India trekt naar
de stembureaus
Beschuldiging laat slechts raden
naar malversaties met miljoenen
Wilson en
Brown in
Bonn
Kerk moet revolutie
arme landen steunen
Subsidie voor
particuliere
woningbouw
MARTINE
CAROL
BEGRAVEN
Drs. F. van Teixeira zwijgend voor rechters
Vraag of
proces
licht zal
brengen
Laatste Anti-Revolutionairenootjes
ADEN BLIJFT NOG ONRUSTIG
Na kritiek veel lof
voor min. Diepenhorst
Terugkomen
maar niet
tot elke prijs
Limburgse
bende berecht
WOENSDAG 15 FEBRUARI 1967
DE LEIDSE COURANT
In India beginnen vandaag de par
lementsverkiezingen op bijna
200.000 stembureaus. Ze zullen
een week duren, maar in de be
sneeuwde districten van het Hima-
lajagebergte zal pas in april worden
gestemd. Er zijn bijna 251 miljoen
stemgerechtigden, die zullen beslis
sen over de bezetting van 521 zetels
in het rijksparlement en 3500 in par
lementen van de 17 Indische staten.
Aangezien 75% van de kiezers niet
kan lezen of schrijven, zal gestemd
worden met behulp van symbolen. De
leuzen zijn niet geweest: „Stem op
Indira" (premier Indira Gandhi)
maar: „Stem op een koppel aange
spannen ossen" (het symbool van de
regerende Congrespartij) of: „Stem
op de ster" (het symbool van de
rechtse Swatandra-(vrijheids)partij
Er zijn voor de campagne speciale
liederen gecomponeerd, waarin de
06sen of de ster of de lamp of de
leeuw of welk symbool een be
paalde partij of persoon ook moge
hebben wordt verheerlijkt. Voor
aanstaande musici zijn in de arm ge
nomen om deze liederen te laten op
nemen en ze worden tn de meeste
verkiezingscentra gespeeld.
De aanplakbiljetten van de Con
grespartij vertonen een afbeelding
van een glimlachende mevr. Gandhi
met ineen geslagen handen als vroeg
zij om de stem van de kiezers. Zij i6
met haar charme en haar roem als
enig kind van wijlen premier Jawa-
harlal Nehroe de beste stemmenvang-
ster van de partij. Zij oefent vooral
aantrekkingskracht uit op de vrou-
van India, die de helft van het
nen. De tekst op het
aanplakbiljet luidt: „Stemmen voor
het Congres is stemmen voor eenheid
en vooruitgang".
Het symbool van de Swatandra-
partij is een ster te midden van don
kere randen om de bewering van de
partij te onderstrepen, dat zij de
enige ster van hoop is, die het land
kan wegleiden uit „de duisternis, die
de Congrespartij in India heeft doen
ontstaan."
Naast de Swatandrapartij staat de
partij van de rechts-hindoeïstische
gemeenschap, Jan Sangh, die het
heilige licht als symbool voert met
de leuze: „Wij zijn het licht dat u
wegleidt uit de duisternis van het
Congres"
Het licht is een heilig symbool
voor de hindoes, wier populairste
feest „Dlwali", het feest der lichten,
den afscheiden in een onafhankelijk
Dravidasthan. „Onze souvereine staat
zal zich verheffen als een schitteren
de zon te midden van omringende
heuvelen en om dit ideaal te bereiken
moet gij ong met uw stemmen aan
de macht brengen", zeggen de leiders
van de DMK en hun strijdkreet luidt:
„Stem voor de opkomende zon".
De mohammedaanse liga, een zij
tak van de partij, die Pakistan heeft
gesticht, heeft een ladder tot haar
symbool gekozen. „Wij zijn de enige
ladder, met behulp waai-van de mo
hammedanen van Indië in elk opzicht
omhoog kunnen klimmen", zeggen
haar leiders. Maar deze partij werkt
alleen in de zuidelijke staat Kerala,
is. De lamp wordt door de hindoes
vereerd als het symbool van licht,
leven en kennis.
Aan het andere uiterste vindt men
de communisten, thans verdeeld in
twee groepen. De communisten, die
voor Moskou zijn, hebben een hamer
en een korenaar tot hun symbool ge
kozen, zij die voor Peking zijn een
hamer en een sikkel met een ster bij
de scherpe punt van de sikkel.
De Dravids-Monnetra-Kazjagan-
partij van Madras, populair bekend
als de D.M.K., heeft als symbool een
opkomende zon tussen hoge bergen.
Zij wil de tamiel sprekende gebie-
terwijl de grote meerderheid van de
60 miljoen mohammedanen van India
in de staten van noordelijk India
leeft.
De tien miljoen sikhs zijn verdeeld
in twee kampen. De sikhgroep Sant
Faten heeft een weegschaal tot ver
kiezingssymbool gekozen en de an
dere groep, waarvan meester Tarah
Singh leider is. een open handpalm.
Andere kleinere partijen of onaf-
hankelijken hebben symbolen zoals
een fiets, enkele bladeren, een olifant,
een leeuw, een roos, een ploeg, en
waringin, en paard en een hut.
BONN (AFP-AP) Premier Wilson
van Engeland en zijn minister van Bui
tenlandse Zaken Brown zijn gisteravond
laat in Bonn aangekomen voor bespre
kingen met de Westduitse leiders. De
twee Britse staatslieden zullen de moge
lijkheid van een toetreding van Engeland
tot de EEG onderzoeken.
Bij hun aankomst op het vliegveld bij
Bonn, waar zij werden begroet door de
Westduitse minister van Buitenlandse
Zaken Brandt, verwijderde de politie een
groep studenten, die een betoging tegen
erkenning van de Oder-Neissegrens wil
den houden.
De Westduitse bondskanselier Kurt
Georg Kiesinger is naar gemeld geprik
keld over de uitlatingen van Brown, die
openlijk steun heeft betuigd aan het
denkbeeld dat Duitsland grondgebied zal
moeten afstaan aan de Sovjet-Unie en
Polen door de Oder-Neissegrens te er
kennen.
Brown werd op een persconferentie ge
vraagd naar'de verklaring die is uitge
geven nadat de Russische premier Alek-
sej Kosygin was vertrokken en waarin
werd gezegd dat de beide landen de ter
ritoriale onschendbaarheid van alle Euro
pese landen willen respecteren. De ver
slaggever wilde weten of dit een Britse
erkenning inhield van de huidige Duitse
grens langs de Oder en de Neisse. „In
zekere zin", zo was het antwoord van
Brown. Een woordvoerder van het Britse
ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
later Browns uitlatingen enigszins ver
zacht.
Voorstel pastoraal concilie
(Van een onzer redacteuren)
TILBURG. Een gespreksgroep van
deskundigen heeft aan het pastoraal
concilie voorgesteld, de totale strijd
tegen de verpaupering van miljoenen
sen tot het centrale thema van de
conciliediscussies te maken. Zij doen
concrete voorstellen, om de Kerken een
aangepaste bijdrage tot oplossing van
dit wereldprobleem te laten leveren. Ook
moeten naar hun inzicht de Kerken
actief stelling nemen voor de revolutio
naire bewegingen, die zich in de wereld
voordoen en die zich keren tegen be
staande onrechtvaardigheid.
DEN HAAG (ANP) De regering
heeft besloten het tydelyk verhoogd rijks
subsidie voor de bouw van particuliere
huurwoningen en eigen woningen in ieder
geval tot 1 juli a.s. te handhaven. De
tydelyke verhoging werd op 1 oktober
1966 van kracht met het oog op de hoge
rentestand en zou voorlopig tot 1 april
a.s. gelden.
De rente vertoont thans een neiging
tot dalen. Op zichzelf zou dit aanleiding
kunnen zijn het subsidie enigermate te
verlagen.
In verband met de huidige werkloos
heid in de bouwvakken is het echter juist
nnu wenselijk de continuïteit in de bouw
zoveel mogelijk te bevorderen. Sinds de
invoering van de subsidieverhoging is de
belangstelling voor de particuliere bouw
*net rijkssteun duidelijk toegenomen. Ook
in 1967 zal de particuliere sector weer een
belangrijke bijdrage moeten leveren voor
de realisering van het woningbouw-
Pi'ogramma Dit i s noodzakelijk zowel
met het oog op het inhalen van het
woningtekort als, in de gegeven situatie,
In verband met de zich manifesterende
werkloosheid.
zijn, dat alle rijkdommen ter wereld
aan allen naar behoefte ten goede moe
ten komen, en tot het scheppen van een
internationaal geldend sociaal recht,
waarbij de overdracht van middelen aan
de armen wordt geregeld.
Verder meent de gespreksgroep, dat
de Kerk in dit streven pag verstaan zal
worden, wanneer zij in haar eigen struc
tuur gestalte weet te geven aan de be-
medeverantwoordelijkheid
democratie. Daartoe zou zij een per
manent overleginstituut in het leven
moeten roepen, waarin ieder lid van de
Kerk op een of andere manier mede
zeggenschap heeft en dat de bevoegd
heid krijgt om richtlijnen te geven aan
het bestuur van de Kerk. Het beleid van
de Kerk zou openbaar moeten worden
uiteengezet, besproken en afgewoj
ook wat de aanwending van financiële
middelen betreft.
Tenslotte bepleit de gespreksgroep de
oprichting van een centraal kerkelijk
instituut voor hulp aan arme landen,
dat alle activiteiten op dit gebied coör
dineert. Ook vraagt men een systeem
van sollicitatie voor iedere groeperinj
en voor iedere afzonderlijke persoon, die
een taak ten behoeve van de ontwikke
lingelanden op zich wil nemen. Boven
dien zouden al die middelen ter be
schikking moeten worden gesteld, die
momenteel worden aangewend voor
einden, die in het licht van de nood der
arme landen als onbelangrijk, onrecht
vaardig en luxueus moeten worden be
stempeld, o.a. een gedeelte van het
kerkenbouwprogramma.
Enquete celibaat op
Duitse seminaries
INNSBRUCK (KNP) Het instituut
voor pastoraal theologie van Innsbruck
enquêteert momenteel alle grootsemina
ries en Duitsland, Oostenrijk en Duitsla-
lig Zwitserland over het celibaat. De
enquête vraagt antwoord op 20 punten
over pro's en contra's van het celibaat.
Het onderzoek zou verband houden met
de recente publikatie van een brochure
over het priesterhuwelijk, die onlangs bij
het Timotheus Verslag in Dinkelsbühl
verscheen en vooral onder jonge pries
ters veel aftrek vond.
CANNES. Een duizend koppige
menigte heeft vandaag een bijten
de wind getrotseerd terwijl de
doodkist van filmster Martine Ca
rol naast die van haar vader in het
familiegraf werd geplaatst.
Martine Carol, in de jaren vijftig
het succes van de Franse film,
overleed pp 6 februari aan een
hartaanval in Monte Carlo. Ze
werd 46 jaar.
Achter de met bloemen bedekte
baar liep Martine's vierde man, de
Engelse Mike Eland. Op de foto
werpt hij een roos in het graf.
(Van onze correspondent)
AMSTERDAM
stond drs. J. M. F. uit Amsterdam
(50 jaar oud, geen hobby's, zelfs
geen rijbewijs) na bijna negen
maanden voorarrest voor de rech
ter. De aanklacht, die de officier
van justitie mr. H. van Renesse,
voorlas, klonk dor en technisch.
„Driemaal valsheid in geschrifte
in maandstaten aan de Nederland
se Bank", vermeldt de dagvaar
ding; „oplichting bij het verkrij
gen van een krediet van een Duitse
bank; en verduistering door het
ten onrechte belenen van effecten
van derden". Wat de zaak sensa
tioneel maakt, zijn de bijna 100
miljoen gulden, die het, gerenom
meerde bankiershuis Teixeira de
Mattos (uit 1851) in mei van het
vorig jaar opeens te kort bleek te
hebben.
Wat voor. tragische accenten zorgt,
dat zijn de honderden kleine luiden, wier
geld door Teixelra's enige beherende
vennoot naar de bodemloze 1 afgrond
werd meegenomen. Honderd miljoen
gulden met dat bedrag overtreft drs.
F., die onder meer de financier was
van De Nieuwe Linie, vele malen de
miljoenen, die eerder door bijvoorbeeld
het Goede Heertje, door N. den Beste
van het Socratesschandaal en door
Heilige Dader Machiel Volraat er in de
hoofdstad werden doorgedraaid.
Ned. Bankiers:
Gedupeerden
Teixeira
krijgen
1.5 miljoen
AMSTERDAM (ANP) De Neder
landse bankiersvereniging zal op grond
van aan haar door bewindvoerders van
Teixeira de Mattos bekendgemaakte
gegevens opnieuw een bedrag ter be
schikking stellen voor gedupeerden in
ït Texelradebacle. Het bedrag ^s dit-
aal 1,5 miljoen gulden groot en zal
ten goede komen aan hen die door de
surséance van betaling van het ban
kiershuis het ernstigst werden bena
deeld. Genoemd bedrag staat geheel
naast de eerste uitkering van 30 pro
cent, die onlangs is aangekondigd.
Naar aanleiding van het verleende
uitstel van betaling aan Teixeira de
Mattos nam de algemene ledenverga
dering van de Nederlandse bankiersver
eniging destijds het besluit om te on
derzoeken, welke hulp zou kunnen wor
den geboden aan de gedupeerde klei
ne open bewaargevers en kleine kredi-
teuren. Hangende dit onderzoek werd
aan de houders van bankboekjes bij de
Forumbank reeds een bedrag door de
vereniging uitgekeerd van 1 miljoen
gulden.
De bewindvoerders hebben meege
deeld dat met het bedrag ad 1,5 min.
gulden aan de noden van de ernstigst
gedupeerden in voldoende mate kan
den tegemoetgekomen.
Tot op de laatste dag zijn de
verschillende politieke leiders in de
weer geweest om het kiezersvolk,
dat vandaag zal beslissen over het
politieke lot van velen, te overtuigen
van het nut en de noodzaak zijn
stem uit te brengen op hun partij.
A.R.-lijsttrekker mr. Biesheuvel
trotseerde gisteren voor dit goede
doel de winterse kou in het
Amsterdamse Vondelpark.
Zo ooit dan klemt m zijn geval de
vraag: hoe heeft het kunnen gebeuren
en waar zijn al die miljoenen gebleven?
Het is onzeker of de president van de
Amsterdamse rechtbank, mr. J. Bletz,
hierop antwoord zal krijgen. De ten
laste gelegde feiten wijzen niet in die
richting Zij bevatten weinig explosiefs
en kunnen hooguit een etraf tot gevolg
hebben, die drs. F. nog slechts enige
maanden in de gevangenis zal houden.
Hoofdinspecteur W. van der Voort, chef
afdeling zwendel van de hoofdstedelijke
politie, heeft tijdens zijn dertig ver
horen, die meer dan 300 bladzijden aan
processen-verbaal aan het dossier toe
voegden, geen materiaal voor zwaardere
beschuldigingen uit de zwijgzame ver
dachte kunnen krijgen. De mogelijkheid
bestaat echter, dat vandaag (of vrijdag,
dan wordt de zitting voortgezet) ont
hullingen komen, die de zaken een heel
andere wending geven. Niemand weet
het.
De feiten leken aanvankelijk simpel.
Eind mei 1966 vroeg het bankiershuis
Teixeira de Mattos uitstel van betaling
aan. Het werd verleend, en kort daarop
ook aan een handvol dochteronderne
mingen. Moeilijker kwam het geval te
liggen, toen de Kas-assooiatie, die Tei
xeira krediet had verleend tegen onder
pand van effecten, deze waardepapieren
liet veilen, hoewel drs. F. ze wederrech
telijk als onderpand bleek te hebben
aanbevolen. Chaotisch werd het, toen de
aangestelde bewindvoerders in het
Teixeh-adeb&cle in de boeken ontdekten,
dat drs. F. had gemanipuleerd met hon
derden opgekochte en weer verkochte
bedrijven, dat de schuld tegen de 100
miljoen liep, en dat er geen enkele in
druk gekregen kon worden van de
waarde der activa. Ondertussen zat drs.
F. in zijn cel en zweeg. Zijn medewer
kers bepaalden zich tot de dooddoener:
„Hij was een tiran, hij deed alles zelf,
hij hield ons er allemaal buiten".
Ondertussen schoten ook de geruch
ten als' paddestoelen uit de grond. Drs.
F. zou vele miljoenen naar een privé-
rekening op een Zwitserse bank hebben
weten over te hevelen. Hij zou slechts
stroman zijn geweest, een speelbal in
de handen van machtige heren achter
de schermen, die betaald werd voor zijn
zwijgzaamheid. Wat wag precies de rol
van de commanditaire vennoot, de Belgi-
l
gepantserde voertuigen beheersen 't stadsbeeld.
Im de a/gelopen dagen eestten Britse militaire» e» tientallen Arabieren gewand geraakt.
sche compagnie financière et industrielle
Cofinindus, die in 1955 drs. F. als be
herend vennoot aanvaardde en die sinds
dien de ogen dicht deed? Hoe zit het
met de mysterieuze Russische ingenieur
Argamakoff, die drie jaar lang in de
Teixeiragebouwen aan de Amsterdamse
Herengracht een laboratorium had, waar
hij werkte aan een anti-afweerraket, en
met het eventuele financiële avontuur,
dat er de nasleep van was?
Het zijn dit soort speculaties, die het
proces tegen drs. F. (tot aan zijn arres
tatie vorig jaar als een vooraanstaande
katholieke intellectueel in Amsterdam
beschouwd, een toonbeeld van integri
teit) ver boven een routinezaak uithef
fen. Honderd miljoen is zelfs in deze
welvaartstijd geen peuleschil. Waar
heeft Teixeira's enige beherende vennoot
al dat geld gelaten? Waarom spreekt
hij niet? Wanneer komt hij vrij en zal
hij dan in Zwitserland gaan rentenieren?
Misschien leveren de komende dagen het
antwoord op, maar zelfs dat is een
Op de vraag van rechtbankpresident
mr. Bletz of de beide raadslieden volledige
voorlezing van de dagvaarding verlang
den, zei mr. Keune, dat dit niet nodig
was omdat ze die kennen. Waarop mr.
Bletz zei: „De dagvaarding kun je toch
niet begrijpen als ze wordt voorgelezen".
Drs F., bijna fluisterend sprekend, er
kende dat twee maandstaten aan de Ned.
Bank formeel niet juist zijn ingevuld,
doch geloofde niet dat ze feitelijk van
enige invloed zijn geweest. Hij ruide ze
niet zelf in noch ondertekende ze, maar
„ik neem het geheel wel voor mijn reke-
De 64-jarige drs. C. de Back, een de*
directeuren van de Ned. Bank. die als
getuige-deskundige werd gehoord, zei op
een waag van de president, dat hij drs.
F. als een bankier beschouwt en Teixeira
de Mattos als een kleine bank Teixeira is
volgens deze getuige een handelsbank en
op grond van de wet op het kredietwezen
verplicht maandelijks een opgave te doen
bij de Ned. Bank. Deze maandstaten hou
den gegevens in over de liquiditeit en sol
vabiliteit van de bank. I^rs. de Back zei
dat men er in beginsel van uitgaat, dat
deze staten juist zijn ingevuld. Er heeft
wel af en toe een toetsing plaats door
accountants van de Ned. Bank. Drs. de
Back bevestigde de opmerking van de
president, dat deze toetsing nooit, een in
tensieve controle kan zijn. Het gaat erom
of de financiële positie van de bank be
ïnvloedt wordt door de kredietverlening.
Het gevolg van een onjuiste opgave Is,
zo verduidelijkte drs. de Back, dat de
Ned. Bank wordt belemmerd in het uit
oefenen van haar taak krachtens de wet
op het kredietwezen. Direct nadeel voor
de bank is er volgens hem niet en was er
ook niet onmiddellijk voor de cliënten van
Teixeira, zoals in de dagvaarding is ver
meld. Wel werd het inzicht van de Ned.
Bank in de liquiditeit en de solvabiliteit,
met name ln de liquiditeit, daardoor be
moeilijkt.
(Van onze parlementaire redactie))
DEN HAAG. Aan de vooravond van
de verkiezingen zijn gisteren in de Eer
ste Kamer bij de behandeling van de
onderwijsbegroting van verschillende zy-
de opvallend vriendelijke woorden ge
sproken tot minister Diepenhorst. „Tot
ziens in de volgende ronde", zeiden ma
gister Stokman (KVP) en de heer Van
de Vliet (VVD). Ook de socialisten de
Jong en profi. De Rijk betuigden hun
waardering.
Prof. De Rijk zei: „Even afgezien van
het rijksstudietoelagenbeleid heeft minis
ter Diepenhorst op menig ander punt een
voortreffelijk en slagvaardig beleid ge
voerd." Van zijn geestverwant prof. De
Gaay Fortman kreeg de minister te ho
ren: „Ik zie u en staatssecretaris Gros
heide graag terugkeren, maar niet tot
elke prijs".
Na alle geharrewar over het rijksstu
dietoelagenbeleid dus van alle zijden
waardering. Prof. De Gaay Fortman
haakte nog eeys op het beurzenbeleid ii
met de opmerking, dat dit beleid eei
schoolvoorbeeld is geweest van de on
billijke kritiek waaraan de minister heeft
bloot gestaan. Het is niet waar dat de
studenten aan de armoede zijn overge
leverd. Het studietoelagensysteem heeft
diverse verbeteringen ondergaan en
aantal gedupeerden is volgens prof. De
Gaay Fortman dan ook zeer klein. Ma
gister Stokman zei dat toekomstige uit
breidingen inzake het toelagebeleid voor
zieningen voor allen, studerenden en
niet-studerenden, getroffen moeten wor
den. De heer Algra (AR) vroeg zich af,
of het altijd zo zal moeten en kunnen
blijven, dat het onderwijs altijd tot de
laatste cent voor rekening van de c
fieid komt.
Van alle zijden werd er bij de minister
op aangedrongen om een prioritèiten-
nota op te stellen voor de verschillende
verlangens die er op het gebied van het
onderwijs leven. De heer Van Vliet
(WD) had de indruk, dat de kosten
voor invoering van de zogenaamde mam
moetwet, als prioriteit bovenaan staan
en dat er voor andere verlangens maar
weinig overblijft. Men vroeg voorts hoe
de minister de enorme kostenstijging van
het wetenschappelijk onderwijs denkt te
kunnen opvangen.
De WD-er mr. Van Riel pleitte voor
een herziening van h^t hoger onderwijs
door de instelling van een vierjarige op
leiding voor onder meer leraren, hoger
laboratoria- en researchpersoneel, be-
drijfs- en bestuurspersoneel. Daarnaast
zou er dan eén aparte opleiding voor
„hoog begaafden" moeten komen via een
systeem van vergelijkende examens. De
ze hoogbegaafden zouden allen in prin
cipe een studiebeurs moeten ontvangen
en vrijgesteld worden van militaire
dienst.
MAASTRICHT (ANP) De officier
van justitie bij de rechtbank te Maas
tricht, mr. VV. Moors, heeft gisteren ge
vangenisstraffen variërend van één tot
2'/i jaar met aftrek gevorderd tegen zes
leden van een inbrekersbende die vanaf
januari tot september 1966 in totaal 62
diefstallen en inbraken heeft gepleegd.
Een zevende lid van de bende zal later
worden berecht. Hij wordt beschouwd als
de leider. De leden van de bende ont
moetten elkaar regelmatig in een café.
In verschillende combinaties trokken zij
dan op roof uit om later de buit in het
café te verdelen.
Mr. W. Moors zei in zijn requisitoir dat
de verdedigers in hun pleidooi wel huise
lijke achtergronden als verzachtende om
standigheden aan zouden voeren. „Maar",
zo vervolgde de officier, „ik zou wel eens
willen weten, of een van de verdachten
bereid is de enorme schade te vergoeden
die zij hun slachtoffers hebben berok
kend. Ik vrees dat van de schadever
goeding niets terecht zal komen."
Uitspraak op 28 februari.
Spanje blijft tegen
godsdienstvrijheid
MADRID (AFP) Het Spaanse ka
binet heeft het wetsontwerp inzake de
vrijheid van godsdienst verworpen, zo
is gisteren uit betrouwbare bron verno
men. Het is terugverwezen naar een
commissie die de religieuze vrijheid
voor niet-katholieke Kerken, waarin het
voorstel voorzag, drastisch zal moeten
beperken. Het ontwerp van wet, opge
steld door de ministers van Buitenland
se Zaken en van Justitie, had reeds de
goedkeuring gekregen van het Spaanse
episcopaat en het Vaticaan. Het voor
zag in toestemming om niet-rooms-ka-
tholieke kerken te openen en niet-katho
lieke erediensten te houden.
