VOLKSVIJAND NO. 1:
HART- VAATZIEKTEN
S)aCelcbeSou^ant
Berlijns internationaal film
bal is er om gezien te worden
ILSY gaat niet door:
autoverkeer te duur
Reportages
van Knokke
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 JULI 1967
Sjaloomtientje
niet zo welkom
WAT staatssecretaris Grapperhaus
zaterdag de Sjaloomtlentjeabrengers
voor de voeten wierp, heeft de promotor
van de „Breng uw belastingverlagings-
geld op de Kneuterdijk terug"-actie
ruiterlijk bevestigd: het protest van de
Sjaloomgroep tegen de belasting
verlaging is inderdaad meer bedoeld ais
politieke actie dan als charitatieve daad.
Wie geregeld kennis neemt van de
publikaties van de Sjaloombeweging had
ook niet anders kunnen verwachten.
Ging het alleen maar om het uiten van
een persoonlijke bewogenheid, dan
hadden pater Van Kilsdonk en de heer
Reckman de Nederlandse bevolking
simpel kunnen opwekken om het eind
van deze maand te incasseren fiscale
douceurtje over te maken naar de een
of andere nationale of internationale
instantie van wie bekend is, dat ze op
doeltreffende wijze het ontwikkelings
werk bevordert of liever nog ten uit
voering helpt brengen.
Maar de Sjaloombeweging heeft met
zijn actie en in het bijzonder met zijn
niet zo erg gelukte optocht naar het
ministerie van Financiën willen protes
teren: tegen de naar zijn mening nog
altijd te geringe bijdrage van de Neder
landse regering aan de ontwikkelings
hulp en tegen de belastingverlaging in
het bijzonder.
HE3T eerste deel van het protest is een
normale zaak; het tweede minder,
omdat men dan veel beter had kunnen
proberen een massale protestactie te
ontketenen op het moment, dat de volks
vertegenwoordiging over de belasting
verlaging moest beslissen.
Dr. Grapperhaus zei het een beetje
zwaar-op-de-hand, maar hij had in feite
toch wel gelijk met zijn opmerking, dat
de actie van de Sjaloomtientjes niet vrij
is van 'een rebellie-element.
Veronderstel dat straks K.V.P.-
Kamerlid Mommersteeg xfln zin krijgt
en ten behoeve van de ontwikkelings
hulp de regering extra-accflns op de
frisdranken gaat leggen. Wat zal
pater Van Kilsdonk c.s. zeggen wan
neer, nadat het parlement met die maat
regel akkoord gegaan is, de één of
andere groepering in Nederland de be
volking gaat opwekken om geen fris
dranken meer te kopen, doch bij be
hoefte aan een verfrissing zijn heil te
zoeken in de aankoop van een ijsje of
een pils?
We kunnen ons de geharnaste arti
kelen die de Sjaloombeweging dan zal
publiceren of laten publiceren van de
eerste tot de laatste regel voorstellen.
Het woord „rebellie" zal er dan be
paald niet in ontbreken.
OVERIGENS vinden we deze rebellie
niet zo'n verschrikkelijk kwalijke
zaak. Erger vinden we persoonlijk, dat
mensen als de heer Reckman ten on
rechte honend afgeven op spontane geld
inzamelingen en op hulp aan ont
wikkelingsgebieden, die buiten'officiële
kanalen om gaat.
Al eerder is gebleken, dat veel Neder
landse burgers persoonlijk echt bewogen
zijn door de nood van een groot deel van
hun medemensen, maar bepaald niet
warm lopen voor vormen van ont
wikkelingshulp waartoe men gedreven
wordt door propagandisten, die de mond
vol hebben van kritiek op andere hulp
verlening en de eigen acties zo ongeveer
sacrosanct vinden.
Men kan er heil in zien van de ont
wikkelingshulp een politieke zaak te
maken; veel belangrijker zou het even
wel z(jn de grote massa van de Neder
landse burgers te overtuigen van de
noodzakelijkheid van hun persoonlijke
inzet. In dit opzicht nu dreigt het op
treden van de Sjaloombeweging een mis
lukking te worden. Aan de persoonlijke
offervaardigheid van zijn leden mag niet
getwijfeld worden wel aan inzicht bij
het kiezen van de beste middelen. Daar
door vindt de doorsnee-Nederlander de
propagering van de ontwikkelingshulp
net iets te politiek.
Kwajongenswerk
DE bisschoppen van Haarlem en Rotter
dam hebben er goed aan gedaan,
meteen te reageren op de ingezonden brief
van enkele theologanten, die zaterdag j.l.
in de Volkskrant werd gepubliceerd, Aan
hun reactie hebben wij niets toe te voe
gen. Zij sprak een duidelijke, waardige
taal.
Wij zijn er zeker van. dat de brief
schrijvers nu al weer spijt hebben van
hun onbezonnen daad. Het was kwajon
genswerk van de bovenste plank. Het is
te hopen dat zij dit zelf inzien en probe
ren goed te maken, wat ze hebben ver
prutst. Want dat dient men. bij alle be
grip voor de moeilijke leeftijd en haar
gevolgen .toch minstens te eisen: sporti
viteit in het erkennen van begane dwaas
heden en bereidheid om gemaakte blun
ders weer recht te zetten.
Het weze ons vergund één aspect van
deze jeugdige dwaasheid wat nader te be
lichten. Door het schrijven van hun inge
zonden brief hebben de Warmondse stu
denten de zaak, waarvoor zij samen met
vele geloofsgenoten vechten, de grondige
vernieuwing van de Kerk. een heel slechte
dienst bewezen. Zij geven aan personen
en instanties, die van deze vernieuwing
niets willen weten, een prachtige stok in
handen, waarmee zij haar kunnen slaan.
Hun stunt zal met name in het buiten
land bijzondere aandacht trekken. En al
heel gemakkelijk zal de indruk worden
gewekt, dat „de" Nederlanders of ,.de"
priesterstudenten hun mening delen,
Wij zien niet goed. hoe de aldus aan
gerichte schade kan worden hersteld. Mis
schien dat de briefschrijvers zelf er iets
op weten. Aan vindingrijkheid ontbreekt
het hun niet: d&t hebben ze met het
schrijven van hun brief wel bewezen.
Hier duwen, daar remmen
|¥\E Jongste adviezen van de Sociaal-
Economische Raad ten behoeve var
het economisch beleid (het is ditmaal
een zomerrapport geworden) legt niet
één maar twee rode draden: hiér moet
de regering krachtig duwen, maar dèèr
dient ze de voet stevig op de rem te hou-
Stlmulerend moet de regering optre
den terzake van de werkgelegenheid,
waarbij terecht de arbeidsintensieve
bouwsector bijzonder in de aandacht
wordt aanbevolen. Om de produktie in
die sector weer flink op gang te bren
gen, dient de overheid desnoods een
scheut inflatie voor lief te nemen.
Die scheut is evenwel economisch al
leen dan aanvaardbaar, wanneer op an
dere terreinen de inflatie strak aan de
teugel wordt gehouden. In positieve zin
kan dit gebeuren door het stimuleren
van de besparingen; maar omdat de in
teresse van de Nederlandse burger in
die besparingen slechts langzaam groter
wordt, is van nog meer direct belang,
dat de loon- en prijsspiraal niet snel
meer in beweging komt.
De S.E.R. beveelt terecht dringend
planning op middellange termijn aan.
Binnen het raam hiervan valt de zorg
voor het loon- en prijsbeleid. Over de
noodzaak van loonbeheersing is vrijwel
iedereen het tegenwoordig eens: ook van
uit de bouwsector zal, wanneer straks
het aanbod op de arbeidsmarkt wat min
der groot wordt, dus geen opwaartse
druk op het loonpeil mogen uitgaan.
Door diverse overheidsmaatregelen op
fiscaal gebied wordt het handhaven van
een stabiel prijsniveau heel wat moeilij
ker. Maar ook dit is van het grootste be
lang voor het binnen de perken houden
van inflatie, aangezien anders de loon
beheersing vrijwel onmogelijk wordt.
In elk geval wordt van het grootste
belang de koers die het kabinet-De Jong
voor de nabije toekomst gaat uitzetten;
van veel groter belang zelfs dan bepaal
de maatregelen die incidenteel voor 1968
genomen zullen moeten worden.
NEDERLAND I
STER
Reclameuitzendingen
18,55, 19.56, 20.16 uur)
NTS
18.30 uur:
Samenvatting Tour de
France
18.45 uur:
De Minimolen, voor de
kleuters
18.50 uur:
Nieuws in het kort
VARA
19.00 uur:
Herhaling: Ja zuster,
19.40 uur:
Tekenfilm
NTS
20.00 uur:
Journaal
HILVERSUM i
Espro delia Beata Ver-
gine van Monteverdi
o.l.v.-Felix de Nobel
20.20 uur:
De moord op Kennedy,
t.v.-documentaire
NTS
22.55 uur:
Tweede journaal
NEDERLAND II
STER
Reclameuitzendingcn
om 20.01 en 21.56 uur)
NTS
20.00 uur:
Journaal
VPRO
20.05 uur:
Hollywood en de
sterren
20.30 uur:
Onaantastbaar
AVRO
20.35—21.40 uur:
Zomers platen-
programma
21.5522.30 uur:
Jazzprogramma
21.15 uur:
Muze in spijkerbroek,
litt. programma
21.40 uur:
Theologie buiten de
kerk
22.00 uur:
Tweede journaal
Televisie morgen
NEDERLAND I
NTS
AVRO
17.00 uur:
Tech-in, jeugd
programma
RADIONIEUWSDIENST
HILVERSUM I: 7.00, 7.30,
8.00, 8.30, 12.30, 19.00,
22.30, 23.55
HILVERSUM II: 7.00,
8.00. 11.00, 13.00. 16.00.
18.00, 20.00, 23.30, 23.55
HILVERSUM III: Elk
heel uur vanaf 9.00
Radioprogramma
HEDENAVOND
HILVERSUM I (402 m) KRO: It
land Festival '67: Harmonie- en
Kerkrade, 19.00 Nws„ 19.10
derl. Kamerk. én sol. <ln de pauze: Kui
-uit. progr. en gltaarmuz), 23.00 Nws., 2
BERLIJN Het evenement van elke Berlinaie is het internationale filmbal, dat
ook dit jaar weer traditiegetrouw in het „Palais am Funkturm" werd gehouden.
Niemand, die gezien wil worden, mag ontbreken en vooral de dames trachten
elkaar de ogen uit te steken door het dragen van de laatste modecreaties. Iedere
vrouw, die op die avond beweert een nog fraaier toilet thuis In de kast te hebben
hangen, mag men dan ook gerust voor leugenaarster uitmaken. De gasten, verspreid
over ruim 400 genummerde tafels en tafeltjes al naar belangrijkheid moeten
echter eerst door een kordon van handtekeningenjagers, dat zich bulten heeft op
gesteld en tot diep in de nacht zijn post blijft bezetten, In de hoop bi) het vertrek
der gasten meer succes te hebben dan bij de aankomst.
ntaïuim aan dialoog eerlijk over een vrij
lange film verdelen. Toch bleef dit ver
haal van drie nationalisten, die in de
Spaanse burgeroorlog in de oei op de vol
trekking van hun doodvonnis wachten
zeer zeker de vereiste beklemming voor
de toeschouwer, die genegen is er de tijd
Toestemming van
ministeries
DEN HAAG - De Internationale
luchtvaartshow die do Koninklijke Ne
derlandse Vereniging voor Luchtvaart In
het kader van de viering van liet zestig-
Jarig bestaan op 9 september onder de
naam ILSY op de vliegbasis Ypenburg
ion houden zal niet doorgaan.
Ofschoon de betrokken autoriteiten
met het plan tot het houden van deze
luchtvaartdag instemmen en de minis
ters van Verkeer en Waterstaat en var
Defensie hun toestemming hebben ver
leend hebben zich tijdens de voorberei
dende werkzaamheden bepaalde ontwik
kelingen voorgedaan die het hoofdbe
stuur van de KNWL er toe hebben ge
bracht het oorspronkelijke plan voor de
publieke viering van het jubileum te
laten varen. Er bljjken verkeerstechni
sche voorzieningen nodig te zijn voor de
vlotte verwerking van een massaal ge
motoriseerd bezoek. Deze voorzieningen
zijn van zodanige omvang dat een par
ticuliere vereniging de middelen hiertoe
niet kan opbrengen.
In overleg met de mede-organisatoren,
de koninklijke luchtmacht en de gemeen
te Rijswijk en na ruggespraak met de
rijksluchtvaartdienst en de marine lucht
vaartdienst heeft de KNWL er de voor
keur aan gegeven de plannen voor de
luchtvaartshow op Ypenburg te laten
Een feestelijke openbare viering van
het zestigjarig bestaan zal echter ver
zekerd zijn. Deze wordt namelijk gekop
peld aan een open landelijke luchtsport-
dag die eveneens op 9 september
op het zweefvllegcentrum Teriet bij Arn
hem wordt gehouden. Boven uitgestrekte
terreinen van dit centrum zullen zweef
vliegers, privé-vliegers, ballonvaarders,
parachutisten en modelvliegtuigbouwers
hun kunnen vertonen. Het overige deel
van luchtvarend Nederland zal bij die ge
legenheid een vliegende groet brengen
aan de zestigjarige KNWL, de oudste
luchtvaartinstelling in ons land.
Jeugd en muziek
naar Montreal
ROTTERDAM (ANP) Met hel SS
„Statendam" van de Holland Amerika
Lijn zijn bijna 300 Europese leden van
de Internationale federatie „Jeugd en
Muziek" naar de Ver. Staten vertrok
ken. Van daaruit zal het gezelschap
doorreizen naar Montreal, waar het
deel zal nemen aan het 21e wereldcon
gres van de federatie „Jeugd en Mu
ziek" dat van 16 tot 22 juli wordt ge
houden.
Onder de 300 jongelui bevond zich
een uit 40 personen bestaande Neder
landse delegatie. Verder vertrokken
met de „Statendam" leden van de fede
ratie uit Spanje, Zwitserland, België.
Hongarije. Frankrijk, Joego-Slavië, Po
len en West-Duitsland. In totaal zullen
600 Europese leden van de internationa
le federatie het congres in Montreal bij-
Tot de groep die maandag met de
„Statendam" vertrok, behoorde ook de
dirigent van het Nederlands Studenten
Orkest, Jan Brussen, de operazanger
Frans Vroons en de bariton Max van
Egmond, die op 17 juli in het kader van
het wereldcongres van „Jeugd en Mu
ziek" een recital zullen geven. De afde
ling Nederland van „Jeugd en Muziek"
verleent tijdens het congres medewer
king aan een tentoonstelling van mu-
ziekpedngogische publikaties.
De reis van de 40 Nederlandse leden
van „Jeugd en Muziek" is mogelijk ge
maakt door subsidies van het rijk, het
Prins Bernhardfonds en de stichting Ne
derlandse Muziekbelangen. Het gezel
schap keert 24 juli per vliegtuig terug.
Vroeg Zweeds
socialisme
in lange film van
Jan Troell
zich aan deze
tafelindeling
houdt, want
men komt om
n (en ont
dekt te 'wór
den, dus-is liet
om zdcii of
of de dansvloer
aan de bars
te houden in de naaste omgeving van
gerenommeerde sterren als Horst Buch-
holz, Paul Hubschmid. Dieter Borsche,
Heinz Draohe of Lex BarkerMet de
komst van de beatgroep „The fabulous
four' in de vroege ochtend, nemen de
Jongeren bezit van de Funkrturen dans
vloerterwijl de wat bezadigder figuren
met de vingers in de oren een beter heen
komen zoeken. Velen hunner treft men
dan later aan in het café van Franz
Diener, de oud-Europees kampioen bok
sen, die in een zijstraat van de Kiurfürs-
tendamm een soort artistiek trefpunt
heeft gecreëerd,, waar men tot het och
tend gloren en omdat dot in Berlijn
zo vroeg is ook later, weer wat „op zijn
verhaal" kan komen.
Daar was het ook dot de Nederlandse
afvaardiging zaterdagmiddag een onge
dwongen .vroeg borreluurtje" aan de festi-
valgasten aanbood, waar naast officials
als dr. J. Hulsker en jhr. Jan van Doom,
ook producent Gijs Versluys en regisseur
Adrtaan Ditvoorat van de film „Parauoïa"
als gastheren optraden.
België favoriet
De Belgische door J erry Skolimowsky
geregisseerde film „Le départ" is nog
steeds sterk favoriet, doch kan nog ste
vige concurrentie krijgen van de Zweedse
film „Hier hast du mein Leben" van Jan
Troell.
Dit nogal langademige bijna tweëen-
een half uur durende verhaal over de
jongen Olof, die dn de eerste wereldoor
log tracht onafhankelijk van zijn familie
te worden, bevat vooral na de trage start
voortreffelijke sekwembies, maar zou toch
nog een keer naar de montagetafel terug
moeten om een beter evenwicht tussen
Inhoud en lengte te krijgen.
Olof, die zijn carrière op de houtvlot
ten begint om vla een houtzagerij, een
reizend bioscoopbedrijfje, een schiettent
en de spoorwegen met liefde, dood, kame
raadschap, solidariteiten socialisme
kennis te maken, terwijl een keur van
Zweedse sterren tot Max van Sydov
toe dn kleine rollen te bewonderen
zijn. Men moet echter wel erg in de ge
schiedenis van het socialisme in Zweden
geïnteresseerd zijn, om dit alles met aan
dacht te blijven volgen.
De ratten ontwaken
Joego-Slavië wist „Budeuje Facova"
(De ratten ontwaken) van regisseur Zi-
vojln Pavlovlc het rauw - realistisch relaas
van een kleine burgerman, die om zijn
politiek verleden wordt gechanteerd. Al
blijft het „waarom" van deze chantage
voor de niet-Joego-Slavische toeschou
wer onduidelijk evenals enkele andere
verhoudingen - toch een treffend, en
vaak niet eens al te naargeestig beeld
van het bui-gerieven in de Zmldslayksche
grote steden
Ugo Tognazzi meldde zich als regisseur
en acteur aan in „De man met de flui
tende neus", een tragi-komedie over een
invloedrijk zakenman met een klein
lichaamsgebrek, dat hem lachwekkend
voor zijn omgeving maakt, totdat blijkt
dat dit kleine gebrek dodelijk zal zijn. Na
een goede inzet verwatert de film In trage
en zichzelf herhalende scuuc fiction.
Sterker dan de Italiaanse inzending ls
ongetwijfeld FrankrijkB bijdrage ,.De
muur', waarin Sartre alle eer wordt aan
gedaan met het gevolg, dat wij soms mi
nuten lang naar close-ups van denkende
roeneen aan rótten te kijken, die etn nU-
„Veredelde Dracula"
Elk festival heeft zijn film buiten me
dedinging, die geen enkele criticus mag
missen. Voor Berlijn 1967 is dit „Necro-
micon" van een zekere Jess Franco. Deze
Duitse veredelde Dracula laat ons in
wonderschone, bijna poëtische beelden
zien hoe een fatale vrouw de zich goed
kledende en evengoed ontkledende Jonlne
Reynoud allen die haar liefhebben
vernietigt of het nu mannen, dan wel
vrouwen zijn. Vijf gruwelijke moorden
krijgen wij breed uitgemeten te zien in
dit bijna lachwekkend mengsel van sa
disme, sex en orotiek dat in geen enkel
land met ©en filmkeuring zaïl worden toe
gelaten.
Een zinloze verspilling van geld rond
een zinloos verhaal, dat en wij moeten
het toegeven geen moment verveelt.
HILVERSUM II (298 m) AVRO: 18.00
Nws, actual., 18.30 Licht orkest. 19.05 Muziek
mozaïek, 20.00 Nieuws, 20.05 Lledjesprogr.,
20.35 Licht progr., 21.40 Uitreiking P. C.
Hooftprljs 1966, 21.55 Jazz Spectrum. 22.30
Nws. actual., 22.55 Mod. muziek, 23.55 Nws.
VERONICA (192 m) 18.00 Jukebox, 19.00
Hot 100 USA, 20.00 Cowboymuziek, 21.00 This
Is show-buslness, 22.00 Jazzjournaal, 23.00 tot
1.00 Gevar. gram. muziek,
BRUSSEL-NEDERL. (324 m) 18.03 Voor
de strijdkrachten, 20.00 Nederl. volksliedjes,
21.29 Klass. muz.
Frankrijk '67), 17.00 Ster
Kennis en beeld v. d. si
R. Wetselaar v.h.
lichte gr.muz. en rep., (7.30-7.35 Var
pagina, persoverz.). VPRO: 7.55 Deze dag.
VARA: 8.00 Nws., 8.10 Uitgeslapen: lichte
gr.muz. en report., (8.30-8.35 Van alle mark
ten thuis, pr. v. d. vrouw), 9.00 Stereo: Lon-
dens symf. ork. (gr): mod. muz., 10.00 Lichte
gramm.muz., 10.50 V. d. kleuters. 11.00 Nws.,
trio en zangsol.: 'mod. lied., 12.00 Lichte
gr.muz., 12.22 Voor het plattel., 12.27 Meded.
t.b.v. land- en tuinb., 12.30 Europacup: rep.
uit Genève v. d. loting
i de t
bekers, 13.00 Nws., 13.10 j
de I
r de e
:e: cabaretprogr., 13.50 Gespro-
muz.. 15.00 V. d. kinderen,
Lichte Nederl. muz. (gr), 16
17.00 Simbel: een simpel pro
bare scholleren, 17.30 Jazzm
FM-kanalen)
AVRO: 9.00 Nws., 9.02 Actual.,
AVRO-sollsten en -orkesten,
populair verz
HILVERSUM I (402 m) NCRV: 7.00 Nws.,
,10 Dagopening. 7.15 Stereo; Klass. ouvertu-
es (gr), 7.30 Nws., 7.32 Radiokrant, 7.50
1 Lichte r
lands publiek, 16.00 Nws., 16.02 Toerbeur
platenprogr. v. AVRO's Jeugdafd., 17.00 Nw.
17.02 Actual., 17.05 Rhythm and blues: oui
en nieuwe opn., 17.35-18.00 HiUbllly-tim
Country and Western muz.
Gedurende lange tijd is er een
min of meer lugubere wedloop
geweest tussen tuberculose en kan
ker. om uit te maken welke van de
ze twee tot „Volkvijand nr. 1" zou
worden uitgeroepen. Nadat de kan
ker deze wedloop in zijn „voordeel"
had beslist, daagde er een nieuwe
kandidaat op voor de titel van
„volksvijand nr. 1", namelijk de
hartziekten. Schrikt u niet!... van de
98.026 personen, die in 1965 in ons
land zijn overleden, stierven er
44.010 aan hartziekten. Dit is dus on
geveer 45 procent. Het ergste is
echter, dat dit percentage ieder jaar
nog toeneemt. Vanwaar deze stij
ging?
Op de eerste plaats door de stijging
van de gemiddelde levensduur van
de mens (de laatste anderhal
ve eeuw gestegen van 30 tot 70
jaar). Er zijn dus meer oudere men
sen dan vroeger en daar de meeste
hartziekten vooral op oudere leeftijd
voorkomen, is de stijging van hun
aantal verklaard. Ook speelt de wel
vaart, waarin wij leven, een belang
rijke rol, in zoverre de moderne
mens zich rijkelijker voedt en laaft
(en vaak nog op een foutieve wijze),
minder lichaamsbeweging heeft (te
veel auto's) en te veel rookt. Als
derde oorzaak noem ik de grotere
spanning, waaraan de mens van de
ze tijd onderhevig is, zowel in zijn
persoonlijke leven (zakenleven) als
in zijn reacties op het wereldgebeu-
Er zijn verschillende soorten hart
ziekten: ik beperk mij in dit artikel
tot het hartinfarct. Zoals u wel be
kend zal zijn, ls het de taak van het
hart (de hartspier voornamelijk)
door opeenvolgende samentrekkingen
(ongeveer 72 per min.) het bloed
door het lichaam te stuwen. Alle or
ganen moeten immers door dat
bloed worden bereikt omdat zij voor
het uitoefenen van hun functie voe
dingsstoffen en vooral ook zuurstof
nodig hebben, die hun door de
bloedstroom moeten worden toege
voerd. Om deze bloeddoorstroming
tot stand te brengen, is er om alle
organen een netwerk van bloedvaten
gespannen. Dit netwerk (deze krans)
van bloedvaten is er dus ook om hel
hart: we spreken van kransslag
aders. Vanaf die kransslagaders
dringen steeds kleinere bloedvaatjes
in de hartspier binnen om ten slotte
de microscopisch kleine cellen,
waaruit de hartspier is opgebouwd,
te bereiken en deze van voedings
stoffen en zuurstof te voorzien
Wanneer er nu op een of andere wij
ze een vernauwing in de kransslag
aders (eventueel in één van de ver
takkingen) optreedt, zal er een ver
minderde bloedstroom ontstaan in
het gedeelte van de hartspier, dat
door dat afgesloten bloedvat moest
worden verzorgd. In dat gedeelte ont
staan dan ziekelijke veranderingen,
die we infarct noemen. Hoe groter
het vernauwde bloedvat is, des te
groter zal het gedeelte van de hart
spier zijn, dat ziek wordt en des te
meer zal het hart te kortschieten In
zijn functie.
Angina pectoris
Op welke wijze kan zo'n bloedvat
vernauwd worden?
Op de eerste plaat# door een Icramp,
een samentrekking in de wand van 't
betreffende bloedvat. Deze vorm van
hartkramp (angina pectoris) is de
minst geduchte, omdat hij vaak in
hoofdzaak door psychische oorzaken
(geestelijke spanningen) veroorzaakt
wordt en de beste perspectieven biedt
voor een uiteindelijke genezing. Bij
een dergelijke aandoening krijgt de
patiënt een plotselinge kramppijn in
de borst (alsof de borstkas wordt sa
mengeknepen), waarbij die pijn vaak
uitstraalt in de linkerarm.
Het toedienen van vaatverwijdende
geneesmiddelen (onder de tong) geeft
voor de patiënt een snelle verlich-,
ting. Ook bij deze quasi-onschuldige
hartafwijking moet de nodige voor
zichtigheid betracht worden, omdat
zij vaak de voorloopster is van een
meer ernstige vorm van slagader
vernauwing, waarbij de vernauwing
niet door kramp wordt veroorzaakt,
maar door een ziekelijke verandering
in de vaatwand (onder andere door
bloedvaatverkalking) en door bloed-
stolling die op die zieke vaatwand
plaatsvindt (trombose). In deze ge
vallen spreekt men van hartinfarct.
Ook nu word de patiënt gekweld
door een heftige kramppijn in de
borst, welke pijn uitstraalt in de lin
kerarm. Het gezicht van de patiënt
is bleek-paars verkleurd, er parelt
zweet op zijn voorhoofd en is er een
duidelijke angst te lezen op het ge
laat van de patiënt.
De aanval duurt gewoonlijk langer
dan die bij angina pectoris en... rea
geert (vanzelfsprekend) niet op vaat
verwijdende middelen, zodat pijnstil
lende medicamenten moeten worden
loegepast. Over het algemeen heerst
er onder de mensen een grote huiver
voor het hartinfarct, op de eerste
plaats door de pijn, die er bij op
treedt, maar vooral ook door de
vrees, dat de aandoening ongenees
lijk is en de betreffende patiënt
„niet veel meer van het leven te
verwachten heeft". Dat dit laatste
onjuist is, moge blijken uit het feit,
dat er in 1964 in ons land een „Ne
derlandse Hartstichting" is opge
richt. Deze stichting houdt zich bezig
met een onderzoek naar de oorzaak
van alle hart- en vaatziekten en
naar de beste wijze van behandeling
van deze ziekten. Zij geeft daarover
voorlichting aan artsen en patiënten.
zij streeft een bevolkingsonderzoek
op hartziekten na enz. enz., maar...
zij geeft ook deskundige adviezen op
het gebied van revalidatie en om
scholing van de hartpatiënt. Hieruit
moge de genezingsmogelijkheid van
vele hartziekten blijken. Voor de ge
nezing van een hartinfarct is het no
dig, dat de bloedstroom die in een ge
deelte van de hartspier gestagneerd
is, weer op gang komt. Dit zal meest
al niet mogelijk zijn door een „op
lossing" van het bloedstolsel, dat in
een bloedvat is gevormd. Wél kan de
vorming van nieuwe stolsels worden
voorkomen door toediening van antl-
stollingsmiddelen, waarvan de wisse
lende dosis door regelmatig bloedon
derzoek moet worden bepaald (trom-
bosedienst). Volledige rust zal in de
eerste periode noodzakelijk zijn om
het hart zoveel mogelijk te sparen.
Geleidelijk zal er in het getroffen
hartgedeelte een verwijding tot stand
komen in niet getromboseerde bloed
vaatjes, waardoor de bloeddoorstro
ming weer op gang kan komen. Van
zelfsprekend zullen er ook strenge
dieetvoorschriften zijn.
Controle
Na verloop va- tijd zal begonnen
moeten worden met de mobilisatie
van de patiënt (onder controle van
elektro-cardiogram, bloedonderzoek,
enz.), er zal gedacht moeten worden
over de toekomstmogelijkheden van
de patiënt en hij zal niet alleen li
chamelijk, maar ook geestelijk op
die toekomst moeten worden voor
bereid (wegnemen vaiv angst voor
nieuwe aanval, vertrouwen in eigen
mogelijkheden enz). Dit alles kan al
leen op de juiste wijze worden uitge
voerd, als er in ons land (evenals in
vele andere landen) „hartrevalida-
tiecentFa" worden opgericht en het
is dan ook geen wonder, dat de op
richting van deze centra (het plan
is: vijf centra verspreid over het
land) voor de Nederlandse Hartstich
ting een „hartewens" is.
Tenslotte nog een enkel woord over
de mogelijkheid een hartinfarct te
voorkomen. Bekend is, dat een over
dadige voeding, vooral wanneer deze
rijk is aan vetten (boter, spek, rue-
zel, volle melk, kaas, enz), het ont
staan van hartinfarct bevordert. Ik
doe een greep uit geoorloofde voe
dingsmiddelen: alle soorten brood,
beschuit, rijst, gekookte aardappelen,
de meeste verse groenten, erwten en
bonen, fruit, mager vlees, wild, ma
gere vis, karnemelk, thee enz. Naast
de vetbeperking moet zeker nog ge
noemd worden de beperking van
zout, koffie, alcohol en... roken! Na
dere bijzonderheden kunnen worden
gevraagd aan de huisarts, wanneer
deze af en toe de bloeddruk contro
leert. (ook dit is van belang). Ver
der noem ik de zorg voor voldoende
lichaamsbeweging, het op peil hou
den van het lichaamsgewicht en de
pogingen te grote geestelijke span
ningen te vermijden. Het is allemaal
niet gemakkelijk, maarhet doel
is deze Inspanning ten volle waard.
Wanneer men de Nederlandse Hart
stichting wil helpen in haar streven
„een nieuwe toekomst op te bouwen
voor vele hartpatiënten", dan kunt
u contribuant worden (jaarlijkse bij
drage van minstens 10 gulden) Giro
nummer 300. Ned. Hartstichting,
's-Gravenhage.
(Van onze omroepcorrespondent)
HILVERSUM Van 7 tot en met 13
juli wordt in Knokke voor de negende
maal het concours om de Europabeker
voor zangvoordracht (Knokkefesti-
val) gehouden. De reportages, die de
Belgische t.v. hiervan verzorgt, wor
den elke avond door de Nederlandse
t.v. overgenomen.
Voor wat de NTS betreft vallen de uit
zendingen op zondag 9 juli en woens
dag 12 juli. Zondagavond 9 juli kan men
van 21.50 uur tot 22.25 uur op Neder
land 2 getuige zijn van de ontmoeting
tussen de Franse en Italiaanse ploe
gen. De Franse equipe bestaat uit Ali
ce Dona, Rachel, Dany Marco, Theo
Sarapo en Romuald. De Italiaanse
groep omvat Andrea lo Vecchio, Pao-
la Musiani, Mario Tessuto, Anna Ma
ria Izzo en Piero Focaccia.
Te Italiaanse ploeg treedt woensdag
avond 12 juli aan tegen de Belgische,
die gevormd wordt door Jimmy Frey,
Marva, Ann Soetaert, Ducky Jones en
Claudia Sylva. De uitzending hiervan
vindt van 22.55 uur tot 23.30 uur op
Nederland 1 plaats. Verder nemen
aan het concours ploegen uit Engeland,
Duitsland en Nederland deel. De ont
moetingen tussen deze groepen worden
door de andere omroepen uitgezon-
Nationaal Jeugd
Orkest naar Polen
AMSTERDAM (ANP) Met rege
ringssteun en in het kader van het
cultureel akkoord tussen Nederland en
Polen zal het Nationaal Jeugd Orkest
van de vereniging Jeugd en Muziek/
Nederland een concerttournee maken
door Polen, daartoe uitgenodigd door
de Poolse vereniging Jeugd en Muziek.
Het NJO telt ruim negentig dcelne-
Aan het hoofd staat de dirigent Nico
Hermans. Met de begeleidende staf
mee, zal het gezelschap dat de reis
van 5 tot 17 juli onderneemt méér
dan honderd personen tellen. Behalve
het optreden worden er excursies ge
maakt onder meer naar het geboorte
huis van Chopin. Het NJO zal vijf
concerten geven namelijk in Lodz (7e)
Kudowa (9e). Polanica (10e), Wroclaw
(12e) en tenslotte in Warschau, de 14e
Solistische medewerking wordt ver
leend door het Nederlands vioolduo
Jeanne Vos en Bouw Lemkes. Zij zul
len het dubbelconcert van Bach spelen
en op andere programma's het concert
voor twee violen van Bohuslav Martinu.
Als Nederlandse compositie wordt In
Polen geïntroduceerd het Concerto
voor orkest van Hans Kok. Voorts zal
het NJO uitvoeren: Elgar: de „Enig
mavariaties" en de mars „Pump and
Circumstance nr. 1". Van de Poolse
componist Wltold Lutoslawskl, „Mala
Suita" (kleine suite). De gavotte uit de
klassieke symfonie van Prokofjef en
van Rossini, de ouverture „La Gazza
Het gezelschap vertrekt met de Hoek
van Holland/Warschau expres uit Ol-
denzaal.
