Actie Zwarte Zes
van start gegaan
;ezond
m en
ter
II?
Falen van
Heek en Co
complex
van
oorzaken
KRITIEK OP
BELEID VAN
ZIJLSTRA
Bestrijdt fouten
op autosnelwegen
KAMP
HOUTRUST '67
Daverend einde staande receptie
Laten betijen zeiden de Spoorwegen
Allemaal aftuigen 5 zei de oberkelner
Marine
voegt
daad
bij woord
OOST-PRUISEN
OMGEBOUWD
TOT RUSSISCH
GARNIZOEN
ROTTERDAM BIJ DE TIJD MET
MODERN BEDRIJF IN DE BOTLEK
Graan opgeslagen
met capaciteit van
1600 ton per uur
Rozebotteljam
w 2 flL
ZWAARDEMAKER
India wilde
Svetlana doen
terugkeren
WOENSDAG 5 APRIL 1967
DE LELDSE COURANT
PAGINA 5
(Van
verslaggevers)
DEN HAAG. „De moeilijkheden ln
de Twentse textiel, ook die by Van Heek
en Co. te Enschede, hebben een complex
van oorzaken, waarvan er vele in het
verleden liggen. Daarnaast zijn er struc
turele en conjuncturele factoren. Wat de
structurele oorzaken betreft: wij zyn al
geruime tijd ln gesprek met de regering
oin te bereiken, dat de Nederlandse tex
tielindustrie dezelfde concurrentievoor
waarden krijgt als die in andere landen,
ln het bijzonder in de E.E.G.-Ianden".
Deze opvatting gaf de Twentse indus
trieel dr. W. T. Kroese gisteren op de
periodieke persconferentie van het Ver
bond van Nederlandse Werkgevers. Dr.
Kroese zei niet te geloven in een kramp
achtig stichten van nieuwe industrieën
in met de werkgelegenheid tobbende ge
bieden. Hij ziet meer in het niet over
heidshulp in stand houden van wat
levenskrachtig is. Sprekende over de con
junctuur in algemene zin zei V.N W.-
voorzitter W. Bruynzeel, dat wij niet
steeds de schuld van de teruggang elders
moeten zoeken of ons moeten laten ver
lammen door de schok van ontslagen.
We moeten volgens hem zelf aanpakken
om er weer boven op te komen.
In een spoedeisende vergadering heeft de
Enschedese gemeenteraad een motie
aangenomen, waarin met klem bij de
rijksoverheid op maatregelen wordt aan
gedrongen. die op korte termijn de werk
gelegenheid in Enschede in gunstige zin
zullen beïnvloeden.
Burgemeester mr. A. J. Vleer deelde
mede van de staatssecretaris van Sociale
Zaken te hebben vernomen, dat van
overheidswege zal worden bijgedragen
in de kosten van herscholing en herop
leiding van werknemers ten behoeve van
een bedrijf (bedoeld werd kennelijk N.V.
Polaroid), dat sedert kort in Enschede
is gevestigd en waarvan B. en W. grote
verwachtingen hebben.
Het Gewestelijk Arbeidsbureau te En
schede zal dépendances vestigen in de
te sluiten bedrijfsafdelingen Van Heek
en Co. Kon. Textielfabrieken N.V. Dit
om het personeel op de hoogte te bren
gen van de mogelijkheden.
..De ontwikkelingen, zoals die zich bij
Van Heek hebben voorgedaan en die
wij niet hebben kunnen voorzien, zijn
catastrofaal te noemen. Nu het te laat
is. komt eerst aan het licht dat er bij
Van Heek door familietradities en pres
tigeoverwegingen jarenlang een verkeerd
beleid ls gevoerd".
Aldus het commentaar- van de heer Th.
A. J. de Jong. voorzitter van de alge
mene bedrijfsbond voor de textiel en
kleding „De Eendracht". „Een jaar gele
den hebben wij ons al ongerust gemaakt
over de toestand in Twente", aldus de
heer De Jong. ..maar de directie wilde
toen van niets weten en had zelfs geen
behoefte aan een gesprek- Toen men
bij Van Heek ontdekte, dat het de ver
keerde kant uit ging. is men in paniek
gaan fuseren. Nadat wij drie weken ge
leden met de drie districtsbesturen en
de directie van Van Heek diepgaande
gesprekken hadden gevoerd, is pas ge
bleken dat er nieuwe bedrijven waren
gesticht met nieuwe machinerieën, het
geen onverantwoordelijk is geweest". De
heer De Jong is van oordeel, dat proL
ZUlstra als minister van Financiën in
ons land bezig is de werkloosheid te sti
muleren. „Immers", zo zegt hij. „tijdens
de onderhandelingen tussen de vakbon
den en Van Heek enkele weken gele
den heeft minister Bakker van Econo
mische Zaken gesuggereerd .dat vpor
tenminste 1000 man personeel bij Van
Heek garanties zouden worden gegeven
om hen in dienst te houden. De heer De
Jong vermoedt nu dat prof. Zijlstra de
uitvoering van deze plannen heeft door
kruist.
Het Tweede-Kamerlid Wieldraaijer
(PvdA) heeft aan de minister van Eco
nomische Zaken schriftelijke vragen
gesteld over de achtergronden van de
moeilijke situatie bij Van Heek en Co.
over de maatregelen, die de overheid
denkt te treffen.
ADVERTENTIE
Sportieve aktieve -mensen hebben graag King bij de hand
Want King pepermunt geeft in 'n wip nieuwe frisse energie
(Van onze correspondent)
UTRECHT. Opnieuw is een „Zwarte
Zes"-actie van start gegan. Het gebeur
de gistermorgen voor liet wegrestaurant
aan de autosnelweg Amsterdam-Utrecht
op het industrieterrein van de Lage Wei
de. Met het overhandigen van de auto
sleutels aan vertegenwoordigers van
rijkspolitie, gemeentepolitie en Verhond
voor Veilig Verkeer gaf de voorzitter
van het verbond, drs. H. A. Korthals,
het sein om een aantal fouten, die op de
autosnelwegen het meest frequent tot
ongevallen lelden, te bestrijden.
De actie „Zwarte Zes" bestrijdt dit jaar
de volgende vier hoofdfouten: Onvol
doende afstand bewaren (veroorzaakt
40,8 pet van de ongevallen op de auto
snelwegen). slippen (19 pet), verkeerd
inhalen (11.8 pet) en onjuist invoegen
(6.2 pet). Aan deze vier ongevallenver-
oorzakers zijn er nog twee toegevoegd:
Te langzaam rijden en stoppen op de rij
baan of op vluchtstroken.
De actie duurt dit jaar tot 1 Juli en
richt zich vooral op een juist wegge
drag op de autosnelwegen. „De autoweg
lijkt een weg met onbegrensde mogelijk
heden." aldus drs. Korthals, „maar dat
valt in de praktijk tegen. De autowegen
zijn niet absoluut veilig, al steken de on
gevallen in aantal relatief gunstig af
tegen de onveiligheid van de overige
wegen".
In 1966 vonden er ruim 2800 verkeers
ongevallen plaats, waarbij 84 doden en
meer dan 400 gewonden waren te be
treuren. Maar er dreigt op deze wegen
toch een bijzonder groot gevaar en dat
vindt zijn oorzaak in de over het alge
meen hoge snelheden, waarmee op deze
wegen wordt en behoort te worden gere
den. De gevolgen van verkeersongeval-
ADVERTENTIE)
palet voor uw vacantie
van 7 t/m 12 april a.s. in de
Houtrusthallen, Den Haag.
GEOPEND:
werkdagsn 12.00—22.30 i
KAMP A
HOUTRUST'67 AhK
55'
len op de autosnelwegen zijn daardoor I
veelal ernstig en omvangrijk, terwijl de
daarmee gepaard gaande stagnaties in j
het verkeer langdurig zijn.
De actie wordt dit jaar weer gesteund
door een zestal verkeersfilms, die regel
matig op de televisie zullen verschijnen.
Een geheel nieuw element in de actie, die
zo'n vijfenzeventigduizend gulden gaat
kosten, betekent het optreden van de zes
„zwarte zusjes" van het verbond, die in
drie groene sportwagens rijden en tot
taak hebben de gasten-automobilisten
van motels en wegrestaurants een bro
chure uit te reiken, waarin de „Zwarte
Zes"-fouten en een zwarte-zeskruis-
woordpuzzel zijn opgenomen.
Inhakend op de actie heeft de KNAC
het besluit genomen om ieder die zich in
de periode van 1 tot en met 14 april
aanmeldt voor een antislipcursus een
korting te geven van 25 gulden op de
cursusprijs van 115 gulden.
(Van onze parlementaire redactie
STOCKHOLM De noordelijke helft
van Oost-Pruisen aan de Oostzee, die ge
heel onder het bestuur van de Sovjet-
Unie staat, (het zuidelijk deel staat on
der Pools bestuur) is thans één groot
Russisch garnizoen geworden. Tegen
over één persoon van de aanwezige bur
gerbevolking bevinden zich nu vijf Rus
sische soldaten. In het kustgebied tussen
Pillau en Memel hebben de Russen twee
versperringsstelsels aangelegd, die ille
gaal niet zijn te betreden. De badplaat
sen Rauch en Cranz zijn extra versterkt
en in de omgeving van Cranz zijn min
stens twaalf lanceerinrichtingen opge
steld voor het afschieten van intercon
tinentale raketten.
Zweden, dat meestal over goede in
formatiebronnen beschikt, schat het aan
tal garnizoenen in Noord-Pruisen op 58.
De troepsterkte heeft met 513.560 man
het hoogtepunt nog niet bereikt. Binnen
i tien jaar zal Honingbergen (thans Kali-
ningrad) een groot marinesteunpunt wor- I
I den. Behalve zeventig onderzeeboten.
zijn er nu 24 torpedojagers en vijf krui- j
sers gestationeerd. In totaal bevinden
zich nu in Oost-Pruisen 408 tanks, 320
I vliegtuigen, zeventig onderzeeërs, 144
oorlogsschepen en ongeveer 230 raketten.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Amsterdam, die grote
stad, heeft er weer een daverende attrac
tie by: nozempje kijken in de hal van
hei Centraal Station. Tot gisteravond
acht uur het volkomen onverwachte
moment, waarop 150 marinemensen uit
Den Helder in een bliksemende wraak
actie van nauwelijks vijf minuten grote
voorjaarsopruiming hielden, kropen de
langgemaanden als mieren uit de voet
gangerstunnel. die in de hal uitmondt en
verbroederden ze zich loom en zwijgend
tussen de croquetten en de loketten. Hun
staande receptie begon steevast om elf
uur 's morgens en eindigde 's nachts
tegen enen, wanneer de stationsschoon
makers de honderden met een goedmoe
dig „lazer op" naar bulten dreven en de
ijzeren hekken haastig achter hen dicht
gooiden. In de uren daartussen waren er
tien lallen treinen aangekomen en ver
trokken, was wagenmeester Biezeman
vier keer naar spoor vijf gedirigeerd en
waren tienduizenden mannen en vrouwen
in de donkere catacomben verdwenen.
Alleen de nozems bleven achter, vreem
de stationaire forenzen die omwille van
hun duistere demon wortel hebben ge
schoten onder de weelderige kroonluch
ters van Cuypers' bakstenen spoorweg-
paleis. Ze hangen gapend tegen de
pilaren, zitten gapend op de grond, leu
nen gapend tegen elkaar. In een hoek
wordt met lange tanden gevrejen. Mijn
hemel wat kan zo'n dag lang duren.
Pogrum
De sfeer in de hal van C.S. door de
groep vertaald met „constant staan" ls
dinsdagmiddag reeds dreigend alsof er
een pogrom in de lucht hangt. De bur
gerij op doorreis passeert de rij met een
schichtig wantrouwen, militairen krijgen
een hagel van hoongelach op hun plunje-
zak te incasseren.
„Een doodvervelende situatie", geeft
adjudant Eversdijk van de spoorweg
recherche met een zuinige glimlach toe.
Enkele uren voor het privé-optreden van
de marine doet hij deze onthullende uit
spraak; voorlopig denken wij er toch niet
aan om ze aan te pakken. Zolang ze maar
hangen vinden wij het best. het is voor
ons een klein kunstje om dé hal met de
gummiknuppel schoort te vegen, maar het
effect ls dan precies tegenovergesteld aan
de bedoelingen. Als je er tien uit slaat,
komen er honderd terug. Die ruiken sen
satie en komen op de kruitdamp af. Onze
tactiek Ls afwachten en van tijd tot tijd
een raddraaier isoleren, zo gaat het nu al
meer dan een jaar. Als wij handelend op
treden stuift 99 procent de straat op,
alleen de grote held, de voorman, blijft
staan. In zijn dooie eentje. Dat houdt le
misschien twee, drie minuten vol. Dan
druipt hij ook af en heeft voor eeuwig
zijn gezicht bi.i de anderen verloren".
Stilzwijgen
Zijn onzichtbare bazen Jn Utrecht hul
len zich ln stug stilzwijgen. Een beleids
kwestie. ventileren ze via de persdienst
van de N S. Deze zaak moet eerst maar
eens betijen. De veertien paladijnen van
adjudant Eversdijk houden zich voorals
nog stipt aan deze instructies. Ze blijven
op veilige afstand in een zonnig kantoor
op de vijfde etage en dalen alleen af voor
Door prins Bernhard in gebruik gesteld
ROTTERDAM Prins Bernard heeft
vanmorgen in de Botlek bij Rotterdam
de nieuwe overslaginstallatie van de
Graan-Elevator Maatschappij rn de
nieuwe silo van de Graansilo Maatschap
pij oflieieel in gebruik gesteld. Met de
ze moderne op- en overslaginstallatie
heeft Rotterdam haar positie als snelste
en grootste graanhaven verstevigd.
De totale overslagcapaciteit van de
GEM is hiermee gekomen op tiendui
zend ton per uur. hetgeen meer is dan
het dubbele van de capaciteit van enige
andere haven in Europa. De bouw van
deze nieuwe installatie "was om verschil
lende redenen noodzakelijk. De laatste
jaren nam de aanvoer van de derivaten
(het produkt nadat de olie uit de zaden
is gehaald) snel toe, evenals de
van grotere hoeveelheden copra. Het los
sen van deze produkten vroeg speciale
machines.
De graanschepen worden steeds gro
ter. Het gemiddelde tonnage van de in
pij officieel in gebruik gesteld. Met de-
J!l»:||B)su!3e|sjJAo uj do au-iapom M
ter. lletgemiddelde tonnage van de in
1960 geloste schepen was achttiendui
zend ton. In 1966 was dit gestegen tot
vijfentwintigduizend ton.
ln 1966 was dit gestegen lot vijfen
twintigduizend ton.
De oude silo in de Maashaven is ech
ter slechts bereikbaar voor schepen tot
vijftienduizend ton: ln de Botlek daar
entegen kunnen schepen tot tachtigdui
zend ton terecht. Verder wilde men het
overladen in kleinere schepen snelelr
doen verlopen. Doordat 't graan gelijk
matig over de ruimen van 'n schip ver
deeld moet worden, was 't noodzakelijk
't storten van graan telkens te onderbre
ken om het graan gelijkmatig te verde
len (het zogenaamde „verhalen"). Bij
de nieuwe installatie heeft men hier een
oplossing voor gevonden door het graan
via vijf pijpen in de ruimen te blazen.
Hierdoor is het tijdrovende verhalen niet
meer nodig. Doordat de aanvoer van
granen enorm is toegenomen komt het
nog wel eens voor dot niet altijd alle
granen zijn verkocht. Er moest dus een
grote silo komen en een mogelijkheid
om de lading direct in de silo te lossen,
j Vandaar samenwerking tussen de GEM
en de Graansilo Maatschappij. De op-
slagcapaciteil van de nieuwe silo is zes-
j tigduizend ton, waarvan een ruimte van
tienduizend ton geschikt is voor opslag
j van derivaten. Indien nodig kan graan
worden opgeslagen met een i*apaciteit
van viermaal vierhonderd ion per uur;
langs vier verschillende transportwegen
Daar het voor het bedieningspersoneel
onmogelijk is bij deze snelheid steeds
de juiste cel in de juiste transportweg
op het juiste moment in te schakelen,
geschiedt deze schakeling met de hulp
van een computer. De bouw van de ge
hele installatie heeft vijf jaar geduurd.
In maart 1962 werd de eerste van de
1741 palen geheid. De silo alleen al wordt l
gedragen door zestienhonderd palen j
met elk een lengte van vierentwintig l
meter. De totale kosten bedroegen vijf
enveertig miljoen gulden. De gemeente
Rotterdam betaalde hiervan zeven mil- I
joen gulden.
Een overzicht van het nieuwe overslag- en opslagbedrijf van de Graan
Elevator Maatschappij en de Graansilo Maatschappij in de Botlek b*j
Rotterdam. Midden op de foto de vier grote pneumaten, die het graan «if de
zeeschepen lossen. Elke pneumaat zuigt per uur vierhonderd ton graan op, dat
via transportbanden wordt gelost h* kleinere schepen of opgeslagen in de
graansilo. Linksboven da drie pieren voor de kleinere schepen. De silo heeft
een opslagcapaciteit van sestigduitend ton.
De hal van het Centraal Station,
gistermiddag vóór de „marineslag":
landerig lummelende nozems, klaar
voor pesterijen.
een routineronde. Dit tot groot verdriet
van de kelner die ln de stationsrestaura
tie het halterras bedient. Vanaf zijn hoge
nering heeft hij een onbelemmerd en
riant uitzicht op de groep en die voort
durende aanblik ls hem langzamerhand
te veel geworden. „Vorige week heb lk er
een persoonlijk te grazen genomen", zei
hij met intense voldoening, „die wou hier
op het terras een biertje komen drinken.
Ik zei dat ie weg moest wezen en toen lk
hem een uitnodigend duwtje gar. riep ie
dat lk van zijn lijf af moest blijven. Nou.
op dat moment werd ik toch giftig, man.
daar heb je geen idee van. Ik heb hem
een schop verkocht precies op het goeie
plekkle. Ik heb hem niet meer gezien".
Heeft hij misschien wel een afdoende
oplossing achter de hand? Hij lacht. Nou
hij zou het wel denken. Dan spreekt hij
de profetische woorden, die vijf uur later
een krakende echo zullen krijgen: ..Als ze
ze maar eens goed aftuigen, maar dan
ook goed, desnoods breken ze hun lede
maten. daar gaat geen mens dood aan.
dan moet je eens zien wat er gebeurt
Dan zijn ze nergens meer. Wat hier in
de hal staat is regelrecht gespuis Dat zijn
geen provo's, voor provo's kan lk waar
dering opbrengen, met die lui valt te
redeneren. Maar dit ls uitschot Er zitten
kinderen van 13. 14 Jaar tussen die voor
15 gulden met ouwe mannen meegaan.
Dan heeft de groep weer voor ren dag
te bikken begrijp je. Als mijn dochter er
tussen stond dan brak lk haar persoon-
lijk de benen. En als Ik dat onverhoopt j
niet zou durven, dan ging ze toch mooi
tot haar 21ste achter het luik.
De oberkelner valt hem gretig bij:
,.Ze jagen al onze klanten de deur uit.
Vorige week had ik er nog twee. lk zei:
wat willen de dame.., en toen zr zich
omdraoiden. zag ik, dat het kerels
waren. Ik dacht: krijg nou de pest, moet
fe die lammelingen zien staan. Als ik 1
een krat met lege flessen hij de hand
had, kregen zc er allemaal een op hun
kanis,, dat zou een mooi nummer
gooi- en smijtwerk worden".
Piekuur
Beneden ls ondertussen het dagelijks
piekuur begonnen. Het Is vijf over vier. i
De scholen zijn dicht en thuis staat het 1
eten nog niet op tafel. Het gat wordt met j
collectief hangen opgevuld. De tien stand-
vastlgen die er om elf uur stonden, krij- j
gen versterking: verse bleekgezichten
worden nu door het trapgat opgerispt met
de regelmaat die de dienstregeling vtin de
spoorwegen naar de kroon steekt. Deze
plotselinge aanwas brengt overigens nau
welijks verandering In de situatie. Fr
wordt weer gehangen, gelachen, van tl|d
tot tijd knapt er een pupleren zak. van
tijd tot tijd vprdwijnt er een lome. on
geïnteresseerde hand onder de trui van
een der mlniatuun-amps. dip in hun
naarse superkorte minirokken lilken op
heelden op passiezondag. Een oude man,
die net een papieren beker met koffie uit
de automaat heeft gehaald, wordt lang
zaam ingesloten Niemand krijgt de aan-
veehting om hem uit die situatie te be-
vriiden Gelaten wneht men totdat de
beker op de grond ligt ..Een ongelukje
roept iemand uit de groep op dat moment
noa le moet niet zo met je handen bib
beren
Eversdijk. De
zijn, ze rennen de hal uit alsof de duivel
ben op de hielen slt.
Werkelozen
En de nozems, zfj hangen voort. Er zit
ten scholieren tussen, een handvol wer
kelozen. de meesten vullen hun bestaan
tot nader order met duistere bezigheden.
Eergisteren hebben ze ln de afgedankte
Apollobloscoop aan de Haarlemmerdilk
gepraat met fulltime provo Hans Tuvn-
man en zijn aanhang Ze hebben toe
gegeven dat ze saterdag een werkzaam
aandeel hebben gehad In de grondige
vernieling van de provoschuit ln de Prin
sengracht. Geholpen door getergde buurt
bewoners hebben ze het schip ln nauwe
lijks een uur tijd tot een groteske puin
hoop gedeformeerd. Ze hebben ook uit
gelegd waarom ze opeens deze slaande ar
gumenten hebben gebruikt. „Jullie heb
ben alles", riepen ze. een schuit, kelder,
een ouwe bioscoop, wij hebben alleen het
centraal station".
Vrije doorgang
De Amsterdammers die elke dag door
de hal van C.S. spoeden kunnen dat nie*
ontkennen. Ze krijgen Iangzamertiand
het gevoel dat »e de hemel dankbaar mo
gen zijn dat hun tot nog toe vrije door
gang naar de perrons ls verleend.
Zij beschouwen dat niet langer als een
recht, maar als een gunst. En wat «eg
gen de spoorwegen: Laten betijen
De marine denk ter op deee dinsdag
anders over, alsnog zorgen ze ervoor, dat
de C.S.-groep collectief de boot Ingaat
„Ik vind het geweldig", zegt de ober op
het terras, „de ellende is alleen, dat er
morgen lnplaats van 100 400 staan".
ADVERTENTIE
vol natuurlijke vitamins C
NEW-DELHI (Reuter) Svetlana
Stalin heeft in een In New Delhi gepu
bliceerde brief verklaart, dat ze tijden»
haar vlucht naar het Westen een ver
zoek om naar India terug te keren van
de hund heeft gewezen, omdat ze wiet
dat Moskou dour achter zat. De doch
ter van de vroegere Russische dictator
deelde de Indiase socialistische leider
dr. Lohia in de brief mee dat ze ln
maart op het vliegveld van Rome, na
haar aankomst uit India, bericht had
ontvangen dat de Indiase regering wil
de, dat ze terugkeerde. „Ik weigerde,
omdat ik wist dat deze boodschap op
verzoek van Moskou was verzonden",
aldus Svetlana. die nu vermoedelijk nog
In Zwitserland ls. De Indiase minister
van Handel. Dlnesh Singh, had haar
zelf gezegd, dat zij onmogelijk in India
zou kunnen blijven, omdat de Russlache
regering daar het grootate bezwaar te
gen zou hebben. Niettemin zegt Svetla
na in de brief, „dat ze te zijner tijd
naar India hoopt terug te keran om
daar voorgoed te blijven".
