Alban Bergs „Liilu"
ALFRED JARRTS „UBU ROI
in Zweedse marionettenvoorstelling
TELEVISIE VANAVOND
Gedanste emoties
in Holland Festival
Nederlands orkestwezen
onderwerp teach-in
FESTIVALOPVOERING VAN
EEN RELIGIEUZE TRAGEDIE
PAGINA 2
DE LEIDSE COURANT
MAANDAG 26 JUNI 1967
Vernieuwings
poging die
weinig overtuigde
NEDERLAND I
povere STER
(Reclameuitzendingen
de Fantasie"
Met In de hoofdrol Michael Meschke.
Het uit Stockholm afkomstige
Theater van de Fantasie", dat onder
leiding staat van Michael Meschke, zoekt
naar nieuwe wegen in het theater, in dit
geval vooral op het gebied van het spel
met marionetten, waarop de groep zich
bijzonder toelegt. Men laat tweedimen
sionale poppen optreden naast acteurs,
zodat er een eigen en opmerkelijke voor
stelling ontstaat, die boeiende kanten
heeft. Naar aaneiding van de voorstel
ling, die in het Holland Festival door
deze groep gegeven wordt van het
in 1896 voor het eerst gespeelde ,,Ubu
Roi" van de Fransman Alfred Jarry,
vraagt men zich echter wel af of de
Zweden met hun pogingen op de goede
weg zijn.
„Ubu Roi" wordt beschouwd als een
heerlijk, maar bijna onspeelbaar stuk.
Door zijn bizarre gegeven en structuur,
door het gebrek aan handeling, rollen,
goede dialogen, normale scènes, betekent
het een uitdaging aan elk fantasievol
regisseur. Er zijn maar twee echte rollen
in het stuk (en ook daarin is nauwelijks
enige ontwikkeling)die van Ubu en zijn
vrouw, een dikzak en een slons, die de
koning van Polen van zijn troon stoten,
een schrikbewind voeren en tenslotte
verdreven worden. Het stuk wordt
meestal gezien en gespeeld als een angst
droom, een burleske verschrikking vol
wreedheden van deze Ubu tegenover zijn
onderdanen.
De Zweedse groep speelt in witte
decors en met witte poppen en kostuums
een danig bekorte versie van het stuk.
De tekst die nog over is, werd op de
band gezet door andere acteurs dan de
optredenden. Poppen en acteurs op het
toneel volgen de tekst als bij het play-
backsysteem van televisie- en film
opnamen: hun lippen vormen de woorden
die door de luidsprekers te horen zijn.
Dat veroorzaakt aardige effecten, maar
ook een starheid, omdat de zichtbare
medewerkers zich helemaal onderge
schikt moeten maken aan het tempo dat
de sprekers op de band hebben gehad.
Bovendien is er een te duidelijke schel
ding tussen zichtbare en hoorbare acteur,
waarin zelden een eenheid tot stand
komt De dubbele discrepantie tussen
geluid en „beeld" maakt de opvoering
van dit uiterst levendige stuk in feite
doods.
Er waren overigens w'el heel ueel
originele en vermakelijke vondsten.
Bijvoorbeeld het optreden ran dezelfde-
personen poppenin verschillende af
metingen; enkele lichteffecten en projec-
De beelden alt Tunis
kwaliteit, maar Tokio, Melbourne,
Mexloo-CIty en Sdderfors waren nage- om 18 45 19 55
noeff perfect. Evenals al die andere uur)
beelden die we gisteravond in „Onze NTg
Wereld" te zien kregen. In technisch
opzicht slaagde deze grootste t.v.-
manifestatie ooit gehouden, volmaakt.
„Onze wereld" bleek zodoende een
soort prospectus voor de t.v.-consumen-
ten. dat aantoonde wat vandaagdendag
werkelijke kolossale mogelijkheden 19^° 1
i het medium zijn.
18.45 uur:
De Minimolen
18.50 uur:
Nieuws In het Ocort
CVK/IKOR
Nog iets méér dan dat? Ja. het toch
nog fascinerende idee dat wat je ziet
werkelijk op datzelfde ogenblik gebeurt.
Die Melboumse tramconductrioe die op NTS
die - - winterse maandagmor- 20.00
gen voor haar eerste rtt uitreed zagen Joi
wij inderdaad „live" op o nze zomerse
zondagavond. Zoiets pakt je nog wel
even. al zijn we wat dit betreft al
heel wat gewend.
Dat was de sterke kant van „Onze
Wereld". Maar de haast griezelige tech
nische volmaaktheid van dit twee uren
durende programma was de vrucht van
een minutieuze voorbereiding. We volg
den de uitzending aan de hand van een
NTS-stencll en, op één te elfder ure in
gevoegde verandering na, klopte het
allemaal. We zagen precies wat beloofd
was; er was geen enkel verrassingsele
ment. Elaine Tanner, het Canadese
zwemstertje was de enige die voor
„nieuws" had kunnen zorgen maar haar
recordpoging faaldel
VARA
19.30 uur:
De Lucy Show
VARA
20.20 uur:
Achter het nieuws,
aotu allteitenrubriek
20.45 uur:
Tik Tak Tor, zomerspel
21.15 uur:
Ha-li-ha-lo,
amusementsprogramma
21.40 uur:
Sporen lezen,
documentaire
22.05 uur:
Vrjj entree,
cabaretprogramma
NTS
22.30 uur:
Tweede journaal
22.35 uur:
Sluiting
NEDERLAND II
STER
Reclameultzcndingen
om 20.00 en 21.56 uur)
NTS
20.00 uur:
Nieuws in het kort
NCRV
20.05 uur:
The Al Hirt Show
20.35 uur:
Japan, documentaire
21.20 uur:
Dagsluiting
21.30 uur:
De held, t.v.-serie
NTS
22.00 uur:
Tweede journaal
22.15 uur:
Sluiting
HILVERSUM I
NCRV
20.15—20.45 uur:
Zo maar een koop
vaardei-. klankbeeld
23.00—23.55 uur:
Serenade, muziek
programma
HILVERSUM II
NRU
20.15—22.15 uur:
Holland Festival 1967,
stereoprogramma
23.10—23.55 uur:
Iks. een sprong in het
duister, amusements
programma
RADIONIEUWSDIENST
HILVERSUM I: 7.00, 7.30,
8.00, 8.30, 12.30, 19.00,
22.30, 23.55
HILVERSUM II: 7 00.
8.00, 11.00, 13.00. 16.00,
18.00, 20.00, 22.30. 23.55
HILVERSUM III: Elk
heel uur vanaf 9.00
Radioprogramma
Scene uit „Ubu Roi'
ties en de vindingrijke constructie van
de poppen, die bediend werden door zes
leden van de groep. Door de kortheid
van de scenes woog ditmaal het taal
verschil niet al te zwaar, vooral niet
voor die toeschouwers die het stuk reeds
kenden, voor de anderen was er een
goede toelichting in het programma.
In de loop van de voorstelling (slechts
anderhalf uur!) bleek er toch een zekere
verveling bij de toeschouwer te ontstaan
door dc eenvormigheid en het tekort aan
variatie in de voorstelling. Regisseur
Michael Meschke. een leerling van
Decroux, speelde als een volleerd mime
kunstenaar z(jn rol. Het werd een solo
partij. omdat alle andere acteurs ver
scholen gingen achter maskers. Hoe
knap deze rol ook was, toch voelde men
het als een fout dat h(J de voorstelling
te veel om zichzelf had gedacht, te weinig
ruimte laten aan collega's.
De vernieuwing die Meschke
zijnen zoeken in het theater ls voor het
beperkte gebied van het marionetten
spel door het werk zeker mogelijk; voor
het geheel van het theater zal het echter
weinig zoden aan de dijk zetten. Men
kan er wel een avond van licht en tame
lijk oppervlakkig amusement aan be
leven. vooral ook door de zeer boelende
vormgeving van poppen en decors door
Franciszka Themerson. Het première-
publiek gisteravond in de Kon. Schouw
burg kon het matig waarderen.
JAN VERSTAPPEN.
Nieuw ballet
Hans v. Manen
Voldoet huidige
structuur nog.y
Voldoet de structuur van het Neder
landse Orkestwezen nog aan de - eisen,
die tegenwoordig worden gesteld aan
beleid, bezetting en programmasamen
stelling?"
Dit was de vraag, die op de „teach-
in" gistermiddag door 't Orkestenver-
bond georganiseerd in Frascati te Am
sterdam, aan 'n groot aantal belangstel
lenden, waaronder vele bekende compo
nisten en leden van diverse Nederland
se orkesten, werd voorgelegd. Ook de
heer B. P. Wagemans van 't ministe
rie van Cultuur, Recreatie en Maatschap
pelijk Werk merkten wij onder de aan
wezigen op. Merkwaardigerwijze bleek
het Concertgebouworkest officieel afwe
zig te zijn.
Hier volgen enkele karakteristieke
uitingen van het forum, dat onder voor
zitterschap stond van oud-minister mr.
Maarten Vrolijk:
Onze muziekredacteur drs. A. B. M.
Brans. Bij de huidige stand van zaken,
waarin het orkestrepertoire zich naar
twee kanten Monteverdi Peter
Schat heeft uitgebreid, is het vrijwel
onmogelijk van een vaste dirigent te
eisen, dat hij van het overweldigend aan
bod werken van uiterst uiteenlopende
structuur op de hoogte is. Men zal dus
moeten komen tot een vast adviseur of
adviserend college, dat echter nooit door
een bestuur mag worden gecontra
rieerd. Voor bepaalde muzikale mani
festaties zullen daarin gespecialiseerde
gastdirigenten moeten worden aange-
B1J de samenstelling van het orkest
dient rekening te worden gehouden met
de evolutie van de muziek in genoemde
richtingen. Een gespecialiseerd orkest,
zoals bij voorbeeld de S.D. Rundfunk,
lijkt echter ongewenst, omdat de kloof
tussen de z.g. moderne en conventione
le muziek niet blijvend zal zijn.
Dirigent Edo de Waart kon zich met
deze opvatting „integreren van de
avant-gardlstische muziek in het con
ventionele programma" verenigen. Hij
gaf echter de indruk minder belangstel
ling te hebben voor 't eerstgenoemde
dan voor het ijzeren repertoir.
Componist Ton de Leeuw daarente
gen voelde blijkbaar wel voor afzonder
lijke ensembles, speciaal voor de repro
ductie van de „modernen".
Criticus Lex van Delden gaf onder
meer ala zijn mening te kennen, dat er
voor de muzikale avant-gardisten ten on
zent meer wordt gedaan dan overal el
ders (28 procent van het repertoire,
waarvan 10 procent Nederlandse mu
ziek).
Hierbij sloot zich de opmerking van
componist Hans Henkemana, die on
der andere de aandacht erop vestigde,
dat na 1945 onze eigentijdse componisten
door opdrachten en uitvoeringen meer
kansen dan ooit tevoren hebben gekrp-
gen, goed aan.
Op deze uitingen van het forum volg
den een overvloed van de meest uiteen
lopende meer en minder felle reacties.
Hieruit een kleine bloemlezing: De
hedendaagse componist moet gesteund
worden zonder dat hij erom behoeft te
vragen. Belangrijk is. dat een nieuw
werk in de perfectie wordt uitgevoerd,
opdat het niet door een slechte vertol
king de kans mist door het publiek te
worden geaccepteerd. De bestaande or
kesten hebben geen tijd een modern
werk goed in te studeren: derhalve meer
orkesten, liefst gespecialiseerde. De
mentaliteit van de huidige orkestleden
is niet geschikt voor het avant-gardis-
tische oeuvre. Uiteraard kwam het „vol-
te-zalenprobleem aan de orde. Slecht
bezette zalen mogen geen rol spelen bij
de programmasamenstelllng. Er gingen
stemmen op, dat de subsidieregeling
voor een rijksregeling moet plaats ma
ken.
De voorzitter van de personeelscom
missie van het Brabants Orkest verras
te plotseling met de mededeling, dat in
zijn orkest reeds enige tijd een advise
rend college bestond, waarin de dirigent
en enkele orkestleden mede zitting had
den en dat dit zeer bevredigend werkte.
Urenlang werd over deze zaken en nog
veel meer gediscussieerd tot voorzitter
Vrolijk tot slot als zijn mening te ken
nen gaf, dat al hetgeen deze middag uit
de gemoederen van de aanwezigen was
losgekomen en aan de openbaarheid
prijsgegeven dank zij het uitstekende
initiatief van het Orkestenverbond dui
delijk had laten zien, dat in het concert
leven van ons land grote veranderingen
zich aan het baan breken zijn, waarna
deze in aangename sfeer gehouden
„teach-in" en einde nam.
Hans vayi Manens nieuioe ballet
Dualis bracht de zomer op het ballet
podium van het Holland Festival. Niet
letterlijk, want deze geladen choreografie
op Bartóks Muziek voor snaarinstrumen
ten, slagwerk en celesta is geen ver
halend, noch een muziekballet. Het is
een dynamisch en emotioneel volgen van
de deze wonderlijk gespannen partituur met
het uit mysterieuze geluidsflarden
samengestelde adagio en het plastisch
scherp geprofileerde allegro. De melo-
diek is sterk chromatisch en de maat
wisseling stelt aan dansers en musici de
allerhoogste eisen.
In de bak verleende het Ned. Ballet
orkest onder leiding van Peter Erös een
betrouwbare steun,- zodat aller aandacht
op het podium gericht kon zijn. En daar
dualisme te over: langzame bewe
gingen tegen een snelle muzikale achter
grond, pointedans en barrevoets grond
werk, wervelende groepen, gecontras
teerd met een draaiende zwarte schijf
met witte ovalen in tegenbeweging. Het
is een typisch Van Manenballet gewor
den: groot vakmanschap, uitmuntende
vlakverdeling, gesublimeerde menselijke
tragiek en stilistische en technische ver
smelting. Alexandra Radius en Han
Ebeltiar enerzijds en K&thy Gosschalk
Gérard Lemaitre anderzijds dansten
loepzuiver en gespannen naar het
piramidale, verzoenende slot. De net-
tunieken van Jan van der Wal bevielen
is beter dan zijn zwarte zijdecors.
We weten niet of we na één keer zien
Dualis moeten stellen boven Van Manens
Opus 12, waarin de choreografische
autoriteit van de groepsbehandeling ons
eigenlijk dwingender leek. Maar hoog
festivalpeil waren deze Van Manen
choreografieën in elk geval, evenals de
vertolking door Willy de la Bije, Anne
Hyde en Job Sanders van Béjarls
bide dansdrama „Sonate trois'
Sartres Huis Clos. De pianisten Geza
Frid en Luctor Ponse en Frans
der Kraan en Willy Pannebakker, slag
werk speelden Bartóks Sonate bijzonder
goed en men had ditmaal niet de dwaas
heid begaan het door Béjart niet ge
choreografeerde deel te spelen, alleen
omdat het Ned. Bartók Genootschap dat
zo graag zou willen.
Als extraatje Harkarvy's choreografie
Nieuwe leden van
Ned. Kaïnerorkest
AMSTERDAM (A.N.P.U Hei ko
mende seizoen kr(jgt het Nederlands
Kamerorkest als nieuwe leden de violist
Jacques Hertog, die aanvoerder van de
tweede violen wordt, Jean Tassoel, die
violist was in het Brabants Orkest en
Wim van Keulen, die als vlolist uit het
Radio Philharmoniseh Orkest komt en
die tevens in het Ensemble Benedetto
Marcello speelt. Voorts de cellisten Jaap
ter Linden en Willem Sijpkens, beiden
leerlingen van Van Leeuwen Boonkamp.
Van de leden van het Kamerorkest
spelen Carla Rosslcan, Llon Groen, Joke
Vermeulen en Wlm van Keulen ln het
Ensemble „Benedetto Marcello".
Het komend seizoen verlaten het
orkest; de dames Hanna Salomonson,
(viool) en Marijke Verbeme (cello). De
eerste gaat met haar kwartet een tour
nee maken langs Amerikaanse univer
siteiten en de tweede gaat met een bij
zondere beurs naar Amerika. Ben de
Ligt wordt solocellist ln het Utrechts
Philharmoniseh Orkest. De Amerikaan
Peter Sokole gaat een dirigentencursus
volgen ln Amerika. De Engelse violist
Simon Standage gaat ook in Amerika
studeren met een bjjzondere beurs.
Eindconcert Instituut
voor Kerkmuziek
(Van o
correspondent)
UTRECHT Zondagavond heeft het
eindconcert plaatsgehad van het cu
jaar 1966-1967 van het Nederlands Insti
tuut voor Katholieke Kerkmuziek
Utrecht.
Aan het concertprogramma werkten
de studenten mee, die een diploma had
den behaald: Hans Bakker, A-diplom<
piano, Theo Berben, A-diploma orgel ei
praktijkdiploma orgel, Jan Michielse
praktijkdiploma koordirectie, Ton van
der Meer, A-diploma en einddiploma or
gel, Theo Saris, einddiploma koordirec
tie, Win Wassenburg, einddiploma koor
directie en Laurens Wielakker, praktijk
diploma orgel. Dobendien mochten daar
bij optreden degenen, die met een hoge
onderscheiding examen hadden gedaan
in de bijvakken zang, piano en grego
riaans: Clemens Abers. Theo Saris.
Hans van der Boomen, Flip Veldmans
en Wim Wassenburg.
Tijdens dit samenzijn werd afscheid
genomen van prof. dr. Jos Smits van
Waesberghe, als voorzitter van het insti-
tuutbestuur. Pater dr. J. Mirck. direc
teur van het instituut bracht de schei
dende functionaris welgemeende dank
voor alles wat hij gedaan had voor het
instituut en ook voor hem persoonlijk.
Prof. Van Waesberghe reageerde daarop
met complimenten aan de koorschoollei
der Michielse voor zijn zeer prachtig
examen, alsmede aan de centrale figuur
van het instituut, pater Mirck en diens
medewerkers. Hij installeerde vervol
gens zijn opvolger pater dr. B. Kall
mann met het overhandigen van de sta
tuten van het instituut dat zijns inziens
eigenlijk toch een wonderlijke geschie
denis achter de rug heeft. Namens het
bestuur sprak dr. J. Feldbrugge over
de grote capaciteiten van prof. Van
Waesberghe, die no bijzonder veel wist
te organiseren en te combineren.
de pas de deux uit „Le Diable h
Quatre", een kostelijk en bekoorlijk
romantisch balletparfum, dat Joseph
Mazilier het programma blijft hem
hardnekkig „Magiliem" noemen in
1845 voor de Parijse Opera brouwde.
Marian Sarstadt en Gérard Lemaitre
dansten Harkarvy's neoromantiek met
het demi-caractère-aspect uitstekend, zij
het ook voor de echte liefhebbers wat te
flets. Typerend ook, dat juist deze
choreografie uit de zogeheten verstofte
bloeiperiode van het ballet het meeste
frenetiekste applaus kreeg.
D-y
VANAVOND VIA HILV. II
Paul van Ostayen
in „Literama"
HILVERSUM Literama. NCRV's
radiopèrlodiek over boeken en schrij
vers zal vanavond geheel gewijd zijn
aan de Vlaamse avant-gardist Paul
vun Ostayen. Na het einde van de
eerste wereldoorlog gaat Van Ostayen
naar Berlijn. Hiervoor zijn twee re
denen: in de eerste plaats wordt hij
in zijn geboorteland beschuldigd van
activistische praktijken en ln de twee
de plaats had hij zich gedurende zijn
jeugd intensief beziggehouden met de
Duitse literatuur.
Dit was de zwakke kant: behalve in het
BBC-centrum in Londen mocht nergens
van film gebruik worden gemaakt, maar is!
alles wat we „live" zagen had evengoed
weken tevoren gefilmd kunnen zijn.
Communicatiesatellieten zijn prachige grai
dingen, maar voor Japanse garnalen- Nleu------ ----v-k.nuei.nd
teelt, of om Canadese cowboys in actie Zwitserland, Rusland (gr.); 20.15 Zo n
te zien zijn ze niet nodig. koopvaarder, klankbeeld aan boord
Nederlands vrachtschip; 20.45 uur
muziek (gr.); 21.30 Muziek en dl»
Nodig rijn ze ook niet voor het ultbeel- Kerkorgelconcert: moderne muziek;
den van het grondthema van deze uit- telljke liederen;
zending; de steeds groter wordende g;®" uterim*: '"adiokroniek over boeken
wereldbevolking en de noodzaak van al schrijvers: 23.00 Licht muzlekprogi
die miljaren monden te voeden. Da (°pn 23.55—24.00 Nieuws.
kan gewoon ouderwets per film veel lg lg Actualiteiten: 18.25 Ik verbind U
beter. „Onze Wereld'"
dioze documentatie v:
mogen, maar meer ook niet!
Kooy. NRU: 19.50 "openbaai
wél hadden willen zien? Het ^ïs^HoHand rSth
1 I (402 M) 1
Boeren Partij; 18.30 Lichte
lofoonmuzlek voor de tieneVs: 19.00
5 en weerpraatje: 19.10 Radiokrant;
rerdenking;
herhaling SOS-berlchten;
Wat 1
il Wimbledon 1967).
19.40 Humanistisch Verbond: We moeten het
samen doen. Toespraak door prof. Dr. G. A.
Festival Impressie;
en solisten: moderne
taal, lezing: 22.30 Nieuws:
22.40 Let the peoples sing: Internationale
technisch mogelijk geweest: John
son en Kosygin ln Glassboro; Dajan ziek; 22.15
ln Jeruzalem: Westmoreland ln Saigon: SmpeuHe voor'amatüriorën: 13.
Meredith in Mississippi; een NPD'er in sprong ln het duister: 23.55—24.00
Bonn Want d&t 16 onze wereld vandaag, veronica (192) - 18.00 Jukebox (verzoek-
2hZ 4» Platen) :19.00 Rolllng-Stonesshow; 19.15 Joost
Een wereld die zó klein is dat je hem mag het weten. 2o.oo Binnen zonder kloppen,
per t.v. in twee uur kan omspannen. met o.a. Indonesian Teenagercorner;^JH-00
jaren: 22.30 Alle
AI met al was „Onze Wereld" natuur- Brussel Ned.
■jjg toej. .d buitengewone Voo,
ding. Terugschakelend naar „gewone 1M5 uur Sport; 18>52 Taalwenken; 18.55 zang;
t.v. willen wy alleen een kanttekening 19.00 Nieuws weerbericht, radiokroniek er
plaatsen b(j ,.'n Beetje tam-tam ma- correspondentie uit Nederland; 19.40 Llchu
ken"", zaterdagavond by de TROS. °pera
Onze mini-omroep begaf zich daarvoor
0/ DINSDAG: Hilversum I (402
af en toe een paar keer gevaariyk 700 uur Nieuws; 7,10 Het le'
dicht op STER-terrein. Begri)P«Ujk' lezing; 7.15 Lichte grammofoonm
want de financiële basis van de TROS (7.30—7.32 Nieuws); 7.55 Overweging;
«.„x Nieuws; 8.10 Lichte grammofoonmuzlel
is heel cmal, maar gevaariyk biyft het. N|euws; 832 Touringclub: vakantletlpi
Want één stapje verder en we hebben voor de huisvrouw; (9.25 Conclllepostbus; 9.:
regelrechte sponsor-t.v. voor antl-sllp- Waterstandei
scholen, zwembadenleveranciers en wat liekenl"!^'
zich maar wil aandienen.
KRO:
klas-
Musette-órkest en zang-
lek (gr.); 1
soliste: 12.18 Marktberichten voor schippers;
.20 Voor de landbouwers; 12.27 Mededelin-
:n voor land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws;
.40 Actualiteiten, 12.50 Licht ensemble mei
solisten; 13.30 Muslësta: licht gevarieerd
muziekprogramma (opn.); 14.20 Schoolradio:
Stereo: Licht instrumentaal ensemble;
15.00 Pizzicato: muzikaal middag magazine:
17.00 Overheidsvoorlichting: Kaapvaart m bel
Caralblsche gebied, 17.10 Voor de Jeugd.
mofoonmuzlek. VPRO: 7.55 Deze dag. AVRO:
8 00 Nieuws; 8.15 Lichte grammofoonmuziek
(8.30-8.35 De groenteman); 8.50 Morgen
wijding; 9.00 Stereo: Klankjuwelen (gr.); 10.00
Voor de kleuters; 10.10 Arbeidsvitaminen:
populair verzoekplatenprogramma: (11.00—
11.02 Nieuws); 11.55 Beursberichten; 12.00
andbouw; 12.40 Licht orgelspel; 13.00 Nieuw
VARA: 14.40 Schoolra
Voor de vrouw; 15.40 Stc
Nieuws;
TROS: 9.00 Niet
Kwlnk: pop- en
Nieuws); 17.00 1
m en FM-kanalen)
9.02 Actualiteiten; 9.07
4: 10.00 Nieuws; 10.02
.lek; (10.30 Geen
14.02 Verzoekplater
17.02—18.00 S555en
VERONICA (192) 7.00 Ook goeiemorgen,
9.00 Muziek terwijl u werkt; 10.00 Koffietijd;
11.00 Kookpunt: 12.00 Muziek bij de lunch:
14.00 Van concertzaal tot Jukebox; 15.00 Ver
leden tijd (gram.muz.); 16.00 Dinsdagmiddag-
speciaal. met o.a 17.15 Hits a gogo.
Brussel Ned. (324 m) 12.00 Nieuws; 12.03
Lichte muziek; 12.40 Weerbericht, medede
lingen, programmaoverzicht en SOS-berich-
ten voor de schippers; 12.48 Lichte muziek;
12.55 Buitenlands persoverzicht; 13.00 Nieuws,
weerbericht en beursberichten; 13.20 Tafel-
muzlek; 14.00 Nieuws; 14.03; Lichte muziek:
15.00 Nieuws; 18.03 Concertante muziek; 16.00
Nieuws; 16.03 Beursberichten; 16.09 dans
muziek; 16.30 Programma voor oudere luis-
The Bird Fancyer's Delight.
Dit geconstateerd eebbend moet ons van
het hart dat we over het geheel „Een
beetje tam-tam maken" een aardig pro
gramma vonden, dat vooral in zfln
..massale" effecten héél geslaagd was
en dat een finale kreeg als maar zelden
in de amusementssector van onze t.v. VANAVOND VIA NED. I
werd vertoond.
VANAVOND VIA NED. II
m Japans leven
in filmbeelden
Hij was ook een van de weinigen, die
de internationale taalrevolutie voor- Tr -.T ,TA1.m T7T1 .-mr-, T
voelde en die ook in praklijk bracht. VANAVOND VIA NED. I
Van Ostayen die tegenwoordig nog ■%*- i
geldt als een van de belangrijkste M.UZ1 CKpiO £13I11111S
Nederlandstalige avant-gardisten
met Ned. artiesten
Vg.
het centrum van de literaire belang
stelling: ten eerste, door de herdruk
van. al zijn werken, ten tweede door
de studies en bloemlezingen van drs.
Gerrit Borgers en tenslotte door de
talrijke artikelen in Vlaamse literaire
bladen. De jonge essayist Pieter Beek
heeft voor „Literama" een literair
silhouet geschreven, dat voor de mi
crofoon zal worden gebracht door An
toinette van de Brink en Kirsten
Klijnsma. De Hessische Rundfunk
heeft hiervan reeds een vertaling uit
gezonden.
(Hilversum II, 22.40 uur.).
HILVERSUM VARA-regisseur Ben
de Jong maakte een programma met
jonge Nederlandse artiesten, dat van
avond zal worden uitgezonden. Aan
dit non-stop muziekprogramma, dat de
naam Ha-li-Ha-lo kreeg, verlenen me
dewerking jazzzangeres Henny Vonk,
De Bel Air Sisters, zanger Eddy Jo
nes, de beatgroep De Torero's, zanger
Ronny Klipstein en als enige niet-Ne-
derlandse medewerksters de Belgi
sche zangeres Tonia Orkest: Frans de
Kok. Produktie en regie: Ben de Jong.
Nederland 1, 21.15 uur.
Frida Boccava
bij Henk Elsink
HILVERSUM Vanuit zijn theater
restaurant De Koopermoolen in Am
sterdam brengt cabaretier-zanger Henk
Elsink zijn programma „Vrij Entree".
Speciale gast is dit maal Frida Bocca-
ra, die een selectie chansons zingt van
onder anderen Aznavour, Brei en Bé-
Frida Boccara en Henk Elsink worden
muzikaal begeleid door Lina Boccara
(piano), Tom Zwanenburg (accordeon),
Henk Melgers (bas) en Eddy de Wind
(gitaar). De regie is in handen van
Nico Knapper.
(Nederland 1, 22.05 uur.)
HILVERSUM In drie uitzendingen
de eerste wordt vanavond uitge
zonden zal door middel van frag
menten uit Japanse films een beeld
worden gegeven van het leven in Ja
pan. De Amerikaanse filmkenner Do
nald Richie, die zelf ln Japan woont,
heeft na jarenlange arbeid de beste
films uitgezocht, om gedeelten hieruit
voor deze serie te kunnen gebruiken.
De eerste aflevering de Nederland
se bewerking is van Han Baartmans
behandelt het Japanse gezin. Ad
viezen voor de bewerking werden ge
geven dor prof. dr. F. Vos; de pre
sentatie is in handen van Bob Ver-
straete. Aansluitend worden enkele
filmindrukken over „Christelijke ver
kondiging in Japan" van Jan van Hil-
lo uitgezonden.
(Nederland II, 20.35 uur).
Voor de tweede keer in ons leven werd ons Alban Bergs „Lulu" gepresen
teerd, wederom in het Holland-Festival. Voor de eerste maal dank zij een
uitmuntende vertoning, ons geboden in het jaar 1953 door de uit haar as
verrezen Essener opera het optreden daarin van de korte tijd daarna
op zo tragische wijze overleden Carla Spletter zullen we nooit vergeten
zaterdagavond in de Stadsschouwburg te Amsterdam opnieuw, thans door
de Nederlandse Operastichting in coproduktie met de Nationale Opera
van Brussel.
Voortreffelijke
titelrol
Vergelijkingen dringen zich daarbij on-
weestaanbaar op, waarbij het gevaar
bestaat, dat men het verleden ideali-
scert: we willen dit echter riskeren. Wel-
nu: de laatste presentatie, waarvoor in
eerste instantie dirigent André Vander-
noot en de regisseur Jo Duo verantwoor
delijk waren, streefde naar een extrava
gantie, naar een excessiviteit, naar een
hysterie, die ons met een bepaald heim
wee deden terugverlangen naar de mild
heid, de meewarigheid om het leven,
die voortdurend wist te ontroeren, diep
te ontroeren, kenmerkend voor de weer
gave van de Duitsers in 1953.
Voor ons gevoel was thans de zaak
overtrokken en kwam men tot een sati
riek, die, voor ons althans, meer dan
eens de grenzen van de parodie benaei^
de
gezien en gehoord het deel, dat zich na
de pauze afspeelde. Na de pauze, toen
het leven van die martelaren des levens
plotseling iets verdroomds kreeg, toen
Lulu, voortreffelijk verbeeld door de ons
bekende Anja Silja, een heldin werd, een
stuk natuur buiten de grenzen van goed
en kwaad, die het leven en de dood
haar door een macht buiten haar opge
legd, op een klassieke wijze aanvaard
de. Toen kwamen we in een sfeer, die,
dat is onze stellige overtuiging, Alban
Berg ons heeft willen bieden: een sfeer,
die diep religieus Is, waarin zich vol
trok, wat zich moest voltrekken, waarin
de liefderijke dood als de Grote Verlos
ser kwam om zijn kind weer tot zich te
Sfeer, waarvan we tevoren reeds ken
nis hadden kunnen nemen in de zo ro
mantische orkestrale tussenspelen
waarin Wagners „Tristan" verscheen,
door het meesterlijk spelende Concertge
bouworkest treffend gesuggereerd.
bij haar tocht naar de andere wereld
assisteerden en secondeerden? Een alge
meen bezwaar hadden we: ze kwamen
onvoldoende tot leven, hun karakters wa
ren te weinig gedifferentieerd... doch
was dit weer de bedoeling van de re
gisseur? Wenste hij van al deze wezens
bewust een soort marionetten te maken,
hiermee het navrante intensiverend? Ma
rionetten van een burgerlijke laat-negen-
tiende-eeuwse samenleving, slachtoffers
van een dubbele moraal, dode sjablonen
rondom de enig werkelijk levende:
Lulu? Als zulks het geval is, bleek men
in deze opzet geheel geslaagd te zijn.
Doch een opera is een opera, dus een
stuk, waarin gezongen wordt. In dit ge
val twaalftonig, wat de oren van vele
conservatieve luisteraars wellicht min
der gestreeld zal hebben. Wat ons zelf
betreft, die dodekafonie hoorden we nief,
aanvaardden we dus als een volkomen
natuurlijk gegeven; als de vocalist goed
was: dit in het optreden van Lulu (Anja
Siljaen haar (lesbische) vriendin Gra-
fin Geschwitz (Sonja Cervena).
In bijna alle andere gevallen werden
we ons deze tonaliteit bewust, wat
bepaald niet als een compliment voo
verschillende zangers kunnen zien, of dit
niet nu Ramon Vinay als dr. Schön of
Kurt Rüsche als diens zoon betreft, dan
wel de vele landgenoten, die we in dit
stuk mochten aantreffen: een Joan
Remmelts, een Rudolf Kat, een Paolo
HOLLAND FESTIVAL 1967
De Nederlandse Operastichting
(co-produktie met de Nationale Opera
Brussel
Titel: Lulu Muziek: Alban Berg
Tekst naar de tragedie 'Erdgelst
en 'Die Büchse ngJ
Doch, en hier komen we op het begin
terug, hun wijze van zingen is wellicht
ook bepaald geworden door de artistieke
normen, door de regie gesteld.
Conclusie: we hebben een spel meege
maakt, waarvan het slot ons zeer ge
pakt heeft. Het slot én de orkestrale in
terludia. Een opvoering, waarvoor we
kentelijk zijn, doch die onze herinnering
aan het optreden van de Opera Essen,
met dirigent Gustav König, met regis
seur Hans Hartleb niet deed vervagen.
In Scheveningen kan men Lulu zien
en horen op zondag 9 juli aanstaande.
Natuurlijk in het Circustheater. Vooral
mensen, die in het seizoen 1965-1966
Bergs Wazzeck hebben meegemaakt,
moeten hier zeker heengaan.
B. R.
60.500 gestolen Uit een huis aan de
Kastanjelaan in Rotterdam zijn twee
geldkistjes met een toatal inhoud
60.500 gulden gestolen.
