LAND IN OORLOG RUST IN HANOI Een jaar Vorster in Zuid-Afrika RASPOETIN in Ned. politiek Personeelsbestand Philips weer stabiel Geen toename moorden en zedendelicten Als ik ze kan pakken, ik zal het niet laten Schijnvertoon bedreigt de K.V.P. DE LEIDSE COURANT Schrille tegenstelling in Noord-Vietnam Bevolking opgewekt ondanks „V.S.-terreur" Het ia een merkwaardige sensatie om, gezeten ta het vliegtuig van de Internationale Controle (bmmissie dat de verbinding tussen Hanoi en de Westerse wereld onderhoudt, 's avonds Boven de helder verlichte stad Hanoi te cirkelen om daarna te landen op het vliegveld even buiten de stad als ware het een gewone stad in vredestijd. Zijn de verhalen over deze oorlog dan overdreven of Is Hanoi een oase in een woestijn van gebormbardeerd Noord- Vietnam? Het la moeilijk zich hiervan uit eigen waarneming •en beeld te vormen. Mijn reis naar Hanoi, op uit nodiging van het Vietnamese Vredescomlté, een •oort regeringsinstantie, Btelde mij niet in de gelegenheid om vrij overal te gaan en te staan waar, en te filmen wat ik maar wilde. Op zich zelf is dat voor een land in oorlog niets bijzonders: Je kimt immers nooit helemaal zeker weten of er zich onder je gasten niet 100% loyale personen bevinden. De Vietnamezen zijn bijzonder voor zichtig personen uit het buitenland toe te laten en er zijn er dan ook, afgezien van het ongeregelde ambassade- en consulatenpersoneel, maar enkele tientallen tegelijk. Elk van deze gasten heeft zijn eigen begeleider(s), sommigen, zoals ik, een eigen auto (een Wolga) met chauffeur. Het programma van de verschillende gasten ver toont een aantal vaste punten, zoals een bezoek aan het museum van de revolutie, de tentoon stelling van Amerikaans wapentuig en chemische strijdmiddelen en een uiteenzetting over de me thoden en gevolgen van de Amerikaanse bombar dementen op Noord-Vietnam. Daarnaast is er variatie. Zo konden twee Engelse vakbondsbe stuurders, die ik in het hotel voor buitenlandse gasten ontmoette, wel een tocht per auto buiten Hanoi maken, waarvan zij zeer onder de indruk van de grenzeloze verwoestingen van praktisch elk dorp, terugkeerden. Mijn programma echter hield mij ln de binnenstad van Hanoi voor diverse contacten met parlementsleden, departementen en zelfs een persoonlijk gesprek van ongeveer een uur met de minister-president Pham Van Dong. Het bleek dat zij speciaal voor mijn veilig heid zeer bezorgd waren vanwege mijn politieke functie als parlementslid van Nederland en mij daarom niet wilden blootstellen aan de gevaren bulten Hanoi. Dit Illustreert tevens de merkwaardigheid van deze noolt-officieel-verklaarde oorlog. Praktisch het gehele land wordt, naar ik van mijn Engelse vrienden en ook van andere gasten in ons hotel hoorde op grond van hun waarnemingen, syste matisch gebombardeerd. Een Noordvietnamese rooms-katholieke geestelijke, tevens parlements lid, vertelde mij, dat 200 katholieke kerken door bommen zijn vernield. Bij hoog water worden de 0TT0 BOETES OVER NOORD-VIETNAM Het lid van de Eerste Kamer voor de PSP. de heer Otto Boetes uit Heiloo, heeft voor ons blad een artikel geschreven met indruk ken van sljn bezoek aan Noord-Vietnam. De politieke overtuiging van de heer Boetes is omdat het hier gaat om een enorm interna tionaal probleem. De opvatting leggen wij graag voor aan het kritische oordeel van de (Red.) dijken gebombardeerd, bij laag water de stuw dammen. Kortom, het is een totale oorlog, die zich, eenzijdig, boven Noord-Vietnam afspeelt, waarbij zelfs de ziekenhuizen niet worden verge ten. En daartegenover heerst er betrekkelijk rust in Hanoi, waar de buitenlandse vertegenwoordi gingen zijn gevestigd en ook in Haiphong, waar vele buitenlandse schepen in de haven liggen. Toch houden de Noordvietnamezen er rekening mee, dat elk ogenblik een verdere escalatie (ver heviging) van de oorlog kan plaats vinden, waar bij dan met name het systematisch bombarderen van Hanoi zou kunnen behoren. Vele mensen, vooral kinderen zijn, naar men mij meedeelde uit voorzorg uit Hanoi geëvacueerd, een mededeling die ik niet erg geloofwaardig vond, omdat ik ten eerste zeer veel kinderen in Hanoi zag (school vakantie) en ten tweede, omdat het mij buiten Hanoi heel wat gevaarlijker lijkt dan in Hanoi zelf. Wel is duidelijk, dat Hanoi bijzonder goed be schermd wordt. Voor heel Vietnam is dat een onmogelijke taak. Ik zag talrijke luchtafweerbat- terijen op gebouwen, in parken, enz. Ook schijnen er Mig-jachtvliegtuigen rondom Hanoi te zijn, maar ik heb ze niet gezien. Afgezien van de eerste paar dagen van mijn week verblijf in Hanoi, waarin helemaal niets gebeurde, moesten we de laatste vier dagen geregeld in de schuilkelder (soms wel 6 keer per dag). Maar het alarm wordt zo vroeg gegeven, nl. wanneer er vliegtuigen 50 km van Hanoi zijn, dat het meestal niet kwam tot het gebruik van de lpchtafweerbatterijen. De be volking van Hanoi gedraagt zich hierbij heel rustig, sommigen gaan niet eens in de schuilkel ders, die in ruime mate overal aanwezig zijn, en na het veiligsignaal is het onmiddellijk weer even druk op straat als daarvoor. De burgermilitie, of hoe dat ook heten mag, bergt zijn geweren op. trekt een ander Jasje aan en gaat dan door met zijn gewone werk. zoals b.v. de diensters in ons hotel, arbeiders in een fabriek, enz. Van een strakke organisatie heb ik in dit verband niets gemerkt. Het lijkt wel of dit alles zich vanzelf, organisch voltrekt, een aantal personen is op zulke momenten bewapend en vervult verder een normale functie in het economische leven. Daarnaast zijn er full-time militairen, b.v. de specialisten (mannen en vrouwen) van de lucht- afweerbatterijen. Het verdere straatbeeld van Hanoi vertoont een dienovereenkomstige mengeling van tegenstrUdig- heden. Reeds in de namiddag van mijn eerste volle dag in Hanoi liet men nijj de puinhopen zien van een aantal huizen en winkels in een dichtbe volkte buurt in het centrum van Hanoi, resultaat van enkele bommen, die in het begin van die week lukraak op Hanoi waren gegooid. De reden van dit bombardement" leek mij duister. Voor de Vietnamezen echter is het overduidelijk, dat dit een bewijs van terreur van de Amerikanen is tegen de burgerbevolking om hun te laten zien. dat zij overal kunnen bombarderen, waar ze wil len. Toen Ik 's avonds op mijn eigen houtje nog eens de stad inging om een indruk te krijgen hoe de mensen hier hun avonden doorbrengen, was de bomplaats helder met gloeilampen verlicht, terwijl met keurig geschilderde borden deze „hel dendaad" van de Yankeevliegers van 22 augustus werd vermeld. De bevolking gedraagt zich onder dit alles opgewekt en is door dit soort dingen duidelijk gesterkt in hun vaste overtuiging dóór te zetten, solidair met elkaar en In de vaste over tuiging van de uiteindelijke nederlaag van d* Amerikaanse aanvallers. De bedrijvigheid van Hanoi werd zondag onder broken door vredige rust, ook al omdat er die dag geen luchtalarm was. Ik zag vaders en moeders op de fiets met hun kinderen achterop rustig een ommetje rijden. Ook de voorgaande nacht was het opmerkelijk rustig geweest: weinig verkeer in de straten, terwijl in door-de-weekse nachten veel verkeer door de stad trok: vracht wagens met allerlei materialen, o.a. vaten ben zine of olie, maar ook karren met buffels ervoor en door mensen voortbewogen karren en fietsen. Het transport vindt in hoofdzaak 's nachts plaats omdat het overdag op de wegen buiten Hanoi te gevaarlijk is. Overdag zie je dan ook, vooral in de lommerrijke straten van Hanoi overal geca moufleerde vrachtauto's, autobussen, bulldozers, e.d. staan, waarvan het personeel onder de bomen of onder hun vervoermiddel ligt te slapen, om 's nachts weer verder te gaan. Een merkwaardige toestand van totale oorlog, waarin alle vervoer, ook van levensmiddelen, moet plaatsvinden bij nacht, omdat alles wat zich buiten Hanoi beweegt doelwit kan zijn. Wanneer men zich afvraagt, wat dan toch wel de achtergrond is van deze schrille tegenstelling tussen de toestand van betrekkelijke rust in Hanoi en het grenzeloos blootstaan van de provinciale gebieden van Noord-Vietnam aan de Amerikaanse bombardementen, dan kan het niet anders dan dat hiervoor een politieke achtergrond bestaat. De Amerikanen duchten eensdeels de aanwezig heid van buitenlandse waarnemers in Hanoi en Haiphong, andersdeels houden zij de dreiging van verdere escalatie, met name het kunnen bom barderen van deze steden, in petto. Het bombar deren van Noord-Vietnam is een politiek pressie middel, het is kennelijk niet militair-strategisch gericht. De Amerikanen geloven met het bombar deren het moreel van de Noordvietnamezen te breken en daarbij speelt de dreiging van uit breiding tot over Hanoi en Haiphong een grote rol. Het is mij in al mijn contacten met Vietnamezen tijdens mijn bezoek aldaar echter steeds duide lijker geworden dat deze bombardementen en de dreiging van een verdere uitbreiding daarvan juist het averechtse resultaat hebben van wat de Ame rikanen ermee willen bereiken, zij versterken juist de wil tot doorzetten, zij versterken de een heid van het Vietnamese volk, dat vast gelooft in de uiteindelijke overwinning, hoe lang de strijd ook zou moeten duren. Dit vind ik het meest op vallende feit, dat ik tijdens mijn bezoek aan Hanoi waarnam. Otto M. Boetes. HET eerste jaar ran het bewind van premier Balthazar J. Vorster In Zuid-Afrlka is voorbijgegaan zonder dat ra dicaal is afgeweken van de weg die wijlen dr. Hendrik Verwoerd had uit gestippeld. De in de hele wereld ver oordeelde apartheid blijft de re- geringspolitiek beheersen. De maat regelen om het apartheidsplan uit te voeren: het vormen van afgescheiden onafhankelijke gemeenschappen voor de verschillende bevolkingsgroepen, worden zelfs versneld. Voor de half miljoen Inwoners van Zuldwest-Afri- ka staan dezelfde maatregelen op het programma. In zijn buitenlandse politiek heeft het land grote moeite gedaan om te be wijzen dat het vriendschap wenst met andere landen. Herhaaldelijk heeft de geheel uit blanken bestaande regering aangeboden de kennis van het land te delen met minder ontwikkelde Afri kaanse staten. Maar in het land zelf is geen wijziging gekomen ln de po litiek van krachtdadigheid ten op zichte van de niet-blanken en de ijzeren vastbeslotenheid om de macht van de 3,5 miljoen blanken over de 9 miljoen zwarten, mulatten en Azia ten te handhaven. De beperkende maatregelen worden even streng toe gepast als ooit. Ook de houding ten opzichte van de blanke oppositie is niets milder geworden. Toen Verwoerd op 6 september van het vorige jaar werd vermoord, was Vorster minister van Justitie, Politie en het Gevangeniswezen. Hij werd toen afgeschilderd als een uiterst rechts politicus, die geen oppositie zou dulden, maar zijn eerste periode als premier scheen de voorbode te zijn van een mildere opvatting. Hij heeft voor zijn pragmatische benadering van de problemen, waarmee Zuid- Afrika in het zuiden van een groten deels vijandig continent te maken heeft, enige lof geoogst. Hij heeft vriendschappelijke contacten gehad met de zwarte Afrikaanse staten Ma lawi, Botswana en Lesothol, die ech ter alle economisch zwaar op Zuid- Af rika steunen. Hij bood ook aan andere zwarte naties vriendschap en samenwertcing aan, zelfs ais zij wei nig neiging toonden deze te i Hij heeft ook een slag toegebracht a de kleingeestige apartheid in de sport. Buitenlandse sportploegen, die een tournee door Zuld-Afrika maken, schijnen in de toekomst de vrijheid te hebben, in overigens blanke ploegen niet-blanken op te nemen, en Zuid- Afrikaanse blanken en niet-blanken kunnen thans een gemengde olym pische ploeg vormen, als Zuid-Afrika in 1964 wegens de apartheid van de Olympische Spelen uitgesloten weer wordt toegelaten. Vorster weerstond ook aan de druk van de uiterste rechtervleugel van de Afrikaanders (boeren) ten gunste van organisatie bij elko gelegenheid be spottelijk. Zijn scherpste kritiek had betrekking op Zuldwest-Afrika en de uit vertegenwoordigers van elf lan den bestaande UNO-commissie Inzake /.uidwest-Afrika, die is ingesteld om dit grotendeels uit woestijngebied be- staande gewest de onafhankelijkheid te brengen. In het binnenland hebben de verban ning van een vooraanstaand weten schappelijk onderzoeker en de bedrei ging met een zekere persbreidel po litici, behorende tot de oppositionele verenigde partij (U.P.), aanleiding ge- overwegende Immigratie van protes tanten, die waarschijnlijk zouden sympathiseren met de nationalistische Thans, nu Vorster een vol jaar aan het bewind is geweest en er meer tijd is geweest om zijn politiek te bestu deren, is weir.ig gebleken van een af wijking van betekenis van de begin selen van Verwoerd. Onder zijn lei ding heeft de organis&tie van de Ban- toestans of zelfbesturende Afrikaanse gemeenschappen binnen de huidige grenzen van het land meer vaart ge kregen. Het einddoel van de apart heid is namelijk, dat de Afrikanen dr vrijheid zullen genieten, zichzelf te besturen ln politiek autonome ge meenschappen. die nauw samenwer ken met, maar gescheiden zijn van de blanken. Er wordt ook meer nadruk gelegd op de oprichting van grens- industriën. industrieën, dje in blank Zuid-Afrika gevestigd zullen zijn aan de grenzen van de Bantoe- stans en Afrikaanse arbeiders zullen aantrekken. De gebieden, bedoeld voor de Bantoestans zelf, hebben zo goed als geen industrieën Terwijl Vorster ln buitenlandse aan gelegenheden ln het algemeen een vrienschappelijke houding aanneemt, blijft hij zich verbitterd keren tegen de UNO en maakt hij de wereld geven tot de uitspra-ki »De witte broodsweken zijn voorbij. De heer Vorster heeft velen door bluf doen geloven, dat hij een nieuw blad heeft omgeslagen", aldus de leider van de U.P.. Sir De Villiera. „Dit nieuwe beeld kan nu beschouwd worden als een luchtspiegeling". Naar aanleiding van de verbanning zonder vorm van proces van de we tenschappelijke onderzoeker en lector aan de universiteit van Kaapstad, dr. Raymond Hoffenberg. zei mevrouw Helen Suzman, het enige parlements lid van de liberaal ingestelde progres sieve partij: „Ik ben er zeker van, dat zijn verbanning een integrerend on derdeel is van een intimidatiecam pagne, die jaar na jaar door de re gering wordt gevoerd." Tegenstanders van de nationale par tij zijn van mening, dat recente mani festaties van hardheid van de zijde van Vorster zijn ingegeven door me ningsverschil binnen zijn eigen partij. Ofschoon Vorster heeft tegengespro ken dat er sprake is van een scheu ring, bestaan er vele aanwijzingen, dat uiterst rechtse Afrikaanders, be kend als „verkrampten* (bekrompen geesten) in tegenstelling tot de „ver lichten" (verlichten) graag zouden zien. dat hij harder optrad tegen de critici in binnen- en buitenland. (ADVERTENTIE) maakt uw keel weer als fluweel Overleg met internat, bonden (Van c i correspondent) EINDHOVEN Bij de PhillpsbedriJ- :n in de EEG-landen Is een stabiliteit gekomen in het personeelsbestand. Sinds eind 1965 Is het aantal werknemers bij het Philips wereldconcern met 12.000 verminderd, dit Is 4 tot 5 procent van het totale aantal werknemers. De helft deze personeelsaf vloeiing (dua In totaal 6000 werknemers) vond plaats In de EEG-landen. Momenteel is bij enkele Philip «bedrijven ln Europa weer sprake eer beperkte personeelswerving. Dit is gisteren in Eindhoven door Ir. Philips meegedeeld tegenover vertegen- oordigers van drie Europese vakbonds organisaties. Het was de eerste keer. dat ln het ..Europa van de zes" een internationaal rn een gesprek had met internatio nale vakbewegingen. Bij de vakbonden namelijk ongerustheid ontstaan door de personeelsinkrimping bij Philips. Daarbij vreesde de buitenlandse vak bond, dat de personeelsafvloeMng buiten Nederland in versterkte mate zou wor den toegepast ten gunste van het perso neelsbestand van Philips in Nederland. Deze vreee werd tijdens het gesprek weggenomen door ultlatigen van Ir. Philips. Volgens ir. Philips is het concern thans conjunctureel door het dieptepunt heen. Voor de naaste toekomst wordt, mede door de produktle van kleurente levisie, een stijgende omzet verwacht. Van de zijde der vakbonden werd be grip getoond voor de noodzaak van her groepering van de produktle, doch tevens werd gevraagd de sociale aspecten vol doende aandacht te geven. Na afloop het gesprek werd door de vakbewe ging meegedeeld, dat zij een voortzetting 55 (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het weekblad Haagse fori heeft een Raspoetin ln de Neder- e politiek ontdekt. Het is de ln Den Haag teer bekende pnblicrelatlonsman de beer Korsten, over wiens invloed op mi nisters en regeringsbeslissingen grote on- ïerustheld zoi bestaan bU hoge ambte naren op diverse departementen. Eelt ia, dat de heer Korsten in het ver- i en ook thans nog als persoonlijk viseur van een aantal ministers op- t De Haagse Post noemt de namen premier De Jong, en de ministers dink. Rooi vink, Klompé en Verlnga, en *an de oud-ministers Veldkamp, Bot Bogaers. De Haagse Post zegt over dit adviseurschap: „Hij bouwt hun imago's. Hij adviseert hen bij benoemingen. Hij herschrijft soms nog ongepubliceerde re geringsstukken". De heer Korsten zelf heeft deze bewe ringen gisteren met klem tegengespro ken. Tegenover het Algemeen Handels blad heeft hij gezegd, slechts de public- relationszaken voor ministers te verzor gen en hun voorlichtingsdiensten te or ganiseren. De Haagse Post echter gaat zelfs zover hem een rol toe te dichten bij kabinets formaties en bij benoemingen. Het blad noemt hem dan ook „de Raspoetin van premier De Jong" naar de beruchte Rus sische monnik aan het vroegere hof van krant zijn dit de drie kardinalendie Pa»es Paulue VI tijdens aijn ziekte zullen vervangen. Amleto Cicognani, staat «secretarie; Benedetto Aloiei MaeeUa, kanselier van de Heilige Roomse Kerk, en Bngkee Tieeeraui, deken van kei Befkg OaUegn van dergelijke besprekingen ln de toe komst bijzonder op prijs zouden stellen. Naar hun mening zullen de vakbonden ln het verenigd Europa op internationaal niveau moeten gaan samenwerken ter behartiging van het sociale beleid. Zij achtten het niet onmogelijk dat de achtten het niet onmogelijk, dat de nemers Europese raamcontracten (C.A.O.'s) zullen sluiten met de diverse lndust rieg roep en MINISTER POLAK i (Van een onzer verslaggever») DEN HAAG Volgens voorlopige cij fers van het C.B.8. telde men de vol gends aantallen onherroepelijke veroor delingent ln 1966 5 gevallen van moord 9 van doodslag, tegen respectieve lijk 10 en 46 In 1965. Het aantal veroor delingen wegens sedendellctcn bedroeg volgens deze voorlopige cijfers vorig Jaar 1351, tegen 1512 ln 1965. Dit blijkt uit het antwoord van minis ter Polak (Justitie) op vragen hierom trent van het Tweede-Kamerlid Harm- •n (B.P.) Het aantal doodslagen ia in 1965 en 1966 belangrijk toegenomen ten opzlch- in do jaren 1960 tot en met 1964, toen het aantal doodslagen tussen de 20 i 29 per jaar beliep. Uit de cijfer* blijkt volgens minister Polak, dat het vraagstuk van de ge- welds- en zedendelicten ernstig blijft, al ls er geen sprake van een steeds toe nemend aantal moorden of zedenmis drijven. F unctieoverdracht Valkenburg VALKENBURG Op het marine vliegkamp Valkenburg vond vanmorgen de ceremoniële functiroverdrarht plaats door de vlagofficier van de marlnelurht- vaartdlenst schout-bij-nachtvlieger J. L. den Hollander aan schout-bfy-narhtvlleger W. de Groot. Schout-bij-nacht J. L. den Hollander heeft scs jaar Ce hoogste func tie ln de M.L.D. vervuld. Hij werd gisteren wegens zijn verdien sten benoemd tot ridder ln de orde van de Nederlandse Leeuw. De funrtleover- dracht ging vergezeld van de overdracht van het vaandel van de M.L.D., dnt deze dienst op 1 Ijuli 1964 ontving. In zijn toespraak verdedigde de schout bij-nacht het bestaansrecht van deze tak In de Koninklijke Marine, waar de onder- zeebootbeetrijding een efficiënt wapen rist. De officiële overdracht werd opgelui sterd door de MLD. -kapel onder leiding van sergeantmuzikant 8. van d.-r Poort. Na afloop vond het gebruikelijke défilé Ex-wethouder Zwartewaal (Van een onzer verslaggeversJ ZWARTEWAAL. Het duo Hob bel en Brobbcl heeft zijn sim ds gemeenteraad van Zwartewaal heeft gisteravond zonder veel plichtplegingen de twee wethou ders J. v. d. Wel cn J. Kuut ds laan uitgestuurd. Het einde van de dorpsrel stond overigens reeds bi) voorbaat vast. De 71-Jarlga oppositieleider Hobbel bad hst so bepaald en aangezien h(J de meer derheid van de teven man tellende raad achter zich heeft. kr(]gt hij altijd zijn zin. Hobbel, niet vrij van rancunes, wilde zijn vazallen Brobbel en Stolk op de wethouderszetels heb ben. Sinds gisteravond zitten zij er ook. De beida ex-wethouders konden ln hun verweer dnn nog zo vaak zeggen dat zij de redenen van hun ontslag belachelijk von den en heel Zwartewaal la geneigd ze gelijk te geven ze vergaten dat de redelijkheid bij de oppositie zoek is, en dat die ln een dorpsgemeenschap hert gemakkelijk een stok vindt om de hond te slaan. In het naast het raadhuis gelegen dorpscafé vanwege de grote belangstelling Ingericht als publie ke tribune heerste een carna valeske stemming. Via de speciaal aangelegde geluidsinstallatie ont ging de daar verzamelde bevolking niets van het drama dot zich „binnen" afspeelde. Burgemeester Bosch maakte er na een uur een einde aan, zichtbaar opgelucht dat het bij een woorden strijd was gebleven. Is daarmee nu het doek gevallen over de dorpsrel? Zei ex-wethouder J. v. d. Wel niet: „Ik zal me als raadslid constructief opstellen, maar Je be grijpt wel als lk égn van de nieuwe wethouders kan pakken, ik zal het niet nalaten". Zwartewaal zal nog wel eens meer in het nieuws komen. Leidse jongeren (Van een onzer verslag gevers) LEIDEN Dr jongeren-K.VI'. Leiden heelt In een verklaring d.- K.V I' leiding verweten met schijnvertoningen de partij ln gevaar te brengen. „Zij wringt zich ln alle bochten om onder de dekmantel van veel academisch gepraat en met veel schijnvertoon de huidige structuren te 1< innen handhaven", aldus het dagelijks bestuur van dc Leidse K.V.P.-Jongeren. Volgens de verklaring kan een zinvolle partij vernieuwing binnen de K.V.P. alleen tot stand komen, wanneer de partij, en fractieleiders werkelijk uitvoeren wat al lang ln redevoeringen voorgesteld wordt. De bereidheid om dit te bereiken moet bij de leiding aelfs zover gaan. dat zij zo nodig plaats maakt voor anderen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1967 | | pagina 9