Marinus van
der Lubbe was
eerste slachtoffer nazi-regime
Waar ligt de grens
tussen legende
en werkelijkheid?
Mr. Benno Stomps:
Lichaam werd
niet vrijgegeven
voor begrafenis
in Leiden
DUIDEUJKE ZEGE BU PLAATSEUJKE
DERBY VAN WS OP KANGEROES
Tafeltennis-
prognoses
PAUZE
PUNT
Voor Gero cassettes
ZATERDAG 3 DECEMBER 1968
DE LEIDSE COURANT
PAGINA S
'BERLIJN, 27 februari 1933, kwart over negen
's avonds. Op zes plaatsen tegelijk breekt brand
uit in het pompeuze gebouw van de Rijksdag. In
korte tijd staat het gebouw in lichterlaaie. De vlam
men slaan, nadat het vuur zich over alle etages
heeft verspreid, in een oogwenk door de koepel
naar buiten en in enkele uren ziet het in duizenden
toegestroomde publiek, dat veilig op een afstand
gehouden wordt en in drommen samengepakt staat
In de nabijgelegen Tiergarte het trotse regerings
gebouw veranderen in een trieste puinhoop.
S.A.-mannen, veiligheidsfunctionarissen van de na-
tionaal-socialistische partij, die enkele weken tevoren
onder leiding van Adolf Hitler de grootste partij
van Duitsland geworden is, is nog eerder bij de
brand dan de brandweer, dringt het gebouw binnen
en arresteert een 24-jarige jongeman, de Leidse
metselaar, Marinus van der Lubbe, die vlot bekent
het vuur aangestoken te hebben en verklaart lid
te zijn van de communistische partij. Hitler en Go
ring hebben de schuldige en de kranten
van die dagen wijzen er reeds de volgende dag op
een prachtige gelegenheid om af te gaan rekenen
met de communisten, de derde partij van Duitsland,
die een verdere opmars van de nazi's in de weg
staat en een belemmering is voor Hitier om de dic
tatoriale macht aan zich te trekken.
Gelegenheid of voorwendsel een door de nazi's geprovoceerd voorwendsel
zelfs, zeggen de communisten van meet af aan de mystificatie rond Van
der Lubbe beginnen direct na zijn arrestatie en tot de dag van vandaag is
nog niet aangegeven waar de grens ligt tussen legende en werkelijkheid.
Historici, juristen, journalisten hebben zich 33 jaar bezig gehouden met de
vraag: handelde Van der Lubbe geheel zelfstandig, werd hij het slachtoffer
van provocateurs van de nazi's, die goed garen sponnen bij de Rijksdagbrand,
of was Van der Lubbe inderdaad de vooruitgeschoven pion van een commu
nistische samenzwering. Boekenplanken kunnen gevuld worden met de publi
caties, die verschenen sinds het moment, dat Van der Lubbe in de boeien
geslagen werd. De voor en tegens van de verschillende theorieën wisselen
elkaar af. „Wie was de ware schuldige" en „Als van der Lubbe schuldig was,
tot welke hoogte was hij schuldig?".
Zwijg,
Van der Lubbe zelf zwijgt over de
achtergronden. Hij bekent inderdaad
de brand te hebben aangestoken, ver
telt zelfs hoe hij het deed, maar ver
der komt men niets te weten. Ook mr.
Benno Stomps niet, de 35-jarige Haar
lemse advocaat, die op kosten van het
Van der Lubbe-comité, bestaande uit
familieleden en vrienden naar Leipzig
reist om de verdediging van zijn land
genoot op zich te nemen.
Drie dagen voor de aanvang van het
Leipziger proces vertrekt mr. Stomps
naar Duitsland. De aanwijzing van de
Jeugdige advocaat is in Nederland een
verrasing, want het Van der Lubbe-
comité heeft aanvankelijk mr. Tiede-
man willen sturen. Mr. Tiedeman,
een bekend strafpleiter, wil Van der
Lubbe wel verdedigen, maar hij advi
seert het comité mr. Stomps aan te
zoeken, omdat hij het niet verant
woord vindt een dodelijk beangste echt
genote achter te laten. Verzekerd door
een Engelse maatschappy want geen
enkele Nederlandse arrsuradeur durf
de het risico te nemen neemt de
Haarlemse advocaat op aanraden van
Max Blokzyi in hotel Kaiserhoff zijn
Intrek. „Ik wist toen nog niet beter
dan dat Max Blokzijl ëen bekend
en talentvol journalist was", aldus mr.
Stomps. „In de Kaisershoff bleek alles en
iedereen die iets met het komende proces
te maken had te logeren. Iedereen was
juist naar dit hotel gedirigeerd, omdat,
naar ik nog tot mijn geluk van NRC-
correscpondent (dr. Noorderwier ver
nam, de autoriteiten er belang in stel
den alle bq het proces betrokkenen van
begin tot eind te controleren. De uitste
kend in Duitsland ingevoerde dr. Noor
derwier vertelde mg bijvoorbeeld, dat
al het hotelpersoneel voor het proces
vervangen was door SA-mannen. Tot de
portiers en loopjongens toe".
„Neen"
Na twee dagen, heel veel tegenwer
king en lijdelijk verzet' slaagde mr
Stomps er eindelijk op de 22ste septem
ber in het proces was toen al een
dag aan de gang toegang te kry-
gen tot Van der Lubbe teneinde uit
zjjn mond het wettelijk verplichte ver
zoek tot de verdediging te krijgen.
„Vergezeld alleen van een tolk, die
het hele proces Van der Lubbe terzyde
zou staan, bezocht ik de beklaagde in
de kelder onder het gerechtsgebouw.
Staande, het hoofd gebogen, de armen
tegen zijn lichaam gedrukt, scheen hy
te luisteren naar wat ik te zeggen had,
maar reageerde in het geheel niet.
Zelfs niet toen ik de namen noemde
van zijn Oegstgeestse halfzuster Peute
en zijn oudste broer, op wie hij byzon-
der gesteld was. Ik vertelde hem, dat
zij hem smeekten my als verdediger te
accepteren. Ik hield de brieven, waarin
zij bewogen hun broer vroegen mij alle
inlichtingen te geven voor, maar in het
half duister kon ik niet zien of zijn ogen
op de tekst gevestigd waren.
Ik vraag me af of Van der Lubbe
de brieven had kunnen lezen, want
sinds zijn 18e jaar, toen leerling-met
selaars bij een stoeiparty een kalkzak
over zijn ogen getrokken hadden, was
hy voor driekwart blind. Geen woord
kwam er over zijn lippen. Een half
uur lang heb ik gepraat, vriendelijk,
boos, quasi-verontwaardigdTot
de tyd verstreken was en ik hem toe
schreeuwde: „Dus je wil helemaal niet,
dat ik je verdedig?" „Neen", zei hij
onbewogen. Het enige woord, dat ik
Van der Lubben heb horen spreken.
Direct na de terechtstelling
reisde de echtgenote van Ma
rinus' halfzuster met een
Leidse begrafenisondernemer
laar Leipzig om het ontziel
de lichaam te halen voor be
grafenis op Rijnhof. Het stof
felijk overschot werd even
wel niet door de gerechte
lijke autoriteiten aan de
familie afgestaan, maar zo
vertelt men in Leiden, men
kreeg wel de gelegenheid
Marinus te zien in het mor
tuarium van de gevangenis.
Uitdrukkelijk werd echter
aan Van der Lubbe's zwager,
de O egstgeestenaar Peute,
verboden het stoffelijk over
schot te fotograferen. Een
fototoestel werd zelfs in be
slag genomen. De begrafenis
op een kerkhof in Leipzig
mocht eveneens door de heer
Peute, enkele vrienden en de
begrafenisondernemer bijge
woond worden.
geestelijk geheel geknakt was. Bekend
is, dat Van der Lubbe voor zijn gevan
genneming als een uiterst labiel en be
ïnvloedbaar persoon bekend stond. Dat
blijkt onder meer uit zijn optreden te
Leiden waar hy voortdurend in op
spraak was. Fataal voor de geestesge
steldheid van deze jongen was, dat hij
ruim zes maanden geboeid en in een
zame op sluiting heeft doorgebracht.
Een dergelijke maatregel is zelfs in staat
zeer wilskrachtige mensen totaal gees
telijk te breken. Vast staat voorts, al
dus mr. Stomps, dat de Pruisische poli
tie op bevel van Hitier zelf de verdachte
aan biochemische behandelingen heeft
onderworpen.
Zondebok
Daarnaast voert hg aan, dat Van der
Lubbe enkele malen in Leiden op een
welhaast ziekeiyke wijze getracht .heeft
n met succes om de zondebok te
spelen. Hij herinnert daarbij aan twee
voorvallen. In het begin van de dertiger
jaren werden by een oproer voor het
gebouw van Maatschappeiyk Hulpbe
toon een verzamelplaats van gefrus-
teerde steuntrekkers alle ruiten ver
nield. Vgf man werden gearresteerd door
de Leidse politie. Ook Van der Lubbe.
Voor de Haagse politierechter zeggen
verdachten, dat zg met stenen naar
de ruiten van Hulpbetoon gegooid heb
ben, maar niets geraakt te hebben. Van
der Lubbe het ongeluk aan zyn ogen
heeft reeds plaats gehad zegt: „Ik
ben de schuldige; ik heb ze allemaal in
gegooid". Hij krijgt drie maanden open
lucht-gevangenis. De anderen worden
vrijgesproken.
Een ander voorbeeld: Van der Lubbe,
e na het ongeluk aan zijn ogen niet
eer in de bouw kan werken, is enige
tijd in dienst bij de Leidse conservenfa-
briek Tieleman en Dros. Op het hoogte
punt van de groentecampagne breekt
een wilde staking uit onder de 3000
seizoenarbeiders, omdat men 2 cent per
uur per man meer loon wil hebben. Na
lang aarzelen besluit de directie toe te
geven, daar anders de exportorders in
gevaar komen. Directeur Hans Tieleman
moet het besluit van de vergadering van
directeuren aan het morrende personeel
gaan mededelen, maar wanneer hij de
menigte voor zich ziet, welke hem ge
prest heeft, zegt hy nijdig: „Goed, jullie
kunnen 2 cent meer krygen, maar de
raddraaiers, degenen, die tot deze sta
king hebben opgehitst krijgen niets!"
Het blijft even stil tot Rinus van der
Lubbe naar voren springt en roept: „Ik
heb het er graag voor over". Van der
cent meer en ik ga weer stempelen. Ik
heb het er graag voor over. Van der
Lubbe verlaat daarop de fabriek,
gestaard door zijn collega's, die naar hun
voorhoofd wijzen, omdat Van der Lubbe
ditmaal niets uitstaande heeft met de
onlusten.
De jongeman, die door tijdgenoten be
titeld wordt als een „onontwikelde heet
hoofd", speelt wel een rol bij talrijke
straatbetogingen in het begin van de ja
ren dertig. Staande op een handkar
placht hij niet zelden steuntrekkers en
jongelui toe te spreken daarbij geen ge
heim makend van zijn communistische
sympathieën. Van der Lubbe is inder
daad enige jaren communist geweest,
maar ten tyde van de brand was hy al
weer verdwenen uit de Communistische
Partij Holland, omdat men hem daarin
niet kon handhaven vanwege zijn na-
tuurlyke afkeer voor iedere vorm van
gezag. Een politieagent of een partij
man: Vander Lubber duldde niet, dat
iemand boven hem stond.
Idealist
Mr. Stomps typeert hem ook als een
idealist, die beslist niet het vermogen
had om door te denken. Als voorbeeld
noemt hij het aardappelhandeltje, dat
Van der Lubbe 10 dagen dreef in een
pandje op het Levendaal. „Het verschil
tussen inkoopsprys en verkoopsprijs
kwam hem als een schrgnende onbillijk
heid voor en hij besloot daarop aan
steuntrekkers op vertoon van hun stem
pelkaart aardappelen te gaan leveren
tegen de prijs, die hij er in Rijnsburg
voor betaalde. Van zijn steungeld huur
de hij eerst een handwagen, kocht ver
volgens in Rijnsburg de aardappelen
voor 3 cent per kilo en leverde ze voor
dezelfde prijs aan zijn lotgenoten, nadat
hij het uitschot in het Levendaal gesme-
ten had. Van der Lqbbe kon er gewoon
niet by, dat winst maken noodzakehjk
was. Al zou het alleen maar nodig ge
weest zyn voor het huren van de wagen
en het verwijderen van de rotte aard
appelen. De gevolgen bleven niet uit. Na
tien dagen moest de zaak gesloten wor-
NazipL
an
Blind idealisme, 'n ziekeiyke behoefte
om de schuldige te willen zijn, gemakke-
lgk te beïnvloeden en een enorme gel
dingsdrang. Dat alles maakt het ver-
blaarbaar, aldus mr. Stomps, dat Van
der Lubbe, die in 1932 in Duitsland te
recht kwam op een Arbeiders Sport- er
Studiereis, verstrikt raakte in een sluw-
nazi-plan. Naar het oordeel van de Haar
lemse advocaat, die op verzoek van de
heer J. van der Lubbe, de oudste broer
van de terechtgesteld, betrokken zal
worden bij de revisie, zal in een nieuw
proces hoogstwaarschijnlijk komen vast
te staan, dat Van der Lubbe de misleide
dader is geweest. In een geheel zelfstan
dig optreden gelooft hij echter niet. En
wel om deze redenen:
Van der Lubbe werd in de Rijksdag
venvacht, getuige de grote hoeveel
heid brandbaar materiaal, die elders
in het gebouw werd aangetroffen,
zou zelfs hulp gehad hebben om b
nen te komen.
Göring belet de Berlynse brandweer
commandant groot-alarm te geven
op een moment, dat de brand nog te
blussen is. De commaodant Gemmp
wordt van zijn functie ontheven, in de
cel geworpen en later geworgd aan
troffen.
Ontdekkingen van de Franse journa
list. dr. Edouard Calic, die zich de
afgelopen twee jaar onafgebroken
Marinus van der Lubbe (mid
den, staand achter stoel) tijdens
het proces over de Rijksdag
brand. Uiterst rechts van der
Lubbe's medebeklaagde Dimi-
trov, een Bulgaarse communis
tenleider, die na 1945 tot zijn
dood in 1949 communistisch dic
tator van Bulgarije is geweest.
Van der Lubbe werd ter dood
veroordeeld, Dimitrov werd na
een hartstochtelijke verdediging
vrijgesproken, evenals de an
dere verdachten, de Duitse com
munistenleider Torgler en de
Bulgaren Dauef en Popof.
Theorieën
Over de zwijgzame houding van Ma
rinus van der Lubbe tegenover mr.
Stomps en tijdens het proces worden
vele theorieën verkondigd. Dacht Van
der Lubbe dat hij geen Nederlandse ad
vocaat nodig had, omdat hem door de
nazi's beloofd zou zijn, dat hij er met
een lichte straf zou afkomen? Misplaat
ste trots en geldingsdrang-tot-in-de-
dood of was Vander Lubbe totaal on
machtig en geestelyk te zeer verzwakt
om nog iets te wensen?
Velen hebben er zich het hoofd over
gebroken. Mr. Stomps heeft er enkele
gedachten over. „Hoewel Van der Lubbe
er fysiek tijdens bet proces niet bekla
genswaard uitzag, staat wel vast, dat hg
Mr. Benno W. Stomps, 33 jaar
geleden hij was toen 35 jaar
en slechts drie jaar advocaat
aangezocht door het Comité-Van
der Lubbe voor de verdediging
van de Leidse metselaar, maar
door de beklaagde daarom nim
mer verzocht. Op verzoek van
vrjpnden en familieleden van
de man, die op 10 januari na een
geregisseerd proces werd ont
hoofd, gaat hij volgend jaar po
gen de waarheid van de Rijks
dagbrand vast te stellen. Voor
de Haarlemse advocaat, die in
de oorlogsjaren het juridisch
brein in de Noordhollandse ver
zetsorganisatie was en op wel
haast wonderbaarlijke wijze
ontsnapte aan een nazi-dood
vonnis. lijdt het geen twijfel,
dat Marinus van der Lubbe het
slachtoffer is geworden van een
nazi-complot. De ex-Leidenaar
werd in Leipzig tevens het eer
ste slachtoffer van verkrachte
rechtsbeginselen.
bezig hield met deze zaak en
met archiefstukken van het Dimi-
trofmuseum in Leipzig kan aantonen
dat alle hoge nazi-leiders ervan op
de hoogte waren, dat de Rijksdag in
vlammen zou opgaan.
Geregisseerd
Het ïydt geen enkele twyfel, aldus mr.
Stomps, dat van tevoren vast stond hoe
de afloop van het proces zou zijn. Van
der Lubbe moest voor goed het zwijgen
worden opgelegd, terwijl de andere
dachten, de Duitse communistenleider
Torgler en de Bulgaren Danef, Dimitrof
en Popof min of meer een figurantenrol
was toebedeeld. Het moest geheel een
communistisch complot lijken en de aan
dacht afleiden van de ware schuldigen.
De sleutelposities in het proces werden
bezet door nazi's. De openbare aanklager
is dr. Werner en de verdediger van Van
der Lubbe de notoire nationaal-socialist
dr. Seuffert, die aanvankelijk goed zijn
best lijkt te doen, maar zich aan het slot
akkoord verklaard met toepassing van
de zgn. Noodverordening, sedert het pro-
de ,,Lex Lubbe", wat inhoudt, dat
Van der Lubbe op zaterdag 23 december
uiterlijk volmaakt onbewogen het von
nis verneemt: doodstraf, te voltrekken
door de valbijl. Merkwaardige parallel
met het vonnis na het ruiten ingooien bij
Hulpbetoon: de vier andere verdachten
worden vrijgesproken. Drie dagen voor
hij 25 jaar zou worden, op 10 januari,
wordt de ongelukkige jongeman, die bij
en jaar lang de ogen van de wereld
op zich gericht wist, in handen gesteld
een nazi-beul.
„Lex-Lubbe'
Het vonnis, het zwaarste, dat 'n mens
kan treffen, heeft sindsdien, met de vra
gen over de feiteiyke toedracht, de ju
risten van Westeuropa intensief bezig
gehouden. Allerwege is men 't er echter
over eens, dat Van der Lubbe zelfs als
zou hij de enige of de hoofdschuldige
zijn nimmer veroordeeld had kunnen
worden op grond van de zgn. Noodver
ordening, welke in het proces Van der
Lubbe met terugwerkende kracht werd
toegepast. In alle Westeuropese landen
geldt al sinds mensenheugenis de regel,
dat een nieuwe wet niet met terugwer
kende kracht wordt toegepast als de
bepalingen ten tyde van het misdrijf
minder streng waren. Tussen daad en
proces mag de wet voor de verdachte
niet zwaarder gemaakt worden. In het
geval Van der Lubbe is men daar be
wust van afgeweken. De dag al na
dat de Ryksdag in brand gestaan had
haastten de nazi's zich de verordening
f laten ondertekenen, waarin de dood-
Volleybal hoofdklasse
De met spanning tegemoet geziene
ontmoeting tussen de Leidse teams
VVS en Kangeroes is voor laatstge
noemd team in een grote desillusie
geëingid. De met inzet van alle krach
ten spelende VVS'ers waren duidelijk
sterker en wonnen verdiend met 30.
Gebrek aan vertrouwen was mis
schien wel het zwakste punt van Kan
geroes in deze gisteravond gespeelde
wedstrijd. Het sterkste punt bij WS
was het uitstekend blokkeren, w
door de aanval van Kangeroes rr
malen volkomen werd lamgelegd. En
dit was waarschijnlijk de oorzaak van
het gebrek aan vertrouwen dat Kan
geroes duidelijk demonstreerde.
WS begon direct na het begin druk
uit te oefenen en wist zich meer kan
sen te scheppen dan Kangeroes, dat
wel zijn heil zocht in time-outs en
wissels, maar zich niet onder de druk
vandaan kon werken. Met 1512 won
WS de eerste set, waarna het verlies
van Kangeroes steeds vastere vormen
ging aannemen. WS putte uiteraard
moed uit elke misser van de tegen
standers en kwam door setzeges
resp. 15—11 en 1510 tot een royale
en zonder meer verdiende 30 over
winning.
Overgangsklasse
OOK WINST VOOR VVS 2
VVS 2 had in de wedstrijd tegen
Lycurgus Hvgiea (Krommenie)
set meer nodig om tot winst te komen.
In de le set ging het allemaal wat
moeilijk bij de Leidenaars, maar uit
eindelijk wonnen zij toch met 1513.
De over het geheel genomen vrij zwak
spelende ploeg uit Krommenie kwam
er in de 2e set nauwelijks aan te pas:
154 voor WS 2. Maar in de 3e set
lieten Dick Passchier c.s. de teugels
zover vieren, dat Lycurgus Hygiea
toch nog de eer konden redden: 1315.
In de 4e set tenslotte kwam het
krachtsverschil tussen beide teams ook
in cijfers tot uitdrukking: 154 voor
WS 2 en 3—1.
ADVERTENTIE
O JA! EVEN NAAR PRONONCE
St.-Nicolaascadeau
Burgerlijke stand
LEIDEN
Geboren: Joséphine Maria d.v. B. J.
Bonnet en A. C. D. Schilthuizen; Maar-
tje Cornelia d.v. A. Houwaart en A.
Imthorn; Johannes Cornelis z.v. J. De-
vilee en J. C. Laterveer; Sylvia Car
men d.v. W. H. Slingerland en I. J. M.
T. Miehe; Eveline d.v. R. T. J. Hen-
drickx en G. H. M. Vlaar; Jolanda Ste-
fana d.v. S. Wielogroch en N. Dom
burg; Michèle Hauke Simon z.v. H. v
Houten en J. A- H. Dreef; Anthonie z.v
A. v. d. Meijden en E. D. A. v. Leeu
wen; Marianne d.v. R. v. d. Hoorn en
M. M. P v. d. Reijden; Johannes Ge-
rardus Antonius z.v. A. A. Nieuwlaat
en D. J. T. Kortekaas; René Antonius
z.v. F. J. J. Hoogervorst en T. Wilden
burg; Jeannette Adrana d.v. A. G.
Holland en A. J. Menijn; Hendrk Pe
trus Mara z.v. C. H. G. v. Steijn en
J. E. C. Aanhane.
Gehuwd: A. W. H. Bon en J. C. Hoo-
gen boom; P. M. Selhorst en J. K. M.
v. d. Water; G. T. Kraakman en P. M.
v. d. Hoeven; J. H. Lut en A. T. J. Fetz;
E. M. Thelen en C. H. Betgen; P. E. v.
Putten en G. H. v. Dam.
Overleden: J. Brussee 77 j., m.; H.
v. d. Graaf 62 j., m.; A. M. J. Aarts 7 j.,
dochter.
Ondertrouwd: A. J. J. Everstijn
A. M. Ticheloven; J. A. Wenneker en
M. H. Barends; C. M. A. v. d. Barse
laar en L. Smittenaar; J. J. v. d. Berg
en M. J. Schouls; P. Kallenborn e:
M. v. Rheenen: A. Barendse en M. L.
Moerkens; J. W. G. J. Bik en F. C.
Vlasveld; T. H. Does en T. G. M. Steen
bergen; J. J. M. v. Schaik en M. W. M.
T. v. d. Meer; J. M. Verschueren en C.
J. M. Niesten; A. Ruis en M. P. de Wit;
C. Gubler en C. A. Steenbergen; J. C.
v. d. Kleij en C. de Bruijn; B. M. Jans
sen en J. J. S. F. Steenbergen; P. J.
Wetselaar en J. H. Waanders; J. H. N.
Wennekers en S. v.d. Zanden; G. dé
Zeeuw en C. Musterd; A. J. W. Zwa
german en P. J. M. v.d. Hoeven; G.
Schouten en J. R. Boekhoudt; G. N.
Verweij en A. M. Kamphues; J. v. d.
Meij en G. E. C. v. Rijn; J. de Roode
en E.H. M. de Best; J. Haneveld en
L. W. Schrijer; J. A. T. v. Dam en E.
C. M. Driessen; W. A. M. de Roos en
J. S. Robbers; E. J. v.d. Horst en J.
L. C. Flippo; N. Chen en C. v. d. Hoogt;
P.M. de Jeu en M. W. Karei; A. C. J.
v. d. Hoeven en M. H. v. Ammers; A.
Groenhuizen en J. Huner; B. C. Punt
en L. H. Heijning.
ADVERTENTIE
straf werd gesteld op o.m. brandstich
ting. Was de noodverordening er niet
geweest dan had men de doodstraf zelfs
niet kunnen éisen
Na de eventuele nietig verklaring van
het vonnis, welke zul worden aange
vraagd door de Beriynse procureur-ge-
neraaü dr. Hans Giknther hoopt nu-.
Benno Stomps ln een revisie-proces tot
een vaststelling te komen van de Jul9te
feiten. Naar hy hoopt een gehele reha
bilitatie van Marinus van der Lubbe, die
hy in een request aan bondskanselier
Erhardt een van de eerste slachtoffers
van het nazi-regiem noemt.
In de ereklasse geen wedstrijd voor
Scylla, dat zich kan voorbereiden op
de „big match" tegen AMVJ op 10
december. Docos besluit een zeer zwak
gespeelde eeste competitiehelft met de
thuiswedstrijd tegen Wibats 5, dat
eveneens met een plaats in de degra
datiepoule genoegen moet nemen. Een
overwinning van Docos kan het team
de wetenschap geven, dat het in dit
zwakkere hoofdklasse-milieu tot rede
lijke prestaties kan komen (zaal Pot
gieterlaan, 18 uur).
Scylla 2 speelt in Nijmegen tegen
Ons Vermaak. We rekenen op een
kleine Leidse zege, ondanks het nogal
kansloze verlies tegen de Wibast-
reserves vorige week. ATTC ontvangt
in Alphen het drietal van Eendracht
2. De Rotterdammers zullen tegen
de mogelijk weer onvolledige Alphe-
naren de volle winst kunnen be
halen.
In Hilversum ontmoet de Treffers
een niet zo sterke, maar wel lastige
tegenstander in H.O.C. Cees Vesseur
en de zijnen zuil enoevrigens een 73
of 82 zege kunnen bereiken.
TAALPROBLEEM
Sint rijmt op vindt. Piet op niet.
Kou op: van je hou. Waar is een woord
te ontdekken, dat rijmt op straalka-
chel? In deze problematiek baggert
Nederland rond, met meer belangstel
ling voor de liturgie van de vigilie van
de H. Nicolaas van Myra dan voor die
van de tweede Adventszondag. Intus
sen heeft zonder wild geraas 'n nieu
wigheid haar intrede gedaan, waaraan
reeds lang behoefte bestond: een eigen
prefatie voor de Advent. Ook bij ver
taling daarvan hebben zich dichterlij
ke moeilijkheden voorgedaan. „Het
blijde morgenlicht breekt aan is
een meisjesachtige weergave van het
krachtige „affulget". Erger is het ont
sierende germanisme van „beléren",
hetgeen onderrichten of onderwijzen
moet zijn. Wat bij Sinterklaas-rijme
larij door de beugel kan, is bij litur
gie-vertaling in de ban.
LEIDSE BIOSCOPEN
Camera; Le lit k 2 places (volw.).
Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur.
Lldo; 'n Tikkeltje getikt (14 j.).
Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur.
Luxor: Geheim- agent district 6 (14 Jr.).
Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur.
Studio: ontraden.
Trianon: West Side Story (14 jr.).
Dagelijks, ook zondags, 2, 5 en 8 u.
Rex: De rode baret (14 jr.).
Dagelijks: 2.30, 7.15 en 9.15 uur.
Zondag: 2.30, 4.45, 7.15 en 9.15 uur.
^3#
Het spijt me, maar ik vrees dat mijn
venster de bal van uw zoon 'n beetje
beschadigd heeft!
KORRELTJE
In onze dagen is eenvoud maar al te
zeldzaam, schreef Ovidius reeds vóór
Christus.
ADVERTENTIE
JUWELIER - HORLOGER
v. d. WATER
HAARLEMMERSTRAAT 181
MARKTBERICHTEN
LEEUWARDEN, 2 dec. Zulvelbeurs
Commissienotering. Goudse kaas 2.97,
Edammer kaas 2.82, Broodkaas 2.78.
Handel: kalm.
KATWIJK a/d RIJN, 2 dec. Groente -
Waspeen per kist A extra 6.106.70;
A 1 3.80—5.70; A 2 3.80—5.10; B extra
4.40—4.70; B 1 3.10—4.70; B 22.00—
2.30; Cl 2.00—2.20; C2 1.60—2.20;
Andijvie 3057; Bloemkool 3157;
Boerenkool 2630; Groene kool 8
13; Rode kool 916; Selderie per bos
813. Aanvoer Waspeen 157.000 kg.
ZOETERWOUDE
BROMFIETSERS BOTSTEN
Gisteren omstreeks 6 uur kwamen
twee jeugdige bromfietsers in de bocht
van het rijwielpad naast de Dok'x
Kortmannstraat met eikaar in botshg.
Beiden liepen verwondingen op en de
voertuigen werden ernstig beschadigd.
De oorzaak was dat een der bromfiet-
:rs geen licht voerde.
Geslaagd. Aan de Techn. Hog».
school te Delft slaagde voor het exa
men bouwk. Ingenieur de heer L. J. M.
Bosman.
