; want een „ontmoeting
waarbij op tenen getrapt wordt blijft
meestal niet zonder gevolgen.
Twee procent
rhet vóórlaatste toneelselzoen hebben
zo heeft het Centraal Bureau voor
de Statistiek voor ons uitgerekend de
Nederlandse beroepsgezelschappen 3397
voorstellingen gegeven. De meeste uit
voeringen betroffen werk van Franse
(27%), Engelse (20%) en Amerikaan
se (17 auteurs.
Het aandeel van het Nederlandse
toneelstuk ln het totaal bedroeg
twee procent. Inclusief de Gijsbregt,
Blckerlyk en Jeugdtoneel.
We horen het gemor &1 op het eerst
volgende liberatorencongres. Hoofd
schuldigen zullen wel weer de overheid,
de dramaturgen en de theaterdirecties
zjjn.
En wanneer die succesvol terugkaat
sen, blijft in de beklaagdenbank achter
Jan Publiek.
Of zal het toch een beetje waar zijn,
dat Nederlandse schrijvers het vak van
de toneelkunst onvoldoende beheersen?
Er kan nog meer bij...
niNNENKORF lopen we bij de een of
O andere quiz nog tegen de volgende
vraag op; „Wat ls de overeenkomst tus
sen het Nederlandse omroepbestel en het
Nederlandse partijwezen?" Met als ant
woord: „Er komen er steeds meer bijl-
We vrezen dat 't geringe succes voor de
mini-omroepen bij hun radio- en tele
visiedebuut de animo bij nieuwe gegadig
den naar zendtijd niet verminderd zal
hebben. In elk geval staan er, ondanks
liet fiasco bij de Jongste Kamerverkie
zingen, al weer ettelijke splinterpartijtjes
bij de kiesraad te dring en-
Bij de raad zijn dezer dagen drie
nieuwe politieke partijen geregistreerd en
twee hebben zich opnieuw laten Inschrij
ven. De „grote man" van één van die
twee, mr. P. Koot, ls zelfs bezeten door
een IJver om nieuwe partijen op te rich
ten. Want naar analogie van zijn Partij
voor Volkswil en Referendum wil hij
bij de kiesraad ook nog referendum
partijen voor arbeiders, middenstanders
en hazardspelers laten inschrijven.
Waarom niet? Er kan nog meer bij...
Misschien wordt mr. Koot bij de volgen
de verkiezingen dan op vier lijsten
verslagen.
De democratie blijft toch ergens een
rare zaak: op grond van haar eigen
principe meet ze tot-zelf vernietiging bij
dragen.
wy - voelen iets voor een referendum
met als Inzet de vraag of alle referendum
partijen niet de nek moet worden om
gedraaid. Alleen D '66 niet; want daar
wordt men allengs wel wijzer.
Net als de meest radicale voorstanders
van een „all"-open etherbestel.
ADVERTENTIE)
Sportieve aktieve mensen
hebben graag King
bij de hand. Want King
pepermunt geeft in 'n wip
nieuwe frisse energie
Poolse film week in
Leiden geopend
(Van onze Jilmredactie)
De regisseur Andzej Wajda behoort
tot de generatie Poolse filmers die kort
□a de tweede wereldoorlog, geïnspireerd
door het Italiaanse neo-realisme, de
Poolse filmindustrie een nieuw gezicht
gaven. Voordien steunde men op de
ervaring van de filmveteraan Aleksander
Ford. Wajda en de onlangs overleden
Andzej Munk zorgden voor de vernieu
wing, waar de huidige Jonge Poolse
cineasten nog ateeda van profiteren.
Andzej Wajda, gisteren in Leiden aan
wezig bij de opening van de Poolse
filmweek, had weinig nieuws te vertellen
over deze jonge filmers. Hij nam kennis
van hun werk, maar zag hun carrière
niet als een van lange duur. Zij wisten
naar zijn mening wel hoe zij moesten
filmen, maar nog niet wèt te zeggen. Zij
filmden uit eigen ervaring en spraken
daarom het jonge bioscooppubliek direct
aantotdat er een ander kwam, die
meer „bij de tijd" was. Over het ver
bieden van Skolimowski's film „Hands
up" in Polen, was zijn antwoord al even
gereserveerd. „Ik durf er niets over te
zeggen. Ik heb vroeger verklaard, dat
Jerzy Skollmowski nooit een goede film
zou maken en ik heb geen zin mij een
tweede keer in de vingers te snijden".
Over het verbieden van de film „Hands
up": „De filmindustrie is bij ons in han
den van de staat, die als producent op
treedt. Is een film niet naar de zin van
de producent, dan kan deze hem in
ieder land is dat het geval niet uit
brengen. Het slot van „Hands up" zal
nu veranderd worden en de film zal
binnenkort toch ln Polen gaan draaien".
Wajda is in deze Poolse filmweek met
vijf films vertegenwoordigd, vier Poolse
en een film die hij in Joego-Slavlë
maakte, „Siberian Lady Macbeth". Over
het werken in een ander land dan Polen,
zegt Wajda: „Voor mij ls het een kwel
ling. Door de kleine verschillen ln taal
en gebruiken is het mij vrijwel onmoge
lijk de vaak gewenste sfeer te creëren".
Gisteren werden reeds twee films in
deze Poolse filmweek vertoond. Andzej
Munks „Erolca" en Wajda's „Samion".
Even voor vijfen opende prof. dr. L.
Kukenheim ten stadhuize met een geestig
speechje deze door het Leids Academisch
Kunstcentrum georganiseerde filmweek
in aanwezigheid van burgemeester mr.
Prof. dr. L. Kukenheim op het
spreekgestoelte, rechts burgemees
ter v. d. Willigen en links de Poolse
ambassadeur.
O. C. v. d. Willigen en de Poolse ambas
sadeur S. Albrecht, die daarvóór reeds
de aanwezigen welkom hadden geheten.
„PRUS DER KRITIEK" VOOR UITMUNTEND RADIOWERK
(Van onze omroepcorrespondent
HILVERSUM In het sfeervolle restaurant „Groot Kivietsdal", ge
legen aan de Soestdijkerstraatweg, tussen Hilversum en Baarn zullen
maandagmiddag 20 november Piet Kaart (KRO-tv) en Tom Pauka
(VARA-radio) resp. de zilveren Nipkowschijf en de zilveren Reiss-
microfoon van de Stichting „Prijs der Kritiek in ontvangst nemen. In
verband met de toekenning van de omroepwereld steeds hoger gewaar
deerde onderscheidingen, hadden wij een gesprek met Tom Pauka, die
onder de luisteraars een opmerkelijke reputatie heeft verworven, voor
de wijze waarop hij vele klankbeelden, teach-ins en radiodocumentaires
heeft gemaakt.
daarna als judolf*raar te specialiseren.
Een ongeval noodzaakte hem, om dit
leraarschap te beëindigen.
Hij solliciteerde bij „Het Parool" en
werd aangenomen als nachtredacteur.
Later werkte hij enige tijd in de sport
journalistiek bij „Trouw". Vervolgens
ging hij voor de weekendbijdrage van
„Het Parool" reportages schrijven, die
opvielen door de toentertijd nogal on
gewone harde aanpak. Hij probeerde in
zijn reportages niet mensen af te ma
ken, maar hen precies te plaatben in
hun doen en laten, mét alle aspecten
van dien, zowel de prettige als de min
der aangename. Al heel gauw viel zijn
reportagewerk op, bij de toenmalige
hoofdredacteur van „Vrij Nederland",
Mathieu Smedts, die hem in zijn team
opnam.
Tom Pauka behoort eigenlijk tot de
jonge generatie. Hij is 33 jaar en werkt
pas zes jaar bij de VARA. Dat de jury
hem heeft willen bekronen, stelt hij op
prijs, maar voegt er onmiddellijk aan
toe, dat hij zonder hulp van Steef de
Groot en Wim de Jong op zijn afdeling,
nooit tot dit resultaat zou zijn gekomen.
Vóór Pauka aan zijn radiocarrière be
gon, had hij al een veelbewogen tijd
achter de rug. In de oorlogsjaren was
hij hbs'er, maar toen de hongerwinter
uitbrak dook hij onder in Friesland en
nadien had hij geen moed om zijn stu
die af te maken.
Na een aanvullend toelatingsexamen
volgde hij de opleiding aan het CIOS
(Centraal Instituut voor Opleiding van
Sportleider») te Overveen, om zich
Dat de Jonge Pauka menigmaal ln sUn
reportages de vinger op de zwakke
plekken legde, konden toen lang niet
alle lezers waarderen. Uiteraard heeft
hij soms in zijn jeugdige overmoed wel
eens fouten gemaakt, maar h(J week
nimmer van het rechte pad af terwille
van een goedkoop succes.
Multiplex
Tijdens zijn Journalistieke periode
kwam hij al in contact met Gabrl de
Wagt, die hem als free lancer de kans
schonk om radio-ervaring op te doen
bij het zeer populaire programma
„Multiplex".
In 1961 kwam hij in vaste dienst bij de
afdeling klankbeelden van de VARA.
Later werd hij adjunctchef van de sa
mengevoegde afdelingen reportages en
klankbeelden. Hij heeft deze admini
stratieve en organisatorische functie
meer dan twee jaren kunnen volhou
den. Hoewel hij bijzonder goed met zijn
collega's kon opschieten, benijdde hij
hen voortdurend, omdat zij creatief
werkzaam konden zijn.
Van de VARA kreeg hij toestemming
om zelf weer documentaires te gaan
maken en thans is hij chef van deze
afdeling.
Voorsprong uitbuiten
Pauka zegt van zichzelf, dat hU niet
bet type is voor een vluchtige radio
reportage, ook al is h(j van mening,
dat de radio het nog altUd ln snelheid
kan winnen van televisie en dagbla
den. Deze voorsprong moet in het ge
heel van de massamedia worden uitge
buit. Maar zijn beste werk ligt in de
documentaire sector, waarin hU zo
veel mogelijk een verbinding probeert
te leggen tussen de controversiële
standpunten en alle aspecten van zijn
onderwerp.
Het kost vaak een enorme voorberei
ding en Pauka zoekt steeds naar on
derwerpen, die bijvoorbeeld over twee
maanden een actueel tintje zullen
krijgen. Zo'n teach-in op 3 mei bij
voorbeeld, werd uiterst interessant,
omdat wij weken tevoren, zowel de
NEDERLAND I
81 Tt
(Reclameuitzendingen
om 19.03, 19.56 en 20.16
NTS
18.55 uur:
Plpo de clown
19.00 uur:
Nieuws ln het kort
KRO
19.07 uur:
Spitsuur, jeugdprogr.
NTS
20.00 uur:
Journaal
KRO
20.15 uur:
Voetbal:
FeijenoordArsenal
22.00 uur:
Vanavond in
Nieuwspoort
BZN
22.30 uur:
Bond zonder Naam
HILVERSUM I
AVRO
21.00—22.00 uur:
Frau Luna, operette
NRU
22.55—23.55 l
NTS
22.40 uur:
Tweede journaal
22.45 uur:
De bezetting (14)
22.50 uur:
Sluiting
NEDERLAND II
STER
(Reclamcuitzendingen
om 20.16 en 22.26 uur)
NTS
18.55 uur:
Pipo de clown
19.00 uur:
Nieuws in het kort
19.03 uur:
Kees Brusse
presenteert
19.10 uur:
Van gewest tot gewest,
actualiteiten
20.00 uur:
Journaal
HILVERSUM II
KRO
20.45—21.45 uur:
Dinsdagavondtheater,
luisterspel
23.00—23.30 i
Muziek van deze eeuw Context, magazine
20.20 uur:
De dubbelspion,
t.v.-serie (kleuren
televisie)
21.10 uur:
Eidofoor, schakel-
programma
22.00 uur:
Tweeduuster
t.v.-serie
22.30 uur:
Tweede journaal
22.35 uur:
Sluiting
Televisie morgen
NEDERLAND I
TROS
17.00 uur:
Korte kindermatinee
17.35 uur:
Sluiting
RADIONIEUWSDIENST
HILVERSUM I: 7.00,
8.00. 11.00, 13.00. 16.00,
18.00. 19.30, 22.30. 23.55
HILVERSUM II: 7.00.
7.30, 8.00, 8.30, 12.30.
19.30. 22.30, 23.55
HILVERSUM ni: Elk
heel
vanaf 9.00
(ADVERTENTIE)
O, Ja, even naar PRONONCE
warme ONDERBLOUSE en BREECHES
Radioprogramma
HEDENAVOND
HILVERSUM I (402) AVRO: 18.00 Nieuwe,
actual., 18.29 Zingen geblazen, 18.50 Piano
muziek, 19.00 Actuele zaken. 19.30 Nieuws,
19.29 Hersengymn., 20.00 Intern, volksliedjes,
20.30 Deramlc sounds ln the nlght, 21.00
operette, 22.00 Vrouwenstemmen gelden...,
klankbeeld. 22.30 Nieuws, actual., NRU: 22.95
Muziek van deze eeuw. 23.55 Nieuws.
HILVERSUM n (298) KRO: Volksliedjes.
18.20 Uitzending CPN, 18.30 Nieuws, actual..
19.06 Licht ensemble. 19.40 Conclllepostbus,
19.45 Zoekend geloven. 20.00 Kamermuziek,
20.45 De gekke deken van St. Patrick, hoor
spel, 21.45 Kerkorgelconcert, 22.00 Cultureel
programma, 22.30 Nieuws, 22.45 De zingende
kerk, 23.00 Context, 23.30 Liedjes, 23.5® Nws.
VERONICA (192) 18.00 Veronica's Jukebox,
19.00 Hot 100 USA, 20.00. Cowboymuzlek, 21.00
This is show-Blslness, 22.00 Jazz Journaal,
23.00 Nons-top-hlta 23.30-1.00 Muziek a slow-go
BRUSSEL Nederl. (324) 18.00 Nieuws, 18.03
Voor de soldaten, 19.40 Lichte muziek. 20.00
Weenee walsen, 20.18 Concert, *2.00 Nieuws.
WOENSDAG
HILVERSUM I (402) VARA: 7.00 Nieuws,
ochtendgymn., 7.23 Gram., 8 00 Nieuws
i Walsorkest. 13.00 Niet
HILVERSUM II (298) NCRV: 7 00 NleUWI
7.15 Kamermuziek. 7.30 Nieuws en actual.
7.45 Klass. dansen. 8.00 Nieuws; TROS: 8,!
10.00 Kerkorgelconcert, 10.30 Voor
11.50 Actualiteiten; KRO: 12.00 Gevnr. progr..
(12.23 Land- en tulnb.. Nieuws, actual., en
13.15 Nieuws en commentaren); NCRV: 14.00
Mod. muziek, 15.00 In 't zilver, progr. voor
oudere luisteraars. 18.00 Nieuws. 18.02 Voor
de Jeugd. 17.00 Nederl. liederen en liedjes.
17.15 Cabaret. 17.30 Licht lnstrum. ensemble,
17.50 Overheidsvoorlichting: lezing.
HILVERSUM UI <240 en FM-kan.) NCRV:
9.00 Nieuws. 9.02 Lichte muziek. 10.00 Nieuws.
10.02 Nieuwe langspeelpl.; NRU: 11.00 Nws.
11.02 Operetteklanken, 11.90 Muziek uit alle
windstreken, 12.30 rragmenten uit musicals,
AVRO: 13.OS Nieuws, actual., 13.06 Vrolijk
platenprogr., 14.00 Nws, 14.02 Oevar. muziek,
15.00 Nieuws. 19.02 ArbledsvHamlnen. 16.00
Nieuws, 16.02 Verzoekpl. v. d. Jeugd. 17.00
Nieuws, 17.02 Actual.. 17.05—18.00 Zingende
bougie, gram. voor automobilisten.
VERONICA (192) 8.00 Ook goelemorgen,
9.00 Muziek terwijl u werkt. 10.00 Koffietijd,
11.00 Kookpunt: Hulsvrouwenvertoekprogr.,
12.00 Muziek bh de lunch, 14.00 Cowboymus.,
14.30 Gever, progr., V 00 Woensdagmiddag-
speciaal, 17.00 Teenap Muziek Express.
BRUSSEL Nederl. (394) 12.00 Nieuws. 1S.«
Lichte muziek. 12.48 Volksmuziek. IJlt) Ta
fel muziek, 14.03 Amusementsmuziek, 14.90
Koorzang, lB.oj Oude rranae chansons, 18.09
Jazzmuziek x A JaugtL HJl HMpaawd*
(ADVERTENTIE)
spaarbank en alle bankzaken
politieautoriteiten, provo's als CS_
jeugd hadden gevraagd om medewer
king. Had men bijtijds onderkend wat
wij toen wisten, namelijk dat er wel
eens ordeverstoringen konden ont
staan op 1 mei, omdat op die datum
ook koninginnedag zou worden ge
vierd, dan had menig politieman zich
toen zeker bedacht. Nu gold het prin
cipe: „Een man, een man, een woord,
een woord".
Geluidshinder
Een typisch voorbeeld was ook de
teach-in over „geluidshinder en de
democratie". Bij de voorbereiding daar
van hadden wij ontdekt, dat noch de
Amstelveners, noch de inwoners van
Badhoevedorp destijds waren onder
vraagd door de autoriteiten".
Tom Pauka is er trots op, dat de pro
grammaleiding van de VARA hem
volkomen vrijlaat, zowel in de keuze
als in de lengte van zijn onderwerpen.
Het liefst blijft hij binnen het tijds
bestek van drie kwartier, maar er zijn
problemen, die alleen maar in een strak
geïmproviseerde teacht-in tot hun recht
kunnen komen.
Radio wint van t-v.
Tom Pauka, die met zijn gezin in Drie
bergen woont, heeft niet zoveel tijd
om naar de radio te luisteren of voor
het beeldscherm te zitten. De radio wint
het bij hem van de tv. Het beste tv-
programma is volgens hem „Brand
punt", dat h(j bijna nimmer overslaat.
Wat de radio betreft geeft hij zonder
enig chauvinisme de voorkeur aan de
programma's „Iks, een sprong in het
duister" en „Voor vrij, los", beide van
Henk van Stipriaan, en niet te vergeten
de rubriek „Uitlaat".
Mevrouw Pauka heeft bijna dezelfde
smaak, al wint bij de tv de „Forsyte
Sage" en „Mies-en-scéne" het nog van
„Brandpunt".
Tenslotte vroegen wij de heer Pauka
hoe hij zich de radio in de toekomst
had voorgesteld. Het antwoord ver
baasde ons. In hoofdzaak prettige ach
tergrondmuziek, gelardeerd met korte
maar vooral snelle en nuttige infor.
matie. Alleen voor echt belangrijke
onderwerpen kan men een grotere
ruimte beschikbaar stellen aan het ge
sproken woord. Maar dan in een vorm,
die de luisteraar niet loslaat en hem
zo boeit, dat hij zich een zelfstandig
oordeel kan vormen".
De AVRO-serie Weerzien met Indo
nesië, waarvan gisteren de eerste
aflevering op het scherm kwam, is
bepaald ambitieus opgezet en lijkt er
op gericht zeer breedvoerige informaties
te geven. Het eerste programma was
gewijd aan politiek en economie. Beide
aspecten werden diepgaand geanaly
seerd waarbij presentator mr. G. B. J.
Hllterman met succes, geloven wij.
streefde naar een zo goed mogelijke
objectiviteit.
Een goed programma? We vonden van
wel omdat een uit vele feiten en feitjes
opgebouwd vrij oompleet beeld werd
geboden van de huidige Indonesische
situatie. Maar het was een „moeilijk"
programma, óók ln die zin dat bij de
kijker toch wel een redelijke kennis van
de voorgeschiedenis verondersteld werd
weet bijvoorbeeld de doorsnee-kijker
nog veel van de Masjumi af? en het
was ook een vermoeiende aangelegen
heid om deze ruim tachtig minuten
lange uitzending te ondergaan.
Dat kwam ook door de gevolgde
metbode: een groot aantal interviews in
stukjes knippen en die weer aan elkaar
plakken dat er één lopend verhaal ont
staat Een proef ondervindelijk goede
methode, maar hier tot gevolg hebbend
dat er te vaak een spreker ln het beeld
was, waar er ook beelden hadden kun
nen zijn die elk „duizend woorden
waard rtjn".
Een nog betere methode was daarom
o.L geweest als alleen de absolute kern
van de gesprekken was uitgezonden en
de rest ervan was verwerkt ln een
commentaar bij een beeldverhaal. Die
methode zal wellicht ln de komende
uitzendingen worden gevolgd als min
der theoretische aspecten van het
huidig» Indonesië ter sprake komen.
(Door Jan Verstappen)
Het rommelt flink aan het Nederlar
toneel. Het bestel wordt van alle kan
aangevreten door ontevredenen, ovei
lasten en geschrokkenen. De ontwikkel!}
gen van de laatste tijd zijn helem.
schokkend en zorgwekkend, voor dlei
ncn die meenden dat het zo'n vaart n
hoefde te lopen. Laten we het nog e.
allemaal bijeen zetten. De grote ltja«
althar
Allereerst de vernieuwingsplannen
de „Grote Drie"; Nederlandse Comedi
Haagse Comedie, Nieuw Rotterdams T®
neel. Zij stelden de minister in augusta
voor met tógang van het volgende s
zoen minder te gaan spelen, niet me»
te doubleren, minder te reizen. Zowel h?
aantal stukken als het aantal acteurs
kleiner worden. Alles zou daardoor bet«
worden .omdat er meer energie z
blijven voor wezenlijke zaken. Er t
beter en meer gerepeteerd kunnen v,
men zou een beter repertoire kunne
samenstellen. De minister heeft nog gec
antwoord gegeven, of het allemaal dw?
mag gaan. het is de vraag of zij d&:
uiteindelijk toe bereid zal zijn.
Ondertussen if Ensemble ln moeilijk!
den gekomen. Karl Guttmann nam t
functie aan als hoogleraar In de dran
turgte te Stuttgart HIJ verzekerde s
gezelschap en het stichtingsbestuur ervi
dat zUn taak als directeur van Ensenjbi
daarmee was te combineren. Ter
sterking van de directie zou hy JM
Retèl en Coen Flink naast zich opn>
men In de leiding. Een en ander gin:
niet door. Jan Retèl werd zwaar ziek e,
moest zich terugtrekken. Coen Flink k
zich terug om naar Curasao te gss,-
waar hy ln opdracht van de Stlcusa mo
menteel als toneeladvlaeur werkzaam 1>
Toen bleek
Guttmann
van de zes wert-
dagen per wed
In Stuttgart i
en daarmee t
twee dagen o
had voor Rij:
gezelschap,
acteurs van
semble zagen h«
niet meer
van hen 8
de koppen bijea
om een brief k
schrijven aan het stichtingsbestuur, wa&:.
in zij om een maatregel vroegen. Geve;
daarvan: aftreden van Karl Guttmac:
veel geruchten over zijn opvolging
daarna de benoeming van Ton Lutz, t
per 1 september 1968 de leiding zou fc
gen. Die benoeming verheugde veel jot-
gere toneelkunstenaars, die in Ton Lra
de enige toneelleider van belang zien
Ton Lutz bezag
het tableau de
la troupe van
tUn toekomstige
groep en bevond
dat te licht.
Daarin had hij
gelijk. Lutz ging
links en rechts
praten (men
fluistert dat hU
van het stich
tingsbestuur
carte blanche
had)
vormde om zich
heen een artistieke leiding. Naast hlj>d
kwamen daarin Henk Rigters, die n
teel In de leiding van de Nederland*
Comedie zit, Krijn ter Braak en Wlltwl
Bank. die allebei voor Studio werkec
Ter Braak en Bank behoren by de Ie-
vente Lutz-adepten; Henk Rigters'
trek by de Nederlandse Comedie had w
andere oorzaak: teleurstelling
twUfelachtlge gang van zaken by hl
Amsterdamse gezelschap
vreemd aan zUn geweest.
TON LUTZ
HENK RIGTERS
GUUS OSTER
Met Henk Rigters verdween ook tl]:
echtgenote Femke Boersma uit het tables:
van de Ned. Com. Zij volgt haar mar.
naar Ensemble. Verder verhulst op de
zelfde manier een reeks van voor
staande spelers bij de Ned. Com.
Ensemble: Petra Laseur, Jules Crotset
en André van den Heuvel. De geruchten
dat ook Nell Koppen, Wim van
Brink en zelfs Ank van der Moer
Ellen Vogel aouden meegaan, bleker
onjuist.
Ondertussen krflfl
Guus Oster, dlree
teur van de Ned
Com. ln de JU
stevig om zqn ore:
Enkele missers
artistiek gebied dn
gen daartoe
Vooral Anton Kov!
haas schreef in VrJ
Nederland 'n bUzon
der vinnig
waarin hy zo
veer het artistieke
failliet van het Am
sterdamse gezelschap
vaststelt En verder suggereert hy dal
Ton Lutz ln de toekomst wel
directeur over het vaste gezelschap van
de Stadsschouwburg ln Amsterdam
kunnen worden, of dat nou Nederland*
Comedie of Ensemble heet.
Dit alles was
niet zonder ge
volgen voor de
acteurs van En
semble, die door
hun brief aan
het stichtings
bestuur de zaak
aan het rollen
hadden ge
bracht. Er ont
staat grote on
gerustheid on
der hen. Som
migen vertrek
ken. bijv. Hen-
ny Orri en haar echtgenoot Theo Klinf
die terugkeren naar Theater. Andere:
voelen zich bedreigd, omdat Ton Lu'J
nieuwe mensen engageert, die ln h
werk vallen. Maar de bal rolt en h*
tableau heeft dringend vernieuwing nod:*
Guus Oster deelde intussen aan
journalist mee, dat hU uitkijkt i
antwoord van minister Klompé op d<
Ingediende plannen, die de Grote Drk
uit het slop moeten helpen. Daarvan
hangt Immers af of hy de opengeval)"1
plaatsen opnieuw moet bezetten of dal
hy met een kleiner tabelau kan wert"1
ln het volgend seizoen. Moet hy nieoa"
acteurs aannemen, waar haalt hy die dj=
vandaan? Van andere gezelschappen?
ls de enige mogeiykheld.
HENNY ORRI
