KAMPIOENEN
ZIJN NIET
ZELDZAAM
VOETBALLERS ZIJN
WERKNEMERS
(Va.
sportredactie)
Carly Gaul, de «engel van het gebergte".
De één noemde hem „Dolle
Ferdi", de ander „Cyrano de
Bergerac". De andere renner
werd getooid met de lyrische
naam: „de engel van het geberg
te". „Dolle Ferdi" is een Zwit
ser. Hij staat in het geboorte
register van Marthlaen inge
schreven onder de naam Ferdi
nand Kübler, 24 juli 1919. „Dc
engel van het gebergte" luistert
naar de naam Charlv Gaul, een
Luxemburger van geboorte,
maar van veel latere uitgave
dan Kübler, want de „gazelle",
zoals hij ook wel betiteld werd,
kwam ter wereld in 1932.
Beiden hadden zij een aantal
overeenkomsten, waarvan het
winnen van de Tour de France
wel het belangste wapenfeit is.
Ze stonden echter heel ver van
elkaar verwijderd, want toen Fer
dinand ..zijn" Tour won. telde Gaul
pas achttien lentes Toen Gaul in
1958 in die vreemde „Nelux"-ploeg
de Tour op de toppen van de Pyre-
necen In zijn voordeel besliste, was
..Dolle Ferdi" al te oud om mee te
doen aan straatwielerronden. Het
lot zou hen echter toeh bij elkaar
brengen Ferdinand Kübler en
Charly Gaul zouden samen de ge
mengd Zwitsers/Luxemburgse ploeg
over de grillige bergtoppen en het
Franse vlakke land leiden in de
Tour de Franee van 1957. Toen zei
Gaul: ..Neen", zoals hjj dat ook
eens had gezegd toen Raphael Ge-
miniani met een veilig lijkende
voorsprong richting Parijs fietste
Dat ..glorieuze" neen werd gevolgd
door een krachtexplosie. Gaul reed
de volgende dag honderdachtenze
ventig kilometer, alsof de duivel
hem op de hielen zat. van Char
treuse naar Alx les Bains in een
stromende regen. De grote Geml-
maar
weinigen
hebben
de eerzucht
van
Charly Gaul
of het
temperament
van
Ferdi Kübler
niani huilde als een kind toen Gaul
„Ie maillol jaune" om zijn tengere
schouders trok. Het bleef ..neen"
bij Gaul en het sterke koppel dat
hij met Kübler had kunnen vormen,
viel uiteen.
Gaul is nog steeds de taaie, hard
nekkige knaap. Het was en het is
nog altijd moeilijk in hem de top
sportman. die hij eens was. te zien.
..Die stille, teruggetrokken jongen
met die trage oogopslag", waarin de
Rondeverslaggevers destijds ..hele
maal niet een beoefenaar van het
harde wielermetier" zagen, is nog
immer dezelfde Charly Gaul van
destijds. Ook de hardnekkigheid van
de veelzijdige, briljante ex-slagers
gezel is niet uit hem geweken. Mifnr
één eigenschap is hij kwijt: de eer
zucht die hem vroeger zoveel kritiek
opleverde. Gaul was te eerzuchtig
om ook maar op één man te willen
(of te kunnen) steunen
Charly Gaul was een renner die
elke wedstrijd een rijke inhoud kon
geven mits de weersomstandigheden
gunstig waren Stond de zon hoog
aan de azuurblauwe hemel, dan
kreeg Gaul zijn benen moeizaam
rond. Een voorbeeld is de Tour de
France 1958.
Men schreef 13 juli 1958. Tourbaas
Jacques Goddet had het met veel
tamtam aangekondigd dat le plus
grand cirque du monde een van de
wreedste en onherbergzaamste ber
gen in de Ronde moest beklimmen,
en dat in een rit tegen het horloge.
De Monte Ventoux werd voor de
meeste renners „de hel van de ver
schrikking". maar niet voor grillige
Charly. Met een ongekende explo
siviteit liet de donkerblonde Luxem
burger alle facetten van zijn rijke
klasse schitteren. De fakkel van een
uitzonderlijke zegepraal brandde in
Charly Gaul Een dag later kreeg
hij een geweldige inzinking. De
etappe van Carpentras naar Gap
werd een Pyrrhusoverwinning voor
Raphael Gemlniani. Iedereen waan
de Gaul kansloos, behalve hijzelf,
want de grootste bewonderaar van
Gaul heet Charly.
Op de toppen van de Sentinelle, de
Foreyssasse en de Perty toonde hij
zijn genialiteit, zijn superieure klas
se. Met de soepelheid van een gazel
le danste hij over de drie bergreu
zen naar de eindzege in Parijs. Dat
was Charly Gaul: eerzuchtig, gril
lig en geniaal.
Alleen lossen
Ferdinand Kübler is een legenda
rische figuur. In Kübler school iets
van een artiest. Hij wist dat men
„zijn gezicht moet laten zien" om
in de wielersport te kunnen slagen.
Dat deed hij dan ook. ondanks zijn
verrassend sterke eindsprint, die als
een rapier werkte, greep „Dolle Fer
di" nooit naar dit wapen. Hij had
een grondige hekel aan een over
winning üi de laatste meters. Voor
hem bestond slechts één overwin
ning: hij wilde zijn tegenstanders
„lossen". Dat was een eigenschap
van zijn bruisende natuur.
Een van merkwaardigste etappes
was die in de Ronde van Frankrijk
1947. Vijftien ritten hadden de ren
ners achter de rug- De zestiende zou
een ijzingwekkende etappe worden,
want halfkoers doemden de Alios,
de Vars en de Izoard op. bergreuzen,
die zelfs klimgelten als Coppi. Bar-
tali en Robic ontzag inboezemden.
Twintig kilometer na de start ging
Ferdinand Kübler er vandoor, zo
dynamisch dat de andere stil leken
te staan. „Dat wordt niets" klonk
het in alle talen. „Dat. wordt niets",
herhaalden ze nogmaals in het pele-
ton en ze sukkelden rustig verder.
Vijftig kilometer reed ..Dolle Ferdi"
op kop. hij nam drieëneenhalve
minuut. Toen vormden de „groten
een coalitie om de onstuimige Zwit
ser tot de orde te roepen. Gezamen
lijk ging het peleton de Col d'Alios
op. met Ferdinand in de voorste ge
lederen. De wegen waren glad en
slipperig maar Kübler waagde het
en liet zich als een steen naar be
neden vallen. Met een vaart van
Buiten de bijnaam .Dolle Ferdi" noemde men Kübler ook wel spottend
„Cyrano de Bergerac". Wanneer Kübler ver over zijn stuur gebogen
zat. scheelde het niet veel of zgn reukorgaan raakte de grond.
aestig kilometer slingerde hij zich
door de gevaarlijke haarspeldboch
ten. Op de volgende Col had hij
weer een voorsprong van vier minu
ten opgebouwd. De Izoard was ech
ter ook voor „Dolle Ferdi" te
zwaar en hij moest de tol betalen
voor zijn geweldige inspanning. Met
een achterstand van zestien minu
ten arriveerde hij in Briangon-
Dat was echter pas het begin van
de fonkelende wielerloopbaan die
Ferdinand Kübler heeft opgebouwd.
Kampioenen met het-temperament
van Kübler en de ontembare eer
zucht van Gabl zijn zeldzaam.
Voeg deze twee samen en u heeft
het recept dat, een heel eigenaardig
produkt opleveren kan. Kübler
wordt nu alleen de „directeur-spor-
tif' van de Tour de France 1967
equipe: Zwitserland/Luxemburg.
Het had echt heel mooi kunnen zijn
met twee van die uitzonderlijke
talenten.
KARAKTERS
BOTSTEN
EN
DUO
VIEL UITEEN
RECORDJACHT
IN Zweden noemt men hem „de
professor". In voetbalkringen is hij
beter bekend als Gunnar Gren. Deze
Gunnar Gren wil een wereldrecord
gaan vestigen dat op naam staat van
Sir Stanley Matthews. Gunnar houdt
overigens wel van publiciteit, want In
1958, tijdens de wereldkampioenschap-
schappen. die dat Jaar in Zweden ge
houden werden, beloofde „de profes
sor" zich volkomen kaal te laten
scheren als Zweden in de finale zou
komen. Zweden kwam in de finale en
Gunnar liet zich inderdaad kaal sche
ren. Nu ls Gunnar Gren 47 jaar; een
leeftfjd waarop de meeste voetballers
hun schoenen aan de wilgen hebben
gehangen. Sir Stanley Matthews was
de uitzondering die de regel bevestig
de. Hij voetbalde tot zijn 51ste Jaar.
Dat record wil Gunnar Gren verbe
teren, Hij is hard aan het trainen oru
binnenkort zijn entree te maken in de
tweede-diviesieclub Redbergslid.
UITVINDER
IIET biljartspel zou nooit het peil
Afhebben bereikt, waarop 't nu staat,
indien de Fransman Mengaud zo om
streeks J826 niet wegens een politieke
misstap achter de tralies was ge/et.
Mengaud behoefd* zich niet te verve
len. Hij was een groot liefhebber van
het büjartspel en in de gevangenis
stond een biljarttafel, zodat Mengaud
zijn uren best kon vullen. Hij deed dat
ook lot zegen van de biljartwereld.
Men stootte toen nog met een ..kale"
keu en het ketsen bij een partijtje was
dan ook schering en inslag Mengaud
heeft erover zitten peinzen en de op
lossing tenslotte ontdekt. Op het bo
venstuk van de keu .bevestigde hij een
stukje leer en wreef dat tegen de
kalkmuur van zijn cel om het ..glad
de" weg te halen. Toen hij ermee ging
experimenteren, sloeg iedereen in de
gevangenis steil achterover. De ballen
kregen de vreemdste effecten. En dal
werd later ook de grote kunst bij het
biljarten. Mengaud had en dat is
nu 140 jaar geleden de pommerans
uitgevonden.
DE OUDSTE
OP 29 oktober van dit Jaar zal het
Heemstedense HBC 65 jaar oud
zijn. Het feit ls op zichzelf niet zo be
langrijk, wel echter dat HBC in de an
nalen van de Nederlandse Katholieke
Sport Federatie opgetekend staat als
de oudste katholieke voetbalclub van
Nederland. Tot 1945 heeft HBC ge
speeld op het legendarische ..Berken
rode" aan de Herenweg in Heemste
de. Daar zijn talrijke wapenfeiten tot
stand gebracht. HBC was destijds een
van de sterkste eersteklassers uit de
voormalige RKF. De veteranen van
de club kunnen nog met vuur praten
•ver de roemrijke wedstrijden tegen
DHL uit Delft. Volendam (nu naar de
eredivisie), het Haarlemse TYBB en
niet te vergeten de twee oude Rotter
damse clubs, de Spartaan en Leo-
TRIOMFTRIO
jyiOEDER Guyot is de trotee eigena-
1"* res van drie bijzonder sportieve
zonen die toevallig alle drie de wieler
sport bedrijven. Moeder Guyot werd
nog trotser toen haar zoons op 16 april
▼oor een unicum in de wielersport
zorgden. Professional Bernard won de
laatste etappe in de Ronde van Eibar;
Claude prolongeerde zijn succes in de
Grand Prix de Bologne als amateur
en om de triomf helemaal compleet
te maken, behaalde nieuweling Serge
een klinkende zege in de Prix Rouable.
AL DRIE JAAR
ilIGUEL Martinez ligt al drie jaar
W
SIK STANLEY
aanval op record
nidas. De wedstrijden tegen die clubs
hadden de faam pure „thrillers"
te zijn. Bekende internationals, die voor
de oorlog de kleuren van het katholiek
Nederlands elftal hebben verdedigd,
kwamen uit HBC: Arie Martin, Frits
Mooren en Leo v. d Vlugt. In 1941
kwam de fusie tot stand tussen de ka
tholieke federatie en de KNVB.
HBC. dat toen de later zo bekende in
ternational Kick Smit ook in de gele
deren telde, had in die tijd een /eer
sterk elftal. In 1945 moest HBC het
oude Berkenrode, dat van de oorlog
veel had geleden, verlaten. In de nieu
we omgeving wilde het niet meer luk
ken. Prominente spelers verlieten de
club der zwart-witten. Kick Smit was
in 1944 al naar Haarlem gegaan.
HBC bestaat nog steeds, een grote
vereniging, die haar taak kent.
CLUBBLADEN
/CLUBBLADEN bevatten soms grap
pige verhalen. In het clubblad van
de Rijswijkse voetbalvereniging RVC
bijvoorbeeld stond het volgende: ..Een
bestuurslid, dat aanvankelijk de eerste
prijs kreeg toegewezen omdat hij het
origineelste masker op had, werd ge
diskwalificeerd. Hij had geen masker".
Het clubblad van HVV had ook zo Iets.
maar dit grapje bewoog zich meer op
sportgebied. Vraag: „Kunt u ook met
cijfers noemen hoe vaak u iets gebro
ken beht met voetballen." Antwoord:
„Een been of vijf, drie polsen, één
schedel en een middenvoetsbeentje,
maar dat was te verwaarlozen, want
dat was bij mezelf. Verder een stuk of
wat glazen na afloop".
De ex-speler van Atletico
Madrid huist in kamer 466 van de dure
Clin&ca de la Conception in Madrid.
Er staan drie bedden in de witte ka
mer: een voor zjjn vrouw. Maria José
en een voor zijn driejarig zoontje
Miguelito, die zich niet bewust is van
de ernstige toestand, waarin zijn vader
zich bevindt. De kleine Miguelito fietst
op zijn driewieler door de gangen van
het ziekenhuis. De zusters zijn allang
gewend aan de aanwezigheid van de
ongelukkige familie. Als iemand in de
richting van kamer 466 loopt, brengt
Miguelito waarschuwend zijn rechter
wijsvinger naar zijn mond: „Sssttt",
zegt hij, ..mijn vader slaapt". Miguel
Martinez wordt niet meer beter, zeg
gen de dokters. „Miguel wordt wel
beter", zegt zijn vrouw Maria José. Als
Miguel loch beier wordt, zal zijn vere
niging Atletico een nieuwe benefiet
wedstrijd organiseren voor de onge
lukkige familie.
RUSTEN
HET kan soms raar lopen in de sport
wereld. Mensen weten vi
van een sportbeoefenaar af. dan de
persoon zelf. Zo is het ook met Anneke
Heijdt gegaan. Er waren er die beweer
den dat de tweevoudige rolschaats- en
ijsschaatskampioene er de brui aan zou
geven. Er waren er ook die wisten te
vertellen dat Anneke Heijdt geen zin
meer in schaatsen zou hebben. Men
fluisterde zelfs dat de rolschuatsbond
het Haagse meisje had verboden te rol
schaatsen. Al die geruchten zijn defi
nitief door haar zelf ontzenuwd. Zij
zegt: „Ik ben moe, doodgewoon moe".
Dat is heel goed mogelijk, vooral
voor iemand als Anneke Heijdt
het schaatsseizoen afgelopen is, gaat
ze rolschaatsen, en als de rolschaatsen
in de kast gaan. komt ze het ijs weer
op. Zij gaan niet mee naar Engeland.
Anneke Heijdt gaat nu doodgewoon
rusten, zij gaat niet schaatsen noch rol
schaatsen.
De Franse spelers worden werknemers.
Zij krijgen, behalve een vast salaris en
de wedstrijdpremies, ook nog een sel-
zoenpreinie waarvan de grootte afhan
kelijk is van de totaalverrichtingen die
zij gedurende de gehele coiupetitie heb
ben verwezenlijkt op de respectieve
grasmatten. „Daar ligt ons geld", la
chen doelman Barreau (rechts) en
Akesbi, die meespeelden in het (provin
cie)-elftal van Keinis dat vier jaar ge
leden door Foijenoord werd uitgescha
keld voor de Europa Cup.
Franse VVCS won langdurig gevecht:
(Van onze sportredactie)
Een geheim Is 't langzamerhand voor
niemand meer. dat het Franse prof
voetbal dringend aan reorganisatie toe
is. Het chronische kastekort van de
beroepsclubs is al sinds enige jaren "n
onderwerp, dat vele pennen in bewe
ging brengt. Men schreeuwt om her
vorming. F.n natuurlijk des te harder
naarmate de Franse elftallen in inter
nationale wedstrijden dc vlag moeten
strijken. De beroepsclubs. 38 In totaal,
verdeeld over twee divisies, brengen
elftal
tspele
TT
in het veld. Mochten
dingen en schorsingen ook door hun
reservespelers heen zijn, clan worden
amateurs opgesteld. Er zijn maar een
kleine vijfhonderd profs.
Eind 1964 reeds werden de eerste po
gingen tot verbetering van de situatie
ondernomen. Maar daarbij bleef het,
ondanks het feit dat de toestand ver
slechterde. Vorige zomer vluchtte Ra
cing Club de Paris naar Sedan om er
een nieuwe combinatie met de club
uit de Ardennen te vormen. Thans
heeft Toulouse een verzoek ingediend
om een combinatie te mogen aangaan
met Red Star, de tweede divisieclub
uit de Parijse voorstad Saint-Ouen.
Nu is het er eindelijk van gekomen.
Het geval Toulouse, het laatste slacht
offer van de economische crisis van
het profvoetbal, zal er wel niet vreemd
aan zijn g«w**st, dat de clubs de ernst
van de toestand thans hebben ingezien.
Hun besluiteloosheid als gevolg van
eigenbelang hebben ze laten varen.
Een reorganisatieplan werd met alge
mene stemmen aangenomen.
Veel te saneren viel er niet meer. De
beroepsclubs proberen het met een
hervorming, die moet ingaan met het
seizoen 1968- 69. Zij omvat drie belang
rijke onderdelen: de eerste divisie
wordt teruggebracht van twintig tot
achttien clubs, de tweede divisie wordt
verjongd en de tijdsduur van 't prof
contract wordt in vrijheid door beide
partijen overeengekomen.
De veranderingen in de organisatie
zijn er op gericht het spelpeil te ver
beteren. Door de top smaller te maken,
hoopt men dat zich een elite zal af
scheiden. In verband ook met de Euro
pese toernooien wordt voor de eerste
divisie zestien clubs als ideaal gezien.
Maar reeds het terugbrengen tot acht
tien gaat niet zonder offers, waarvoor
de clubs en de liga thans bereid bleken
te zijn. De clubs van de eerste
divisie derven de inkomsten van vier
wedstrijden, want er zullen in 1968
twee clubs minder zijn. En dit bete
kent voor de liga een tekort van iets
meer dan een miljoen franks. Recla
me en de rechten voor tv-uitzendingen
moeten dat bedrag compenseren.
De tweede divisie, waar de moeilijk
heden het grootst zijn, wordt toch on
misbaar geacht. De clubs mogen
echter alleen spelers in dienst nemen
die niet ouder dan 23 jaar zijn. Zo
doende wordt zij op de duur een soort
kweekdivisie. Bij de toepassing van dit
besluit wordt echter wel rekening ge
houden met de huidige sterkte van de
clubs. De reorganisatie heeft ook ge
leid tot veranderingen in de positie van
de contractspelers. De belangrijkste is
die van de tijdsduur van het profcon
tract. Dat bond een speler tot zijn
35ste jaar aan zijn club. Volgens het
plan van de liga zullen de spelers en
de clubs in vrijheid de duur ervan
vaststellen. Het is slechts geldig tussen
een speler en een club, zodat het
opkopen van contracten via de club
Voor de vereniging van contractspelers
in Frankrjjk betekent dit een succes,
want het is de triomf van een gevecht,
waarmee zij enige jaren geleden be
gonnen is.
Met het loslaten van het oude systeem
geeft Frankrijk een prachtig voorbeeld
aan 't profvoetbal van de gehele we
reld. De spelers worden werknemers
en krijgen behalve een vast salaris
van 1000 franks in de tweede en 1500
in de eerste divisie en de wedstrijd
premies, ook nog een seizoenpremie,
waarvan de grootte afhankelijk is van
de plaat9 op de ranglijst.
Het reorganisatieplan moet nog be
krachtigd worden (in Juni) op de na
tionale vergadering, een soort parle
ment van het Franse voetbal, waarin
de amateurs ook hun stem hebben.
Tegen het laatste punt zullen zij zeker
geen bezwaar maken. Ook kan het 'n
vorm van sanering met zich mee
brengen. Want voor kleine clubs vorm
de de handel in talentvolle jonge spe
lers een middel om hun bestaan te
rekken.
Verder werd op de algemene vergade
ring van de liga besloten de winterrust
van drie weken rondom Kerstmis te
handhaven. Interessant voor de Pa
rijse voetballiefhebbers was. dat Se
dan-Racing Club de Paris het volgen
de seizoen de thuiswedstrijden in Pa
rijs mag spelen. Het verzoek tot
naamsverandering van Toulouse en
Red Star tot 'n nieuwe combinatie
kreeg de goedkeuring van de liga.
Gaat 't federatiebestuur er ook mee
akkoord, dan krijgt Parijs er nog een
le divisieclub bij, want Toulouse speelt
in de le divisie. Dat is heel goed
nieuws voor Parijs. Want Stade de Pa
ris, de laatste eigen club. hangt hope
loos onderaan.
De komst van beide clubs kan een op
leving meebrengen. Het Parijse publiek
is niet verloren voor het voetbalkijk
spel. De halve finale van de Coupe de
France tussen Rennes en Sochaux trok
30.000 toeschouwers.
Voor clubliefde lopen de Parijzenaars
echter niet meer warm. Dat is nu wel
duidelijk. Maar als er iets te beleven
en van goed voetbal te genieten valt,
komen ze wel opdagen. En het succes
in Parijs ls van gewicht voor dc pro
vincie. Ondanks de kampioenen uit
de provincie, zoals Reims indertijd en
Nantes in 1965 en 1966, moet Parijs
toch de toon aangeven.
