%Êcid^(Soii^ SLUIPSCHUTTERS 0P
Beelden
kijken
in
België
MILWAUKEE'S DAKEN
Carmichael
bedreigt
Johnson
Arabisch beraad met
incident begonnen
BABY GESTIKT
IN WIEGIE
TELEVISIE VANAVOND
DE LETDSE COURANT
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 19«7
Pas op met invitaties
VAN je gasten moet je het maar heb
ben", zal waarschijnlijk in Ottawa
de Canadese regering denken, nu presi
dent De Gaulle olie op 't vuur van de
aspiraties der Franssprekende Canade
zen heeft gestort.
In landen waar ook een Fransspreken
de minderheid woont Zwitserland en
België bijvoorbeeld mag de regering
zich wel driemaal bedenken voor ze het
Franse staatshoofd voor een officieel be
zoek met spreekbeurten uitnodigt. Want
De Gaulle staat voor niets; hij voelt
zich, wanneer het historisch bewustzijn
weer hij hem opborrelt, misschien ook
geroepen om de zelfstandigheid van 1
lonlë of volledige afscheiding van
Jurakantons in Zwitserland te gaan be-
Trouwens ook los van de Franse taal
wordt het oppassen met president De
Gaulle als hij in het buitenland op be- 1
zoek is. Hij kan in Italië de belangen
van de Duitssprekende Tirolers gaan be- j
pleiten; in Engeland in de bres klimmen
voor de vrijheid van Wales. Misschien
hebben in Nederland de Frizene wel iets j
van hem te verwachten.
Merkwaardig alleen, dat in Frankrijk j
zelf De Gaulle '1 zelfs met de culturele
eigenheid van zijn onderdanen niet zo j
nauw neemt. In Bretagne praat men bij
De Gaulle aan dovemansoren.
Misschien moet men daar wachten tot
bijvoorbeeld een premier Wilson of...
Lester Pearson Frankrijk een officieel
bezoek brengt.
Wedden, dat president De Gaull dan
het historisch besef vanuit een andere
hoek bekijkt!
NEW YORK (AP-Reu(cr) De natio
nale garde in de onrustige negerwijken
van Milwaukee (Wisconsin) heeft van
morgen om zware automatische wapens
verzocht om de sluipschutters, die van
daken schieten te kunnen verdrijven.
Ook in Providence (Rhode Island) was
het vannacht zeer onrustig. Burgemees
ter Dooley heeft om politieversterking
gevraagd. De 2H00 man nationale garde
van Rhode Island is In staat van paraat
heid gebracht.
In
Tunesische
bezwaren tegen
Sjoekairi
i deze aggressie uit te
KARTOEM (Reuter) De conferen
tie van ministers van Buitenlandse Za
ken van Arabische landen is dinsdag in
Kartoen begonnen met een oproep van
Soedan een verenigd Arabisch front te
vormen tegen ..zionistisch-imperialisti-
scbe aggressie". Mohammed Mahgoeb,
premier en minister van Buitenlandse
Zaken van Soedan zei, dat men moet
besluiten tot gezamenlijke actie tenein-
De bijeenkomst heeft tot doel een
solider Arabisch front te bouwen tegen
Israël en landen als Engeland, de V.S.
en West-Duitsland, die volgens sommi
ge Arabische landen Israël bij de oor
log ln het Midden-Oosten hebben gehol
pen. De ministers moeten voorts trach
ten het zover eens te worden, dat het in
de nabije toekomst tot een bijeenkomst
van Arabische staatshoofden en rege-
r.ngsleiders kan komen.
Aan het begin van de conferentie
deed zich al een incident voor. De Tu
nesische minister van Justitie, Mongi
Slim, maakte bezwaar tegen de aanwe
zigheid van Ahmed Sjoekairi, het hoofd
van de organisatie voor de bevrijding
van Palestina, die hij .onverantwoorde
lijk" noemde. Volgens minister Slim
mocht Sjoekairi niet aan de conferentie
deelnemen, omdat hij geen minister
was. Eerder had Sjoekairi tegenover
persvertegenwoordigers verklaard, dat
hij niet als waarnemer, maar als vol
waardig deelnemer met stemrecht aan
het overleg zou deelnemen.
Sjoekairi verklaarde voorts, dat
het Palestijnse vraagstuk niet zonder
hem mocht worden bc-sproken. Minus
ter Slim liet tenslotte zijn bezwaren va
ren, nadat de Egyptische minister van
Buitenlandse Zaken. Mahmoed Riad,
had verklaard dat er belangrijkere za
ken te bespreken waren dan loutere
formaliteiten.
In Galerie Nouvellcs Images, Westein
de 22 Den Haag, exposeren tot en
met 2 september Lucie van Duyn,
Jan Goetir.g, André Mielen, Christian
de Moor en Vicki de 1' Espinasse.
Negende Biennale
in Middelheim
biedt kijk op werk
van achter lief
IJzeren Gordijn
vraag naar vuurwapens gestegen. Twee
grote firma's die in het gele land win
kels hebben, hebben de verkoop over de
toonbank gestaakt. Diverse andere zaken
hebben dit voorbeeld gevolgd.
Stokely Carmichael, leider van de
„Zwarte Macht" heeft op een persconfe
rentie in Havanna verklaard, dat de
Amerikaanse negers genoeg wapens
hebben om de strijd voor hun „bevrij
ding" voort te kunnen zetten. President
Johnson en premier Harold Wilson zul
len, aldus Carmichael, de prijs moeten
betalen, indien 'n Zwarte-Machtguerrilla
ook maar een haar wordt gekrenkt. Die
guerrillaoorlog zouden de negers moeten
voeren in de straten van New York tot
Californië en van Canada tot Mexico.
(Van onze correspondent)
GROOTEBROEK In Groote
broek (N.-H.) is gisteren de negen
maanden oude Kee.sje Appelman in zijn
wiegje gestikt. Het kind werd 's mor
gens door zfjn moeder gevonden. Het
had zich weten om te draalen en was
met het hoofdje voorover op het matras
je terecht gekomen.
het losmaakte, anderzijds omdat het
gebodene, vreemd genoeg, ook een
beetje onthullend was.
Het is Immers zo dat wat oudere men
en. die niets van het „beatgedoe"
moeten hebben, vertederend terug ple
gen te denken aan de tijd dat er nog
„echte amusementsmuziek" gemaakt
werd. Zij konden in het eerlijke over
zicht van gisteravond horen dat er in
de vijftiger jaren, zo goed als nu,
naast geslaagde ook bijzonder verve
lende zo n Thank you for calling"
liedjes gezongen werden.
/.ij konden er zich ook over verbazen,
dal de Amsterdamse dreunen van
Johnny Jordaan destijds zo ongeloof
lijk populair waren. Er is in de na
oorlogse periode, geloven wij. geen Ne
derlandse zanger geweest die. zij' het
oor korte tijd, zich met meer recht
de „keizer van het Nederlandse lied"
kon noemen. Hij gaf er gisteren nog
een staaltje van weg in dit VARA-
programma, waarbij het pikant was
te bedenken dat in de vijftiger jaren
VARA-radio ineens besloot geen platen
van Johnny meer te draaien omdat ze
niet „cultureel" genoeg waren.
Nóg een pikant tintje: Shirley maak
te, óók in die tijd ongeveer, haar zéér
prematuur tv-debuut. Als kleuter nog
zong zij in AVRO's Weekend Show
„Little things mean a lot", een van de
liedjes waarmee ze nu een voorbije
tijd demonstreerde. Ronnie Tober l.og
de stijl van toen wel; beter dan Rocco
Granata bijvoorbeeld voor wie wij lie
ver Willy Alberti zelf gehoord hadden.
Maar het ging hier niet op de eerste
plaats om de artistieke prestatie maar
om een historisch beeld. En dat
riep dit programma voortreffelijk op,
NEDERLAND I
STER
Reclameultzendlngeii
om 18.55, 19.56 en 20.16
NTS
18.45 uur:
De Mini-molen
18.50 uur:
Nieuws ln het kort
19.51 uur:
Uitzending Stichting
Socutera
HILVERSUM I
NCRV
20.15—21.80 uur:
Symfonisch Avond
concert
22.40—28.55 uur:
Muziek voor een
zomeravond
20.00 uur:
Journaal
20.20 uur:
Hij, zij en dg petticoat,
film
21.50 uur:
Requiem voor een
groot volk, documen-
NEDERLAND II
STER
(Reclameuitzendingen
om 20.01 en 22.05 uur)
HILVERSUM II
VARA
20.05—20.45 uur:
Accoord, amusements
programma
22.55—23.20 uur:
Concert voor viool en
23/2023.55 uur:
Radio jazz-magazine
NTS
20.00 uur:
Nieuws in het kort
AVRO
20.05 uur:
The Beatles, teken
film
20.25 uur:
Sportpanorama
21.20 uur:
The wild wild West,
t.v.-serie
NTS
22.10 uur:
Tweede journaal
22.25 uur:
Sluiting
RADIO
NIEUWSDIENST
HILVERSUM I: 7.00,
7.30, 8.00, 8.30. 12.30,
19.00, 22.30, 23.55
HILVERSUM II: 7.00.
8.00, 11.00, 13.00, 16.00,
18.00, 20.00, 22.30, 23.55
HILVERSUM III: Elk
lieel uur vanaf 9.00
Vg.
Radioprogramma
De jaren vijftig, het muzikale program
ma dat VARA-tv gisteravond in een
rechtstreekse zaalreportage bracht, zat
propvol met liedjes uit de tijd die di
rect voorafging aan het ontstaan van
rock an roll, de stijl die een totale
wijziging in de popmuziek zou gaan
brengen. Het was een aardig program
ma, enerzijds om de herinneringen die
klanken. 19.00 Nic
m) NCRV: 18.00 Klass.
muziek. 18.30 Zuid-Amerik.
iws. 19.10 Radiokrant, 19.55
\TERONlCAS (192 m) 18.00 Jukebox, 19.00
Joost mag het weten, 20.00 VerzoekpL progr..
22.30—1.00 Gevar. gram. muziek.
BRUSSEL Nederl. <324 m) 18.00 Nieuws,
18 03 Voor de soldaten, 18.50 Lichte muziek.
19^30 Gevar. muziek. 20.00 Operettemuziek.
21.00—23.00 Jazzconcert.
DONDERDAG
HILVERSUM I (402 m) KRO: 7.00 Nieuws,
7.15 Gram., 8.00 Nieuws, 8.10 Voor de kin
deren. 8.30 Nieuws, 8.32 Vakantietips, 8.45
Gram., 10.00 Muziek van deze eeuw, 11.00
Voor de zieken, 11.30 Kamermuziek, 12.27
Land- en tuinbouw. 12.30 Nws, 12.45 Lezing
13.00 Klass. muziek, 13.45 Voor de vrouw. 14.15
Mod. muziek: TROS: 14.45 Boemmm! Licht
programma, 15.05 Actual., 15.10 Klass. muziek.
rkest, 12.50 Draaiorgelmi
Muzikale toeristenroute. 14.31
16.15 Operette, Der
i FM-kanalen)
0 Orgelspel, 19.20 17.30 Gra
ieuws, 20.05 Pro- HILVERi
NCRV: 15.
:eportage zendingsdag,
17.00 Metropole-orkest,
i Nieuws, 10.02 Nieuwe langspeelplaten,
11.00 Nieuws. 11.02 Muziek bij de koffie, 12.00
Nieuws. 12.02 Gevar. progr.. 13.00 Nieuws,
13.02 Nederl. hitparade; KHO: 15.00 Nieuws.
15.02—18.00 Gevar. muziekprogramma.
VERONICA (192 m) 6.00 Ook goeiemorgen.
9.00 Muziek terwijl u werkt, 10.00 Koffietijd
11.00 Huisvrouwenverzoekprogramma, 12.00
Muziek bij de lunch, 14.00 Van Concertzaal
tot Jukebox, 15.00 Voor de zieken. 16.00
Donderdagmiddagparade, 17.00 Internationale
izlek, 17.15 Favoriet
Teenbeatclub.
BRUSSEL Nederl. (324 m) 12.00 Nleu'
12.03 Lichte muziek, 13.20 Tafelmuziek,
de kleu- 17.30 i
.03 Kamermuz. 15.50 Harp
muziek. 17.15 Lichte muz.,
mgwedstrljd.
Jan Stursa (Tsjecho-Slowakije)
Eva.
Varga (Hongarije)
Beelden kijken in het park Middelheim te Antwer
pen is steeds de moeite waard. De vaste Middel-
heimcollecte, die met 184 beeldhouwwerken van
140 klinkende namen een uniek overzicht geeft van
de moderne beeldhouwkunst, is eigenlijk een door
lopende biennale. Toch houdt de stad Antwerpen
het vol nu voor de negende keer om iedere
twee jaar met e ennieuw internatoinaal overzicht
te komen. Dit keer strekken de verkenningen zich
uit achter het ijzeren gordijn: Polen, Roemenië,
Hongarije, Joego-Slavië en Tsjecho-Slowakije; aan
gevuld met een zending uit Japan en de Belg
Meunier. Men heeft er wel een dag voor nodig om
de 180 beeldhouwwerken van de 95 uiteenlopende
kunstenaars te verwerken. Het lijkt daarbij op een
speling van de sarcastische muze, wanneer dan blijkt
dat de waarschijnlijk éénzijdig en op het westen
geselecteerde inzending een toonbeeld is van een
wat krampachtig ontvluchten van de symbolisch
realistische (staats)kunst, die ten voeten uit staat
bij de Belgische collectie rond Meunier.
Het park Middelhelm met zijn besloten en open ruimten
speelt met behulp van het daglicht met de beelden. Je
ervaart er eigenlijk maar één bezwaar: het is te veel
van het goede ineens. Deze beelden van uitzonderlijk
gehalte mis Je nog te veel ln het ritme van het dagelijks
leven, ln het ritme van straten en pleinen. Je krijgt
daar alles ineens; goed voor een culturele indigestie.
Het park raakt bovendien te vol. En als Je dan ook nog
een 180-tal beelden voor Je ziet op twee volgestouwd.-
gazons, krfjg Je culturele ademnood. Wanrom van het
leven In stad en dorp niet meer een biennale gemaakt
Er ls produktie genoeg. Maar er zal nog wel heel wat
water door de Schelde moeten, voordat kunst en leven
wat meer geïntegreerd raken en kunstenaars
ambachtslieden zyn In de geest van monteurs, artsen
en kruideniers.
Iets van die ademnood tekent ook het grootste deel
van de werken, die ons willen vertellen van het artistieke
geweten achter het IJzeren Gordijn. Nu waren daar de
laatste tijd al wel enkele slippen van opgelicht; toch
blQft men voorlopig nog met wat meer nieuwsgierigheid
naar dergelijke exposities trekken. Maar by deze
sculpturen is nauwelijks spra'-.e van een eigen karakter,
zo sluiten ze aan by het mondiale patroon ln al zijn
facetten, dat het autochtone van landen en werelddelen
heeft doorbroken. Hier.en daar zijn er nog reminiscenties
aan folkloristische sporen van de volkskunst (Roemeen
Illlescu Callnestl bijvoorbeeld) of de krampachtige
bourgeolsgeluksdromen (bijvoorbeeld „Industrie" van
Otto Gutfreund, die overigens met Picassoaohtige
vormen van het kubisme in Tsjecho-Slowakije
propageerde), maar het merendeel demonstreert een
niet voldoende vry verwerkte invloed van stromingen
uit de „vrye" wereld. Er zyn in deze landen in de
achterhoede steeds kunstenaars werkzaam gebleven, die
niet wilden werken vanuit het theoretische adagium
van de „communistische vrye scheppingsdrang" zoals
Malraux het eens formuleerde. Toen de officiële koers
een nieuwe artistieke vryheid inluidde, kwamen deze met
noodrantsoenen grootgebrachte kunstenaars onvolgroeid
aan bod.
„Achterneefjes"
De gehele familie is er bijna: van Maillol, Bourdélle,
DcspiauGiacometti, Lipschitz en Archipenko, tot
Moore, Gabo, Cliadwick, Szekely, Arp en Nogochi etc.
Dat ia niet erg, maar de meeaten blijken maar
achterneefjes of -nichtjes te zijn. Laat het dan ivat
langzamer gaan; in ieder geval wordt wel duidelijk,
dat de „culturele revolutie" ook in deze landen
doordringt. Bij de Hongaren kan men dan stoten op
staalplastieken, die té nadrukkelijk getuigen van een
technisch optimisme en een expansieve pathos vol
nieuwe romantiek (Segesdi: Moederschap en Varga:
Prometheus)maar ook op echte krachtige vormen van
een Borsos. Eén voorbeeld. Het geheel maakt de indruk
van een poging tot culturele coëxistentie met het
Westen, maar men komt tiet adem en helderheid te
kort. Het is te tweeslachtig; te verwarrend. Een
dooreenhaspelen van technieken, vormen en vooral
geestelijke klimaten. Maar de richting lijkt gegeven en
het perspectief tot evenwaardige parallellen open.
Iüieacu-CaHn**H (Roemenië),
Prometheus. Segesdi (Hongarije)
Ook hier lijkt Het erop of de dingen (de materie)
opnieuw opstaan. Het ding in de kwaliteit van
„Gegenstand", weerstand aan de zintuigen; object voor
de beschouwer. Ook achter het gorebjn is de mens als
object pure bijna uitgeput. Men kan onmogeiyk nog
nieuwe vormen van borsten en billen bedenken. Maat
niet ledereen weet, dat men met spykers (Pool Sieklucki
by voorbeeld) drie werelddelen kan symboliseren of dat
men nieuwe symbolen kan scheppen in glas
(„Laboratoriakunst" van Pool Tomaszewskl) en
„oud roest" (Roemeen Popovici; een Calvariëkruis met
herinneringen aan het roemruchte Emmerikse
hakenkruis-kruis). Dat dualiteit een „zijn" heeft met
vele onbekende aspecten. Men ziet het aan de vele
bezoekers, die tussen het Middenheimgroen daarmee
geconfronteerd worden. Een oud vrouwtje kykt naar
een klassiek vol vrouwenbeeld. Bij haar bewondering,
heimwee en bewustwording van afstand doen wordt
haar aandacht geprikkeld door een simpele yzeren bol.
Wat; hoe? Zy krijgt de kan; zich opnieuw te toetsen...
aan méér dan uitgebalanceerde schoonheid en
verhevendigde emoties. Opvallend is vooral de grotere
aandacht van de kinderen voor wat gemeenlijk met
abstracte vormen wordt aangeduid. En zelf merk je,
dat er een geheel nieuwe taal nodig is om te vertellen
over het maken van deze „dingen", die Bchynbaar niet
meer beantwoorden aan een optisch waarneembare
realiteit.
Japans raffinement
„Niet gaan zitten in het gras. Niet aan de beelden
komen", zegt een voor België akelig nette suppoost.
Dat was bij de inzending uit Japan; een land waar de
beeldhouwers ook de tastzin geraffineerd verwerkten in
hun beelden. Waar de beeldhouwers vaak alleen maar
gepassioneerd waren door de „okimono", een voorwerp,
dat enkel tot vreugde wil dienen. De deelnemende
Japanse kunstenaars heten ln zekere zin voorlopers
van de hedendaagse Japanse beeldhouwkunst te zijn.
De verzinnelijkte abstracties van Inoue; de aluminium
structuren van Tatehata staan er naast „klassieken"
van Kikuchi en Yamamoto. De Hongaren leggen de
nadruk op werk. dat bestemd ls voor de openlucht.
Sculpturen van Gador zijn onder meer daarvan niet
erg overtuigende representanten. Ferency en Mikus
vertegenwoordigen de klassieke traditie (Idyllisch
Tellend Meisje van Mikus). Opvallend zyn de mooie
bronzen spelletjes met wanden, die met ramen en stoelen
van Erszebet Schaar en even opvallend de nabloei van
het sociaal realisme bij Laborc.
De Inzending van Joego-Slavië is globaal een van de
gaafste in dit milieu, al missen we figuren als Nebosja
Mitric, Rosandie en Ivan Mestrovic; ook Batic, van wie
in Middelheim 1963 een kleine collectie te zien was.
ontbreekt. Het is een inzending met het meest eigen
karakter; aanwijsbare invloeden ten spyt. Werken van
Boljka, RadovanL, Dzamonja, Tiheo en anderen zyn in
Moederschap.
staat te boeien. De zeer grote inzending van
Tsjecho-Slowakye is even wisselvallig als ze
uitgesproken hoogte- en dieptepunten kent. Jan Stursa,
die er tot de pioniers van de moderne sculptuur
gerekend wordt, staat er met een Malllol-Eva. Zivr
speelt met kunstnyvere elementen, terwijl de
zogenaamde „gevoelige verbeelding" van Hladik wel
armoedig tot uitdrukking komt. De vijf medailles van
Jan Kulich houden de realistische traditie van
medailleurs prachtig hoog. Aan de uit ijzer en textiel
samengestelde knalrode montage van een geestig
Dialoog van Nepras kan niemand voorbij. Maar de
epische zin en de nauwe verbondenheid met de
volkskunst bij Kostka, Uher en Pribis berusten op een
akelig misverstand. Ook Roemenië is er met een grote
inzending, die zo heet het haar fundamentele
eenheid vindt ln Let ruimteiyk en architectonisch
gevoel, historisch en geografisch gebonden aan het land
van de Karpaten en de Donau. Van deze snorkende
zinnen vinden we niet zoveel terug. Of het moest zijn in
'n vertederend stukje „volkskunst" by Illiescu-Calinesti
(La Hora) of in een compositie van Maria Bisea.
Irimescu, Kassargian, Maitec, Mereanu en Radu zijn
namen, die het vermelden waard zyn.
Ontwapenende Polen
Het materiaal, van zo groot belang in de verkenningen
van de hedendaagse beeldhouwkunst, diende als basis
bij dc samenstelling van de Poolse inzending, die acht
namen en vijfentwintig werken omvat. Het accent ligt.
op de scholen van Warschau en Krakau. Het ia een
bescheiden, maar zeker niet de minste collectie. Dr
blokhutspoken van Beres vallen op, maar representant
van Poolse kunst t Wat Kulon doet met hout is
vertederend. (De bewaakster). Procki werkt met fraaie
volumen (Zwelling en La Pirouette). En cementen-
„keien"-Magdalena Wiecek tracht tevergeefs de natuur
naar de kroon te steken. Voor architectonische vormen
Jarnuskiewicz en Diensinka. De Poolse inzending heeft
iets van een ontwapenende eerlijkheid (kijk eens naar
Schemering van Kulon). De genoemde keuzenorm is
dan een onbelangrijk vraagteken
Het is tenslotte toch wel amusant dat de keuze uit eigen
land juist bij déze biennale op Meunier gevallen is. Het
sociaal bewustzyn met zyn heroïsche pathetiek schopt
heeriyk tegen dit gezelschap aan. zyn bekende typen
als De Werkman van de puddeloven, De volksvrouw,
De zaaier en De buildrager, met hun klassieke onder
toon zyn altijd nog indrukwekkend monumentaal. Ze
hebben bovendien de mooiste opstelling gekregen.
Het ia misschien een wat vermoeiend verhaal geworden.
Maar wie het leest, zal ook de moed hebben om die ene
vrye-dag-Antwerpen te besteden aan deze negende
Biennale. U zult er geen spyt van hebben. Tot 1 oktober
iedere dag tot 's avonds negen uur.
i
