Smallenbroeken, Platteels
Scholtens en Jans(s)ens
De Kuypers,
Thennissen
ZE WAREN ER WEER IN GOUDEN WIEKEN:
NPD-CONGRES AANVAARDT
NATIONALISTISCH PROGRAM
VROEGERE NONNENKAPEL NU DOOP
PLAATS VOOR CHRISTEN-RADICALEN
Gevolgen
voor kabinet
de Jong
Scooter botst
op busje: dode
en zeven
gewonden
Den Haag kent zorg
van de kleinbedrijven
Burger moet
toch
voor
Yon Thadden weer voorzitter
Partijvlag
geïnspireerd
door
nazi s
Vietkong laat
3 Amerikaanse
sergeants vrij
zichzelf zorgen
Vaticaan zou
lidmaatschap
UNO overwegen
MAANDAG 13 NOVEMBER 1967
DE LEIDSE COURANT
(Van o
e parlementaire redactie)
)EN HAAG Een ogenblik dachten we in
Icheveningen vlakbij de Noordzee tussen
vier uur en zaterdagavond
een nonnetje te horen zingen. Maar
iee: het was mevrouw Van Huiten uit Am-
terdam, later afgelost door mevrouw Van
lerd uit Oegstgeest. Twee KVP-radicale
nevrouwen op een in hoofdzaak mannen-
ongres van vooral AR-jongeren, wat minder
;VP-radicalen en grote politici van beroep,
let nonnetje was er niet in dit Scheveningse
louden Wiekengebouw: de doopplaats van
le christen-radicalen 1967, de jongens, die
lun ARP, hun CHU en hun KVP eens flink
'ooruitstrevend willen maken.
Lang geleden, toen zij nog niet mochten weten
politiek, laat staan van radicale politiek,
>aden op dezelfde plaats de nonnetjes: ver-
orgsters van bejaarden en eenzamen. In hun
iapel kwamen nu op 10 en 11 november 1967
weehonderd zeer christen-radicale Nederlanders
>ijeen. Maar wel hetzelfde beeld als in de tijd
de zustertjes. Toen: zitten en opstaan na
iedere psalm, na ieder loflied, nu: zitten en
J opstaan na iedere wijziging, na ieder radicaal
programmapunt.
,Het bewijzen van barmhartigheid, het steunen
de zwakke, het beschermen van de ver-
irukté." Toen met neergeslagen oogleden, ver
sluierde haren en bedekte knieën. Nu met op-
igeheven hand, met permanent-wave in minirok
,of corduroybroek. Dezelfde christelijke idealen
met dezelfde ernst, dezelfde waardigheid, met
I bijna dezelfde sacrale woorden.
1 Op
over deze kwestie op te stellen. Voor- en tegen- erg gemakkelijk. Trouwens: hij kent
standers van dit langzamerhand berucht wor- die Kuijpers, Smallenbroeken. Scholtens, Theu-
dende stembusakkoord kunnen er voor zichzelf nissens, Jans(s)ens en Platteels. Met hun niet-
hel zijn geweest niets te mogen zeggen in dat
christen-radicale marathondebat. Hoewel ze ook
plezier hebben gehad bij een langdurige dis
cussie of een regeltje nou gewoon of vet gedrukt
in het program moest komen. En bijvoorbeeld
bij de opmerking van de Limburgse radicaal
Waltman, dat de Europese paragraaf „negatief.
om niet te zeggen negativistisch" is.
Maar goed. De kerstlichtjes brandden al in deze
vroegere nonnenkapel. Men zag er wat hippe
jongens en meisjes, maar de meeste congres
gangers liepen gewoon, alledaags
T-Neder-
alle kanten mee uit. Want zo staat in de ver- radicale vaders heeft hij al heel^ wat^^ix>lltieke )ancjs En gebruikten woorden, die iedereen al
klaring: „Met welke groeperingen deze nood- gevechten moeten leveren. Zou hij de
zakelijke samenwerking wordt nagestreefd, moet niet de baas kunnen?
ruimschoots voör de verkiezingen kenbaar ge- Twee keer werd hU kwaad. Mag hü? Een keer
maakt worden. Tevens moet worden aangegeven op de KVP-radicale Wassenaar
welk beleid de samenwerkende partijen in de van Eerd, die hem verweet als
komende regeringsperiode samen wensen te mening te uiten. De ruzie was in twee seconden
bijgelegd. „Zo, nu rollen we elkaar weer in de Maar
kent uit de Nederlandse politiek. Een beetje
studentikoos, een beetje wereldvreemd soms,
maar wel met de wil de zaak nu eindelijk eens
leraar drs. op z|jn k0p te zetten,
oorzltter een
r bleef het forse a
i de KVP-
Basis
Is dit een stembusakkoord? „Ja", juichten de armen en het punt is aanvaard", lachte de 5*? t j
voorstanders. „Nee", juichten de tegenstanders hooggeleerde voorzitter toen. De tweede keer °e - -üfi*
even hard. „Dit is een duidelijke voorkeur." lachte hij niet en werd hü echt boos op toe-
Vandaar dat enorme applaus, toen deze resolutie vallig weer een KVP-radicaal. Die ging figuur-
werd voorgelezen door de AR-spijtstemmer drs. iyk op de voorzlttersstoel zitten. „Mag ik mis-
D. Th. Kuiper, gesecondeerd door de KVP- schicn als voorzitter uitmaken wat er gebeurd",
radicale mr. E. Jurgens. Men zei na afloop, brieste daarop de overigens minzame senator
dat de juristenhand van mr. Jurgens met deze professor.
verklaring wel erg gelukkig gestuurd was. Maar daarmee was het echte vuur wel gedoofd.
„Nou, nou. wat was dit een verdraagzaam wat oudere. grijze radicaal, getooid met
congres", riep kort na afloop de zwartbesnorde ^W-speldje, probeerde het
nieuw-linkser André van der Louw. „Jullie Zl}n methoden om een „congres te versieren-
waren toch wel büzonder lief voor elkaar. Ik
heb uren lang zitten wachten op een wilde ™en reageerde niet.
jongen, die de boel eens lekker aan de gang Y°°r d,e vele politici - Bogaers, Cals, Den Uyl.
kon brengen. Nette jongens, jullie christen- Schmelzer, Biesheuvel enz. enz. moet het een
radicalen." r «HMHcrww- wmwmhms.1
dat de groep Cals-Bogaers was los staat
van deze in een Amsterdamse hotelbar geboren
en in een oud Schevenings nonnenklooster ge
doopte christen-radicale groep?
Een Jonge radicaal zei na afloop: „Later als ze
een baard hebben denken ze hieraan nog wei-
eens terug. Zo van: toch wel een lollige tijd."
paar keer. Maar En dr. M. van Huiten, secretaris van het con-
diuuc zi^n me,hoden om een „congres te versieren" «res: ..Over twintig jaar ben ik waarschijnlijk
"elkaar"'"ik zÜn schijnbaar ook al te behoudend geworden, ook wel conservatief". Maar dat kwam eruit,
jtoen hij er non-stop bijna 2 uur op had zitten.
En zoiets houdt zelfs de meest idealistische ra
dicaal niet vol.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De hervorming van de
confessionele partijen nog voor 1971
moet, aldus sommige A.R.-christen-
radicalen, gevolgen hebben voor het
kabinet-De Jong. Wanneer de A.R., de
C.H.U. en de K.V.P. de Ideeën van de
christen-radicalen overnemen nog
voor de volgende verkiezingen, dan
kunnen ze niet meer achter het rege
ringsprogram blijven staan, aldus de
A.R.-radicaal drs. D. J. Kuiper, lid
van de commissie van negen, die ln
mei van dit jaar het christen-radlca-
lisme tot leven bracht.
Op het congres te Scheveningen Is
deze kwestie niet ter sprake gekomen.
Drs. Kuiper kwam met deze opvat
ting achteraf na een beoordeling van
de congresresultaten en na langdurige
vraaggesprekken met zijn ondervra
gers.
Een klein aantal van zijn geestver
wanten steunt deze opvatting, maar
de meesten zijn ervan overtuigd, dat
over de hervorming van de drie par
tijen tot een vooruitstrevende politiek
en de aanpassing van de bestaande
partijprogramma's aan hun program
nog een langdurig overleg noodzake-
lijk is.
weinig gesproken over het buiten toe op
Want juist deze kwestie is er de oorzaak van,
dat de christen-radicalen het in eigen kring nog
niet eens zün geworden over de basis, waarop
politiek gebouwd moet worden. Naar doet
werd echter BI
christendom als bron voor de politieke inspiratie, ment, dat wel,
Alleen oud-minister Bogaers legde er bij de
opening zeer nadrukkelijk de klemtoon op. En
ook professor De Gaay Fortman zaterdagavond
zijn slotwoord: „De christelijke inspiratie Meningsverschillen ook
komt niet uit jezelf. Die moet je geschonken
worden, als je luistert naar Hem, Die het al een gegarandeerde keuze met program
bestuurt." Het kwam ook nog even ter sprake maken met welke partij men per se wil regeren,
de sectievergaderingen van het congres, toen „Geen bindende afspraak", hield een groot aan-
:n zich waagde aan theologische beschou- tal aan'
wingen over christendom, evangelisch radica- Met ee
lisme en over de uitleg van de bijbel. Met zwaren.
zachte maar besliste opmerkingen wisten de komen
Overigens zag deze radicale socialist, met wie
de PvdA al heel wat te stellen heeft gehad en
nog krijgt, nogal wat punten van overeenkomst
met zijn groep. Bijvoorbeeld de erkenning van
Oost-Duitsland en van de revolutionaire be
wegingen, die hun land willen bevrijden. „Zoiets
e hart goed", knikte hij goedkeu
algemeen christelük funda- rend. „En dat nog wel in deze confessionele
intern bleek een aantal kring."
Ook D '66 glimlachte en bloc erg vriendelijk.
„Waarom eigenlijk al die drukte hier. Het
christen-radicale program vindt ie voor een
de voor velen groot deel bij ons terug. Waarom dan toch af-
vóór de verkiezingen al zonderlijk. Wij hebben de organisatie al en de
partij en de Kamerzetels. Uitnodigingen genoeg
dus voor vele christen-radicale jongeren, die ook
zaterdagavond nog niet tevreden waren,
ezigen in de verschillende secties vol. Prof. De Gaay Fortman jaren geleden op de
i aantal duidelijk geformuleerde be- Veluwe van zijn fiets gesleurd door een konink-
Juristen moesten er later aan te pas lijke koerier om in de politiek te gaan had
sm een nogal vrijblijvende resolutie het met al die verdraagzaamheid als voorzitter
Maar het christen-radicale gezicht is er nu.
Nog wel wat jong, met nog steeds de huid
smetjes van de jeugd erbij natuurlijk. Wat dan
nog. De confessionele partijen hebben in ieder
geval nu weer iets gekregen om naar toe te
werken. Straks, nadat de verst
zijn en wanneer de jeugd v
radicalisme was meer mannelijker politieke
trekken heeft gekregen, zal men elkaar wel weer
de hand schudden.
Tenzij toch voorop blijft staan, dat men ook in
Nederland naar de scheiding der geesten moet.
Maar wat moet men dan aan met een radicale
kreet van zaterdagmorgen 11 november 1967:
„Nu stellen wc allemaal wel mooie eisen, dat
doen alle idealistische clubs. Maar er moet ook
LEEK (A.N.P.) Op precies dezelfde
plaats op rüksweg 43. die volgens de
politie ter plaatse zeer gevaarlijk Is. had-
wonden geheeld i deQ du weeke|nde twee dodelüke onge-
- het christen- lukken „iaat,. Naast twee doden vielen
geld voor zijn. Wat i
van het andere af."
Hebben we dat niet c
uit andere monden, i
Wim Sonneveld j
i het
i zeggen: „Wat moet je dan".
HANNOVER (AP) Velen van de 1.400 afgevaardigden naar het derde
jaarcongres van de Nationaal-Democratische Partij Duitsland konden hun
ontroering niet bedwingen, toen zij aan het slot van het congres staande
het „Deutschland, Deutschland über alles" zongen. Het lied werd ingezet
nadat de nieuw gekozen voorzitter, Adolf von Thadden, had laten weten,
dat de partij in 1969 haar intrede in de Bondsdag zal doen. Hij sprak de
verwachting uit, dat de NPD de Vrije Democraten zal verdringen als op
twee na de grootste partij.
Het driedaagse congres, waarop een
sterk nationalistisch programma werd
goedgekeurd, had, naar Von Thadden
verklaarde, „aangetoond, dat de groei
van deze jonge partij niet langer kan
worden tegengehouden".
Terzijde van het podium stonden twee
gTote rode vlaggen, die aan de nazi-
banier deden denken. Op de plaats waar
de nazi's een hakenkruis ln een cirkel
hadden, hebben de neonazi's een krans
mot de letters N.P.D.
Het partijprogramma dringt aan op
een sterke verenigde Duitse nationale
■taat met een sterk leger „een illu-
«tratle van een nieuwe orde ln de
politiek", zo verklaarde Von Thadden,
die met overgrote meerderheid van
•temmen tot voorzitter was gekozen. Hij
keerde zich tegen het gebrek aan
vaderlandsliefde ln het huidige West-
Oultsland en vroeg de Duitse jeugd
nationaal idealisme bij te brerjgen.
De partij eist de terugtrekking van
alle buitenlandse troepen van Duitse
grond en herstel van de Duitse een- i
heid zonder dat vroegere Duitse gebieden j
in het Oosten worden opgegeven.
Doodstraf
Het accent dat het congres op de jeugd
legde, bleek ook uit de keuze van de
partij om een 24-jarige vrouw de nieuwe
programmapunten te laten voorlezen. Zij
kreeg het grootste applaus voor de I
zinsnede: „Decennia lang gaat de Duitse
politiek reeds mank door de bereid
willigheid om de collectieve schuld (voor
de tweede wereldoorlog) op zich te
nemen. De N.P.D. verafschuwt massa- I
moorden en oorlogsmisdaden te allen I
tijde en door alle mensen, wy wijzen
met beslistheid de bewering van de
hand, dat Duitsland alléén de schuld
aan de wereldoorlog draagt".
Ondanks de bezwaren van Von
Thadden nam het congres gisteravond
met 654 tegen 619 stemmen een voor
stel aan om ln het partijprogramma de
wederinvoering van de doodstraf en de
castrering van seksuele misdadigers op
te nemen. Gisteren deelde bij mee, dat
een commissie van vijf leden beslist
had, dat de noodzakelijke absolute meer
derheid voor dit voorstel ontbrak omdat
Koningin Juliana heeft de vroegere
voorzitter van de EEG-commissie,
prof. dr. W. Hallstein, de hoogste
onderscheiding van het koninkrijk
der Nederlanden toegekend. Uit
handen van minister Luns ontving
de heer Hallstein zaterdag de
versierselen behorend hi; het
grootkruis in de Orde van de
Nederlandse Leeuw. De plechtig
heid had plaats in de Ridderzaal
tijdens de jubileumbijeenkomst
van de Europese Beweging in
Nederland. Bij die gelegenheid
loofde minister Luns professor
Hallstein voor het vele werk in
het belang van Europa gedaan. Op
de foto: minister Luns. geflan
keerd door professor Hallstein
(links) en Lord Chalfont (rechts),
vertelt, tijdens een wat minder
formeel moment van de bijeen
komst, kennelijk een van zijn
gerenommeerde grapjes.
UTRECHT. (A.NJ.). De staats
secretaris van Economische Zaken, drs.
L. J, M. van Son. heeft ln de bonds
vergadering van het Nederlands katholiek
ondernemersverbond meegedeeld, dat het
kabinet en htjzeif een open oog hebben
voor de problemen, waarvoor het midden-
en kleinbedrijf zich gesteld zien. Het
kabinet ls bereid de helpende hand te
bieden waar dit nuttig en wenselijk Is,
maar de overheid vraagt, wel begrip voor
het feit dat „Den Haag" geen ilzer met
handen kan breken.
Ook de mogelijkheden van een regering
om het spel van de maatschappelijke
krachten te beïnvloeden zijn beperkt. De
scheidsrechter kan een vTlje trap toeken
nen. maar zelf geen goal maken. Het
goals maken zal door de ondernemers zelf
moeten gebeuren.
Gezien de Ingewikkeldheid van de pro
blemen ls wel een samenwerking met de
overheid op velerlei gebied strikt noodza
kelijk. aldus staatssecretaris Van Son.
Zijnerzijds ls die goede samenwerking
met de organisaties van ondernemers in
het midden- en kleinbedrijf voorwaarde
om zijn huidige functie naar behoren te
kunnen vervullen.
De staatssecretaris merkte ln zijn toe
spraak op. dat het kabinet vol zorg ls
over het hoge niveau van de belastingen,
vooral in de sfeer van de directe belas
tingen. Anderzijds stelt het leefbaar hou
den van onze hoogontwikkelde samenle
ving van twaalf miljoen mensen bijzon-
der hoge eisen aan de overheidsfinanciën.
Bovendien zou niemand meer afstand wil
doen van het geheel van sociale zeker
heid. al zal men over details ervan van
mening verschillen.
De heer Van Son voegde eraan toe,
dat hij niet behoort tot degenen die van
mening zijn dat daarom de gedachte aan
belastingverlaging uit den boze is. „Maar
zolang we nog verplicht zijn Inkomsten
belasting te heffen van Inkomens, die
duizenden guldens liggen beneden wat
men het sociale minimum noemt en zo
lang er vooral rond de grens van de In
komstenbelasting zich een benauwende
opstapeling van lasten voordoet, ben ik
mening dat we er nog niet ln ge
slaagd zijn tot een rechtvaardige verde
ling van lasten te komen". De staatsse
cretaris acht het logisch in dit opzicht
ook te denken aan het totaal van de pre-
nles voor de sociale verzekeringen.
De staatssecretaris zei voort-, dat nu
•n ln de toekomst de situatie dezelfde zal
zijn als ln het verleden: de overheid
kar: de burger weliswaar hulp en stpun
geven, zorgen voor zoveel mogelijk gelijke
kansen, maar de burger blijft ln overgrote
mate afhankelijk van eigen Inspanning.
r zeven gewonden.
Bij een botsing tussen een personen-
busje en een scooter werd de duo-
passagiere van de scooter, de 39-jarig®
mevrouw T. R. van der Wal—Woldrlng.
zo ernstig gewond, dat zij kort daarna
overleed. Zeven inzittenden van het busje
werden met verwondingen naar zieken
huizen vervoerd. Kort tevoren overleed
ter plaatse de 75-jarige M. Kuyper. die
bij het oversteken door een personenauto
was aangereden.
DEN BOSCH Bij een botsing tussen
twee auto's kwam de 53-jarige H. Sluiter
om het leven.
EINDHOVEN Een auto, die bij een
botsing was betrokken, reed op de llnker-
weghelft in op twee fietsende kinderen.
Eén van hen, het negenjarige jongentje
P. Pijnenburg, overleed In het ziekenhuis.
WESTZAAN Terwijl hij met zijn
fiets de weg overstak, werd de 77-jarige
K. Boekei uit Assendelft aangereden door
een personenauto. Hij raakte dodelijk ge-
HAARLEM Een frontale autobotsing
kostte het leven van de 33-Jarige J.
Hogervorst.
HELLEVOETSLUIS. De 21-Jarige R
Bekker uit Rotterdam verdronk toen de
auto, waarin hij zat uit de bocht vloog
en een sloot inreed.
GELEEN. Een personenauto met
vier onderwijzers kwam in botsing met
een andere wagen. Eén van hen, de
39-jarige P. Streutjens, werd uit de
wagen geslingerd. Hij was vrijwel op
slag dood.
BORCULO. De 16-jarige G J. Wan-
nink uit Gelzelaar kwam om het leven
toen de wagen waarin hij zat tegen een
boom botste.
ELST. De 41-jarlge T. H. Aalber»
kwam om, toen zijn auto uit de bocht
vloog en ln een sloot terechtkwam.
I,oon voor „recht"
MOSKOU (AP) Rechter Lev. N.
Smirnov, die de echrljvera Andrei
Sinyavski en Joeli Daniel tot reap, ze
ven en vijf Jaar dwangarbeid heeft ver
oordeeld, heeft de orde van Lenln, een
van de hoogste Sovjetonderecheidingen
ontvangen. Ze werd hem verleend we
gens ..verdiensten voor de versterking
van het socialistische rechtsbestel."
122 afgevaardigden zich van stemming
hadden onthouden en zeven stemmen
ongeldig waren verklaard. Zaterdag
avond had Von Thadden gewaarschuwd
dat aanneming van het voorstel een
ongunstige Invloed zou hebben op het
beeld, dat men zich ln het buitenland
van de partij vormt.
NEW YORK (AP) Drie Amerikaan-
krijgsgevangenschui
tuig uit Cambodja
roet in de Libanon.
Het toestel was in Praag verwacht,
maar volgens de Tsjechische maatschap
pij was het ln Beiroet geland. De Ame
rican Broadcasting Company meldt dat
de drie mannen ln Beiroet rusten en me
disch worden onderzocht. De Amerikaan
se ambassade ln Beiroet zal ervoor zor
gen, dat zij naar de Verenigde Staten te
rugkeren.
ln Phnom Penh. de hoofdstad van
Cambodja, waren de mannen van het
nationale bevrijdingsfront (Vietkong)
ontvangen door Thomas Hayden, een
Amerikaanse vertegenwoordiger van het
vredescomlté. Een van de drie mannen
Is alek. Hij lijdt aan dysenterie.
VATICAANSTAD (AP) Een Vati
caans functionaris heeft er op gezin
speeld, dat Paus Paulus wellicht het lid-
maatschappij van de UNO voor de Heili
ge Stoel zal uanvragen. ln een gesprek
met journalisten zei mgr. Ernesto Gal-
Vietkong uit I Una van het staatssecretariaat: „In be-
zijn vrijgelaten, I ginsel belet niets, dat de Heilige Stoel
i Tsjechisch vlieg- 1 als lid aan de werkzaamheden van de
rtrokken naar Bel- UNO deelneemt".
Hoewel mgr. Gallina erbij zei, dat het
hier een zuiver persoonlijke mening be
trof, werd zijn uitspraak onmiddellijk
opgevat als een proefballon.
In dit verband wees mgr. Gallina er
op, dat de Heiige Stoel al actief steun
verleent aan UNO-organisatles als het
internationale bureau ter bevordering
van het vreedzaam gebruik van atoom
energie en de commissie voor de vluch
telingen. Ook heeft het Vaticaan sinds
april 1964 een waarnemer bij het hoofd
kwartier van de UNO. De Paus heeft
herhaaldelijk verklaard dat de UNO de
steun van heel de wereld verdient en
onderhoudt nauws betrekkingen met de
secretaris-generaal Os Thant.
Kapitein W. Plantinga (Bij uan het door Nigeria in beslag genomen
Nederlandse tchip Jozina, vierd zaterdag met ern getraliede wagen naar
het gereohtsgebouw ln Lagos gebracht. Hi) staat samen met andere
opvarenden van de Jozina terecht op beschuldiging van onwettig wapenbezit
Nadat de aanklacht was voorgelezen, werd het proces tot vandaag verdaagd
