spaar veiligi
EPISCOPAAT ZET NIEUWE
KOERS VOOR PRIESTERS UIT
V.Y.D. blijft ijveren
voor recht Papoea
Postspaarbank
In jaar tijd
60 van 8800
priesters uit
het ambt
Tres naar
Hoge Raad
Onderzoek
vraag rond
celibaat
Nieuw conciliestatuut
meer democratisch
besluiten door
bisschoppen
bekrachtigd
V W-
/II,
Vidal wraakt
„H. Familie
Kennedy"
STILLE OMGANG TROK
12.000 DEELNEMERS
I MAANDAG 13 MAART 1967
DE LETDSE OOURANT
Uit de door 't KASKI verzamelde
gegevens Is gebleken, dat van de
In Nederland verblijvende priesters
In de loop van het laatste jaar 18
seculieren (op de 4100) en 42 regu
lieren (op de 4700) het ambt heb
ben neergelegd, dat is in totaal 60
op de 8800. Dit wil zeggen twee
maal zoveel als In 1965.
Veruit de meesten waren jonger
dan 50 jaar. Van de seculiere pries
ters waren er 14 als kapelaan
werkzaam en 1 als pastoor. Van de
42 regulieren waren er 4 als kape
laan werkzaam, 2 als pastoor, 4 als
studerend en 11 als docent. De ove
rigen hadden zeer uiteenlopende
functies in gespecialiseerde ziel-
zorgvormen.
De door de bisschoppen genoemde
opdracht tot het houden van een
celibaaitgonderzoek is gegeven aan
het instituut voor toegepaste psy
chologie in Nijmegen en aan het
kath. sociaal kerkelijk instituut te
Den Haag in samenwerking met
het psychologisch laboratorium te
Nijmegen.
4 rtVBRTENTIB
(Van een onzer verslaggevers)
DOORN In een vandaag gepubli
ceerd gezamenlijk schrijven hebben
de bisschoppen het beleid uitgestippeld,
dat zij in de komende jaren willen gaan
voeren ten aanzien van de ambtsver
vulling van de priester in Nederland.
Achtereenvolgens worden behandeld het
leven en het werken van seculiere en
reguliere zielzorger, de voortgezette
pastorale vorming van de priester, de
hogere priesteropleiding, de werving
voor het kerkelijk ambt, de middelbare
schoolopleiding en de kleinseminaries.
De nu uitgestippelde beleidslijnen zijn
gemaakt op grond van een zestal PINK-
rapportcn, waaraan ongeveer honderd
deskundigen hebben meegewerkt. Zij
zijn mede geïnspireerd door de theolo
gie van het Vaticaanse concilie.
De bisschoppen beginnen met te wij
zen op de veranderingen, die zich heb
ben voorgedaan in de verhouding tus
sen de zielzorger en het hem omringen
de milieu. Hij is veel minder een cen
trale figuur dan vroeger, hij moet een
ander soort gezag uitoefenen, hij moet
intens contact proberen te leggen met
een wereld in radicale verandering. Het
vanzelfsprekende contact tussen de ziel
zorger en zijn milieu is verstoord en dit
veroorzaakt bij veel priesters een onbe
hagen, dat zich dreigt uit te strekken
over hun hele bestaan als mens en als
christen. Voor nogal wat priesters
wordt het door deze situatie onmogelijk
zich nog geheel te geven aan de vervul
ling van hun ambt. Nodig is een verdui
delijking van de ambtsvervulling, een
aangepaste hulpverlening en een betere
situering van de zielzorger in de ge
meenschap.
,,Dit zijn", aldus de bisschoppen
„wezenlijke en onvermijdelijke taken
voor iedereen, die de verantwoording
draagt voor het vruchtbaar werken en
voor het persoonlijk geluk van de pries-
In dit verband willen de bisschoppen
streven naar een scheiding van de
priester en zijn privéleven. Seculiere
priesters zouden in staat kunnen worden
gesteld om hun eigen aangepaste leef
wijze te kiezen, in een aangepaste pas-
toriebouw, op kamers, in een flat of in
;n kleine communiteit van priesters.
Ook voor reguliere priesters zal een
oplossing moeten worden gezocht. Het
religieus zijn dient duidelijk te worden
onderscheiden van het priester zijn en
daarom zal de mogelijkheid moeten
worden geopend, dat de religieus ook 'n
niet-priesterlijk beroep uitoefent.
De bisschoppen geven dan meer gede
tailleerde aanwijzingen voor het pasto
rieleven (ieders persoonlijkheid moet
ten volle worden gerespecteerd), voor
de kansen die een priester moet hebben
niet-ambtelijke contacten te leggen
/oor zijn gebedsleven (zoeken naar
nieuwe gebedsvormen omdat de tradi
tionele uitgesleten zijn). De reguliere
priesters moeten onder leiding van hun
oversten zelf hun religieus gemeen
schapsleven bij de tijd trachten aan te
passen.
Celibaat
Hoewel overtuigd van de waarde van
het celibaat ook in onze tijd menen de
bisschoppen, „dat het facultatief stellen
het celibaat van seculiere priesters
verdere studie en verder onderzoek
vraagt", waartoe zij dan ook opdracht
hebben gegeven. „Dit niet op de eerste
plaats hoewel wij het niet uitsluiten
om tegemoet te komen aan de ac-
Gaan de schaatsen zelfs in Denemarken langzamerhand
p. I r KI/~rweer in ,iet vet> de motoren worden er weer uitgehaald.
UUU-CNKJCL Ook de duo-engel zal zich weer voorbereiden op de tochten.
Dit pakje van stretchmateriaal zal haar daarbij helpen.
Harde strijd om
bestaan van
middengroepen
(Van onze parlementaire redactie)
ROTTERDAM De liberale Kamer
fracties zullen met een zekere tact blij
ven ijveren voor uitvoerig van het New
Yorkse akkoord betreffende Westelijk
Nieuw-Guinea. Mr. E. Toxopeus, voor
zitter van de liberale Tweede-Kamer
fractie gaf zaterdagmiddag die verze
kering aan de algemene vergadering
van de VVD. toen daar het beleid van
de Kamerfracties aan de orde kwam.
Hij zei, dat de verbetering van de ver
houding met Indonesië de kans op on
verkorte toepassing van het zelfbeschik
kingsrecht der Papoea's groter is ge
worden.
Uit de vergadering werd aangedron
gen op het instellen van een parlemen
taire enquête over de gang van ^aken
bij de Amsterdamse bankinstelling Tei-
xeira de Mattos, Mr. Toxopeus stelde
evenwel dat dit uitgelegd zou kunnen
worden als een gebrek aan vertrouwen
in de rechterlijke macht. Voor zo'n wan
trouwen bestaat geen enkele aanleiding.
Een Voorburgse afgevaardigde maak
te dc opmerking dat de fractieleden op
hun plaatsen moesten blijven zitten als
er een t.v.-uitzending uit de Tweede
Kamer wordt verzorgd. Dat bevordert
dc image van de VVD, beter dan lege
banken, zo meende hij.
Tijdens Inleidingen over de betekenis
der middengroepen, waartoe 50 60 pro
cent van de bevolking moet worden ge
rekend op grond van het inkomen zei
mr. H. van Riel, lid van de Eerste Ka
mer, dat deze categorie de uitslag van
de verkiezingen bepaalt, met name de
jonge leden van deze groepen. Als de
VVD bij deze groepen weet aan te slaan,
ban zij over een jaar of vijftien 40 tot
60 procent van de stemmen verwerven,
*o zei hij. De positie van die midden-
groepen wordt bedreigd. Een kwart van
de kinderen uit de middengroepen komt
in ongeschoolde beroepen terecht. Het
stemmen op de Boerpartij kon wel
eens duiden op ressentiment van sicoaal
afgezakte leden van die middengroepen,
die zich bedreigd voelen. „De strijd om
het bestaan wordt harder en beppald
niet gemakkelijk", zo stelde mr. van
Riel.
Deze senator zei, dat tweederde van
de leden van de Tweede Kamer, die
door deze groep wordt gekozen, zitting
hebben voor de VVD en een dèrde voor
een confessionele partij. Mr. F. Por-
theine, lid van de Tweede Kamer, zei
over dit onderwerp dat de middengroe
pen meer moeten delen in de welvaart.
Zij worden zeer zwaar getroffen door de
progressie in de directe belastingen.
UTRECHT (ANP) Mr. J. E. B. van
Julsingha, raadsman van de verdachten in
de TRES-zaak heeft besloten in cassatie te
gaan van de straffen, die het Amsterdam
se gerechtshof vorige week heeft opgelegd
aan zes leden van het studentengezelschap
„Tres Faclunt Collegium".
Het zestal was betrokken bij het inwij
dingsritueel met de roetkap, waarbij op de
tiende april 1965 de 20-jarige eerstejaars
student jfar. D. L. L. Rutgers van Rozen
burg uit Zeist om het leven kwam. De zes
leden werden tot een week onvoorwaarde
lijke gevangenisstraf veroordeeld. Een ze
vende lid in eerste Instantie door de
rechtbank in Utrecht vrijgesproken
werd ontslagen van rechtsvervolging. In
alle gevallen waarin een veroordeling is
uitgesproken, is mr. Van Julsingha ln cas
satie gegaan.
Zoals bekend had de rechtbank de zes
TRES-leden veroordeeld tot geldboeten
van 1.000.— tot 2.000,—. De straffen die
het gerechtshof heeft opgelegd waren ho
ger, ook hoger dan door de procureur-ge
neraal was geëist 5.000,of 50 dagen
hechtenis en voorwaardelijke gevangenis
straffen van twee tot twaalf weken met
een proeftijd van drie Jaar),
Haagse rechtbank:
C.A.M. MOET
JAARSTUKKEN
INDIENEN
DEN HAAG, (A.N.P.). De Centrale
Administratie Maatschappij N.V. (C.A.M.)
in Den Haag moet voor 1 mei a.s. de
balansen en de verlies- en winstrekenin
gen. alsmede dc vereiste toelichting aan
het bestuur van de vereniging voor den
effectenhandel voorleggen. Doet zij dit
niet, dan verbeurt zij per dag f. 5-000,-
aan de aandeelohuder van de Exploitatie-
Maatschappij Scheveningen N.V. (E.MtS.),
mr. R J. Polak uit Amsterdam.
Dit bepaalde vanmorgen jhr. mi'. Witsen
Elias, president van de rechtbank in Den
Haag in zijn vonnis in het kort geding,
dat mr. Polak tegen de C.A.M. had aan
gespannen.
Mi\ Witsen Elias kon, wat mr. Polak
meer had gevorderd niet toewijzen, want
van een vertragingsactie voor het ver
strekken van de gegevens aan de ver
eniging voor den effectenhandèl was niets
gebleken.
Mlré Polak had tijdens de behandeling
van het kort geding vorige week opge
merkt bang te zijn. dat de C.A.M!. haar
belofte niet zou nakomen, dat aandelen
van de E.M.S. zouden worden omgeruild
ln obligaties. Het geding was aangespan
nen tegen de C.A-M., waarvan mej. P.
Zwolsman directrice is en de heer R.
Zwolsman commissaris. Beiden zijn com
missarissen van de E.M.S.. waaraan de
C.A.M. is geliëerd via de Zwolsmans-
groep NV.
Mr. Witsen Elias constateerde, dat Ln
het verweer namens de C.A.M. wel een
verband werd erkend. Hij kon uit eigen
wetenschap oordelen, dat de Zwolsman-
groep een zekere traagheid in de omwis
seling valt te verwijten, want ofschoon ln
een eerder geding toegezegd, kwam er geen
definitief omruilaanbod, noch een pros
pectus. Het wantrouwen achtte mr. Witsen
Elias evenwel fundamenteel niet voldoen
de om de eis van mr. Polak toe te wijzen,
die vorderde, dat voor 15 maart de note
ring ter beurze van de obligaties ln kan
nen en kruiken zou zijn.
Het was de president van de rechtbank
gebleken, dat de vereisten voor beursno
tering veelvuldig en uitgebreid zijn en dat
de voorwaarden niet toestaan, dat de eis
van mr. Polak aan een termijn wordt
gebonden.
Een en aner wads voor mi*. Witsen Elias
voldoende om vast te stellen, dat de nadere
els van mr. Polak, dat althans voor 1 juli
de beursnotering rond zou zijn. niet was
toe te wijzen. De vereniging voor den
effectenhandel zal na 31 juni geen genoe
gen nemen met de jaarstukken per 31
december 1966. Er zouden dus nieuwe tus
sentijdse belansen en rekeningen moeten
worden opgemaakt.
Daar de eisen van mr. Polak gedeelte
lijk werden toegewezen, werd ieder ver
oordeeld tot betaling van de eigen kosten
van het geding.
Maanprogramma
VS zes maanden
achter geraakt
STUTTGART (AP) Dc Amerikaan
se raketdeskundige. Wernhcr von Braun,
heeft verklaard, dat het Amerikaanse
maanprogramma door de dood (in ja
nuari) van drie Amerikaanse astronau
ten zes maanden achter Is geraakt op
het schema, maar h(j sloot de mogelijk
heid niet uit dat de verloren tijd later
ingehaald kan worden.
Hij zie echter ook, dat nieuwe tegen
slagen de doelstelling om tegen 1970
een man op de maan te hebben niet te
niet te kunnen doen. „Wij hebben ech
ter op geen enkele wijze onze kans ver
loren om de missie die ons gesteld werd,
te vervullen: het op de maan bren
gen van een mens in deze decade. Wij
zijn echter vastbesloten geen onnodige
risico's te nemen".
tuele nood bij de Individuele priesters
of om een mogelijk gebrek aan pries
ters te keren maar om eventueel door
deze facultatiefstelling de nieuwe ker-
vorm duidelijker gestalte
om hierdoor de eigen betekenis zowel
van het priesterschap als van de maag
delijke staat meer naar voren te bren-
De bisschoppen pleiten dan voor een
goed functionerende communicatie en
voortdurend overleg tussen de priesters:
binnen de huidige pastorieën
pastorie en parochie, tussen de paro
chies onderling, tussen de bisschop
de zielzorgers. Zij zullen streven n
verbetering van het benoemingsbeleid
zodat de juiste man zoveel mogelijk op
de juiste plaats komt. De positie
kapelaan zal beter worden omschreven
en beschermd. De reguliere zielzor
gers komen wat de uitvoering
hun ambt betreft volledig onder de bis
schoppen te vallen. Het overleg en
samenwerking tussen de bisschoppen
hogere oversten zal worden verbeterd.
Aan alle priesters zal de gelegenheid
worden gegeven een voortgezette pasto
rale vorming te krijgen. Dit geldt ook
voor broeders, zusters en leken die
de zielzorg deelnemen. Jonge me:
moeten zoveel mogelijk de kans krijgen
om zich te specialiseren. Een en ander
zal bevorderd worden door een op te
richten landelijke service-instituut
voortgezette pastorale vorming.
Wat de hogere opleiding betreft, wil
len de bisschoppen de reeds in gang
zijnde concentratie zo spoedig mogelijk
voltooid zien. Ook op dit terrein zullen
zij streven naar een goede
king met de oversten van orden
gregaties.
Werving
De werving voor het kerkelijk ambt
dient veilig gesteld te worden, m:
„directe ongezonde rekrutering van
tot 12-jarigen" wordt zeer ongewenst
zelfs ontoelaatbaar genoemd. De bis
schoppen zijn verder attent op nieuwe
mogelijkheden om In de nood aan werk
krachten te voorzien: zij denken hier
bijvoorbeeld aan „expliciete en per
soonlijke uitnodiging voor de kerkelij
ke dienst" gericht tot volwassen
sen, waarmee een praxis uit de oude
kerk ln ere zou zijn hersteld.
De middelbare schoolopleiding, die
voor het priesterlijk ambt vereist is,
kan verlopen via de gewone middelbare
school of via het kleinseminarie. Nodig
zal zijn de bezinning op het christelijk
bestaan op de middelbare scholen te
verbeteren onder andere door een her
waardering van het moderatorschap.
Wat de seminaries betreft zeggen de bis
schoppen een verdergaande openstelling
van seminariescholen te verwachten
en een zinvolle concentratie van de an
dere seminariescholen nodig te achten.
Een en ander zal voorzichtig dienen te
geschieden om schade aan het gehele
middelbare-onderwijsbesfel te voorko-
Tenslotte kondigen de bisschoppen
aan, dat zij de nodige onderzoekingen
zullen doen verrichten. Op korte termijn
moeten zij kunnen beschikken over een
analyse van de bestaande zielzorgstruc
turen en over een analyse van de be
schikbare krachten. De desbetreffende
onderzoekingen zullen worden opgedra-
aan bestaande en erkende institu-
Akkoord tussen
Malta en Londen
LONDEN (Reuter-AFP) De rege
ring van Malta heeft besloten akkoord te
gaan met het Britse plan tot gedeelte
lijke terugtrekking van de Britse troe
penmacht op het eiland, waarmee een
eind is gekomen aan de twee maanden
durende crisis in de betrekkingen tussen
beide landen.
Dit heeft de premier van Malta, dr.
Borg Olivier, in Londen meegedeeld. De
Maltezer regering zal ook een eind ma
ken aan de beperkende bepalingen tegen
de Britse troepen op het eiland, die
sinds de aankondiging van de terugtrek
king van een deel der troepen van
kracht waren.
Spaar bij de Postspaarbank-
de veilige manier van sparen.
Uw spaarbankboekje staat op naam: zonder uw handteke
ning kan niemand aan uw geld komen. Uw spaargeld is
veilig, zelfs bij diefstal of verlies van het boekje. Meer dan
2200 vestigingen in Nederland staan voor u klaar: het post
kantoor is altijd in de buurt. Bij de Postspaarbank kunt u de
voor u meest geschikte spaarvorm kiezen met een rente
variërend van 3,48% tot 5%. En heeft u een girorekening?
Dan kunt zelfs thuis sparen. Kies de veilige ma
nier van J|; sparen!
T~k "I 1 verworpen met ee
meerderheid
(Van een onzer verslaggevers)
DOORN Het hoogste orgaan van
het pastoraal concilie, de plenaire ver
gadering, zal behalve uit het episcopaat
en de centrale commissie bestaan uit
vertegenwoordigers van het kcrkvelk,
die volgens een nog vast te stellen pro
cedure gekozen zullen worden uit pries
ters, leken en religieuzen. Deze verga
dering stelt de agenda vast, bespreekt
de onderwerpen en neemt daarover be
sluiten. Haar besluiten worden pas na
een speciale bekrachtiging door de bis
schoppen definitief. De plenaire verga
deringen hebben een openbaar karakter.
Een ontwerp zal worden goedgekeurd of
Ziedaar de voornaamste wijzigingen
van het conciliereglement, die op een
persconferentie door het episcopaat wer
den bekendgemaakt. De wijzigingen zijn
het resultaat van een achttal resoluties,
die op 9 maart jongstleden door de
commissie van theologen en canonisten
werden opgesteld. Hoe de keuze van de
afgevaardigden naar de plenaire verga
dering zal plaats hebben is nog niet be
kend. Volgens het episcopaat kan ge
dacht worden aan een keuze uit de
priesters en uit de leden van de dioce
sane gespreksgroepen, de concilledes-
kundigen en de vertegenwoordigers van
organisaties en verenigingen. Wat de re
ligieuzen betreft zou de keuze kunnen
worden voorbereid door de drie stich
tingen van priesterreligieuzen, zusters en
broeders. Ook de diocesane raden en
centra bieden wellicht een aanknoplngs-
De uitvoerende leiding van het conl-
lie komt in handen van de centrale com
missie, die door het episcopaat zal wor
den benoemd uit heel het kerkvolk, dus
uit bisschoppen, priesters, religieuzen en
leken. Verder zijn er vier werkgroepen,
waarin zich het beraad voltrekt: de
werkgroep concllledeskundigen, verdeeld
over een aantal studiecommissies, de
werkgroep conciliegespreksgroepen, de
werkgroep organisaties en verenigingen
en de werkgroep conciliepostbussen. Hun
voorzitters en secretarissen vormen te
zamen met de dagelijkse leiding van de
centrale commissie en met een verte
genwoordiger van de andere Kerken de
concilieraad, die de samenwerking en
de communicatie tussen de werkgroe
pen bevordert en hun resultaten beoor
deelt.
Het doel van het concilie is dc kerk
in Nederland te laten zoeken naar een
eigentijdse vormgeving voor haar eigen
leven, haar bewust te maken van hanr
(lelijkheid ten aanzien van de
hele Kerk in de gehele wereld en van
lar plicht om in contuct met dc andc-
ehristelijke Kerken te gaan zoeken
Wat de verantwoordelijkheid ten op
zichte van de hele wereldkerk betreft,
wordt nader gepreciseerd, dat de cen
trale commissie indien nodig bepaalde
conciliebesluiten aan de Heilige Stoel ln
Rome ter bevestiging zal voorleggen. In
dien deze bevestiging niet verkregen
wordt, zal de centrale commissie vra
gen de afwijzing te motiveren en aldus
aan de Nederlandse kerkprovincie mee
te delen. Ook zal zo nodig contact wor
den opgenomen met naburige bisschop
penconferenties of met de synode van
bisschoppen te Rome.
NEW YORK (Reuter) De eohrljvev
Gore Vldal een stiefbroer van Jacque
line Kennedy, de weduwe van de ver
moorde president, heeft kritiek geleverd
op een artikel ln Esquire" waarin
John Kennedy wordt „vergoddelijkt"
en Robert Kennedy wordt voorgesteld
als een „annstaando Christus" terwijl
president Johnson als „lucifer" wordt
uitgebeeld.
Het artikel verschoen onder de kop
„de heilige familie". Volgens Vldal be-
hteeó de familie kennedy miljoenen dol
lars aan publiciteit om de vermoorde
president te verheerlijken en de weg
naar een famllledynastle te bereiden.
Volgens Vldal had Kennedy, ondanke
de schittering om hem heen, Amerika
niet opnieuw in beweging gekregen zoals
hij beloofd had. Het zou te betwijfelen
geweest zijn of de tweede ambtstermijn
veel meer zou hebben uitgehaald als de
eerste, vindt Vldal, en Kennedy zou
constitutioneel als president weinig
hebben kunnen uitrichten al zou hij
misschien de kansen voop zijn broer
hebben willen bewaren. „De familie was
tenslotte zijn enige zorg en kleurde al
zijn daden cn oordelen. Maar vandaag
de dog heeft de dode Kennedy oneindig
I meer kracht dan de levende. de le
gende is weloverwogen door de familie
Kennedy en haar aanhang gesehupen",
aldus Vidal.
Politie verijdelt
demonstratie
Ben grapje w het niet, evenmin een scene uit een
GEEN GRAPJE 9ooi~ °f smWilm. Het is heel werkelijk en droevig
voor de man die het betrof. Hij reed in een auto en
kreeg een aanrijding, Mijn auto was geladen met halfvolle potten verf
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM De tweede Stille Om
gang, die In de nacht van zaterdag op
zondag werd gehouden, trok ongeveer
12.000 deelnemers. Hoewel het aantal deel
nemers ook nu weer lager bleek dan voor
gaande jaren, wat het aantal jongeren
onder hen opvallend groot. Limburg kwam
met duizend pelgrims goed voor de dag,
uit Breda kwamen daarentegen slechts
tachtig deelnemers.
Onder de deelnemers bevond zich ook
de bisschop van Haarlem, mgr. Zwart
kruis, die tevoren ter afsluiting van de
mlrakelwcek een plechtige mis had ge
celebreerd. De Zaaljerskerk bleek bijna te
klein om alle deelnemers te bevatten, daar
•nlge honderden uit het zuiden met par
ticuliere uuto's waren gekomen. Tien
extra-treinen, waarvan vier uit Limburg,
en honderd autobussen brachten deelne
mers uit alle streken naar de hoofdstad.
Met 25 auto's reden ln de vroege ochtend
enige tientallen invaliden langs de be
kende bedevaartroute.
Leerlingen van het Ignatluscollege heb
ben vorige week 400 deelnemers geën
quêteerd. Uit de voorlopige gegevens blijkt
dat de meeste ondervraagden de Stille
Omgang zien als een bedevaart rond de
eucharistie, waurby zij ln zichzelf gekeerd
cn ln alle stilte een offer brengen en
bidden, afgezien van de vraag, of eens ln
de geschiedenis van de hoofdstad een
wonder is gebeurd. Sommigen verkiezen de
nanacht of de vroege morgen, omdat de
stilte ln het uitgaanscentrum van Amster
dam dan opvallend groter Is.
Ekele tientallen provos hebben gepro
beerd samen inet de Stille Omgang een
antl-Vletnamdemonstratle te houden. Hun
poging werd echter door de politie ver-
ydeld.
