Ivoorkust"
w
DER SPIEGEL: twintig jaar schieten op Bonn
de
mooiste
naam
ter
wereld
BODEM
LAND
Aanvaller van
minister Strauss
thans diens
woordvoerder
ZATERDAG 14 JANUARI 1967
DE LEIDSE COURANT
PAiiiNA 9
Ivoorkust is een zeer jong land. Zinnebeeld hiervan vormt dit tafereeltje:
jonge Afrikaanse vrouw met haar baby in een doek op de rug.
ABIDJAN Vanuit kamer 908 kon ik de
hele stad overzien. Hotel Ivoire, in Hilton-
stijl gebouwd door zakelijke Amerikanen
volgens de plannen van een uit Berlijn
stammende Israëlische architect, is eigen
dom van de Intercontinental Corporation.
Het is een reusachtige koelkast temidden
van de equatorhitte. Het leger bedienden
wordt geleid door een Nederlander en een
Duitser. Het enige, wat mij niet geheel in
orde leek, is de boekhouding. Het hotel
ligt iets boven de grote lagune van
Abidjan. Vanuit mijn kamer had ik een
goed zicht op de tegenstellingen van deze
in Amerikaans tempo groeiende hoofdstad
van een bijna 4 miljoen zielen tellend volk,
waarvan ca. 15.000 blanken zijn. De Afri
kanen beslissen, de blanken verstrekken
adviezen.
vol goud
en diamant,
van koffie
en cacao
Overal in Abidjan staat nieuwe hoog
bouw naast oude laagbouw, zeer goed
verzorgde groenaanleg onder suizende
palmen. De schoonheid van deze stad
spiegelt zich in de lagunes. Hier kan
men niet zeggen waar de zee ophoudt
en het land begint. Tot diep in het land
reikende waterarmen zijn de aderen
van het verkeer, de voeding en de wel
stand. Beneden mijn hotel droomt on
der palmen, die schuin over het water
neigen, het oudste woongedeelte van de
stad, Cocody. De lemen hutten moes
ten wijken voor blikken golfplaten.
Maar nog steeds zijn de zwarten het
snelste in de uitgeholde boomstammen
van hun voorvaderen.
Het land, met de mooiste staats-
naam ter wereld, „Ivoorkust", is on
geveer zo groot als Oost- en West-Duits-
land samen. Een vijftig jaar geleden
stond het nog in geen enkele atlas ver
meld en gold het als deel van Noord-Gui
nea wiens kusten wegens him produk-
ten wereldberoemd waren. Geografisch
heten ze ook heden ten dage nog, be
ginnend in het westen, Peperkust, Ivoor
kust en Slavenkust. Het waren echter
vooral mensen, die hier eeuwenlang
goedkoop verhandeld werden. De streek
rond Abidjan leverde daarnaast de
mooiste en grootste olifantstanden. De
ivoorkust of Tandkust heette vroeger
,,de kust van de boze geesten". Mis
schien werden daarmee de slavenja
gers, misschien de huiveringwekkende
maskerdragers of de dappere stammen
strijders bedoeld.
In 1893 werd het gebied officieel Franse
kolonie. Sinds 1960 is 't het meest stabie
le Afrikaanse land. Bodemschatten, zoals
goud, diamanten, bauxiet, mangaanerts,
ijzer, tin en koper zijn een goed funda
ment voor een levendige handel. Plan
tages voor oliepalmen, koffie en cacao,
evenals edele houtsoorten completeren
de kansen van de staat.
De landbouw aan de Ivoorkust eist
een permanente strijd tegen het alles
overwoekerende oerwoud. De Europese
landbouwgemeenschap verleent hulp. Ze
heeft de ontginning van 22.000 ha oer
woud uitgeschreven.
„Communist"
Tweemaal sprak Ik met de staatspre
sident. de 61-jarige Felix Houphouet-
Boigny. Het is een kleine man met een
opvallend hoog voorhoofd en de goedige
ogen van een kinderarts. Deze zoon van
een hoofdman studeerde, nadat hij de
missieschool had bezocht, medicijnen In
Dakar, werd arts, later cacao- en koffie
planter en ten slotte politicus en par
tijleider, die in het begin z\jn sym
pathie voor het communisme niet ver
heelde. Hoewel hy eens de leider was
van een oproer tegen Frankrijk, werd
hy minister van Koloniën in het ka
binet Mollet te Parijs, maar maakte la
ter de Fransen boos doordat hij voor
zijn land volledige onafhankelijkheid eis
te. Heden is hij een van de meest ge
achte en standvastige Afrikaanse politi
ci, misschien zelfs de sterkste.
Op een onafhankelijkheidsfeest, dat
gepaard ging met parades, dansen en
bals in Abidjan, kon ik mij ervan over
tuigen hoe geliefd deze president is. Toen
ik de president op zijn grote farm vroeg
of hij plannen had voor landverdeling,
scheen hij het niet op te vatten als een
toespeling op zijn communistisch verle
den, maar antwoordde gelaten: Wij heb
ben hier zoveel land en zo weinig men
sen. Wie van mijn volk het ontgint, die
is ook de eigenaar ervan.
Rust en verstand
De Afrikaanse prominenten hebben
tegenover mij onomwonden toegegeven
dat Houphouets democratie de stevigst
gevestigde van Afrika Is geworden. De
61-jarige houdt niet van grote woorden
en theatraal optreden, zoals andere be
kende Afrikaanse leider; dit doen, b.v.
Sekou Touré, Nyerere, Nkroemah en
Kenyatta. Als medicus neemt hij met
rust, vertrouwen en verstand de proble
matiek van de bevrijding van Afrika
ter hand. Hij neemt geen air aan en
voelt zich ook niet de redder van Afrika,
hoogstens redder van zijn staat met
vier miljoen zielen, wiens natuurlijke
rijkdom hij ln de waagschaal durft te
De Ivoorkust is het derde koffie-ex-
portland ter wereld, het vierde voor
cacao, het vijfde voor ananas en bana
nen. Zijn edelhoutsoorten zijn wereld
beroemd. Palmolie, rubber en rijst zijn
produkten, die hard op weg zijn zich
een plaats op de wereldmarkt te ver
overen. De Ivoorkust is een eenpartij -
staat. Desondanks geeft het leven van
alledag en de feestdag van dit land,
niet de indruk dat de bevolking zich in
een dwangpositie bevindt. Juist het te
gendeel was het geval. By de grote pa
rade voor de lagune van Abidjan was
het een weldaad te zien dat niet het
militaire domineerde. De in dit oer-
woudland welig bloeiende folklore be
heerste alle feestelijkheden. Natuurlijk
trokken ook pantserwagens langs en
goed bewapende valschermjagers en
lijfgardes marcheerden voorby. Maar
heeo, in gelijke mate bejubeld
door de zich verdringende bevolking,
trokken jeugdorganisaties voorbij (niet
enkel de jeugd van de staatspartij,
maar ook padvinders, evenals arbei
ders- en boerengroepen)By dit alles,
net als in een feestcorso, rijk versierde
wagens met de vruchten en industrie-
produkten van het land.
Geen experimenten
Natuurlijk heeft Houphouet deze wel
vaart en de welstand van de staatsbur
gers niet zonder bondgenoten tot stand
gebracht. De vroegere aanhanger van
het marxisme wijst alle experimenten
af en onderhoudt geen diplomatieke be
trekkingen met communistische landen.
Zelf de voornaamste boer van het land
is hij voorstander van private onder
nemingen. Frankrijk, de vroegere ko
loniale heerser, de V.S., Duitsland en
Israël verlenen hef land daarbij econo
mische en technische hulp, die lonend
Dansend verder
F^fepnouet schaamt zich echter niet
voor de stammen, die in het binnenland
nog steeds in handen zijn van tovenaars
en medicijnmannen. Hij laat de stam
groepen mannen en vrouwen met geta-
Aan de rand van Abidjan, de hoofdstad van Ivoorkust, wordt de visvangst
volgens eeuwenoude traditie bedreven. Uitgeholde boomstammen doen nog
steeds dienst als vissersboten.
toueerde ebbenhouten gezichten op de
de borst, verloor daarbij zijn lange len
dendoek. Zeker zou hij gebloosd hebben,
onafhankelijkheidsfeesten optreden met
hun dansen. Heel indrukwekkend vond ik
dit in het oerwoud van Banco nabij
Abidjan. Het was een vulkanische uit
barsting. Dansers en danseressen sche
nen buiten bezinning te zijn. De voordan
ser, met een klein glinsterend gouden
kruisje op zijn naakte harige getatoueer-
als zijn zwarte huid dit had toegelaten.
Hij verdween en twee meisjes met neer
geslagen langwimperige oogleden spron
gen in de bres. Felgekleurde sieraden
en blinkende tanden. De gasten, waardige
mannen in rwart Europees civiel, gingen
zo ln het schouwspel op, dat zij met het
ritme meeklapten, meedansten en trap
pelden. Houphouet, de geduldige staats-
chef van de Ivoorkust zat erbij met een
wijze glimlach.
(Van onze correspondent in Bonn
HAMBURG. De dag zou ongemerkt
voorbij zijn gegaan, indien niet de liberale
vrye democratische party uitgever-hoofd
redacteur Rudolf Augstein die zelf deze
party zeer na staat een gelukwenstele-
gram had gestuurd ter gelegenheid van
de 20ste verjaardag van het Hamburgse
nieuwsweekblad. dat hy oplichtte en groot
maakte, „Der Spiegel".
Augstein zelf is trouwens van mening,
dat de geboortedatum van „Der
Spiegel" een beetje moeilijk vast te
leggen is, omdat aan de uitgave van dit
weekblad gedurende zes weken een
ander weekblad voorafging, dat „Die
Woche" heette. Hij gaat er echter mee
akkoord, dat met het nummer van
2 januari jongstleden de twintigste
verjaardag van zyn blad werd gevierd.
De oplage van het eerste nummer van
„Der Spiegel" telde 15.000 exemplaren.
Twintig jaar later was zy gegroeid tot
950.500, voorwaar 'n publicistisch succes,
zelfs in het „Wirtschaftawunderland"
West-Dultsland. ,,Der Spiegel" is een
instelling geworden. Het blad is uit het
huidige West-Duitsland niet meer weg
te denken.
Toen hy „Der Spiegel" in 1947 op de
markt bracht, was Rudolf Augstein
23 jaar. Hy begon zoals de liberale
F.D.P. het in haar gelukwenstelegram
uitdrukte te schieten op een leeftijd,
waarop hy eigeniyk nog geen geweer in
de handen had mogen nemen. „Der
Spiegel" schiet nog steeds lustig verder,
hoewel de toon van het weekblad
sindsdien toch aanzienlijk gematigder is
geworden. „Tenslotte zijn we ook
twintig jaar ouder geworden." meent
Rudolf Augstein zelf.
„Der Spiegel" heeft er zich niet
zoals de meeste dag- en weekbladen
mee tevreden gesteld het verloop van
de geschiedenis te registreren. Het heeft
zelf herhaaldelijk geschiedenis gemaakt.
„Der Spiegel" is zelfs internationaal
beroemd geworden om de vele
Bonnse affaires, die het blad aan het
licht bracht. Dat begon al ln 1949, toen
er sprake was van de verdeling van
corruptiegelden by de keuze van Bonn
als voorlopige hoofdstad van de
Bondsrepubliek. Het eindigde voorlopig
in oktober 1963, toen de tegenwoordige
vice-chef van het „Bundespresseamt" in
Bonn als adjunct-hoofdredacteur van
„Der Spiegel" bedoeld is Conrad
Ahlers het beroemde artikel schreef,
waarin hij stelde, dat ds Westduitse
strijdkrachten ln geval van oorlog sleohta
„beperkt bruikbaar" zouden zyn. Volgens
de toenmalige minister van Defensie,
Franz-Joseph Strauss, bevatte dit
artikel vele staatsgeheimen. Hy gelastte
een justitieel onderzoek tegen „Der
Spiegel". Vele „Spiegel"-redacteuren
belandden achter de tralies, inclusief
Augstein en Conrad Ahlers (die in
Zuid-Spanje werd opgepikt). Het
bondsgerechtshof in Karlsruhe, West-
duitslands hoogste gerechtshof, heeft
Intussen alle beschuldigingen gesepo
neerd en de „beklaagden" buiten ver
volging gesteld.
Van het verwijt van landverraad is niets
meer overgebleven. Ahlers heeft vriend
schap gesloten met Franz-Joseph Strauss,
wiens financiële politiek hy nu als rege
ringswoordvoerder zal moeten uiteenzetten
en zo nodig verdedigen. Ook Augstein en
Strauss staan niet meer (zo) vyandig
tegenover elkaar ln het jubileumnummer
kwam een langdurig ..Spiegel"-gesprek
voor. dat Rudolf Augstein persoonlijk met
minister Strauss voerde.
Negatief
„Der Spiegel" is ongetwijfeld het
meest-gelezen weekblad ln West-
Duitsland. Het is ongetwyfeld ook het
meest-bekrltlseerde. Persooniyk zyn wy
van mening, dat „Der Spiegel" te vaak
al te negatief is. Wie „Der Spiegel"
leest, moet vaak de indruk krygen, dat
er aan West-Duitsland en zyn organisa
ties en instanties eigeniyk geen haar
deugt „Der Spiegel" heeft hoogst
zelden eens wat goeds over West-
Dultsland ia vertellen. *Der Spiegel"
Rudolf Augstein, hoofdredacteur
levert daarmee de vyanden van de i riaal om tegen Bonn te ageren. „Der
Bondsrepubliek met name de com- Spiegel" beschouwt zichzelf wel niet zo,
munisten achter de muur en het prikkel- I maar het blad wordt vooral na de
draad in Pankow waardevol mate- I totstandkoming van de grote coalitie in
I Bonn aangezien voor de enige ware
oppositie ln West-Duitsland. En er is
nog een gevaar: het is bekend, dat
voortdurend knallen mensen doof
maakt. Zo kan net zijn, dat op de lange
duur „Der Spiegel" niet meer serieus
wordt genomen, omdat ondanks „Der
Spiegel" toch nog altijd velen in
West-Duitsland van mening zijn, dat het
er nog lang zo slecht niet is als het
soms in Augsteins weekblad wel eens
wordt voorgesteld.
Zeker, ook „Der Spiegel" heeft in de
loop van twintig jaar tyds zijn mening
herhaaldelijk moeten wijzigen. „Alleen
wanneer men een sektariër zou willen
worden, kan men by een eenmaal ge
vormde mening biyven," zegt Rudolf
\ugstein.
En hij geeft ook toe. dat „Der Spiegel"
zich in de loop van zyn succesvolle be
staan talloze malen heeft „vergist".
Rudolf Augstein excuseert dit met de
omstandigheid, dat er geen krant en
geen weekblad ten alle tijde de volle
waarheid kan brengen en dat zelfs een
blad als de „New-York Times" al een
geweldige prestatie levert, wanneer het
in doorsnee tachtig procent van de waar
heid brengt. Als dat waar is, komt het
vooral op het percentage van onwaar
heid aan. En dat percentage blijft wel
Rudolf Augsteins geheim. Desondanks:
ln West-Dultsland zou niemand „Der
Spiegel" meer willen missen. En ten
einde u gerust te stellen: uw correspon
dent behoort qualltate qua weliswaar
tot de geregelde lezers van Rudolf
Augsteins „Spiegel".
de weinige autoriteiten die geen
President Felix Houphouet-Boigny van Ivoorkust op de eretribune tijdens een parade in Abidjan. De president
zonnebril draagt.
