liljfi
Frankenstein
Puur"
goud?
■"*k
The Living Theatre toont moment
in de hedendaagse theaterontwikkeling
Kostbare orchideeën
sieren trouwzaal on
vrijdag 9 december 1966
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
NERO: HET geheim VAN SLAPPE BIZON
PA HET GEHEIM VAN SLAPPE BIZON ISOPGEIOJJ!
DEZE TOTEMPAAL 15 VAN MASSIEF GOUD ER ZAT ALLEEN
MAAR EEU LAAGJE VERF OVERJL
f NU BEGR'JP IK WAAROM DIE
J INDIANEN PJJLEN ER OP AFKETSTEN-
-EN WAAÖÜM f.3
ZO ZWAAR WAS/
ik ben tenslotte
nog geen drie jaar
de menseldke
hebzucht en het
materialisme zun no
Met tot ms doorge-
l drongem.......
ZOON LIEF, LUISTER EENS NAAR UW
DOORLUCHTIGE VADER.DlE OOK NIEfl
VAN GISTEREN ISDAT BEELD
WORDT GESMOLTENHET GOUD IN
STAAFJES GEGOTEN.DE BOVENSTE KOP
WORDT VERDEELD TOSSEN ALLE AANWEZI
GEN. HET MIDDENDEEL GAAT NAAR DE
WEESHOIZEN.DE VERLATEN KINDEREN EN
DE ARMEH*^. DE REST WORDT OP EEN
BANK GEZET
EN JE ZULT
ER VOOR
KUNNEN STU
DEREN TOT JE
IEREN V3FTIGSH
JAAR
ugh:
HEB I
GEZEGD.'
SUSKE EN WISKE: DE POENSCHEPPER
BIGGLES: OPERATIE SPACEFIGHTER
0 iHiKikTuatRmiiemm'jmiDM
sewer ms ew merwoRHirmi-eus rm
ve cocKPtr.
r&uewnmm.'
finger, Hen je ongedeerd ?Waf ge-. Ondanks alle inspecties waren het
tairdeer„weer de rotrnen, kolonel
TAHMiomvK KOMiBtHUiPPtoee in rmie
Universitair Nieuws
Liturgische kalender I eindhoven Aan de th te Eindhov»
ZATERDAG 10 december. Mis I ls eelsaagd voor het propaedeutisch In c
^zondag. ^Gedachtenis De^" ^""techniek a. w. Theue
I DELFT Met een openbare les over „Oi
J I ®n_?nderzoek fysisch t
H. Melchiades. Paars.
I dra H. A M. Lcbesque ,dle benoemd ls tot
gewoon lector ln de
natuurkunde aan de TH te
gisteren aanvaard.
LEIDEN Aan de Unlvei
werd d eheer O. D Dulntjei
lijk ambtenaar ie klasse voo
te. bevorderd tot doctor ln d«
op een proefschrift getiteld „I
het transcendentale vooral In verband
Heidegger en Kant". De uitgave van
door ellery queen
64
U weet dat de moordenaar met zijn rechtervoet het
vuur uittrapte en dat er bovendien die avond maar
één persoon in die kamer is geweest hoe kunt u
er dan aan twijfelen, dat de beklaagde onschuldig
is aan deze misdaad? Mr. Sweet is slim geweest,
maar té slim. Hoeveel deskundigen hij ook voorroept
om het tegenovergestelde te bewijzen, de persoonlijke
integriteit, de reputatie en de zeer gespecialiseerde
kennis van de hoofddeskundlge van de verdediging,
de eminente dr. Martine uit New-York, kan hij niet
weerleggen!
„Ik zeg u, heren leden van de Jury, dat, hoe
vernietigend de bewijzen u ook mogen lijken, hoe
listig de officier van justitie het idee. dat mijn
verdediging op afgesproken werk berustte, in uw
hoofden heeft mogen prenten, u kunt niet naar uw
geweten deze ongelukkige tot de elektrische stoel
veroordelen om te sterven voor «en misdaad, die htj
fysiek onmogelijk kan hebben begaan."
Na een zeseneenhalf uur durende beraadslaging van
de jury werd Aaron Dow schuldig bevonden aan de
misdaad, die hem ten laste was gelegd.
Met het oog op de aanvechtbaarheid van sommige
bewflzen, verzocht de jury de rechter eerbiedig
clementie te betrachten.
Tien dagen later werd Aaron Dow tot levenslange
gevangenisstraf veroordeeld.
Currier ging in appel, maar het appel werd
afgewezen. Aaron Dow werd in handboeien naar de
Algonquingevangenis teruggeleid om een straf uit
te zitten, die wettelijk slechts met de dood kon
eindigen.
We kregen vage berichten via father Muir. Zoals
de gewoonte was, werd hij Dij deze tweede opname
in de gevangenis precies hetzelfde behandeld als
alle nieuwe gevangenen. Niettegenstaande zijn
vorige gevangenistijd was hij gedwongen weer
onderaan de maatschappelijke gevangenisladder te
beginnen, In de hoop zich weer te rehabiliteren, zijn
schamele privileges te verdienen en om, als hij dat
zou halen, een zo nuttig mogelijk lid te worden van
die keiharde gemeenschap van verloren zielen, als
zijn gedrag en de welwillendheid van de bewakers
zouden toelaten.
Dagen gingen voorbij, weken gingen voorbij en de
diepbedroefde en verbitterde uitdrukking op Drury
Lanes gezicht bleef. Zijn vasthoudendheid verbaasde
mij. Hij weigerde zelfs maar terugkeer naar The
Hamlet te overwegen. Hij was niet te bepraten en
bleef bij father Muir logeren, waar hq zich overdag
in het tuintje in de zon koesterde, terwijl hfl zo nu
en dan een avond pratend met father Muir en
mr. Magnus doorbracht. Hij werd niet moe de
gevangenisdirecteur vragen over Aaron Dow te
■tellen.
Het was natuurlqk zo klaar als een klontje, dat da
oude heer op iets wachtte, maar ik kon niet uitmaken
of hij nog werkelijk hoop koesterde of dat hq ln
Leeds bleef uit een gevoel van het grote onrecht,
dat de veroordeelde was aangedaan. Hoe dan ook,
wq konden hem niet in de steek laten. Dus bleven
vader en ik ook in Leeds.
Er gebeurden wel dingen, die in de verte verband
hielden met de zaak. De dood van senator Fawcett,
gepaard gaande met onthullende toespelingen in de
oppositiepers op de verdorvenheid van de Fawcett-
partij-organisatie had dr. Fawcett in een precaire
politieke positie geplaatst. Nu de moordzaak tot zqn
twijfelachtige voldoening was opgelost, begon John
Hume zijn strijd om de senatorial zetel met een
open aanval. Zijn aanval nam de vorm aan van vuil
geroddel en geraffineerd gestook, hetgeen waar-
schqnlijk voor zijn gevoel geoorloofd was vanwege
het kaliber van zqn vijanden. De vuilste praatjes
begonnen in de stad de ronde te doen over het
karakter en de loopbaan van de overleden senator.
Elke dag was er iets nieuws. Ölijkbaar werd de
munitie, waar Hume and Rufus Cotton tijdens het
onderzoek van de moord de hand op hadden gelegd,
nu stuk voor stuk met succes naar de vijand
geretourneerd.
Maar dr. Fawcett aanvaardde zijn nederlaag niet zo
gauw. Zijn uitgesproken talent voor politiek, het
geheim van zijn succes, zag men in zqn
vergeldingstactiek weerspiegeld. Een minder
l'antasierqke politicus zou Humes felle beschuldi
gingen met scheldwoorden hebben bestreden. Niet
aldus dr. Fawcett. Tegenover alle laster bewaarde
hq een trots stilzwijgen.
Zqn enig antwoord was Elihu Clay kandidaat te
stellen voor de senaat.
(Wordt vervolgd)
Normale
repertoiretoneel
ver vooruit
de wijsbegeer-
•ijsbegeerte
vraag
The Living Theatre, op ballings
tocht door Europa, treedt momenteel
in Nederland op. De Amerikaanse
groep toont o.a. een programma, dat
men al eerder zag en een drietal
andere stukken, die in Nederland
nog niet te zien geweest zijn. Een
daarvan is „Frankenstein", dat gis
teren en eergisteren de twee enige
voorstellingen in de Randstad Hol
land beleefde, en wel in Carré in
Amsterdam. Er volgen nog enige
voorstellingen in Nijmegen en Maas
tricht. Ondanks^ enkele bedenkingen
kan men deze werkelijk grandioze
voorstelling bestempelen als een
belangrijk moment in de ontwikke
ling, van het moderne toneel.
Niet alleen omdat in „Frankenstein"
op zo'n zinvolle manier allerlei verwor
venheden van twintigste eeuwse stromin
gen als naturalisme, expressionisme, ab
surdisme en wat al niet, tot een synthese
gevoegd zijn, verdient deze voorstelling
een dergelijke kwalificatie. Vooral ook
omdat men hier een wezenlijk nieuwe
benadering ziet van de kunst van het
theater. Die nieuwe benadering is wel
iswaar een noodzakeiqk gevolg van het
feit, dat The Living Theatre door de
verbanning te kampen heeft met een
taalprobleem, zodat men in de produk-
ties andere elementen dan het gesproken
woord een belangrijkere plaats moest
geven, maar deze nood tot tot een deugd
gemaakt, omdat men alle consequenties
bqzonder inventieve en ar
tistieke manier heeft getrokken
In het verhaal over Dokter Franken
stein, bekend uit gruwelfilms en derge-
ïqke, heeft The Living Theatre een aan
leiding gevonden zich bezig te houden
met wezenlijke problemen in het men-
selijk leven. De verhouding van mensen
onderling, de invloed van de krachten
binnen de menseiqke geest, al djt soort
onderwerpen kan ter sprake komen ln
de fabel van de geleerde, die een soort
opperwezen wil scheppen, maar die alle
controle over zijn wezen verliest.
Inhoud en vorm nieuw
Uitgaande van de stellingen van An-
tonin Artoud over het theater van de
wreedheid en de volstrekt autonome
functie van de acteur in het tot stand
komen van de voorstelling, heeft
uwe inhoud
THE LIVING THEATRE:
Frankenstein naar de roman van
Mary Shelly
Regie: Julian Bebk en Judith Mallna
DecorT Julian Beck en The Living
Personen: o.a. Jim Anderson, Jenny
Hecht. Steven Ben Israel, Henry en
Nona Howard. WUUam Shari. Luke
Theodore, Jim Tlroff en Julian Beck
Het woord speelt een slechts zeer onder
geschikte rol, toch vervalt de voorstel
ling njet ln een soort mime-kunst. Wat
men ziet is iets nieuws, een poging om
zonder woorden niet alleen een verhaal,
maar ook Ideeën over te dragen. Die zqn
vertaald in toneelhandelingen, zodat er
slechts enkele kernwoorden, soms ex
plicaties, nodig zijn om de zaak haar
scherp voor het publiek uit de doeken
te doen.
Sterke fragmenten
Gaat men de details van de voorstel
ling na, dan zijn er een aantal zeer ster
ke fragmenten te noemen. Ale het pu
bliek binnenkomt, wordt het geoonfron-
teerd meLeen groep van achttien acteurs
en actricesdie op hun hurken op het
toneel zitten te mediteren. Een luids-
sprekerstem verkondigt, dat het hun
doel is, een meisje in hun midden, door
de meditatie won de grond op te heffen
De meditatie duurt 25 minuten, een tijd
•in niets gebeurt, geen beweging,
geen woord zelfs. Alleen kondigt een
stem door de uidsprekers in verschalende
toen aan, wat er gaande is, men ziei de
gevolgen van de heftige concentratie bij
enkele van de acteurs: het meisje, dat
het midden zit, stromen de tranen
rr de wangen. Natuurlijk wordt zij
niet opgeheven, reden waarom zij levend
?n doodkist wordt gesloten, w(
begrafenisstoet begint. Een
maakt zich los, hij is er tegen,
achtervolgen hem. Steeds meer
effen zich tegen het gebeuren, allen
worden op een beestachtige manier af
gemaakt. De gaskamer, elektrische stoel,
guillotine enz. Het is onbeschrijfelijk toat
zich allemaa verder afspeelt. Fran
kenstein begint op een van een lijken een
uitgebreide operatie, vervangt organen
de dode, voor die van andere ge-
ADVERTENTIE
n Grote Kerstmlsvreugdebron
ls 'n muzikale platenbon
(ADVERTENTIE)
ls 'n muzikale platenbon
i Grote Kerstmlsvreugdebroi
Honderd in toto
eerste prijs
DEN HAAG De cqfers van sport-
toto nr. 22 van het afgelopen weekeinde
luiden: aantal deelnemers: 657.151. bruto
inleg: f. 914.319.60. Prijzenbedrag301 725
gulden
lste prijs, f 165.948,75. aantal aanmel
dingen: 102 (1 met 2 kol per kolom
f. 1.611,15.
2de prijs: f. 19.517.50, aantal aanmel
dingen: 2100 (45 met 2. met 3 en 2 met
4 kol per kolom f. 41.80.
3de prqs: f 45.258.75 wordt niet uitge
keerd. maar toegevoegd aan de 3de pri)6
sporttoto nr 23.
i ln 's-Gravenhage t
ïi'd door de Ne
Zuiver-Weten
i te Delft zijn geslaagd
'ouwkundlg ingenieur:
■terwoude, A. C. Faas,
Den Haag. T. J. Janga, Delft, P. H. E. van
der Kam. Delft, G. T. M. de Lange. Rljs-
...HI» Lelden. M. E. Polak,
SCh wqsr
Scheepvaartberichten
verw, ANCOSPRAY
pass Ouessant n Rdam, ALKES 8 te Rasta-
nura. AMPENAN 7 te Mobile, ACTEON S
te Thameshaven. AEGIS 8 te Bridgetown,
ALHENA 8 te Salvador Bahla, ANGOLA-
KUST 9 te Takoradl, ARENDSKERK 8 var
Marseille n Barcelona
BENGALEN 8 te Bluff, BENGKALIS 8 t«
Port-Said, BOVENKERK 8 v Kaapstad ni
Duinkeren. BREEVELD 7 v Hamburg naar
ROTTERDAM
CALTEX GORINCHEM 8 v Teesport nr
Fellxtowe. CAMPHUYS 8 van Mukalla naar
DOELWIJK 8 200 mijl w Lissabon v Rdam
n Mena. DIEMERDIJK 9 te Hamburg
ESSO ROTTERDAM 9 te Bombay, EEM-
iterdam
FRIESLAND SSM 8 te Stettin verw,
GAASTERDIJK 8 te Rdam, GROTEKERK
8 te Port-Sudan, GULF HOLLANDER 9 te
Escravos verw. GUINEEKUST 9 te Hamb,
GRAVE LAND 7 300 mijl n St-Paulsrooks nr
-Antw n Adam
Rdam. HERMES 7 470
bados n Antw, HATHOR 0 van
Hamb n Bremen
II IEKSUM te Savannah
J A COB VEROLME pass 1
De ontwikkeling tot macht van het
monster wordt getoond in het tweede
bedrijf.D aar zitten een aantal bqzonder
spectaculaire scènes in: de droom van de
patiënt, waarbij de metalen constructie
van drie etages hoog op het toneel, een
schip wordt, dat vergaat; de indoctrinatie
van het schepsel, door hersenspoeling; de
ironische nabootsing van taferelen uit
de klassieke mythologie. Aan het eind van
dit bedrqf wordt ln een lange, subliem
door Steven Ben Israel gebrachte mono
loog, het zelfstandig en onafhankelijk
worden van het monster getoond.
Tegenvallend slot
Na deze twee bedrijven, die zich op
zulk een hoog peil bewegen, door de
visionaire Inhoud en vormgeving, is het
slot een tegenvaller. Het derde bedrijf
speelt zich geheel af in een gevangenis,
zonder twqfel afkomstig uit de persoon-
lqke ervaringen van enkele van de leden
van de groep. Maar dat slot heeft eigen-
lqk bar weinig te maken met de hele
Fraukensteingeschiedenis en ook vrij
weinig met de hele ideologie, die de voor
stelling wi uitdragen. Het is overigens het
deel, dat het gemakkelijkst te begrijpen
is, het meeste eenheid in de vormgeving
bezit, maar tegehjk het minste diepgang
vertoont.
De voorstelling van het Living Theatre
is nog steeds niet af. Doorlopend wordt
er nog allerlei veranderd, het derde be
drijf ls al eens volledig herzien en nog
steeds voelt men dat men er niet ls. Toch
kan reeds nu vastgesteld worden, dat in
„Frankenstein" iets zichtbaar wordt van
het moderne toneel, waaruit bblijkt, dat
The Living Theatre het normale reper
toiretoneel, zoals wij dat kennen, ver
vooruit ls.
JAN VERSTAPPEN
ADVERTENTIE
'n Grote Kerstmlsvreugdebron
Is *n muzikale platenbon 1
VORST
of geen
VORST
DE BILT. Onder invloed van
een depressiegebied boven het
noorden van de Noordzee waaien
in onze omgeving krachtige en
aan de kust stormachtige, tveste-
kjuu. Afnemende
DEELT J
MEDE: Wind,
lijke winden, waarmee geleidelijk
koudere lucht wordt aangevoerd.
In deze lucht komen regen-,
hagel- en natte sneeuwbuien voor,
die door opklaringen worden af
gewisseld. De kern van de de
pressie trekt in de richting van
de Skagerrak, waardoor de wind
bij ons tijdelijk naar noordwest zal
ruimen. Morgen neemt de wind af,
omdat van de oceaan een volgende
depressie in de richting van Ier
land koerst. De buiigheid, die
eerst nog tamelijk groot is, zal
morgen ook wat afnemen.
Weer in Nederland
Weer in Europa
oribew. 13
Lbew. li
l.bew. is
Ondertrouw Margriet en Pieter
Stanlow, KALYDO:
korenia 8 v Sln(
kryptos 9 te Bangkok
golf,
KLANCKOEAS 9 te DJ
MI RACH-N^7 80 niljl
Marseille. MEMNON 8 v Antwerp
MADISONLLOYD 8 v Djibouti n Singapore
'oï.Sïïïn
KLOOSTER-
LOOSDRECHT
Kp Matapan naar
NAESS TIGER 7 v New-Y
NEDER
OVERIJSEL I
POLYDORUS 9 te Ballk Papan v<
'RINS WILLEM V 8 thv Beachyhe
'rlpoll, PALAMEDES pass 8 Wight n
ROCGEVEEN 8 te Bangkok. ROTTERDAM
v Nassau n St Thomas. RANDFONTEIN 8
SLOTERKERK en SPAAR NE KERK1™* te
Adam, STEENKERK 8 v Rdam te Bremen,
STRAAT BANKA 9 te Rio de Janeiro verw.
Penang verwacht.
VAASKERK 8 v Marseille n Antw, STRAAT
FUTAMI 9 te Lorenco Marques, STRAAT
SOENDA 7 te Osaka. SINON 8v Nieuw
Nlckerle Paramaribo. SOLON 7 v Mara-
TARA 8 v Hamb n Lissabon. TERO 9 te
Buenaventura, TJINEGARA 9 te Sydnev
verw. KLEINE TRITON 8 te Lowes v Lowe
stoft n Rdam. TJIKAMPEK pass 8 Kyushu
VITREa"? 500 mijl zzo Ceylon n Mena al
Ahmadi, WILLEMSTAD 7 te Funchal
WOENSDRECHT 9 te Montreal verw, WES
TERTOREN 9 te Pulu Bukom, WONORATO
Verloven politie
ingetrokken
BAARN (ANP) Ongeveer honderd
tan rijks- en gemeentepolitie en twee
ëntwintig reservisten zullen morgen tij
dens da ondertrouw van prinses Margriet
ir. P. van Vollenhoven in Baarn
dianst doen. Alle verloven van de Baarn-
se politie aijn voor morgen Ingetrokken.
Onder meer zal een 58 man sterke mo
biele eenheid van de rijkspolitie naar
Baarn komen. De eenheid heeft tot taak
radio de verbinding met de posten
langs de route Ie onderhouden.
De trouwzaal, die onlangs is gerestau
reerd, is door-het Cantonspark te Baarn,
de „Hortus botanicus" van de Utrechtse
universiteit, aangekleed. De versiering
bestaat uit zeer kostbare orchideeën en
enkele rode kerststerren in de trouwzaal,
en een gigantische azalea van ander
halve meter doorsnee in de hal. De plant
is ongeveer vijftig jaar oud. De gevel
van het gemeentehuis wordt opgesierd
met die toefen gemengde chrysanten en
met enkele palmen op het bordes. In de
trouwzaal zal nabij de ingang weer een
groen planlenscherm worden gevormd,
waarachter een vertegenwoordiger van
radio, televisie en pers kan plaatsnemen
om de plechtigheid te verslaan. De bloe
men en planten vertegenwoordigen een
waarde van enkele duizenden guldens.
Evenals dat het geval was na de on
dertrouw van prinses Beatrix en prins
Claus, zal de trouwzaal ook morgen
weer voor het publiek te bezichtigen zijn.
De unieke collectie bloemen en planten
zal dan nog aanwezig zijn.
Enigszins in strijd met het protocol
zullen de auto's na afloop van het aan
tekenen niet aan de zijde van het ge
meentehuis, maar aan de overzijde ko
men voorrijden.
(ADVERTENTIE)
'n Grote Kerstmlsvreugdebron
ls 'n muzikale platenbon I
ln Baarn zijn ln verband met de on
dertrouw enkele verkeersmaatregelen ge
nomen. Zo geldt voor de route binnen
de bebouwde kom een wachtverbod van
af zeven uur 's morgens, terwijl het cen
trum van het dorp vanaf tien uur voor
alle gemotoriseerd verkeer wordt afge-
Tijdens de terugtócht naar paleis
Soestdijk zullen de prinses en haar ver
loofde op het Stationsplein in Baarn bloe
men en geschenken worden aangeboden
door vertegenwoordigers van enkele ver
enigingen. De Baarnse oranjevereniging
hebben in een gezamenlijk schrijven een
beroep gedaan op de besturen van de
plaatselijke verenigingen om tijdens de
intocht en de korte rijtoer door 't dorp
met vaandels langs de route opgesteld
De ondertrouw zal op de televisie wor
den uitgezonden. De uitzending begint
om ongeveer 11.55 uur.
(ADVERTENTIE)
*n Grote Kerstmlsvreugdebron
is 'n muzikale platenbon
Meyers gewipt
als premier
van Noordrijn
Westfalen
DÜSSELDORF, (D.P.A.) Het par
lement van de Westduitae deelstaat
Noordrqn-Westfalen heeft de sociaal-
democreet Heinz Kuehn (54) gekozen
als leider van de nieuwe coalitieregering,
die is samengesteld uit socialisten en
liberalen. Geluktqdlg hiermee werd het
vertrouwen jn de huidige premier, de
christen-democraat Franz Meyers, op
gezegd.
