miljoenendans
om
randstadrecreatie
OP EEN KLUIT: GOED VOOR U
Hè Hè, IK ZIT
PLANNEN
GENOEG
MAAR GEEN
GELD
Op toeristische hoogtijdagen wordt het Nationaal
Park De Kennemerduinen bezocht door 20.000
mensen. Allemaal natuurvriendinnen en -vrienden? wandelaars
Nou, vergeet dat maar. 99 procent strijkt amechtig komen
vlak achter de ingang neer en vindt het verder
welletjes. Luchtbed opblazen, koffie uit de
thermosfles, krantje bij de hand, dat is alles, wat
hun luie hartje begeert. Directeur Roderkerk heeft
enige keren steekproeven laten nemen en aan de
hand daarvan geconstateerd, dat het aantal echte
personen, die naar zijn lustoord
de natuur te genieten, bijzonder
gering is. „Als je op een warme zomerdag de
eenzaamheid zoekt", zegt hij, „dan moet je hier
komen. Je ziet dan in de buurt van de ingangen
duizenden mensen als mieren bij elkaar, maar
tweehonderd meter verder kun je wandelen zonder
een sterveling te ontmoeten. Wij krijgen in ons park
per jaar 600.000 bezoekers. Als het allemaal
natuurvrienden waren, zouden de duinen hier
binnen de kortste keren één grote puinhoop zijn.
Het is daarom een groot geluk, dat de doorsnee
recreant blij is, als hij met duizend mensen om
zich heen zijn natje het water en zijn droogje
het zand heeft. Recreatie en natuurbehoud
kun je alleen maar onder één noemer brengen, als
je uitgaat van een sterke concentratie. Het is beter
om een paar hectaren op te offeren, dan je hele
park te laten vernielen".
0RICHIDEE MEE?
NEE!
WEGWIJS
BESLUIT
de
Drie jaar geleden stonden
vijf zeldzame orchideeën i
Kennemerduinen. Het klinkt
als het begin van een veel
belovend sprookje. Maar he
laas, het vervolg heeft meer
weg van een tragi-komedie
Op zekere dag kwam er een
groep ernstige natuurvorsers
op excursie, mannen met bo
taniseertrommels en een
open oog voor al wat leeft en
groeit en hen altijd weer
boeit (Fop, daar ga je). Tij
dens de wandeling door het
reservaat werd ook aandacht
gevraagd voor de vijf orchi
deeën, die eenzaam in een
duinpan stonden. De liefheb
bers smakten even met de
tong en vervolgden daarna
weer hun ontdekkingsreis. De
volgende dag ontdekte één
der opzichters, dat de nijvere
twijgensprokkelaars als dank
voor het aangenaan verpozen
de orchideeën met wortels en
al uit de duinpan hadden ge
schept en vijf ordelijke gaten
hadden achtergelaten. Het
waren stuk voor stuk leden
van een gerenommeerde,
stokoude vereniging.
Van je natuurvrienden moet
je het hebben.
Brielse Maas-
West
WAAR ZIJN DE
MEEUWEN
GEBLEEUWEN?
In datzelfde nationale park
de Kennemerduinen (gaat
dat zien, gaat dat zien) kijken
de beheerders sinds kort te
gen een levensgroot probleem
aan: via allerlei smakelijke
borden en grimmige prikkel
draadversperringen heeft
men de bezoekers eindelijk
zover gekregen, dat ze zich
zelf niet meer in het grote
vogelmeer te water laten:
een overwinning op de rebel
lerende Homo Sapiens, die
terecht als een wapenfeit de
geschiedenis in zal gaan.
De pijn is nu alleen nog, dat
de vogels hun eigen water
domein links (van u uit gezien
rechts) laten liggen en het
voor bezoekers gereserveerde
spartelmeer hebben gean
nexeerd. Gevolg: huilende
kinderen, die door een meeuw
achterna worden gezeten en
een ernstige vervuiling van
het water, want weet zo'n
vogel veel van ophouden.
Sinds kort probeert men dit
probleem uit de duinwereld
te helpen door de meeuwen
bij hun volle maaltijd een
slaapmiddel in te geven. De
dieren worden daarna in hun
trance naar de andere kant
van het reservaat gebracht.
En nou maar hopen, dat ze
daar ten meeuwigen dage
blijven.
ZO DE WIND
WAAIT, WAAIT
MIJN PLAN
Het recreatieoord „Brielse
Maas", met pijn en moeite
van de voortwoekerende splijt
zwam Europoort afgesneden,
ligt letterlijk onder de dichte
rook van onze beschaving.
Staande op de dijk kun je het
woud van mammoetschoorste
nen met het blootste oog
reeds zien. Een bezwaar voor
de 40.000 dagjesmensen, die
hier volgens de planologen
kunnen uithijgen? „Weineen",
zegt hoofdingenieur Den Duik
van Provinciale Waterstaat,
„de wind waait het altijd de
andere kant op". Hij kijkt
zegevierend de kring rond.
Over zulke futiliteiten wenst
hij zich nauwelijks meer op
(Van een onzer
verslaggevers)
RANDSTAD HOL
LAND Daat staat
hij. De randstad
recreant. Begenadig
de sterveling, die
het voorrecht heeft
om met miljoenen
mensen op één kluit
te mogen leven. Zijn
horizon is een flat,
een school, een
kantoor, zijn vrije
natuur een gemeen
schappelijke tuin, die
volgens artikel 26
van het Wetboek van
Strafrecht niet be
treden mag worden.
Misbruik wordt ge
straft.
Hu is nu nog met zes miljoen lotge
noten. Zes miljoen bofferds. In het
jaar 2000 zullen het er tien miljoen
zijn. Dat zeggen de prognoses en hij
wil de mensen, die ze gemaakt heb
ben, niet voor de kop stoten. Allemaal
nog een eindje inschikken, een etage
hoger gaan wonen, een kamer min
der en dan gaat het best. De gemeen
schappelijke tuin is tegen die tijd
allang parkeerplaats geworden, maar
ook dat is geen doodwond, want eer
lijk: hoe vaak keek hij zou eigenlijk
naar buiten? Er zijn nu elke dag
zeven programma's op de televisie.
Een mens kan nu eenmaal niet alles
hebben.
Kouwe drukte
De randstadrecreant. Elke dag op en
neer tussen huis en kantoor, tussen
warm eten en kouwe drukte. Hij
wordt omringd door planologen en ste
debouwkundigen, die nauwkeurig bere
kenen, onder welke minimumomstan
digheden hij zich nog gelukkig moet
voelen. De statistici tappen hem
voortdurend af, de enquêteurs besprin
gen hem, als hij net onder een struik
zijn brood wil opeten.
..Waarom zit u daar?". „Waarom rit
i( niet verderop?". „Waarom zit u
eigenlijk?". „Bent u moe, ofgepljgerd,
doodop?". Eet u de patat zonder of
met mayonaise?", „Zou u verderop
willen gaan zitten, als de planoloog
iets leuks verzint, als de bosbouwdes-
kundige wat loofhout plant, als de ge
meente er een picknlckbank plaatst
„Bent u niet blij, dat er overal tussen
de varens asemmers staan, waar u
uw peuk in kunt gooien, dat er overal
borden staan, want u zou eens kunnen
verdwalen in uw recreatieterrein. Het
is een hele lap hoor. Toch gauw 400
hectaren."
Benen intrekken
Daar gaat le. De randstadrecrerant
De vijfdaagse werkweek zit er weer
op. Straks is hij na drie dagen al
klaar, kan hij nog eerder naar de han
dige papierbakken, de functionele klim-
hekken, de propere verpozingsweiden.
Allemaal de benen in trekken en dan
is er volop plaats voor de 20.000 dag
jesmensen, waarin het rapport van
1965 heeft voorzien.
Anno 2000 zullen alle plannen, die nu
in de nota's en rapporten liggen op
gebaard, genoegzaam groen zijn uit-
geslagen. Dé Hollandse duinkust, de
Utrechtse heuvelrug, het gebied van de
W
WVWVWSA/WNO^/WW/>^A/^^V^V^^WVWWWW«/W\/WWWVWlWWV/W\A/>/\/*
Bij wijze van proef heeft de
ANWB speciale wegwijzers
geplaatst rondom het recreatie
gebied De Brielse Maas. Het
verkeer wordt door middel van
deze wit-blauwe borden attent,
gemaakt op de toegangswegen
naar de diverse terreinen,
waarbij een onderscheid is
gemaakt tussen het westelijke
en oostelijke deel van de Brielse
Maas. In totaal zijn 34 aan
duidingen geplaatst.
„Het is natuurlijk prachtig, als wij
zorgen voor de mensen van het
jaar 2000, maar wij moeten vooral
ook denken aan de mens van NU.
Daarom is het beslist noodzakelijk,
dat alles, wat in de randstad nog
enigermate voor recreatie geschikt is.
binnen de kortste keren beschermd
wordt". Aldus mevrouw Chr. A. de
Ruyter-de .leeuw, de Zuid
hollandse gedeputeerde, die zoveel
groen door haar beleid doet. Zij pleit
voor een planning, die is afgestemd
op de behoefte van de bevolking
en voldoet aan de eisen, die seizoen
en klimaat met ijzeren hand in
Nederland stellen. Gebieden voor
dagrecreatie mogen volgens haar
niet verder dan op een half tot
één uur verplaatsingstijd van de
drukke woongebieden liggen. Onderzoekingen hebben uit
gewezen, dat 51 procent van onze bevolking voor zijn
„weekend-uitje" niet verder wenst te trekken dan dertig
kilometer. Vijfentwintig procent vond tien kilometer al
welletje*) en haakte op dat puné zuchtend af.
RUIKER VAN
BURGEMEESTER
De Kennemerduinen heeft
drie notoire vijanden: de
Hoogovens, het circuit in
Zondvoort en de vuilnisbelt
van de gemeente Bloemen-
daal. Van die drie is de Hoog
ovens de minst lastige.
Meestal waait de wind de
andere kant op en krijgt Wijk
aan Zee de volle laag. Met
het circuit ligt het anders.
Directeur Roderkerk: „Op
dagen, dat er races worden
gehouden, kan ik aan de
noordzijde van het park
woord voor woord de uitsla
gen verstaan. Dat Is nog al
tijd een afstand van zes kilo
meter. Als ze starten, vliegen
honderden vogels in paniek
weg. Het is een vervelende,
ongezonde situatie. De meeste
last hebben we echter van
de vuilnisbelt, die de gemeen
te Bloemendaal zonder enig
overleg vóór onze ingang
heeft gedeponeerd. Tegen al
le voorschriften in brandt dat
ding om de haverklap en dan
zijn er hele stukken duin.
waar je met goed fatsoen
niet meer kunt wandelen.
Die ondragelijke stank heeft
inmiddels ook een aantal
zeldzame vogelsoorten uit
onze duinen verjaagd. In een
land, waar zo gewoekerd
moet worden met de recrea
tieruimte, zou je een derge
lijk onbegrip van overheids-
xijda nauwelijks verwachten
grote rivieren *n het meren- en plas-
sengebled daartussen tullen tegen die
tijd de dagjesmensen met miljoenen
tepelij/c opslokken. Misschien zijn dan
ook de twaalf landelijke longen rond
om onze grote steden gereed om het
zoekende volk op te vangen. Elk ele
ment krijgt het formaat van het Am
sterdamse Bos. Dat rijn minimum 900
hectaren (ofwel achtmaal het Zuider
park in Den Haag, driemaal het Kro-
lingse Bos In Rotterdam).
De kosten van elk „element" bedragen
nu 100 miljoen gulden. In heel Neder»
land moeten er zo 28 komen. Dat Ia
een schadepostje van rond drie mil
jard gulden. (Moeder, kun Je me eren
een tientje lenen?). Dat betekent ook,
dat nu reeds elk jaar 90 miljoen gul
den ln deze „elementen" moet wor
den geïnvesteerd, wil de randstad-
Op pupier is het allemaal gauw becij
ferd, maar de praktische uitvoering
hobbelt er tot nog toe ln de besemwa-
gen achteraan. De planologen altten
tot aan hun huig vol plannen, de Ruim
telijke Ordëdlenaren zijn tot offeren
bereid, maar het enige, wat ontbreekt
Is kapitaal. (Hè, wat Is dat nou
jammer!).
Vlees is zwak
Hert ministerie van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Werk heeft op de
begroting van 1967 voor openluchtre
creatie een bedrag van 16 miljoen
gulden uitgetrokken. Als zakcentje
voor 'n fabrieksdirecteur misschien
aantrekkelijk, maar de planoloog kan
er geen groene veer mee wegblazen.
Hij heeft alleen voor 'n object als 't
Spnarwouderboa 300 miljoen gulden
nodig. Hij moet nu grond aankopen
om straks zijn plan te kunnen uitvoe
ren. Straks zullen 1 miljoen Amster
dammers aangewezen zijn op hert
kunst-matig aangelegde boe, dat hij vm
in zijn rapport vermeldt. De wil la
onveranderlijk sterk, maar het finan
ciële vlees la zwak. De schatkist la
leeg. En het papier blijft g
Dagrecreatie
Een tussentijdse Inventarisatie leert
dit: de randstadrecreant heeft mo
menteel de beschikking over het
Noordhollands Duinreservaat, De
Kennemerduinen, de Brielse Maas,
de Oude Maas, de stranden en mond
jesmaat de polders. Daar wordt ln
de toekomst nog het Oosterdulnse
Meer bij Noordwljkerhout aan toege
voegd. Dan Is er nog een ulrtwljkmo-
gelijkheid ln oostelijke richting, waar
de Utrechtse Heuvelrug rnison van
880.000 gulden geschikt la gemaakt
voor dagrecreatie.
Reine Luft
Voor de randstadrecreant blijft het
dus dringen. Ala hlj op een zomerse
dag na een slopende worsteling over
afgestampte wegen eindelijk een rus
tiek plekje heeft gevonden, ligt er al
een Dult.sc familie collectief naar
„reine luft" te happen. „Bltte, Verael-
hung, mag de randstadrecreant er
ook noaat komen liggen?".
Misschien is het nop het beste, als
hij rustig in bed blijft, totdat die drie
miljard gulden er zijn.
In afwachting van dat stralend mo
ment kan hij dan rustig met de pla
nologen onder zeil gaan.
Of dacht u, dat de planologen werke
lijk het moment zullen beleven, dat
hun rapporten werkelijkheid worden?
Hadden ze gedroomd.
