VLEES
r
Jammer
dat u
niet in
Kamer
komt
Geen sensatie in Teixeirazaak
Kluizen in geheim leeggehaald
om restant „even" te belenen
HOOFDSCHOTEL
Wilson tot Kiesinger:
„Help ons in EEG
JAARVERGADERING
perscommentaren - perscommentaren - perscommentaren
ONDERDAQ 16 FEBRUARI 1967
DE LEIDSE COURANT
Luns tot
Hetty Bennink
(Van een onzer verslaggevers)
EN HAAG Minister Luns ontmoette
steravond bij de uitgang van liet ANP-
irkiezingscentrum op het Binnenhof de
ndldate van e Boerenpartij mevrouw
tty Bennink-Verhoeven. „Bent u kan-
late voor deze verkiezingen?" vroeg
bewindsman. „Inderdaad, excellentie",
iet antwoord. „Komt u in de Ka-
wilde de minister weten. „Helaas
„Wat vind ik dat jammer", was de
ontnne ministeriële reactie.
drie stemlokalen in Utrecht is in de
icht van dinsdag op woensdag inge-
oken. De stembussen werden open-
broken en het geld. dat was bestemd
»r de leden van het stembureau (voor
k lid van elk driemanschap 25 gulden)
uit gehaald. Aldus haalde men m to-
al 225 gulden binnen.
t machinaal stemmen in Kerkdriel
Velddriel (gem. Maastricht) is vol-
ms de leden van de stembureaus in
ze plaatsen buitengewoon goed ver-
pen. De inwoners van de beide dor-
vonden het interressant om met
hnlp van een machine hun stem. te
ogen uitbrengen. De eenvoudige con-
ructie van de machines maakte het
1 ereen zeer gemakkelijk zijn kandi-
iat te vinden. Gemiddeld hadden de
zers ongeveer 14 seconden nodig om
n stem uit te brengen. De leden van
beide stembureaus waren eenstem-
ig i>an oordeel, dat de machines
ote tijdsbesparing opleveren.
(ii bedrag van 102.000 gulden is toege-
ilen aan de staat, als gevolg van het
et behalen van een Kamerzetel door
f bij de kiesraad Ingeschreven par
en. De in de achttien kieskringen in
schreven partijen: Partij voor Onge-
iwden, Liberale Volkspartij, Landsbe-
ogen, Noodraad en CDU betaalden elk
000 gulden als waarborgsom. Bedra-
a van 3000 gulden werden gestort door
Ned. Werknemerspartij (de niet ge-
igistreerde lijst Machiela). de Partij
larm (de niet geregistreerde lijst van
reukelen en Grein) en de Chr. Natio-
ale Volkspartij voor monarchale de-
ocratle (CNV). Een bedrag van 1000
jlden werd gestort door de lijst Ger-
Partij van het Recht en door
Rodermond, die alle in een kieskring
tkwamen.
i het Amsterdamse Krasnapolsky, dat
er traditie het oecumenische hoofd-
ireau is van nagenoeg alle politieke
rtijen, was ellebogenwerk nodig om
tor het bij de KVP aanwezige jonge
rat heen te komen, dat nog nooit zo'n
(langstelling voor de verkiezingsuitslag
in de dag heefb gelegd als ditmaal.
Het lijkt wel een happening", giechelde
rof. Zijlstra bij het zien van zoveel
linimode. Even later werd het dat echt,
fint de premier ging samen met een
el provo's tegen de vlakte, toen het po-
ium moest worden ontruimd voor een
preker, die nooit meer aan het woord
wam.
n de congreszaal zat ondertussen Zijl
tra's partij, de AR bijeen, zonder dat er
oit over Jelle werd gezongen, de PSP
lad als voorschot op de uitslag de kleine
aal gehuurd en zat er gedrukt bij. De
olgelingen van Jongeling (GPV) had-
ea weer ergens anders wel het beeld,
naar niet het geluid van de televisie
an en vulden de aldus ontstane leemte
met gewijde muziek. Even principieel
as de NTS, die weigerde bij de KVP te
lmen, omdat er aanplakbiljetten hingen
dagblad.
CPN tenslotte, maakte er in zijn
erk Felix Meritus een lijf feest van.
ileet met feestmutsen, hossen en
Bakker in hemdsmouwen.
verslaggevt
Van ei
AMSTERDAM De eerste dag van het proces
in Amsterdam tegen drs. J. M. F. (50). enige ver
antwoordelijke voor de Teixcira crash, heeft geen
enkele sensatie gebrachl. Hoe het eerbiedwaardige
bankiershuis, dat in 1955 nog een sluimerend bestaan
leidde (8 personeelsleden), sindsdien meer dan
100.000 miljoen gulden aan schulden op kon stapelen,
kwam eenvoudig niet ter sprake. Drs. F. had ook
helemaal niets van een verdachte. Hij leek eerder
geduldig gebarend, gebrilde hoofd met geplakte
haren college te geven over zaken, waarvan hij
hoopte, dat de heren rechters er op den duur wel
iets van zouden gaan snappen, en de president van
de rechtbank, mr. Bletz, die de zitting met meer
humor leidde, dan men, gelet op de achtergrond
der honderden gedupeerden, had verwacht, nam
geen aanstoot aan deze pedante houding. Het enige
geluid van mededogen met de slachtoffers kwam
tenslotte uit de mond van drs. F. zelf. ..Het doet mij
leed", zei hij in de laatste minuten. ..dat mijn cliën
ten door de obligatiekwestie zijn getroffen, zoals de
gehele affaire mij leed doet" ..Natuurlijk", reageer
de de president mild.
De obligatiekwestie vormde het vijfde en laatste
punt van de dagvaarding, die de officier van justitie
mr. Van Renesse had opgesteld. Het ging om de
effecten, ter waarde van 1.2 miljoen gulden die drs.
F. op 5 mei 1966, in de hoop het zinkende schip te
kunnen redden, beleende bij de Kasassociatie, hoe
wel de stukken behoorden aan krediteuren en dus
volgens de ere-code van de bankwereld niet moch
ten worden beleend. De officier van justitie meent
hier verduistering in te moeten zien. Drs. F. be
strijdt dit en komt met het argument: „Hoe kan
iets strafbaar zijn als het civielrechtelijk in orde
is?". De president zat er zichtbaar mee in zijn
:rhoor, dal aan deze schei
de H<
Ie paniek, die de la;
deftige bankiershuis
rengraeht. geheerst ri
De liquiditeitspositie was hopeloos geworden. Hoofd
boekhouder A. Moes daalde regelmatig af naar de
twee kluizen, om te kijken of er niets meer te bele
nen viel. Daar lagen nog de obligaties van de kre
diteuren: 1,2 miljoen gulden waard. „Daar mag je
niet aankomen", riep het hoofd van de effectenaf
deling J. van" Grol, geschrokken. „Het moet", zei
Moes. Ook de kluiswaarder weigerde aanvankelijk,
maar de boekhouder won. Hoewel het zijn trouw
dag was, moest Van Grol, 's avonds terugkomen
De kluizen werden in het geheim leeggehaald en de
manipulatie werd niet in de boeken verantwoord.
„Het moet voorzichtig gebeuren", had drs. F. tegen
zijn protégé en bewonderaar Moes gezegd. „Nie
mand mag het weten". „Over een paar dagen zijn
de stukken weer terug, want dan komt er geld".
ONWEER BARST LOS
Merkwaardig genoeg breekt nu geen onweer los bo
ven het hoofd van F., maar boven dat van Moes.
die een slappe indruk maakt. „U hebt het debacle
op deze wijze bevorderd", briest de rechter. „Ja",
zegt Moes.
„U was een willig instrument in de handen van 1?."
gaat de rechter verder. „Hoewel iedereen protes
teerde, tot en met de procuratiehouder, die er zelfs
ruzie over kreeg, vond u het niet nodig iets te zeg
gen. Was opdracht voor u opdracht?"
Moes antwoordt met een fierheid, die bijna eng
aandoet: „Ja dat was het".
De achtergrond hier is uiteraard, dat de Kasassocia
tie, toen de deconfiture van Teixeira kwam, onmid
dellijk de wederrechtelijk beleende affecten veil
de, zodat het aantal gedupeerde nog eens met 30
vermeerderde.
De eerste twee punten van de dagvaarding, betrof
fen vervalsingen van maandstaten, die Teixeira ver
plicht was aan de Nederlandse bank te verstrekken
om een inzicht te geven in de liquiditeitspositie
van de firma. Twee keer waren vrije deposito's op
gegeven (2,5 miljoen gulden bij de Reinische Bank
in Mainz en 3 miljoen gulden bij de Nederlandse kre
dietbank), die geen vrije deposities waren, zodat de
Nederlandse Bank, die de wet toezicht kredietwezen
uitvoert, bedrogen werd.
FLAGRANTE LEUGEN
Drs. C. de Back, directeur van de Nederlandse Bank
lichtte als getuige-deskundige een en ander toe,
maar leek niet erg onder de indruk. De Nederland
se Kredietbank, die in overleg met drs. F. op zijn
maandstaten het bedrag ook verkeerd verantwoor
de. bleef buiten schot. Tenslotte waren er nog de be
schuldigingen van oplichting. Hier ging het om kre
dieten tot een bedrag van anderhalf miljoen gulden,
die drs. F. in mei 1966 het gebouw kraakte reeds
in al zijn voegen) in Düsseldorf had losgekregen,
met alweer effecten als onderpand.
De geldgevers hadden als voorwaarde gesteld, dat
de eigenaren van de effecten schriftelijk toestem
ming zouden geven voor het in onderpand geven van
hun bezit en drs. F. had hun schriftelijk geant
woord, dat dit gebeurd was. Een flagrante leugen.
Toen zijn ondergeschikten hadden geweigerd de
brief te tekenen, had hij gezegd: „Dan neem ik zelf
wel de verantwoording op me".
Hij verklaarde ter zitting nog, nooit een indruk te
hebben gehad van de dagelijkse liquiditeit binnen
zijn bedrijf. „Dat had ik niet nodgi, ik rekende met
absoluten, dat zijn de bedragen, die ik de komende
weken verwachtte te krijgen of te moeten betalen.
De dagelijkse liquiditeit was geen punt voor mij".
Vrijdagmorgen zal de officier van justitie zijn requi
sitoir houden, waarna de twee raadslieden van drs.
F. aan het woord komen voor de verdediging.
Nog geen
akkoord met
huisartsen
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Voor de eerste maal in
het conflict huisartsen-ziekenfondsen
hebben zich tegenstellingen geopenbaard
binnen het GOZ, het gemeenschappelijk
overleg ziekenfondsorganisaties. Dat
was gisteren de negatieve uitkomst van
Vuim vijf uur onderhandelen door dele
gaties van de LHV en het GOZ. Tot
de lang verwachte overeenkomst heb
ben de onderhandelingen gisteren we
derom niet geleid. De partijen zijn uit
eengegaan nadat de huisartsen had
den toegezegd, zich tc beraden over het
voorstel, dat is ingediend door 2/3c van
de bij het GOZ aangesloten zieken
fondsorganisaties.
Dit voorstel komt neer op een over
eenkomst met de huisartsen op basis
van de uitkomsten van het rapport Van
der Ven. Hieraan, zo werd gezegd, wil
men toegeven om een eind te maken
aan het conflict.
Dr. L. Vesten, die sprak namens de
ziekenfondsorganisaties, die het voor
stel steunden, zei na afloop: „Wij ach
ten het standpunt van de overheid on
verantwoordelijk. De voorstellen reali
seren, betekent dat er huisartsen zullen
zijn, die, met een middelmatige prak
tijk. per jaar 70.000 gulden netto gaan
verdienen. Dit trekt de verhoudingen
scheef. Om niet de volle verantwoorde
lijkheid voor het conflict te dragen, zul
len wij het rapport niet geheel afwij
zen. Wij willen akkoord gaan met de
cijfers die daarin worden genoemd,
maar maken deze los van de argumen
tatie. Op grond daarvan komen wij met
het voorstel per patiënt per jaar voor
1967 een bedrag van 23.15 gulden te be
talen en dit bedrag via 25.89 gulden
in 1968), 28.64 gulden (in 1969) te ver
hogen tot 31.39 gulden in 1970".
Trendmatig
Dit voorstel komt neer op inwilliging
van het verzoek om de 51 procent ver
hoging. De huisartsen hebben gisteren
echter al ernstige bezwaren gemaakt
tegen de aan dit voorstel gekoppelde
toezegging van trentmatige verhoging.
Voor deze trentmatige verhoging vraagt
men meer zekerheid. De artsen willen
deze niet los zien van schaal 151 voor
de ambtenaren. De ziekenfondsen voe
len hier weinig voor. Zij zijn van me
ning, dat het rapport Van der Ven op
dit punt, perse niet kan worden nage
volgd.
LH V-voorzitter A. Weijenborg: „Het
is jammer, dat het rapport Van der Ven
voor het GOZ bij dit punt ineens van
de baan is, Men heeft er slechts enkele
getalletjes uitgehaald, maar voor de
rest willen de ziekenfondsen er niets
mee te maken hebben. Voor ons is juist
de trentmatige verhoging naar analogie
van de salarisschaal voor de ambte
naar-arts van bijzonder groot belang.
Als dat niet gebeurt, hebben we elk jaar
een conflict."
De LHV hoopt binnen enkele dagen 'n
standpunt te kunnen bekendmaken ten
aanzien van het door 2/3e van het GOZ
gesteunde voorstel.
In Museum Boymans-Van Beuningcn te
Rotterdam wordt van 4 maart tot 9
april een tentoonstelling gehouden van
een ensemble van recente werken van
de Italiaanse beeldhouwer Pietro Con-
sagra.
De heer A. W. Ligtvoet conservator van
de muziekafdeling van het Haagse Ge
meentemuseum, zal zaterdagmiddag
18 februari in het museum een voor
dracht houden over de muziekinstru
menten van de islamgebieden. De
voordracht maakt deel uit van de se
rie „Instumentale muziek in de buiten-
Europeselanden".
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE),
'Smakelijk eten' 6p ri
chef-kok HENRI EKSTEEN:
GEVULDE VARKENSLAPPEN
Koop dikke varkenslappen en
snij die open. Leg er ham en
kaas tussen. Het vlees met pe
per en zout inwrijven, paneren.
Dan braden in 2/3 boter en
1 /3 rundvet. Serveren bij
Brussels lof. groene kool etc.
Kostelijk
Publikatie van Voorlichtingsbureau Vloes, Vlees.var
De heer Koekoek in gezelschap van
B.K.-Kamérkandidute Hehhy Ben
nink (met zoontje Robbie). De
vrouwelijke kandidate volgde met
spannig de uitslagen en had een
kleine hoop in de nieuwe Tweede
Kamer te zullen komen. Zover is
het niet- gekomen. Minister Luns
troostte haar later met de opmer
king, dat hij dat jmmer vond.
Ook weerstand
in Labour
BONN (AP) Premier Harold Wilson
heeft een beroep op de Westduitse bonds
kanselier Kurt Georg Kieslinger gedaan
om Engeland te helpen in zijn poging
lid van de EEG te worden.
Hij zei, dat het niet voldoende zou zijn
indien de Duitsers de Britse lidmaat-
schapsaanvrage steunen. Hij drong er
bij hen op aan hun gehele invloed aan
te wenden ten gunste van de toelating
van Groot-Brittannië. Wilson betoogde,
dat de EEG slechts kon winnen bij uit
breiding. „Wij vragen u om uw vriend
schap, visie en vastberadenheid teneinde
ervoor te zorgen, dat deze kans niet ver
loren gaat".
Intussen is er in Wilsons partij opposi
tie tegen de ventuele toetreding tot de
EEG. De Britse minister van Handel,
Douglas Jay heeft zich op een besloten
vergadering van labour-lagerhuisleden
gekeerd tegen deze plannen. Volgens
zegslieden heeft Jay voorspeld, dat
Engeland, als het toetreedt, te kampen
zal krijgen met talloze economische cri
ses en met een scherpe stijging van de
kosten van levensonderhoud.
Jay zou onder meer hebben gezegd,
dat het aanvaarden van de gemeenschap
pelijke landbouwpolitiek Engeland 100
tot 175 miljoen pond (1 tot 1,75 miljard
gulden) zal kosten op de betalingsbalans.
Wilson had eerder verklaard, dat de kos-
van levensonderhoud 2,5 tot 3,5 pro
zouden stijgen bij toetreding. Jay
zijn uitgegaan van minimaal 4 pro-
De i-ede van Jay heeft veel spanning
gewekt in Britse regeringskringen. leder-
vraagt zich af hoe Wilson zal reage-
Hij kent uiteraard het standpunt
Jay en hij weet ook, dat andere mi
nisters eveneens sceptisch staan tegen-
toetreding. Een van hen is de mi
nister van landbouw Fred Peart, die
gisteren in het Lagerhuis heeft gezegd,
dat een Brits lidmaatschap van de EEG
ernstige gevolgen zal hebben voor de
Britse tuinbouw. Onbelemmerde concur
rentie van Frankrijk. Nederland en Ita
lië zou de verkoop van fruit, groenten en
bloemen van Britse kwekers vrijwel ze-
nadelig beïnvloeden.
Hans Tiemeijer
wordt gehuldigd
ARNHEM. CRM-minister Klompé
heeft het voorzitterschap aanvaard van
het erecomité dat is gevormd ter gele
genheid van het veertigjarig toneeljubi
leum van Hans Tiemeijer. De acteur zal
op zaterdag 11 maart worden gehuldigd
in de Arnhemse Stadsschouwburg na de
galavoorstelling door Toneelgroep Thea
ter van M'Clelland „Boomslag" naar Ja
mes Joyce's „Ulysses", waarin hij de
hoofdrol speelt. Daartoe is een werk
comité gevormd onder voorzitterschap
van prof. dr. W. J. M. A. Asselbergs. Tal
van vooraanstaande figuren, vooral uit
de toneelwereld hebben zitting genomen
in een huldigingscomité.
Na de voorstelling zal Hans Tiemeijer
op het toneel worden gehuldigd, waarbij
hem een stoffelijk huldeblijk zal worden
aangeboden. Vervolgens biedt het ge
meentebestuur van Arnhem hem een ont
vangst aan. Penningmeester van het
werkcomité is de heer J. M. Monningh
te Anrhem, giro 1388400.
Feest in Wenen
om 100 jaar
„Blaue Donau'
WENEN (DPA) Ilet Weens Sym
fonie Orkest en het Weens Mannenkoor
gaven dinsdagavond een feestconcert ter
gelegenheid van het honderdjarig jubi
leum van de wals „An der schonen
blauen Donau" van Johan Strauss. Op
15 februari 1867 is deze wals, die als het
onofficiële Oostenrijkse volkslied
wordt beschouwd, voor het eerst ge-
In de Oostenrijkse hoofdstad is een
tentoonstelling „Honderd jaar Donau-
walsen" geopend, waarbij dr. Josef
Strauss, achterneef van de walsenko-
ning, de familie Strauss vertegenwoor
digde. De expositie geeft niet alleen een
overzicht van de Donauwalsen, maar
ook van de Weense walsen van Schu
bert tot Weber.
(ADVERTENTIE)
KATWIJK AAN DEN RIJN
Vrijdag 17 febr. om 20.15 een belangryke
van St.-Barbara in het Parochiehuis.
I mm vnnn.it.irflcraan Hnpn Het. kan niet. verwonderen laae van de KVP hebben geprofiteerd nog meer te maken krijgen, want hij beleefd. Voor een groot deel zal dit wet
De Tijd (r.-k.)
:aagt zich af: Moet de KVP spijt heb-
m van dit verlies? De afbrokkeling is
ituurlijk te groot om haar niet te be-
euren. Maar de positieve kant van de
ik is, dat de KVP of hoe de partij
de toekomst ook zal gaan heten
ïige ballast van zich afschudt. Als pro-
rampartij, als partij, die zich eniger-
late verlost weet van de kwade naam,
at zij alleen door sleurstemmers ge-
eund wordt, is zij tussen de andere
artjjen een volwaardiger concurrent ge-
orden. Het zal dan ook goed zijn. dat
ij nu de plannen tot interne vernieuwing
iet als een vaandel voor zich uitdraagt.
dat zjj ook werkelijk ernst maakt
iet de verwezenlijking van die plannen.
Het grandioos succes van D '66 zal niet
P de laatste plaats te danken zijn aan
maagdeiyke staat waarin deze partij
politieke arena betreedt. Zij zal nu
ichzelf moeten waarmaken. Te klein om
laar ideeën door te voeren, te groot om
>mbinaties met andere groepen te weer-
aan, wordt de voornaamste opgave van
D'66 haar eigen gezicht te bewaren.
Een herstel van de combinatie KVP-
JtP-PvdA mag nauwelijks verwacht
'orden. De socialisten zijn onder invloed
an veeleisende jongeren van „10 over
id" naar links gezwenkt. Nu er voor
KVP weinig aanleiding is om als
og steeds grootste partij concessies
an de PvclA te doen, zou het meedoen
an de regering voor de PvdA betekenen,
at zy enorm veel eisen moest inslikken,
kan zich dat niet veroorloven omdat
door haar linkervleugel beschouwd
worden als verraad van het onzui-
'erste water. De PvdA heeft de gok ver
oren en zij zal dus een beurt moeten
•verslaan. Alleen de oppositie kan haar
'og sieren.
Resteert nog de mogelijkheid van een
'abinet met de WD en de drie confes-
ioneie partijen. De formule Marijnen.
Voorwaarde voor een dergelijke samen-
'erking lijkt te zijn, dat men onder ster-
leiding met een vliegende start zou
moeten beginnen. Die mogelijkheid is
wel. Maar dan moet de heer Zijlstra mi
nisterpresident worden. Wij zouden dat
zeer verwelkomen. Het zou ook billijk
zijn, want van de confessionele partijen
heeft alleen de ARP een vrij aanzienlyke
winst geboekt. Het leveren van een mi
nister-president zou haar dus niet mis
staan. Er lopen geruchten, dat de heer
Zijlstra zich ondanks herhaalde weigerin
gen toch zou willen laten vermurven.
Het Parool (oriafh. soc.)
Er ie enige deconfessionalisering:
de KVP betaalt met een verlies van
acht 2etels de prijs voor haar eigen
dubbelzinnigheid. De CHU gaat een
zetel achteruit langzaam, maar hope
lijk zeker. De AR boekt winst, die wel
mag worden toegeschreven aan persoon
lijk vertrouwen in premier Zijlstra.
De P.v.d.A. gaat zes zetels achteruit.
In 1963 verloor zij vijf zetels, in 1959
twee zetels: zij heeft zichzelf terug-
gemanoeuvreerd tot ongeveer proporties
van de vooroorlogse SDAP. De weife
lende houding van de partijleiding (als
dat een gepast woord is voor de combi
natie Tans-Nederhorst), het gekoket
teer met de linkse biljartclub van de oer
conservatieve „jongeren", het klaarblij
kelijk weinig vertrouwen inboezemende
optreden van P.v.d.A.-ministers in het
kabinet-Cals, dat allee heeft de P.v'.d.A.
in haar huidige lamentabele positie ge
bracht.
Het formeren van een regering zal een
moeilijke zaak worden. Maar het Is
eigenlijk niet zo verschrikkelijk belang
rijk welke combinatie nu precies op
basis van welke compromissen gaat re
geren. Dringender is nu een totale her
ziening van de partijstructuur.
De Telegraaf (onafh.)
Aangezien de P.v.d.A., die zich zo
oppositioneel heeft opgesteld, geen winst
van betekenis beeft kunnen behalen «n
de WD in lichte mate is vooruitgegaan,
zal het er wel op neerkomen dat de
christelijke partijen samen met de WD
:n kabinet zullen vormen.
Maar dat moet dan wel een kabinet
onder leiding van dr. Zijlstra zijn, niet
omdat deze de functie van premier
wenst, laat staan nastreeft, maar een
voudig omdat er geen betere en zelfs
nauwelijks een andere keuze is.
Alg. Handelsblad (lib.)
De rooms-aode coalitie heeft haar kans
gehad. Zij is gewogen en vooral in haar
socialistische geledingen te licht bevon
den. Het zou noodlottig zyn die coalitie
zo kort na het echec opnieuw in het zadel
te helpen. Om de teugels goed handen
te houden, is een vastere zit vereist.
Die zit menen wij te kunnen toeken
nen aan een regeringsploeg, samengesteld
uit KVP. ARP. CHU en WD. Bij alle
moeilijkheden, dip ons wachten, is het
een gelukkig iets. dat de stembusuitslag
een dergelijke ploeg voldoende meerder
heid in de Kamer biedt (86) zetels om
met succes te opereren. Gelukkig vooral
ook omdat het regeringsbeleid aldus een
liberaal stempel kan dragen
De Volkskrant (r.-k.)
„Wij zouden graag gewild hebben dat
de kiezers overtuigend duidelijk hadden
weten te maken in welke richting'zij
Nederland voor de komende vier jaar
bestuurd willen zien. Maar dat doet
deze even schokkende als verwarrende
uitslag zeker niet. In de eenzame winst
van de AR. die er twee zetels bijkrijgt
zou men steun voor het kabinet-Zijlstra
kunnen zien, maar dat klopt weer niet
met het feit, dat de grootste regerings
partij, de KVP. acht zetels verloor.
Het zou overigens niet juist zijn om by
een verkiezingsuitslag als deze enkel op
de verschuivingen te letten. Er biyven
mogelijkheden voor een vooruitstrevend
beleid, gesteund door KVP-P.v.d.A. en
AR» Ook d boo daaraan taee kun
nen doen. Het kan niet verwonderen
dat wij in dit verband met bijzondere
belangstelling naar de AR kyken.
Algemeen Dagblad (onafh.)
De kiezers hebben het kablnet-Cals een
fikse trap na gegeven-
Dat de ARP die ook aan dat kabinet
deelnam winst boekt acht het blad
een vertrouwensvotum voor prof. Zijl
stra.
Een nieuw kabinet zal op basis van
deze uitslag niet gemakkelijk te vor
men zijn. Veel andere mogelijkheden
dan een combinatie KVP-ARP-CHU-
VVD ziet het blad niet. Een combinatie
KVP-P.v.d.A. zou na deze uitslag hele
maal ongerijmd zijn. Maar veel hou
vast voor kabinettenbouwers biedt het
resultaat van de stembus niet Over de
grote overwinnaar. D '66. schryft het
Algemeen Dagblad dat deze in zoverre
positief te waarderen is dat hier geen
sprake is van onbestemde wrevel zoals
bij de opmars der Boeren van vorig
jaar maar van bewuste politieke-be
wogenheid. Het succes van de Boeren is
heel betrekkelijk, zij kregen aanmerke
lijk minder zetels dan op grond van de
statenverkiezingen kon worden vpr-
Het Vrije Volk (soc.)
„Het Vrije Volk" „De grote klap
die de KVP heeft gekregen, heeft niet
geleid tot een herstel van de PvdA. De
grote winnaar van deze verkiezingen
is de groep D'66 geworden. Een partij
die als voornaamste programmapunt
hervorming van ons kiesstelsel en
daarmee van het functioneren van on
ze democratie naar voren heeft ge-
Het is duidelijk, dat de drie confessio
nele partijen samen geen regering kun
nen vormen. Als ze samen willen blij
ven, zullen ze naar steun bij de libera
len of de socialisten moeten zoeken.
Nu de aoftialisten u*t van d* nader
de KVP hebben geprofiteerd
en niet vex-der zijn gekomen dan het
stoppen van de teruggang, zullen ze
niet gemakkelijk als regeringspartner
optreden. De verkiezingsuitslag is een
duidelijke afkeuring van het beleid der
KVP. Het is geen goedkeuring van de
door de PvdA gewezen weg geworden.
De WD, die een zetel heeft gewonnen,
komt eerder als partner in aanmerking.
De vernieuwing van ons politiek be
stel is door deze verkiezingsuitslag
wel dringender, maar niet gemakkelij
ker geworden. Als uit D'66 zich ook
nog een politieke partij ontwikkelt, ont
staat er weer een groep die door zijn
aanwezigheid alleen al remmend dreigt
te werken.
Dringender wordt die herziening, om
dat de verdere versplintering van ons
parlement de parlementaire democra
tie steeds stroever zal laten werken.
Versplintering van politieke krachten in
plaats van bundeling! maakt het vor
men van daadkrachtige regeringen
moeilijk, evenals het voeren van een
constructieve oppositie.
Haagsche Courant (onafh.)
Hoe zal het na deze verkiezingsuitslag,
die ons niet heeft geschokt men kon
hem zien aankomen gaan? Informa
teurs en formateurs gaan aan het werk
om een nieuw handzaam kabinet samen
te stellen. Met handzaam bedoelen wy
een kabinet waarmee de Tweede Ka
mer. althans een meerderheid, kan
samenwerken. Zal het weer tot een ver
loving tussen de P.v.d.A. en de KVP
komen? Schmelzer heeft dit in zijn ver
kiezingsredevoeringen niet direct van
de hand gewezen. Zo dit ooit gaat ge
beuren. dan ziet men de „gladde tek
kel". zonder vette kluif, doch met han
gende pootjes, achter de P.v.d.A. aan
lopen. Dan gaat Den Uyl zijn dogma's
verder uitleven. Waarbij de KVP link
ser dan te voren ja-knikker zal moeten
zijn. Met ja-knikkera zal Den Uyl dan
nog meer te maken krygen, want hy
zal nog wel tn het oliekannetje willen
gaan roeren ook.
Nwe Haagse Courant
(prot.-chr.)
Nieuwe Haagse Courant Zoals ge
vreesd moest worden heeft de kamer
ontbinding, onvermijdelijk misschien op
zichzelf, geen oplossing gebracht in de
crisis-in-engere-zin waarin ons land
was komen te verkeren. Integendeel
heeft de uitslag van de op de Kamer
ontbinding gevolgde verkiezingen laten
zien, hoezeer allengs een crisis-in-rui-
mere-zin het deel van ons volk was en
is geworden. Zelden toch hebben ver
kiezingen zozeer een beeld van verwar
ring opgeleverd, en vastgesteld moet
worden dat een belangrijk deel van
ons volk op drift is geraakt.
In welke opzichten de uitslag onduide
lijk is geweest, duidelijk is hij stellig
in zoverre dat wij er een krachtig be
roep in beluisteren op de man die ons
land en volk de laatste maanden reeds
op zulk eeh bekwame wijze in moei
lijke omstandigheden heeft geholpen
en geleid.
Wij weten, dat daarmee iets van hem
wordt gevraagd. Toch ondersteunen wij
van harte gaarne het beroep dat van
uit de verwarring van deze verkiezin
gen doorklinkt het beroep op Zijl
stra. Wie een andere oplossing ziet
die trouwens altijd een mindere zal
een vertrouwensvotum voor prof. Zijl-
zijn hij zegge het. Wij menen ech
ter in gemoede: zij is er niet.
Twentse Courant (r.-k.)
„Voor de KVP is het meest bedenke
lijke feit dat juist onder de jongeren
het verlies aan stemmen het grootste
was. Voor een groot deel zijn deze jon
geren by de D '66 terecht gekomen.
Men mag dus stellen dat het ontzul-
lingsproces zich bij de jongeren zal
doorzetten. De Anti-Revolutionaire Par
ty heeft een zeer behooriyke verkiezing
beleefd. Voor een groot deel zal dit wel
toe te schrijven zijn aan de figuur zyi-
stra. Maar er zijn ook andere factoren:
de houding dezer partij in de nacht van
Schmelzer. Zij heeft de reputatie van
stabiliteit. En tenslotte heeft zjj het
meest uitgesproken progressieve sociale
program van alle christelijke partijen.
Overgaande naar een speculatie over
de toekomstige ontwikkeling vrezen
we dat er van winst aan duldebjk-
heid geen sprake is. Met name het ver
schijnsel D '66 kan nog een hele evolu
tie doormaken: ver naar voren, of via
een omweg terug? Maar in elk geval
biedt deze groen argumenten voor de
stelling dat onder de jonpTen de be
langstelling voor de politiek evenredig
Ls aan het onbehagen over de bestaande
constellatie. Tenslotte wat de KVP be
treft menen we dat het hoogst urgent
vnor haar is om binnenshuis tot duide
lijkheid te komen, en met name. als de
AR. te zorgen voor een uitgesproken
vooruitstrevend program".
Nieuwe Limburger (r.-k.)
..De uitslag moet alle partyen van de
oude garde ernstig aan het denken zet
ten over een nieuwe politieke toekomst.
Wij prijzen ons daarby over enkele
dingen gelukkig. Ten eerote over het
feit. dat dit denken bij de KVP al wel
op de duideiykste wyze begonnen is.
Wij twijfelen er niet aan of deze ver
kiezing zal dit denkproces bespoedigen
en er toe bijdragen drempels te over
winnen. die tot dusver te hoog bleken.
Daarnaast zien wij een positieve factor
in het feit dat de afvloei van stemmen
deze keer niet helemaal in een politiek
luchtledig is gegaan, maar dat zy goed
deels is terecht gekomen by een nieuwe
groepering, die men fris en ernstig den
ken niet ontzeggen kan. Als de par
tijen bereid zijn vergaande consequen
ties uit de duidelijke drang naar poli
tieke vernieuwing te trekken, dan
plonst deze zware steen niet voor niete
ln ons politieke vijvertje".
