Stelt U
eisen?
OK U
PROFITEERT
)AGELIJKS
/AN
NORMALISATIE
Nederlands Normalisatie-Instituut viert
dit jaar zijn gouden jubileum
penseel
Wie de belastingwetten niet kent zal
moeten betalen voor wie ze te goed kent
Abnormale
I werkloosheid
bij schilders
JAARLIJKSE
VERKOOP
200.000
NORMEN
I APRIL. NACHTMERRIE VOOR VELEN
Etheencomplex
van Shell
in bedrijf
|R]
RIJDAG 31 MAART 1967
DE LEIDSE COURANT
Btel u voor, dat die aansluiting nu niet zou
passen! Dank zij normalisatie hebben alle
Nederlandse brandweerkorpsen de mogelijk
heid gebruik te maken van eikaars mate
riaal: koppelingen van slangen passen nü
altijd!
Bedrijfschap in
Rijswijk bijeen
(Vai
trsla>
(Van een onzer verslaggevers)
RIJSWIJK Normalisatie het opstellen en toe
van regels om orde te scheppen op een bepaald
;ebied spreekt meer tot het bedrijfsleven dan tot
iet publiek. Toen de Hoofdcommissie voor de Norma-
isatie in Nederland, in 1959 gewijzigd in 't Nederlands
Normalisatie-instituut (NNI), zich in 1916 aan norma-
isatie ging wijden, werd Nederland het derde
normaliserende land. Normalisatie maakt dat de
naatschappij efficiënter, vlugger, veiliger, goedkoper
werken dan zónder de reeds ongeveer tweeduizend
Nederlandse „normen". Normalisatie, met als doel
eenheid in een soms grote verscheidenheid te brengen,
vinden we thans in praktisch elk industrieel land.
Soms is dat normaliseren op andere leest geschoeid
dan in Nederland, waar op 2 mei het 50-jarig bestaan
Mede dank zij internationale normali-
atle bestaat er in vele Engels georiën-
eerde landen een stroming af te stap-
.n het inch-systeem en over te gaan
>p het metrieke stelsel. In Engeland
rerd daartoe zelfs al een wet aangeno-
i. Een goed voorbeeld van internatio-
ïale normalisatie vormen ook da ver-
leerstekens. Daartoe werden op
Nederlands initiatief! reeds 40 jaar
geleden de eerste stappen gezet.
Omdat niet élle normen internationaal
;jjn opgesteld, kent elk land nog eigen
n. Dikwijls zijn deze afgeleid van
nternationale aanbevelingen, zodat er
internationale verschillen ook in-
ernationale overeenstemmingen te con-
tateren zijn. Uit de internationale in-
:ituten is een commissie samengesteld
m deze normen te „harmoniseren": een
noeilijke en uitgebreide taak!
Stimulerende rampen!
Beide wereldoorlogen hebben een
norme stoot gegeven aan de normali-
atie, die vooral na 1945 een grote nood-
aak werd. Om samenwerking in NAVO-
erband mogelijk te maken moeten alle
nderdelen van het legermaterieel bij
voorbeeld verwisselbaar zijn en moet niet
van de normalisatie in Nederland feestelijk zal worden
gevierd. In ons land ligt de zorg voor de normalisatie
bij een particuliere stichting met tachtig werknemers,
gevestigd in een Rijswijkse nieuwbouw. De voornaamste
bronnen van inkomsten om haar begroting van meer
dan twee miljoen gulden kloppend te maken zijn: de
verkoop van normen; een vrijwillige contributie van
het bedrijfsleven, dat in het algemeen per werknemer
bijdraagt; een subsidie van de overheid, die vele nor
men in zijn voorschriften en wetten verwerkt. In
andere landen is normalisatie soms een staatszaak;
daar is zoals in de jonge ontwikkelingslanden dó
bij ons o.a. in warenwet en ijkwezen vastgelegde
„normalisatie" veelal ook door de regeringen aan het
normalisatiewerk verbonden.
importeurs en handelaren als ondenvijs-
en wetenschapsmensen en de gebruikers,
de laatste liefst in de vorm van grootge
bruikers (Philips, AKU, Staatsmijnen).
Is het „normontwerp" tot stand 'geko
men, dan wordt het aan alle belangheb
benden toegezonden en inde vakpers
gepubliceerd. Binnenkomende opmerkin
gen worden nauwkeurig bestudeerd: even
tueel wordt het ontwerp gewijzigd. Dan
komt de definitieve vorm tot stand. Het
gedrukte blad (soms boek!) met de gestel
de normen kan door iedereen worden ge
kocht. Voor leden van de stichting be
draagt de prijs van een enkelvoudig blad
f. 3,25: niet-leden betalen f. 13niet
véél voor vrijwillig te volgen richtlijnen,
die kwaliteit, produktie, economie, onder
ling begrip en vertrouwen, veiligheid en
typebeperkingen bevorderen
Vanzelfsprekend „gaat" de ene norm
beter dan de andere. In ons land halen
luchtvaartnonnen een beperkte oplage
van misschien enkele honderden: andere
laten we die voor laagspanningsinstal
laties (NEN 1010), voor hout (NEN 3180)
en voor gasinstallaties (GAVO-NEN 1078)
noemen bereiken een oplage van meer
dan 10.000 exemplaren. In totaal worden
den voordelen: de lamp is veilig; voldoet
aan de hoogste eisen van lichtkwaliteit
en levensduur; past zonder meer in de
fitting. Dank zij normalisatie behoeft de
loodgieter slechts enkele kranen in zijn
tas mee te nemen om de passende kraan
te kunnen aanbrengen en kan de fietsen
maker zonder zoeken onmiddellijk een
passend boutje pakken om het spatbord
van uw fiets vast te schroeven.
„Normen zijn aanbevelingen. Worden
zij echter door de overheid, een vereni
ging of een organisatie voor onderdanen
of leden voorgeschreven, dan zijn zij
dwingend", vertelt de heer G. M. de
Beer, hoofd van de afdeling Publiciteit
en Voorlichting. „Soms zijn er jaren
nodig vóór een bedrijf produkten kan of
wil gaan maken volgens de vastgestelde
normen die iedereen kén doch niemand
móet volgen. In die normen worden al
leen de meest noodzakelijke basisdetails
vastgelegd: er blijven voldoende concur
rentiemogelijkheden over".
Vaak worden de normen door de over
heid uit veiligheidsoogpunt voorgeschre-
i. De normalisatie, die zich in 1926
met de „International Standards Associa
tion" (I.S.A.) op internationaal vlak ging
begeven, maakt dat er in Nederland
om een greep te doen geen lichtpun
ten, gasleidingen en waterleidingen wor
den aangelegd en geen betonconstructies
worden uitgevoerd die niet aan de des
betreffende normen voldoen. Een archi
tect spreekt in zijn bestek o.a. over
tegels, trottoirbanden, keukenaanrechten
en schoorsteenaansluitingen „volgens
norm zus en zo". Behalve ten dienste van
de veiligheid en de industriële aanpas
sing zijn normen bijvoorbeeld ook van
belang om b(j gymnastiekwedstrijden ge
lijkwaardige uitslagen te verkrijgen: nor
malisatie van gymnastiektoeStellen is
voor de Olympische Spelen een dwingen
de zaak! Normen worden tevens bij be
stellingen gehanteerd en uit leerzaam
oogpunt op scholen vooral op techni
sche scholen behandeld.
„Normalisatie is een belangrijke inter
nationale zaak", aldus woordvoerder De
Beer. „Er komt ge^n politiek bij te pas,
zodat ook met landen van achter het
ijzeren gordijn intensieve en prettige
samenwerking bestaat. Alle 50 aangeslo
ten landen streven naar één doel. zoveel
mogelijk overeenstemming in de eisen
afcn produkten voor een vrfl handels
verkeer. Dat gaat soms wat moeizaam,
o.a. door het nationaliteitsgevoel dat de
eigen industrie beschermt'. Elk land kent
bovendien nog eigen veiligheidseisen en
soms een eigen elektriciteitssterkte. Een
exporterend bedrijf moet nog altijd ver
schillende typen van één apparaat maken.
Op de duur hopen we echter op steeds
meer beperking van typen door verder
gaande normalisatie".
Normalisatie mag dan ln de eerste
plaats op technisch gebied ccn rol spelen,
ook op talloze andere gebieden treffen
we normalisatie aan. zoals bij het onder
wijs (schoolbanken, handschrift), in de
adminstratieve wereld (opbergsystemen,
papierformaten), bij de terminologie (écn
benaming voor één voorwerp).
RIJSWIJK De werkloosheid lu het
schildersbedrijf, afgeleid uit de ejjfers
over 1966, noemde de lieer H. V. Kok,
voorzitter van liet Bedrijfschap Schil
dersbedrijf gistermiddag abnormaal.
Weliswaar kent het schildersbedrijf nog
een hoge mate van seizoengeyoellgheid,
maar hij meende dat de conjunctuur ook
een belangrijke oorzaak was voor bet
gestegen werkloosheidscijfer. Op .81 de
cember 1966 waren er 3945 werkloze
schilders tegenover 2008 eind vorig Jnar.
Voor 1966 waren de werkloosheids
cijfers, als volgt: eind Januari 2416,
febmnri 1885, maart 454, april 287, mei
81, juni 88, Juli 286, augustus 193, sep
tember 182, oktober 424, november 1719
en december 3945.
I Het bestuur van het bedrijfschap j
vindt het voorts opmerkelijk dat in juli j
een toename van het aantal werkzoe
kenden te constateren valt, hetgeen er
op zou wijzen, dat leerlingen van de
vakscholen niet direct aan de slag wil
len of kunnen. Het bestuur van het be
drijfschap besloot dan ook een onder
zoek in te stellen naar de oorzaken van
de geproduceerde cijfers, alsmede het
totale werknemersbestand nog eens te
registreren om tot verhoudingscijfers te
kunnen komen
Statistieken
Uit de overgelegde statistieken bleek
dat men tot voor 1953 moest teruggaan
om hetzelfde cijferaantal te bereiken.
Kwantitatief staat Noord-Braabnl met
799 werkloze schilders nog aan de top.
evenals eind vorig jaar toen deze pro
vincie 638 schilders zonder werk re
gistreerde.
Voor Den Haag waren de cijfers
januari 1966 138 werklozen, eind 1966
212 werkloze schilders.
Geconstateerd wordt dat de werkloos-
held, die sinds de jaren 1958/1959 ge- i
leideljjk is afgenomen, maar In de loop
van 1965 weer een stijging vertoonde, in
1966 sterk Is toegenomen en tegen het
einde van het, jaar op een onrustbarend
niveau is gekomen. Het aantal werk
lozen eind 1966 bedroeg rond II pro
cent van het totale werknemersbestand,
en dat is bjjna het dubbele van een jaar
geleden en bijna het viervoudige van
twee jaar terug.
Het is veertien jaar geleden dat een
groter aantal werklozen werd gere
gistreerd. In de provincies Groningen,
Friesland. Drente, Overijssel, Noord-
Brabant en Limburg bedroeg de werk
loosheid sinds 1966 20 procent of meer.
Eind januari 1967 is de situatie verder
verslechterd en was circa 13,5 procent
van het totale werknemersbestand werk
loos.,
Zorgwekkend
Deze zorgwekkende ontwikkeling ls
voor het bestuur aanleiding geweest
zich te beraden op maatregelen om de
winterwerkloosheid te bestrijden. De
vraag naar werknemers, die sinds
1958/1959 geleidelijk is gestegen, maar
Ln 1964/1965 een lichte daling onder
ging is ook in 1966 weer afgenomen,
waarbtJ vooral de daling in de maanden
september, oktober, november en de
cember opvallen.
Het bestuur van het bedrijfschap keur
de het financiële jaarverslag met een
batig saldo van f 18.826,59 goed en stel
de voorts een schrijven van de schilders
patroons inzake de beunhazerij in het
schildersbedrijf ln handen van het be-
STELT U EISEN
PENSEEL IS DAAROP VOORBEREID.
Onze ervaren verkopers welen wat 1) hebben wilt
e« zorgen voor onberispelijke pasvorm, uitste
kende stofkwaJJtolten en moderne dessins, zodat
D alle kritiek kunt doorstaan. Vooral onze En
gelse, Franse en Duitse collecties z(jn i
dan waar ook.
LEIDEN
HAARLEMMERSTRAAT 175-177
De heer G. Af. de Beer, hoofd van de afdeling publiciteit en voorlichting
van het Nederlands Normalisatie-Instituut, bij de modellen en schaal
modellen van genormaliseerde gymnastiektoestellen.
elk land daarbij zijn eigen afwijkingen
hebben. Jammer dat soms rampen moe
ten plaatsvinden vóór aan normalisatie
wordt gedacht! Zo werden nét de spoor
wegramp bij Harmeien draagbaren van
ziekenauto's aan normalisatie onder
worpen; door deze normalisatie kan nu
ie ambulance de draagbaar van een
andere overnemen en is uitwisseling van
brancards bij aflevering van de patiënt
op eenvoudige wijze mogelijk. Brand
weerkoppelingen werden eerst uitwissel
baar nadat bij grote branden was ge
bleken dat toegesnelde brandweerkorp
sen uit nabuurgemeenten machteloos
stonden omdat, de aansluitingen niet,
pasten. Nu kunnen Alle Nederlandse
brandweerkorpsen, óók de bedrijfsbrand-
weren, elkaar helpen.
Vrijwillige medewerking
De rol van het N.N.I., dat een eigen
tijdschrift uitgeeft, wordt voornamelijk
gespeeld op secretariaatsterrein: stimu
leren, redigeren, onderzoeken en ver
gaderingen mogelijk maken. enz. Zodra
het nodig blijkt een bepaald onderwerp
ter hand te nemen, wordt eerst bepaald
of behandeling economisch verantwoord
is. Is er bij de 500 normcommissies (met
ruim 3000 vrijwillige deskundigen) geen
commissie waarbij het onderwerp kan wor
den ondergebracht, dan wordt een nieuwe
oommlssie opgericht, die zich eerst natio
naal en internationaal gaat oriënteren. In
de commissies zijn alle belanghebbenden
bijeengebracht, dus aowei fabrikanten.
jaarlijks ruim 200.000 normbladen ver
kocht en verspreid.
Steeds meer wordt het NNI geconfron
teerd met 't feit dat ook de klant gebaat
is bij normalisatievoorschriften. Instellin
gen als de Consumentenbond kunnen bij
voorbeeld wel een bepaald produkt „door
lichten", doch dat. zijn vaak slechts „mo
mentopnamen"; na een halfjaar kan
bijvoorbeeld door een gewijzigde samen
stelling van een produkt die voorlich
ting onvoldoende blijken. Verder bestaat
sinds kort de „Stichting voor Informatieve
Etikettering", die aan de hand van
opgestelde normen voor de klant be
langrijke gegevens (kleurechtheid, wasbe-
handeling. sterkte) door middel van een
aangebracht etiket bekend maakt.
Normalisatie ls ln de moderuc wereld
zowel op nationaal als op internatio
naal vlak een onmisbare zaak gewor
den. Normalisatie maakt dal de mensen
onderling op vakniveau gemakkelijker
praten en normalisatie zorgt ervoor dat
bij bestellingen minder misverstanden
voorkomen. Normalisatie is een wereldbe
lang. dat rechtstreeks de ontwlkkellug van
wetenschap en techniek, van handel en
industrie dient en bevordert!
Soms dwingend
Géén klant vraagt ln de winkel naar
een genormaliseerde gloeilamp. Toch
komt de klant zonder vragen ln het bezit
van een aan vastgestelde nonnen vol
doend artikel, mét vele daaraan vertxm-
Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Voor vele mensen is de
eerste april een datum, die hen I
's nachts door het hoofd speelt, maar
dan niet als 'n zoete droom, docb meer!
als een nachtmerrie. Op die eerste j
april namelijk behoort iedere Neder
landse staatsburger, die een redelijk in
komen heeft, de ware grootte van dit
inkomen aan de belastinginspectie op j
te geven. De ware grootte, geen cent
meer, maar ook geen cent minder en
dat moet hij dan met zijn handtekening j
bekrachtigen, dit laatste om hem even-1
tueel wegens valsheid in geschrifte j
voor de rechter te kunnen slepen. Zo
zijn die ambtenaren van de fiscus ook
nog. Zij willen zekerheid hebben dat zij
niet misleid worden. Van Iedere belas- j
tingplichtigc eisen zij het volle pond. j
Het aangiftebiljet inkomstenbelasting j
>rdt
i ook zo iets
als een strop, die hun wordt voorgehou
den met het vriendelijke, doch dringen
de verzoek er het hoofd in te steken.
Voor al deze geplaagde mensen dit
troostrijke artikel, waarin duidelijk
wordt, dat belastingen echt geen pla-
gerijen zijn van deze tijd. Zij zijn zo
oud als de mensheid en wanneer we j
veel van die vroegere belastingen be
kijken, zullen we dadelijk moeten toe
geven, dat we in onze dagen toch heel 1
wat beter af zijn. Er is een belasting- i
wetgever die ervoor waakt, dat de be-
lastingplichtige niet te veel betaalt. Er
ls geen willekeur meer van de een of
andere potentaat bij het opleggen van j
een belasting en als men te laat is met
betalen, krijgt men hoogstens een
dwangbevel. In de middeleeuwen werd,
men in zo'n geval in een vochtige, kil- I
le kelder gegooid met muizen, ratten I
en spinnen als gezelschap en de folter
kamer een deur verder. Ofwel men
werd, zoals ln Frankrijk, voor de rest
van zijn leven met zware kettingen aan
de bank van een galalachip gesmeed.
In verre verleden
Na deze trooetelijke gedachte duiken
we terug lzi het heel verre verleden. In
Egypte, in China en in het land tussen
de Euphraat en de Tigris kende men
zo'n 8000 jur geleden al belastingwet
ten en in de ruines van de Sumerische
hoofdstad Lagas heeft men documenten
ontdekt over belastinghervorming. De
belasting zelf was er dus al lang.
Een der oudste vormen om belasting
op te leggen waren de hand- en span
diensten. een vorm, die in Europa nog
niet zo lang geleden ls afgeschaft. Zo
is de bouw van de Egyptische pyrami-
de van koning Cheops (2500 voor Chris
tus) op deze wijze tot stand gekomen.
Honderdduizend mensen hebben hier
aan 20 jaar gewerkt.
Laten we ook de wijze koning Solomon
niet vergeten. Duizenden arbeiders
moesten voor hem de ceders van de
Libanon kappen en naar Jeruzalem sle
pen. De grote koningen der Babyloniërs
en Assyriërs richtten na succesvolle
veldtochten triomfbogen op, waarin ge
beiteld stond, dat de verslagenen zwa
re belastingen en hand- en spandiens
ten waren opgelegd. De burgers van
't Romeinse wereldrijk waien hierdoor
yan belastingen vrijgesteld. Die wer-
den door de vele onderworpen volks
stammen voor hen betaald. De keizers
benoemden eenvoudig belastinggaar
ders die jaarlijks hoge sommen moes
ten afdragen. Hoe zij hieraan kwamen,
moesten zij zelf weten en wat zij met
behulp van de legerscharen meer bin
nen kregen, mochten zij houden. Dat
was hun salaris, hetgeen natuurlijk een
grenzeloze uitbuiting tot gevolg had.
Tollenaars waren dan ook ten zeerste
gehaat en veracht, hetgeen we zelfs in
het evangelie lezen kunnen.
Geld stinkt niet
Later, toen de glorie van het Romeinse
rijk begon te tanen, moesten de Romei
nen r.elf betalen. Sommige keizers wa
ren onuitputtelijk ln het bedenken van
belastingen. Zo vond keizer Augustus
een omzetbelasting van een procent
uit. die „centesima", het honderdste
deel, werd genoemd en waarvan nu
nog onze benaming cent stamt, F.n wie
kent niet de uitdrukking: „Geld
stinkt niet". Ze is afkomstig van keizer
Vespentanus, die de openbare toiletten
In Rome belastte. Zijn zoon Titus
schaamde zich hierover, waarop zijn
vader hem een gouden munt onder zijn
neus hield. „Ruik je hier iels aan
zoon?" vroeg hij „Nee", antwoordde
Titus, „Dacht ik al", zei Vespanianus,
„en toch is dit van de opbrengst der
toiletten, maar geld stinkt niet"
Belastingen hebben vaak een zeer be
langrijke rol gespeeld in de loop der
geschiedenis. Toen de Engelsen in Ame
rika een belasting op thee Invoerden
om hun oorlog tegen de Indianenstam
men te financieren, werden op 16 de
cember 1773 In Boston 3 schepen door
als Indianen verklede patriotten geën
terd. Zij gooiden meer dan 300 kLsten
thee over boord en dit werd het begin
van de Amerikaanse onafhankelijkheids-
betalen. Hetzelfde principe dus,
van ook nu wordt uitgegaan, al kennen
ook wij nog veel indirecte belastingen, j
op tabak, gedistilleerd, enz.
Haardbelasting
De meest gekke dingen zijn in de voor
bije tijden belast geweest. Er waren
belastingen op vensters aan de straat- i
zijde, op het dragen van een baard, op
het houden van een nachtegaal, of van
een harem, ja zelfs op het recht om er'
geen godsdienst op na te mogen hou
den. Steeds weer opnieuw wisten de
regeerders aan de nodige centen te ko
llet betalen van belasting ls dus, zo
als we gezien hebben, niet nieuw.
Nieuw is, dat de willekeur verdwenen
ls en Iedere staatsburger kan weten
waar hij aan toa is. Als hij de belas
tingwetgeving tenminste onder de knie
heeft, als hij weet wat hij wel en niet
mag aftrekken. De Franse toneelschrij
ver Verneuil heeft het zeer kernachtig
uitgedrukt: „Wie de belastingwetten
niet kent zal moeten betalen voor wie
ze te goed kent". En omdat er nog veel
mensen zijn, die de ingewikkelde be
lastingwetgeving niet kennen, zitten zij
met een zwaar hoofd tegen die eerste
april aan te kijken, de dag, waarop het
aangiftebiljet inkomstenbelasting moet
zijn Ingeleverd.
In de middeleeuwen kende men di
verse soorten belostingen van ha
rembelasting tot lekker bekkenbelas-
ting. Ook een belasting op het dia
gen ian een haard. De illustratie
maak4 duidelijk ipof er gebeurde
met wanbetaler*.
I De uitvinder van de directie Inkoms-
tenbelastlng is de Engelse minister
van financiën William Pitt, de grote te-
genspeler van Napoleon. Hij vond het
j niet eerlijk, dat gebruiksgoederen wer-
j den belast daardoor trek je een be
delaar nog zijn laatste hemd uit
maar was van mening, dat iemand, die
1 veel verdient ook veel belasting moe*
Vrouw vermoordt
haar 7 kinderen
j CORDOBA (AFP) Een 29-jarige
vrouw In de Argentijnse stad Cordoba
heeft bekend dat zij al haar zeven kin
deren, die ze In de loop van 15 Jaar
heeft gekregen direct nu hun geboorte i
om het leven heeft gebracht. Buren had
den na de verdwijning van de laatste
j De eerste moord, door haar op 14-ja-
I rigo leeftijd begaan, was ontdekt en ze'
I werd voor vier jaar naar een opvoedings
gesticht gestuurd. Daarna kreeg ze met
betrekkelijk korte tussenpozen nog zes
kinderen, die zij direct na de geboorte
wurgde en In de tuin van haar ouders
begroef. Laatstgenoemden zeggen van
niets te weten, maar zijn toch gearres
teerd, evenals de vader van het laatste
kind, een 29-jarige landbouwer.
Pater j. Mijnsbergen
provinciaal augustijnen
EINDHOVEN (K.N.P.). - Tfjdena
het provinciaal kapittel van de augus
tijnen, dat momenteel in het Gymnasium
AugusUnlanura te Eindhoven wordt ge
houden, la pater I sarina Mansbergen
opnieuw tot provinciaal gekozen van de
Nederlandse augustljnenprovtncia. i
ROTTERDAM (ANP) Shell Neder
land chemie NV heeft dezer dagen op
haar terrein te Pernis een naftnkrnker
en een cthcénoxydefabriek in bedrijf
gesteld, die beide behoren tot het
nieuwe etheencomplex. dat werk geeft
aan 250 mensen. De bouw van dit com
plex maakt deel uit vun een uitbreidings-
programma van de Koninklijke Shell-
groep in West-Europa, waardoor de
groep een van de grootste producenten
vun etheen en etheenoxyde in Europa
'al woiden materialen voor dit fa
briekscomplex zijn grotendeels geleverd
door de Nederlandse industrie. Er was
een bedrag van ongeveer 80 miljoen gul-
Het grootste dcci van de in deze nufta-
kraker geproduceerde etheen wordt in
eigen bedrijf gebruikt als grondstof voor
de bereiding van etheenoxyde en zijn
derivaten. Deze derivaten vinden toepas
sing in de fabricage van onder andere
antivries, kunstvezels en kosmetlsche
produkten. Een deel van de etheen wordt
via een door Dow Chemical (Nederland)
NV aangelegde pijpleiding aan de fabrie
ken van dit concern ln Terncuzen gele-
Voor de ontwikkeling van de ethecn-
chemle is ln het bijzonder de Shell-
vinding voor de fabricage van etheen-
exyde uit etheen door de directe oxydaty
met zuurstof van belang geweest. Aan
deze vinding ging langdurig speurwerk
In de research-centra van de groep in
de Ver. Staten vooraf ln de afgelopen
jaren zijn vele fabrieken gebouwd op
basis van llcentierechten op dit Shell-
proces.
