VLEES
ZORG
om
de
ZIEKE
MENS
GEEN WERKNEMER
ALS COMMISSARIS
Verpleegster, vrouw met drie levens
VAKANTIEKLEREN
Taart voor MOEDERDAG
uit de boutique
HOOFDSCHOTEL
DONDERDAG 11 MEI 1967
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Protestanl.ip werkgevers in jaarverslag
Ondernemer blijft
i 1 I het bevorderen daarvan z
J verantvvoordeliik j„
1 J ging heett aangegeven. Het
igena grote betekent* I
goede verhoudingen
wil
akbewe
^BHst balMf^
ledezeggenschap
kend. Daarom wordt door dit verbe
thans een onderzoek tngesteld naar
ft verschillende wijzen van medezeggi
I- schap In een aantal ondernemingen
,Ik geloof niet. dat de man op de
idsplauls zoveel gelukkiger ia als
Als het 't bedrijf
meer uitrichten
alles moet staan, dat een bedrijf
ompetente directie heeft", zo zei
ter H H. Wemmers.
'houding werkgevers-werkne-
Wie en wat is de verpleging-
behoevende? Hij is een individu.
Daarom zouden wij nog liever
spreken over: de mensen die ver
pleegkunde behoeven. Want iedere
zieke blijft een eenling; het enige
wat hij gemeen heeft met zijn lot
genoot, is het lot verpleging nodig
te hebben, ziek te zijn. De manier
waarop hij dit lot draagt, de om
standigheden die dat lot verlichten
of verzwaren, zijn telkens verschil
lend, nooit gelijk.
Zó verschillend, dat de zieke, die daar
nog de kracht vopr heeft, zich ertegen
verzet zijn identiteit te verliezen. Hij
pril-zijn persoonlijkheid behouden zoals1
hij dat in de strijd om het bestaan ge
wend was. hij wil een eigen „geval"
zijn, wat hij in werkelijkheid ook is.
Het leven, zijn leven, dat tevoren be
stond uit het nabije en het omringen
de en wel kon reiken tot aan de verre
horizon, heeft zich opeens verbauwd en
is geconcentreerd tot een kleine kring.
Tot zijn huis, zijn kamer, zijn zieken
zaaltje, zijn bed. Hierin is hem een
hoofdrol toebedeeld met artsen, ver
pleegsters en verplegers als tegenspe
lers met bezoekers als figuranten en
de herinnering aan die andere wereld
als gedachte achter het spel. In deze
nieuwe beperkte wereld doet het leven
wat het altijd doet: moeilijkheden ver
oorzaken. Nu door ziekte en pijn, door
zorg en angst. Door onmacht en over
gevoeligheid.
..Gij ziet zo wit. zo moe, zo overwon
nen", -dicht Gerard den Brabander.
Hij tekent hiermee een vermoeidheid,
Bie ook de geest heeft verslagen. Deze
zieke heeft de kracht niet meer zich
geestelijk te handhaven, zich te laten
gelden. Hij glijdt weg in apathie. Wie
zal hem daaruit opheffen? Degene,
die met hem op moet trekken, de ver
plegende.
Gij ziet zo wit, zo moe, maar niet
overwonnen, is de gesteldheid van de
andere zieke; en van de genezende.
De vechtlust is in dit leven gebleven
of teruggekeerd, met. de geldings
drang. Elke verplegende kent de las
tige patiënten.
Hoe vecht ik in mijn witte bed. Ik
heb al tweemaal gebeld. Mijn glas is
leeg. ik stik van dorst. Er zijn wel er
ger dingen in de wereld. Ik wil geen
derde keer bellen. Mijn ziekte is erger
beter worden voornamer. Als mijn ka
mergenoot niet zo onrustig was, zou ik
slapen en geen dorst hebben. Ik bel
voor de derde keer. Ik bel lang...
Chronisch ziek
enge leven mee: het bed. de kamer,
de dokter, de verpleegster. Het bezoek
dat welkom is en even vaak hindert.
De hulpbehoevendheid die zo kwellend
wordt, de angst die niet is te beschrij
ven. Ook de wereld van de chronisch
zieken wordt verkleind, maar hij blijft
met zijn overbelangrijke kleine wereld
tóch een plaats innemen midden in de
grote wereld met die wijde horizon.
Daar moet hij op een of andere ma
nier toch staande blijven. Wat kan hij
anders doen dan onbewust zijn leven
zo inrichten dat zijn zwakte wordt ont
zien? Hij gaat zich figuurlijk ombui
gen tot bescherming van die zwakte.
Dit kan zijn levenshouding zo beïn
vloeden dat hij vervreemdt van de
mensen en een geïsoleerde plaats
Ik heb mijn kwaal. Ik ben verpleegd
in een ziekencentrum. Ik keer naar
huis terug, maar ik blijf levenslang
anders dan anderen. Hiermee moet ik
verder leven, hiervoor moet ik een
nieuw klimaat scheppen. Zijn er strub
belingen? Ik heb al genoeg te dragen,
ik ben ziek, ontzie mij. Wordt er iets
van mij verwacht dat ik vrees niet op
te kunnen brengen? Zie dan hoe ziek
ik ben... nu zelfs duidelijk veel zieker
dan het leek...
Wie heeft het geduld deze typische
trekken van zieke mensen te verdra
gen, wie de kennis ze juist te plaatsen
en op te vangen? Wij leken zullen
nooit zo onrechtvaardig zijn de licha
melijke kracht van gezonden en zieken
te vergelijken. Maar wij eisen wel
gauw een sterke geestelijke kracht bij
zieken met wie we moeten omgaan
De patiënt die ingekapseld is in zijn
ziekzijn, kan pas weer buiten zichzelf
treden als een nieuwe dynamiek in
hem is gebracht, iets dat zijn belang
stelling richt naar buiten, dat van
daaruit helpt aan zijn genezing, of aan
het gemakkelijker dragen van zijn lot.
Wie helpt hem de bres in de opgetrok
ken muur te slaan? De zuster en de
broeder.
Zij die verplegen
Wie is die zuster, wie is die broed
Zij zijn mensen, die het verlangen
zorgzaam te zijn van nature heb
meegekregen. Zij zijn er in getra
die zorgzaamheid op de juiste wijzi
hanteren. Maar ook zij blijven ie
MIJN GLAS
IS LEEG,
IK STIK
VAN DORST.
ER ZIJN
WEL ERGER
DINGEN IN
DE WERELD.
IK WIL
GEEN DERDE
KEER BELLEN
een individu. Zij is een gewoon meis
je, een gewone vrouw, als je haar buit
ten het werk ontmoet. Zij is knap of
onaantrekkelijk, hartelijk of gesloten,
vrolijk of ernstig, gewoon. Maar nu is
zij in uniform, in functie, en zij is een
andere geworden.
Zij is troostrijk-zorgzaam, of onplezie-
rig-doortastend als het zo wezen moet.
Zij heeft autoriteit en is degene van
wie wij afhankelijk zijn, meer nog
dan van de dokter in wiens schaduw
zij bij zijn korte bezoeken maar een
ogenblik verdwijnt. Zij komt als wij
haar nodig hebben of zelfs nog éér
der: luistert medelevend naar onze
klachten of zet er een punt achter. Zij
heeft het opgewekte woord en de koele
hand. Of de terechtwijzing. Zij is
..mijn" zuster. Ik kan mij nauwelijks
indenken dat anderen haar evenveel
ter harte gaan als mij. Dat anderen
diezelfde band met haar hebben. Dat
zij voor en na mij duizenden hielp ge
nezen of hielp sterven. Want mijn ge
val staat centraal. Zij heeft de tact
Zij koi
mij hierin voldoende te laten geloven,
zodat ik me getroost en gesterkt voel.
Maar ook de wijsheid mij er niet zo
heilig in te laten geloven dat ik mjjn
en haar het leven onmogelijk maak.
Zij moet op een bepaald moment af
stand kunnen nemen om een goede
verpleegster te zijn.
Ik bracht mijn kinderen ter wereld in
een ziekenhuis. Telkens onder de zorg
van dezelfde verpleegster. Zij was bij
mij, met mij, uij waren samen alleen
m de wereld die tot in het oneindige
bestond uit de geboorte van een kind.
Er was ren dokter. Maar ik zag haar
ogen. En het kind was ons kindtot
dat ik naar huis ging. Maar zij ver
pleegde mij ook bij een ziekte, later.
Er was nog steeds een band, tussen
ons. Ik hield evenveel van haar. Maar
voor het eerst voelde ik dat haar zorg
niet alleen naar mij, maar naar de
mensheid uitging.
Soms heeft de verpleegster de gewens
te tact niet. Want ook z\j is maar een
mens. Een individu ondanks het uni
form. Zij heeft dat eigen leven met
lief-en -leed, dut niets te maken heeft
met de patiënten, met de wijk, met
het ziekenhuis, al zou de verpleegsters
roman ons dat willen laten geloven.
Elke werknemer, elke werkgever, man
of vrouw, heeft zijn goede en kwade
dagen, die voor de medewerkers lang
niet altijd onopgemerkt voorbijgaan.
Zou de verplegende die kwade dagen
niet kennen? De verpleegster-in-uni-
form heeft nog een derde leven. Dat
ia de samenleving volgens een bepaal
de bepaalde hiërarchie in het zieken
huis, de inrichting, zélfs in de zoveel
ruimere wijkverpleging. De leiding
van een staf, de takenverdeling onder
de collega's, de beoordeling van de
prestaties; dat leven speelt zich af in
een veld vol natuurlijke spanningen.
Die verpleegster is ook maar een
mens. Noch de privé-beslommeringen
noch moeilijkheden in haar „baan"
mogen invloed hebben op haar werk
met de patiënten, die gevoeliger zijn
dan normaal en teleurgesteld of ge
kwetst, dit niet onder stoelen of bed
den steken. Wie zij is, deze vrouw met
drie levens? Een gewoon meisje, een
gewoon mens. Maar haar offerbereid
heid Is verdeeld in geven en nemen.
Haar mededogen in zachtheid en hard-
neid. Haar moed in eerbied en durf.
Moed! In hel
erde
kamp was de afvoer i
verstopt. Dgssentrie. t
ra lagen op de loer. E
bereid gevonden dit
mand behalve een r<
non. Zij kleede zich u
broodmagere botten en
put tot aan haar hals.
Uit de Parijse boutique van Simonetta een ongewoon
gestreepte Orlon acryl. Het broekje en de ,*onnewe
gele voering.
De grote couturier houdt zich bezag met
grote mode. Maar aangezien dat te
weinig zoden aan de dijk zet. opent hij
naast zijn heiligdom een boutique, niet
te verwarren met boetiek. Het eerste is
een afdeling van het grote huis. al
waar door de meester zelf ontworpen
modellen in een zeer beperkt veelvoud
worden verkocht: niet meer zó exclu
sief dus. maar ook lager in prijs. De
boetiek daarentegen is het winkeltje
dat me est ai door jongelui wordt ge
dreven. die naarstig een stuk of wat
kleren ln elkaar kloffeu. ze aan hun
leeftijdgenoten slijten en dan schielijk
weer achter de naaimachine kruipen
om aan tc vullen. (Het is wonderlijk
dat deze jongelui die zich m hun
mode ro tegen de couturier afzetten
gretig en weinig origineel het woord
met de Franse klank hebben overge
nomen
In de boutique heeft de grote couturier
kans naast zijn kleine serie6 ook acces
soires te verkopen en bovendien kleren
die in z(jn salon en cabine weinig wor
den gevraagd; vak antiekieren bijvoor
beeld.
Aan modaine stranden sou een onbe
scheiden blik ln opzienbarende mode-
len dan ook de signatuur van de grote
meester kunnen ontdekken. Deze grap
jee zijn dan wel ln eenee gemaakt maar
toch zo beperkt dat „Je er geen tweede
van tegenkomt".
Moederdag vraagt om iets byzonder*.
Want het is een dag voor het gezin met
moeder als feestelijk middelpunt. En
wat Is mooier dan dit te benadrukken
met een taart, waar het hele gezin van
smult. Hier Is hel reeept van een taart
waarin de uitstekende combinatie van
koffie en hazelnoot op gelijke wijze naar
voren komt.
Deeg 6 eieren. 150 gr. suiker. 100 gr.
geraspte hazelnoot. 50 gr geraspte
chocolade, 1 eetl fijngemalen koffie
60 gr. bloem. 2 eetl suiker voor de
eiwitten.
Vulling: 125 gr boter. gr poeder
suiker. 4 eetl sterke koffie-extrart.
ongev l lepel koude melk.
Glazuur: 200 gr. poedersuiker, pl.m
4 eetl. sterke koffie-extract
Garnering bijv marsepeinrozen. zil
veren pilletjes, choeoladeharten, aman
del&nipper.
Eidooiers met suiker kloppen tot een
schuimige massa verkregen is De sui
ker moet helemaal opgelost zijn! De ei
witten stijf kloppen, dan 2 eet' suiker
toevoegen en nog eens flink opkloppen.
De eiwitten op de schuimige masea
plaatsen Geraspte hazelnoten, gera-pte
chocolade en de heel fijn gemalen kof
fie met de gezeefde bloem vermengen
en onmiddellijk me< de eiwitten en de
schuimige maasa luchtig vermengen
De springvorm met beboterd perkament
papier uitleggen. Rand niet invetten
De massa in tweeën delen en van elk
deel éen taartbodem bakken De bodem
laten afkoelen en de mokkaboter op
een bodem uitatr^en en de tweede bo
dem erop leggen
Mokkaboter geseefds poedersuiker met
BIEFSTUK TARTAAR
Biefstuk tartaar Is gemalen bief
stuk die u lekker kruidt met zout
en peper. Aan weerszijden mooi
bruin bakken tegelijk met wat rook -
spek en een paar zilveruitjes. Fees
telijk opdienen met champignons,
gebakken Si of ln een pittige to
matensaus. Heerlijk bij aardappel
puree en sperzieboontjes.
Pubnksiie van Voorlichtingsbureau Vlos». Vleeswaren en VTeesooneerven
UW MENING
„Zakgeld" met korting
Onlangs meldde de krant ons de be
dragen. die diverse gemeenten uls maan
delijks zakgeld uitkeren aan bewoners
van bejaardentehuizen. Groningen stond
bovenaan met 90 gld.; daarna kwamen
er van 88 en van 65. Den Haag prijkte
onderaan met 50 gld. Bovendien mag
men in Den Haag een bezit meebrengen
van 1800 (alleenstaanden) of 3000 (echt
paren). welk bedrag bij bijna alle andere
genoemden het dubbele is. Nu was de
bedoeling, deze schrijnende verschillen
zoveel mogelijk weg te werken. Enige
tijd later schreef men, dat het B. en W.
van Den Haag had behaagd, het zak
geld van 50 gld te verhogen tot 00,
maar (m-a-a-r f tegelijkertijd ver
viel het gratis stomen van kleren en de
gratis schoenreparatie. Zoal» te doen ge
bruikelijk stond dit er ln de krant niet
bij. doch werd de bewoner* bekendge-
maakt per getypt binnenshuis-briefje.
Ergo: Er was geen sprake van 10 gld
verhoging, zou!» de krantelevere zou
den vermoeden.
Bovendien: Zij. die sommigen net nog
op hot nippertje
kunnen betalen Niet is trouwens slecht*
652 gld. per maand) zijn er weer een
lekker brokje mee achterop gekomen.
gezien zij geen „tien gld verhoging"
hebben „genoten", maar wel in het ge-
dle twee gemakken mogen delen,
lar de kwestie, of Je het atuk
vóór of achter de coulissen bekijkt.
d H.
held en een opgaan ln elkaar, tot een
diep geluk, dat niet te peilen valt, noch
onder woorden te brengen is. Hst ltykt
wel of steeds meer mensen er plezier
ln hebben om zich van hun gezond ver
stand te laten beroven door dikwijls
onbewust verblinden maar klakkeloos
na te praten en na te doen. Ssrtillangea
schreef eens over het samengaan van
gezag en vrijheid en dat een verkeerd
begrepen vrijheid tot anarchie voert en
de passies dan niet langer beteugeld
zullen worden, omdat men zich op hst
hellend vlak niet meer staand* kan
houden. Maar dat euvel is niet van van
daag of gisteren. Prof. Otten. als spre
ker voor de radio, merkte vaak op: „De
mensen hebben een kronkel In hun her
senen". Chesterton vroeg zich af: „Wat
mankeert de wereld" en prof. Huizing»
karakteriseerde haar als een gekken
huis. Dat we de taboes en die aoge-
naamde druk en dwang van dat keurslijf
van ge- en verboden afgeschaft hebben
en alleen met een begeleiding volstaan,
heeft geen enkel voordeel opgeleverd,
integendeel. Waar de aensus cathohcu*
ontbreekt, ontstaat de knoeiboel, die
bergafwaarts voert, naar de ondergang
Om. te beminnen ls immer# wtjsheld
nodig, moge daarom het „Jaar i
de pensionprlj» zelf geloof", dat 29 Juni begint, ons weer In-
en uitzicht bieden, alleen de godsdienst
heeft het probleem van de vrijheid ln
beginsel opgelost, vrijzinnigheid echter
Is een verwoestende kracht, die zichzelf
zal vernietigen.
H. a D. H08MAN.
Devaluatie
Naar aanleiding van stortbuien van
kritiek op verschillende van onze
katholieke tijdschriften. die vaak
volslagen ongenietbaar zijn geworden,
zouden wij willen opmerken, dat zulks
mede het resultaat I» van het ruim en
denken, namelijk van die
éénzijdige benadrukking van het
nenselljke; van het gebrek aan een
aate geloofsovertuiging. van het
fwljzen van het onmisbare gezag en het
aanpassen aan dié wereldse opvattingen,
die niét aanvaardbnar zijn.
plukken we nu de wrange
ameiyk ln de gevolgen, die
Iger vormen aannemen Van
«r*ntwoordelijkheid en van een
ryheld" komt dan niets
/vruchten, n
1st eed# ernst
rcht.
Het schi
^slagwoorden ontkoppeling en ontvoog
ding heeft ons tot vergaande ontluiste
ring en ontzieling gebracht, omdat di
doorbraak van het goddelijke In het
i seiyke ide plnkstergeeattotaal
«waarloosd ia Wanneer men de v
iplantlng uitschakelt, door middel
/antt-conceptionalla, -•* -
Doodvonnis voor
moord op
dochtertje van
Nasoetion
DJAKARTA (Reuier) Een korporaal
van Soekarno'a lijfwacht la woensdag In
Djakarta ter dood veroordeeld wegens
moord op hel 6-jarlge dochtertje van ge
neraal Abdoel Nasoetion.
Korporaal Hargljono behoord* tot ds
groep soldaten, die Naaoetlona woning
binnenstormden op de avond toen ds
communisten nu achttien maanden ge
leden de macht trachtten te grijpen.
Nasoetion, die thans voorzitter is van
het Volkscongres wist over de schutting
ichter zijn huls te ontsnappen maar zijn
dochtertje werd getroffen door kogela.
n Korporaal Hargljon zei tegen de mlli-
houdt men gee na- '«ure rechtbank, dat hij waarnemend
I wordt dat ook j president Soeharto om gratie zal verzoe-
de boter schuimig roeren, en al roeren
de het koffte-extrart toevoegen en op
he: laatst de melk De mokkaboter
direct op de taartbodem uitstrijken en
tussen de twee bodems laten opsteven
Glazuur poedersuiker zeven en a! roe
rende het koffle-extraot druppelgewij*
toevoegen. Roeren tot een gelijkmatig»*
maasa verkregen is. Ze moet zo dik zijn.
dat wy se juist met een vochtig me*
kunnen uitstrijken. De oodertcant van
de taart met amandelsnippers gar-
Garnertng: voor bat spuitwerk mast ds
glazuur heel dik £\jn Er zijn de
verschillende pilletje*,
met]es te koop. zodat i
hart aan lie* werk kunt gaan. Manie
dlgheid. U kunt een rol marsepeir
dtghetd. O kunt een rol masjepeln iding
loipen Bewerk deze massa mk et
warmd me», dan wordt de maai
kneedbaar. U maakt blaadje
blaadje, te beginnen met he< har
ds rona. Wilt u groens bladeren heb-twing. die er zijn mag. li
ben. dan moet u een paar druppels met de bewondering
kleurstof door de maraepem kneden.
Vijf soldaten kregen 17 Ja.
i één sol-
renkele rol meer, van echt beminnen
of bloe- ^dan geen sprake meer. laat staan van de d"al )aar gevangeniastraf. De negen
gerust /gehele mens liefhebben Dat hedoniame "In ook schuldig bevonden aan de moord
ordt zelfs by wyze van een gezonde Nasoetiona adjudant luitenant Ten-
aportbeoefening of een vryetljdsbeste- dean.
llul Kunall. 1
gebracht. Dat banali
devalueren van het ons ge-1
weer ^schonken leven, zal steeds meer uit
lopen op vervreemding en verwydertng j Vierling
elkaar en dat ls wel een vernleu-
vergeiyking
hullen van het liefdi
uitgroeien naar een steeds Inniger één
Olsteravond Is tn Kopen
hagen een vierling ter wereld gekomen
De moeder, een 27-Jarige vrouw ui»
Kopenhage. die onbekend wenst im
blijven, en haar her zonen maken hst
