vrijheid EERSTE DUITSER SINDS MAX SCHMELING RINI WAGTMANS: TE WEINIG HULP BIJ VERDEDIGEN VAN LEIDERSTRUI Lubbers verloor met zeer gering verschil Zege in drie sets op Martin Mulligan Tom Okker bezorgde de Franse organisatoren een hevige schok Bij de laatste acht in werel Onbekend verzetswerk van uniek mens Jan Bols voert Olympia's Toer opnieuw aan Koopmans en Liebregts zijn wachten moe Beslissing ontlokte een fluitconcert DINSDAG 30 MEI 1967 DE LEIDSE COURANT PAGINA Sinds Cassius Clay ontheven is van zijn wereldtitel zwaargewicht, wachtte de boksioereld op de nieuwe ranglijst. Die is verschenen. Nummer één staat de Duitser Karl Milden- berger (foto). Dat is voor Duitsland een historisch feitwant 't is precies vijfendertig jaar geleden, dat een Duitser aan de top van 's iverelds hoogst betaalde boksranglijst stond. Max Bchmeling voerde in 1932 de zwaargewichten aan. De gelijkenis met de 28-jarige Mildenberger is trverigens frappant. Bchmeling en zijn opvolger op de wereldranglijst zijn beiden 1.86 m en het gewicht van Mildenberger is 86 kilo, even zwaar als Schmeling toen hij op het toppunt van zijn carrière stond. PARIJS Voor het eerst in de na-oorlogse geschiedenis van de tennissport is een Nederlander erin geslaagd zich te scharen bij de beste acht van één van de vier grote wereldtoernooien. Het is Tom Okker, die gisteren het organisatiecomité van de inter nationale kampioenschappen van Frankryk een hevige schok bezorgde door in drie sets (64, 75, 62) te winnen van de als zesde geplaatste Martin Mulligan, win naar van het open Italiaanse kampioenschap. De Nederlandse kampioen, die in militaire dienst en bij de voorbereiding voor de Davis Cup een perfecte lichamelijke conditie blijkt te hebben opgebouwd, wisselde vaart en lengte zo perfect af met stop- ballen en dropshots, dat Mulligan uit zijn ritme raakte en daarmee de hoop kon opgeven om na de Italiaanse titel ook de belangrijkste titel van de wereld op ver harde banen in zijn bezit te brengen. Het vorig jaar werd Okker op het laatste moment de pas afgesneden naar da kwartfinales toen hij na twee ge en sets tegen Fred Stolle uiteinde lijk toch verloor. Ditmaal echter was er jen verslapping geen sprake, al heeft Mulligan daarop misschien wel ge rekend, want in zijn vorige partij tegen de Nederlander (in Rome 1966) kwam de Australische rebel met de Italiaanse" tennisnatJonaliteit ook met twee sets adhter te staan om tenslotte toch te win- 1. Maar Okker die zijn drie voorgaan- partijen alle in drie sets had gewon- was niet van plan een set af te Btaan, hoe geducht de reputatie van Mul ligan momenteel ook moge zijn. Het Paryse publiek was overigens nauwelijks verrast met de vlijmscherpe vollles waarmee Okker opereerde. Men heeft hem daar deze winter enkele gran dioze partyen zien spelen en rekent hem algemeen tot de drie beste spelers van Europa. Toen overwinning Zijn volgende duel met als Inzet een plaats in de halve finales is tegen de Zuidslaviër Nikola Pilic, die in drie korte sets (64, 63, 6—2) afrekende met de als derde geplaatste Australiër John Newcombe. Dat was een minstens grote verrassing als de overwinning van Okker. De lange 25-jarige kracht speler gaf zijn linkshandige service zo veel effect mee, dat Newcombe er wei nig tegen kan doen. Okker is beter op gewassen tegen linkshandige spelers ge tuige zijn goede wedstrijden tegen Tony Roche. Nikolai Pilic ontmoette hij twee jaar geleden in de vierde ronde van de open Italiaanse kampioenschappen. Ok ker won toen in vier sets: 63, 63, 57, 6—4. Op zijn kop Het bad niet veel gescheeld, of van iet uitgebreide Australische contingent spelers had alleen Roy Emerson zich staande gehouden. Terwijl de oud-Wim- bledonkampioen gemakkelijk won van de Rus Viktor Egorov (63, 62, 62), werd Newcombe uitgeschakeld door Pi lic, verloor Mulligan van Okker, kreeg in Zuid-Afrlka wonende Bob Hewitt ongenadig op zijn kop van de Fransman Pierre Darmon (26, 36, 06) en balanceerden Owen Davidson en Tony Roche op het randje van de nederlaag. Owen Davidson halve finalist op Wimbledon 1966 kreeg drie match points tegen zich in de derde set, voor dat hij de 31-jarige Poolse nummer één Wieslaw Gasiorek met 57, 06, 86, 6—4, 62 uitschakelde. Titelhouder Tony Roche werd vijf sets lang opge- door de 21-jarige Tsjech Jan Ko- des. Deze partij, die tennis van zeer goed gehalte te zien gaf, ging naar Roche met de cijfers 64, 62, 810, 26, Cliff Drysdale, die in de Davis Cup wedstrijd tegen Nederland zowel van Jan Hayer als Tom Okker verloor, be- Wereldrecord gewichtheffen PERM De 31-jarige Russische ge- •"wichtheffer Michael Sjabajev heeft gis teren in Perm een wereldrecord druk ken in het halfzwaargewicht gevestigd. Sjabajev kwam tot 169 kg en verbeter de daarmee het oude record van de Pool Marek Glab met een halve kg. vestigde zijn langzaam terugkerende vorm met een overwinning van 64, 64, 63 op de Tsjech Milan Holecek.1 In de kwartfinales komen tegen elkaar uit: RocheDrysdale, PilicOkker, Gu- lyasDavidson, DarmonEmerson. In de derde ronde van het herendub- bel heeft Okker samen met de Austra- r R; - 6—2, 5—7, 6—2, 6—3. Trudy Groenman en Betty Stöve heb ben gisteren de derde ronde van het damesdubbelspel niet gehaald. In de tweede ronde verloor de Nederlandse combinatie met 26, 64, 06 van de Canadese meisjes Vicki Berner en Fay Urban. De uitslagen waren: dames enkelspel derde ronde: Maria Bueno (Braz)—Mary Godwin (Z-Afr) 6—3 6—0, Annette van Zyl (Z-Afr)— Fay Toyne (Austr) 6—3 7—5, Lesley Turner (Austr)Vlasta Vaplclova (Tsj-Sl) 6—3 6—3, Judy Tegart (Austr)—Donna Floyd Fales (VS) 6—3 1-6 7—5, Billle King (VS)—Helen Gour- lay (Austr) 6—0 9—7, Virginia Wade (GB)— Rosemary Darmon (Fr) 6—4 6—3 Gemengd dubbelspel 3e ronde: Christine Truman/Bob Howe (GB/Austr)Szell/Szoke (Hong) Baksheeva/Llkhatchev TOM OKKER (Austr/GB)—Sze es (Braz) 6—1 9—7 6—2, Emerson/Fletc islr)Gottschalk/Ploetz (W-Dld) 7—5 i Jean Weidner, eenzame gids van talrijke vluchtelingen (Van t redacteuren) BAARN De naam Jean Henri Weidner zal de meeste Nederlanders weinig of niets zeggen. Velen zullen hem nog nooit gehoord hebben. Toch gaat er achter deze naam een landgenoot schuil die internationale bekendheid verdient, omdat hij een van de heldhaftigste verzetsstrijders in de oorlog was. Weidner was de leider van de „Dutch-Paris" onder grondse, de in Frankrijk gevestigde organisatie, die meer dan duizend met de dood bedreigde joden en 112 geallieerde piloten naar Spanje of Zwitserland heeft gebracht. Over deze, nu in Amerika wonende Nederlander, is een boek versche nen, „Vlucht naar de vrijheid", geschreven door de Amerikaan Herbert Ford. Weidner ls de zoon van een Neder landse predikant van de zevende adventisten, die hij het uitbreken van de oorlog in Parijs woonde. Vooral van zijn vader had hij een aangeboren zin voor de vrijheid meegekregen. Toen de Fransen voor de Duitsers capitu leerden week hij uit naar het nog niet bezette zuiden. Daar besloot Jean Weidner zich in Frankrijk voor zijn medemensen in te zetten. In de figuur van Weidner, zoals die uit het boek van Herbert Ford naar voren komt, is zjjn diepe godsdienstzin wel het meest opvallend. Dr. Visser 't Hooft, die in de oorlog in Genève verbleef en met wie Weidner samen werkte, schrijft in een voorwoord bij het boek: „Hij beschikte over een sim pel, rechtlijnig geloof, dat hem de zekerheid schonk, dat h(j elk ogen blik in Gods liefdevolle hand was". Zijn geloof was voor Weidner de basis van zijn hele werk. Weidners ondergrondse activiteiten begonnen klein: in het begin van de oorlog hielp hy de Nederlandse con suls in het toen nog niet door de Duit sers bezette zuiden van Frankrijk, waar de Vlchy-regering van Pétain heerste, om Nederlandse vluchtelingen de no dige papieren te verschaffen om Frank rijk te verlaten. Al voor 1940 waren er bijna 50.000 joden uit Nederland en België gevlucht. Zij werden in kampen in Zuid-Frankrjjk ondergebracht. Naar mate de Vichy-regering capituleerde voor de Duitaers, konden de Neder landse consuls minder mensen helpen. En toen in november 1942 de Duitsers ook het zuiden bezetten, konden de vluchtelingen Frankrijk alleen nog maar langs illegale weg verlaten. Na zijn vertrek uit Parfjs was Weid ner in Lyon een textielzaak begonnen, zoals hl) ook in Parijs had gehad. De grensstreek tussen Frankrijk cn Zwit serland onder het Meer van Genève kende hij op zijn duimpje. Hij had jaren In die buurt gewoond en In Genève talrijke colleges gevolgd Hij was een bekwaam skiër, een goed berg beklimmer en die capaciteiten gebruikte hy om de vluchtelingen naar het veilige Zwitserland te brengen. Op zyn eentje stelde hy verschillende vluchtroutes samen en begon by langzamerhand een HAAKSBERGEN Jan Bols, die voor het derde jaar in Olympia's Toer rydt, was zijn huldigingsboeket kort na de ceremonie al weer kwyt. Zyn verloofde, die hem de trui in het Limburgse zag verliezen, was er ook by toen hij hem gisteren heroverde en vandaag zal zy ook in Amsterdam aan de finish zjjn. Jan Bois hoopt dan nog eens gelijk over te steken: zy de bloemen en hy de kus zijn eigen nüss. De onttroning van Rini Wagtmans gaf de meest spectacu laire etappe uit Olympia's Toer een ex tra-dimensie. De oorzaak van dit positie- verlies van Wagtmans was niet, zoals op weg naar Geleen, pech van de leider. Het was £evo'g van een voortduren de stryd die aanvankelyk werd aange spannen door renners die zeer beschei den waren geklasseerd. Onmiddellijk bulten Groesbeek was de groep al onrustig, maar de eerste gevaar lijke aanval kwam pas na Doesburg. Een groep van tien man met Cor Groene- wegen, de meest strijdlustige van de zesde dag. Hans Hesen, Anne Koster Wim van Deeïen en Wim Braveboer. nam een voorsprong die in ruim een half uur op liep tot meer dan twee minuten. Op dat moment was Cor Groenewegen eerste in het klassement en ook Wim van Dee- len en Wim Braveboer hadden een reëel uitzicht op de leidersplaats. De reactie bleef niet uit. Rini Wagt- ians, die in de voorgaande kilometers massa's werk had gedaan om inciden tele vluchters terug te halen, sleurde de grote groep naar voren en hy kreeg as sistentie van de renners die onder lei ding van Wout Wagtmans rijden. Want die equipe ontbrak volledig in de kop groep. De tegenaanvallen van Rini Wagtmans hadden succes. De kopgroep verloor zyn winst net zo snel als hy hem had ver overd. By de eerste passage van Haaks bergen er lag toen nog een lus van 60 kilometer door het Twentse land voor de wielen waren de vluchtelingen in gelopen. Wagtmans Het toen de leidsels even vieren en dat werd hem fataal. Matje van der Groezen, een van zyn voornaamste helpers bij het slaan van de brug naar de kopgroep, sprong weg. Zyn ploeggenoten Wouters en Prinsen vonden samen met Den Hertog en de Belg Uytsel zyn wiel Zoetemelk, Blaudzun, Barendregt, Zoontjes Hesen, Kazlmir Gazda en Bols zorgden ervoor dat de kopgroep niet alleen kwantitatief, maar ook kwalitatief byzonder sterk werd. Dun draadje De jacht op seconden van het dozyn vluchtelingen was succesvol. De winst groeide tot boven de minuut en op dat moment, vlak voor Borculo. waarbij een grote valpartij de kracht van het pelo ton aantastte, had Rini Wagtmans eigen lijk nog maar een uiterst dun draadje van zijn leiderstrui in handen. Ook die draad gleed door zyn vingers. Een resterende winst van 58 seconden voor de kopgroep plus bonificaties voor Bols en Zoontjes deden hem naar de vierde plaats zakken Dit verklaard enigszins zyn ploeggenoten ln Haaksbergen. Nuchtere Jan Bols zei daarentegen over zyn zes tal: „Ik neem aan dat lk op de laatste dag van mijn mannen meer hulp zal krijgen dan Rini Wagtmans in de zesde etappe heeft gehad". Voor de eerste maal in Olympia's Toer ls na afloop op verzoek van de KNWU door de Coevordense arts H. G. H Brunner controle op doping ultgeoefenc Zes renners werden onder de loep geno men. De eerste drie aankomenden: Matj van der Groezen. Jan Bols en Cees Zoon ties en de willekeurle door de wedstrHd leiding aangewezen Hans Hesen. Fedo den Hertog en Plet Barendregt. Het Ploegleider Wout Wagtmans (links) met de winnaar van de etappe, Matje van Groezen. Rechts de nieuwe drager van de oranje trui, Jan Bols. uitslag luidt: J. Matje s z.t. (met bon. 3.35.45), 3. Cees Zoontjes (met bon. 3.36.00. 4. Kazlmir Gazda (Polen) 5. Wim Prinsen z.t„ 6. Plet Barendregt ,z.t., 7. Hans Hesen z.t., 8. Wllly v, UyUi Het algemeen klassement na zes luidt: 1. Jan Bols 20.12.13. 2. K.-dor t 3. Cees Zoontjes 20.12.24. en°Her- (Den) 'agtmans 20.12.34, 1.12.36, 7. Jan Krekels 20.12.42, 8. Wim Prln- •n 20.12.44, Daan Holst 20.12.49, 10. Cees 20.13.07, 11. Joop 3eter Klssner 20.13.27, 14. r< 18. Harry Jansen 20.13.51. organisatie op te bouwen, met alle moeliykheden, die daaraan verbonden waren. Van dr. Visser 't Hooft en van ridder Bosch van Rosenthal, dc Neder landse gezant in Bern, kreeg hy ruime financiële hulp. Mensen, die de naziterreur wilden ont vluchten, waren ln Zwitserland veilig, maar geallieerde piloten, verzetsstrij ders en anderen, die naar Engeland wilden, moesten via een andere weg. Jean Weidner organiseerde aan het einde van 1942 een vluchtroute over de Pyreneeën naar Spanje. Lang zamerhand kreeg hij een organisatie met honderden medewerkers. In de loop van 1943 had hy contact gelegd met verzetsgroepen ln Brussel, Parijs en Toulouse. In de winter van 1943 telde „DutchParis" driehonderd leden en bracht de organisatie langs vaste routes vluchtelingen uit Nederland en België via Parijs in veiligheid. Weid ners medewerkers verrichtten ook be langrijke koeriersdiensten voor dr. Vis ser 't Hooft, voor de gezant in Bern, voor het Rode Kruis en voor illegale organisaties. Deze gigantische organi satie werd geleid door een klein groepje personen, van wie Weidner de coördinator was. Barre tochten De Duitsers zetten uiteraard alles op alles om deze man in handen te kry* gcn. Tientallen keren ls Weidner In levensgevaar geweest, maar hy wist zich altyd te redden. ZUn belevenissen ln de oorlogsjaren zouden een bekwame romanschrijver stof geven voor een grandioze avonturenroman. De prikkel draadversperringen tussen FrunkrUk en Zwitserland, die meestal onder elek trische stroom stonden, heeft hy tal loze keren genomen. IIy bereikte Zwit serland per boot over het Meer van Genève; tot aan zyn hals In het water van een grensrivlertje met een vluchte ling op de schouders; door een duiker onder een grensweg. Hy ls op een trein gesprongen, heeft boven op een auto bus, tussen kippenkoolon vastgebonden, en ln hooiwagens Spanje bereikt. Hij is tot tweemaal toe in Dultslano uit een rydende trein gesprongen, hy ls enkele keren op wrede wjjze ge marteld, zowel door de Duitsers als door de Fransen. Eenmaal was het byna met hem gebeurd. Maar daags voordat hij geëxecuteerd zou worden, sprong hij van de derde verdieping uit de gevangenis en vluchtte. Begin 1944 zette de S.D. een beloning van vjjf miljoen francs op het hoofd van Weid ner, die daarmee als een der meest Teleurstellingen Teleurstelling Is Jean Weidner niet gespaard gebleven. De grootste klap was wel het verraad (als men dat tenminste zo mag noemen) van een van zyn meest lngewyde medewerk sters, die ln het boek met „Else" wordt aangeduid. Zij viel in handen van de Duitsers en noemde na vreseUJke mar telingen de namen en adressen van alle belangryke leiders van „Dutch-Parls". Weidner zelf wist te ontkomen, maar zijn zus werd gearresteerd en overleed later ln een concentratiekamp. Op de bekentenis van Else volgde een catastrofe ln een massale arrestatie werden honderdvyftlg leden van „DutchParis" gearresteerd. Het kostte Weidner de grootste moeite om de organisatie na deze slag weer op te bouwen. Eerder was „Dutch Paris" aan een groot gevaar ontsnapt, toen Weidner de hulp afwees, die de beruchte King Kong hem had aan geboden. Deze Nederlander was leider van een verzetsgroep, die later ver raad heeft gepleegd en voor de Duit sers ging werken. Onder de meer dan duizend mensen die „Dutch—Paria" heeft helpen ont vluchten, waren hoogst belangryke figuren. De graaf De Menthon byvoor- bceld. die ln Londen minister werd in de regering van De Gaulle. Weid ner heeft ook De Gaulle zelf enkele malen ontmoet en diens broer Xavler helpen ontvluchten. Hy heeft ook dr. Van Heuven Goedhart, de latere hoge commissaris voor de vluchtelingen hulp van de Verenigde Naties, naar Spanje gebracht. Van de 76 piloten die ln een van de sensationeelste acties uit de oorlog uit een gevangenkamp in Duitsland wisten te ontsnappen, konden er maar drie naar Engeland ontkomen. Eén daarvan werd door Weidners organisatie naar Spanje ge bracht. Weidner ls voor zyn heldhaftig werk diverse malen geëerd. In 1947 kwamen nieer dan honderd mensen, die door hem gered zyn, in Amsterdam by el kaar. Hy kreeg diverse hoge onder scheidingen uit Nederland, Frankrijk en Amerika. In Engeland had hij koningin Wllhelmlna ontmoet en ook koningin Juliana heeft Jcan Weidner enkele malen ontvangen. Hy woont nu als textielhandelaar in Pasadena in Californlë. De schrijver van „Vlucht naar de vrij heid" is er niet geheel in geslaagd om van dit grandioos stuk verzets werk een harmonisch geheel te maken. Herbert Ford heeft het midden ge kozen tussen een roman en een docu mentair verslag, waardoor het wel eens moeilijk is de gebeurtenissen te- volgen. Voorts heeft hij Weidner té vroom geschilderd. Het diepe geloof i>an deze overtuigde christen ontaardt in Fords boek soms tot kwezelarij. Ook de vertaling van Johan Winkler is niet geheel vlekkeloos. Maar dit behoeft geen beletsel te zijn om „Vlucht naar de vrijheid" te lezen: het is een kennis making met een nog onbeschreven stuk verzetswerk en vooral met een („Vlucht naar de vrijheid", Herbert Ford. uitgeverij Het Wereldvenster, uaarn) ONZEKERE HOUDING KNWU (Van onze sportredactie) HAAKSBERGEN Ruim een maand voor de start van de Tour de France blijkt, dat de KNWU de zaken even zwak uunpukt als In het begin toen de organlsutlc op gang moest komen. Noch Tiet Liebregts. noch Bram Koopmans hebben een officiële aanstelling voor werkzaamheden In de ronde In hun zak. Eerstgenoemde zou meegaan als chauffeur voor Wagtmans en Koop mans als waarnemer. Maar de bond liet verder nlcta van slch horen en belde heren trekken zich nu terug. Lie bregts wacht de ontwikkeling niet ver der uf. teleurgesteld door de trage af wikkeling. II y zal ln de periode waarin de Tour gereden wordt Peter Poat gaan voorbereiden op het wereldkampioen schap achter swure motoren. Ook Itram Koopmans ls de onzekerheid beu en zegt te zullen bedanken voor de eer. ROME Óok de luutstc Nederland se vertegenwoordiger In het toernooi om de Europese amatcur-bokskum- pioenxehappen, die in Rome worden ge houden. is er niet in geslaagd zich tc plaatsen voor de halve finules. Rudl Lubbers verloor in de kwartelndstrijd van het halfzwaargewicht op punten van de Europese titelhouder, de Rus Posnjak. Het verschil was slechts zo gering (60—58). dat vele toeschouwers van mening waren dat de Nederlander op zijn minst een onbeslist verdiende. Ruim anderhalve minuut duurde het eer de eerste slagwisseling tot sland kwam. Beide boksers hadden elkuar goed bestudeerd en wisten dat elke on voorzichtige uitdaging een risico inhield. Enkele seconden voor het einde van de ze ronde ontwikkelde zich een felle strijd cn precies op de gongslag werd Lubbers door een rechtse hoek geraakt, het gevaarlijkste wapen van de Rus. De Nederlander raakte licht aange slagen. Terwijl de minuut rust begon, telde de scheidsrechter onder protest van het publiek tot acht. Ook in de tweede en derde ronde gaven de beide boksers een demonstratie van vuist- schermen van hoog gehalte. Lubbers bracht door een grotere activiteit de tweede ronde op zijn naam. Zijn linkse stoten kwamen herhaaldelijk goed door. In de tweede helft van de derde ronde probeerde de Rus het tempo op te voe ren. Twee rechtse hoeken ontweek Lub bers echter prachtig, maar het aller laatste offensief van de Rus bracht de ze licht In het voordeel, al plautste Lub berd tegelijk met de gong nog een prachtige hoek. De spanning werd snel verbroken. De beslissing „Posnjok winnaar op punten" (60—58) werd met een fluitconcert ont vangen en een applaus begeleidde Lub bers naar de kleedkamers. Overigens zijn de Russen de grote verliezers In dit toernooi. Men zal dit maal don ook zeker geen heropvoering bijwonen van de voor de Russen „gou den" Europese kampioenschappen van 1965. toen zij acht van de tien te beha len titels veroverden. Nadat Grigoriev, Bsrranlkov en Stepusjkine (gebroken mlddenhandsbeentje) reeds waren uitge schakeld, verdween ook de welterge- wicht van het strijdtoneel. Zege voor tennismeisjes SURBITON Het Nederlandse ten- nismelsje Ada Bakker, dat als voorbe reiding op Wimbledon deelneemt aan enkele Engelse grasbaantoernooien. heeft gisteren ln de eerste ronde van de kampioenschappen van Surrey met 63 en 61 gewonnen van de Britse speelster J. Cooper. De tweede Neder landse speelster Astrtd Suurbeek won eveneens haar partij voor de eerste ron de. ZIJ zegevierde met 61, 01 over de Britse S. Martin.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1967 | | pagina 9